Read more
Lão Tử thuyết phục bạn sâu bên dưới trong trái tim, đó là sức mạnh của ông ấy
Thế giới của Lão Tử là hoàn
toàn khác với thế giới của triết học, tôn giáo, luân lí. Nó thậm chí không phải
là cách sống. Lão Tử không dạy điều gì đó - ông ấy là điều gì đó. Ông ấy không
phải là người thuyết giảng, ông ấy là sự hiện diện. Ông ấy không có học thuyết
cho bạn - ông ấy chỉ có bản thân mình đưa ra và chia sẻ.
Nếu như ông ấy là triết gia, mọi
sự đã dễ dàng - bạn có thể đã hiểu được ông ấy. Ông ấy là bí ẩn bởi vì ông ấy
không phải là triết lí. Ông ấy thậm chí không là phản triết lí, bởi vì cả hai đều
phụ thuộc vào logic. Ông ấy là ngớ ngẩn. Triết lí phụ thuộc vào logic, phản triết
lí cũng phụ thuộc vào logic - cho nên phản triết lí cũng không là gì ngoài triết
lí. Nagarjuna, một nhà phản triết lí vĩ đại, cũng vẫn là triết gia. Ông ấy nói,
ông ấy biện luận, ông ấy thảo luận theo cùng cách như bất kì triết gia nào. Ông
ấy thảo luận chống lại triết lí, biện luận chống lại triết lí, nhưng luận cứ là
một. Và logic là đĩ.
Có một câu chuyện; một trong đệ
tử vĩ đại nhất của Lão Tử. Liệt Tử, kể lại nó... Lão Tử, Trang Tử và Liệt Tử -
họ là ba cột trụ của thế giới Đạo. Lão Tử nói theo kiểu trào phúng, cách ngôn;
ông ấy thậm chí không trau chuốt. Nhưng Liệt Tử và Trang Tử, các đệ tử của Lão
Tử, không thể biện luận. Họ cứ kể chuyện ngụ ngôn, chuyện tường thuật, tương tự.
Từ này phải thường xuyên được ghi nhớ: Đạo không thể được giải thích, chỉ sự
tương tự mới có thể được nêu - những chỉ dẫn. Cho nên một trái tim đồng cảm sâu
sắc là cần thiết - vấn đề không phải là tâm trí chút nào.
Liệt Tử thuật lại một câu chuyện,
rằng trong thành của ông ấy có lần chuyện xảy ra: người giầu nhất thành đi qua
sông còn dòng sông thì ngập lụt. Và một cơn bão lớn nổi lên ngay giữa dòng nước
và con thuyền bị lật úp. Bằng cách nào đó người lái đò thoát, nhưng ông ta
không thể nào cứu được người nhà giầu này. Người nhà giầu chết đuối. Một cuộc
tìm kiếm qui mô được tiến hành.
Một ngư dân tìm ra cái xác -
cái xác chết - nhưng anh ta lại đòi một giá quá cao cho cái xác đó và sẽ không
trao trả với giá kém hơn. Gia đình nọ không sẵn lòng trả nhiều tiền thế cho cái
xác chết cho nên họ tới một nhà nho, một ông đồ, một người am hiểu luật pháp để
hỏi cần phải làm gì. Liệu có thể làm được cái gì đó về mặt luật pháp hay không?
Ông đồ nói, "Ông đừng lo
nghĩ. Trước hết, trả tiền công cho tôi và thế rồi tôi sẽ bày cách cho
ông." Thế là ông đồ nhận tiền thù lao và rồi nói, "Ông cứ giữ giá ấy.
Ông ta không thể bán được cái xác chết đó cho bất kì ai khác cả; ông ta sẽ phải
nhường bước, bởi vì không ai sẽ mua cái xác đó - cho nên ông cứ giữ giá ấy."
Hau, ba ngày trôi qua. Gia đình
này theo lời khuyên đó. Ngư dân này bắt đầu lo nghĩ bởi vì bây giờ cái xác đã bốc
mùi, và ông ta bắt đầu cảm thấy rằng bây giờ tốt hơn cả là nhường bước và chấp
nhận bất kì điều gì họ trả. Nó đã trở thành vấn đề, không ai khác sẽ mua cái
xác đó - ông ta cũng cảm thấy điều đó. Cho nên làm sao ông ta mặc cả được?
Nhưng trước khi quyết định điều gì, ông ta cũng tới người am hiểu pháp luật -
cũng người đó.
Ông này nói, "Trước hết
hãy trả tiền công cho ta đã và ta sẽ trao cho ông lời khuyên." Ông ta nhận
tiền công và nói, "Ông cứ giữ cái giá ấy. Gia đình kia không thể mua được
cái xác đó từ bất kì đâu khác - họ sẽ phải nhường bước."
Logic là đĩ, đồ mãi dâm. Nó có
thể ủng hộ, nó có thể chống đối. Nó không thuộc vào ai cả. Cho nên logic có thể
ủng hộ cho triết lí, và logic có thể chống lại triết lí.
Lão Tử không chống lại phản triết
lí bởi vì ông ấy không phải là nhà logic chút nào. Phật là người phản triết lí:
ông ấy biện minh chống lại nó. Lão Tử thì không. Ông ấy không biện minh chút
nào, ông ấy đơn giản phát biểu. Ông ấy không chạy theo bạn để thuyết phục bạn -
không, Lão Tử không thế. Mọi người khác dường như theo cách nào đó đang cố gắng
để thuyết phục bạn nhưng Lão Tử thì không. Ông ấy đơn giản phát biểu và không bận
tâm liệu bạn có được thuyết phục hay không.
Nhưng sức cám dỗ của ông ấy thì
lớn. Ông ấy cám dỗ. Ông ấy khuyên nhủ. Không cố gắng thuyết phục, ông ấy thuyết
phục bạn sâu bên dưới trong trái tim và bạn không thể bác bẻ được ông ấy bởi vì
ông ấy không nêu luận cứ nào. Đó là cái đẹp và đó là sức mạnh của ông ấy. Ông ấy
đơn giản phát biểu một sự kiện. Và ông ấy không tìm kiếm việc chuyển đổi, và
ông ấy không sẵn sàng làm bạn thành một tín đồ - không. Cho dù bạn có sẵn sàng,
ông ấy cũng sẽ không chấp nhận bạn. Nhưng ông ấy cám dỗ. Cám dỗ của ông ấy là rất
tinh tế và trực tiếp. Cám dỗ của ông ấy mang nữ tính.
Có hai kiểu cám dỗ. Khi đàn ông
cám dỗ đàn bà, anh ta năng nổ. Anh ta cố gắng theo đủ mọi cách, nghĩ đủ mọi kế,
dương bẫy; anh ta làm mọi nỗ lực mà mình có thể làm được. Đàn bà cám dỗ theo
cách hoàn toàn khác. Cô ấy không giở mưu mô, cô ấy không dương bẫy nào, cô ấy
không theo đuổi người đàn ông; trong thực tế, cô ấy giả vờ rằng cô ấy không
quan tâm gì mấy. Đàn ông có thể thất bại, nhưng đàn bà chẳng bao giờ thất bại -
đó là cám dỗ nữ tính. Cái bẫy của cô ấy rất tinh vi. Bạn không thể thoát khỏi
nó được; nó không có lỗ hổng. Và chẳng cần săn đuổi bạn, cô ấy vẫn cứ săn đuổi
bạn. Cô ấy ám ảnh bạn trong giấc mơ - chưa bao giờ gõ cửa bạn, nhưng ám ảnh bạn
trong giấc mơ; chưa bao giờ biểu lộ bất kì quan tâm nào nhưng trở thành mơ tưởng
sâu sắc nhất trong con người bạn. Đó là sự thành thạo nữ tính. Và Lão Tử là người
tin tưởng lớn lao vào tâm trí nữ tính. Chúng ta sẽ bắt gặp điều đó.
Cho nên nhớ... thế giới của Lão
Tử không phải là logic mà là tương tự. Logic là rõ ràng, trực tiếp - hoặc bạn
phải được thuyết phục hoặc bạn phải thuyết phục đối phương; hoặc bạn phải theo
nó, trở thành tín đồ, hay bạn trở thành kẻ thù. Bạn phải chọn. Với logic, tâm
trí bạn phải tích cực. Điều đó là dễ dàng, chẳng cái gì khó về điều đó cả. Mọi
người đều biện luận. Nhiều hay ít, mọi người đều là nhà logic; giỏi hay tồi, mọi
người đều là triết gia.
Nếu bạn muốn hiểu Lão Tử, cách
thức cũ không có ích. Bạn sẽ phải gạt logic của mình sang bên bởi vì ông ấy
không săn đuổi bạn như nhà logic, ông ấy không biện minh chống lại bạn - nếu bạn
biện minh chống lại ông ấy, điều đó sẽ thành khôi hài bởi vì ông ấy có biện
minh gì đâu. Ông ấy đơn giản đưa ra sự tương tự.
Tương tự là gì? Nếu tôi có kinh
nghiệm nào đó mà bạn không có, thế thì làm sao tôi mô tả nó cho bạn? Cách duy
nhất là qua tương tự: một kinh nghiệm nào đó bạn có - nó không đích xác là cái
bạn có - nó không đích xác đúng là cái tôi có, nhưng sự tương tự nào đó tồn tại.
Cho nên tôi nói rằng nó giống như kinh nghiệm mà bạn có - không đích xác giống
hẳn, nhưng sự tương tự nhỏ tồn tại. Việc hiểu sự tương tự nhỏ đó trở thành cây
cầu.
Đó là lí do tại sao người đã đi
tới cực lạc tối thượng lại nói điều đó giống như hai người yêu nhau trong vòng
ôm sâu sắc, nó giống như hai người yêu trong niềm cực thích sâu sắc, nó giống
như khi hành động dục đi tới đỉnh. Điều này là tương tự. Họ không nói rằng nó
là điều này. Không. Họ không nói điều gì như thế cả. Họ đơn giản nói rằng kinh
nghiệm của bạn chẳng là gì khác hơn điều có thể trở thành cây cầu.
Jesus nói, "Thượng đế là
tình yêu." Đây là tương tự. Trong cuộc sống của bạn thì tình yêu là cao nhất.
Cái thấp nhất của điều thiêng liêng và cái cao nhất của con người gặp gỡ; đó là
biên giới. Cái cao nhất mà nhân loại có thể đạt tới được là tình yêu; nó là cái
thấp nhất đối với điều thiêng liêng, chỉ là bàn chân của điều thiêng liêng.
Nhưng từ đó, nếu bàn chân được tìm thấy, thì bạn có thể tìm thấy toàn bộ Thượng
đế. Đó là lí do tại sao Jesus nói, "Tình yêu là Thượng đế." Không phải
là tình yêu là Thượng đế, nhưng trong kinh nghiệm của bạn thì không còn cái gì
khác hơn tồn tại để qua đó có thể làm điều tương tự.
Cho nên đừng xét Lão Tử theo lời
và theo nguyên văn; chúng tất cả đều là tương tự cả. Nếu ông ấy nói "Thần
hang," thì đây là tương tự. Ông ấy đang nói điều gì đó - không đích xác là
về hang động, bởi vì hang động thì bạn biết - qua hang động ông ấy cho bạn cảm
giác về cái gì đó mà bạn không biết. Từ cái bạn biết ông ấy đang đem bạn tới
cái mà bạn không biết. Tương tự nghĩa là một tham chiếu tới cái biết để giải
thích cho cái chưa biết. Khi ông ấy nói "Thần hang", thì ông ấy ngụ ý
nhiều điều.
Tương tự bao giờ cũng rất hàm
súc. Logic bao giờ cũng chật hẹp, còn tương tự thì rộng rãi, nữ tính. Bạn càng
tìm nhiều trong nó, bạn càng thấy nhiều qua nó. Logic còn có thể cạn kiệt được
chứ tương tự thì không bao giờ. Đó là lí do tại sao những cuốn sách như Đạo Đức
Kinh hay Bhagavadgita hay Bài thuyết giảng trên núi của Jesus bạn có thể cứ đọc
và đọc và đọc mãi - chúng là không cạn. Bạn có thể cứ tìm ra ngày một nhiều bởi
vì chúng là tương tự. Bạn càng trưởng thành, bạn càng thấy ra trong chúng; bạn
càng thấy ra trong chúng, bạn càng trưởng thành; bạn càng trưởng thành, bạn lại
càng thấy ra nữa. Cho nên những cuốn sách này không phải là sách: chúng có cuộc
sống riêng của mình, chúng là một hiện tượng sống. Và bạn không thể đọc được
chúng một lần rồi kết thúc với chúng; không, đấy không phải là cách thức. Một
cuốn sách logic có thể được đọc một lần, được hiểu, bạn có thể vứt nó vào đống
rác. Nhưng một cuốn sách kiểu tương tự thì mang tính thơ ca: nó thay đổi với
tâm trạng của bạn, nó thay đổi với hiểu thấu của bạn, nó thay đổi với trưởng
thành của bạn. Nó đem lại cho bạn những tầm nhìn khác nhau theo trạng thái tâm
trí của bạn.
Tương tự vẫn còn nguyên - chẳng
hạn, "Tình yêu là Thượng đế." Một người chưa bao giờ biết điều gì
khác ngoại trừ dục và người cứ nghĩ rằng dục là tình yêu...
Tại phương Tây điều này đang xảy
ra quá nhiều. Bây giờ với hành động dục họ nói là "làm tình." Việc
"làm tình" này là hoàn toàn ngu ngốc - bạn không thể làm tình yêu được,
tình yêu không phải là hành động, nó là trạng thái của sự hiện hữu - bạn có thể
trong nó nhưng bạn không thể làm nó được. Bạn rơi vào trong nó, nó không phải
là nỗ lực. Dục có thể được làm, không phải là tình yêu. Gái mãi dâm có thể cho
bạn dục, không phải tình yêu - bởi vì làm sao bạn làm tình yêu theo tiền được?
Không thể được! Làm sao bạn có thể làm tình yêu vì tiền được? Nó tới theo cách
riêng của nó. Nó có những cách thức bí ẩn riêng. Bạn không thể kiểm soát được
nó, bạn chỉ có thể bị nó sở hữu. Dục có thể được làm chứ không phải là tình
yêu. Bạn có thể làm dục nhưng bạn không thể làm tình yêu - bạn chỉ có thể trong
tình yêu... Cho nên người đàn ông hay đàn bà mà nghĩ rằng dục là tình yêu và
hành động dục là hành động của tình yêu thì sẽ nghĩ, khi Jesus nói, "Tình
yêu là Thượng đế" - và tất nhiên không có cách nào khác với họ để nghĩ bởi
vì đây là sự tương tự của họ - rằng dục là Thượng đế.
Tại Thuỵ Điển bây giờ họ đang
làm phim về cuộc sống tình yêu của Jesus bởi vì họ nghĩ rằng một người mà nói,
"Tình yêu là Thượng đế" thì phải ngụ ý rằng dục là Thượng đế. Và phim
này sắp sửa là một trong những hành động báng bổ nhất, xấu xa nhất có thể có, bởi
vì trong phim này họ đang cố gắng mô tả một Jesus đang làm tình theo nghĩa của
họ - đi vào hành động dục. Bây giờ không quốc gia nào sẵn sàng cho phép họ làm
phim đó. Nhưng họ sẽ làm nó - bây giờ khó mà cản họ lại được. Cuộc sống tình
yêu của Jesus với họ có nghĩa chỉ là cuộc sống dục.
Bạn hiểu việc tương tự theo
quan điểm của mình. Sự tương tự có thể cho bạn chỉ nhiều tới mức bạn có thể đặt
vào trong nó. Một người đã yêu, không chỉ về mặt dục mà toàn bộ... bởi vì dục
là hiện tượng cục bộ, vật lí; không có gì sai trong nó, nhưng nó không là toàn
bộ. Khi nó trở thành toàn bộ và bạn yêu một người trong tính toàn bộ, không chỉ
về mặt dục - sự hấp dẫn không chỉ về vật lí mà cả về tâm linh - không phải là
thân thể bị chối bỏ trong nó mà sự hấp dẫn là lớn hơn, và sự hấp dẫn thân thể
chỉ là một vòng nhỏ trong nó - thế thì bạn sẽ hiểu "tình yêu là Thượng đế"
theo cách khác. Sự tương tự sẽ trở nên sâu sắc hơn cho bạn.
Nhưng nếu bạn đã biết tới tình
yêu ở ngoài dục, mà trong đó dục đơn giản biến mất và toàn bộ năng lượng dục được
biến đổi thành cực lạc - nếu bạn đã biết tình yêu đó thế thì "tình yêu là
Thượng đế" sẽ có một nghĩa khác với bạn.
Cho nên tương tự phụ thuộc vào
bạn. Và một cuốn sách tương tự như của Lão Tử thì phải được đọc đi đọc lại - nó
là công trình cuộc sống. Bạn không thể nào đơn giản đọc nó trong cuốn sách bìa
mỏng rồi vứt sách đi. Nó là kho báu được mang đi; nó là công trình cả đời;
chính việc đi vào điều tương tự là kỉ luật cả đời.
Logic là nông cạn. Bạn có thể
hiểu Aristotle, chẳng có gì nhiều. Nhưng khi bạn tới Lão Tử ... lần đầu tiên bạn
thậm chí có thể bỏ lỡ cái là cái gì đó, nhưng dần dần Lão Tử sẽ ám ảnh bạn. Sự
hấp dẫn của ông ấy mang nữ tính. Dần dần ông ấy sẽ bắt giữ bản thể của bạn - bạn
chỉ phải theo ông ấy. Trong logic bạn phải tranh đấu; trong tương tự bạn phải đồng
cảm, bạn phải cho phép nó, chỉ thế thì sự tương tự mới nở hoa. Cho nên chỉ
trong đồng cảm và kính phục sâu sắc, trong niềm tin và tin cậy sâu sắc, thì Lão
Tử mới có thể được hiểu. Không có cách khác.
Nếu bạn tới Lão Tử thông qua
tâm trí, bạn sẽ không bao giờ tới được ông ấy. Bạn sẽ đi lòng vòng và lòng vòng
mãi - bạn sẽ chẳng bao giờ chạm vào sự hiện hữu của ông ấy. Tới ông ấy qua trái
tim. Sự tương tự là dành cho trái tim; logic là cho tâm trí.
Lão Tử mang nhiều tính nhà thơ
hơn. Nhớ lấy điều đó. Bạn không biện minh với nhà thơ - bạn lắng nghe thơ ca, bạn
hấp thu thơ ca, bạn nghiền ngẫm nó, bạn để nó đi vào bên trong sự hiện hữu của
mình, bạn để nó trở thành một phần của máu và xương bạn, bạn tiêu hoá nó. Bạn
quên lời, bạn quên tính thơ ca hoàn toàn, nhưng hương thơm trở thành một phần của
bạn. Bạn có thể không nhớ bài thơ đang hát về điều gì nhưng bài ca đã được giữ
lại: hương vị của nó, hương thơm, đã đi vào bạn. Bạn đã trở nên mang thai.
Lão Tử có thể được hiểu chỉ nếu
bạn trở nên mang thai với ông ấy. Cho phép ông ấy. Mở cửa ra. Ông ấy thậm chí sẽ
không gõ cửa, bởi vì ông ấy không năng nổ. Ông ấy sẽ không cố gắng biện minh bởi
vì ông ấy không tin vào biện luận. Ông ấy không phải là con người tâm trí chút
nào, ông ấy tuyệt đối là con người trái tim. Ông ấy đơn giản, sự tương tự của
ông ấy là sự tương tự của dân làng - nhưng sống động, toả sáng, sinh động. Nếu
bạn cho phép ông ấy, bỗng nhiên bạn sẽ được biến đổi - chỉ một hiểu biết, hiểu
biết của trái tim, và bạn sẽ được ông ấy làm cho biến đổi.
0 Đánh giá