Chương 4. Không lưu luyến

Chương 4. Không lưu luyến

Price:

Read more

Osho – Nguồn cội: Tình yêu – Tự do được là chính mình
Phần I: Tình yêu
Chương 4. Không lưu luyến


Tình yêu là tự do duy nhất khỏi gắn bó. Khi bạn yêu mọi thứ, bạn không bị gắn bó với cái gì... Đàn ông bị làm thành tù nhân bởi tình yêu của đàn bà và đàn bà bị làm thành tù nhân bởi tình yêu của đàn ông là không khớp tương đương cho vương miện quí giá của tự do. Nhưng đàn ông và đàn bà bị làm thành một bởi tình yêu, không tách rời được, không phân biệt được, quả thực xứng đáng được trao phần thưởng. - từ Sách về Mirdad, Mikhail Naimy
Cuốn Sách về Mirdad là cuốn sách tôi yêu mến nhất. Mirdad là một nhân vật hư cấu, nhưng từng phát biểu và hành động của Mirdad lại cực kì quan trọng. Không nên đọc nó như cuốn tiểu thuyết, nên đọc nó như kinh sách linh thiêng - có lẽ kinh sách linh thiêng duy nhất.
Và bạn có thể thấy trong phát biểu này chỉ một thoáng nhìn về sáng suốt, nhận biết, hiểu biết của Mirdad. Ông ấy nói, Tình yêu là tự do duy nhất khỏi gắn bó... và bạn bao giờ cũng đã nghe nói rằng tình yêu là gắn bó duy nhất! Tất cả các tôn giáo đều đồng ý ở điểm đó, rằng tình yêu là gắn bó duy nhất.
Tôi đồng ý với Mirdad: Tình yêu là tự do duy nhất khỏi gắn bó. Khi bạn yêu mọi thứ, bạn không bị gắn bó với cái gì.
Thực tế, người ta phải hiểu chính hiện tượng gắn bó này. Sao bạn lại níu bám lấy cái gì đó? Bởi vì bạn sợ bạn sẽ mất nó. Có lẽ ai đó có thể đánh cắp nó. Nỗi sợ của bạn là ở chỗ cái đang sẵn có đấy cho bạn hôm nay có thể không sẵn có nữa cho bạn vào ngày mai.
Ai biết được về cái gì sẽ xảy ra ngày mai? Người đàn bà bạn yêu hay người đàn ông bạn yêu - cả hai biến động đều có thể: Bạn có thể lại gần hơn, bạn có thể trở nên xa cách. Bạn có thể lại thành người xa lạ hay bạn có thể trở thành một với người kia tới mức ngay cả nói rằng các bạn là hai sẽ không đúng; tất nhiên có hai thân thể đấy, nhưng trái tim là một, và bài ca của trái tim là một, và niềm cực lạc bao quanh cả hai bạn như đám mây. Bạn biến mất trong niềm cực lạc đó: Bạn không phải là bạn. Tôi không phải là tôi. Tình yêu trở thành toàn bộ tới mức, tình yêu lớn lao và tràn ngập tới mức bạn không thể còn là bản thân mình nữa; bạn phải chìm ngập bản thân mình và biến mất.
Trong sự biến mất đó ai sẽ bị gắn bó, và gắn bó với ai? Mọi thứ đều hiện hữu. Khi tình yêu nở hoa trong tính toàn bộ của nó, mọi thứ đơn giản hiện hữu. Lo sợ về ngày mai không nảy sinh; do đó không có vấn đề về gắn bó, níu bám, hôn nhân, về bất kì loại hợp đồng, tù túng nào.
Hôn nhân của bạn là gì ngoài bản hợp đồng kinh doanh? "Chúng ta cam kết lẫn nhau trước cơ quan hành chính" - bạn đang sỉ nhục tình yêu! Bạn tuân theo luật pháp, vốn là cái thấp nhất trong sự tồn tại, và là cái xấu nhất. Khi bạn đem tình yêu tới toà án là bạn đang phạm tội lỗi không thể tha thứ được. Bạn làm cam kết trước cơ quan hành chính trong toà án rằng "Chúng tôi muốn lấy nhau và chúng tôi sẽ vẫn còn lấy nhau. Đó là lời hứa của chúng tôi, được qui định theo luật pháp: Chúng tôi sẽ không xa cách và chúng tôi sẽ không lừa dối lẫn nhau." Bạn có cho rằng đây không phải là sỉ nhục lớn lao đối với tình yêu không? Bạn không đặt luật pháp lên trên tình yêu chứ?
Luật pháp để dành cho những người không biết cách yêu. Luật pháp để dành cho người mù, không dành cho những người có mắt. Luật pháp để dành cho người đã quên mất ngôn ngữ của trái tim và chỉ biết ngôn ngữ của tâm trí. Phát biểu của Mirdad có giá trị lớn lao tới mức nó phải được hiểu sâu sắc - không chỉ về mặt trí tuệ, không chỉ về mặt tình cảm, mà trong tính toàn bộ của bạn. Toàn thể bản thể bạn nên uống lấy nó:
Tình yêu là tự do duy nhất khỏi gắn bó... bởi vì khi bạn yêu bạn thậm chí không thể nghĩ về cái gì khác. Khi bạn yêu mọi thứ, bạn không bị gắn bó với cái gì. Từng khoảnh khắc tới với huy hoàng mới, vinh quang mới, bài ca mới; từng khoảnh khắc đều đem tới điệu vũ mới để nhảy múa. Có lẽ bạn tình có thể thay đổi, nhưng tình yêu vẫn còn mãi.
Gắn bó là ham muốn rằng bạn tình phải không bao giờ thay đổi. Vì điều đó bạn phải cam kết với toà án, với xã hội - tất cả những thứ nghi lễ hình thức ngu xuẩn.
Và nếu bạn đi ngược lại những nghi lễ đó bạn sẽ mất đi tất cả mọi kính trọng và thanh danh trong con mắt của những người bạn phải sống cùng. Tình yêu không biết gì tới gắn bó cả bởi vì tình yêu không biết tới khả năng của sa ngã khỏi chân giá trị. Tình yêu là chính bản thân tôn kính, chính bản thân kính trọng; bạn không thể làm gì ngược lại nó được. Tôi không nói rằng bạn tình không thể thay đổi, nhưng điều đó không thành vấn đề. Nếu bạn tình thay đổi nhưng tình yêu còn lại như dòng sông, vẫn tuôn chảy, thế thì thực tế thế giới sẽ có nhiều tình yêu hơn nó có hôm nay. Hôm nay nó chỉ như cái vòi nước - nhỏ giọt, nhỏ giọt, nhỏ giọt. Nó không có khả năng làm dịu đi cơn khát của bất kì ai. Tình yêu cần mang tính đại dương, không phải là từng giọt, từng giọt chảy ra từ vòi nước công cộng. Và tất cả mọi hôn nhân đều mang tính công cộng. Tình yêu mang tính vũ trụ. Tình yêu không chỉ mời vài người tới mở hội, tình yêu mời các vì sao và mặt trời và hoa và chim chóc; toàn thể sự tồn tại đều được đón chào tới mở hội. Tình yêu không cần cái gì khác - đêm đầy sao, bạn còn đòi hỏi cái gì hơn nữa? Chỉ vài người bạn thôi sao... mà toàn thể vũ trụ này đều mang tính thân thiện đấy chứ. Tôi chưa bao giờ bắt gặp cái cây nào chống lại tôi cả. Tôi đã từng tới nhiều ngọn núi, nhưng tôi chưa bao giờ thấy ngọn núi nào mang tính đối kháng. Toàn thể sự tồn tại đều rất thân thiện. Một khi hiểu biết riêng của bạn về tình yêu nở hoa thì không có vấn đề gắn bó chút nào. Bạn có thể cứ thay đổi bạn tình, điều đó không có nghĩa là bạn ruồng bỏ bất kì ai. Bạn có thể quay lại với cùng bạn tình, không có vấn đề về bất kì định kiến nào. Con người nên hiểu bản thân mình cũng giống như đứa trẻ chơi trên bờ biển, nhặt vỏ sò, đá mầu, và vui sướng mênh mông, cứ dường như mình đã tìm ra kho báu lớn lao. Nếu một người có thể tận hưởng những điều nhỏ bé của cuộc sống, có thể sống trong tự do và có thể cho phép người khác sống trong tự do, thì toàn thể thế giới này có thể trở thành một loại thế giới hoàn toàn khác. Thế thì nó sẽ có phẩm chất của cái đẹp, duyên dáng; nó sẽ có chói sáng lớn lao, mọi trái tim đều bốc cháy. Và một khi bạn biết ngọn lửa này rồi, ngọn lửa cứ phát triển mãi. Ngọn lửa của tình yêu phát triển giống như cây cối phát triển; ngọn lửa của tình yêu đem tới hoa và quả, như cây vậy. Nhưng điều bạn nghĩ là tình yêu thì không phải là tình yêu đâu. Đó là lí do tại sao những kinh nghiệm kì lạ thế lại xảy ra. Ai đó nói với bạn, "Em trông đẹp làm sao! Anh yêu em nhiều lắm, không có người phụ nữ nào như em trong toàn thể vũ trụ này." Và bạn chẳng bao giờ phản đối, "Anh không có quyền nói điều như vậy đâu, bởi vì anh không biết tất cả các phụ nữ của toàn thể vũ trụ." Khi những điều đẹp đẽ như vậy được nói ra, người ta quên mất hoàn toàn cái phi lí của chúng. Nh ững điều này mọi người học từ phim ảnh, từ tiểu thuyết - tất cả những đối thoại này và họ không ngụ ý điều gì cả. Họ đơn giản ngụ ý, "Mình lên giường đi!" Nhưng bởi vì chúng ta là những người văn minh, mà không làm vài câu dạo đầu, chút ít lời nói đầu, thì bạn không thể nói thẳng với ai đó, "Mình lên giường đi." Đàn bà sẽ chạy tới đồn cảnh sát để tố cáo, "Người đàn ông này nói điều gì đó rất xấu với tôi!" Nhưng nếu bạn đi vào theo cách văn minh, trước hết mời chiếc kem đã điều đó làm cho trái tim mát mẻ - đem tới vài bông hồng, nói vài điều sáo rỗng ngọt ngào... Thế thì cả hai đều hiểu rằng cuối cùng nó phải chấm dứt với dư âm váng vất buổi sáng, đau đầu, đau nửa đầu, và buổi sáng cả hai sẽ nhìn nhau lúng túng ngượng nghịu: Họ đã làm gì trên giường? Người ta sẽ ẩn mình sau tờ báo, cứ dường như người đó thực sự đang đọc báo, còn người kia sẽ bắt đầu chuẩn bị trà hay cà phê, chỉ bằng cách nào đó quên đi điều đã xảy ra. Và về sau Mirdad nói:
Đàn ông bị thành tù nhân bởi tình yêu của đàn bà và đàn bà bị thành tù nhân bởi tình yêu của đàn ông là không khớp tương đương cho vương miện quí giá của tự do.
Kho ảnh khắc tình yêu trở thành gắn bó, tình yêu trở thành thân thuộc. Khoảnh khắc tình yêu trở thành đòi hỏi, nó là nhà tù. Nó đã phá huỷ đi tự do của bạn; bạn không thể bay trên trời, bạn bị giam trong lồng. Và người ta muốn biết... đặc biệt tôi muốn biết về bản thân mình. Mọi người muốn biết về tôi, tôi làm gì một mình trong phòng tôi. Và tôi muốn biết về họ - hai người này cứ làm gì với nhau thế? Một mình tôi ít nhất cũng thấy thoải mái. Nếu ai đó khác có đó, thì có phiền toái; cái gì đó sẽ xảy ra. Nếu người khác có đó, im lặng không thể duy trì được. Người khác sẽ hỏi cái gì đó, nói điều gì đó, làm cái gì đó, hay buộc bạn phải làm cái gì đó. Hơn nữa, nếu cùng người đó cứ liên tục đấy, ngày tiếp ngày...
Người đã phát minh ra chiếc giường đôi là một trong những kẻ thù lớn nhất của nhân loại. Ngay cả trên giường cũng không tự do! Bạn không thể cử động được; người kia ở bên cạnh rồi. Và thường là người kia chiếm phần lớn không gian. Nếu bạn có thể xoay xở được một chỗ nhỏ, bạn may mắn đấy - và nhớ lấy, người kia cứ mở rộng mãi ra. Đó là một thế giới rất kì lạ, nơi đàn bà cứ mở rộng ra còn đàn ông thì cứ co lại. Và toàn thể lỗi lầm là của đàn ông - anh ta làm cho những người đàn bà đó trở nên béo hơn, mang thai. Thêm nhiều rắc rối ở phía trước. Một khi bạn đặt hai người ở với nhau, một con trai và một con gái, chẳng chóng thì chầy người thứ ba sẽ tới. Nếu nó không tới, hàng xóm bắt đầu băn khoăn: "Có chuyện gì thế nhỉ? Sao không có con?"
Tôi đã sống với nhiều người, ở nhiều chỗ. Tôi ngạc nhiên - sao mọi người lại băn khoăn thế để tạo ra phiền toái cho người khác? Nếu ai đó không lấy vợ họ lo lắng: "Sao anh không lấy vợ đi?" - cứ dường như hôn nhân là luật phổ quát nào đó phải được tuân theo. Bị hành hạ bởi mọi người, người ta nghĩ tốt hơn cả là xây dựng gia đình - ít nhất thì những người này sẽ thôi không hành hạ họ. Nhưng bạn nhầm: Một khi bạn đã lấy vợ rồi họ bắt đầu hỏi, "Khi nào thì có con?"
Bây giờ, đây là vấn đề rất khó khăn. Nó không nằm trong tay bạn; đứa trẻ có thể tới, có thể không tới - và sẽ tới vào thời điểm riêng của nó. Nhưng mọi người cứ quấy rầy bạn... "Một gia đình sẽ không ra gia đình nếu không có con." Điều đó là đúng - bởi vì gia đình dường như là ngôi đền im lặng nếu không có trẻ con; có đứa trẻ, gia đình dường như là nhà thương điên! Và với nhiều đứa trẻ, phiền phức cứ nhân lên.
Tôi ngồi im lặng trong phòng mình, cả đời mình. Tôi không bận tâm tới ai cả, tôi chưa bao giờ hỏi bất kì ai, "Sao anh không xây dựng gia đình, sao anh không sinh con?" Bởi vì tôi cho rằng sẽ là không văn minh mà đi hỏi những câu hỏi như vậy, làm ra những câu hỏi như vậy; đó là can thiệp vào tự do của ai đó.
Và mọi người cứ sống với vợ mình, với con mình - và bởi vì sự hiện diện của mọi thành viên mới tới, gia đình bạn cứ làm rối lên nhiều điều, bạn tự động trở thành ngày một ít nhạy cảm. Bạn nghe kém đi, bạn nhìn kém đi, bạn ngửi kém đi, bạn nếm kém đi.
Bạn không dùng tất cả các giác quan của mình với sức mạnh của chúng. Đó là lí do tại sao khi ai đó lần đầu tiên yêu, bạn có thể thấy khuôn mặt người đó rạng ngời. Bạn có thể thấy bước đi của người đó có dáng tươi tắn mới, có điệu vũ trong nó; bạn có thể thấy cái cà vạt của người đó được thắt ngay ngắn, quần áo người đó được là phẳng phiu. Cái gì đó đã xảy ra. Nhưng điều đó không kéo dài được lâu. Trong vòng một hay hai tuần thôi, vẫn cái chán chường đó lắng xuống; bạn thấy bụi bặm bắt đầu đọng lại. Ánh sáng mất đi; anh ta lại kéo lê, không còn nhảy múa nữa. Hoa vẫn nở hoa, nhưng anh ta không thấy cái đẹp nào nữa. Các vì sao vẫn cứ khêu gợi anh ta, nhưng anh ta không nhìn lên trời.
Có hàng triệu người chưa bao giờ nhìn lên trên cả; mắt họ bị dính vào đất cứ dường như họ sợ rằng ngôi sao nào đó sẽ rơi vào mình. Có rất ít người muốn ngủ dưới bầu trời đầy sao - nỗi sợ cái bao la, sự một mình, bóng tối.
Và hàng triệu người cứ tiếp tục, sâu bên dưới cảm thấy rằng dường như họ chỉ còn một mình, họ chưa bao giờ bận tâm tới tình yêu và hôn nhân... nhưng bây giờ chẳng thể làm được gì. Bạn không thể quay lại được; bạn không thể lại là người độc thân lần nữa. Thực tế bạn có thể đã trở thành quen thuộc với nhà tù này tới mức bạn không thể rời khỏi nhà tù được. Nó là một loại an toàn; nó ấm cúng, mặc dầu khổ. Cái chăn cũ mèn, nhưng cái giường đôi này - ít nhất bạn cũng không một mình trong khổ của mình, ai đó đang chia sẻ nó. Sự kiện là ai đó đang tạo ra nó cho bạn và bạn đang tạo ra nó cho anh ấy hay cô ấy.
Tình yêu phải mang phẩm chất đem lại tự do, không phải là xiềng xích mới cho bạn; tình yêu cho bạn đôi cánh và nâng đỡ cho bạn bay cao nhất có thể được.
Nhưng đàn ông và đàn bà bị làm thành một bởi tình yêu, không tách rời được, không phân biệt được, quả thực xứng đáng được trao phần thưởng.
Cuốn Sách của Mirdad này là một trong những cuốn sách sẽ sống vĩnh hằng, chừng nào con người còn tồn tại trên trái đất. Nhưng người đã viết cuốn sách này lại hoàn toàn bị quên lãng. Mirdad là nhân vật hư cấu, Mirdad là cái tên của nhân vật chính. Người đã viết cuốn sách này... tên ông ấy là Mikhail Naimy, nhưng tên ông ấy không thành vấn đề. Sách của ông ấy vĩ đại thế, vĩ đại hơn bản thân ông ấy. Bản thân ông ấy đã cố gắng cả đời để tạo ra cái gì đó tương tự như thế, nhưng ông ấy đã thất bại. Ông ấy đã viết nhiều cuốn sách khác, nhưng cuốn Sách của Mirdad là đỉnh Everest. Các cuốn khác đều là những ngọn đồi nhỏ, chúng chẳng thành vấn đề mấy.
Nếu tình yêu mà được hiểu là việc gặp gỡ của hai linh hồn - không chỉ là sự gặp gỡ dục, sinh học của hoóc môn đàn ông và đàn bà - thế thì tình yêu có thể cho bạn đôi cánh lớn lao, nó có thể cho bạn cái nhìn sáng suốt lớn lao trong cuộc sống. Và những người yêu lần đầu tiên có thể trở thành những người bạn. Bằng không thì họ bao giờ cũng là kẻ thù trá hình.
Các tôn giáo và cái gọi là thánh nhân, những người đã trốn khỏi thế giới, những kẻ hèn nhát không thể đối diện và đương đầu được với cuộc sống, đã đầu độc toàn thể ý tưởng về tình yêu chỉ là tâm linh. Họ đã kết án dục, và với kết án dục họ cũng kết án tình yêu, bởi vì mọi người nghĩ dục và yêu là đồng nghĩa. Chúng không đồng nghĩa đâu. Dục là phần rất nhỏ của năng lượng sinh học của bạn. Yêu là toàn thể bản thể bạn, yêu là linh hồn bạn. Bạn phải học rằng dục đơn giản là nhu cầu của xã hội, của giống nòi, để tiếp tục bản thân nó - bạn có thể tham gia nếu bạn muốn. Nhưng bạn không thể tránh được yêu. Khoảnh khắc bạn né tránh yêu thì tất cả mọi sáng tạo của bạn chết đi và tất cả giác quan của bạn trở thành không nhạy cảm; bụi bặm lớn đọng quanh bạn. Bạn trở thành xác chết sống.
Vâng, bạn thở và bạn ăn và bạn nói và bạn đi tới văn phòng hàng ngày cho tới khi cái chết tới và giải thoát cho bạn khỏi sự chán chường mà bạn mang cả đời mình.
Nếu dục là tất cả mọi thứ bạn có, thế thì bạn chẳng có gì cả; thế thì bạn chỉ là công cụ của sinh học, của vũ trụ, để sinh sản mà thôi. Bạn chỉ là cái máy, xưởng máy. Nhưng nếu bạn có thể hiểu yêu là bản thể thực của mình, và việc yêu người khác là tình bạn sâu sắc, là điệu vũ của hai trái tim cùng nhau trong đồng bộ tới mức họ trở thành một, thì bạn không cần tâm linh khác nào cả. Bạn đã tìm thấy nó.
Tình yêu dẫn tới kinh nghiệm tối thượng - được gọi là Thượng đế, được gọi là Tuyệt đối, được gọi là Chân lí. Đây chỉ là những cái tên. Thực tế điều tối thượng không có tên; nó là vô danh, nhưng tình yêu dẫn tới nó.
Nếu bạn chỉ nghĩ về dục và không bao giờ trở nên nhận biết về yêu, thế thì bạn đang đi tới kiệt quệ. Vâng, bạn sẽ tạo ra trẻ con và bạn sẽ sống trong khổ sở và bạn sẽ chơi bài và bạn sẽ đi xem phim và bạn sẽ xem đá bóng và bạn sẽ có những kinh nghiệm lớn lao về điều hoàn toàn vô tích sự, chán chường, chiến tranh, và là dòng chảy ngầm thường xuyên của lo âu, điều được các nhà hiện sinh gọi là "cảm giác lo lắng." Nhưng bạn sẽ không bao giờ biết tới cái đẹp thực sự của sự tồn tại, im lặng thực và an bình của vũ trụ. Tình yêu có thể làm điều đó thành có thể.
Nhưng nhớ lấy, tình yêu không biết tới biên giới. Tình yêu không thể mang tính ghen tuông, bởi vì tình yêu không thể sở hữu. Điều đó là xấu, chính ý tưởng rằng bạn sở hữu ai đó bởi vì bạn yêu. Bạn sở hữu ai đó - điều đó nghĩa là bạn đã giết chết ai đó và biến người đó thành món hàng. Chỉ đồ vật mới có thể bị sở hữu. Tình yêu cho tự do. Tình yêu là tự do.

Câu hỏi
Xin thầy hãy nói về khác biệt giữa tình yêu lành mạnh với bản thân mình và lòng kiêu hãnh bản ngã?
Có khác biệt lớn lao giữa hai điều này, mặc dầu chúng cả hai có vẻ rất giống nhau. Tình yêu lành mạnh với bản thân mình mang giá trị tâm linh lớn lao. Người không yêu bản thân mình sẽ không thể có khả năng yêu bất kì ai khác. Gợn sóng tình yêu đầu tiên phải nảy sinh trong trái tim bạn. Nếu nó không nảy sinh cho bản thân bạn, nó không thể nảy sinh cho bất kì ai khác, bởi vì mọi người khác đều ở xa bạn hơn.
Người ta phải yêu thân thể mình, người ta phải yêu linh hồn mình, người ta phải yêu tính toàn bộ của mình. Và điều này là tự nhiên; bằng không bạn sẽ không thể sống còn được chút nào. Và điều đó là đẹp bởi vì nó làm bạn đẹp lên. Người yêu bản thân mình trở thành duyên dáng, thanh lịch. Người yêu bản thân mình nhất định trở nên im lặng hơn, mang tính thiền hơn, mang tính cầu nguyện hơn người không yêu bản thân mình.
Nếu bạn không yêu ngôi nhà của mình, bạn sẽ không lau dọn nó; nếu bạn không yêu ngôi nhà của mình, bạn sẽ không sơn lại nó; nếu bạn không yêu nó, bạn sẽ không bao quanh nó bằng khu vườn đẹp, với ao sen. Nếu bạn yêu bản thân mình bạn sẽ tạo ra khu vườn quanh bản thân mình. Bạn sẽ cố gắng làm phát triển tiềm năng của mình, bạn sẽ cố gắng đem ra tất cả những cái ở trong bạn để được diễn đạt. Nếu bạn yêu, bạn sẽ cứ mưa rào lên bản thân mình, bạn sẽ cứ nuôi dưỡng bản thân mình.
Và nếu bạn yêu bản thân mình, bạn sẽ ngạc nhiên: Người khác sẽ yêu bạn. Không ai yêu người không yêu bản thân mình. Nếu bạn thậm chí không thể yêu được bản thân mình, ai khác sẽ nhận phiền toái này?
Và người không yêu bản thân mình thì không thể vẫn còn trung lập được. Nhớ lấy, trong cuộc sống không có trung lập. Người không yêu bản thân mình sẽ ghét - sẽ phải ghét; cuộc sống không biết tới trung lập. Cuộc sống bao giờ cũng là chọn lựa. Nếu bạn không yêu, điều đó không có nghĩa là bạn có thể đơn giản vẫn còn trong trạng thái không yêu đó. Không, bạn sẽ ghét. Và người ghét bản thân mình trở nên mang tính huỷ diệt. Người ghét bản thân mình sẽ ghét mọi người khác - người đó sẽ giận dữ và bạo hành thế và liên tục trong cuồng nộ. Người ghét bản thân mình, làm sao người đó có thể hi vọng rằng người khác sẽ yêu người đó? Toàn thể cuộc sống của người đó sẽ bị phá huỷ. Yêu bản thân mình có giá trị tâm linh lớn lao.
Tôi dạy yêu bản thân mình. Nhưng nhớ lấy, yêu bản thân mình không có nghĩa là lòng kiêu hãnh bản ngã, không phải thế chút nào. Thực tế điều đó ngụ ý chính điều đối lập lại. Người yêu bản thân mình thấy không có cái ta trong mình. Tình yêu bao giờ cũng làm tan chảy cái ta - đó là một trong những bí mật giả kim thuật cần được học, được hiểu, được kinh nghiệm. Tình yêu bao giờ cũng làm tan chảy cái ta. Bất kì khi nào bạn yêu, cái ta cũng biến mất. Bạn yêu người đàn bà, và ít nhất trong vài khoảnh khắc khi có tình yêu thực với người đàn bà đó, sẽ không có cái ta trong bạn, không bản ngã.
Bản ngã và tình yêu không thể cùng tồn tại. Chúng giống như ánh sáng và bóng tối: khi ánh sáng tới, bóng tối biến mất. Nếu bạn yêu bản thân mình bạn sẽ ngạc nhiên - yêu bản thân mình nghĩa là cái ta biến mất. Trong yêu bản thân mình không cái ta nào được tìm thấy cả. Đó là nghịch lí: yêu bản thân mình là hoàn toàn không ích kỉ. Nó không phải là ích kỉ - bởi vì bất kì khi nào có ánh sáng thì không có bóng tối, và bất kì khi nào có tình yêu thì không có cái ta. Tình yêu làm tan chảy cái ta đông cứng. Cái ta giống như khối băng, tình yêu giống như mặt trời buổi sáng. Hơi ấm của tình yêu... và cái ta bắt đầu tan chảy. Bạn càng yêu bản thân mình, bạn sẽ thấy càng ít cái ta trong mình, và thế rồi điều đó trở thành việc thiền lớn lao, bước nhảy lớn lao vào sùng kính.
Và bạn biết điều đó đấy! Bạn có thể không biết điều đó tới mức có liên quan tới việc yêu bản thân mình, bởi vì bạn đã không yêu bản thân mình. Nhưng bạn đã yêu người khác rồi; những thoáng nhìn về nó phải đã xảy ra cho bạn. Phải có những khoảnh khắc hiếm hoi khi mà, trong một khoảnh khắc thôi, bỗng nhiên bạn không có đó và chỉ tình yêu có đó. Chỉ năng lượng tình yêu tuôn chảy, không từ trung tâm nào, từ không đâu tới không đâu. Khi hai người yêu ngồi cùng nhau có hai cái không ngồi cùng nhau, hai số không ngồi cùng nhau - và đó là cái đẹp của tình yêu, cái làm cho bạn hoàn toàn trống rỗng cái ta.
Cho nên nhớ lấy, lòng kiêu hãnh bản ngã không bao giờ là tình yêu với bản thân mình. Lòng kiêu hãnh bản ngã chính là cái đối lập. Người đã không có khả năng yêu lấy bản thân mình thì trở thành ích kỉ. Lòng kiêu hãnh bản ngã là điều các nhà phân tâm gọi là hình mẫu tự ái của cuộc sống, lòng tự ái.
Bạn phải đã nghe câu chuyện ngụ ngôn về Narcissus. Ông ta đâm ra tự yêu mình. Nhìn xuống mặt ao tĩnh lặng, ông ta đâm yêu sự phản xạ của riêng mình.
Bây giờ bạn hãy thấy sự khác biệt: Người yêu bản thân mình không yêu sự phản xạ của mình, người đó đơn giản yêu bản thân mình. Chẳng cần tấm gương nào cả; người đó biết bản thân mình từ bên trong. Bạn không biết bản thân mình, rằng bạn hiện hữu sao? Bạn có cần bằng chứng rằng bạn đang hiện hữu không? Bạn có cần tấm gương để chứng tỏ rằng bạn tồn tại không? Nếu không có tấm gương, bạn có trở nên nghi ngờ về sự tồn tại của mình không?
Narcissus yêu sự phản xạ riêng của ông ấy - không với bản thân ông ấy. Đó không phải là việc yêu đúng với bản thân mình. Ông ấy yêu cái phản xạ; cái phản xạ là điều khác. Ông ấy đã trở thành hai, ông ấy đã trở nên bị phân chia. Narcissus bị chia chẻ. Ông ấy là một loại tinh thần phân liệt. Ông ấy đã trở thành hai - người yêu và người được yêu. Ông ấy đã trở thành đối tượng riêng của tình yêu của mình - và đó là điều xảy ra cho nhiều người, những người cứ tưởng mình đang yêu.
Khi bạn rơi vào tình yêu với người đàn bà, quan sát, tỉnh táo đi điều đó có thể chẳng là gì ngoài tự ái. Khuôn mặt của người đàn bà này, và đôi mắt cô ấy, và lời nói của cô ấy, có thể đơn giản vận hành như cái hồ mà trong đó bạn thấy sự phản xạ của mình. Quan sát riêng của tôi là thế này: trong một trăm người yêu, chín mươi chín là tự ái. Mọi người không yêu người đàn bà đang có đấy. Họ yêu lời ca ngợi mà người đàn bà đó đem cho họ, sự chú ý mà người đàn bà đó đem cho họ, lời tâng bốc mà người đàn bà đó đang trút lên người đàn ông. Người đàn bà tâng bốc người đàn ông, người đàn ông tâng bốc người đàn bà - đấy là tâng bốc lẫn nhau. Người đàn bà nói, "Không ai đẹp như anh. Anh là phép màu! Anh là điều vĩ đại nhất mà Thượng đế đã từng tạo ra. Ngay cả Alexandre Đại Đế cũng chẳng là gì nếu so với anh." Và bạn dương dương tự đắc, và ngực bạn căng lên gấp đôi, và đầu bạn bắt đầu phồng lên - chẳng có gì ngoài rơm rác, nhưng nó bắt đầu phồng lên. Và bạn có thể nói với người đàn bà, "Em là sáng tạo vĩ đại nhất của Thượng đế. Ngay cả Cleopatra cũng chẳng là gì nếu so với em. Anh không thể tin được rằng Thượng đế lại có khả năng cải tiến em. Sẽ không bao giờ có người đàn bà khác đẹp như thế."
Đây là điều bạn gọi là tình yêu đấy! Đây là tự ái người đàn ông trở thành vũng nước và phản xạ người đàn bà, và người đàn bà trở thành vũng nước và phản xạ người đàn ông. Thực tế, vũng nước không chỉ phản xạ chân lí mà còn tô điểm cho nó, theo cả nghìn lẻ một cách làm cho nó có vẻ ngày càng đẹp hơn. Đây là điều mọi người gọi là tình yêu. Đây không phải là tình yêu đâu; đây là thoả mãn bản ngã lẫn nhau thôi. Tình yêu thực không biết gì tới bản ngã cả. Tình yêu thực bắt đầu trước hết từ việc yêu bản thân mình.
Một cách tự nhiên, bạn có thân thể này, con người này, bạn được bắt rễ trong nó - tận hưởng nó, yêu mến nó, mở hội nó đi! Và không có vấn đề về tự hào hay bản ngã bởi vì bạn không so sánh bản thân mình với bất kì ai. Bản ngã chỉ tới với so sánh thôi. Yêu bản thân mình mà không biết tới so sánh - bạn là bạn, có vậy thôi. Bạn không nói rằng ai đó khác là kém hơn bạn; bạn không so sánh chút nào. Bất kì khi nào so sánh tới, biết rõ nó không phải là tình yêu; nó là thủ đoạn ở đâu đó, chiến lược tinh tế của bản ngã.
Bản ngã sống qua so sánh. Khi bạn nói với người đàn bà, "Anh yêu em," đó là một điều; khi bạn nói với người đàn bà, "Cleopatra chẳng là gì so với em," đấy lại là điều khác - hoàn toàn khác, chính là cái đối lập. Sao lại đem Cleopatra vào? Bạn không thể yêu người đàn bà này mà không đem Cleopatra vào được sao? Cleopatra được đem vào để thổi phồng bản ngã lên. Yêu người đàn ông này - sao phải đem Alexander Đại Đế vào? Tình yêu không biết tới so sánh; tình yêu đơn giản yêu mà không có so sánh.
Cho nên bất kì khi nào có so sánh, nhớ lấy, đó là lòng kiêu hãnh bản ngã. Đó là tự ái. Và bất kì khi nào không có so sánh, nhớ lấy, đó là tình yêu, dù đó là yêu bản thân mình hay yêu người khác.
Trong tình yêu thực không có phân chia. Người yêu tan chảy vào trong nhau. Trong tình yêu bản ngã có phân chia lớn lao, phân chia của người yêu và người được yêu. Trong tình yêu thực không có sự thân thuộc. Để tôi nhắc lại điều đó: Trong tình yêu thực không có sự thân thuộc, bởi vì không có hai người được thân thuộc với nhau. Trong tình yêu thực chỉ có tình yêu, việc nở hoa, hương thơm, tan chảy, hội nhập. Chỉ trong tình yêu bản ngã mới có hai người, người yêu và người được yêu. Và bất kì khi nào có người yêu và người được yêu, tình yêu biến mất. Bất kì khi nào có tình yêu, người yêu và người được yêu cả hai cùng biến mất trong tình yêu. Tình yêu là hiện tượng lớn lao thế; bạn không thể sống sót được trong nó.
Tình yêu thực bao giờ cũng trong hiện tại. Tình yêu bản ngã bao giờ cũng trong quá khứ hoặc trong tương lai. Trong tình yêu thực có bình thản thiết tha. Điều đó có vẻ nghịch lí, nhưng tất cả những thực tế lớn lao hơn của cuộc sống đều nghịch lí cả; do đó tôi gọi nó là bình thản thiết tha. Có nồng nàn, nhưng không có cuồng nhiệt trong nó. Nồng nàn chắc chắn có đó, nhưng cũng có cả mát mẻ trong nó, trạng thái rất bình tĩnh, thanh thản, điềm tĩnh. Tình yêu làm cho người ta ít cuồng nhiệt hơn. Nhưng nếu nó không phải là tình yêu thực mà là tình yêu bản ngã, thế thì có cuồng nhiệt lớn. Thế thì đam mê có đó giống như cơn sốt, không có sự bình thản chút nào.
Nếu bạn có thể nhớ những điều này thì bạn sẽ có tiêu chí để đánh giá. Nhưng người ta phải bắt đầu từ bản thân mình, không có cách nào khác. Người ta phải bắt đầu từ nơi người ta đang hiện hữu.
Yêu bản thân mình, yêu vô cùng, và trong chính tình yêu đó lòng kiêu hãnh của bạn, bản ngã của bạn và tất cả những cái vô nghĩa đó sẽ biến mất. Và khi nó đã biến mất thì tình yêu của bạn sẽ bắt đầu đạt tới người khác. Và nó sẽ không phải là thân thuộc mà là chia sẻ. Nó sẽ không phải là quan hệ đối thể/chủ thể mà là sự tan chảy, sự cùng nhau. Nó sẽ không cuồng nhiệt, nó sẽ là say mê bình thản. Nó sẽ nồng nàn và bình thản cùng nhau. Nó sẽ cho bạn mùi vị đầu tiên của tính nghịch lí của cuộc sống.

Tại sao yêu lại đau thế?
Yêu là đau bởi vì nó tạo ra con đường cho phúc lạc. Yêu là đau bởi vì nó biến đổi; yêu là chuyển hoá. Mỗi biến đổi đều sẽ là đau bởi vì cái cũ phải ra đi để nhường chỗ cho cái mới. Cái cũ là quen thuộc, an ninh, an toàn, cái mới là tuyệt đối không được biết tới. Bạn sẽ đi vào đại dương chưa từng được thám hiểm. Bạn không thể dùng tâm trí mình với cái mới; với cái cũ, tâm trí thành thạo rồi. Tâm trí có thể vận hành chỉ với cái cũ; với cái mới, tâm trí hoàn toàn vô dụng.
Do đó sợ hãi nảy sinh. Và bỏ lại thế giới cũ, thoải mái, an toàn, thế giới của tiện nghi, đau nảy sinh. Đó là cùng nỗi đau mà đứa trẻ cảm thấy khi nó ra khỏi bụng mẹ. Đó là cùng nỗi đau mà con chim cảm thấy khi nó cố gắng tung cánh bay lần đầu tiên. Nỗi sợ cái không biết, và an ninh của cái đã biết, không an ninh của cái không biết, điều không thể dự đoán được của cái không biết, làm cho người ta rất kinh hãi.
Và bởi vì việc biến đổi sẽ là từ cái ta hướng tới trạng thái vô ngã, đau là rất sâu sắc. Nhưng bạn không thể có cực lạc mà không trải qua đau. Nếu vàng muốn được thuần khiết, nó phải qua lửa. Tình yêu là lửa.
Chính bởi vì nỗi đau của tình yêu mà hàng triệu người sống cuộc sống không tình yêu. Họ đau khổ nữa, và đau khổ của họ là vô ích. Đau khổ trong tình yêu không phải là đau khổ vô ích. Đau khổ trong tình yêu là mang tính sáng tạo; nó đem bạn lên tầm mức tâm thức cao hơn. Đau khổ không có tình yêu thì hoàn toàn phí hoài; nó chẳng dẫn bạn đến đâu cả, nó giữ bạn đi vào trong cùng cái vòng luẩn quẩn.
Người sống không tình yêu là kẻ tự ái, người đó bị đóng kín. Người đó chỉ biết bản thân mình. Và người đó có thể biết bản thân mình được bao nhiêu nếu người đó không biết tới người khác? Bởi vì chỉ người khác mới có thể vận hành như tấm gương. Bạn sẽ không bao giờ biết tới bản thân mình mà không biết tới người khác. Tình yêu là rất nền tảng cho việc biết bản thân mình nữa. Người không biết tới người khác trong tình yêu sâu sắc, trong đam mê mãnh liệt, trong cực lạc hoàn toàn, sẽ không có khả năng biết mình là ai, bởi vì người đó sẽ không có tấm gương để nhìn phản xạ riêng của mình.
Mối quan hệ là tấm gương, và tình yêu càng thuần khiết, tình yêu càng cao hơn, tấm gương càng tốt hơn, tấm gương càng rõ hơn. Nhưng tình yêu cao hơn cần bạn cởi mở. Tình yêu cao hơn cần bạn mong manh hơn. Bạn phải vứt bỏ áo giáp của mình; điều đó là đau đớn. Bạn phải không thường xuyên đề phòng. Bạn phải vứt bỏ tâm trí tính toán. Bạn phải mạo hiểm. Bạn phải sống một cách nguy hiểm. Người khác có thể làm tổn thương bạn; đó là nỗi sợ trong mong manh. Người khác có thể bác bỏ bạn; đó là nỗi sợ trong tình yêu.
Sự phản xạ, mà bạn sẽ thấy trong người khác, về cái ta riêng của bạn có thể là xấu - đó là nỗi lo âu; tránh gương ra! Nhưng bằng việc tránh gương bạn sẽ không trở nên đẹp đâu. Bằng việc tránh né tình huống, bạn sẽ không trưởng thành nữa. Thách thức phải được chấp nhận.
Người ta phải đi vào tình yêu. Đó là bước đầu tiên hướng tới Thượng đế, và điều đó không thể bị bỏ qua được. Những người cố bỏ qua bước tình yêu sẽ không bao giờ đạt tới Thượng đế. Điều đó là tuyệt đối cần thiết, bởi vì bạn trở nên nhận biết về tính toàn bộ của mình chỉ khi bạn được khêu gợi bởi sự hiện diện của người khác, khi sự hiện diện của bạn được nâng cao bởi sự hiện diện của người khác, khi bạn được đem ra khỏi tính tự ái của mình, thế giới đóng kín dưới bầu trời mở.
Tình yêu là bầu trời mở. Sống trong tình yêu là trên đôi cánh. Nhưng chắc chắn, bầu trời vô hạn tạo ra sợ hãi.
Và vứt bỏ bản ngã là rất đau bởi vì chúng ta đã được dạy trau dồi bản ngã. Chúng ta coi bản ngã là kho báu duy nhất của mình. Chúng ta đã từng phóng chiếu nó, chúng ta đã từng tô điểm nó, chúng ta đã từng liên tục trau chuốt nó.Và khi tình yêu gõ cửa, tất cả mọi điều cần thiết để rơi vào tình yêu là gạt bản ngã sang một bên. Chắc chắn điều đó là đau. Nó là công việc cả đời của bạn, nó là tất cả những gì bạn đã tạo ra - bản ngã xấu xí này, cái ý tưởng này rằng "Mình tách rời khỏi sự tồn tại."
Ý tưởng này là xấu bởi vì nó là giả. Ý tưởng này là ảo tưởng, nhưng xã hội chúng ta tồn tại là dựa trên ý tưởng này rằng mỗi người đều là một người, không phải là sự hiện diện.
Chân lí là ở chỗ không có người nào trên thế giới này cả; chỉ có sự hiện diện thôi. Bạn hiện hữu - không phải như bản ngã, tách rời khỏi cái toàn thể. Bạn là một phần của cái toàn thể. Cái toàn thể thấm vào bạn, cái toàn thể thở trong bạn, đập trong bạn, cái toàn thể là cuộc sống của bạn.
Tình yêu cho bạn kinh nghiệm đầu tiên về hài hoà với cái gì đó không phải là bản ngã của bạn. Tình yêu cho bạn bài học đầu tiên rằng bạn có thể rơi vào hài hoà với ai đó, người chưa bao giờ là một phần của bản ngã của bạn. Nếu bạn có thể trong hài hoà với người đàn bà, nếu bạn có thể trong hài hoà với người bạn, với người đàn ông, nếu bạn có thể trong hài hoà với con bạn hay với mẹ bạn, sao bạn không thể trong hài hoà với tất cả mọi người? Và nếu hài hoà với một người cho bạn niềm vui thế, kết quả sẽ là thế nào nếu bạn trong hài hoà với tất cả mọi người? Và nếu bạn có thể trong hài hoà với tất cả mọi người, sao bạn không thể trong hài hoà với con vật và chim chóc và cây cối? Thế thì bước nọ dẫn tới bước kia.
Tình yêu là chiếc thang. Nó bắt đầu với một người, nó kết thúc với cái toàn bộ. Tình yêu là chỗ bắt đầu, Thượng đế là chỗ kết thúc. Sợ tình yêu, sợ nỗi đau phát triển của tình yêu, là vẫn còn bị khép kín trong xà lim tối tăm. Con người hiện đại đang sống trong xà lim tối tăm. Đó là tự ái - tự ái là nỗi ám ảnh lớn nhất của tâm trí hiện đại. Và thế rồi có các vấn đề, toàn vô nghĩa. Có những vấn đề mang tính sáng tạo bởi vì chúng đưa bạn tới nhận biết cao hơn. Có những vấn đề chẳng dẫn bạn tới đâu cả; chúng đơn giản giữ bạn bị buộc lại, chúng đơn giản giữ bạn trong đống lộn xộn cũ của mình. Tình yêu tạo ra vấn đề. Bạn có thể né tránh những vấn đề đó bằng cách né tránh tình yêu - nhưng đấy là những vấn đề rất bản chất! Chúng phải được đối diện, được đương đầu; chúng phải được sống và được trải qua và vượt ra ngoài. Và để vượt ra ngoài, con đường là đi qua. Tình yêu là điều thực duy nhất đáng làm. Tất cả những cái khác đều là phụ. Nếu nó giúp cho tình yêu, nó là tốt. Tất cả những cái khác chỉ là phương tiện, tình yêu là mục đích. Cho nên dù đau đớn thế nào, cứ đi vào tình yêu.
Nếu bạn không đi vào tình yêu, như nhiều người đã quyết định, thế thì bạn bị mắc kẹt với bản thân mình. Thế thì cuộc sống của bạn không phải là cuộc hành hương, thế thì cuộc sống của bạn không phải là dòng sông đi ra đại dương; cuộc sống của bạn là cái ao tù đọng, bẩn thỉu và chẳng mấy chốc sẽ chẳng có gì ngoài bùn và bẩn. Để giữ sạch, người ta cần giữ luồng chảy. Dòng sông vẫn còn sạch bởi vì nó cứ chảy mãi. Việc chảy là quá trình liên tục giữ trong trắng.
Người yêu vẫn còn trong trắng - tất cả mọi người yêu đều trong trắng. Những người không yêu không thể còn trong trắng được; họ trở thành im lìm, tù đọng; chẳng chóng thì chầy họ bắt đầu bốc mùi - và sớm còn tốt hơn là muộn - bởi vì họ chẳng có đâu mà đi. Cuộc sống của họ chết rồi.
Đó là chỗ con người hiện đại tìm thấy bản thân mình, và bởi vì điều này, đủ mọi loại thần kinh, đủ mọi loại điên khùng đã trở thành lan tràn tùm lum. Bệnh tật tâm lí đã chiếm tỉ lệ bệnh dịch. Không còn là chuyện vài cá nhân ốm yếu về tâm lí nữa; thực tế là toàn thể trái đất đã trở thành nhà thương điên. Toàn thể nhân loại đang chịu đựng một bệnh thần kinh, và chứng thần kinh đó tới từ tù đọng tự ái của bạn. Mọi người đều bị mắc kẹt với ảo tưởng riêng của họ về việc có cái ta tách biệt; thế rồi mọi người phát khùng. Và điên khùng này là vô nghĩa, vô ích, không sáng tạo. Hay người ta bắt đầu tự tử. Nhưng người tự tử đó cũng là những người không hữu ích, không sáng tạo.
Bạn có thể không tự tử bằng việc uống thuốc độc hay nhảy từ mỏm đá hay bằng việc tự bắn mình, nhưng bạn có thể tự tử theo một quá trình rất chậm chạp, và đó là điều đang xảy ra. Rất ít người tự tử một cách bất thình lình. Những người khác đã quyết định tự tử dần dần; chút một, từ từ họ chết. Nhưng xu hướng tự tử đã trở thành phổ quát.
Đây không phải là con đường sống. Và lí do, lí do nền tảng là ở chỗ chúng ta đã quên mất ngôn ngữ của tình yêu. Chúng ta không có đủ dũng cảm để đi vào trong cuộc phiêu lưu có tên là  tình yêu.
Do đó mọi người đều quan tâm tới dục, bởi vì dục thì không rủi ro. Nó là tạm thời, bạn không bị tham dự vào. Tình yêu là tham gia; nó là cam kết. Nó không tạm thời. Một khi nó bắt rễ, nó có thể còn mãi mãi. Nó có thể là việc tham gia cả đời. Tình yêu cần thân mật, và chỉ khi bạn thân mật thì người kia mới trở thành tấm gương. Khi bạn gặp gỡ với người đàn bà hay đàn ông về mặt dục, bạn chưa gặp gỡ chút nào đâu; thực tế, bạn đã né tránh linh hồn của người kia. Bạn chỉ dùng thân thể và trốn đi, còn người kia dùng thân thể bạn và trốn đi. Bạn chưa bao giờ trở nên đủ thân mật để làm lộ ra khuôn mặt nguyên thuỷ của nhau. Tình yêu là công án Thiền lớn lao nhất.
Nó đau đấy, nhưng đừng né tránh nó. Nếu bạn né tránh nó, bạn đã né tránh cơ hội lớn lao nhất để trưởng thành. Đi vào trong nó, chịu đau tình yêu, bởi vì qua cái đau đó thì cực lạc lớn lao mới tới. Vâng, có đau đớn, nhưng từ đau đớn đó cực lạc mới sinh ra. Vâng, bạn sẽ phải chết như bản ngã, nhưng nếu bạn có thể chết đi như bản ngã, bạn sẽ được sinh ra như Thượng đế, như vị phật.
Và tình yêu sẽ cho bạn nhấp ngụm đầu tiên về Đạo, về Sufi, về Thiền. Tình yêu sẽ cho bạn bằng chứng đầu tiên rằng cuộc sống không phải là vô nghĩa. Những người nói cuộc sống vô nghĩa là những người đã không biết tới tình yêu. Tất cả mọi điều họ nói đều là việc cuộc sống của họ đã bỏ lỡ tình yêu.
Cứ để có đau đi, cứ để có đau khổ đi. Đi qua đêm tối này, và bạn sẽ đạt tới ánh mặt trời lên đẹp đẽ. Chính là chỉ trong bụng mẹ của đêm tối mà mặt trời mới ló ra. Chính là chỉ qua đêm tối mà buổi sáng mới tới.
Toàn bộ cách tiếp cận của tôi là cách tiếp cận của tình yêu. Tôi dạy tình yêu và chỉ tình yêu chứ không cái gì khác. Bạn có thể quên Thượng đế; đó chỉ là từ trống rỗng. Bạn có thể quên lời cầu nguyện bởi vì chúng chỉ là những nghi lễ bị người khác áp đặt lên bạn. Tình yêu là lời cầu nguyện tự nhiên, không bị áp đặt bởi ai cả. Bạn được sinh ra với nó. Tình yêu là Thượng đế thực, không phải là Thượng đế của các nhà thượng đế học, mà là Thượng đế của Phật, Jesus, Mohammed, Thượng đế của người Sufi. Tình yêu là phương cách, phương pháp để giết chết bạn như một cá nhân tách biệt và để giúp cho bạn trở thành vô hạn. Biến mất như giọt sương và trở thành đại dương - nhưng bạn sẽ phải trải qua cánh cửa của tình yêu.
Và chắc chắn khi người ta bắt đầu biến mất như giọt sương, và người ta đã sống lâu như giọt sương, điều đó gây đau, bởi vì người ta đã từng nghĩ, "Mình là cái này, còn bây giờ cái này đi mất. Mình đang chết." Bạn không chết, chỉ ảo tưởng đang chết thôi. Bạn đã trở nên bị đồng nhất với ảo tưởng này, đúng, nhưng ảo tưởng vẫn và ảo tưởng mà thôi. Và chỉ khi ảo tưởng mất đi thì bạn mới có khả năng thấy mình là ai. Và khải lộ đó đem bạn tới đỉnh tối thượng của niềm vui, phúc lạc, lễ hội.

Làm sao mà câu khắc trên ngôi đền Hi Lạp Delphi lại là "Biết bản thân mình" chứ không là "Yêu bản thân mình"?
Tâm trí Hi Lạp bị ám ảnh với tri thức. Tâm trí Hi Lạp nghĩ dưới dạng tri thức, làm sao để biết. Đó là lí do tại sao người Hi Lạp đã tạo ra truyền thống vĩ đại nhất các triết gia, các nhà tư tưởng, các nhà logic - những tâm trí hợp lí vĩ đại, nhưng niềm đam mê là để biết.
Trong thế giới này, như tôi thấy nó, chỉ có hai kiểu tâm trí: Hi Lạp và Hindu. Tâm trí Hi Lạp có niềm đam mê để biết còn tâm trí Hindu có niềm đam mê để hiện hữu. Đam mê Hindu không quá bận tâm tới việc biết, nhưng mà về việc hiện hữu. Sat, hiện hữu, là chính việc tìm kiếm - ta là ai? Không biết điều đó theo cách logic, mà nhấn chìm vào trong sự tồn tại của riêng người ta để cho người ta có thể nếm trải nó, để cho người ta có thể là nó - bởi vì không có cách nào khác để biết, thực sự. Nếu bạn hỏi người Hindu, họ sẽ nói không có cách nào khác để biết ngoài việc hiện hữu. Làm sao bạn có thể biết được yêu? Cách duy nhất là trở thành người yêu. Là người yêu và bạn sẽ biết. Và nếu bạn đang cố gắng đứng bên ngoài kinh nghiệm này và chỉ là người quan sát, thế thì bạn có thể biết về yêu, nhưng bạn sẽ không bao giờ biết yêu.
Tâm trí Hi Lạp đã tạo ra toàn thể sự phát triển khoa học. Khoa học hiện đại là sản phẩm phụ của tâm trí Hi Lạp. Khoa học hiện đại nhấn mạnh vào sự vô tư, đứng bên ngoài, quan sát, không định kiến. Khách quan, không liên quan - đây là yêu cầu cơ sở nếu bạn muốn trở thành nhà khoa học. Không liên quan, đừng cho phép tình cảm của bạn tô mầu lên cái gì; khách quan, gần như không quan tâm tới bất kì giả thuyết nào theo bất kì cách nào. Chỉ quan sát sự kiện - không bị tham dự vào trong nó, vẫn còn ở ngoài. Đừng là người tham gia. Đây là niềm đam mê Hi Lạp: tìm kiếm khách quan về tri thức.
Điều đó đã có ích, nhưng nó có ích chỉ theo một chiều, chiều vật chất. Đó là cách để biết vật chất. Bạn không bao giờ đi tới biết được tâm trí theo cách đó, chỉ biết vật chất thôi. Bạn không bao giờ đi tới biết được tâm thức theo cách đó. Bạn có thể biết cái bên ngoài, bạn không bao giờ biết được cái bên trong - bởi vì ở bên trong bạn đã tham dự vào rồi. Không có cách nào để đứng ra ngoài nó, bạn đã ở đó rồi. Bên trong là bạn làm sao bạn có thể thoát ra khỏi nó được? Tôi có thể quan sát hòn đá, tảng đá, dòng sông, một cách khách quan bởi vì tôi tách rời. Làm sao tôi có thể quan sát bản thân mình một cách khách quan được? Tôi tham gia vào trong nó. Tôi không thể ở bên ngoài nó được. Tôi không thể thu mình lại trở thành một đối thể. Tôi sẽ vẫn còn là chủ thể, và tôi sẽ vẫn còn là chủ thể - dù tôi làm bất kì cái gì, tôi vẫn là người biết, tôi không là cái được biết.
Cho nên tâm trí Hi Lạp đã dịch chuyển, dần dần hướng tới vật chất. Khẩu hiệu, câu khắc tại ngôi đền Delphi, Biết bản thân mình, trở thành cội nguồn của toàn thể tiến bộ khoa học. Nhưng dần dần, chính ý tưởng về tri thức khách quan đã đưa tâm trí phương Tây đi xa khỏi hiện hữu riêng của nó.
Tâm trí Hindu, kiểu tâm trí khác trên thế giới, lại có chiều hướng khác. Chiều hướng là về hiện hữu. Trong Upanishad, bậc thầy vĩ đại Udalak nói với con mình và đệ tử của mình Swetketu, "Cái đó là ngươi" - Tatwamasi, Swetkety. Cái đó là ngươi - không có sự phân biệt giữa cái đó và ngươi. Cái đó là thực tại của bạn, ngươi là thực tại - không có phân biệt. Không có khả năng để biết nó như bạn biết tảng đá. Không có khả năng để biết nó như bạn biết thứ khác; bạn chỉ có thể là nó.
Trên ngôi đền Delphi, tất nhiên người ta đã viết Biết bản thân mình. Đó là cách diễn đạt của tâm trí Hi Lạp. Bởi vì ngôi đền này là ở Hi Lạp, lời khắc trong tiếng Hi Lạp. Nếu ngôi đền mà ở Ấn Độ thì lời khắc sẽ là Là bản thân mình - bởi vì cái đó là ngươi. Tâm trí Hindu đi ngày một gần hơn tới bản thể riêng của người ta - đó là lí do tại sao nó lại trở thành không khoa học. Nó trở thành mang tính tôn giáo, nhưng không khoa học. Nó trở thành hướng nội, nhưng thế thì nó mất đi tất cả mọi cái neo vào thế giới bên ngoài. Tâm trí Hindu trở thành rất giàu có bên trong, nhưng bên ngoài trở nên rất nghèo nàn.
Một sự tổng hợp lớn là cần thiết, tổng hợp lớn giữa tâm trí Hindu và Hi Lạp. Nó có thể là ân huệ lớn nhất cho trái đất. Mãi cho tới giờ điều đó chưa có thể được, nhưng bây giờ các yêu cầu cơ sở có đó rồi và sự tổng hợp là có thể. Phương Đông và phương Tây đang gặp gỡ theo cách rất tinh tế. Người phương Đông đang đi sang phương Tây học khoa học, trở thành nhà khoa học, còn người tìm kiếm phương Tây đang đi sang phương Đông để học tôn giáo là gì. Xoắn xuýt và hội nhập lớn lao đang xảy ra.
Trong tương lai, phương Đông sẽ không là phương Đông và phương Tây sẽ không là phương Tây. Trái đất sẽ trở thành cái làng toàn cầu - một chỗ nhỏ nơi tất cả mọi phân biệt sẽ biến mất. Và thế thì lần đầu tiên sự tổng hợp lớn sẽ nảy sinh, lớn nhất cho tới giờ - sự tổng hợp không nghĩ theo các cực đoan, sự tổng hợp không nghĩ rằng nếu bạn đi ra ngoài, nếu bạn là nhà nghiên cứu tri thức thì bạn mất gốc rễ của mình trong bản thể; hay nếu bạn đi tìm vào bản thể mình thì bạn đánh mất gốc rễ trong thế giới, trong cõi giới khoa học. Cả hai đều có thể cùng nhau, và bất kì khi nào điều này xảy ra con người có đôi cánh và con người có thể bay vào bầu trời cao nhất có thể được. Bằng không bạn chỉ có một cánh.
Như tôi thấy điều đó, người Hindu bị thiên lệch cũng nhiều như tâm trí Hi Lạp thiên lệch. Cả hai đều là một nửa của thực tại. Tôn giáo là một nửa; khoa học là một nửa. Cái gì đó phải xảy ra để đem tôn giáo và khoa học lại cùng nhau trong một toàn thể lớn hơn, nơi khoa học không phủ nhận tôn giáo và nơi tôn giáo không lên án khoa học.
"Làm sao mà câu khắc trên ngôi đền Hi Lạp Delphi lại là "Biết bản thân mình" chứ không là "Yêu bản thân mình"? Yêu bản thân mình là có thể chỉ nếu bạn trở thành bản thân mình, nếu bạn là bản thân mình. Bằng không điều đó là không thể được. Bằng không, khả năng duy nhất là cứ cố gắng biết bạn là ai, và điều đó nữa cũng là từ bên ngoài; quan sát từ bên ngoài bạn là ai, và điều đó nữa cũng theo cách khách quan, không theo cách trực giác.
Tâm trí Hi Lạp đã phát triển khả năng logic vô cùng. Aristotle đã trở thành người cha của mọi logic và mọi triết học. Tâm trí phương Đông có vẻ phi logic - nó thế đấy. Chính nhấn mạnh vào thiền là phi logic bởi vì thiền nói rằng bạn chỉ có thể biết khi tâm trí bị vứt bỏ, khi suy nghĩ bị vứt bỏ và bạn hội nhập bản thân mình vào trong bản thể mình một cách toàn bộ tới mức thậm chí không một ý nghĩ có đấy làm xao lãng bạn. Chỉ thế thì bạn mới có thể biết. Còn tâm trí Hi Lạp nói bạn có thể biết chỉ khi suy nghĩ sáng tỏ, logic, hợp lí, hệ thống. Tâm trí Hindu nói, khi suy nghĩ biến mất hoàn toàn, chỉ thế thì mới có khả năng để biết. Chúng là khác nhau toàn bộ, đi theo những chiều đối nghịch; nhưng có khả năng để tổng hợp cả hai.
Con người có thể dùng tâm trí mình khi làm việc trên vật chất; thế thì logic là công cụ vĩ đại. Và cùng người đó có thể gạt tâm trí sang bên khi người đó đi vào phòng thiền của mình và đi vào trong vô trí. Bởi vì tâm trí không phải là bạn - nó là công cụ cũng giống như tay tôi vậy, như chân tôi vậy. Nếu tôi muốn bước đi tôi dùng chân, nếu tôi không muốn bước đi tôi không dùng chân. Đích xác theo cùng cách đó bạn có thể dùng tâm trí một cách logic nếu bạn định biết về vật chất. Điều đó hoàn toàn đúng, nó khớp ở đó. Và khi bạn đi vào bên trong, gạt nó sang bên. Bây giờ chân không còn được cần tới; suy nghĩ không được cần tới. Bây giờ bạn cần trạng thái vô ý nghĩ sâu sắc, im lặng.
Và cả hai điều này có thể xảy ra trong một con người - khi tôi nói điều đó, tôi nói điều đó từ kinh nghiệm riêng của mình. Tôi đã làm cả hai. Khi được cần tới, tôi có thể trở nên logic như bất kì người Hi Lạp nào. Khi không được cần tới, tôi có thể trở thành gàn dở, phi logic như bất kì người Hindu nào. Cho nên khi tôi nói điều đó tôi ngụ ý điều đó, và nó không phải là giả thuyết. Tôi đã kinh nghiệm nó theo cách đó.
Tâm trí có thể được dùng và có thể bị gạt sang bên. Nó là công cụ, một công cụ rất hay; không cần phải bị ám ảnh bởi nó. Không cần phải cố định, gắn chặt vào nó. Thế thì nó trở thành bệnh tật. Cứ nghĩ về một người muốn ngồi nhưng không thể ngồi được bởi vì người đó nói, "Tôi có chân - làm sao tôi có thể ngồi được?" Hay, nghĩ về một người muốn giữ yên tĩnh và im lặng và không thể giữ được yên tĩnh và im lặng bởi vì người đó nói, "Tôi có tâm trí." Điều đó là như nhau.
Người ta phải trở nên có khả năng tới mức ngay cả công cụ gần gũi nhất của tâm trí cũng có thể bị gạt sang bên và có thể được tắt đi. Điều đó có thể được thực hiện, điều đó đã được thực hiện, nhưng điều đó đã không được thực hiện trên qui mô lớn. Nhưng điều đó sẽ được thực hiện ngày một nhiều hơn - đây là điều tôi đang cố gắng làm ở đây với bạn. Tôi nói với bạn, tôi thảo luận vấn đề với bạn - đó là logic, đó là việc dùng tâm trí. Và rồi tôi nói với bạn, "Vứt bỏ tâm trí và đi vào trong thiền sâu. Nếu bạn nhảy múa, nhảy múa toàn bộ tới mức không còn một ý nghĩ nào bên trong; toàn thể năng lượng của bạn trở thành điệu múa. Hay hát, chỉ hát thôi. Hay ngồi, chỉ ngồi thôi - trong toạ thiền, không làm gì cả. Đừng cho phép một ý nghĩ thoáng qua. Yên tĩnh, tuyệt đối yên tĩnh." Đây là những điều mâu thuẫn.
Mọi sáng bạn thiền và mọi sáng bạn tới và nghe tôi. Mọi sáng bạn nghe tôi và thế rồi bạn đi và thiền. Điều này là mâu thuẫn. Nếu tôi chỉ là người Hi Lạp, tôi sẽ nói với bạn, tôi sẽ tạo ra trao đổi logic với bạn, nhưng thế thì tôi sẽ không nói tới thiền. Điều đó là ngu ngốc. Nếu mà tôi chỉ là người Hindu, sẽ không cần nói với bạn. Tôi có thể nói, "Đi và thiền đi, bởi vì phỏng có ích gì mà nói? Người ta phải trở nên im lặng." Tôi là cả hai. Và đây là hi vọng của tôi: rằng bạn cũng sẽ trở thành cả hai - bởi vì thế thì cuộc sống rất giầu có, cực kì giầu có. Thế thì bạn không mất cái gì cả. Thế thì mọi thứ đều được hấp thu; thế thì bạn trở thành dàn nhạc lớn. Thế thì tất cả các cực gặp gỡ trong bạn.
Với người Hi Lạp, chính ý tưởng về "yêu bản thân mình" đã là ngớ ngẩn, bởi vì họ sẽ nói - và họ sẽ nói một cách logic - rằng tình yêu là có thể chỉ giữa hai người. Bạn có thể yêu ai đó khác, bạn thậm chí có thể yêu kẻ thù của mình, nhưng làm sao bạn có thể yêu bản thân mình được? Chỉ mỗi bạn có đó, một mình. Tình yêu có thể tồn tại giữa cái hai, phân cực; làm sao bạn có thể yêu bản thân mình được? Với tâm trí Hi Lạp, chính ý tưởng về yêu bản thân mình là dở hơi: với tình yêu, cần có người khác.
Với tâm trí Hindu, trong Upanishad họ nói rằng bạn yêu vợ bạn không phải vì vợ bạn đâu; bạn yêu vợ bạn chỉ vì riêng bạn thôi. Bạn yêu bản thân mình qua cô ấy. Bởi vì cô ấy cho bạn niềm hoan lạc, đó là lí do tại sao bạn yêu cô ấy - nhưng sâu bên dưới, bạn yêu niềm hoan lạc riêng của mình. Bạn yêu con bạn, bạn yêu bạn của bạn, không phải bởi vì họ mà bởi vì bạn. Sâu bên dưới con bạn làm cho bạn sung sướng, bạn của bạn cho bạn sự khuây khoả. Đó là điều bạn đang khao khát. Cho nên Upanishad nói rằng bạn yêu bản thân mình, thực sự. Cho dù bạn nói rằng bạn yêu người khác, điều đó chỉ là qua phương tiện để yêu bản thân mình, con đường dài, vòng vo để yêu bản thân mình.
Người Hindu nói rằng không có khả năng khác; bạn chỉ có thể yêu bản thân mình. Còn người Hi Lạp nói không có khả năng nào để yêu bản thân mình bởi vì ít nhất cần có hai người.
Nếu bạn hỏi tôi, tôi là cả hai, người Hindu và người Hi Lạp. Nếu bạn hỏi tôi, tôi sẽ nói yêu là nghịch lí. Nó là hiện tượng rất nghịch lí. Đừng cố gắng qui nó thành một cực; cả hai cực đều cần. Người khác là cần, nhưng trong tình yêu sâu sắc người khác biến mất. Nếu bạn quan sát hai người yêu, họ là hai và một cùng nhau. Đó là nghịch lí của tình yêu, và đó là cái đẹp của nó - họ là hai, vâng, họ là hai; và vậy mà họ lại không là hai, họ là một. Nếu cái một này mà không xảy ra thế thì tình yêu là không thể có được. Họ có thể làm cái gì đó khác nhân danh tình yêu. Nếu họ vẫn là hai và không là một, thế thì tình yêu đã không xảy ra. Và nếu bạn chỉ một mình và không có ai khác, thế nữa tình yêu cũng không thể có được.
Tình yêu là hiện tượng nghịch lí. Nó cần hai ở chỗ đầu tiên, và ở chỗ cuối cùng nó cần hai để tồn tại như một. Nó là điều bí ẩn lớn lao nhất; nó là câu đố lớn lao nhất.

Làm sao tôi có thể yêu tốt hơn?
Tình yêu là đủ cho chính nó. Nó không cần tốt hơn. Nó là hoàn hảo như nó đấy; nó không được ngụ ý phải hoàn hảo hơn theo bất kì cách nào. Chính ham muốn này chỉ ra hiểu lầm về tình yêu và bản chất của nó. Bạn có thể có vòng tròn hoàn hảo được không? Mọi vòng tròn đều hoàn hảo rồi; nếu chúng không hoàn hảo, chúng không phải là vòng tròn. Hoàn hảo về bản chất là vòng tròn và cùng điều đó cũng là luật về tình yêu. Bạn không thể yêu ít hơn, và bạn cũng không thể yêu nhiều hơn - bởi vì nó không phải là số lượng. Nó là chất lượng, cái không thể đo được.
Chính câu hỏi của bạn chỉ ra rằng bạn chưa bao giờ nếm trải tình yêu là gì, và bạn đang cố gắng che giấu việc không có tình yêu của mình trong ham muốn biết "làm sao yêu tốt hơn." Không người nào biết tới tình yêu lại có thể hỏi câu hỏi này.
Tình yêu phải được hiểu, không như mê đắm sinh học - cái đó là thèm khát. Cái đó tồn tại trong tất cả các con vật; không có gì đặc biệt về nó cả; nó tồn tại ngay cả trong cây cối. Nó là cách thức tự nhiên của sinh sản. Chẳng có gì tâm linh trong nó cả và chẳng có gì đặc biệt cho con người. Cho nên điều đầu tiên là phải phân biệt cho rõ ràng giữa thèm khát và tình yêu. Thèm khát là đam mê mù quáng; tình yêu là hương thơm của trái tim im lặng, an bình, mang tính thiền. Tình yêu chẳng có liên quan gì tới sinh học hay hoá học hay hoóc môn.
Tình yêu là chuyến bay của tâm thức bạn vào cõi giới cao hơn, bên ngoài vật chất và bên ngoài thân thể. Khoảnh khắc bạn hiểu tình yêu là cái gì đó siêu việt, thế thì tình yêu không còn là câu hỏi nền tảng nữa. Câu hỏi nền tảng là làm sao siêu việt lên trên thân thể, làm sao biết cái gì đó bên trong bạn ở cõi bên kia - bên kia tất cả những cái đo được. Đó là ý nghĩa của từ matter - vật chất. Nó bắt nguồn từ gốc tiếng Phạn, matra, có nghĩa là việc đo; nó nghĩa là cái có thể được đo. Từ meter (mét) bắt nguồn từ cùng gốc này. Câu hỏi nền tảng là làm sao vượt ra ngoài cái đo được và đi vào trong cái không đo được. Nói cách khác, làm sao đi vượt ra ngoài vật chất và mở mắt bạn hướng tới tâm thức nhiều hơn. Và không có giới hạn cho tâm thức - bạn càng trở nên có ý thức, bạn càng nhận ra nhiều thứ nữa có thể có phía trước. Như bạn đạt tới một đỉnh, thì đỉnh khác nảy sinh phía trước bạn. Nó là cuộc hành hương vĩnh hằng.
Tình yêu là sản phẩm phụ của tâm thức phát sinh. Nó cũng giống như hương thơm của hoa. Đừng tìm nó ở rễ; nó không có đó. Sinh học của bạn là rễ; tâm thức của bạn là việc nở hoa. Khi bạn trở thành ngày một là bông sen - tâm thức mở ra, bạn sẽ ngạc nhiên - giật lùi lại - với một kinh nghiêm vô cùng, điều chỉ có thể được gọi là tình yêu. Bạn tràn đầy với niềm vui thế, tràn đầy với phúc lạc thế, từng thớ thịt của con người bạn đều nhảy múa với niềm cực lạc. Bạn giống hệt như đám mây mưa muốn mưa xuống và mưa rào xuống.
Kho ảnh khắc của bạn tràn ngập với phúc lạc, niềm khao khát vô cùng nảy sinh trong bạn để chia sẻ nó. Việc chia sẻ nó là tình yêu.
Tình yêu không phải là cái gì đó mà bạn có thể nhận được từ ai đó còn chưa đạt tới phúc lạc - và đây là nỗi khổ của toàn thể thế giới. Mọi người đều hỏi xin được yêu, và giả vờ yêu. Bạn không thể yêu được bởi vì bạn không biết tâm thức là gì. Bạn không biết satyam, shivam, sundram; bạn không biết chân lí, bạn không biết kinh nghiệm về điều thiêng liêng, và bạn không biết hương thơm của cái đẹp. Bạn có cái gì để cho? Bạn trống rỗng thế, bạn là lỗ hổng thế... Chẳng cái gì phát triển trong bản thể bạn, chẳng cái gì xanh tươi. Không có hoa bên trong bạn; mùa xuân của bạn còn chưa tới.
Tình yêu là sản phẩm phụ. Khi mùa xuân tới và bạn bỗng nhiên bắt đầu ra hoa, nở hoa, và bạn toả ra hương thơm tiềm năng của mình - việc chia sẻ hương thơm đó, việc chia sẻ sự duyên dáng đó, việc chia sẻ cái đẹp đó là tình yêu.
Tôi không muốn làm tổn thương bạn nhưng tôi bất lực, tôi phải nói chân lí cho bạn: Bạn không biết tình yêu là gì. Bạn không thể biết được bởi vì bạn còn chưa đi sâu hơn vào trong tâm thức của mình. Bạn chưa kinh nghiệm bản thân mình, bạn chẳng biết gì về mình là ai. Trong mù quáng này, trong cái dốt nát này, trong cái vô thức này, tình yêu không phát triển. Đây là sa mạc mà bạn đang sống trong đó. Trong bóng tối này, trong sa mạc này, không có khả năng cho tình yêu nở hoa.
Trước hết bạn phải tràn đầy ánh sáng, và tràn đầy niềm vui - tràn đầy tới mức bạn bắt đầu tuôn trào. Năng lượng tuôn trào đó là tình yêu. Thế thì tình yêu được biết tới như sự hoàn hảo lớn lao nhất trên thế giới. Nó không bao giờ ít hơn, và không bao giờ nhiều hơn.
Nhưng chính giáo dục của chúng ta mới thần kinh thế, ốm yếu về mặt tâm lí tới mức nó phá huỷ đi tất cả mọi khả năng của trưởng thành bên trong. Bạn được dạy từ ngay lúc ban đầu phải là người hoàn hảo, và thế thì một cách tự nhiên bạn sẽ cứ áp dụng những ý tưởng hoàn hảo của mình cho mọi thứ, kể cả cho tình yêu.
Mới hôm nọ tôi bắt gặp một phát biểu: Người hoàn hảo là người nhận nỗi đau lớn, và cho người khác nỗi đau còn lớn hơn. Và kết quả chỉ là một thế giới khổ.
Mọi người đều cố gắng là hoàn hảo. Và khoảnh khắc ai đó bắt đầu cố gắng được hoàn hảo, người đó bắt đầu trông đợi mọi người khác cũng hoàn hảo. Người đó bắt đầu kết án mọi người, người đó bắt đầu xúc phạm mọi người. Đó là điều tất cả các cái gọi là thánh nhân của bạn đã từng làm trong nhiều thời đại. Đó là điều các tôn giáo đã làm cho bạn - đầu độc bản thể bạn bằng ý tưởng về hoàn hảo.
Bởi vì bạn không thể hoàn hảo được, bạn bắt đầu thấy mặc cảm, bạn đánh mất sự kính trọng bản thân mình. Và người đã đánh mất sự kính trọng bản thân mình thì cũng làm mất đi tất cả chân giá trị của con người. Lòng kiêu hãnh của bạn đã bị chà nát, nhân cách của bạn đã bị phá huỷ bởi những từ mĩ miều như hoàn hảo.
Con người không thể hoàn hảo được. Vâng, có cái gì đó mà con người có thể kinh nghiệm, nhưng cái đó ở bên ngoài khái niệm thông thường của con người. Chừng nào con người còn chưa kinh nghiệm được cái gì đó của điều thiêng liêng, con người không thể biết được tới sự hoàn hảo.
Hoàn hảo không phải là cái gì đó giống như kỉ luật; nó không phải là cái gì đó bạn có thể thực hành. Nó không phải là cái gì đó bạn phải trải qua tập luyện để có. Nhưng đó là điều vẫn được dạy cho mọi người, và kết quả là thế giới đầy rẫy những kẻ đạo đức giả, những người biết rất rõ rằng họ là lỗ hổng và trống rỗng, nhưng họ cứ giả vờ đủ mọi loại phẩm chất vốn không là gì ngoài những từ trống rỗng.
Khi bạn nói với ai đó, "Anh yêu em," bạn đã bao giờ nghĩ bạn ngụ ý gì không? Đấy chỉ là mê đắm sinh học giữa hai giới sao? Thế thì một khi bạn đã thoả mãn sự thèm muốn con vật của mình thì tất cả mọi cái gọi là tình yêu sẽ biến mất. Nó chỉ là cơn đói và bạn đã đáp ứng cho cơn đói của mình và bạn được kết thúc. Cùng người đàn bà đó đang đi tìm điều đẹp nhất trên thế giới, cùng người đàn ông đó đang có vẻ giống như Alexander Đại Đế - bạn bắt đầu nghĩ làm sao gạt bỏ người này đi! Phải rất sáng tỏ mới hiểu được bức thư này do Paddy viết cho người yêu Maureen của mình: Em Maureen yêu dấu của anh,
Anh sẽ trèo lên đỉnh núi cao nhất vì em, và bơi trong vùng biển hoang vắng nhất vì em. Anh sẽ chịu đựng bất kì gian nan nào để có được một khoảnh khắc bên em. Yêu em vô cùng, Paddy. T.B. Anh sẽ đến gặp em vào đêm thứ sáu nếu trời không mưa.
Khoảnh khắc bạn nói với ai đó "Anh yêu em," bạn không biết mình đang nói gì đâu. Bạn không biết rằng đó chỉ là thèm khát ẩn nấp đằng sau từ đẹp đẽ: yêu. Nó sẽ biến mất đấy. Nó rất tạm thời.
Tình yêu là cái gì đó vĩnh hằng. Nó là kinh nghiệm của vị phật, không phải của người vô ý thức mà cả thế giới toàn là họ. Chỉ rất ít người mới biết tình yêu là gì, và cùng những người đó là những người thức tỉnh nhất, chứng ngộ nhất, những đỉnh cao nhất của tâm thức con người.
Nếu bạn thực sự muốn biết tình yêu, quên về yêu đi và nhớ tới thiền. Nếu bạn muốn đem hoa hồng vào khu vườn của mình, quên hoa hồng đi và chăm nom tới bụi hồng. Cho nó chất nuôi dưỡng, tưới nước cho nó, chăm sóc để nó nhận được đủ ánh mặt trời, nước. Nếu mọi thứ đều được chăm sóc, vào đúng thời gian hoa hồng được định mệnh tới. Bạn không thể đem chúng tới sớm hơn, bạn không thể buộc chúng nở sớm hơn. Và bạn không thể yêu cầu hoa hồng hoàn hảo hơn.
Bạn đã bao giờ thấy hoa hồng không hoàn hảo chưa? Bạn còn muốn làm cái gì hơn nữa? Mọi hoa hồng trong tính duy nhất của nó đều hoàn hảo rồi. Nhảy múa trong gió, trong mưa, trong ánh mặt trời... bạn không thể thấy được cái đẹp vô cùng, niềm vui tuyệt đối đó sao? Bông hồng bình thường nhỏ bé vẫn toả ra sự huy hoàng ẩn kín của sự tồn tại.
Tình yêu là hoa hồng trong bản thể bạn. Nhưng chuẩn bị bản thể bạn đi - xua tan bóng tối và vô ý thức. Trở nên ngày một tỉnh táo và nhận biết, và tình yêu sẽ tới theo cách riêng của nó, vào thời điểm riêng của nó. Bạn không cần phải lo âu về nó. Và bất kì khi nào nó tới, nó bao giờ cũng hoàn hảo.
Tình yêu là kinh nghiệm tâm linh - chẳng liên quan gì tới dục và chẳng liên quan gì tới thân thể, nhưng cái gì đó cần làm với bản thể bên trong nhất. Nhưng bạn thậm chí còn chưa đi vào trong ngôi đền riêng của mình. Bạn không biết chút nào về mình là ai, và bạn đang cố gắng tìm ra cách yêu tốt hơn. Trước hết, cứ là bản thân mình đi; trước hết biết bản thân mình, và tình yêu sẽ tới như phần thưởng. Nó là phần thưởng từ cõi bên kia đấy. Nó mưa rào lên bạn giống như hoa... trút đầy bản thể bạn. Và nó cứ mưa rào lên bạn, và nó đem lại niềm khao khát vô cùng để chia sẻ.
Theo ngôn ngữ con người việc chia sẻ đó chỉ có thể được gợi ra bởi từ yêu. Nó không nói nhiều, nhưng nó chỉ ra chiều hướng đúng.
Tình yêu là cái bóng của tỉnh táo, của tâm thức. Ngày một ý thức hơn, và tình yêu sẽ tới khi bạn trở nên ý thức hơn. Nó là vị khách tới thăm, dứt khoát tới với những người đã sẵn sàng và được chuẩn bị để đón nhận nó. Bạn thậm chí còn không sẵn sàng để nhận ra nó! Nếu tình yêu tới cửa nhà bạn, bạn sẽ không nhận ra nó đâu. Nếu tình yêu gõ cửa nhà bạn, bạn có thể tìm ra cả nghìn lẻ một cớ; bạn có thể nghĩ có lẽ đấy là cơn gió mạnh nào đó, hay cái cớ khác nào đó; bạn sẽ không mở cửa. Và cho dù bạn mở cửa ra thì bạn sẽ không nhận ra tình yêu bởi vì bạn chưa bao giờ gặp tình yêu trước đây; làm sao bạn có thể nhận ra nó được?
Bạn có thể nhận ra chỉ cái gì đó bạn biết. Khi tình yêu tới lần đầu tiên và rót đầy bản thể bạn, bạn bị tràn ngập tuyệt đối và bị choáng ngợp. Bạn không biết điều gì đang xảy ra. Bạn biết trái tim mình đang nhảy múa, bạn biết bạn được bao quanh bởi âm nhạc tinh tú, bạn biết hương thơm mà bạn chưa bao giờ biết tới trước đây. Nhưng phải mất chút thời gian để gắn tất cả những kinh nghiệm này lại và để nhớ rằng có lẽ đây chính là tình yêu là gì. Dần dần, nó chìm vào trong bản thể bạn.
Chỉ các nhà huyền môn mới biết yêu. Khác hơn nhà huyền môn, không có loại người nào đã bao giờ kinh nghiệm tình yêu. Tình yêu là độc quyền tuyệt đối của nhà huyền môn. Nếu bạn muốn biết yêu bạn sẽ phải đi vào trong thế giới của các nhà huyền môn.
Jesus nói, "Thượng đế là tình yêu." Ông ấy đã là một thành phần của trường phái huyền bí, Essene, một trường phải cổ đại của các nhà huyền môn. Nhưng có lẽ ông ấy đã không tốt nghiệp qua trường phái huyền bí đó, bởi vì điều ông ấy nói là không đúng. Thượng đế không phải là tình yêu, tình yêu là Thượng đế - và khác biệt là vô cùng; nó không chỉ là việc đổi từ đâu. Khoảnh khắc bạn nói Thượng đế là tình yêu, bạn đơn giản nói rằng tình yêu chỉ là một thuộc tính của Thượng đế. Ngài còn là trí huệ nữa chứ, ngài cũng còn là từ bi nữa, ngài cũng còn là khoan dung, ngài có thể là hàng triệu thứ bên cạnh tình yêu; tình yêu chỉ là một trong các thuộc tính của Thượng đế.
Và trong thực tế, ngay cả việc làm cho nó thành một thuộc tính nhỏ của Thượng đế cũng rất phi lí và phi logic, bởi vì Thượng đế là tình yêu thế thì ngài không thể "công bằng" được. Nếu Thượng đế là tình yêu thế thì ngài không thể đủ độc ác để ném kẻ tội đồ xuống địa ngục vĩnh hằng. Nếu Thượng đế là tình yêu thì Thượng đế không thể là luật được. Một nhà huyền môn Sufi vĩ đại, Omar Khayyam, biểu lộ hiểu biết nhiều hơn Jesus khi ông ấy nói, "Ta sẽ tiếp tục chỉ là bản thân ta. Ta không định chú ý gì tới các tu sĩ và người thuyết giảng bởi vì ta tin cậy rằng tình yêu của Thượng đế là đủ vĩ đại rồi: ta không thể phạm vào tội là có thể lớn hơn tình yêu của ngài. Cho nên sao phải lo nghĩ? Bàn tay chúng ta nhỏ bé và tội lỗi chúng ta cũng nhỏ bé. Tầm với của chúng ta nhỏ bé; làm sao chúng ta có thể phạm tội mà tình yêu của Thượng đế không thể dung thứ được? Nếu Thượng đế là tình yêu thì ngài không thể hiện diện vào ngày phán xử cuối cùng để lọc ra thánh nhân và tống phần còn lại gồm hàng triệu và hàng triệu người vào địa ngục vĩnh hằng."
Giáo huấn của Essenes chính là điều đối lập; Jesus trích dẫn lầm. Có lẽ ông ấy đã không được bắt rễ sâu lắm vào trong giáo huấn của họ. Giáo huấn của họ là, "Tình yêu là Thượng đế." Điều đó là khác biệt vô cùng. Bây giờ Thượng đế trở thành chỉ là một thuộc tính của tình yêu; bây giờ Thượng đế trở thành chỉ là một phẩm chất của kinh nghiêm vô cùng về tình yêu. Bây giờ Thượng đế không còn là người mà chỉ là kinh nghiệm của những người đã biết tới tình yêu. Bây giờ Thượng đế trở thành điều phụ cho tình yêu. Và tôi nói với bạn, phái Essenes là đúng đấy. Tình yêu có giá trị tối thượng, việc nở hoa cuối cùng. Không có gì bên ngoài nó; do đó, bạn không thể làm hoàn thiện nó được. Thực tế, trước khi bạn đạt tới nó bạn sẽ phải biến mất. Khi tình yêu có đó bạn sẽ không có đó.
Nhà huyền môn phương Đông vĩ đại, Kabir, có một phát biểu rất có ý nghĩa - một phát biểu mà chỉ có thể được nêu ra bởi một người đã kinh nghiệm, đã hiểu ra, người đã đi vào chốn linh thiêng bên trong của thực tại tối thượng. Phát biểu đó là, "Ta đã từng tìm kiếm chân lí, nhưng điều kì lạ phải nói rằng chừng nào người tìm kiếm còn có đó, thì chân lí không được tìm thấy. Và khi chân lí được tìm thấy, ta nhìn xung quanh... ta vắng mặt. Khi chân lí được tìm thấy, người tìm kiếm không còn nữa; và khi người tìm kiếm hiện hữu, chân lí không có ở đâu cả."
Chân lí và người tìm kiếm không thể cùng tồn tại với nhau. Bạn và tình yêu không thể tồn tại cùng nhau. Không có sự đồng tồn tại nào là có thể: Hoặc bạn hoặc tình yêu, bạn có thể chọn. Cha mẹ đang bảo con cái, "Bố mẹ yêu các con" - và họ là những người phá huỷ con cái mình. Họ là những người đem cho con cái mình đủ mọi loại định kiến, đủ mọi loại mê tín chết. Họ là những người đè nặng con cái mình bằng toàn thể đống rác rưởi mà nhiều thế hệ đã từng mang và từng thế hệ lại cứ truyền nó cho thế hệ khác. Sự điên khùng cứ tiếp diễn... trở thành như núi.
Vậy mà tất cả các cha mẹ vẫn cứ cho rằng họ yêu con cái mình. Nếu họ thực sự yêu con cái mình, họ sẽ không muốn con cái mình là hình ảnh của mình, bởi vì họ chỉ khổ chứ không gì khác. Kinh nghiệm về cuộc sống của họ là gì? Thuần khổ sở, đau đớn... cuộc sống đã không phải là phúc lành cho họ, mà là tai ương. Và dầu vậy họ vẫn muốn con cái mình giống như họ.
Tôi đã là khách trong một gia đình. Tôi ngồi trong khu vườn của họ vào buổi tối. Mặt trời đã lặn và lúc đó là buổi tối im lặng, thật đẹp. Chin bay về cây cối, và đứa trẻ nhỏ của gia đình đó đang ngồi bên cạnh tôi. Tôi hỏi nó, "Cháu có biết cháu là ai không?" Và trẻ con thì sáng tỏ hơn, cảm nhận hơn người lớn, bởi vì người lớn đã bị làm hư hỏng, biến chất, ô nhiễm với đủ mọi loại ý thức hệ, tôn giáo. Đứa trẻ nhỏ đó nhìn tôi và nó nói, "Bác hỏi cháu một câu hỏi rất khó."
Tôi nói, "Khó gì trong đấy?" Nó nói, "Khó là ở chỗ cháu chỉ là đứa trẻ con của bố mẹ cháu như cháu có thể nhớ, bất kì khi nào có khách tới, ai đó nói mắt cháu giống mắt bố cháu, ai đó nói mũi cháu giống mũi mẹ cháu, ai đó nói mặt cháu giống mặt bác cháu. Cho nên cháu không biết cháu là ai cả, bởi vì chẳng ai nói điều gì có vẻ giống cháu."
Nhưng đây là điều đang được làm cho mọi đứa trẻ. Bạn không để cho đứa trẻ một mình kinh nghiệm bản thân nó, và bạn không để cho đứa trẻ trở thành bản thân nó. Bạn cứ chất lên đứa trẻ những tham vọng không được thoả mãn của mình. Mọi cha mẹ đều muốn con mình là hình ảnh của họ.
Nhưng đứa trẻ có định mệnh của riêng nó; nếu nó trở thành hình ảnh của bạn thì nó sẽ không bao giờ trở thành bản thân nó. Và không trở thành bản thân mình, bạn sẽ không bao giờ cảm thấy được mãn nguyện; bạn sẽ không bao giờ cảm thấy thoải mái với sự tồn tại. Bạn bao giờ cũng sẽ trong hoàn cảnh bỏ lỡ cái gì đó.
Cha mẹ bạn yêu bạn, và họ cũng bảo bạn rằng bạn phải yêu họ bởi vì họ là bố bạn, họ là mẹ bạn. Đó là hiện tượng kì lạ và không ai dường như nhận biết về điều đó. Chỉ bởi vì bạn là mẹ không có nghĩa là đứa trẻ phải yêu bạn đâu. Bạn phải đáng yêu chứ; việc là mẹ của bạn là không đủ. Bạn có thể là bố, nhưng điều đó không có nghĩa là tự động bạn trở nên đáng yêu. Chỉ bởi vì bạn là bố không tạo ra cảm giác yêu thương vô cùng trong đứa trẻ đâu. Nhưng điều đó lại được trông đợi... và đứa trẻ đáng thương không biết phải làm gì. Nó bắt đầu giả vờ: đó là cách thức có thể duy nhất. Nó bắt đầu mỉm cười khi không có nụ cười trong trái tim nó; nó bắt đầu biểu lộ tình yêu, sự kính trọng, lòng biết ơn và tất cả những cái đó chỉ là giả dối. Nó trở thành một diễn viên, kẻ đạo đức giả từ ngay lúc ban đầu, một chính khách.
Tất cả chúng ta đều đang sống trong thế giới này nơi cha mẹ, thầy giáo, tu sĩ - mọi người đều làm biến chất bạn, thay thế bạn, lấy đi trung tâm khỏi bản thân bạn. Nỗ lực của tôi là trao trung tâm của bạn lại cho bạn. Tôi gọi điều này là "thiền" định tâm. Tôi muốn bạn đơn giản là bản thân mình, với việc tự kính trọng mình lớn lao, với chân giá trị của việc biết rằng sự tồn tại cần tới bạn - và thế thì bạn có thể bắt đầu tìm kiếm bản thân mình. Trước hết đi tới trung tâm, và thế rồi bắt đầu tìm kiếm bạn là ai.
Việc biết khuôn mặt nguyên thuỷ của mình là bắt đầu của cuộc sống tình yêu, của cuộc sống lễ hội. Bạn sẽ có khả năng cho thật nhiều tình yêu - bởi vì nó không phải là cái gì đó có thể cạn kiệt. Nó là vô hạn, nó không thể bị cạn kiệt. Và bạn càng cho nó nhiều, bạn càng trở nên có khả năng cho nó.
Kinh nghiệm lớn lao nhất trong cuộc sống là khi bạn đơn giản cho mà không có điều kiện gì, không có trông đợi gì ngay cả một lời cám ơn đơn giản. Ngược lại, tình yêu đích thực, chân thực cảm thấy biết ơn người đã chấp nhận tình yêu của mình. Người đó có thể bác bỏ nó chứ.
Khi bạn bắt đầu cho tình yêu với ý thức sâu sắc về lòng biết ơn với tất cả những người chấp nhận nó, thì bạn sẽ ngạc nhiên rằng bạn đã trở thành hoàng đế - không còn là kẻ ăn xin đòi hỏi tình yêu bằng bình bát ăn xin, gõ vào mọi cánh cửa. Và những người mà bạn gõ lên cửa của họ, không thể cho bạn tình yêu được; bản thân họ là những kẻ ăn xin. Kẻ ăn xin đang đòi hỏi ở người khác tình yêu và cảm thấy thất vọng, giận dữ, bởi vì tình yêu không tới.
Nhưng điều này chắc chắn xảy ra. Tình yêu thuộc vào thế giới của các hoàng đế, không của kẻ ăn xin. Và một người là hoàng đế khi người đó tràn đầy tình yêu tới mức người đó có thể cho nó mà không có điều kiện nào.
Thế rồi một điều ngạc nhiên lớn hơn lại đến: Khi bạn bắt đầu đem tình yêu của mình cho bất kì ai, ngay cả người lạ, thì vấn đề không phải là bạn trao nó cho ai - chính niềm vui của việc cho lại nhiều tới mức ai còn để ý tới người ở đầu nhận nữa? Khi không gian này đi vào trong bản thể bạn, bạn cứ cho từng người và mọi người - không chỉ con người mà cả con vật, cho cây cối, cho các vì sao xa xăm, bởi vì tình yêu là cái gì đó có thể được truyền ngay cả cho vì sao xa xăm nhất chỉ bởi cái nhìn yêu thương của bạn. Cũng như cái chạm của bạn, tình yêu có thể được truyền cho cây cối. Không nói một lời... nó có thể được truyền đạt trong im lặng tuyệt đối. Nó không cần được nói ra, tự bản thân nó tuyên bố rồi. Nó có những cách riêng của nó để đạt tới chính các chiều sâu, vào trong bản thể bạn.
Trước hết tràn đầy tình yêu, thế rồi chia sẻ xảy ra. Và thế rồi sự ngạc nhiên lớn... rằng khi bạn cho, bạn bắt đầu nhận từ những cội nguồn không biết, từ những góc không biết, từ những người không biết, từ cây cối, từ dòng sông, từ núi non. Từ tất cả mọi ngóc ngách của sự tồn tại tình yêu bắt đầu mưa rào lên bạn. Bạn càng cho nhiều, bạn càng nhận nhiều. Cuộc sống trở thành hoàn toàn là điệu vũ tình yêu.

Ads Belove Post