Read more
Osho - Đạo: Ba Kho Báu (Tập 2)
Chương 2. Vô chọn lựa
Câu hỏi thứ nhất:
Bé Siddhartha có lần đã nói một cách trí huệ
rằng Osho là con gái. Cảm giác của tôi cũng thế. Nhiều lần thầy đã nói điều đó,
và cách buông xuôi của thầy và tính thụ động vang vọng nữ tính bản chất trong
Lão Tử. Nếu chọn lựa là có thể thì sao thầy lại lấy dạng nam cho thử thách cuối
cùng của thầy?
Điều thứ nhất. Bé Siddhartha
không bé vậy đâu, nó là một trong những người cổ đại nhất đấy. Lời của nó có thể
là lời của đứa bé nhưng trí huệ của nó thì không. Ngắm bé Siddhartha, bạn có thể
hiểu được tại sao Lão Tử lại bị coi là được sinh ra đã già rồi. Siddhartha được
sinh ra là già. Khi nó nói điều gì đó, nó biết điều gì đó đích xác, đó là lí do
tại sao nó nói điều đó.
Nó đúng đấy. Thử thách cuối
cùng này bao giờ cũng là của đàn bà, hình dạng thân thể không thành vấn đề.
Hình dạng của bản thể bên trong bao giờ cũng là hình dạng của đàn bà - dù đó là
Phật, Zarathustra, Christ hay Lão Tử, không khác biệt gì, thử thách cuối cùng
bao giờ cũng là thử thách của bản thể nữ tính, thần bí nữ tính. Tất cả năng nổ
biến mất, mọi bạo hành biến mất, người ta trở thành cảm thụ toàn bộ - đó là điều
đàn bà là gì.
Người ta trở thành bụng mẹ, người
ta trở thành bụng mẹ vô hạn tới mức người ta có thể chứa toàn thể vũ trụ. Đó là
lí do tại sao các khái niệm Hindu về Thượng đế là gần mẹ hơn bố. Chúng là có
nghĩa.
Nếu chọn lựa là có thể thì sao
thầy lại lấy dạng nam cho thử thách cuối cùng của thầy? Thực tế chọn lựa bao giờ
cũng là nam: chọn để là nam, không chọn để là nữ. Chấp nhận bất kì cái gì xảy
ra tức là nữ tính, nhận bất kì cái gì được trao với lòng biết ơn là nữ tính.
Phàn nàn, càu nhàu, hằn học, chọn lựa, có cách riêng của mình là nam tính; bất
kì khi nào bạn muốn cái gì đó phải theo ý bạn, bạn là nam tính, bản ngã đã đi
vào. Bản ngã là nam tính. Cho nên chọn lựa thực tế là không thể được. Nữ tính
nghĩa là buông xuôi - người ta di chuyển như mây trắng không tâm trí của riêng
mình, người ta chấp nhận và người ta chấp nhận một cách vui vẻ, người ta hân
hoan bởi vì mọi chiều hướng đều là của Ngài, mọi hình dạng đều là của Ngài.
Làm sao chọn? Chọn cái gì? Chon
lựa nghĩa là bác bỏ nữa: trong chọn cái gì đó bạn bác bỏ cái gì đó. Trong mọi
chọn lựa đều có bác bỏ. Nếu bạn muốn là cái toàn thể làm sao bạn có thể chọn được?
Bạn phải là vô chọn lựa.
Nhớ rằng chọn lựa của bạn càng
nhiều, tâm trí nam tính càng đi vào trong bạn; bạn càng ít chọn lựa và vẫn còn
trong vô chọn lựa chỉ để mọi sự cho bản thân sự tồn tại, bạn càng trở nên nữ
tính hơn. Và điều huyền bí là thế này rằng khi bạn trở nên nữ tính, mọi thứ xảy
ra cho bạn, không một phần nào. Bạn không còn sống như mảnh mẩu, bạn sống như
cái toàn thể. Đó là lí do tại sao không có chọn lựa cho tôi.
Chẳng bao lâu nữa sẽ không có
chọn lựa cho bạn nữa. Chuẩn bị bản thân mình đi. Chuẩn bị về vô chọn lựa. Nếu bạn
muốn cái toàn thể mưa rào lên bạn như cái toàn thể, thế thì đừng chọn lựa. Nếu
bạn chọn bạn sẽ vẫn còn là kẻ ăn xin; nếu bạn không chọn bạn trở thành hoàng đế.
Câu hỏi thứ hai:
Đôi khi tôi có cảm giác là chính chúng tôi
không phải là người nghe thực. Thầy có các đệ tử khác không - không thấy được,
không biết được đối với chúng tôi, và ít ngủ hơn chúng tôi?
Nếu tôi nói có, điều đó sẽ
không có nghĩa điều gì cho bạn, nếu tôi nói không, nó sẽ sai. Cho nên bây giờ bạn
có thể hiểu. Tôi sẽ lặp lại: Nếu tôi nói có, điều đó sẽ không có nghĩa điều gì
cho bạn, nếu tôi nói không, nó sẽ sai.
Câu hỏi thứ ba:
Tôi không biết gì - tôi thậm chí không biết
hỏi gì. Câu hỏi nào có đó? Và lời nào có thể trả lời cho các vấn đề của linh hồn
đang ngủ khi câu trả lời duy nhất đã được phát âm ra thế: tỉnh dậy đi, toàn bộ
đi. Chính sự hiện diện của thầy mà câu hỏi của tôi mới hướng tới - không phải
là lời đáp của thầy.
Đây là câu hỏi phức tạp và tới
từ một tâm trí rất phức tạp. Câu hỏi này dường như là rất đơn giản, trực tiếp,
chiếu thẳng. Nó không phải vậy. Chỗ ban đầu người hỏi nói: Tôi không biết gì. Nếu
điều đó thực sự đúng, phần sau không thể tới được, thế thì sẽ tới dấu chấm hết.
Nếu bạn thực sự cảm thấy bạn không biết gì, thế thì cái gì có đó mà nói? Chấm hết.
Nó đáng ra đã là đủ rồi. Nhưng không, thế rồi tri thức bước vào.
Tôi không biết gì - tôi thậm
chí không biết hỏi cái gì. Câu hỏi nào có đó? Và lời nào có thể trả lời cho các
vấn đề của linh hồn đang ngủ khi câu trả lời duy nhất là đã được phát âm ra thế:
tỉnh dậy đi, toàn bộ đi. Tất cả những điều này là tri thức của bạn. Nếu bạn đã
thực sự nghe như bạn nói bạn đã nghe - rằng câu trả lời duy nhất đã được phát
âm ra thế - nếu bạn đã thực sự nghe nó, bạn không thể là người dốt nát được. Nếu
bạn đã thực sự nghe thấy nó, thế thì làm sao bạn có thể nói rằng bạn đang ngủ?
Trong giấc ngủ bạn không thể nghe thấy nó được.
Tỉnh dậy đi, toàn bộ đi. Để cho
điều đó được hiểu bạn sẽ phải bước ra khỏi giấc ngủ của mình. Bạn phải đang mơ
rằng bạn đã nghe thấy câu trả lời.
Lúc ban đầu bạn nói: Tôi không
biết gì. Bạn nghĩ cái gì đó nữa được cần để giải thích nó sao? Đó là giải thích
đầy đủ trong bản thân nó rồi. Không cái gì thêm nữa được cần tới, không cái gì
thêm nữa được thêm vào để làm cho nó rõ ràng hơn. Thực tế bất kì cái gì bạn
thêm vào cũng làm cho nó tối tăm hơn và khó hiểu hơn. Tôi không biết gì là đơn
giản thế. Nhưng không, bạn biết rõ rằng đây chỉ là thủ đoạn. Bạn biết rằng bạn
đang chơi trò chơi dốt nát để có vẻ trí huệ bởi vì bạn đã nghe nói rằng những
người trí huệ nói rằng họ không biết gì hết cả. Bạn đang láu cá đấy. Láu cá này
sẽ giết chết bạn, láu cá này sẽ không ích gì cả.
Nếu bạn không biết gì thì bạn
không biết gì, còn nếu bạn không biết gì và bạn có thể vẫn còn cùng với dốt nát
của mình, bạn sẽ cảm thấy sự hiện diện của tôi bởi vì khi ai đó là người dốt
nát, ai đó đó sẽ là bao la, vô hạn. Dốt nát không có biên giới, chỉ tri thức mới
có biên giới, chỉ tri thức mới có giới hạn. Dốt nát không có giới hạn, dốt nát
là vô hạn. Tri thức bị đóng, dốt nát là lối mở, lối mở vô hạn. Tri thức ồn ào,
dốt nát im lặng - không có gì để làm ồn ào cả, không có gì để làm nhặng sị lên.
Người ta là dốt nát - kết thúc!
Thế thì người ta thực sự là người
dốt nát và thế thì các lời khác của bạn mà đi theo sau, sẽ không thể đi theo
sau được, chúng đơn giản không thể tồn tại được cùng dốt nát. Không, bạn đang cố
là trí huệ đấy. Bạn nói: Thậm chí tôi không biết hỏi cái gì. Câu hỏi nào có đó?
Từ đâu mà những lời này tới? Từ dốt nát của bạn sao? Và lời nào có thể trả lời
cho các vấn đề của linh hồn đang ngủ.... Bạn đã biết mọi thứ rồi. Bạn là linh hồn
đang ngủ, không lời nào có thể trả lời cho câu hỏi của bạn.... khi câu trả lời
duy nhất là đã được phát âm ra thế. Bạn đã nghe thấy câu trả lời rồi và bạn đã
biết câu trả lời: tỉnh dậy đi, toàn bộ đi.
Chính sự hiện diện của thầy mà
câu hỏi của tôi mới hướng tới - không phải là lời đáp của thầy. Nếu bạn là người
dốt nát thì không cần hướng tới sự hiện diện của tôi, nó đã có rồi. Trong dốt
nát vô hạn của bạn, không có biên giới, bạn gặp tôi, bạn gặp cái toàn thể, bạn
gặp Thượng đế, bạn gặp Đạo.
Bạn đã không biết tới cái đẹp của
dốt nát, không đâu. Bạn đang cố giả vờ là người dốt nát nhưng tri thức của bạn
sẽ không cho phép bạn làm điều đó. Nó len vào giữa, nó bao giờ cũng ở đó bao
quanh bạn. Cho dù bạn nói rằng bạn là người dốt nát, bạn sẽ làm dốt nát đó có vẻ
như rất thông thái, bạn sẽ tô điểm cho dốt nát đó bằng tri thức. Dốt nát bị vạch
trần, khoả thân, bạn không thể tô điểm cho nó được; chỉ tri thức mới được tô điểm,
đánh bóng. Tri thức giống như con điếm, bao giờ cũng ở bãi chợ, để bán. Dốt nát
sao? Ai sẽ mua dốt nát? Bạn có thể bán nó cho ai được? Chẳng ai cần nó, thực tế
mọi người đều đã có nó bên trong mình rồi. Không cần tô điểm nó. Điều đó cũng
giống như đêm: tối, im lặng, thậm chí không một chuyển động. Lời không thể tồn
tại cùng với dốt nát. Cho nên bất kì cái gì bạn nói ở phần đầu bạn phá huỷ nó ở
phần sau, và đến cuối câu hỏi của mình, bạn đã phá huỷ nó toàn bộ.
Đừng giở trò với bản thân mình
vì không ai sẽ bị lừa bởi nó trừ bản thân bạn.
Chuyện xảy ra là một đệ tử ở với
một Thiền sư trong nhiều năm mà chẳng cái gì xảy ra. Anh ta đã cố làm bất kì
cái gì thầy nói nhưng dầu vậy chẳng cái gì xảy ra bởi vì thực tế anh ta đã
không cố gắng, anh ta giả vờ cố gắng thôi. Anh ta biểu lộ rằng anh ta đã cố gắng;
anh ta giở trò, anh ta không trung thực. Thế rồi anh ta bắt đầu hỏi người khác:
Phải làm gì? Tôi đã làm mọi thứ bất kì điều gì thầy nói, và chẳng cái gì xảy ra
cả. Ai đó nói: Nó sẽ không xảy ra, nó là khó, nó gần như không thể được. Nếu bạn
thực sự muốn nó xảy ra thì cách duy nhất là chết. Người này đến lúc đó đã trở
thành người hành nghề giả vờ tới mức anh ta nói: Tôi sẽ làm điều đó. Anh ta đi
tới thầy để gặp thầy.
Bỗng nhiên khi thầy nhìn anh
ta, anh ngã lăn ra đất, nhắm mắt lại và giả vờ rằng mình chết. Thầy cười thật
lòng, bởi vì bạn có thể giả vờ nhiều thứ nhưng làm sao bạn có thể giả vờ rằng bạn
chết được? Đó là cái cuối cùng của những điều ngớ ngẩn. Thầy nói: Phải đấy, con
làm tốt đấy, nhưng một câu hỏi trước khi con biến mất hoàn toàn. Thế công án
thì sao, vấn đề mà ta đã trao cho con giải?
Thầy đã trao cho anh ta một vấn
đề để thiền, vấn đề rất cơ bản là nếu bạn muốn tạo ra âm thanh từ một bàn tay,
âm thanh của một bàn tay đó sẽ nghe thế nào?
Kẻ giả vờ hé một mắt ra và nói:
Thầy ơi, điều đó con còn chưa giải được. Thấy đánh cho anh ta một cú đau, đá
anh ta và nói: Đồ đạo đức giả, anh không biết tới điều này sao, anh không biết
rằng người chết không trả lời bất kì câu hỏi nào sao? Anh chết rồi, nhưng lập tức
anh trả lời câu hỏi.
Nếu bạn thực sự là người dốt
nát thì tất cả các lời khác mà bạn đã viết ra đều là giả, vô dụng, vô tích sự,
vô nghĩa, rác rưởi. Nhưng nếu chúng có nghĩa thế thì bất kì điều gì bạn đã nói
lúc ban đầu đều là giả vờ. Đó là lí do tại sao tôi nói câu hỏi này là phức tạp.
Và thế rồi bạn muốn sự hiện diện
của tôi. Sự hiện diện không thể được ham muốn. Bạn phải đợi nó, bạn không thể
muốn nó được. Nó là món quà tự do; bất kì khi nào bạn sẵn sàng nó đều được
trao. Và tri thức của bạn sẽ không cho phép bạn nhận được lời đáp của tôi. Người
này đang nói rằng anh ta không quan tâm theo bất kì cách nào tới câu trả lời của
tôi - bởi vì anh ta đã biết câu trả lời rồi, anh ta là con người của tri thức.
Anh ta muốn sự hiện diện của tôi. Nhưng bạn đã làm gì đề kiếm nó? Chỉ bằng ham
muốn bạn cho rằng bạn trở nên có khả năng sao?
Thế thì tại sao những người
khác này lại cố có được lời đáp của tôi? Họ đều là ngu cả trừ bạn thôi sao? Thực
tế, trải qua lời đáp là việc huấn luyện để đạt tới hiện diện. Bạn hỏi một câu hỏi,
tôi đáp lại cho bạn, và dần dần câu hỏi của bạn sẽ rơi rụng đi. Không phải là bạn
sẽ trở nên thông thái hơn - nếu bạn trở nên thông thái hơn thế thì nhiều câu hỏi
hơn sẽ nảy sinh. Không, nếu bạn thực sự lắng nghe tôi, nếu bạn cố gắng hiểu tôi
- không phải bằng lời, mà bằng khoảng trống giữa các lời, không phải bằng dòng,
mà bằng khoảng trống giữa các dòng, không phải điều tôi nói, mà điều tôi ngụ ý -
nếu bạn hiểu nó, bạn sẽ trở nên sẵn sàng, và dần dần các câu hỏi sẽ rơi rụng
đi. Và khi tâm trí không hỏi nảy sinh, đột nhiên sự hiện diện của tôi sẽ bùng
lên trên bạn. Những câu trả lời này là để làm cho bạn thành người dốt nát; những
câu trả lời này là để đem tri thức của bạn ra, để giúp bạn dỡ bỏ nó, nhưng điều
đó tất cả đều phụ thuộc vào bạn. Bạn có thể thu thập những câu trả lời của tôi
mà không lắng nghe nghĩa, bạn có thể thu thập lời, nhưng chúng sẽ ngày một trở
thành gánh nặng tri thức lên bạn, lên đầu bạn. Thế thì nhiều câu hỏi nữa sẽ nảy
sinh, bởi vì mọi câu trả lời đều có khả năng tạo ra cả nghìn lẻ một câu hỏi. Thế
thì bạn sẽ lỡ vấn đề. Thế thì bạn sẽ không trong sự kiện ở đây với tôi, bạn đã
trong cuộc hành trình riêng của mình, trò bản ngã riêng của mình. Đó không phải
là cuộc hành trình của tôi, đó là cuộc hành trình của bạn, bạn không cùng tôi.
Nếu bạn thực sự lắng nghe,
chính qua lắng nghe mà câu hỏi sẽ biến mất. Và bất kì khi nào một ngày nào đó
điều đó xảy ra là trong tâm trí bạn không có một câu hỏi nào, đó là điểm khi bạn
có thể nói: Tôi không biết gì.
Bạn thậm chí sẽ không biết đủ để
hỏi một câu hỏi bởi vì hỏi một câu hỏi là biết cái gì đó. Làm sao bạn có thể hỏi
một câu hỏi mà không biết gì được? Ngay cả hỏi một câu hỏi thì cũng cần tới tri
thức nào đó, bằng không làm sao bạn sẽ hỏi được? Nếu bạn hỏi, 'Thượng đế là ai?
Thượng đế là gì?' ít nhất bạn cũng biết cái gì đó về Thượng đế, bằng không câu
hỏi này không thể nảy sinh được. Đứa trẻ không thể đột nhiên hỏi: Thượng đế ở
đâu? Không, đầu tiên nó phải biết rằng có Thượng đế, rằng Thượng đế đã tạo ra
thế giới này; thế rồi qua việc học này câu hỏi này sẽ nảy sinh. Câu hỏi không bắt
nguồn từ dốt nát, câu hỏi bắt nguồn từ tri thức. Khi câu hỏi rơi rụng, bạn có
vô hạn dốt nát, đêm tối, đẹp, như nhung, vô hạn. Bạn ở trong nó, bị tan biến
hoàn toàn như giọt nước trong đại dương. Thế thì bạn cảm thấy sự hiện diện của
tôi. Tri thức là rào chắn.
Và bạn nói rằng bạn không quan
tâm tới lời đáp của tôi - thế thì bạn đang phá huỷ chính chiếc cầu; thế thì bạn
sẽ không có khả năng cảm thấy sự hiện diện của tôi - điều đó sẽ trở thành không
thể được. Trước hết bạn phải cho phép tôi giết chết mọi cái bạn biết, phá huỷ
nó đi, đánh đổ cái gì đó đã đi sai bên trong bạn. Chỉ thế thì tôi mới có thể
mang tính sáng tạo được. Hiện diện là hiện tượng sáng tạo. Câu trả lời của tôi
mang tính huỷ diệt, chúng là để tiêu huỷ cái gì đó.
Chúng là để khám phá lại dốt
nát của bạn và cùng với điều đó, khám phá cái vô hạn. Nếu bạn có thể trở thành
người dốt nát toàn bộ bạn đã lấy bước đầu tiên trở nên trí huệ toàn bộ. Tính
toàn bộ là cây cầu. Nếu bạn là người dốt nát toàn bộ, thế thì tính toàn bộ đã xảy
ra, và tính toàn bộ là cây cầu. Thế thì đạt tới trí huệ từ dốt nát chẳng mất là
vấn đề, cây cầu để mở, cây cầu sẵn sàng đấy. Cho nên hãy toàn bộ đi. Tại điểm
này bạn có thể là toàn bộ chỉ trong dốt nát - điều xảy ra tiếp sẽ là tính toàn
bộ trong trí huệ. Nhưng bạn cứ níu bám với chút xíu tri thức nhỏ bé.
Đừng cố láu cá với tôi. Chân
thành vào. Nếu bạn là người dốt nát, thế thì là người dốt nát đi, và bạn sẽ chạm
vào sự hiện diện của tôi, bạn sẽ đi vào tôi và bạn sẽ cho phép tôi đi vào bạn.
Nhưng nếu bạn không có khả năng cảm thấy sự hiện diện của tôi thì trước hết hãy
cố gắng cảm thấy lời đáp của tôi; thế thì để tôi đánh đổ bạn, phá huỷ bạn, để sự
bùng nổ sáng tạo xảy ra.
Câu hỏi thứ tư:
Tôi không còn ham muốn làm gì cả. Chẳng cái
gì dường như thành vấn đề với tôi thêm nữa. Cuộc sống là nỗ lực nhiều thế: thân
thể yêu cầu thức ăn và thường xuyên chịu đựng khó chịu thể chất. Bản ngã muốn
chú ý, tâm trí liên tục chuyển động thường xuyên của nó. Tôi thường nghĩ chết
đi thật hay làm sao. Tự tử có phải là cách thoát khỏi cuộc sống không? Có lí do
nào tại sao người ta không nên tự tử không?
Nhiều điều phải được hiểu. Vấn
đề này rất tinh vi. Thứ nhất, nếu bạn không còn ham muốn làm gì nữa, làm sao bạn
sẽ muốn tự tử được? Nó là ham muốn. Làm sao bạn có thể tự tử mà không ham muốn
nó? Thực tế nó là tột cùng trong ham muốn.
Chẳng cái gì dường như thành vấn
đề với tôi thêm nữa. Nếu chẳng cái gì dường như thành vấn đề thêm nữa thì tự tử
cũng không thể có nghĩa gì được. Bạn sẽ chọn thế nào? Làm sao bạn sẽ chọn giữa
sống và chết được? Nó sẽ là việc trốn thoát, trốn thoát khỏi cuộc sống; và ai
đó người đang trốn khỏi cuộc sống thì cũng trốn khỏi cái chết. Đó là lí do tại
sao tôi nói nó rất tinh vi. Nếu bạn chán ngán với cuộc sống, nếu bạn thực sự mệt
mỏi về cuộc sống, nếu bạn không muốn gì cả, bạn chán, thế thì tự tử của bạn sẽ
có phẩm chất tiêu cực của nó. Nó sẽ chỉ là chán, 'ngán ngẩm,' nó sẽ không là tự
tử thực. Nó sẽ mang tính tiêu cực, nó sẽ vô tích sự và bạn sẽ bị ném trở lại
vào cuộc sống bởi vì cuộc sống là môn học, bạn ở đây để học cái gì đó. Nếu bạn
cực lạc, nếu bạn mở hội cuộc sống và bạn được hoàn thành tới mức vừa nhảy múa bạn
vừa đi vào trong cái chết, thế thì nó không còn là tự tử, nó là samadhi, nó là
niết bàn. Phật cũng đi vào trong cái chết, nhưng ông ấy không mệt mỏi vì cuộc sống,
ông ấy được hoàn thành. Cố hiểu khác biệt này.
Có một tôn giáo duy nhất trên
thế giới cho phép tự tử - đó là Jaina giáo. Mahavira, người sáng lập vĩ đại nhất
của bất bạo lực, đã cho phép các đệ tử của mình được tự tử - nhưng chỉ cho những
người đã không ngán cuộc sống, người không bị chán, không bị mệt mỏi, mà người
đã sống cuộc sống một cách đầy đủ, hoàn hảo, toàn bộ, người đã biết mọi điều mà
cuộc sống có thể cho và người đã kinh nghiệm nó. Bây giờ họ được hoàn thành. Họ
không phá huỷ bản thân mình chống lại cuộc sống, họ được hoàn thành, công việc
đã được thực hiện. Họ đang quay trở về với cội nguồn.
Mahavira thực sự rất dũng cảm.
Không người thầy tôn giáo nào khác đã có đủ dũng cảm để cho phép tự tử. Nhưng
ông ấy đã ra điều kiện cho việc đó: phải không được tự tử trong bất kì tâm trạng
tiêu cực nào, bởi vì thế thì bạn bỏ lỡ vấn đề và bạn sẽ bị ném trở lại. Nó phải
tuyệt đối tích cực. Điều kiện khác là ở chỗ người ta phải không uống thuốc độc
hay nhảy từ núi hay nhảy xuống sông hay xuống đại dương. Không, điều đó có thể
được làm trong một khoảnh khắc. Người ta phải nhịn ăn, nhịn cho tới chết - phải
mất bẩy mươi, tám mươi, chín mươi, đôi khi cả trăm ngày. Hàng triệu lần sẽ có
khả năng cho bạn nghĩ đi nghĩ lại mãi.
Nếu bạn vẫn còn chút ít điều
chưa được hoàn thành bạn sẽ quay lại. Vẫn còn với một quyết định trong một trăm
ngày là khó cho tâm trí; chỉ người không có tâm trí mới có thể còn lại với một
quyết định trong một trăm ngày liên tục. Bằng không bất kì khoảnh khắc nào, sau
ba hay bốn hay năm ngày nhịn ăn, toàn thân và tâm sẽ nói: Mình ngu rồi! Ăn lại
đi! Mình đang làm gì vậy? Cuộc sống giá trị thế và mình đã không làm cái này
cái nọ, mình đã không sống cái này cái nọ. Sống nó đi! Ai biết được? Mình có thể
không quay lại cuộc sống lần nữa. Nếu bạn không thực sự được hoàn thành bạn sẽ
quay lại.
Vẫn còn với kết luận trong một
trăm ngày và đi tới cái chết một cách hạnh phúc, bạn cần tuyệt đối không có tâm
trí.
Tự tử trong một khoảnh khắc sẽ
không có tác dụng bởi vì trong một khoảnh khắc bạn có thể bị lừa, bạn có thể bị
trong ảo tưởng. Nếu bạn uống thuốc độc, điều đó có thể làm trong một khoảnh khắc.
Chính cảm giác của tôi là nếu những người tự tử được để trễ lại cho dù một khoảnh
khắc thôi, họ sẽ không bao giờ làm điều đó; nếu được để trễ lại cho dù một khoảnh
khắc thôi, họ sẽ đổi ý kiến.
Họ tự tử trong một loại điên
khùng. Họ bị chán ngán thế, họ làm trong một khoảnh khắc, và họ không có cơ hội
để đi ngược lại quyết định riêng của họ. Không có thời gian còn lại. Họ nhảy. Họ
có thể khổ trong đại dương và họ có thể bắt đầu khóc và kêu và la, 'Cứu tôi với!'
nhưng bây giờ quá chậm rồi. Toàn thể bản thể họ muốn quay lại cuộc sống. Và chẳng
bao lâu họ sẽ quay lại trong bụng mẹ. Đây không phải là tự tử, tự tử tạm thời
không phải là tự tử. Bạn sẽ quay lại lần nữa trong bụng mẹ khác, và còn tệ hơn
thế, tự tử sẽ treo quanh bạn, nó sẽ trở thành nghiệp. Nó sẽ giống như bóng tối,
u ám bao quanh khuôn mặt bạn, quanh bản thể bạn. Bạn sẽ đi trong cuộc sống bị
bao phủ trong cái chết. Điều đó sẽ không tốt.
Tôi có thể cho phép bạn và tôi
có thể chấp nhận bạn tự tử toàn bộ: đó là điều tôi đang là tất cả đây, đó là điều
tôi đang làm ở đây - thuyết giảng về tự tử toàn bộ. Toàn bộ nghĩa là không quay
lại, và đó là điều có thể duy nhất chỉ thông qua thiền. Một điểm tới khi mọi
ham muốn thực sự biến mất.
Bạn nói: Tôi không còn ham muốn
làm gì cả.
Điều đó không đúng. Nếu ai đó
cho bạn chức tổng thống Mĩ - chẳng có nỗ lực nào về phần bạn, không chiến dịch
bầu cử nào cả, không tranh giành, chỉ là việc cho chức - bạn sẽ chấp nhận nó. Bạn
không ngán với cuộc sống, bạn ngán với tranh giành. Không phải là bạn đang
trong trạng thái vô ham muốn, bạn đang trong trạng thái thất vọng. Bạn đã ham
muốn và bạn không thể đạt tới được, cho nên bây giờ bạn cảm thấy thất vọng.
Nếu bằng cách nào đó có thể một
thiên thần xuất hiện từ Thượng đế và nói với bạn: 'Bây giờ ta sẵn sàng ở đây, bất
kì ham muốn nào của con đều sẽ được hoàn thành, đơn giản cứ nói cho ta,' cả
nghìn lẻ một ham muốn sẽ tranh nhau tới trong tâm trí bạn. Và nến thần nói rằng
bạn có thể chọn chỉ ba ham muốn thôi bạn sẽ lúng túng chả biết chọn cái gì và bỏ
cái gì. Bạn sẽ phát điên.
Thất vọng không phải là vô ham
muốn - bao giờ cũng nhớ rằng bất kì cái gì tiêu cực cũng đều nguy hiểm. Mọi người
cảm thấy thất vọng. Bạn không thể bắt gặp một người mà thỉnh thoảng không thất
vọng hay người khác suy tư về tự tử - cuộc sống là sự tranh giành thế. Tình yêu
là cuộc tranh giành, cuộc sống là cuộc tranh giành, mọi thứ đều là tranh giành:
người ta nhiều lần nghĩ về tự tử, điều đó cho sự giảm nhẹ tạm thời.
Các nhà tâm lí nói rằng mọi người
- mọi người thông minh, tôi không nói về kẻ ngốc - mọi người có thông minh trung
bình đều nghĩ tới tự tự ít nhất mười lần trong đời mình... nghĩ một cách chân
thành và nghiêm chỉnh, suy tư về nó ít nhất mười lần, đó là tối thiểu. Tại sao?
Bởi vì cuộc sống là cuộc tranh giành tới mức nhiều lần bạn muốn vứt bỏ nó đi,
trả lại vé, về nhà. Nhưng đó là pha trung gian thôi. Nó có ích. Chỉ nghĩ rằng bạn
có thể tự tử, rằng nếu tất các con đường khác đều bị đóng lại rồi thì ít nhất một
con đường vẫn còn để mở, nó có ích. Nó làm thảnh thơi tâm trí, bạn đi ngủ, và đến
sáng khi bạn lại đi tới cửa hàng, bạn đã quên tất cả về nó rồi. Chỉ cảm thấy rằng
nếu mọi sự thất bại, vẫn có một điều bao giờ cũng còn lại cho bạn, ít nhất bạn
có thể tự tử, là sự giảm nhẹ tạm thời. Nếu mọi thứ đã trở thành tù túng, vẫn có
hi vọng rằng bạn có thể tự tử, đó là tự do của bạn.
Con người tự do tự tử. Không
con vật nào khác có thể tự tử, không con vật nào khác được tự do thế. Bạn không
được tự do sinh ra nhưng bạn được tự do chết.
Ở Ấn Độ có một giai đoạn cao
hơn - giai đoạn của thần. Thần không song song với thiên thần trong Ki tô giáo
đâu, không, thiên thần thuộc vào chuyện cổ tích. Thần là giai đoạn cao hơn của
tâm thức. Con vật tuyệt đối trong tù túng, chúng không thể tự tử được; con người
được tự do hơn chút ít - con người không tự do được sinh ra, con người không tự
do đi vào cuộc sống, nhưng con người được tự do đi ra khỏi cuộc sống; thần tự
do theo cả hai đường - tự do được sinh ra, tự do chết đi. Con vật tồn tại với cả
hai đường bị đóng kín, con người tồn tại chỉ với một đường mở, còn thần ở giai
đoạn cao hơn của tâm thức khi cả hai đường đều mở. Họ có thể đi vào trong cuộc
sống, họ có thể đi ra khỏi nó - lối vào và lối ra cả hai đều mở. Họ có nhiều tự
do hơn, tự do hơn chút ít.
Nếu bạn muốn tự tử, nghĩ xem liệu
đó là vì vô ham muốn hay không. Nếu nó là vì vô ham muốn, thế thì ham muốn tự tử
nảy sinh từ đâu? Còn nếu đó là vì ham muốn bạn sẽ không hỏi tôi, bạn sẽ đơn giản
làm điều đó. Nếu bạn đã thực sự sống, thế thì bạn được hoàn thành; thế thì bạn
sẽ nhận rắc rối để tới đây và hỏi tôi sao? Để làm gì? Có thể bạn thất vọng và bạn
muốn cái gì đó an ủi bạn hay ai đó an ủi bạn. Có thể bạn sợ chính ý tưởng tự tử
cho nên bạn muốn tôi nói, 'Không, đừng làm điều đó,' để cho trách nhiệm là ở
tôi, không ở bạn. Nhưng tôi không phải là kiểu người đó. Tôi nói: Nếu bạn thực
sự muốn tự tử thì làm nó đi - nhưng thế thì sao bạn lại ở đây để hỏi tôi?
Một thanh niên tới hỏi tôi liệu
anh ta nên lấy vợ hay không lấy vợ. Điều đó cũng giống như tự tử, cùng vấn đề.
Người ta nên tự tử hay người ta nên vẫn còn trong cuộc sống? Vẫn còn độc thân
là một loại tự tử bởi vì một nửa cuộc sống bị cắt đi, bạn đã quyết định vẫn còn
một nửa. Hôn nhân là cuộc sống toàn thể. Cho nên tôi hỏi anh thanh niên này:
Sao bạn hỏi tôi? Nếu không nảy sinh ham muốn về đàn bà, câu hỏi này nảy sinh từ
đâu? Vứt nó đi! Điều đó là được, không cần đi vào hôn nhân. Nhưng nếu ham muốn
nảy sinh, thế thì đi mà lấy vợ.
Thế rồi anh ta hỏi: Thế sao thầy
không lấy vợ? Tôi bảo anh ta: Bởi vì tôi đã quyết định. Nhưng tôi chưa bao giờ
hỏi bất kì ai về điều đó. Tôi chưa bao giờ hỏi bất kì ai về bất kì cái gì. Người
ta phải có trách nhiệm chứ. Tôi chưa bao giờ hỏi bất kì ai một câu hỏi đơn giản
nào về cuộc sống. Phỏng có ích gì? Nếu tôi có sáng tỏ tôi đi qua nó, và cho dù
tôi có sai thì đó là cách cuộc sống của tôi phải đi qua - qua sai lầm, qua thử
và sai. Nhưng tôi chưa bao giờ đổ trách nhiệm lên bất kì ai khác.
Nếu bạn muốn tự tử, làm điều đó
đi. Không, bạn không muốn tự tự đâu - bạn muốn tôi nói: Điều này là rất xấu,
đây là tội lớn. Đừng tự tử. Thế thì bạn có thể treo lên tôi, lên vai tôi. Bạn
thất vọng, mọi người đều thất vọng, nhưng nếu bạn trốn thoát khỏi cuộc sống từ
thất vọng bạn sẽ bị ném trở lại. Nếu bạn thực sự muốn trốn thoát thế thì hiểu
cuộc sống đi, sống nó đi, sống nó tới chính tận cùng, để cho toàn thể ảo tưởng
này được biết tới và bạn khám phá ra rằng cái toàn thể của cuộc sống là các hi
vọng của nó chỉ giống như mơ. Thế thì bạn có thể bước ra khỏi mơ; thế thì tự tử
sẽ không là tự tử, nó sẽ là samadhi. Thế thì bạn không giao phó chỉ thân thể
cho cái chết, bạn giao phó cả tâm trí mình cho cái chết nữa. Bạn trở thành vô
trí. Thế thì không cái gì quay lại.
Tôi không còn ham muốn làm gì cả.
Chẳng cái gì dường như thành vấn đề với tôi thêm nữa. Cuộc sống là nỗ lực nhiều
thế. Nó thế đấy, nhưng điều tốt là qua nỗ lực bạn trưởng thành, bạn trở nên
chín chắn. Nếu cuộc sống không phải là nỗ lực nào làm sao bạn sẽ chín chắn, làm
sao bạn sẽ trưởng thành? Bạn sẽ sẽ chỉ là đống đất, chết. Cuộc sống cho bạn
hình dạng, thanh điệu; cuộc sống cho bạn sắc sảo. Thực tế cho mọi thứ cứ dường
như nó phải vậy: tranh giành là cần thiết để làm cho bạn sống động hơn. Nếu
tranh giành không có đó bạn sẽ chết trước khi cái chết tới; đó là lí do tại sao
điều thường xảy ra là bạn bao giờ cũng sẽ thấy rằng khuôn mặt của mọi người có
mọi thứ trong cuộc sống của họ đều tái nhợt, chết, buồn, không thông minh - bởi
vì họ chẳng có gì để tranh giành cả. Con nhà giầu gần như bao giờ cũng ngốc nghếch,
nhà giầu không đem thiên tài tới cho thế giới, không. Bởi vì thiên tài cần
tranh đấu; tranh đấu cho sắc sảo. Nếu bạn giầu và bố bạn có mọi thứ, bạn chẳng
có gì để mà lo nghĩ - cho nên bạn đơn giản sống và sống vô vị. Làm sao bạn sẽ
trưởng thành được, làm sao bạn sẽ trở nên chín chắn được? Cuộc sống là nỗ lực
nhiều thế. Đừng nói điều đó. Cuộc sống phải là nỗ lực.
Thân thể yêu cầu thức ăn và thường
xuyên chịu đựng khó chịu thể chất. Cái gì sai trong đó nào? Bạn muốn có thân thể
không cần thức ăn nào sao? Vâng, chẳng chóng thì chầy khoa học sẽ có điều đó -
thân thể nhựa. Nhưng bạn có thể tưởng tượng được ác mộng về nó không - thân thể
nhựa với đủ mọi bộ phận thay thế được? Nếu bạn có cái gì đó hỏng, bạn đi tới trạm
xăng và họ đơn giản thay nó. Thợ dọn dẹp tới và lau dọn bạn; ai đó bơm bạn, ai
đó rót xăng vào bên trong, thay thế cái gì đó, hay nói rằng toàn thể thứ này đã
cũ rích rồi và bạn phải thay toàn bộ thân thể, cho nên bạn sẽ phải đi tới ga
ra.
Trong thân thể nhựa tất nhiên sẽ
không cần thức ăn, và không có khó chịu, không khó chịu chút nào. Nếu tay bạn bị
chặt đi bạn sẽ không cảm thấy đau gì. Nhưng khi bạn ôm người yêu của mình bạn sẽ
không cảm thấy vui thú nào nữa, nhớ lấy. Đó là thân thể nhựa gặp thân thể nhựa
khác - điều đó giống như việc đụng độ hơn giống như ôm. Tai nạn thôi.
Khó chịu có thể biến mất nhưng
cùng với nó thì tất cả các thoải mái sẽ biến mất. Đau đớn có thể biến mất - bây
giờ điều đó gần như trong tầm với, và tôi nghĩ các nhà khoa học đang sắp làm được
điều đó bởi vì tâm trí có xu hướng, có ám ảnh, để hoàn thành việc gì đó. Bây giờ
điều đó gần như trong tầm với. Con người có thể được tự do hoàn toàn khỏi đau đớn,
khó chịu, ốm yếu, bệnh tật, ngay cả cái chết - bởi vì thân thể nhựa sẽ không
bao giờ chết. Khi bạn có thể cứ thay thế nó, chính vấn đề về cái chết bị mất.
Suy tư về điều này một chút mà
xem - nghĩ rằng bạn có thân thể nhựa. Làm sao bạn sẽ trở thành vị Phật trong
thân thể nhựa? Bạn sẽ vẫn còn là kẻ ngốc, bởi vì các cái đối lập sẽ biến mất -
và cái đối lập cho bạn cơ hội trưởng thành. Đau đớn và vui thú, thoải mái và
khó chịu, thất vọng và hoàn thành - chúng cho bạn cơ hội để trưởng thành. Đừng
cố trốn thoát.
Bản ngã muốn chú ý, tâm trí
liên tục chuyển động thường xuyên của nó. Thế thì để bản ngã chết đi. Sao bạn định
chết? Bạn níu bám lấy bản ngã - bạn sẵn sàng phá huỷ thân thể, nhưng bạn không
sẵn sàng phá huỷ bản ngã. Nếu bản ngã là vấn đề thì vứt bỏ bản ngã đi. Thân thể
đã không làm gì với bạn cả, thân thể là thứ đẹp. Thân thể giống như ngôi đền,
nó là một trong những phép màu vĩ đại nhất tồn tại trong sự tồn tại này. Tận hưởng
nó, mở hội nó đi, bởi vì qua nó mọi lễ hội đều có thể. Không có nó bạn sẽ là ma
trong những cỗ máy.
Tôi thường nghĩ chết đi thật
hay làm sao. Hay! Thế thì ham muốn của bạn có đấy. Thực tế, bạn muốn cuộc sống
hay - 'hay' nghĩa là cuộc sống của tẻ nhạt vô vị, không làm gì và có mọi thứ,
nhận mọi thứ mà không làm nỗ lực nào. Bạn vô ơn làm sao. Bạn đã nhận nhiều thế
mà không làm gì vì điều đó cả, nhưng lòng biết ơn lại không bao giờ nảy sinh;
thay vì thế ngược lại ý tưởng tự tử nảy sinh. Tự tử là phàn nàn lớn nhất chống
lại Thượng đế. Bạn đã bao giờ nghĩ về điều đó theo cách đó chưa? Tự tử nghĩa
là: Cuộc sống của bạn không đáng sống. Trả nó lại. Tự tử nghĩa là: Ngài trao
cho tôi cuộc sống mục nát làm sao! Tôi sẵn sàng bỏ lại nó.
Tự tử là lời phàn nàn lớn nhất
mà bạn có thể giáng vào sự tồn tại và Thượng đế.
Không, đó không phải là cách thức,
điều đó sẽ không ích gì. Và nếu bạn đang đi tìm hiện tượng hay, tự tử sẽ không
ích gì, nó là một trong những hiện tượng đau đớn nhất, xấu nhất có thể được. Nó
không hay đâu. Bạn tưởng rằng nó sẽ chấm dứt trong vòng một phút. Cho nên bạn
nghĩ: Cho dù nó là địa ngục, nó sẽ chấm dứt trong vòng một giây. Nhưng bạn
không biết gì về thời gian. Trong vòng một giây bạn có thể chịu đựng vĩnh hằng
bởi vì trong vòng một giây bạn có thể tận hưởng vĩnh hằng nữa.
Thời gian là tương đối. Tôi
không nói về thời gian đồng hồ, bởi vì trên đồng hồ có thể chỉ một giây được
ghi lại giữa người đang sống và người chết. Nhưng trong giây đó bạn không biết
người đó chịu đựng cái gì. Bạn có thể hiểu chút ít theo cách này. Thỉnh thoảng
bạn đang ngồi ở bàn và giấc ngủ tới. Khi bạn tỉnh dậy, chỉ mới một phút trôi
qua, theo đồng hồ tay hay đồng hồ tường, nhưng bạn có giấc mơ dài. Bạn thậm chí
không thể kể được giấc mơ đó trong một phút; bạn sẽ phải mất cả giờ để kể toàn
thể giấc mơ thật chi tiết. Bạn có thể đã sống cả đời, từ chính lúc sinh tới
chính lúc chết, lập gia đình, có con, thấy chúng xây dựng gia đình và mọi thứ -
và chỉ một phút mới trôi qua theo đồng hồ tường. Thời gian mơ đi trên một mức
tách biệt.
Đúng là những người chết bởi việc
tự chết đuối - tai nạn hay chủ ý - đều đi tới thấy toàn thể cuộc sống của mình
trong khoảng một giây. Cả đời họ, hàng triệu chi tiết, từ chính lúc ban đầu tới
chính lúc tận cùng, với chính khoảnh khắc này khi họ đang chết đuổi, họ thấy
tronh một chớp loé.
Làm sao điều đó là có thể trong
một chớp loé, trong một khoảnh khắc? Điều đó là có thể đấy. Ngắm tự nhiên mà
xem. Có những con ruồi được sinh ra trong một giờ rồi chúng chết. Trong tâm trí
bạn có thể nghĩ: Lũ ruồi đáng thương. Bạn không biết gì về thời gian. Chúng di
chuyển trong một mức thời gian khác. Trong một giờ chúng sống hệt như bạn sống
trong bẩy mươi năm; chúng được sinh ra, chúng rơi vào tình yêu, xây dựng gia
đình, có con, và tất cả những khổ sở và thất vọng và mọi thứ xảy ra - tranh đấu,
toà án, bầu cử, mọi thứ - và chúng chết trong vòng một giờ... và bữa tối của bạn
chưa kết thúc.
Bạn bắt đầu ăn tối và bữa còn
chưa xong nhưng cả đời chúng đã kết thúc rồi, và chúng đã sống hệt như bạn sống
trong bẩy mươi năm. Một cuộc sống rất gọn gàng, cô đọng. Thực tế, nếu bạn có thể
sống cả bẩy mươi năm cuộc đời trong một giờ thì dường như là phí thời gian mà sống
nó trong bẩy mươi năm. Chính con người mới đáng được gọi là con người đáng
thương, chứ không phải ruồi. Ruồi dường như thông minh hơn: nó sống cả cuộc đời
của nó trong một giờ thôi. Nhưng với cuộc đời đó bạn cần bẩy mươi năm. Bạn
không thông minh thế, không tài giỏi đến thế.
Trong một khoảnh khắc tự tử bạn
chịu đựng toàn thể địa ngục; trong một khoảnh khắc của samadhi bạn mở hội toàn
thể cõi trời. Thời gian không phải là vấn đề bởi vì thời gian có nhiều tầng.
Tự tử không bao giờ có thể là đẹp
nếu nó bắt nguồn từ thất vọng. Nếu nó là việc nở hoa, nếu bạn đã đơn giản trưởng
thành từ cuộc sống, bạn đã đạt tới điểm mà cuộc sống không còn gì khác để cho bạn,
bạn đã học toàn thể mọi sự, thế thì việc tới trường của bạn là hoàn thành, việc
đào tạo bạn chấm dứt. Thế thì có khả năng, như trong kỉ luật của Mahavira. Ông ấy
cho phép - nhưng cho dù thế tôi sẽ không cho phép, bởi vì cảm giác của tôi là ở
chỗ nếu bạn đã thực sự học mọi thứ thì phỏng có ích gì mà tự tử, sao bạn không
thể đợi được? Vội vàng làm gì? Nếu bạn được hoàn thành thế thì vội vàng gì mà kết
thúc bản thân mình? Sao bạn không thể đợi được? Nếu bạn không thể đợi được, bạn
vẫn còn chưa học được ít nhất một điều - đó là kiên nhẫn.
Cho nên tôi không ủng hộ
Mahavira. Những người cố gắng tự tử ít nhất cũng thiếu kiên nhẫn. Họ sẽ bị ném
trở lại vào cuộc sống bởi vì đó là một trong những điểm vĩ đại nhất cần được học
- kiên nhẫn, chờ đợi. Họ thiếu phẩm chất đó, bằng không việc gì phải vội vàng?
Nếu bạn trở nên chứng ngộ ở tuổi bốn mươi và bạn sẽ chết ở độ tuổi bẩy mươi, bạn
không thể đợi thêm ba mươi năm nữa được sao? Đấy là cái kiểu chứng ngộ gì nếu bạn
không thể đợi nó được?
Tự tử có phải là cách thoát khỏi
cuộc sống không? Có. Có lí do nào tại sao người ta không nên tự tử không? Không
có lí do nào cả, nhưng cũng không có lí do tại sao người ta phải tự tử. Cuộc sống
là vô lí. Không có lí do nào để sống, không có lí do nào để chết. Cuộc sống
không phải là hiện tượng nhân-quả, nó là điều huyền bí. Không có lí do nào để sống
và để tiếp tục sống nhưng đó không phải là lí do đủ để chết. Không có lí do để
tự tử.
Vậy phải làm gì? Nổi thôi. Bạn
không có lí do nào theo đằng nào cả, cho nên đừng chọn, vẫn còn vô chọn lựa. Nếu
bạn chọn bạn sẽ bị ném trở lại lặp đi lặp lại vào toàn thể bánh xe sinh tử. Nếu
bạn vẫn còn vô chọn lựa bạn sẽ đơn giản biến mất khỏi bánh xe vào trong vũ trụ.
Đó là tự tử thật. Đó là hiện tượng thật. Thế thì bạn không thể bị buộc trở lại
trong cuộc sống vật chất, trong thân thể. Thế thì bạn sống sự tồn tại vô thân
thể. Đó là điều moksha ngụ ý - giải thoát toàn bộ.
Câu hỏi thứ năm:
Tôi biết tôi phải không gắn bó. Bây giờ tôi
phán xét bản thân mình vì đã mặc áo choàng da cam đẹp thay vì có dũng cảm để chạy
quanh như ai đó mặc bộ đồ rách rưới bẩn thỉu.
Bây giờ ít nhất hãy có dũng cảm
để mặc những thứ đồ da cam đẹp đó đi đã. Tôi không chống lại cái đẹp và tôi
không ủng hộ cho đồ rách rưới - nhưng tôi cũng không chống lại đồ rách rưới. Nếu
bạn thích hưởng đồ rách rưới điều đó là do bạn quyết định, nếu bạn thích hưởng
đồ đẹp đấy là do bạn quyết định - người ta nên được để tự do toàn bộ về điều
đó.
Với những điều nhỏ bé này xã hội
cũng không cho bạn tự do. Nếu như tôi quyết định, tôi sẽ cho bạn tự do toàn bộ
- nếu bạn muốn đi trần truồng bạn phải được đi. Nếu tôi có quyền quyết định
trong tay tôi sẽ làm ra chỉ một qui tắc thôi - bạn phải không can thiệp vào tự
do của bất kì ai. Có vậy thôi. Khi bạn can thiệp vào tự do của bất kì ai, chỉ
thế thì bạn mới phạm tội. Nếu bạn làm một việc bởi bản thân cái ta riêng của bạn
và đó không phải là việc của bất kì ai khác, bạn phải được hoàn toàn tự do.
Nhà nước chỉ nên có đó để đảm bảo
cho mọi người tự do riêng của người đó - tự do làm điều riêng của người đó. Nhà
nước không nên là hiện tượng khẳng định, nó nên chỉ là hiện tượng phủ định - phủ
định theo nghĩa bạn phải tận hưởng cuộc sống của mình nhưng có người khác nữa
và họ phải tận hưởng cuộc sống của họ. Bạn không nên can thiệp vào cuộc sống của
họ và họ không nên can thiệp vào cuộc sống của bạn. Đó là mọi điều nhà nước được
ngụ ý làm. Nó không tạo ra trật tự, nó chỉ tạo ra tình huống trong đó vô trật tự
là bị ngăn cản. Có vậy thôi.
Cho nên nếu ai đó thích tận hưởng
rách rưới, và rách rưới là đẹp với người đó, không ai nên can thiệp vào. Còn nếu
bạn thích tận hưởng quần áo đẹp, sao không được? Sao bạn cảm thấy sợ tận hưởng
quần áo đẹp? Điều đó do bạn quyết định.
Dũng cảm vào. Chỉ có một dũng cảm
mà tôi hỗ trợ và đó là dũng cảm là bản thân mình. Dũng cảm, có dũng cảm là bản
thân mình; và không bận tâm về bất kì ai khác trừ phi bạn đang can thiệp vào cuộc
sống và tự do của họ - chỉ thế thì mới ngăn cản bản thân mình.
Bây giờ, nếu bạn mặc quần áo đẹp
bạn không can thiệp vào cuộc sống của bất kì ai cả. Điều đó là do bạn quyết định.
Nhưng tâm trí đã trở thành hiện tượng được ước định tới mức nó bao giờ cũng
nhìn vào xã hội, vào điều người khác đang làm. Nếu bạn sống trong thế giới của
thể chế, thế giới ước lệ, bạn phải theo những qui tắc nào đó. Thực tế không ai
đã bao giờ bảo bạn phải theo họ nhưng bạn vẫn theo, chỉ bởi vì truyền thống, sự
tuân thủ nào đó. Bạn phải dùng kiểu ăn mặc nào đó, bạn phải cắt tóc theo cách
nào đó, bạn phải dùng cái này cái nọ. Bạn theo hình mẫu. Thế thì nếu bạn trở
thành kẻ hippy, tâm trí lại bắt đầu đi theo hình mẫu khác. Bây giờ bạn phải để
tóc dài. Nếu bạn không để, mọi người sẽ cười, họ sẽ nói bạn là cổ hủ. Thế thì bạn
phải mặc đồ rách rưới. Nếu bạn không mặc thế, họ sẽ nói: Anh làm gì ở đây? Anh
không còn thuộc vào chúng ta nữa, anh là người ngoài, kẻ xâm nhập.
Cho nên có hai kiểu tuân thủ:
tuân thủ theo thể chế và tuân thủ theo nổi dậy - nhưng cả hai đều là tuân thủ.
Một số người cắt tóc ngắn, một số người để tóc dài nhưng cả hai đều là một,
không chút khác biệt nào tồn tại.
Nếu bạn sống trong thế giới
hippy và không bốc mùi như địa ngục thì bạn không phải là hippy thực. Bạn sẽ bị
bác bỏ. Bạn phải bẩn thỉu, bạn phải bị làm nhếch nhác, bằng không bạn không có
tính nổi dậy. Nếu bạn đi vào thế giới đã thiết lập, thể chế, thế thì bạn phải
dùng nước hoa và nước thơm cạo râu và thế này thế nọ. Nếu bạn tới đó mà không
chỉn chu bạn sẽ không được chấp nhận.
Tâm trí là kẻ tuân thủ. Cho nên
tôi biết chỉ một nổi dậy và đó là nổi dậy của tâm trí thiền, nổi dậy trong đó bạn
vứt bỏ tâm trí và đi theo cách riêng của mình. Nhưng bao giờ cũng nhớ rằng bạn
không nên can thiệp vào cuộc sống của bất kì ai khác.
Chẳng hạn, nếu bạn muốn bẩn thỉu
thì đi lên Himalaya, bởi vì việc ở bẩn có thể can thiệp vào cuộc sống của người
khác. Khi bạn bẩn và bốc mùi hôi bạn có thể không tấn công bằng tay mình nhưng
bạn đang tấn công bằng mùi của bạn, điều đó là gây hấn. Nếu người khác cảm thấy
rằng điều này làm quấy nhiễu mình, thế thì bạn có tính gây hấn. Nếu bạn muốn bẩn
- và không cái gì sai trong việc bẩn - thế thì bạn đi lên Himalayas, lên chỗ tận
cùng xa nhất, để không ai tiếp xúc với bạn. Thế thì bạn có thể tận hưởng mùi
hôi thối của mình, và tận hưởng nó một cách phúc lạc. Bạn không có quyền ném
mùi và cái bẩn của mình vào người khác, không, điều đó là không tốt.
Theo bất kì cách nào, không ai
nên can thiệp vào cuộc sống của bất kì ai khác và không ai nên cho phép bất kì
ai khác can thiệp vào cuộc sống của mình. Đây là cách con người đáng phải vậy:
không cố làm người khác thành nô lệ và không cho phép bất kì ai làm mình thành
nô lệ. Người ta nên sống một cuộc sống của tự do và người ta nên cho phép người
khác sống một cách tự do. Đừng sợ hãi, nếu bạn thích đồ da cam đẹp, thì dùng
nó, nó là tốt. Bất kì cái gì bạn yêu thích cũng đều tốt. Chỉ có một điều kiện:
nếu nó không can thiệp nó là đẹp, nó là đạo đức.
Câu hỏi thứ sáu:
Tôi có một câu hỏi - nhưng tôi không thể
hình dung được ra nó là gì.
Tôi cũng có câu trả lời nhưng
chừng nào bạn chưa hình dung ra được câu hỏi thì tôi sẽ không hình dung ra được
nó. Phải không?
Câu hỏi thứ bẩy:
Chúng ta tới từ cái không và trở lại trong
nó. Linh hồn vẫn còn quanh thân thể nếu thân thể bị chôn sau cái chết, và nó rời
khỏi thân thể ngay lập tức nếu thân thể bị thiêu. Linh hồn có quan hệ thế nào với
cái không?
Bạn lỡ toàn thể vấn đề. Linh hồn
là cái không. Nó không có liên hệ. Linh hồn là cái không. Thân thể là cái gì
đó, linh hồn là không cái gì.
Thân thể là đầy, linh hồn là rỗng.
Đó là lí do tại sao thân thể có hình dạng và linh hồn vô hình dạng, nhưng chính
từ 'cái không' làm cho bạn sợ hãi và hoảng hốt. Nếu linh hồn là không cái gì,
thế thì bản ngã của bạn sẽ đứng ở đâu? Thế thì không chỗ đứng chân nào còn lại.
Thực tế không có chỗ đứng chân. Bản ngã tồn tại như giấc mơ tồn tại, không chỗ
đứng chân, không bản chất cho nó. Bản ngã tồn tại như ảo ảnh.
Nếu bạn đi vào nội tâm bạn sẽ
đi tới cảm thấy ngày một nhiều rằng có cái không, không gian bao la. Bạn sẽ
không đương đầu với bất kì ai, bạn sẽ không tìm thấy bất kì người nào ở đó, bạn
sẽ không tìm thấy cái gọi là atma, cái ngã, không. Chúng chỉ là những cái tên
khác cho bản ngã - tên tôn giáo, tên tâm linh, nhưng là những cái tên cho bản
ngã. Bạn sẽ không tìm thấy người nào ở đó. Không ai ở đó cả, và đó là cái đẹp của
nó. Khi bạn gặp cái không đó bạn trở nên tuyệt đối im lặng, bạn trở thành cái
không đó.
Đó là nỗi sợ của việc đi vào nội
tâm, đó là lí do tại sao bạn đi ra ngoài và ra ngoài và ra ngoài. Bạn đi cuộc
hành trình xa nhất, nhưng bạn chưa bao giờ đi cuộc hành trình gần nhất - từ New
York tới Kabul, từ Kabul tới Delhi, từ Delhi tới Pune, từ Pune tới Goa, từ Goa
tới Katmandu, bạn đi vòng quanh thế giới, nhưng bạn không đi vào trong.
Đó là bãi biển gần nhất và núi
gần nhất, Mecca gần nhất và Kashi gần nhất, ngôi đền gần nhất, gurudwara. Nhưng
ở đó bạn chưa bao giờ tới vì nếu bạn đi tới đó bạn trở nên hoảng sợ. Nó là cái
chết, bạn chết ở đó.
Đây là trạng thái căng thẳng của
câu chuyện, bạn dường như rất hay lo âu. Bạn dường như không thực sự hạnh phúc
và nở hoa. Con người của tâm thức chứng ngộ chấp nhận cuộc sống, chấp nhận cái
chết. Khi nó tới người đó không yêu cầu cái chết đợi thêm một phút; khi nó
không tới người đó không mời nó tới trước thêm một phút. Phỏng có ích gì? Dù
cái chết tới hôm nay hay ngày mai, điều đó vẫn vậy với người đó.
Kiên nhẫn này là việc nở hoa cuối
cùng. Và tôi nghĩ thái độ của Mahavira có thể là dũng cảm nhưng nó sai. Dũng cảm
không phải bao giờ cũng đúng. Dũng cảm trong bản thân nó là không đúng. Không,
nhiều điều được ngụ ý và phải được hiểu.
Bạn hỏi về tự tử sao? Đi vào
trong đi, và tự tử sẽ xảy ra mà không có việc bạn làm điều đó. Đi vào trong và
bạn sẽ không thấy bản thân mình: bạn biến mất, bạn bay hơi. Trong việc vắng mặt
đó tất cả đều hiện diện. Trong cái không đó là cái toàn thể.
Câu hỏi thứ tám:
Dường như là năng lượng và bản ngã là một.
Thay vì vứt bỏ bản ngã chúng tôi có nên không học dùng nó không?
Đó là nghĩa của vứt bỏ nó; nếu
bạn có thể dùng bản ngã nó đã vứt bỏ rồi. Ngay bây giờ bản ngã đang dùng bạn. Bản
ngã đã trở thành người chủ và bạn đã trở thành người hầu, nô lệ. Mọi sự lộn ngược
trong bạn. Vứt bỏ bản ngã đơn giản nghĩa là vứt bỏ bản ngã khỏi ngai vàng. Tất
nhiên người ta phải dùng nó, ngay cả tôi cũng phải dùng từ 'tôi' liên tục. Người
ta phải dùng nó.
Nếu bạn dùng nó, nó đã bị vứt bỏ
rồi, nhưng nếu bạn bị nó dùng, thế thì đó là vấn đề. Vứt bỏ bản ngã không có
nghĩa là bạn vứt bỏ chính từ 'tôi', nhưng khi bạn dùng nó thì không có bản ngã
trong nó. Bản ngã có thể là bản ngã chỉ khi nó được lên ngôi, khi nó ngồi trên
cao, khi nó trở thành trung tâm của toàn thể cuộc sống của bạn. Dùng nó - nó sẽ
bị vứt bỏ; vứt bỏ nó - bạn sẽ trở nên có khả năng dùng nó.
Câu hỏi thứ chín:
Chúng tôi có thể có tiệc trà với thầy một
ngày nào đó thay vì bài nói không?
Bạn cho rằng bài nói của tôi là
cái gì khác sao? Thế thì bạn đã bỏ lỡ trà mà tôi cấp cho bạn rồi. Trà là biểu
tượng của nhận biết, bởi vì nó không cho phép bạn ngủ. Đó là mọi thứ tôi cấp
cho bạn. Bạn tới tôi và tôi nói với bạn: Uống trà đi. Đó là toàn thể nghĩa của
bất kì điều gì tôi đã từng nói với bạn - một chén trà.
Và câu hỏi cuối cùng:
Khi thầy chết thầy có mời chúng tôi tới
cùng thầy không? Tôi không muốn bị bỏ lại khi thầy đi.
Sao chúng ta phải đợi cái chết
của tôi tới? Tôi cho bạn lời mời thường trực, tôi trao nó cho bạn ngay bây giờ!
Nhớ rằng nếu bạn ở cùng tôi khoảnh
khắc này bạn sẽ ở cùng tôi mãi mãi. Sao trì hoãn nó tới lúc có cái chết của
tôi? Nếu bạn trì hoãn nó hôm nay, ngày mai sẽ là cái chết của tôi, và bạn lại sẽ
trì hoãn nó. Cho nên điều cần nhớ là ở chỗ nếu bạn muốn ở cùng tôi ở đây và bây
giờ thì đừng bận tâm tới cái chết và ngày mai - đó không phải là vấn đề. Nó tất
cả đều không liên quan. Ở đây và bây giờ cùng tôi đi, bạn đã nhận được lời mời
rồi. Thế thì bạn có thể ở cùng tôi mãi mãi.
Đó không phải là vấn đề cần được
thảo luận chút nào. Nếu bạn ở đây cùng tôi khoảnh khắc này, bạn sẽ ở cùng tôi
mãi mãi bởi vì khoảnh khắc này chứa vĩnh hằng. Không có khoảnh khắc tiếp ngoại
trừ khoảnh khắc này. Không có thời gian khác hơn hiện tại.
