Có thực sự chết không?

Thưa thầy kính yêu,

Khi tôi chết, tôi có thực sự chết không? Tôi muốn thực sự được thuyết phục rằng cái chết là giấc ngủ vĩnh hằng.

Ram Jethmalani này, cái chết là ảo tưởng lớn nhất. Nó chưa bao giờ xảy ra cả, nó không thể xảy ra được theo chính bản chất của mọi sự. Vâng, có cái gì đó tạo ra ảo tưởng: cái chết là sự cắt rời giữa thân thể và linh hồn nhưng chỉ là sự cắt rời; thân thể không chết mà linh hồn cũng không chết. Thân thể không thể chết được bởi vì nó đã chết rồi; nó thuộc vào thế giới vật chất. Làm sao một vật chết có thể chết được? Và linh hồn không thể chết được bởi vì nó thuộc vào thế giới của vĩnh hằng, Thượng đế - nó là bản thân cuộc sống. Làm sao cuộc sống có thể chết được?

Cả hai có đồng thời trong chúng ta. Việc nối ghép này trở nên bị cắt rời; linh hồn trở nên không được gắn vào thân thể - đó là tất cả mọi điều chết là gì, điều chúng ta gọi là cái chết. Thân thể quay trở về với vật chất, với đất; còn linh hồn, nếu nó vẫn còn ham muốn, khao khát, thì bắt đầu tìm kiếm bụng mẹ khác, cơ hội khác để hoàn thành chúng. Hay nếu linh hồn được kết thúc với mọi ham muốn, với tất cả khao khát, thế thì không còn khả năng nào cho nó quay lại trong dạng thân thể nữa - thế thì nó đi vào trong tâm thức vĩnh hằng.

Đi vào trong tâm thức vĩnh hằng là hiện tượng rất nghịch lí: người ta không có vậy mà người ta lại có. Giọt sương tuột vào đại dương thì không còn nữa, theo một nghĩa nào đó - như một giọt sương thì nó không còn nữa; biên giới làm cho nó thành giọt sương đã biến mất. Nhưng theo nghĩa khác nó còn nhiều hơn là nó đã từng là: nó đã trở thành chính đại dương, biên giới của nó đã mở rộng thành vô hạn, biên giới của nó đã bùng nổ thành vô biên giới.

Một người như Phật trở thành tâm thức phổ quát, vậy mà - và đây là nghịch lí - tính cá nhân của ông ấy không bị mất đi, tâm thức của ông ấy không bị mất đi. Cho nên, Ram này, tôi không thể nói rằng cái chết là giấc ngủ vĩnh hằng được - ngược lại, nó là việc thức tỉnh vĩnh hằng. Các nhà thơ đã từng nói với bạn hàng thế kỉ: cái chết là giấc ngủ vĩnh hằng - đừng sợ. Bản thân họ không biết, họ đơn giản cho bạn sự an ủi thôi. Nhưng sự khác biệt giữa cái chết thực và cái chết vĩnh hằng có thể là gì? Bạn đã bao giờ nghĩ về điều đó chưa? Nếu giấc ngủ là vĩnh hằng thì nó là cái chết. Nếu nó không bao giờ bị phá vỡ thì sự khác biệt ở đâu? Cái xác và người ngủ vĩnh hằng đích xác là một. Nếu giấc ngủ sẽ là mãi mãi và mãi mai, nó là cái chết.

Người nguyên thuỷ ở gần với chân lí hơn nhiều: họ nói rằng giấc ngủ là cái chết nhỏ. Họ đúng đấy, bởi vì trong vài giờ bạn trở nên hoàn toàn quên lãng thế giới, người khác, bản thân mình, thân thể mình. Bạn trở nên hoàn toàn bị ngắt ra trong vài giờ, thế rồi bạn được nối lại. Nó là cái chết nhỏ. Giấc ngủ là cái chết nhỏ nhưng điều ngược lại không đúng: cái chết không phải là giấc ngủ vĩnh hằng; nếu nó là vậy thì sự khác biệt sẽ là gì, Ram?

Nếu bạn đơn giản muốn an ủi bản thân mình rằng, "Mình sẽ là việc ngủ vĩnh hằng trong cái chết," điều đó là chuyện khác. Nhưng chân lí lại  không an ủi bạn; chân lí là như nó đang đó. Chân lí là ở chỗ cái chết có hai khả năng. Nếu bạn chết đi với sự khao khát, ham muốn, thế thì nó đem bạn quay lại trong thân thể khác, bởi vì không có thân thể bạn không thể làm nỗ lực nào để hoàn thành ham muốn của mình. Không có thân thể bạn không thể ăn thức ăn, bạn không thể làm tình; không có thân thể bạn không thể trở thành thủ tướng đất nước được - không có thân thể thì không thể làm gì được. Thân thể là phương tiện để làm mọi thứ; thu nhận, đi lại, đạt tới, đi tới. Không có thân thể bạn đơn giản hiện hữu; nó là trạng thái hiện hữu. Có thân thể bạn bao giờ cũng trở thành: trở thành cái này, trở thành cái nọ, giầu hơn, nổi tiếng hơn, thành công hơn. Không có thân thể tất cả đều trở nên dừng lại. Trở thành là cái tên khác cho ham muốn, cho nên nếu một người chết đi với ham muốn sâu, sâu sắc để trở thành cái gì đó thì người đó sẽ được sinh ra lần nữa trong thân thể khác. Đó là một phương án.

Phương án thứ hai là: nếu bạn đã hiểu ra cái vô tích sự của ham muốn, cái ngu xuẩn hoàn toàn của ham muốn, nếu bạn đã thấy điều đó thấu suốt - rằng không ham muốn nào đã bao giờ có thể được hoàn thành, rằng nó hứa hẹn và nó hứa hẹn nhiều đấy nhưng nó không bao giờ cho điều mong muốn, rằng tất cả mọi ham muốn đều mang tính lừa dối, rằng đó là vì sự không thông minh của chúng ta mà chúng ta cứ thành nạn nhân của ham muốn; nếu bạn đã thấy điều đó thấu suốt và bạn chết đi mà không phóng chiếu nào trong tâm trí, không hạt mầm nào của ham muốn, thế thì tất cả mọi hạt mầm đều bị thiêu cháy. Chính bởi vì điều này mà Patanjali đã gọi trạng thái tối thượng của samadhi là nirbeej samadhi, samadhi vô chủng tử - nếu bạn có thể chết đi cùng với mọi hạt mầm đã bị thiêu cháy, sẽ không có việc nảy mầm thêm nữa, sẽ không có việc sinh khác.

Thế thì bạn đi đâu? Bạn không rơi vào giấc ngủ. Thực tế để đạt tới trạng thái samadhi vô chủng tử người ta phải tuyệt đối thức tỉnh, người ta phải là vị phật, bởi vì hạt mầm của ham muốn bị thiêu cháy chỉ trong ngọn lửa của thức tỉnh. Cho nên nếu bạn chết đi mà không có ham muốn nào, bạn chết đi trong nhận biết toàn bộ, bạn thấy cái chết xảy ra. Và lại hãy nhớ, với "cái chết" tôi ngụ ý bạn thấy sự cắt đứt xảy ra - dần dần, từ từ linh hồn trở nên tách rời khỏi thân thể. Dần dần, dần dần nó trở nên bị bật rễ khỏi thân thể, nó trở nên tự do hơn khỏi nhà tù. Và một khoảnh khắc tới khi bạn tự do toàn bộ khỏi nhà tù, ở bên ngoài nhà giam có tên là cơ chế thân tâm.

Thế thì bạn vẫn còn thức tỉnh vĩnh hằng. Thế thì bạn vẫn còn trong vũ trụ, khuếch tán trong đại dương cuộc sống, nhưng thức tỉnh vĩnh hằng. Nó không phải là trạng thái ngủ. Bạn hỏi tôi, "Khi tôi chết, tôi có thực chết không?" Ram Jethmalani, cái thực bạn sẽ không thể bị chết, nhưng Ram Jethmalani sẽ chết, bởi vì Ram Jethmalani không là gì ngoài cái tên của tổ hợp linh hồn và thân thể; nó là cái tên của sự đồng nhất. Chúng ta cảm thấy bị đồng nhất với thân thể mình; chúng ta nghĩ chúng ta là thân thể mình, tâm trí mình.

Hãy nhớ, tâm trí chỉ là một phần của thân thể, phần tinh tế, phần vô hình. Nếu chúng ta bị đồng nhất với cơ cấu thân tâm, thế thì chắc chắn sự đồng nhất này sẽ chết. Ram Jethmalani nhất định chết, nhưng có cái gì đó trong Ram Jethmalani sẽ không chết đâu. Bạn phải trở nên nhận biết về nó. Và cách duy nhất để trở nên nhận biết về nó là mang tính thiền nhiều hơn, là nhân chứng nhiều hơn. Hãy bắt đầu quan sát thân thể bạn, hãy bắt đầu quan sát tâm trí bạn; đừng bị tham dự vào, vẫn còn tách rời, xa xôi, bình thản. Cứ như một người ngồi trên bờ sông và quan sát dòng sông chảy qua. Bạn không nói, "Tôi là dòng sông." Cũng làm vậy với thân thể đi, hãy quan sát nó. Hãy trở nên càng ngày càng là người chứng kiến hơn.

Và khi việc chứng kiến phát triển và trở nên được tích hợp, bạn sẽ có khả năng thấy Ram Jethmalani biến mất thậm chí ngay trước cái chết. Trong thiền bản ngã chết, bản ngã biến mất. Một khi bản ngã đã biến mất, một khi bạn đã thấy bản thân mình như một thực thể vô ngã, thế thì không có cái chết cho bạn. Chúng ta có thể nói điều đó theo cách khác: chính bản ngã tạo ra ảo tưởng về cái chết. Và bản thân bản ngã là giả, do đó cái chết nữa cũng là giả. Chúng ta níu bám lấy cái giả, đó là lí do tại sao chúng ta phải khổ từ cái chết.

Tính chất sannyas nghĩa là trở nên không bị đồng nhất với cơ chế thân tâm - trở thành nhân chứng, người thấy, người quan sát trên núi. Và khi bạn trở thành người thấy, người quan sát, núi càng ngày càng vươn lên cao hơn, và thung lũng tăm tối, tối đen bị bỏ lại đằng sau. Bạn cứ nhìn thung lũng trong thời hiện tại; thế rồi, dần dần, nó trở thành xa tới mức bạn không thể thấy nó được, bạn không thể nghe thấy tiếng động nào từ thung lũng, và một khoảnh khắc tới tại đỉnh tối thượng của núi khi thung lũng không còn tồn tại cho bạn. Thế thì dù vẫn sống, theo một nghĩa nào đó bạn đã chết. Ashtavakra, một trong những nhà tiên tri vĩ đại nhất của đất nước này, nói: sannyasin là người đã chết thậm chí cả khi người đó còn sống. Nhưng người chết trong khi vẫn còn sống sẽ sống khi người đó chết.

Bạn cũng hỏi tôi, "Tôi muốn thực sự được thuyết phục rằng cái chết là giấc ngủ vĩnh hằng." Ram này, thuyết phục chẳng giúp gì được mấy đâu, bởi vì thuyết phục nghĩa là ai đó khác làm im lặng hoài nghi của bạn, đè nén hoài nghi của bạn, ai đó khác trở thành người có quyền với bạn. Có thể về mặt logic người đó giỏi biện luận hơn, có thể người đó có tâm trí hợp lí hoá lớn lao và người đó có thể thuyết phục bạn rằng không có cái chết, và bạn có thể bị làm cho im lặng và hoài nghi của bạn có thể bị làm cho im lặng.

Nhưng ngay cả hoài nghi đã bị làm im lặng sẽ quay lại, chẳng chóng thì chầy, bởi vì chúng đã không biến mất - chúng mới chỉ bị kìm nén bởi các luận cứ logic. Thuyết phục không ích gì nhiều; hoài nghi dai dẳng như dòng nước ngầm. Người này là người Ki tô giáo được thuyết phục, người khác là người Hindu được thuyết phục. Và tôi đã thấy tất cả các loại người - họ tất cả đều đầy hoài nghi, tất cả họ - người Ki tô giáo, người Hindu, người Mô ha mét giáo. Thực tế một người càng đầy hoài nghi hơn, người đó càng ương ngạnh hơn, người đó càng cố gắng tin hơn, bởi vì những hoài nghi đó là đau đớn. Người đó nói, "Tôi tin tưởng mạnh mẽ vào Gita, vào Koran, vào Kinh Thánh. Tôi là người Cơ đốc giáo đáng tin cậy."

Sao bạn cần là người Cơ đốc giáo đáng tin cậy? Để làm gì? Bạn phải đang chịu đựng hoài nghi lớn lao rồi. Nếu bạn không có hoài nghi nào bạn cũng không có đức tin nào. Hoài nghi là bệnh tật và đức tin là thuốc, nhưng tất cả mọi đức tin đều là thuốc đối chứng - chúng kìm nén, chúng tất cả đều là chất độc. Tất cả mọi đức tin đều độc hại. Vâng, với thời hiện tại họ có thể cho bạn cảm giác rằng bây giờ không có vấn đề gì, nhưng chẳng mấy chốc hoài nghi sẽ khẳng định chúng; chúng sẽ đợi cho tới đúng thời điểm. Chúng sẽ bùng nổ với sự thôi thúc lớn lao vào một ngày nào đó. Chúng sẽ bùng phát như núi lửa; chúng sẽ báo thù. Bởi vì bạn đã kìm nén chúng nên chúng đã thu thập quá nhiều năng lượng. Một ngày nào đó, vào khoảnh khắc yếu đuối nào đó, khi bạn mất cảnh giác, chúng sẽ báo thù. Cái gọi là thánh nhân của bạn tất cả đều đang chịu đựng hoài nghi lớn.

Không, tôi không thể cho bạn sự thuyết phục nào; tôi không tin vào thuyết phục, đức tin. Nhưng, Ram này, tôi có thể mời bạn tới cùng tôi, tôi có thể giúp bạn thấy. Sao lại được thuyết phục? Không cần đâu. Tôi đã thấy và tôi có thể giúp bạn thấy, và chỉ việc thấy riêng của bạn mới sẽ có giá trị nào đó. Tôi đã nhận ra: tôi có thể giúp bạn nhận ra, tôi có thể đưa bạn, dần dần, tới đỉnh cao nhất của kinh nghiệm thiền. Kinh nghiệm riêng của bạn sẽ là sự biến đổi thực; thế thì hoài nghi không bao giờ có thể quay lại được nữa. Và khi bạn đã biết rồi, bạn sẽ ngạc nhiên rằng tất cả các nhà thơ đã từng bảo bạn rằng cái chết là giấc ngủ, giấc ngủ say, giấc ngủ vĩnh hằng, đều đã nói dối bạn - lời dối trá an ủi, lời dối trá đẹp đẽ, lời dối trá giúp đỡ, nhưng dối trá vẫn cứ là dối trá thôi, và sự giúp đỡ chỉ có thể là tạm thời.

Cũng giống như khi bạn quá lo nghĩ, quá căng thẳng và bạn uống rượu. Vâng, trong vài giờ bạn sẽ quên tất cả lo nghĩ của mình và tất cả căng thẳng của mình, nhưng rượu không thể lấy đi lo nghĩ của bạn mãi mãi được; nó không thể giải quyết được chúng. Và trong khi bạn chìm trong rượu thì những lo nghĩ đó lớn lên, trở nên mạnh hơn; bạn đang cho chúng thời gian phát triển. Và khi bạn trở lại vào sáng hôm sau với sự váng vất và đau đầu được cộng vào với lo nghĩ, bạn sẽ ngạc nhiên; chúng còn lớn hơn khi bạn đã rời bỏ chúng.

Thế rồi điều đó trở thành hình mẫu của cuộc sống: cứ trở nên say mèn để cho bạn có thể quên đi quên lại - nhưng bạn cứ phải đối diện với cuộc sống của mình lặp đi lặp lại. Đây không phải là cách sống thông minh. Tôi chống lại mọi thứ gây say, chống lại mọi ma tuý. Chúng không ích gì; chúng chỉ giúp cho bạn trì hoãn vấn đề. Tôi muốn thực sự giải quyết các vấn đề của bạn. Tôi đã giải quyết được vấn đề của mình rồi, và các vấn đề là như nhau, dù nhiều hay ít. Tôi có thể đem bạn tới gần tôi hơn để cho bạn có thể cảm thấy trái tim tôi và bạn có thể thấy qua mắt tôi và bạn có thể cảm thấy điều đã xảy ra. Và việc cảm đó, việc nếm trải đó, sẽ trở thành lực kéo lên bạn.

Điều đó không phải là thuyết phục, điều đó không phải là đức tin - điều đó tạo ra tin cậy. Và một khi tin cậy được tạo ra thì cuộc hành trình đã bắt đầu. Tôi biết, Ram này, bạn cần sự giúp đỡ lớn lao. Tôi đã nhìn vào trong mắt bạn - ngay khi bạn ở đây và tôi đã nhìn vào mắt bạn – chúng trông rất buồn. Bạn phải đang mang nỗi khổ lớn bên trong mình.

Ở bên ngoài bạn là con người thành công, luật sư bào chữa giỏi nhất nước này. Ở bên ngoài bạn thành công theo mọi cách - là nghị sĩ, chủ tịch hội luật sư Ấn Độ - nhưng sâu bên dưới tôi đã thấy, chỉ một thoáng nhìn qua thôi, rằng bạn đang ngồi trên núi lửa. Tôi đã thấy nỗi khổ lớn lao trong mắt bạn, những giọt nước mắt lớn đang đợi chảy ra từ mắt bạn.

Bạn không phúc lạc theo bất kì cách nào. Tôi có thể làm cho bạn phúc lạc được - sao phải hỏi về thuyết phục? – tôi có thể cho bạn kinh nghiệm thực. Toàn thể nỗ lực của tôi ở đây không phải là để cho mọi người đức tin mà là kinh nghiệm, không giúp họ một cách hời hợt mà thực sự biến đổi họ. Tôi tuyệt đối sẵn có cho bạn. Và bạn không thể thoát được tôi lâu đâu. Ram cũng là luật sư của tôi và anh ấy thích thú nói với mọi người rằng "Tôi là luật sư của Thượng đế." Nhưng là luật sư của tôi là ở trong nguy hiểm; chẳng chóng thì chầy bạn sẽ bị sập bẫy. Có thể đó là lí do tại sao tôi đã chọn bạn làm luật sư của tôi, để cho bạn có thể tới gần tôi hơn.

Cách thức của tôi là quanh co khúc khuỷu. Tình yêu lớn với tôi đã nảy sinh trong bạn. Bây giờ, tình yêu đó là bông hoa đầu tiên của mùa xuân; nhiều thứ nữa đang trên đường tới. Nhưng hãy nhớ, toàn thể cách tiếp cận của tôi là cách tiếp cận của kinh nghiệm tồn tại. Tôi không muốn bạn là người tin, tôi muốn bạn kinh nghiệm theo cách riêng của mình; tôi không muốn thuyết phục bạn. Điều tôi đang nói là kinh nghiệm của tôi: không có cái chết. Tôi không nói với bạn, "Hãy tin rằng không có cái chết." Tôi đơn giản diễn đạt, chia sẻ kinh nghiệm của tôi rằng không có cái chết. Đó là thách thức! Nó không phải là nỗ lực để thuyết phục bạn, nó là thách thức để đi và thám hiểm.

Bạn được đón chào. Hãy nghĩ về tôi như nhà bạn vậy!