Chương 7. Bông tuyết tan trong không khí thuần khiết

Thực Hành Vô Ngã by Vô Ngã

Thiền – Con Đường Của Nghịch Lý – Osho

Bài nói về Thiền

Tập 3

Chương 7. Bông tuyết tan trong không khí thuần khiết

Bạt Đội viết bức thư sau cho một trong các đệ tử của ông ấy, người sắp chết:

"Điều bản chất của tâm ông là không sinh, cho nên nó sẽ không bao giờ diệt. Nó không là sự tồn tại mà có thể diệt vong. Nó không là trống rỗng mà là chân không đơn thuần. Nó không mầu sắc không hình dạng. Nó không tận hưởng vui thú và không chịu đau đớn.

"Ta biết ông rất ốm. Như Thiền sinh giỏi, ông đang đối diện trực tiếp với cái ốm đó. Ông có thể không biết đích xác ai đang khổ, nhưng hỏi bản thân ông đi: điều bản chất của tâm trí này là gì? Chỉ nghĩ về điều này. Ông sẽ không cần thêm nữa. Không thèm muốn cái gì. Kết thúc của ông, cái là vô tận, là như bông tuyết tan biến trong không khí thuần khiết."

Chết không phải là kẻ thù. Nó dường như là vậy vì chúng ta bám quá nhiều vào sống. Sợ chết nảy sinh từ việc bám víu này. Và bởi vì việc bám víu này chúng ta không thể nào biết được chết là gì. Không chỉ điều đó, chúng ta còn không có khả năng biết sống là gì nữa.

Người không có khả năng biết chết cũng sẽ không có khả năng biết sống, vì sâu bên dưới chúng là hai nhánh của cùng một cây. Nếu bạn sợ chết, về căn bản bạn sẽ còn lại - vì chính sống đem chết tới. Chính là qua việc sống mà bạn đi tới việc chết.

Bạn sẽ muốn trở thành đông cứng tù đọng, để cho bạn không chảy, để cho chết không bao giờ xảy ra. Bạn muốn được mắc kẹt vào đâu đó trên đường, để cho bạn không bao giờ đi tới đại dương và biến mất.

Người sợ chết bám vào sống quá nhiều; nhưng điều nực cười là ở chỗ cho dù người đó bám vào sống quá nhiều, người đó không có khả năng thấy được sống là gì. Việc bám của người đó vào sống trở thành rào chắn để hiểu sống nữa. Người đó không thể hiểu được chết, người đó không thể hiểu được sống; người đó vẫn còn trong hiểu lầm sâu sắc, trong dốt nát lớn.

Cho nên đây là một trong những điều nền tảng nhất cần thấy: rằng chết không phải là kẻ thù. Chết không thể là kẻ thù được. Thực ra, kẻ thù không tồn tại. Toàn thể sự tồn tại này là một. Tất cả đều thân thiện. Tất cả là của bạn, nó thuộc về bạn và bạn thuộc về nó. Bạn không là người lạ ở đây.

Sự tồn tại đã cho sinh thành ra bạn; sự tồn tại đã là mẹ bạn. Cho nên khi bạn chết, bạn đơn giản đi trở lại cội nguồn nguyên thuỷ để nghỉ ngơi và lại được tái sinh.

Chết giống như nghỉ ngơi. Sống là hoạt động: chết là nghỉ ngơi. Và không có nghỉ ngơi hoạt động là không thể được. Sống giống như ngày và chết giống như đêm. Và không có đêm, ngày không thể tồn tại theo cách riêng của nó được. Chính đêm chuẩn bị ngày cho bạn, chính đêm làm khoẻ lại bạn, cho bạn năng lượng. Bạn đi vào trong giấc ngủ say tới chính điểm mà chết sẽ dẫn bạn tới.

Mọi đêm bạn đi vào trong chết - nó là cái chết nhỏ - do đó buổi sáng bạn cảm thấy sống động thế. Những người không chết mọi đêm là không may mắn. Đến sáng họ mệt hơn khi họ đi ngủ. Họ đã mơ, họ vẫn bám lấy sống trong mơ của họ. Họ không đi vào trong buông bỏ. Họ đã không cho phép chết nắm quyền sở hữu họ và sửa chữa nhiều thứ và cho nghỉ ngơi, thảnh thơi, năng lượng mới. Đây là những người không may mắn. Người may mắn là những người đi vào trong giấc ngủ say vô cùng, giấc ngủ không mơ. Đến sáng họ lại sống động, sẵn sàng đối diện cuộc sống trong nhiều hình tướng biểu lộ của nó, đầy niềm vui, đầy đáp ứng, sẵn sàng nhận bất kì thách thức nào mà cuộc sống đưa ra.

Chết giống như đêm. Sống là dương và chết là âm. Sống là đực, chết là cái. Sống là năng nổ, tham vọng - nỗ lực lớn để chinh phục nhiều thứ. Và chết là thảnh thơi khỏi mọi năng nổ - cuộc hành trình bên trong. Người ta thảnh thơi trong bản thân mình. Thiền nhân gọi điều đó là 'nơi ẩn trú của nghỉ ngơi'.

Sống là cuộc phiêu lưu; bạn đi xa khỏi bản thân bạn, bạn đi ngày càng xa hơn. Bạn càng đi xa, bạn càng trở nên khổ. Bạn đi tìm hạnh phúc, nhưng bạn càng tìm hạnh phúc, bạn càng xa khỏi nó. Và bạn có thể thấy điều đó trong cuộc sống riêng của bạn. Đây không phải là triết lí, đây là phát biểu đơn giản về sự kiện. Mọi người đi tìm hạnh phúc. Nhưng bạn càng đi xa, bạn càng trở nên khổ.

Sống là việc tìm hạnh phúc - nhưng mang khổ tới. Một ngày nào đó bạn phát chán và mệt nhoài và ngán ngẩm. Cuộc phiêu lưu đó không còn hấp dẫn. Bạn thảnh thơi trong bản thân bạn, bạn quay về. Bạn càng tới gần bản thân bạn, bạn càng trở nên hạnh phúc hơn. Bạn càng quên hạnh phúc, bạn càng trở nên hạnh phúc. Ngày bạn dừng tìm và kiếm hạnh phúc, bạn là hạnh phúc.

Sống là lời hứa về hạnh phúc, nhưng chỉ là lời hứa thôi. Nó không bao giờ hoàn thành. Chết hoàn thành nó. Do đó, tôi nhắc lại: chết không phải là kẻ thù. Chết là nhà của bạn, nơi bạn tới sau nhiều nhiều cuộc hành trình - mệt mỏi, thất vọng, kiệt sức - để tìm chỗ trú ngụ, để tìm nghỉ ngơi, để thu lấy sức sống đã bị mất. Một điều.

Điều thứ hai: sống và chết không phải là tách rời thế như chúng ta nghĩ. Bạn nghĩ sống đã xảy ra ngày bạn được sinh ra, và chết sẽ xảy ra ngày bạn chết. Cho nên có kẽ hở bẩy mươi hay tám mươi hay một trăm năm. Nó không phải vậy. Việc sinh và việc chết đi cùng nhau trong cả đời bạn. Khoảnh khắc bạn bắt đầu thở bạn bắt đầu chết nữa. Từng khoảnh khắc đều có sống và có chết - hai bánh xe của cùng một chiếc xe. Chúng đi cùng nhau. Chúng là đồng thời. Bạn không thể để chúng tách rời thế - bẩy mươi năm là khoảng cách quá nhiều. Bạn không thể để chúng tách rời thế - chúng có đó mọi khoảnh khắc. Mọi khoảnh khắc cái gì đó đang được sinh ra trong bạn và cái gì đó đang chết đi.

Việc chết và việc sống là cùng nhau. Trong thời gian bẩy mươi năm bạn được kết thúc với việc chết và việc sống này. Bạn mệt mỏi với trò chơi này. Bạn muốn về nhà. Bạn đã chơi với những lâu đài cát. Bạn đã tranh cãi, tranh đấu vì những lâu đài cát của bạn: Cái này là của tôi và cái kia là của tôi, và thế là đủ rồi! Trời đã xẩm tối và mặt trời đang lặn và bạn muốn về nhà. Sau bẩy mươi năm bạn trượt vào trong việc nghỉ ngơi sâu. Nhưng việc chết và việc sống vẫn tiếp tục cùng nhau. Nhìn điều đó trong ánh sáng đó sẽ mang tới sáng suốt lớn cho bạn. Từng khoảnh khắc cả hai đều có đó.

Cho nên không cần phải sợ. Không phải là chết sẽ xảy ra ở đâu đó trong tương lai. Tương lai tạo ra vấn đề: Chết sẽ xảy ra ở đâu đó trong tương lai - làm sao bảo vệ bản thân bạn? Làm sao tạo ra bức Trường Thành Trung Quốc chống lại nó? Thu xếp nào phải được làm để cho nó không xảy ra cho bạn, hay ít nhất để cho nó có thể được trì hoãn lâu thêm chút ít?

Nhưng nó đã xảy ra rồi! Vấn đề không phải là trong tương lai. Nó đang xảy ra từ khi bạn đã ở đây. Bạn không thể trì hoãn nó được, bạn không thể làm bất kì cái gì về nó! Không có cách nào làm bất kì cái gì về nó. Nó là chính quá trình sống - chết là một phần của chính quá trình sống.

Chẳng hạn, nó tới rất rất dễ thấy và to và đậm nét khi bạn làm tình. Một cách tự nhiên, vì yêu cho bạn cảm giác về sống. Nhưng bạn có quan sát không? Sau từng hành động yêu bạn trở nên chán. Được thảnh thơi, im lặng, nhưng một loại thất vọng cũng có đó. Tại đỉnh của yêu bạn ở đỉnh của sống, và thế rồi đột nhiên bạn rơi vào trong chết. Từng hành động yêu mang sống tới đỉnh, và một cách tự nhiên, cho bạn một thoáng nhìn vào trong vực thẳm của chết, cái đang bao quanh nó. Thung lũng chết là rất rõ ràng khi đỉnh của sống là rất cao.

Từ kinh nghiệm này, hai kiểu văn hoá đã nảy sinh trên thế giới. Một là chống dục, và một là chống chết.

Văn hoá chống dục nhấn mạnh nhiều và sự thất vọng đi theo sau hành động dục. Nó liên quan nhiều tới thung lũng. Nó nói, "Trông đấy, không cái gì được đạt tới, chỉ có thất vọng. Đó đã toàn là ảo vọng; đỉnh đó, cực thích dục, đã chỉ là ảo vọng, nhất thời. Nhiền cái thực sự tới ở chỗ cuối - chỉ thất vọng. Bạn lại sóng xoài trên đất. Cho nên nó là một loại ảo vọng mà bạn đã tạo ra, nhưng đây là thực tại."

Sau từng hành động dục, mọi người bắt đầu nghĩ về cách trở nên vô dục, cách bỏ toàn thể bánh xe khổ này, cách thoát ra khỏi bánh xe luẩn quẩn này. Ý tưởng về vô dục và brahmacharya đã nảy sinh vì phần thứ hai đó. Nó có đó! Những người chống dục chỉ thấy điều đó. Những người chống chết không thấy điều đó. Những người chống chết, họ đơn giản thấy đỉnh, họ không nhìn vào trong thung lũng. Một khi đỉnh có đó, họ nhắm mắt lại và đi vào giấc ngủ. Họ không nghĩ về thung lũng. Thung lũng có đó, nhưng họ đã chọn chỉ đỉnh.

Nhưng nhìn xem, có hệ quả cho điều đó. Nếu bạn chỉ nhìn đỉnh thế thì bạn sẽ rất sợ chết, vì bạn sẽ không có bất kì kinh nghiệm nào về nó. Thế thì chết sẽ vẫn còn không được biết tới mãi mãi. Chỉ khi bạn sắp chết, thế thì bạn sẽ bắt gặp nó. Thế thì nó sẽ là quá nhiều và quá mới, và quá không quen thuộc và không biết, và nó sẽ gây choáng cho bạn rất nhiều.

Cho nên những người chống chết và chỉ nhìn đỉnh của sống, đỉnh cực thích của hành động dục, một ngày nào đó sẽ né tránh thung lũng, họ sẽ không nhìn vào nó. Thế rồi chung cuộc, một ngày nào đó, thung lũng đó có đó. Họ rất sợ. Do đó, ở phương Tây, nơi dục đã trở thành tự do hơn và mọi người ít chống dục hơn, họ chống chết nhiều hơn. Họ tranh đấu chống chết. Bằng cách nào đó chết phải bị tiêu diệt.

Ở phương Đông, mọi người chống dục. Họ chỉ nhìn vào trong thung lũng. Họ không nhìn lên đỉnh núi; họ nói đỉnh núi chỉ là ảo vọng. Vì họ nhìn vào trong thung lũng, họ đã trở nên ngày càng có xu hướng chết, sẵn sàng chết. Thực ra, đang đợi chết; thực ra, hi vọng chết, ham muốn chết, mơ chết. Ở phương Đông ý tưởng chung là làm sao chết hoàn toàn tới mức bạn không bao giờ được sinh ra nữa. Đó là cái chết tối thượng.

Ở phương Tây ý tưởng là làm sao tạo ra tình huống nơi bạn không chết chút nào; bạn liên tục sống - mãi mãi và mãi mãi. Cả hai thái độ đều thiên lệch. Cả hai thái độ đều tạo ra một loại mất cân bằng trong bạn, và mất cân bằng đó là khổ của con người.

Con người thực, con người đích thực, sẽ đối diện với tất cả; người đó sẽ không chọn lựa. Người đó sẽ không nói, "Tôi sẽ chỉ nhìn thung lũng và tôi sẽ quên đỉnh núi đi," hay "Tôi sẽ chỉ nhìn đỉnh núi và tôi sẽ vẫn còn quên thung lũng." Người đó sẽ nhìn cả hai như chúng vậy. Người đó sẽ không chọn lựa.

Không chọn là Thiền. Là vô chọn lựa là Thiền: nhìn mọi sự như chúng vậy trong tính toàn bộ của chúng - tốt và xấu, cõi trời và địa ngục, sống và chết, ngày và đêm, mùa hè và mùa đông - nhìn chúng như chúng vậy. Thiền không là triết lí hoặc/hoặc. Nó không cho bạn chọn lựa vì nó nói, "Nếu ông chọn, ông bao giờ cũng sẽ sợ cái mà ông đã không chọn."

Nhìn vào trong điều đó đi: nếu bạn chọn cái gì đó, bạn sẽ vẫn còn thường xuyên bị mắc bẫy với cái bạn đã không chọn, vì cái không được chọn là cái bị bác bỏ, cái không được chọn là cái bị đè nén. Cái không được chọn là việc khao khát trả thù. Cái không được chọn đang sẵn sàng - ngày nào đó, trong một khoảnh khắc yếu đuối hơn, nó sẽ bùng nổ với việc báo thù.

Cho nên người chống dục bao giờ cũng sợ báo thù của dục - nó có thể bùng nổ bất kì khoảnh khắc nào. Và người sợ chết, chống chết, một cách tự nhiên bao giờ cũng run khi chết tới. Người đó biết, có việc hiểu ngầm ẩn. Dù bạn thấy nó hay không, điều đó không tạo ra khác biệt. Chỉ không nhìn nó sẽ không làm cho nó biến mất. Nó có đó. Bạn biết nó có đó và nó đang tới. Và nó đang tới gần hơn mọi khoảnh khắc.

Người chống dục sẽ sợ dâm dục bùng phát bất kì khoảnh khắc nào trong ý thức của người đó. Và người chống chết sẽ sợ chết tới bất kì ngày nào và sở hữu người đó và tiêu diệt người đó.

Cả hai loại người này vẫn còn hướng theo sợ; và cả hai loại người này vẫn còn trong trạng thái tranh đấu, liên tục xung đột. Họ không bao giờ đi tới an bình thản nhiên, cân bằng. Cân bằng là khi bạn không chọn lựa, khi bạn nhìn sự kiện như nó vậy. Sống không là vấn đề hoặc/hay, không có gì để chọn. Nó tất cả là cùng nhau. Bằng chọn lựa của bạn, không cái gì được thay đổi. Bằng chọn lựa của bạn, duy nhất bạn lâm vào một loại dốt nát. Cái mà bạn chọn là một phần, và cái bạn không chọn cũng là một phần của thực tại. Phần không được chọn của thực tại sẽ vẫn còn treo quanh bạn, muốn được chấp nhận. Nó không thể biến mất, không có cách nào cho nó biến mất. Nếu bạn yêu sống quá nhiều và bạn không muốn nhìn sự kiện về chết... chết có đó treo quanh bạn như cái bóng.

Thiền nói: Nhìn cả hai - chúng là một khối, chúng là cùng nhau. Thấy chúng cùng nhau, không có bất kì chọn lựa nào, không có bất kì định kiến nào, bạn siêu việt trên chúng. Thấy chúng cùng nhau, bạn không còn bị đồng nhất với sống và không còn bị đồng nhất với chết. Khi bạn không bị đồng nhất, bạn là tự do, bạn được giải thoát.

Đồng nhất là điều giam cầm là gì. Để điều này được hiểu một cách hoàn hảo, vì đó là căn nguyên của mọi khổ, nô lệ của chúng ta.

Đồng nhất - từ này là rất có ý nghĩa. Nó ngụ ý bạn bị đồng nhất với bộ phận. Bạn trở thành một với một phần của sống, bạn bắt đầu nghĩ tới phần đó dường như nó là cái toàn thể. Không gì sai với bộ phận như vậy, nhưng bộ phận là bộ phận; nó không là toàn thể. Khi bạn bắt đầu nghĩ về bộ phận như toàn thể, tính bộ phận nảy sinh. Khi bạn bắt đầu tuyên bố về bộ phận đó dường như nó là cái toàn thể, bạn đang trở thành mù với cái toàn thể. Bây giờ bạn sẽ ở trong xung đột với thực tại.

Và bạn không thể thắng khi chống lại thực tại, nhớ điều đó. Bạn không thể thắng khi chống lại thực tại. Điều đó là không thể được. Điều đó không xảy ra, nó không thể xảy ra được. Bạn có thể thắng chỉ cùng với thực tại, không bao giờ chống lại thực tại. Thắng lợi là cùng với thực tại. Đó là lí do tại sao mọi Thầy lớn đều phải nhấn mạnh nhiều thế vào buông xuôi. Buông xuôi ngụ ý là cùng với thực tại. Thế thì thắng lợi là chắc chắn - vì thực tại sẽ thắng. Bao giờ thực tại cũng thắng. Nếu bạn là cùng nó, bạn sẽ là người thắng; nếu bạn chống lại nó, bạn sẽ là người thua. Và chúng ta tất cả đều là người thua, chúng ta đã từng tranh đấu.

Chúng ta chọn phần nhỏ và tuyên bố rằng đây là cái toàn thể. Chúng ta chọn sống, chúng ta lấy sống ra từ hoàn cảnh cơ bản của nó - chết - và chúng ta nói, "Cái này là tôi. Tôi là sống." Bây giờ bạn lâm vào phiền phức. Bạn sẽ bị giam trong sự đồng nhất này. Thế thì bạn sẽ xoay xở chết thế nào? - và nó có đó, và nó đang xảy ra mọi khoảnh khắc, và nó sẽ đem bạn đi một ngày nào đó.

Bạn bị đồng nhất với thân thể, "Mình là thân thể," thế thì có phiền phức. Bạn bị đồng nhất với tâm trí, "Mình là tâm trí," thế thì có phiền phức. Bị đồng nhất là lâm vào phiền phức. Đồng nhất là chính chất liệu làm ra dốt nát. Một khi đồng nhất bị bỏ đi, một khi bạn không bị đồng nhất với bất kì cái gì, bạn đơn giản vẫn còn là nhân chứng - không nói, "Tôi là cái này" hay "Tôi là cái kia." Bạn đơn giản vẫn còn là nhân chứng. Bạn nhìn sống như trôi qua, bạn nhìn chết như trôi qua, bạn nhìn dục như trôi qua, bạn nhìn thất vọng, vui, thành công, thất bại. Bạn liên tục nhìn; bạn vẫn còn là người nhìn thuần khiết. Bạn không bị móc vào bất kì cái gì; bạn không tuyên bố "Tôi là cái này." Không có công bố, bạn là ai? Không hạn chế và định nghĩa bản thân bạn, không cho giới hạn cho bản thân bạn, nếu bạn có thể vẫn còn tuôn chảy, chỉ nhìn, có giải thoát. Có giải thoát lớn.

Người không bị đồng nhất là tự do. Bị đồng nhất, người ta bị giam hãm.

Thiền nói: Không bị đồng nhất với bất kì cái gì dù bất kì cái gì. Và thế thì, một cách tự nhiên, siêu việt xảy ra. Bạn thấy khổ tới và bạn vẫn còn là người quan sát. Bạn thấy khổ nảy sinh, nhận chìm bạn, bao quanh bạn như đám khói lớn, nhưng bạn vẫn còn là người quan sát. Bạn nhìn nó, bạn không phán xét. Bạn không nói, "Cái này là tôi," hay "Cái này không phải là tôi." Bạn không nói bất kì cái gì chút nào, bạn vẫn còn không phán xét. Bạn đơn giản nhìn điều này là sự kiện, rằng có khổ.

Thế rồi khi một ngày tới, một ngày nó bắt đầu biến mất. Mây đã tụ lại và giờ chúng đang biến mất, và có ánh sáng mặt trời chói chang. Bạn không bị đồng nhất với cái nào cả. Bạn chỉ nhìn rằng ánh mặt trời đã quay lại, mây đã biến mất. Bạn không nói, "Cái này là tôi," bạn không nói, "Cái này không phải là tôi." Bạn không làm bất kì phát biểu nào chút nào về bản thân bạn. Bạn đơn giản liên tục quan sát.

Nhiều lần điều đó sẽ xảy ra - khổ sẽ tới, sướng sẽ tới - nhiều lần bạn sẽ thành công, nhiều lần bạn sẽ thất bại. Nhiều lần bạn sẽ bị thất vọng, và nhiều lần bạn sẽ cảm thấy rất phấn chấn. Quan sát mọi nhị nguyên này, dần dần bạn sẽ thấy rằng bạn ở ngoài mọi cặp nhị nguyên này của mọi thứ.

Và cặp đôi là như vậy - sống và chết. Và cặp đôi là như vậy - tâm trí và thân thể. Và cặp đôi là như vậy - thế giới và niết bàn. Tất cả là những cặp đôi nhị nguyên. Khi bạn có thể nhìn một cách thấu suốt, khi bạn có thể nhìn một cách trong suốt, và bạn không chọn, bạn là cái gì đó siêu việt - nhân chứng. Nhân chứng đó không bao giờ sinh và không bao giờ chết.

Chết và sống tới trong cái nhìn của nhân chứng đó, nhưng nhân chứng đó là vĩnh hằng. Nó đã có đó trước khi bạn được sinh ra, và nó sẽ có đó khi bạn qua rồi. Bạn đã từng tới trong thế giới này hàng triệu lần, và bạn có thể lại tới nữa - và dầu vậy bạn đã chưa bao giờ tới. Thế giới xuất hiện trong bạn cũng giống như phản xạ xuất hiện trong gương. Thực ra, không cái gì xảy ra cho gương. Hay bạn nghĩ cái gì đó xảy ra cho gương?

Bạn đang đứng trước gương và gương phản xạ mặt bạn. Bạn nghĩ cái gì đó đang xảy ra cho gương sao? Không cái gì đang xảy ra. Bạn qua rồi, gương là trống rỗng. Ai đó khác tới trước gương, gương phản xạ bộ mặt đó - đẹp hay xấu – nó không có chọn lựa, nó là vô chọn lựa. Bạn mang tới một đoá hoa hồng đẹp, nó phản xạ; bạn mang tới chiếc gai xấu, nó phản xạ. Bạn mang tới bộ mặt đẹp, nó phản xạ; bạn mang tới bộ mặt xấu, nó phản xạ. Nó không có chọn lựa. Nó không nói, "Cái này không tốt và tôi sẽ không phản xạ," và, "Cái này rất tốt và tôi sẽ bám lấy nó. Xin đừng đi khỏi đây, vẫn còn ở đây đi. Tôi là bạn, bạn là tôi." Không, gương đơn giản phản xạ.

Phẩm chất tựa gương này là điều được ngụ ý bởi việc chứng kiến. Và đó là lí do tại sao gương vẫn còn sạch mọi vết in. Nó liên tục phản xạ, nhưng không vết in nào được thu thập trên nó. Đây là trạng thái của nhận biết. Đây là điều thiền tất cả là gì.

Quan sát, nhìn, tỉnh táo, nhưng không chọn. Và không đi vào bất kì bộ phận nào. Bộ phận không phải là cái toàn thể. Bộ phận là bộ phận, và sớm hay muộn bộ phận sẽ ra đi, vì bộ phận không thể ở lại đủ lâu. Và khi nó đi bạn sẽ khổ vì bạn sẽ sẽ không sẵn lòng rời bỏ nó; bạn sẽ bám lấy nó, vì bạn bị đồng nhất với nó. Nhưng nó sẽ phải đi, và bạn sẽ cảm thấy khổ và bạn sẽ kêu và bạn sẽ khóc - nhưng đó là bịa đặt của bạn. Nếu bạn vẫn còn như gương sẽ không có vấn đề gì. Bất kì cái gì xảy ra, xảy ra. Bạn vẫn còn không bị rối trí và không bị sao lãng.

Đây là chính cốt lõi bản chất của mọi tôn giáo. Vấn đề không phải là thực hành, vấn đề không phải là học các quan niệm, giáo điều. Vấn đề không phải là nhẩm đọc kinh. Vấn đề là cái nhìn sâu! Và cái nhìn sâu này là sẵn có cho bạn. Không có nhu cầu đi tới bất kì người nào để có cái nhìn sâu này. Bạn đã từng mang nó đi suốt rồi. Từ chính lúc bắt đầu nó đã là như vậy rồi. Nó có đó, gương có đó. Chỉ bắt đầu dùng nó đi.

Đôi khi thử và bạn sẽ bị ngạc nhiên! Cùng một điều mà đã từng làm rối bạn trong quá khứ không còn làm rối nữa. Ai đó xúc phạm bạn - bạn đơn giản quan sát, bạn không bị đồng nhất với nó. Bạn không nói, "Anh ta đã xúc phạm tôi." Làm sao anh ta có thể xúc phạm bạn được? Bản thân bạn không biết bạn là ai, làm sao anh ta có thể biết bạn là ai? Anh ta không thể xúc phạm bạn được. Anh ta có thể đã từng xúc phạm hình ảnh nào đó mà anh ta mang về bạn, nhưng cái đó không phải là bạn. Anh ta có thể có ý tưởng nào đó về bạn, và anh ta đang xúc phạm ý tưởng đó. Làm sao anh ta có thể xúc phạm bạn được? Anh ta không thể thấy được bạn chút nào.

Nếu bạn vẫn còn tỉnh táo và có tính quan sát, bạn sẽ bị ngạc nhiên - việc xúc phạm tới và đi và không cái gì xảy ra bên trong bạn, không cái gì bị khuấy động. Sự bình thản đã rạng ngời. Không lung lay, không uốn éo, thậm chí không một gợn sóng nảy sinh trong bạn. Và bạn sẽ cực kì phúc lạc khi biết phẩm chất tựa gương này. Thế thì bạn đang trở nên được hợp nhất.

Thế rồi ai đó tới và ca ngợi bạn. Thử điều đó nữa đi. Có tính quan sát. Không nghĩ người đó đang ca ngợi bạn. Người đó có thể ca ngợi ai đó mà người đó nghĩ là bạn. Người đó có thể ca ngợi bạn vì động cơ thầm kín nào đó của riêng người đó. Đó không phải là việc của bạn. Bạn đơn giản nhìn sự kiện này rằng "người này đang ca ngợi mình." Nhưng vẫn còn là chiếc gương. Không nuốt lấy nó! Không bám vào nó! Nếu bạn nuốt nó bạn sẽ ở trong khó khăn. Thế thì bản ngã nảy sinh - với sự đồng nhất, có bản ngã.

Và thế rồi bạn bắt đầu mong đợi rằng mọi người sẽ ca ngợi bạn như người này. Không ai sẽ ca ngợi bạn như thế đâu. Thế thì có đau và khổ. Và ngày mai người này có thể không ca ngợi bạn nữa. Động cơ của người đó có thể đã được đáp ứng. Hay ngày mai người đó có thể bắt đầu nghĩ rằng người đó đã sai, hay ngày mai người đó có thể trả thù. Bất kì khi nào ai đó ca ngợi bạn, ngày nào đó người đó sẽ xúc phạm bạn nữa - vì người đó phải báo thù, người đó phải để mọi thứ về đúng.

Và mất cân bằng nảy sinh. Khi ai đó đang ca ngợi bạn, người đó không cảm thấy thực sự rất thoải mái đâu; ca ngợi bạn làm tổn thương người đó. Người đó phải trưng ra cho bạn rằng bạn là cao hơn người đó - điều đó gây tổn thương. Người đó có thể không trưng ra điều đó ra ngay bây giờ, nhưng người đó sẽ giữ tổn thương này, vết thương này, ở bên trong. Và một ngày nào đó nếu cơ hội nảy sinh người đó sẽ trưng ra cho bạn xem bạn là ai; người đó sẽ để bạn vào chỗ đúng của bạn. Và thế thì bạn sẽ bị tổn thương rất nhiều. Người này đã từng ca ngợi bạn nhiều thế, và giờ người đó làm tổn thương bản. Nhưng người đó đã không làm bất kì cái gì. Chính bạn làm - bạn đã bắt đầu bám lấy ý tưởng mà người đó đã đặt vào trong tâm trí bạn.

Không bị đồng nhất với bất kì cái gì, quan sát, giữ phẩm chất tựa gương là điều mang người ta, dần dần, tới gần với chứng ngộ hơn.

Một hôm Lâm Tế giảng về ‘Người Thực Vô Danh Hiệu'. Đó là điều tôi ngụ ý khi tôi nói phẩm chất tựa gương - 'Người Thực Vô Danh Hiệu'. Bên trong bạn có Người Thực Vô Danh Hiệu. Nó là không đàn ông không là đàn bà, không người Hindu không người Mô ha mét giáo, không tốt không xấu - nó không có danh hiệu - không có giáo dục không vô giáo dục, không phương Đông không phương Tây, nó không có danh hiệu - không thánh nhân không tội nhân, nó không có danh hiệu. Và đó là con người thực bên trong bạn.

Một hôm Lâm Tế giảng về ‘Người Thực Vô Danh Hiệu'. Đây là tiêu đề của bài giảng của ông ấy:

Một sư, hoang mang lắm, đi tới ông ấy và hỏi, "Người Thực Vô Danh Hiệu này là gì?” Lâm Tế tóm cổ ông ta và hét lên, "Nói! Nói!" Sư này ngẩn người và không thể nói được gì. Lâm Tế thả cho ông ta đi và kêu: "Người Thực Vô Danh Hiệu này là chất liệu không giá trị làm sao!"

Điều Lâm Tế đã làm là tạo ra tình huống. Người này hỏi, "Người Thực Vô Danh Hiệu này là gì?" Lâm Tế tóm cổ ông ta và quát lên, "Nói! Nói!" Ông ấy gây choáng cho ông ta. Trong cú choáng đó mọi danh hiệu đã biến mất. Trong cú choáng đó ông ta không là ai cả, đơn giản không ai cả, chiếc gương. Trong cú choáng đó tâm trí không còn thêu dệt. Trong cú choáng đó ông ta đơn giản ngẩn người. Lâm Tế đã tạo ra tình huống cho ông ta nhìn vào trong người thực vô danh hiệu này, phẩm chất tựa gương này.

Nhưng người này đã bỏ lỡ, ông ta bắt đầu nghĩ cách trả lời. "Thầy đang làm gì với mình vậy? Đây là điều đúng để làm cho người hỏi sao?" Ông ta phải đã đi vào các ý nghĩ kiểu như vậy. Ông ta đã bỏ lỡ vấn đề. Đó là lí do tại sao Lâm Tế kêu lên: "Người Thực Vô Danh Hiệu này là chất liệu không giá trị làm sao!"

Khoảnh khắc gương của bạn bắt đầu bám lấy cái gì đó, bạn trở thành không giá trị. Khoảnh khắc gương của bạn bị che phủ và bị gắn vào cái gì đó, nó đang thu thập bụi - bạn trở thành không giá trị. Khoảnh khắc gương không thu thập bụi, bạn có giá trị mênh mông - bạn là Thượng đế. Khác biệt duy nhất giữa vị Phật và bạn là chừng này: rằng gương của bạn đã thu thập nhiều bụi và gương của Phật đã hoàn toàn sạch mọi bụi. Ý nghĩ của bạn không là gì ngoài bụi.

Nhưng đôi khi bạn coi bụi rất có giá trị. Bạn nói, "Đây là bụi vàng, đây không phải là bụi thường. Đây là vàng ròng! Tôi phải giữ nó. Tôi phải không cho phép bất kì người nào cướp nó từ tôi; nó là rất có giá trị."

Đó là cách bạn đã trở nên bị gắn bó với sống. Bạn coi nó là rất có giá trị. Và bởi vì bạn trở nên bị gắn bó, bạn nghĩ về chết như kẻ thù, kẻ cướp. Chết đang tới và nó sẽ cướp đi từ bạn mọi vàng của bạn, mọi đá quí mà bạn đã mang theo mình. Nó sẽ lấy đi mọi bụi khỏi gương của bạn - và đó là mọi thứ bạn đã từng nghĩ là cuộc sống của bạn. Do đó, bạn sợ.

Nếu bạn thấy ra vấn đề, chết là người bạn. Thực ra, là bạn lớn hơn nhiều so với bản thân sống. Tại sao tôi nói như vậy?

Tôi nói như vậy vì trong sống bạn bị gắn bó, bạn thu thập bụi. Chết lấy đi mọi gắn bó của bạn và mọi bụi của bạn. Nếu bạn có thể thấy ra vấn đề, bạn sẽ cảm thấy vô cùng biết ơn chết. Điều bạn không thể làm được, chết làm hộ bạn. Đó là lí do tại sao nếu bạn có thể làm nó, thế thì không có chết nào cho bạn; thế thì không có nhu cầu về chết. Nếu một người có thể lau sạch tâm thức của mình qua thiền, thế thì người đó sẽ không bao giờ chết.

Tôi không nói rằng người đó sẽ không chết trong thân thể - đó là điều tự nhiên. Nhưng người đó sẽ không bao giờ bắt gặp chết. Chết chỉ xảy ra cho bụi tụ tập trên gương. Gương không bao giờ chết! Bản thân gương là không chết. Việc chứng kiến này là quá trình không chết, nó là vĩnh hằng. Lữ khách tiếp tục đi; chỉ quần áo trở nên sờn rách, và chúng phải được thay. Lữ khách tiếp tục đi; chỉ bụi tụ trên thân thể và bạn phải tắm.

Nhưng nếu bạn bắt đầu nghĩ rằng bụi là bạn, bạn sẽ không tắm. Có những người rất sợ tắm - dường như họ sẽ mất cái gì đó, cái gì đó có giá trị. Có những người sợ thiền vì thiền là việc tắm. Nó lấy đi mọi ý nghĩ vô nghĩa mà bạn đã thu thập, tích luỹ - mọi đồ đồng nát mà bạn liên tục mang trong đầu bạn. Và đầu bạn đang nhức, nhức rất nặng, và bạn khổ, nhưng dầu vậy bạn vẫn liên tục mang nó cứ tưởng rằng nó là có giá trị.

Chết là người bạn lớn, nó làm nhẹ gánh cho bạn. Nó làm nhẹ gánh cho bạn khỏi mọi điều bạn đã tích lũy. Một khi việc làm nhẹ gánh này được phép một cách tự nguyện, chết trở thành samadhi. Nếu bạn không cho phép nó một cách tự nguyện, thế thì chết không phải là samadhi, nó là đau đớn. Bây giờ thấy ra vấn đề đi. Cùng một điều có thể là hoàn toàn đau đớn, và cùng một điều có thể là hoàn toàn vui vẻ. Điều đó tùy thuộc vào diễn giải của bạn - cách bạn nhìn vào mọi sự, cách bạn xuyên thấu vào kinh nghiệm nào đó, cách bạn đi sâu vào trong nó.

Nếu bạn là người bám víu, rất sở hữu, thế thì chết sẽ là rất đau đớn và sẽ là phiền não lớn. Bạn sẽ khổ. Bạn sẽ không khổ vì chết, bạn sẽ khổ vì việc bám víu của bạn, vì việc sở hữu của bạn, vì gắn bó của bạn, vì tham của bạn, và mọi điều đó.

Nhưng nếu bạn không là người bám víu, bạn không rất sở hữu, bạn không tham, bạn không bản ngã, bạn không hung hăng, đột nhiên phẩm chất của chết đã thay đổi. Nó tới như làn gió mát của Thượng đế. Nó tới và lau sạch bạn. Nó cho bạn nghỉ ngơi lớn lao rất được cần. Nó làm thuần khiết bạn. Nó đem bạn vào trong cội nguồn vĩnh hằng từ đó bạn sẽ lại vươn lên. Nếu bạn đi một cách tự nguyện vào trong nó bạn sẽ vươn lên trong hình tướng tốt hơn, vì bạn đã học cái gì đó từ hình tướng trước. Nếu bạn không đi một cách tự nguyện, thế nữa chết sẽ ném bạn vào lò lửa, sẽ thiêu cháy bạn, nhưng một cách cưỡng bức, và bạn sẽ lại quay lại trong cùng hình tướng vì bạn đã không học bất kì cái gì.

Học sinh đã không học bất kì cái gì phải bị cho vào cùng lớp học lặp đi lặp lại mãi. Vị Phật là người đã học mọi khả năng của mọi hình tướng. Ông ấy đã từng là đá, và ông ấy đã học nó. Ông ấy đã từng là cây, và ông ấy đã học nó. Ông ấy đã từng là hổ, và ông ấy đã học nó. Ông ấy đã từng là đàn ông và đàn bà, ông ấy đã học nó. Ông ấy đã từng là Thượng đế và ông ấy đã học nó. Và ông ấy liên tục học và học và học Và một ngày nào đó ông ấy đã kết thúc mọi hình tướng. Ông ấy đã trải qua mọi hình tướng - quan sát, tỉnh táo vô chọn lựa, giữ gương của ông ấy vẫn sáng, không bị che mờ, ông ấy đã đi qua mọi hình tướng. Và bây giờ ông ấy đi tới điểm mà không việc học thêm nào là được cần. Ông ấy đã học xong bài học. Thế thì ông ấy biến mất. Thế thì chết trở thành niết bàn. Thế thì ông ấy lan tỏa khắp sự tồn tại, thế thì ông ấy trở thành hương thơm. Thế thì ông ấy đi vào hình tướng càn khôn. Bây giờ những hình tướng nhỏ không còn được cần thêm nữa. Ông ấy đã học mọi điều có đó trong những hình tướng nhỏ bé đó. Mọi thứ được chứa trong những hình tướng nhỏ đó ông ấy đã giải mã xong. Ông ấy đã trở thành người trưởng thành. Bây giờ không có nhu cầu để ông ấy trở lại trường. Ông ấy trở thành một phần của cái toàn thể. Ông ấy lan tỏa khắp cái toàn thể. Thế thì ông ấy là bài ca trong tim của tâm trí càn khôn, là phúc lành, là an bình. Ông ấy không tới thêm nữa, ông ấy đã đi ra ngoài điểm quay lại.

Đây là việc học tối thượng. Nhưng người ta phải đi qua mọi hình tướng. Và chết mang tới bài học lớn nhất, lớn hơn nhiều so với sống. Và chết mang tới khả năng rất mãnh liệt để hiểu, vì sống lan rộng tầm dài - chết tới theo cách rất rất tiềm năng trong thời gian rất ngắn. Trong một khoảnh khắc nó làm rung chuyển bạn. Nếu bạn không tỉnh táo bạn sẽ bỏ lỡ khoảnh khắc đó, khoảnh khắc này rất tí hon. Nếu bạn tỉnh táo, thế thì chính khoảnh khắc đó trở thành cánh cửa vào điều thiêng liêng.

Một khi bạn không bị gắn bó với chết, một khi bạn không sợ chết, chết trở thành trò chơi, việc chơi.

Nghe câu chuyện hay này:

Gần mù ở độ tuổi chín mươi sáu và không còn có thể dạy hay làm việc về thiền viện, Thiền sư Yamamoto quyết định đó là lúc để chết, cho nên ông ấy dừng ăn. Khi được các sư hỏi tại sao ông ấy từ chối ăn thức ăn, ông ấy đáp rằng ông ấy đã sống quá lâu không còn hữu dụng và chỉ là mối phiền hà cho mọi người.

Bây giờ chín mươi sáu tuổi... thế là đủ rồi. Và ông già này nghĩ rằng bây giờ là lúc để chết, cho nên ông ấy dừng ăn thức ăn. Chết chỉ là việc nghỉ ngơi. Đó là lúc để nghỉ ngơi. Ông ấy bắt đầu chuẩn bị thoái lui. Đây là hiểu biết được cần.

Các đệ tử bảo ông ấy, "Nếu thầy chết bây giờ" - lúc đó là tháng giêng và trời rất lạnh - "khi trời lạnh thế, mọi người sẽ không thoải mái tới dự lễ tang của thầy và thầy thậm chí sẽ là mối phiền hà lớn hơn, cho nên xin thầy ăn cho!"

Những người đó cũng là những người vĩ đại. Mm? - lí do họ đưa ra: "Xin thầy nghĩ tới cái lạnh. Thầy sẽ chết, giờ là tháng giêng và lạnh thấu xương, và thầy sẽ là mối phiền hà lớn hơn cho tất cả chúng tôi. Chúng tôi sẽ phải tới đám tang của thầy - cho nên bắt đầu ăn đi."

Điều này chỉ có thể xảy ra trong Thiền viện với Thiền sư và đệ tử Thiền. Không ai lo nghĩ về chết. Chết là được. Thầy sẵn sàng chết, nhưng nhìn vào các đệ tử. Những đệ tử đó cũng rất gần với chứng ngộ. Họ nói, "Dừng điều vô nghĩa của thầy lại đi! Ngay bây giờ không phải là thời gian tốt. Tại sao thầy muốn tạo ra phiền jaf cho chúng tôi? Vâng, thầy là mối phiền hà - chín mươi sáu tuổi rồi - nhưng điều sẽ thậm chí phiền hà hơn là chết vào giữa tháng giêng. Xin thầy ăn cho!"

Thế là ông già này cười, ông ấy trở lại ăn, nhưng khi trời ấm trở lại ông ấy dừng ăn, và không lâu sau đó yên tĩnh ngã nhào và chết.

Chết nữa, vậy là trò chơi, cái gì đó để được chơi. Thế thì bạn không sợ. Không có cái gì để sợ cả. Thế thì bạn thậm chí không nghiêm chỉnh. Nhìn vào cái không nghiêm chỉnh của toàn thể sự việc này đi. Bạn có thể nghĩ về cái gì đó giống việc xảy ra này ở phương Tây không? Không thể được! Nó chỉ có thể xảy ra ở phương Đông nơi mọi người đã chấp nhận sống và chết cả hai, như chúng vậy.

Và điều này có thể xảy ra chỉ khi bạn biết rằng không ai sẽ chết - đó là lí do tại sao họ có thể đùa với ông già này, và ông già này cười. Ông ấy không bị bực mình. Cứ nghĩ về các đệ tử nói, "Đây sẽ là mối phiền hà, thưa thầy, chết vào giữa tháng giêng. Trời lạnh thế và sẽ có phiền hà lớn cho tất cả chúng tôi tới dự đám tang." Cứ nhìn vào vấn đề của nó, cái khôi hài của nó - dường như chết và sống chẳng là gì ngoài trò đùa, dường như ông già này chỉ đi chơi một việc giả vờ, dường như nó không phải là thực!

Đó là cách nó là vậy. Đơn giản dường như ông ấy đang chơi một tiết mục. "Xin đừng chơi nó ngay bây giờ, về sau thầy có thể chơi nó khi ngày ấm lên." Ông già cười, ông ấy đã không cảm thấy bị xúc phạm. Ông ấy phải đã tận hưởng điều đó vô cùng. Đây là sáng suốt lớn trong các đệ tử của ông ấy. Bây giờ thậm chí họ coi chết như chuyện khôi hài. Khi bạn bắt đầu coi chết như khôi hài, bạn là con người của hiểu biết. Dần dần bạn đang biến thành Người vô danh hiệu, Người Thực Vô Danh Hiệu. Khi bạn coi chết là khôi hài, bạn đã đi ra ngoài nó. Và đi ra ngoài sống và chết là đi vào trong thực tại của bạn.

Giai thoại khác:

Khi Động Sơn sắp chết một sư nói với ông ấy, "Thưa thầy, bốn yếu tố của thầy đang mất hài hoà, nhưng có bất kì người nào mà không bao giờ ốm không?"

"Có đấy," Động Sơn nói.

Ông ấy rất ốm. Toàn thân đang rã rời. Bốn yếu tố đã không còn cùng nhau nữa. Nó đã là một loại nổi dậy bên trong thân thể ông ấy, các yếu tố đang cố lấy được tự do với nhau. Động Sơn già và sắp chết, và đệ tử này hỏi, "Bốn yếu tố của thầy đang mất hài hoà, nhưng có bất kì người nào mà không bao giờ ốm không?"

"Có đấy," Động Sơn nói.

"Người này có nhìn vào Thầy không?" sư này hỏi. "Chính chức năng của ta là nhìn vào người đó," Động

Sơn trả lời.

"Khi bản thân thầy nhìn vào ông ấy thì thế nào?" sư hỏi. "Vào khoảnh khắc đó ta thấy không ốm," Động Sơn đáp.

Trong bạn có hai thế giới: thế giới của sinh và chết, và thế giới mà là siêu việt. Vâng, thân thể có thể rất ốm, và vậy mà có thể không có ốm trong bạn - nếu bạn không bị gắn bó với ốm, nếu bạn không bị đồng nhất với ốm, nếu bạn không bắt đầu nghĩ "Mình ốm." Nó chỉ là một loại thôi miên. Nó phải được học qua nhiều nhiều cửa.

Khi bạn cảm thấy đói, bạn nói gì? Bạn nói, "Tôi đói." Bạn không đói - thân thể đói, bộ máy đói. Bạn chỉ là người quan sát, bạn chỉ đang thấy rằng thân thể đói. Thế thì bạn ăn và bạn cảm thấy được thoả mãn, và bạn nói, "Bây giờ tôi được thoả mãn, thoả mãn đầy đủ." Bạn không được thoả mãn, vì bạn đã không đói ngay chỗ đầu tiên! Đầu tiên bạn đã thấy cơn đói trong thân thể, bây giờ bạn cảm thấy thoả mãn trong thân thể - nhưng bạn chỉ là người chứng kiến. Ban đầu gương của bạn đã phản xạ người đói đang đứng trước bạn, và bây giờ gương của bạn phản xạ người được thoả mãn đang đứng trước bạn - nhưng gương không bao giờ đói và gương cũng không được thoả mãn.

Ngày này bạn khoẻ, ngày khác bạn ốm - gương phản xạ! Ngày này bạn trẻ, ngày khác bạn già. Ngày nay bạn được yêu, ngày khác bạn bị ghét. Ngày này bạn được ca ngợi, ngày khác bạn bị kết án. Gương liên tục phản xạ. Chức năng của gương là chỉ phản xạ bất kì cái gì đang là hoàn cảnh. Nhưng mỗi lần bạn lại bị đồng nhất.

Dừng việc đồng nhất bản thân bạn với mọi thứ đang đứng trước bạn đi, và đột nhiên bạn sẽ thấy bạn chưa bao giờ ốm và chưa bao giờ đói và chưa bao giờ được sinh ra, và bạn sẽ chẳng bao giờ chết. Bạn là chính cội nguồn của vĩnh hằng. Bạn là vĩnh hằng.

Bây giờ câu chuyện này:

Bạt Đội viết bức thư sau cho một trong các đệ tử của ông ấy, người sắp chết:

Bình thường khi bạn viết cho ai đó người sắp chết, bạn viết những điều an ủi nào đó - bạn nghĩ người đó sẽ cần an ủi. Và mọi an ủi của bạn đều là giả; mọi an ủi của bạn là dối trá.

Nhưng khi một Thiền sư viết thư cho ai đó sắp chết và người đã từng là đệ tử của ông ấy, ông ấy đơn giản nói ra chân lí. Thực ra, khi ai đó sắp chết đó là lúc để nói chân lí, vì có thể không còn thời gian. Ít nhất để người đó nghe chân lí trước khi người đó rời khỏi thế giới, để người đó được làm cho tỉnh táo với điều sự kiện thực là gì. Không cần an ủi, vì an ủi không giúp gì.

An ủi là giống như bài hát ru. Vâng, tốt, chúng làm cho mọi người cảm thấy thoải mái. Chúng là thuốc an thần. Chúng không biến đổi bạn, chúng chỉ ru ngủ bạn, chúng chỉ làm cho bạn đờ đẫn. Chúng thực sự làm cho bạn bị lẫn lộn, và thực tại vẫn còn như nó vậy. An ủi của bạn không làm thay đổi nó, chúng không thể thay đổi được nó. An ủi là trò chơi được trao cho trẻ em.

Thiền sư Bạt Đội viết cho một trong những đệ tử của ông ấy, người sắp chết: bây giờ đây là khoảnh khắc lớn. Chết là khoảnh khắc lớn. Nó nên được dùng tới toàn bộ năng lực của nó. Chết là cơ hội lớn, khả năng sáng tạo lớn tới mức người ta có thể được chứng ngộ qua nó. Nếu bạn đã bỏ lỡ sống, được, nhưng đừng bỏ lỡ chết. Dùng cánh cửa này để nhìn vào điều thiêng liêng.

Thầy đã viết:

"Điều bản chất của tâm ông là không sinh, cho nên nó sẽ không bao giờ diệt...”

Điều bản chất của tâm trí bạn - đó là điều tôi gọi là phẩm chất tựa gương. Đó là chính bản chất của tâm trí bạn. Tại sao chúng ta gọi nó là điều nền tảng, cái bản chất? Vì nó liên tục còn lại.

Quan sát đi Bạn đã là đứa trẻ. Lần đầu tiên bạn mở

mắt ra, bạn không có ý nghĩ, nhưng phẩm chất tựa gương này đã có đó. Ngay cả ở khoảnh khắc đầu tiên khi bạn mở mắt ra, phẩm chất tựa gương này đã có đó. Nó đã không được bất kì người nào trao cho bạn; bạn mang nó cùng bạn. Nó là bản chất, nó là bản tính của bạn. Đứa trẻ mở mắt ra; nó sẽ không có khả năng thấy cây gì có đó: cây vô ưu hay cây thông - nó sẽ không có khả năng biết đây là những cây gì. Nó thậm chí sẽ không có khả năng biết rằng đây là cây. Nó sẽ không có khả năng thấy rằng chúng mầu lục, nhưng nó sẽ thấy cây cỏ. Nó sẽ không có khả năng dán nhãn cây là xanh, và nó sẽ không có khả năng biết rằng "Đây là cây, và đây là cây vô ưu, và đây là cây thông" - không.

Nhưng mọi thứ sẽ được phản xạ đích xác. Sẽ không có ngôn ngữ. Cái nhìn của nó sẽ rõ ràng. Cái nhìn sẽ không có bụi. Đó là lí do tại sao trẻ em xúc động thế bởi những thứ nhỏ bé - vì mọi thứ nhỏ bé gần như là phiêu diêu với chúng. Chúng không có rào chắn, mắt chúng là trong trẻo, gương là rõ ràng. Gương phản xạ thực tại như nó vậy.

Phẩm chất này - phẩm chất tựa gương này - không được dạy bởi bất kì ai. Nó không bị ước định bởi xã hội. Ngôn ngữ sẽ được dạy; bạn không mang ngôn ngữ cùng bạn. Nếu bạn được sinh ra trong gia đình Nhật Bản, bạn sẽ học tiếng Nhật Bản. Nếu bạn được sinh ra trong gia đình Pháp, bạn sẽ học tiếng Pháp. Bất kì cái gì được dạy bạn sẽ học. Nhưng đứa trẻ Pháp và đứa trẻ Nhật Bản khi lần đầu tiên chúng mở mắt ra, đơn giản là những chiếc gương. Gương Nhật Bản không có tính Nhật Bản và gương Pháp không có tính Pháp. Chúng đơn giản là gương. Vâng, gương Nhật Bản sẽ trở thành người Nhật Bản và gương Pháp sẽ trở thành người Pháp, và cả nghìn lẻ một thứ sẽ liên tục tụ tập lại - giáo dục, trường học, cao đẳng, đại học, tôn giáo, nhà thờ, và mọi thứ sẽ tụ lại xung quanh.

Cho nên mọi điều đó được dạy cho bạn là không bản chất. Nó đã được trao cho từ bên ngoài. Cái mà được trao cho bạn từ bên ngoài là thứ vay mượn, không phải là bản tính của bạn. Cái mà bạn đã mang theo cùng bạn, hoàn toàn với bạn, không ai đã trao nó cho bạn - cái đó là bản tính bản chất. Và cái đó là hồn của bạn. Tìm thấy nó trong bản thân người ta là tìm thấy cái gì đó ở bên ngoài sinh và bên ngoài chết.

"Điều bản chất của tâm ông là không sinh,” Thầy nói,

“cho nên nó sẽ không bao giờ diệt."

Chỉ cái được sinh sẽ diệt; chỉ cái bắt đầu sẽ kết thúc. Nếu bạn có một cực, cực kia sẽ đi theo; nhưng nếu cực đầu tiên bị thiếu, cực kia không thể có đó. Nếu cái gì đó có đó trong bạn mà không được sinh ra, cái vẫn có đó thậm chí trước sinh, thế thì nó sẽ có đó ngay cả sau chết.

Phẩm chất tựa gương này chẳng liên quan gì với bất kì người nào, không người nào đã trao nó cho bạn. Nó là bạn, con người đích thực của bạn. Đây là Người Thực Vô Danh Hiệu. Gương sẽ học nhiều thứ, sẽ bị ước định theo nhiều cách - tất cả những cái đó sẽ là không bản chất. Đó là lí do tại sao tôi nói nếu bạn là người Hindu, bạn đang bị gắn bó quá nhiều với danh hiệu này. Nếu bạn là người Ấn Độ, lần nữa bạn bị gắn bó quá nhiều với danh hiệu này. Nhớ tới Người Thực Vô Danh Hiệu đi.

Và đó là cùng một người! Bạn và tôi là không tách rời trong phẩm chất tựa gương đó. Nó là phẩm chất một! Nó là điều tâm thức bao gồm.

“Nó không là sự tồn tại,” Thầy nói, “cái có thể diệt vong.”

Điều này phải được hiểu: "Nó không là sự tồn tại, cái có thể diệt vong." Nó là bản thân sự tồn tại!

Những người hiện sinh ở phương Tây làm phân biệt giữa hai từ này: cái hiện có và sự tồn tại. Phân biệt đó là có giá trị, sẽ hữu dụng ở đây.

Chúng ta nói cây tồn tại, nhưng chúng ta không thể nói điều đó đích xác theo cùng cách về Thượng đế, rằng Thượng đế tồn tại. Tại sao? Vì cây đã không tồn tại một ngày nào đó và sẽ đi vào không tồn tại một ngày khác. Cho nên cây tồn tại theo cách khác hơn Thượng đế tồn tại, vì Ngài chưa bao giờ không tồn tại và Ngài sẽ không bao giờ là không tồn tại. Chúng ta có thể nói rằng cây tồn tại vì đôi khi nó biến mất ra ngoài sự tồn tại.

Cây là tồn tại - nó có thể trở thành không tồn tại. Thượng đế không phải là đang tồn tại, Ngài là bản thân sự tồn tại. Ngài không thể trở thành không tồn tại, không có cách nào. Thực ra, nói 'Thượng đế hiện hữu' là việc lặp lại vì Thượng đế ngụ ý đích xác điều ‘hiện hữu’ ngụ ý. Nói 'Thượng đế hiện hữu' là không đúng. 'Cây hiện hữu' là được, 'ghế hiện hữu' là được, 'người hiện hữu' là được, vì chúng có thể biết mất vào trong ‘vô hiện hữu'. Nhưng 'Thượng đế hiện hữu' là không đúng.

Thượng đế ngụ ý 'tính đây này'! Cho nên đó là việc lặp lại khi nói 'Thượng đế hiện hữu'. Nó ngụ ý 'Hiện hữu hiện hữu' hay 'Thượng đế Thượng đế'. Điều đó là vô nghĩa, nó là việc lặp lại.

Thầy nói với đệ tử của mình:

“Nó không là sự tồn tại, cái có thể diệt vong."

Ông ấy ngụ ý nó không phải là 'đang hiện có'. Nó đã không đi vào trong sự tồn tại, cho nên nó không thể đi ra khỏi sự tồn tại. Nó là chính bản thân sự tồn tại.

Bạn bao giờ cũng ở đây rồi! và bạn bao giờ cũng sẽ ở đây. Bạn không thể đi bất kì chỗ nào, nhớ điều đó. Cho nên đừng sợ đi bất kì chỗ nào. Không có cách nào để đi và không có chỗ nào để đi và không có người nào đi! Mọi thứ đơn giản hiện hữu. Mọi thứ đã ở đây mãi mãi và sẽ ở mãi mãi. Bây giờ này chứa toàn thể vĩnh hằng - toàn thể quá khứ và toàn thể tương lai. Toàn thể sự tồn tại hội tụ vào khoảnh khắc này, ở đây bây giờ. Trong tiếng kêu của con chim cúc cu này là tất cả tiếng kêu của mọi con chim cúc cu - quá khứ và tương lai. Trong việc nghe của bạn là mọi việc nghe của mọi người - quá khứ và tương lai. Trong việc nói là mọi việc nói của mọi người đã có bất kì cái gì để nói trong quá khứ và những người sẽ có bất kì cái gì để nói trong tương lai.

Tất cả hiện hữu Không cái gì đi ra ngoài sự tồn tại.

Hình tướng thay đổi, chắc chắn; quần áo thay đổi, chắc chắn; tên thay đổi, chắc chắn. Nhưng đây không phải là hiện hữu bản chất của bạn. Bạn liên tục đổi nhà, bạn liên tục đổi thân thể của bạn, bạn liên tục đổi ý của bạn - nhưng cái bản chất, phẩm chất tựa gương, Người Vô Danh Hiệu vẫn còn là một. Nó không thể thay đổi. Nó không có các bộ phận mà có thể bị thay đổi, nó là không thể bị diệt vong.

Nó không là trống rỗng mà là chân không đơn thuần.

Nghe lại này. Thầy nói, "Nhưng đừng trong hiểu lầm" - vì khi chúng ta nói đó là Người Vô Danh Hiệu, hay khi tôi nói nó là phẩm chất tựa gương, bạn có thể bắt đầu nghĩ rằng gương chỉ là trống rỗng. Gương không chỉ là trống rỗng, cho dù nó đôi khi có vẻ chỉ là trống rỗng. Và bạn biết khi không có người nào đối diện với gương, nó là trống rỗng. Vâng, trống rỗng hình tướng, trống rỗng người khác, nhưng không trống rỗng bản thân nó.

Khi không có người nào đối diện với gương, gương đầy phẩm chất tựa gương của nó, nhưng không trống rỗng. Thực ra, khi ai đó đối diện với gương, nó không phải là tựa gương như vậy. Việc phản xạ đó đang cản trở tính đầy của nó. Cái gì đó ngoại lai, cái gì đó từ bên ngoài có đó. Khi mọi thứ đi ra và không cái gì được phản xạ, gương không phải là đơn giản trống rỗng. Nó không ngụ ý trống rỗng phủ định. Nó đầy phẩm chất tựa gương. Nó chỉ là gương, gương hoàn hảo - không phản chiếu cái gì, nhưng là gương hoàn hảo.

Hay nhìn vào điều đó theo cách khác. Tâm trí của chúng ta bị gắn bó quá nhiều với các đồ vật; đó là lí do tại sao chúng ta nhìn vào mọi vật và thế rồi quyết định. Căn phòng đầy đồ đạc và bạn nói, "Căn phòng đầy đồ đạc." Thế rồi ai đó bỏ đồ đạc ra và thế rồi bạn nói, "Căn phòng giờ trống rỗng." Bạn ngụ ý gì?

Bạn bị gắn bó quá nhiều với đồ đạc. Bạn chỉ nghĩ về đồ đạc, bạn không bao giờ nghĩ về tính rộng rãi của căn phòng. Giờ căn phòng là đầy tính rộng rãi - đồ đạc đã cản trở tính rộng rãi của nó. Căn phòng ngụ ý không gian; chính từ ‘room- căn phòng’ ngụ ý không gian.

Ban đầu đã có quá nhiều đồ đạc bên trong; không gian bị cản trở, bị phá hủy. Nó đã không thực sự đầy bản thân nó; cái gì đó ngoại lai đã cản trở nó theo nhiều cách. Nó đã không tự do thế. Bây giờ đồ đạc bị bỏ đi bạn nói nó trống rỗng. Ban đầu bạn thường nói nó đầy, giờ bạn nói nó trống rỗng. Trống rỗng cái gì? - trống rỗng đồ đạc. Nhưng có cách khác để nhìn vào căn phòng - bây giờ nó đầy tính rộng rãi, đầy không gian. Bây giờ nó đầy bản thân nó.

Cho nên Thầy nói, "Đừng nghĩ rằng ta đang nói điều bản chất này cho ông chỉ là chân không trống rỗng, không." Ban đầu nó đầy đồ đạc - ý nghĩ, kí ức, ham muốn, đồng nhất: tôi là thân thể, tôi là tâm trí, tôi là người Hindu, tôi là người Ki tô giáo, thế này và thế nọ. Nó đầy đồ đạc, rác. Thế rồi một ngày nào đó khi bạn vứt rác này đi và bạn đơn giản vẫn còn nhận biết vô chọn lựa, bạn có thể bắt đầu nghĩ, hay ít nhất hiểu lầm, rằng giờ nó chỉ là trống rỗng, không có cái gì. Thực ra, lần đầu tiên tâm trí có tự do đầy đủ là bản thân nó - nó sẽ nở hoa. Tâm thức này sẽ nở hoa thành hoa sen.

Đây là tự do, đây là giải thoát. Được giải thoát khỏi mọi đồ đồng nát, được giải thoát khỏi mọi cái xa lạ, được giải thoát khỏi mọi cái ngoại lai - khách đã đi, người chủ là tự do. Khi khách có đó người chủ không tự do. Bạn biết điều đó. Khi khách tới và bạn không tự do thế. Người chủ trở nên bị cầm tù trong vai trò chủ nhà riêng của mình. Người chủ không có chuyển động tự do thế như người đó vẫn thường vậy. Chủ phải chăm nom khách. Họ có thể ngủ; bạn không thể mở loa to, mở radio, mở ti vi rất to được; bạn không thể nghe nhạc theo cách bạn thích; bạn phải giữ cho con cái bạn yên tĩnh - khách có đó. Bạn phải điều chỉnh theo khách.

Khi khách có đó, chủ trở thành phụ và khách trở thành chính. Đó là điều đã xảy ra. Quá đầy ý nghĩ và ham muốn, khách phải trở thành rất quan trọng và chủ đã trở thành gần như là phụ, hay bị quên đi - thậm chí bị quên đi. Và khách đã ở lại quá lâu. Họ không đi. Họ đã trở thành thành viên thường hằng, và chủ gần như bị truất ngôi khỏi nhà của mình.

Cho nên khi đột nhiên khách ra đi, bạn có thể cảm thấy nó chỉ là chân không trống rỗng. Nó không phải là vậy. Phật giáo, Thiền, cả hai đã bị hiểu lầm rất lớn vì họ nói về shunyata - trống rỗng. Shunyata, trống rỗng, là Thượng đế với Phật. Nhưng từ này tạo ra rắc rối. Mọi người nghĩ "Trống rỗng sao? Có vẻ rất phủ định." Nó không là vậy, nó đơn giản là chỉ báo rằng bây giờ bạn chỉ là bản thân bạn, trống rỗng mọi cái khác, trống rỗng người khác. Bây giờ bạn chỉ trong hòa điệu với con người bạn, chỉ bản thân bạn, chỉ Phật tính bản chất của bạn là được để lại. Nó không trống rỗng, nó là đầy. Nó là hoàn hảo - vì nó là cội nguồn của tất cả.

“Nó không là trống rỗng mà là chân không đơn thuần. Nó không mầu sắc không hình dạng. Nó không tận hưởng vui thú và không chịu đau đớn.”

Bạn nghĩ bạn khổ! Bạn chưa bao giờ khổ. Bạn nghĩ bạn thích, bạn chưa bao giờ thích. Bạn bao giờ cũng chỉ là nhân chứng. Khổ đã xảy ra, nhưng bạn chưa bao giờ khổ. Vui đã tới, nhưng bạn chưa bao giờ thích. Chúng đã là những pha trôi qua, bầu khí hậu tới và đi, mây bao quanh trăng và biến mất. Nhưng bạn! - bạn vẫn còn trong bản thân bạn, không bị rối trí, không bị sao lãng. Có câu nói Thiền:

Ta chuyển động cả ngày và không chuyển động chút nào. Ta như trăng dưới sóng cứ lăn hoài.

"Sóng lăn hoài. Ta chuyển động cả ngày và không chuyển động chút nào." Vâng, chuyển động lớn đang xảy ra khắp xung quanh, nhưng tại chính trung tâm của bạn - trung tâm của cơn xoáy lốc - không cái gì đã bao giờ chuyển động. Không đau, không vui thú, không hạnh phúc, không bất hạnh, không cõi trời, không địa ngục - bạn không thu được bất kì cái gì mà bạn cũng không mất bất kì cái gì. Nó bao giờ cũng là cùng một điều! Nó tuyệt đối là cùng một điều. Mùi vị ở đó vẫn còn là một. Nó là vĩnh hằng.

Ta chuyển động cả ngày và không chuyển động chút nào. Ta như trăng dưới sóng cứ lăn hoài.

Sóng liên tục lăn đi. Đôi khi bạn thấy trăng được phản xạ trong sóng nước trong hồ. Sóng liên tục lăn đi, nhưng cái gì xảy ra cho sự phản xạ của trăng? Bạn có cho rằng trăng được phản xạ cũng di chuyển không? Thứ nhất, nó là sự phản xạ, cho nên nó không thể di chuyển được. Thứ hai, làm sao sóng có thể di chuyển một thứ ảo vọng mà không có đó ngay chỗ đầu tiên? Chúng không thể di chuyển phản xạ đó được.

Đích xác điều như vậy là hoàn cảnh với bạn. Khi vui thú tới và đi, nó là sóng, và bạn được phản xạ trong sóng đó, và bạn nghĩ phản xạ của bạn đang chuyển động. Phản xạ của bạn trở nên bị bóp méo, chắc chắn. Bạn không bao giờ trở nên bị bóp méo! Trăng trên trời không bao giờ bị bóp méo bởi sóng lăn bên dưới. Nhưng bạn có thể thấy trăng khác được phản xạ trong hồ, và bạn có thể cảm thấy rằng có thể trăng thực không bị ảnh hưởng, nhưng trăng này dưới sóng chắc chắn bị ảnh hưởng. Sóng làm lay động nó, sóng lan tỏa nó khắp trên hồ.

Nhưng làm sao bạn có thể lan tỏa sự phản xạ? Phản xạ lúc ban đầu không có, phản xạ không tồn tại. Cho nên khi bạn thấy bản thân bạn bị ảnh hưởng bởi sự việc xảy ra xung quanh bạn, nó chỉ là phản xạ của bạn trong mọi vật mà dường như bị ảnh hưởng. Bạn, trăng thực trên trời, vẫn còn là cùng một điều. Nhưng bạn đã quên hoàn toàn bạn là ai. Bạn đã quên hoàn toàn rằng bạn ở bên ngoài mọi sự đang xảy ra. Rằng không cái gì xảy ra trong cốt lõi bên trong nhất của bạn, rằng nó bao giờ cũng là cùng một thứ.

"Ta biết ông rất ốm,” thầy viết. “Như Thiền sinh giỏi, ông đang đối diện trực tiếp với cái ốm đó.”

Đối diện trực tiếp với cái ốm ngụ ý liên tục thấy rằng bạn không là nó - đó là điều ngụ ý, đối diện trực tiếp với nó, liên tục thấy rằng "mình không là nó."

“Ông có thể không biết đích xác ai đang khổ, nhưng hỏi bản thân ông đi..."

Hỏi bản thân bạn: Ai đang khổ? Ai đang chết? Ai đã trở nên già? Hỏi đi, liên tục hỏi, và dần dần bạn sẽ thấy, "Người đang khổ không phải là mình, người đã trở nên già không phải là mình, người sắp chết không phải là mình." Và nhớ, điều này phải không được cung cấp; câu trả lời này phải không được cung cấp bởi kí ức của bạn - vì bạn biết điều đó, bạn đã nghe nói về điều đó, bạn đã đọc trong Upanishads, bạn đã nghe các Thầy lớn nói về nó. Bạn không định cung cấp điều đó qua kí ức, bạn chỉ phải hỏi. Liên tục gõ búa câu hỏi này bên trong, "Ai đang khổ?" Lần sau bạn bị đau đầu, hỏi "Ai đang đau?" Lần sau chân bạn bị tê, hỏi "Ai đang bị tê chân?"

Và đừng vội vàng trả lời điều đó, vì câu trả lời đó sẽ là giả. Bạn có thể rất khôn, bạn có thể nói, "Vâng, tôi là hồn và đây là thân thể." Nhưng điều này sẽ là hư huyễn. Để câu trả lời tới theo cách riêng của nó. Nó phải không tới từ kí ức, nó phải tới từ con người bạn. Nó phải tới như sự sáng suốt; nó phải không nói thành lời. Nó phải tới như việc nhận ra, như tỏ ngộ, như thoáng nhìn.

Bạn có thể cảm thấy khác biệt không? Khi cái gì đó tới như một kí ức, bạn đang lặp lại như vẹt. Tôi đã từng nói với bạn rằng bạn không phải là cái đau đầu của bạn. Ngày mai bạn có thể thử điều đó - và bạn ngồi im lặng và bạn hỏi, "Ai đang đau?" Và từ kí ức câu trả lời tới: "Mình không là cái đau, mình là hồn siêu việt, mình là nhân chứng." Quan sát điều đó, đây toàn là từ kí ức. Nó không có giá trị chút nào. Vứt nó đi!

Để sáng suốt tới, việc nhận ra, sự sáng tỏ đột nhiên, sự trong suốt - rằng bạn thấy điều đó: "Mình không đau." Nhớ điều đó: việc thấy là điều duy nhất. Nó không phải là câu trả lời để được lấy ra từ kí ức. Nó là sáng suốt được bắt lấy từ cốt lõi sâu nhất của con người bạn. Bạn phải vứt cái lưới hỏi đi. Và nếu bạn liên tục vứt cái lưới này, và nếu bạn không được thoả mãn bởi kí ức hư huyễn của bạn, sớm hay muộn bạn sẽ bắt được cá và con cá đó làm cho bạn tự do. Nó giải thoát. Chân lí giải thoát.

“…hỏi bản thân ông đi: điều bản chất của tâm trí này là gì?

Câu hỏi thứ nhất: Ai đang đau? Để cho bạn có thể thấy rằng cái đau đang xảy ra quang bạn nhưng không trong bạn. Nó là gần, rất gần việc xảy ra, nhưng dầu vậy không ở trung tâm. Nó đang xảy ra ở ngoại vi, không ở trung tâm. Trung tâm là không bị ảnh hưởng.

Cho nên điều đầu tiên là: nhìn nơi đau đang có. Không bị đồng nhất với đau. Câu hỏi này sẽ giúp bạn, như chiếc kiếm, chặt phăng sự đồng nhất.

Thế rồi câu hỏi tiếp để hỏi là: Bản chất tâm trí này là gì? Ai là người không đau?

Đầu tiên truy hỏi: Ai đang đau? để cho sự đồng nhất cũ với thân thể và ốm bệnh và tâm trí bị phá vỡ, và thế thì bạn đã đi tới có cái nhìn vào cốt lõi bên trong nhất của bạn. Bây giờ hỏi: Tâm trí bản chất này là gì?

Chỉ nghĩ về điều này.

Và thông điệp này là cho người sắp chết, nhớ lấy. Thầy đang nói, "Khi ông sắp chết, chỉ nghĩ về điều này thôi. Trước khi chết, giải quyết một điều: rằng ông không đau. Và thế rồi khi ông đang đi vào trong chết, liên tục hỏi, 'Ai là người không đau?"' "Tôi là ai?" như Raman Maharshi thường nói: "Tôi là ai?"

Chỉ nghĩ về điều này khi chết xảy ra, vì chết sẽ lấy đi mọi thứ. Nếu duy nhất câu hỏi này có thể được mang vào trong chết, nếu việc truy hỏi này có thể được mang vào khi bạn sắp chết, bạn có thể đạt tới samadhi, bạn có thể đạt tới thành quả lớn của chứng ngộ.

“Chỉ nghĩ về điều này. Ông sẽ không cần thêm nữa.”

Thầy là đúng, đích xác nó là vậy. Bạn sẽ không cần bất kì cái gì thêm nữa nếu bạn có thể làm chỉ hai điều: không đồng nhất với sống và mọi thứ sống đã tích luỹ quanh bạn; và thứ hai, việc truy hỏi - "Tôi là ai?"

“Ông sẽ không cần thêm nữa. Không thèm muốn cái gì.”

Thậm chí không nghĩ tới chứng ngộ. Thậm chí không ham muốn Phật tính. Thậm chí không nghĩ tới niết bàn. Không thèm muốn cái gì! Vì một khi bạn bắt đầu thèm muốn, bạn mất tâm trí bản chất, bạn mất tiếp xúc của bạn với tâm trí càn khôn. Ham muốn... và bạn đã sa ngã. Chính qua ham muốn mà sa ngã nguyên thuỷ xảy ra. Cho nên không ham muốn bất kì cái gì.

Thầy biết đệ tử của mình hoàn toàn rõ. Anh ta sẽ không ham muốn tiền, anh ta sẽ không ham muốn danh và quyền, anh ta sẽ không ham muốn việc sinh khác, anh ta sẽ không ham muốn cuộc sống khác - điều đó không là vấn đề chút nào. Điều đó được kết thúc với câu hỏi thứ nhất: Không bị đồng nhất.

Nhưng có khả năng anh ta có thể ham muốn Phật tính. Anh ta có thể bắt đầu nghĩ về việc được sinh ra vào bình diện cao hơn của sự tồn tại như vị Phật, như hồn đã chứng ngộ. Nhưng thế thì ham muốn đã xảy ra, ham muốn đã bước vào. Lần nữa anh ta đã sa ngã khỏi tâm trí nguyên bản. Tâm trí nguyên bản là nguyên vẹn chỉ khi bạn không ham muốn. Khoảnh khắc bạn ham muốn, bạn đã chuyển đi xa. Bạn không còn trong nó, bạn lại bị mắc bẫy trong những cuộc hành trình mới, bạn đã đi lạc lối.

“Chỉ nghĩ về điều này. Ông sẽ không cần thêm nữa. Không thèm muốn cái gì. Kết thúc của ông, cái là vô tận, là như bông tuyết tan biến trong không khí thuần khiết."

Không có gì để bị lo nghĩ tới. Bạn sẽ biến mất như bông tuyết trong không khí thuần khiết. Bạn sẽ không chết, bạn chỉ sẽ biến mất. Vâng, bạn sẽ không được tìm thấy trong hình tướng cá nhân. Hình tướng sẽ biến mất trong cái vô hình tướng - bông tuyết trong không khí thuần khiết. Nhưng bạn sẽ có đó và nhiều hơn thế. Khi sông biến mất trong đại dương, nó không chết - nó đang trở thành đại dương, nó đang lan rộng, nó đang trở thành lớn hơn, khổng lồ, to lớn, vô hạn.

Chết, nếu bạn bám lấy sống, sẽ có vẻ giống chết. Nếu bạn không bám lấy sống, chết sẽ có vẻ giống việc biến đổi, tự do. Bạn được tự do khỏi sự cầm tù của hình tướng, bạn trở thành vô hình tướng. Thế thì có niềm vui lớn. Người có thể chết như bông tuyết đang biến mất trong không khí thuần khiết là được phúc lành. Có cực lạc lớn, im lặng và an bình lớn, vui hoàn toàn. Có mở hội trong chính tim của con người bạn.

Sống phải được dùng, chết phải được dùng. Mọi thứ phải được dùng để đi tới tâm trí bản chất này, vì tâm trí bản chất là satchidananda - nó là chân lí, nó là tâm thức, nó là phúc lạc.

Điều đôi khi có thể có vẻ rất điên là người ta phải bỏ mọi gắn bó, ngay cả gắn bó với sống. Điều đó có thể có vẻ rất điên rằng người ta phải biến đổi ngay cả chết thành chuyện tình. Điều đó có thể có vẻ rất điên, nhưng sống là điên, sống là nghịch lí.

John Wheeler đã nói: "Chúng ta đang nói về những điều mà tuyệt đối điên. Bất kì cái gì kém hơn điên có thể là đúng không?"

Thiền là đúng vì nó là hoàn toàn điên. Thiền là đúng vì nó là nghịch lí thế. Sống là nghịch lí. Bất kì cái gì mà là đúng với sống đều sẽ là nghịch lí lớn. Vâng, sống phải được sống, và chết phải được chết.

Khi sống, xuyên thấu vào trong cốt lõi sâu nhất của sống đi. Khi chết, xuyên thấu lần nữa vào cốt lõi sâu nhất của chết. Và cốt lõi sâu nhất là cùng một điều - nó là tâm trí bản chất.

'Sống' không phải là danh từ, nhớ lấy; 'chết' cũng không là danh từ. 'Sống' và 'chết' cả hai là động từ. 'Tồn tại' là động từ, nó không là danh từ. Sống là quá trình, chết là quá trình. Và ai đang được diễu qua? Ai đang đi trong chiếc xe hai bánh này? Ai là người hành hương? Ai là cái liên tục du hành qua nhiều hình tướng? Tâm trí bản chất đó, vô trí đó, phẩm chất tựa gương đó, việc chứng kiến đó phải được tìm ra trong mọi con đường và qua mọi khả năng. Mọi chuyển động trong sống phải được cống hiến cho việc truy hỏi đó, cho việc tìm đó, chỉ thế thì người ta mới về tới nhà. Và không về tới nhà bạn sẽ vẫn còn không được thoả mãn. Bạn có thể có nhiều tiền, bạn có thể có nhiều quyền, nhưng bạn sẽ vẫn còn bất lực, và bạn sẽ vẫn còn là kẻ ăn xin.

Ngày bạn đi tới tính nguồn gốc này của con người bạn, tới Người Vô Danh Hiệu này, người cổ đại nhất này, Cái Một Vĩnh hằng, ngày đó bạn trở thành hoàng đế. Ngày đó mọi sự là phúc lành. Ngày đó không cái gì bị thiếu. Và ngày đó bạn sẽ có tiếng cười sảng khoái nữa, vì ngày đó bạn sẽ thấy rằng không cái gì đã bao giờ thiếu - bạn chỉ vướng vào trong các phản xạ. Bạn vướng vào các khách và bạn mất dấu vết của chủ. Là người chủ đi!

Xem tiếp Chương 8 – Quay về Mục Lục Tập 3 – Quay về Mục Lục Toàn Tập