Chương 10. Mọi việc đi đều là đi lạc lối

Nguyên lí thứ nhất - Osho

Bài nói về Thiền

Chương 10. Mọi việc đi đều là đi lạc lối

Câu hỏi

Có những khoảnh khắc khi tôi cảm thấy không hi vọng, không cảm thấy thất vọng, khi có việc nhận ra rằng cái "tôi" đã tranh đấu đủ rồi và không thể có ích gì thêm nữa. Vậy mà dưới những cái vỏ bọc tạm thời này vẫn còn nấn ná một và chỉ một khao khát: trở thành bản tính thực của tôi, để kinh nghiệm chân lí và để sống nó trong thế giới. Tâm trí tôi tự hài lòng để gọi niềm khao khát này là cơn khát đích thực, chính cống. Tuy nhiên, hoài nghi vẫn có đó rằng nó chỉ là cách để che giấu tham lam rõ ràng của tôi.

Câu hỏi này là từ Gunakar. Vâng, Gunakar, nó là cách che giấu tham lam. Và không chỉ có thế, nó là cách để né tránh cái thực. Nó không phải là khát khao cái thực; nó là cách trốn chạy khỏi cái thực. Mọi tham, mọi ham muốn, đều là việc trốn chạy khỏi cái thực. Ham muốn là dành cho cái không có. Cái đã có đó, bạn không cần tham về nó, bạn không cần ham muốn về nó. Dù bạn ham muốn hay không cũng không tạo ra khác biệt nào. Nó có đó. Bằng việc ham muốn, bạn sẽ bỏ lỡ, vì bạn sẽ tạo ra mây quanh bản thân bạn.

Đây là cách tâm trí cứ chơi trò chơi. Nó có thể chơi trò chơi về thực tại nữa, nhân danh Thượng đế, nhân danh chứng ngộ, niết bàn.

Một điều bao giờ cũng phải được nhớ, rằng bạn không trở thành thực, bạn là thực. Cái mà bạn đang là chính là thực tại. Gunakar đã nói: Chỉ một khao khát còn vương vấn, trở thành bản tính thực của tôi. Nhưng thế thì bạn là ai? Bạn là bản tính thực của bạn. Bạn còn có thể là cái gì khác được? Làm sao bạn có thể khác được? Không có cách nào để đi xa khỏi thực tại của bạn. Không có cách nào để đi ngược lại nó. Không có cách nào để là bất kì cái gì khác hơn nó.

Nhưng bạn có thể quên về nó. Bạn có thể bắt đầu nhìn theo hướng khác nào đó. Mọi điều là có thể chính là quên lãng. Bạn không thể mất tiếp xúc với thực tại; bạn chỉ có thể quên nó. Bạn có thể bắt đầu nhìn theo hướng khác nào đó. Bạn có thể để nó ra đằng sau. Bạn có thể né tránh mắt bạn. Bạn có thể giả vờ rằng bạn không là cái thực.

Điều thứ nhất: bạn là cái thực. Bất kì cái gì bạn đang là đều là thực tại của bạn. Nó phải không được đạt tới; nó đã có rồi. Nó đã xảy ra. Niết bàn không phải là chỗ nào đó trong tương lai. Hoặc nó là bây giờ hoặc không bao giờ. Tìm nó là bỏ lỡ nó. Nếu bạn muốn tìm ra nó, đừng đi tìm nó. Chỉ ở đây bây giờ. Và khi tôi nói chỉ ở đây bây giờ, đừng làm ra ham muốn từ nó. Đừng bắt đầu hỏi làm sao ở đây và bây giờ. Đừng bắt đầu lập kế hoạch rằng "Mình phải làm việc cần cù để được ở đây và bây giờ." Bạn đã đi xa; cái "làm sao" đem bạn đi xa.

Bạn là bản tính thực của bạn. Đây là tuyên bố vĩ đại của Thiền. Các tôn giáo khác nói bạn phải tìm ra Thượng đế. Thiền nói bạn là Thượng đế. Các tôn giáo khác nói cuộc hành trình là dài. Thiền nói không có vấn đề về bất kì cuộc hành trình nào dù là bất kì cái gì. Bạn đã ở đó rồi! Có thể ngủ say, ngáy, nhưng bạn ở đó. Mục đích là chỗ bạn đang hiện hữu. Bạn là mục đích, bạn là mục tiêu.

Bạn muốn "kinh nghiệm chân lí và sống nó trong thế giới". Đó là điều bạn đã làm. Uống trà bạn đang sống chân lí đấy. Nói chuyện với người bạn, bạn đang sống chân lí đấy. Đi dạo buổi sáng, bạn đang sống chân lí đấy. Ngay cả giận bạn cũng đang sống chân lí. Làm sao nó có thể khác được?

Cái bình thường là cái phi thường, và cái tầm thường là cái sâu lắng. Luân hồi là niết bàn.

Nó chỉ là vấn đề nhớ lại.

"... trở thành bản tính thực của tôi, để kinh nghiệm chân lí và để sống nó trong thế giới". Đó là điều bạn đang làm rồi, Gunakar. Chỉ tâm trí cứ chơi trò chơi. Tâm trí nói mọi thứ có thể tốt hơn. Tâm trí nói cuộc sống có thể được cải tiến thêm. Tâm trí nói phải có cái gì đó hơn nữa, bạn phải bỏ lỡ cái gì đó - tìm, kiếm, làm cái gì đó đi. Đây là tham, và tham này là tinh vi tới mức nó có thể che giấu trong cả triệu cách thức. Nó thậm chí có thể cố không tham. Bây giờ, nghe tôi, tâm trí bạn sẽ nói, "Đúng rồi. Bây giờ mình không tham chút nào vì chính tham đang phá huỷ cuộc đời mình. Cho nên mình phải gạt bỏ tham." Lần nữa tham đã tới, từ cửa sau.

"Nó ở sâu trong rừng mãi đằng sau chỗ kia," ông già Herman, người hướng dẫn, bắt đầu. "Tôi đang nặng nề lê bước chăm chú vào công việc riêng của tôi thì đột nhiên một con gấu khổng lồ lẻn tới đằng sau tôi. Nó ghìm chặt cánh tay tôi sát sườn và bắt đầu siết chặt hơi thở ra của tôi. Súng của tôi rơi khỏi tay tôi. Điều đầu tiên anh biết đấy, con gấu đã cúi xuống, nhặt khẩu súng lên, và dí súng vào lưng tôi."

"Ông đã làm gì?" lính mới há hốc miệng hỏi.

Già Herman thở dài. "Tôi còn có thể làm được gì? Tôi đã cưới con gái nó."

Nhưng con gấu hay con gái, chẳng tạo ra khác biệt gì. Nó là một.

Chỉ nhận biết về những cách thức của tham. Đừng cố gạt bỏ nó. Đừng cố làm bất kì cái gì. Chỉ nhận biết về cách tham lấy cả nghìn lẻ một dạng. Quan sát nó. Không có vội gì.

Và bạn không mất cái gì cả. Bạn đang sống chân lí. Bạn không thể mất được, trong chính bản chất của mọi thứ. Chúng ta tất cả đều là người được. Ở đây không ai có thể là người mất. Thượng đế đã quản lí thế giới này theo cách như thế. Đó là lí do tại sao các nhà huyền môn nói đây là thế giới hoàn hảo nhất. Thượng đế đã quản lí nó theo cách mà mọi người đều là người được, không ai là người mất. Mọi người đều là người thắng lợi, không ai đã bao giờ bị thất bại. Ngay cả trong thất bại của bạn vẫn có thắng lợi, và ngay cả khi bạn nghĩ bạn mất, bạn cũng không mất. Nó toàn là mơ. Ngày bạn trở nên thức tỉnh bạn sẽ thấy bạn chưa bao giờ ở bên ngoài nhà bạn, bạn bao giờ cũng ở đó.

Điều duy nhất là trở nên ngày càng tỉnh táo hơn. Chỉ quan sát. Bạn thấy tham đang nảy sinh theo cách này, quan sát nó. Đừng cố dừng nó lại; bằng không nó sẽ nảy sinh theo cách khác. Nó có thể chọn chính cái đối lập cho nên nó có thể lừa bạn. Đừng làm bất kì cái gì với nó; bằng không nó sẽ tìm ra cách khác. Không cần tranh đấu với nó. Cứ quan sát nó, để nó đó. Quan sát nó. Nhìn nó trần trụi, nhìn xuyên thấu.

Nhận biết vận hành như tia X. Nó nhìn mọi thứ xuyên thấu, và trong chính việc nhìn đó có tự do. Nếu bạn đã thấy tham một cách toàn bộ, trong chính việc thấy đó tham biến mất. Không phải là bạn làm cho nó biến mất đâu. Nó biến mất. Trong việc nhìn đó nó không được tìm thấy. Trong ánh sáng đó bóng tối không còn đó nữa. Đột nhiên bạn được tự do khỏi tham.

Và khi bạn được tự do khỏi tham, bạn biết bạn chưa bao giờ bỏ nhà, bạn bao giờ cũng ở đó. Bạn chưa bao giờ bỏ Thượng đế. Adam chưa bao giờ bị đuổi khỏi vườn Eden. Anh ta vẫn sống ở đó; anh ta chỉ mơ rằng anh ta đã bị đuổi. Đây là cách diễn giải của Thiền về câu chuyện kinh thánh.

Tôi phải đã cho bạn cả nghìn cách diễn giải về câu chuyện này. Câu chuyện này là hay thế. Thiền nói rằng Adam vẫn đang sống trong vườn Eden. Rắn đã không lừa anh ta vào tội lỗi. Rắn chỉ lừa anh ta vào mơ. Và Thượng đế đã không đuổi anh ta. Làm sao Thượng đế có thể đuổi bạn được? Và ngài có thể đuổi bạn đi đâu? Tất cả đều là vườn của ngài. Bạn sẽ ở đâu? Bất kì chỗ nào bạn ở đó sẽ là vườn của ngài, cho nên ngài có thể đuổi bạn đi đâu? Và làm sao Thượng đế có thể đuổi được? Đuổi Adam, Thượng đế sẽ đuổi bản thân ngài, một phần của bản thân ngài. Ngài sẽ tan thành từng mảnh. Không, điều đó là không thể được.

Thế thì cái gì đã xảy ra? Adam đã rơi vào giấc ngủ. Ăn quả của cây tri thức, Adam đã rơi vào giấc ngủ và đang mơ rằng Thượng đế rất giận. Đó là giấc mơ riêng của anh ta. Đó là ý tưởng riêng của anh ta. Đó là tội lỗi riêng của anh ta. Đó là ý kiến riêng của anh ta, rằng "Mình đã phá qui tắc," rằng "Mình đã hứa, và mình đã nuốt lời hứa của mình." Bây giờ anh ta run rẩy và cảm thấy tội lỗi, và trong giấc ngủ tội lỗi này đang tạo ra giấc mơ rằng Thượng đế rất giận. Anh ta đang phóng chiếu mặc cảm của mình lên Thượng đế. Mặc cảm của anh ta trở thành giận dữ của Thượng đế, trong tâm trí anh ta. Một cách tự nhiên Thượng đế phải rất giận, và anh ta đang đuổi mình, và anh ta đã đuổi mình ra. Cánh cổng đóng lại, và Adam bị tống vào thế giới.

Nhưng đó chỉ là mơ. Khoảnh khắc Adam trở nên thức tỉnh, anh ta sẽ cười. Anh ta sẽ có tiếng cười sảng khoái. Anh ta sẽ lăn lộn trên đất. Bụng anh ta sẽ bắt đầu buột phát với tiếng cười vì anh ta sẽ thấy toàn thể cái ngớ ngẩn của nó: anh ta chưa bao giờ ở ngoài.

Bạn đã không mơ những giấc mơ thế này sao? Trong mơ bạn bị giết, và trong khoảnh khắc đó khi bạn đang bị sát hại, bạn có hoài nghi về điều đó không? Nó thực thế. Bạn kêu ú ớ, bạn la lên, và bởi vì tiếng ú ớ và tiếng la bạn trở nên tỉnh táo, bạn trở nên nhận biết. Mơ bị phá vỡ. Ngay sau mơ tim bạn đập mạnh, hơi thở của bạn không theo nhịp điệu, tay bạn run run. Bạn biết bây giờ nó là mơ, ác mộng, bạn đang ở trong giường và không có ai cả, chỉ người vợ đáng thương của bạn ngủ bên cạnh bạn - không có kẻ sát hại - cửa vẫn khoá, mọi thứ đều im lìm, không có ai trong phòng, không có ai sát hại bạn; nhưng dầu vậy, bạn run rẩy. Nỗi sợ đã sâu sắc thế ở đó, ý tưởng về kẻ sát nhân đã xuyên thấu sâu trong bạn tới mức ngay cả khi bạn thức dậy, chút ít vương vấn của nó vẫn tiếp tục có đó. Nhưng bây giờ bạn biết bạn chưa bao giờ ra ngoài phòng và không ai đang định giết bạn, không có người nào.

Đây là điều tôi nói với bạn. Bạn vẫn trong vườn Eden. Thượng đế đã không đuổi bạn ra. Bạn đã rơi vào giấc ngủ.

Và công việc của thầy là đem bạn trở lại. Trở lại, không từ đâu cả, nhưng chỉ từ giấc ngủ. Trở lại nhận biết.

Câu hỏi

Tại sao thầy chỉ nói cho các đệ tử của thầy? Tại sao không nói cho quần chúng?

Có một câu ngạn ngữ Thiền hay. Để nó là câu trả lời.

"Tôi hát bài ca của tôi cho người hiểu chúng. Tôi uống rượu cùng người bạn biết rõ tôi."

Câu hỏi

Tất cả đều có vẻ rất tốt, hoàn hảo như có thể được nói ra. Nhưng trong lúc ấy thầy làm cái chết tiệt gì vậy?

Bạn đã lỡ rồi. Bạn đã không hiểu điều đã được nói cho bạn. Bạn đã không nghe. Lần nữa tham đã trở thành rào chắn. Nghe tôi bạn đang nghe qua tham.

Khi bạn nghe tôi, nếu tôi nói về chứng ngộ và niềm vui của nó, bạn trở nên tham. Bạn bắt đầu nghĩ, "Khi nào mình mới trở nên chứng ngộ?" Cho nên bạn nói nó là hay - nó tất cả đều có vẻ hay, "hoàn hảo như có thể được nói ra". Bây giờ, tham này tạo ra vấn đề. Bạn đặt bất kì cái gì tôi đang nói thành như mục đích. Tất nhiên, mục đích là ở xa xăm. Có khoảng cách giữa bạn và mục đích, và khoảnh cách này phải được đi qua, cho nên câu hỏi thứ hai nảy sinh: "Trong lúc ấy thầy làm cái chết tiệt gì vậy?"

Nhưng không có trong lúc ấy. Tôi không nói về mục đích; tôi đang nói về con đường. Và tôi không nói gì về tương lai hay kiếp sau; tôi đang nói cái gì đó về khoảnh khắc này, chính khoảnh khắc này! Đây là nó! Bạn nghĩ dưới dạng ngày mai. Tôi đang nói về hôm nay.

Jesus nói với đệ tử của ông ấy, "Nhìn cánh đồng đi. Nhìn những hoa loa kèn đẹp đi. Chúng không nghĩ tới ngày mai, chúng không làm việc vất vả, chúng không lao động. Nhìn những hoa đẹp này. Chúng chỉ ở đây bây giờ. Ngay cả Solomon trang điểm trong mọi bộ quần áo đắt tiền nhất cũng không đẹp như thế. Nhìn những hoa loa kèn này trên cánh đồng."

Tôi đang nói về khoảnh khắc này. Bạn ngụ ý gì bởi "trong lúc ấy"? Không có trong lúc ấy. Đây là nó! Những con chim này, con chim cúc cu này, cây này, bạn và tôi: khoảnh khắc này. Đây là khoảnh khắc của niết bàn.

Nhưng bạn bắt đầu nghĩ dưới dạng ham muốn. Bạn nói, "Nó có vẻ hay." Thực ra, một thứ đáng có thể đã làm thoát ra mở hội của bạn lại trở thành một ham muốn, và qua ham muốn bạn bắt đầu cảm thấy buồn vì mục đích ở xa xăm.

Con chim cúc cu đang hót ngay bây giờ. Và cây đã nở hoa ngay bây giờ. Khoảnh khắc này toàn là đẹp. Nó sẽ không bao giờ đẹp hơn. Nó chưa bao giờ kém đẹp hơn. Từng khoảnh khắc đều hoàn hảo. Nhưng bạn bắt đầu nghĩ về ngày mai. Thế thì toàn thể vinh quanh có đó, chỗ nào đó xa xôi khỏi bạn, và ở đây bạn là sinh linh khổ, kêu và khóc về mục đích.

Bạn tạo ra cái trong lúc ấy. Tôi không nói về trong lúc ấy. Tôi không nói về thời gian chút nào, cho nên nói gì tới trong lúc ấy? Tôi đang nói về khoảnh khắc vĩnh hằng, về cái vĩnh hằng. Bạn đem thời gian vào. Tâm trí bao giờ cũng đem thời gian vào. Thời gian là năng lực của tâm trí.

Tâm trí không thể ở đây bây giờ được. Tâm trí nói, "Đúng. Tích trữ cái này, bất kì cái gì Osho đang nói. Tích trữ nó. Một ngày nào đó chúng ta sẽ thực hành nó, và một ngày nào đó chúng ta sẽ đạt tới Phật tính này. Điều đó có vẻ hay." Thế thì khổ, thế thì buồn. Thế thì bạn sẽ vẫn còn khổ cả đời bạn. Phật tính này sẽ không bao giờ xảy ra, vì bạn bỏ lỡ ngay chỗ đầu tiên.

Bạn đã trở nên khổ tới mức bạn không thể tin cậy được vào tôi rằng mở hội là có thể ngay bây giờ. Bạn nói, "Đầu tiên người ta phải chuẩn bị. Đầu tiên người ta phải trở thành cái này và cái nọ. Đầu tiên người ta phải thiền. Đầu tiên người ta phải trở thành thánh nhân vĩ đại. Đầu tiên người ta phải trở thành đức hạnh." Đây là cái gì đó mà từ chính thời thơ ấu đã được ước định sâu vào tâm trí bạn.

Bố mẹ, thầy giáo, trường học, đại học, tu sĩ, chính khách, tất cả họ đều đã từng dạy bạn, "Sẵn sàng đi. Sẵn sàng đi; cái gì đó đang sắp xảy ra." Và thế rồi bạn liên tục sẵn sàng - và một ngày nào đó bạn đơn giản chết, vẫn cứ được sẵn sàng. Nó không bao giờ xảy ra. Khi bạn còn là đứa trẻ họ đã nói, "Đợi đã, lớn lên đi, đầu tiên phải được giáo dục. Vào đại học, quay về nhà." Xúc động, bạn vào đại học và bạn chịu đủ mọi loại hành hạ ở đó, với hi vọng rằng nó sẽ không kéo dài mãi mãi, với hi vọng rằng bây giờ bạn được sẵn sàng. Bạn không biết để làm gì, bạn sẵn sàng vì cái gì.

Để nghe tiếng hót con chim cúc cu này sao? Để xem con chim tung cánh sao? Để xem trăng tròn trong đêm sao? Để cầm tay người bạn sao? Để yêu sao? Để làm gì? Vì mọi điều này là sẵn có ngay bây giờ.

Bạn vào đại học, bạn trải qua cả nghìn lẻ một việc cầm tù; đến lúc bạn về nhà bạn đã bị phá huỷ. Chỉ những người rất hãn hữu, rất may mắn mới trở về từ đại học mà không bị phá huỷ bởi hệ thống giáo dục.

Thế thì họ về nhà. Thế thì người bố nói, "Bây giờ tìm việc làm đi - và sẵn sàng. Xây dựng gia đình, và sẵn sàng. Thế thì mọi thứ sẽ tốt đẹp." Và bạn đọc các tiểu thuyết và bạn đi tới rạp chiếu bóng và bạn xem phim, và rồi hôn nhân xảy ra, câu chuyện kể, "Từ đó về sau họ sống trong hạnh phúc." Bạn đã bao giờ thấy bất kì ai sống sau hôn nhân và hạnh phúc không? Nhưng những câu chuyện này lưu hành, chúng ước định tâm trí: được sẵn sàng.

Thế rồi một ngày nào đó bạn tìm được việc làm. Lại sự bẽ mặt khác. Một ngày nào đó bạn xây dựng gia đình.

Một sao lãng khác khỏi khoảnh khắc này. Và cứ thế, tiếp diễn. Thế thì bạn liên tục bỏ lỡ, nó không xảy ra, cho nên ai đó nói, "Làm sao mình có được nó chừng nào mình còn chưa có con?" Đúng. Vậy sẵn sàng, có con. Và cứ thế mãi.

Cuối cùng bạn nhận ra rằng sự kiện là cả đời đã là việc phí hoài.

Tôi không nói đừng vào đại học, và tôi không nói đừng xây dựng gia đình, tôi không nói đừng có việc làm. Xin bạn đừng hiểu lầm tôi. Điều tôi đang nói là: Với hạnh phúc đừng được sẵn sàng, nó đã ở đây rồi. Vào đại học đi. Tận hưởng đi. Có việc làm đi, nhưng tận hưởng nó. Điều đó sẽ không dẫn tới hạnh phúc. Từng khoảnh đều là mục đích lên bản thân nó; nó không được chuyển thành phương tiện hướng tới cái gì đó khác. Yêu, và tận hưởng yêu. Đừng nghĩ rằng bạn sẽ hạnh phúc trong khi bạn lấy nhau. Cứ lấy nhau, và hạnh phúc đi. Đừng nghĩ rằng khi bạn có con và bạn sẽ trở thành mẹ hay bố thì bạn sẽ hạnh phúc. Bạn không thấy mẹ bạn và bố bạn sao? Vậy bạn hi vọng về cái gì? Và đừng chờ đợi và đừng liên tục trì hoãn.

Thảm hoạ lớn nhất đã xảy ra cho nhân loại là sự trì hoãn - bao giờ cũng trì hoãn. Có những người bao giờ cũng nhìn vào thời gian biểu và nghĩ về nơi đi các kì nghỉ, lấy chuyến tầu nào và máy bay nào để đi, chỗ này chỗ nọ, tới Himalayas hay tới Alps, tới Kashmir hay tới Thuỵ Sĩ. Và họ bao giờ cũng chuẩn bị và chuẩn bị, và họ không bao giờ đi. Bạn sẽ nói gì về những người này? Bạn sẽ coi họ là điên. Họ có mọi sách hướng dẫn và mọi bản đồ thế giới và mọi sách báo mà các cơ quan dịch vụ thông tin của chính phủ liên tục xuất bản. Họ có toàn thể thư viện, và họ liên tục nhìn vào trong nó và họ liên tục chuẩn bị, nhưng họ bao giờ cũng chuẩn bị và họ không bao giờ đi.

Bạn sẽ nghĩ gì về họ? Sao bạn không gọi họ là kẻ thần kinh?

Đây là điều là tình huống cho mọi người. Bạn bao giờ cũng nói về Thượng đế, bạn bao giờ cũng nói về moksha, niết bàn, cõi trời, thiên đường, bạn bao giờ cũng nói về nó, nhưng nó bao giờ cũng là ngày mai. Cho nên bạn phải chuẩn bị. "Trong khi ấy" bạn chuẩn bị.

Tôi đang nói không có trong khi ấy. Thượng đế là sẵn có ngay bây giờ, chỉ để cho việc hỏi.

Bắt đầu tận hưởng đi. Đừng hỏi về cách múa! Bắt đầu múa đi. Bạn không thể chuyển động được thân thể sao? Nó có thể không rất duyên dáng. Vậy ai bận tâm? Nó có thể không phải là thứ được huấn luyện, có kỉ luật. Vậy ai bận tâm? Bắt đầu múa đi. Đừng liên tục tư vấn tài liệu về yêu. Bắt đầu yêu đi. Đừng liên tục mãi trong tâm trí. Bắt đầu di chuyển trong sự tồn tại, có tính tồn tại đi. Đó là thông điệp của Thiền.

Câu hỏi

Osho ơi, thầy có thực khùng không?

Làm sao tôi có thể khùng được? Tôi không có tâm trí để đi từ nó.

Câu hỏi

Vì tội lỗi có thể được định nghĩa là "thiếu đích," vậy người ta có thể định nghĩa Thiền là "đánh trúng đích " không?

Câu hỏi này là từ Yoga Anando.

Không. Tội lỗi nghĩa là bỏ lỡ đích. Thiền nghĩa là không có đích để bỏ lỡ. Không có cái gì, không mục tiêu. Không có định mệnh. Nó toàn là vô chủ đích hay. Nó toàn là vô nghĩa hay. Nó là bài ca. Nó không có nghĩa. Nó có nhịp điệu, nhưng không có nghĩa. Nó có cái đẹp vô cùng trong nó, nhưng không logic. Và nó không phải là suy luận; không có kết luận. Nó là sự tồn tại không kết thúc, và nó bao giờ cũng vẫn còn không kết thúc.

Chúng ta bao giờ cũng ở giữa. Không có nguồn, và không có đích.

Tội lỗi đích xác nghĩa là thiếu đích. Đó là lí do tại sao Thiền nhân không nói về tội lỗi. Người Ki tô giáo nói về tội lỗi, vì họ nghĩ Thượng đế phải được đạt tới, cõi trời phải được đạt tới, có mục đích nào đó. Nếu bạn bỏ lỡ mục đích đó, điều đó là điều được gọi là tội lỗi; tội lỗi nghĩa là bỏ lỡ mục đích. Thiền nhân không nói về tội lỗi. Từ "tội lỗi" không tồn tại cho họ, vì không có mục đích để bỏ lỡ. Bạn đã là nó rồi! Mũi tên đã đạt tới, mũi tên bao giờ cũng có đó, không một khoảnh khắc nào nó đã là khác đi. Thiền là sâu lắng thế. Nó cho bạn tự do hoàn toàn để hiện hữu. Nó không ép buộc bạn vào ý thức hệ nào đó và không không ép buộc bạn vào mặc cảm nào đó.

Khoảnh khắc bạn nói về tội lỗi, mặc cảm nảy sinh. Khoảnh khắc bạn bắt đầu nghĩ bạn bỏ lỡ đích, căng thẳng nảy sinh, lo âu nảy sinh, đau khổ nảy sinh: "Vậy làm sao không bỏ lỡ?" Thế rồi có run rẩy lớn, và thế rồi nỗi sợ bạn có thể liên tục bỏ lỡ. Ai biết được? - bạn đã từng bỏ lỡ lâu thế rồi. Cho nên ai biết được, bạn có thể liên tục bỏ lỡ. Bạn có thể đi lạc lối.

Ki tô giáo nói dưới dạng nhị nguyên. Bạn là tách rời khỏi Thượng đế, cho nên bạn có thể bỏ lỡ ngài, bạn có thể đi vào hướng sai, bạn có thể đi lạc lối. Thiền là bất nhị. Nó nói bạn là trong Thượng đế, bạn không thể đi lạc lối được. Thấy cái đẹp của điều đó đi. Thấy tuyên bố vĩ đại này đi. Thấy tuyên bố về tự do - hoàn toàn tự do.

Tự do khỏi mục đích là tự do hoàn toàn vì mục đích giữ bạn bị buộc vào một hướng. Thiền không có chiều hướng. Khi bạn có một hướng để đi vào, bạn sẽ phải chọn nơi đâu để đi. Và sợ bao giờ cũng sẽ còn lại, liệu bạn có đi đúng hướng hay không. Ai biết? - ngay cả người lãnh đạo của bạn cũng có thể sai. Người đang dẫn đường bạn bản thân người đó có thể bị dẫn sai hay có thể là kẻ lừa gạt. Ai biết? Và nếu bạn tới gần với tu sĩ và người lãnh đạo của bạn, bạn sẽ trở nên nghi ngờ hơn.

Gurdjieff thường nói rằng nếu bạn muốn gạt bỏ tôn giáo, cứ sống gần các tu sĩ đi. Thế thì bạn sẽ gạt bỏ tôn giáo vì bạn sẽ thấy họ đang run rẩy nhiều như bạn run. Mặt công khai của họ là khác, mặt riêng tư của họ là khác. Sống gần tu sĩ, và bạn sẽ ngạc nhiên. Ông ta cũng tối như bất kì người nào khác. Ông ta chỉ giả vờ. Ông ta mù cũng như bất kì ai khác, nhưng ông ta đi tới quần chúng và giả vờ với những người mù rằng "Tôi có mắt đây."

Và mọi tôn giáo đều tuỳ thuộc vào các tu sĩ. Sao các tu sĩ không nói chân lí? Họ không thể nói được, vì toàn thể thương mại của họ tuỳ thuộc vào một bí mật, rằng họ phải liên tục giả vờ rằng họ có mắt. Giả vờ đó là rất cơ bản cho thương mại của tu sĩ.

Và tu sĩ này có thể tranh đấu chống lại tu sĩ khác - tu sĩ Hindu có thể nói cái gì đó ngược với Ki tô giáo và tu sĩ Ki tô giáo có thể nói cái gì đó về Hindu giáo - nhưng họ không bao giờ nói cái gì chống lại giới tu sĩ. Không bao giờ.

Tôi đã nghe một giai thoại hay. Suy ngẫm về nó đi.

Một hòn đảo nhỏ ở Nam Thái Bình Dương đang trong cơn náo động khi một nhà truyền giáo Mĩ tới thăm ông tù trưởng bộ lạc. "Chấn động gì vậy?" nhà truyền giáo hỏi.

"Có một đứa trẻ da trắng được sinh ra trong làng," người nguyên thuỷ đáp, "và ông biết chúng tôi không thích người đàn ông nào ăn chung ở chạ quanh đàn bà của chúng tôi. Vì ông là người da trắng duy nhất trên hòn đảo này, họ đang tập trung vào việc rán sống ông."

Nhà truyền giáo lâm vào tình trạng suy sụp thần kinh thì ông ta phát hiện ra một bầy cừu ở sườn đồi sau làng. Quay sang viên tù trưởng ông ta kêu lên, "Nhìn sang sườn đồi kìa, ông tù trưởng, ông có thấy đàn cừu trắng đó không?"

"Chắc chắn là thấy chứ," tù trưởng đáp.

"Thế này," nhà truyền giáo nói. "Ông có thấy con cừu đen ở giữa bầy không?"

"Tôi có thấy nó," tù trưởng đáp.

"Không có cừu đen khác và chưa bao giờ có, đúng không?"

"Vậy hả?"

"Vậy đấy."

Tù trưởng ra hiệu cho nhà truyền giáo sang bên và thì thào vào tai ông ta, "Ông không nói, tôi không nói."

Đây là cách điều đó diễn ra. Họ phải bảo vệ lẫn nhau. Họ có thể tranh đấu về các giáo điều, họ có thể tranh đấu về các nguyên tắc, triết lí, mọi điều đó là được. Nhưng họ không bao giờ nói cái gì chống lại giới tu sĩ. Shankaracharya vùng Puri sẽ được ủng hộ như Giáo hoàng Vatican. Sẽ không có vấn đề về điều đó, không xung đột về điều đó. Nếu giới tu sĩ lâm nguy, họ tất cả sẽ cùng tranh đấu vì nó.

Khi Phật tuyên bố chân lí tối thượng này ở Ấn Độ, đã có nhiều tôn giáo ở Ấn Độ. Tất cả họ đều chống lại ông ấy. Không chỉ người Hindus, người Jainas đã chống lại ông ấy. Không chỉ người Jainas, người Ajeevekas đã chống lại ông ấy. Và nhiều người thế. Tại sao? Bất kì khi nào một người thực có đó, mọi tu sĩ sẽ chống lại người đó vì người thực sẽ đem thông điệp cho bạn rằng bạn đang được người mù dẫn đi: họ không biết; bạn không biết. Người mù đang dẫn người mù.

Thiền nói không cần được bất kì ai dẫn đi cả, vì không có chỗ nào mà đi. Đây là việc cắt tận rễ của giới tu sĩ. Nhìn vào nó đi. Điều này phá huỷ toàn bộ giới tu sĩ. Thiền không nói rằng tu sĩ này là đúng và tu sĩ kia là sai. Nếu điều đó được nói theo cách đó, thế thì giới tu sĩ vẫn được bảo vệ. Thiền nói không có chỗ nào mà đi cả.

Một người tới Nam Tuyền và hỏi, "Thầy nói gì? Thiền có là con đường đúng để đạt tới Thượng đế không?" Nam Tuyền nói, "Thiền không phải là con đường chút nào, nó không phải là đường, vì đường dẫn tới đâu đó. Chúng ta không dẫn. Đường đạt tới chỗ nào đó. Chúng ta không dẫn ông tới đâu cả. Chúng ta đơn giản ném ông vào chỗ ông đang hiện hữu. Chúng ta đơn giản ném ông trở lại bản thân ông."

Nếu nó là con đường, thế thì người lãnh đạo sẽ có đó. Nếu cái gì đó phải được thực hiện, thế thì bạn sẽ thấy mọi người trung gian giữa bạn và Thượng đế, giữa bạn và thực tại. Không cái gì phải được làm, cho nên không ai phải chỉ ra và hướng dẫn bạn. Một mình bạn là đủ.

Thiền không phải là "đánh trúng đích". Thiền là biết rằng không có đích và không có chỗ nào để đánh, rằng bạn là mục tiêu, và mũi tên bao giờ cũng ở mục tiêu.

Bạn phải đã nghe nói tới câu mật chú Tây Tạng vĩ đại "Aum Mane Padme Hum." Nó có nhiều nghĩa. Một nghĩa là "Nhìn đi! Mũi tên đã ở trong mục tiêu." Aum chỉ là tiếng hét, để cho bạn có thể nhìn; nó gần như là "Thấy chưa!" "Nhìn đi!" - "Aum! mane padme hum." Theo từng chữ nó có nghĩa là "ngọc trong sen"-"mane padme hum". Ngọc trong hoa sen. Theo từng từ nó có nghĩa là "Nhìn đi! Ngọc đã trong hoa sen." Một cách biểu dụ nó có nghĩa là "Nhìn đi! Mũi tên đã đạt tới mục tiêu."

Bạn đã ở nhà rồi, cho nên không phải là "đánh trúng đích," vì "đánh trúng đích" sẽ lại là cùng một thứ. Thế thì bạn sẽ hỏi, "Làm sao đánh nó được?" Thế thì người ta phải học cung thuật, thế thì người ta phải trải qua kỉ luật, và thế thì toàn thể giới tu sĩ bước vào từ cửa sau.

Tôi đã nghe:

Một ngày mùa hè khi một người đang chèo thuyền thì bị mắc kẹt và ngã xuống nước - đó là cái hồ trang trí - tay chân vung loạn xạ, anh ta la lên, "Cứu tôi với, cứu tôi với! Tôi không biết bơi!" Cuối cùng một người đứng ngoài kêu to lại, "Đứng dậy đi, ngu thế không biết!" Người chết đuối làm vậy - và thấy rằng nước chỉ lên tới thắt lưng mình.

Nhưng anh ta nghĩ anh ta chết đuối. Nước chỉ tới thắt lưng anh ta.

Bạn không chết đuối. Đứng dậy đi!

Tôi đã nghe một câu chuyện khác. Một lữ khách lạc đường trong đêm trên vùng đồi núi. Lúc đó là đêm tối, và anh ta rất sợ. Vùng đồi núi rất thâm sâu và nguy hiểm và con đường mòn lại rất hẹp, và anh ta sợ anh ta có thể trượt bước và có thể biến mất mãi mãi trong thung lũng. Anh ta có thể rơi vào trong bất kì vực thẳm nào; chúng ở khắp xung quanh. Cho nên anh ta chỉ bò bằng tay. Dầu vậy anh ta vẫn ngã, anh ta trượt xuống. Anh ta vừa lúc tóm được rễ của một cây. Bây giờ, anh ta sợ lắm. Anh ta cố hết sức bằng cách nào đó để thoát ra khỏi cái hố mà anh ta đang bị treo vào, nhưng anh ta không thể thoát được. Và trời mỗi lúc một lạnh hơn và tay anh ta bắt đầu tê cóng, và bây giờ anh ta chắc chắn rằng đó chỉ còn là vấn đề vài phút. Một khi tay quá lạnh, anh ta sẽ không thể nào giữ được chiếc rễ nữa, và anh ta sẽ chết. Điều đó trở thành chắc chắn. Bây giờ không có cách nào để thoát.

Anh ta bắt đầu kêu và khóc, và anh ta bắt đầu cầu nguyện, và anh ta chưa bao giờ là người hữu thần, nhưng trong những khoảnh khắc như vậy chả ai bận tâm về các nguyên tắc. Anh ta bắt đầu nói với Thượng đế, "Xin cứu con," thế này thế nọ, và "Con sẽ không làm tội lỗi này hay tội lỗi nọ, và con sẽ ngay thẳng bây giờ; con sẽ không uống rượu và con sẽ không hút thuốc," và đủ mọi loại điều anh ta đã hứa. Nhưng chẳng giúp đỡ nào tới cả, và dần dần tay anh ta bắt đầu tuột ra, và một khoảnh khắc tới khi anh ta nghĩ, "Bây giờ thế là hết." Và anh ta ngã.

Và với sự ngạc nhiên, anh ta đang đứng trên chân mình. Không có vực thẳm ở đó; đấy chỉ là đất bằng. Trong hàng giờ anh ta đã treo giữa sống và chết.

Một khi bạn dừng lập kế hoạch, bạn sẽ đột nhiên ở trên đất bằng. Một khi bạn dừng suy nghĩ về mục tiêu và cách đánh trúng nó, bạn sẽ ở nhà. Thiền nói bỏ mọi con đường, vì mọi con đường đều dẫn đi lạc lối, vì với Thượng đế không cần có con đường nào. Ngài có đó trong tim bạn. Chính ngài đang nghe tôi, chính ngài đang nói cho bạn. Chính ngài đang thở trong bạn, chính ngài đang đập trong tim bạn. Thượng đế không xa xôi gì. Thượng đế thậm chí không ở bên ngoài. Thượng đế là cốt lõi bên trong nhất của bạn.

Cho nên bỏ ý tưởng hướng tội lỗi này về việc đánh trúng hay đánh trượt đi. Cả hai đều là cùng một phân loại; cả hai sẽ tạo ra lo âu.

Toàn thể nỗ lực của tôi ở đây là làm cho bạn tự do khỏi lo âu, tự do khỏi mặc cảm. Tự do khỏi mặc cảm, tự do khỏi lo âu, bạn là thánh nhân, vì thế thì bạn là hồn nhiên, bạn lại là đứa trẻ. Bạn được sinh ra lần nữa.

Câu hỏi

Thầy làm tôi hoang mang lắm bằng việc nói rằng luân hồi là niết bàn. Bây giờ, bắt đầu từ đâu?

Không cần bắt đầu. Tôi không phái bạn lên cuộc hành trình. Thậm chí không cần tới bước đầu tiên. Lấy một bước, và bạn đã đi theo hướng sai. Không phải là hướng nào đó là sai đâu; mọi hướng đều sai. Chuyển động là sai. Không phải là vài người đi lạc lối và vài người không lạc lối đâu, không. Mọi việc đi đều là đi lạc lối.

Để điều này chìm vào trong tim bạn sâu nhất có thể được.

Khi tôi nói thế giới là luân hồi, tôi ngụ ý không phân chia cái trần tục và cái sâu lắng. Sống cái sâu lắng theo cách sâu lắng, sống cái trần tục theo cách sâu lắng. Không phân chia thành vật chất và tâm linh. Sống vật chất theo cách tâm linh; đem phẩm chất của tâm linh cho vật chất.

Tôi ngụ ý gì khi tôi nói sống trong thế giới bình thường? Tôi ngụ ý sống cuộc sống trần tục theo cách mới, với con người mới, với phong cách mới, với hương vị mới, hương vị của thiền.

Tôi không bảo bạn đi xa tới bất kì chỗ nào.

Tôi ủng hộ Thượng đế, nhưng tôi không chống lại bất kì cái gì. Và Thượng đế, Thượng đế của tôi, là bao la thế, ngài bao gồm hết thảy.

Vâng, bạn có thể nhấm nháp trà theo cách có tính thiền tới mức nó trở thành lời nguyện. Thử điều đó đi. Bạn có thể yêu người đàn bà của bạn theo cách có tính thiền tới mức yêu trở thành cực lạc, tới mức khi bạn bị mất hút cùng người đàn bà hay người đàn ông của bạn, đột nhiên bạn bị mất vào trong Thượng đế. Những khoảnh khắc đó trở thành có giá trị mênh mông. Những khoảnh khắc đó trở thành thoáng nhìn đầu tiên về tính thiêng liêng.

Bắt đầu sống cuộc sống bình thường của bạn theo cách phi thường đi. Cách phi thường là gì? Là đem nhận biết vào. Bất kì cái gì bạn làm, để nó được thấm đẫm trong nhận biết, để nó được mưa rào với nhận biết.

Câu hỏi

Trưởng thành là gì? Làm sao tôi có thể trưởng thành?

Đầu tiên bạn sẽ phải hiểu không trưởng thành là gì. Điều đó sẽ cho bạn ý tưởng về trưởng thành là gì. Không trưởng thành có vài chất liệu trong nó. Một, không trưởng thành là một loại phụ thuộc. Đứa con phụ thuộc vào bố mẹ; nó là không trưởng thành. Nếu bạn vẫn còn phụ thuộc, bạn không trưởng thành. Bạn có thể phụ thuộc vào Thượng đế hay bạn có thể phụ thuộc tôi, nhưng nó là không trưởng thành. Bạn vẫn tìm bố mẹ bạn. Có thể bố mẹ bạn đã đi xa và đã mất; bây giờ bạn đang phóng chiếu bố mẹ bạn.

Có nhiều người tới tôi và tôi có thể thấy ngay lập tức trong mắt họ là họ đang tìm bố họ. Không phải ngẫu nhiên mà giáo hoàng được gọi là pope. "Pope" nghĩa là "papa-bố". Mọi người đang tìm bố thiêng liêng, một cách liên tục. Đây là không trưởng thành.

Khi nào bạn sẽ đứng trên đôi chân riêng của bạn? Bao lâu bạn sẽ vẫn còn phụ thuộc vào người mẹ, người bố, vào cái này và cái nọ?

Những người phụ thuộc này là người rất nguy hiểm vì họ có thể bị khai thác dễ dàng. Bất kì ai giả vờ là bố họ, họ sẽ trở thành nạn nhân của người đó. Họ sẽ theo Adolf Hitler; quốc trưởng sẽ trở thành bố họ. Người Đức thường gọi nước họ là "đất cha," người khác gọi nước họ là "đất mẹ," nhưng tất cả điều đó đều cùng một sự vô nghĩa. Chúng ta liên tục phóng chiếu. Đất nước trở thành mẹ, đất nước trở thành bố, hay Thượng đế Cha, hay Mẹ Kali. Bạn liên tục phóng chiếu.

Bạn muốn vẫn còn là đứa trẻ; bạn không muốn lớn lên. Trưởng thành là có trách nhiệm, và bạn không muốn nhận trách nhiệm nào.

Mọi người tới tôi và họ nói, "Osho ơi, chúng tôi buông xuôi theo thầy. Bây giờ thầy chịu trách nhiệm." Làm sao tôi có thể chịu trách nhiệm cho bạn được? Buông xuôi chỉ có thể có nghĩa là bạn phải tới tôi để học có trách nhiệm. Bây giờ bạn muốn né tránh trách nhiệm. Việc buông xuôi với tôi chỉ có thể là cách thức, phương tiện, để họ có trách nhiệm. Nhưng nếu bạn muốn buông xuôi như một cái thay thế cho tính trách nhiệm, buông xuôi của bạn là sai, ốm. Nó không mạnh khoẻ, nó là nguy hiểm. Và thế thì bạn sẽ bắt đầu giận tôi. Nếu không cái gì xảy ra bạn sẽ giận. Vì không cái gì xảy ra, bạn sẽ nghĩ tôi không làm gì cả.

Chỉ bạn mới có thể làm được cái gì đó. Tôi có thể chỉ dẫn, nhưng điều thực sẽ xảy ra bên trong bạn. Không ai khác có thể làm được điều đó. Nếu tôi có thể làm điều đó, thế thì tôi có thể hoàn tác nó nữa. Điều đó sẽ không có mấy lợi gì. Nếu Phật có thể giải thoát bạn khỏi dốt nát, thế thì một ngày nào đó nếu ông ấy giận bạn, ông ấy sẽ xả mọi dốt nát của bạn ra lần nữa, trở lại bạn. Điều đó sẽ không hữu dụng gì mấy. Tự do là có thể chỉ khi bạn học tính trách nhiệm, khi bạn bắt đầu đứng trên đôi chân riêng của bạn.

Tất nhiên, người ta cảm thấy rất bất lực. Vậy thì sao? Đấy là cách cuộc sống nó vậy. Bất lực đó không xấu. Nó dạy bạn rằng bản ngã là sai, rằng bạn phải khiêm tốn, bất lực. Và vậy mà không có cách khác để đứng: bạn có thể đứng chỉ trên đôi chân riêng của bạn. Không ai có thể để bạn lên vai người đó để tới Thượng đế. Bạn sẽ phải đi vào trong tính thiêng liêng theo cách riêng của bạn.

Cho nên trưởng thành phải được hiểu qua hiểu không trưởng thành. Điều thứ nhất: chúng ta được dạy phụ thuộc vào bố mẹ, vào người lãnh đạo, vào các tu sĩ. Không ai muốn bạn được tự do, vì mọi người sợ, xã hội sợ, những người tự do. Người tự do sẽ có tính nổi dậy. Người tự do sẽ bắt đầu làm việc của họ, và xã hội rất sợ những người như vậy. Xã hội muốn bạn làm những điều xã hội muốn. Xã hội muốn bạn tuân theo hình mẫu nào đó. Xã hội có những mục đích riêng của nó; những mục đích đó phải được hoàn thành. Xã hội không muốn bạn trở thành một Phật hay một Christ, bởi vì họ bao giờ cũng là những người nguy hiểm. Xã hội muốn chỉ những người dở sống dở chết. Và người không trưởng thành có thể dễ dàng trở thành người dở sống dở chết vì người đó là kẻ bắt chước.

Bạn có quan sát trẻ nhỏ bắt chước không, và bằng bắt chước chúng nghĩ chúng đang trở thành người lớn? Trẻ nhỏ bắt đầu hút thuốc. Không phải là chúng cảm thấy rất thoải mái với hút thuốc đâu, không phải là đó là điều hay ho hay cái gì. Khi đứa trẻ bắt đầu hút thuốc nó thậm chí không thể tin được tại sao mọi người hút thuốc, vì mắt nó bắt đầu đỏ lên, họng nó cảm thấy bứt rứt, và nó bắt đầu ho, nước mắt tuôn ra má. Điều đó thực đau đớn, nhưng nó sẽ chịu đựng cái đau này vì thuốc lá cho cảm giác nào đó rằng nó là người lớn. Chỉ người lớn mới được phép hút thuốc, cho nên hút thuốc trở thành biểu tượng của tính người lớn.

Tôi đã nghe:

Một người bước đi trên phố để ý thấy một chú bé quãng mười tuổi ngồi trên bậc cửa nhà, hút thuốc lá. "Chẳng phải cháu còn bé chưa được hút thuốc lá sao?" người đó hỏi.

"Tất nhiên là cháu không còn bé," chú bé đáp. "Cháu có bạn gái và mọi thứ."

"Bạn gái à!" người này nói.

"Vâng, nhặt được cô ấy đêm qua, cháu kiếm được đấy. Điều đó cừ chứ."

"Trời ơi là trời! Cô bé bao nhiêu tuổi?"

"Cháu không biết. Cháu quá say không hỏi được cô ấy."

Đây là những biểu tượng về tính người lớn. Bạn phải có bạn gái, bạn phải hút thuốc, bạn phải uống rượu, và ngay cả trẻ em nhỏ cũng bắt đầu học những thủ đoạn này. Và thế rồi chúng không bao giờ lớn lên. Chúng chỉ bắt chước. Chúng bắt chước người khác, người lớn giả. Và con cái họ sẽ bắt chước họ, và cứ thế nó tiếp diễn mãi.

Thế giới này là thế giới của những người bắt chước, toàn là khỉ. Và điều đó không tạo ra khác biệt gì mấy - bạn có thể là chủ tịch ban khỉ, điều đó không tạo ra mấy khác biệt; hay bạn có thể là tổng thống nước khỉ, điều đó không tạo ra khác biệt gì - bạn vẫn còn hệt như khỉ. Có thể bạn có tính khỉ nhiều hơn người khác.

Người trưởng thành là người không bắt chước, người bắt đầu cảm thấy cách thức riêng của mình, người bắt đầu hiện hữu theo cách riêng của mình, người bắt đầu nhìn vào trong bản tính của mình: "Tôi là ai? Và tôi thực sự cảm thấy cái gì?"

Một người đàn bà về nhà, đang lái xe, cô ấy ra khỏi xe và ngã sóng xoài trên đất. Anh chồng xô ra, hỏi, "Có chuyện gì thế? Cái gì xảy ra? Sao em lả đi?"

Cô ấy nói, "Nóng quá."

Anh chồng nhìn vào xe và anh ta nói, "Nhưng sao em không mở cửa sổ?"

Cô ấy nói, "Cái gì! Mở cửa sổ, và để cho hàng xóm biết rằng xe của chúng ta không có máy điều hoà nhiệt độ sao?"

Người ta có thể chết nhưng không thể cho phép hàng xóm biết rằng xe mình không có điều hoà nhiệt độ. Cô ấy phải giữ mọi cửa sổ đều đóng. Cô ấy lả đi, nhưng điều đó là được, nhưng để cửa sổ mở còn gây đau hơn nhiều.

Nghe bản thể bạn đi. Nó liên tục cho bạn các hướng dẫn; nó là tiếng nói tĩnh lặng, nhỏ nhẹ. Nó không hét lên với bạn, điều đó là đúng. Và nếu bạn có chút ít im lặng bạn sẽ bắt đầu cảm thấy cách của bạn. Cứ là người mà bạn đang là đi. Đừng bao giờ cố là người khác, và bạn sẽ trở nên trưởng thành. Trưởng thành là chấp nhận trách nhiệm về việc là bản thân người ta, dù với bất kì giá nào. Liều tất cả để là bản thân mình, đó là điều trưởng thành tất cả là gì.

Nếu bạn bắt chước bạn sẽ rơi đi rơi lại vào trong rãnh vì bất kì cái gì bạn bắt chước sẽ không bao giờ khớp với thực tại. Thực tại liên tục thay đổi, nó là một luồng, không cái gì đã bao giờ như cũ. Nó là dòng sông; nó liên tục chảy.

Nếu bạn bắt chước bố bạn... Nhìn mà xem, bố bạn đã sống nhiều năm trước rồi. Bố bạn đã là đứa trẻ có thể ba mươi năm trước hay bốn mươi năm trước. Ông ấy đã học nhiều thứ trong một thế giới khác. Chẳng hạn, bố bạn, khi ông ấy là đứa trẻ, đã không ngồi năm giờ dán mình vào ghế trước ti vi. Bây giờ, bạn không biết ti vi đã làm bao nhiêu thứ cho con nhỏ. Bố không biết. Tuổi thơ của ông ấy đã không bị ảnh hưởng chút nào bởi ti vi. Năm giờ ngồi trước ti vi là hiện tượng không bình thường.

Thực ra, trước khi ti vi xảy ra, trong nhiều thế kỉ, mọi người chưa bao giờ nhìn vào trong nguồn ánh sáng trong năm giờ liên tục. Bây giờ các nhà khoa học nói rằng toàn thể hệ thần kinh thay đổi bởi vì năm giờ nhìn trực tiếp vào nguồn sáng đó. Ti vi liên tục ném những tia sáng mạnh vào mắt bạn. Điều đó chưa bao giờ xảy ra trước đây. Năm giờ là quá nhiều. Các nhà khoa học nói nếu bạn ngồi gần ti vi mầu, cách xa quãng một mét rưỡi, bạn sẽ bị ung thư, bạn sẽ bị nhiều bệnh mà bố mẹ bạn đã không biết tới bao giờ. Đôi mắt chiếm tám mươi phần trăm cuộc sống của bạn. Năm giờ chỉ những tia sáng mạnh chiếu tới đầu bạn - giấc ngủ của bạn sẽ bị quấy rối. Nếu nước Mĩ bị chứng mất ngủ, điều đó là tự nhiên. Ti vi là một trong những nguyên nhân cơ bản.

Bình thường con người đã sống với ánh sáng, ánh sáng tự nhiên. Trong xã hội nguyên thuỷ, mặt trời mọc, mọi người dậy, và mặt trời lặn, mọi người đi ngủ. Nhịp điệu tự nhiên với ánh sáng. Bây giờ chúng ta đang sống quá nhiều với ánh sáng; mắt không được làm ra cho nhiều ánh sáng thế. Hệ thần kinh bên trong bị rối loạn; nó trở thành bị quá nhiều tải.

Và cả nghìn lẻ một thứ sẽ xảy ra. Ở Mĩ một hiện tượng mới đang xảy ra. Nhiều chỗ nó đã xảy ra, và mọi người đã trở nên lo nghĩ thực sự về nó, phải làm gì? Ở chỗ này một người đàn bà bị giết, và hai mươi người đứng đó, gần như tê liệt, không làm gì cả. Một cuộc điều tra tâm lí được tiến hành. Vấn đề là gì? Hai mươi thanh niên, người lành mạnh đứng đó, và người đàn bà bị giết ngay trước họ và họ không làm cái gì cả - họ thậm chí không kêu lên, họ đã không gọi cảnh sát. Điều gì đã xảy ra? Và bạn sẽ ngạc nhiên. Phát hiện là ở chỗ điều đó là do hai mươi người này đã sống theo ti vi quá lâu.

Trên màn hình ti vi chuyện giết người xảy ra nhiều lần thế. Bạn làm gì? Bạn không làm gì cả; bạn vẫn còn dính chặt lấy ghế. Họ đã trở thành quen với điều đó. Nó đã là cảnh ti vi khác. Họ đã mất dấu vết của thực tại. Ti vi đã trở thành thực hơn. Trong năm giờ bạn không cùng bất kì cái gì khác - và trận ném bom liên tục của ánh sáng, ánh sáng mạnh, và mọi thứ chuyển động trong đầu bạn. Bạn trở thành người xem. Họ đứng đó bị dính chặt vào chỗ của họ, tê liệt - chỉ xem. Họ không thể làm được gì, vì họ không còn là người làm nữa.

Bây giờ, bố bạn, người có một loại thời thơ ấu khác, sẽ không có khả năng hiểu được điều đó. Bạn đang sống trong một thế giới khác, trong thế giới có nhiều người xem ti vi hơn là người tham gia. Bất kì điều gì ông ấy nói sẽ không khớp với thế giới của bạn; do đó mới có kẽ hở thế hệ. Bố nói một ngôn ngữ khác, bạn nói một ngôn ngữ khác. Bạn sống trong một thế giới khác, ông ấy đã sống trong một thế giới khác. Bây giờ, hai thế giới đó không bao giờ trùng nhau.

Nếu bạn là người bắt chước bạn bao giờ cũng sẽ lấy bước đi sai. Bạn phải học sống trong thế giới của bạn; bạn phải đáp ứng với thực tại bao quanh bạn. Mọi thứ đã thay đổi rất lớn. Chúng bao giờ cũng thay đổi, nhưng thay đổi đã quá nhanh trong thế kỉ này. Và nó sẽ ngày càng nhanh hơn.

Bạn phải trở nên nhận biết về tình huống và đáp ứng tương ứng.

Một thợ nước có kinh nghiệm đang cho người học việc những hướng dẫn.

"Làm việc trong nhà người khác," ông ấy nói, "đôi khi có thể dẫn tới những tình huống bối rối, nhưng anh bao giờ cũng có thể thoát ra khỏi chúng bằng việc dùng tài ứng biến. Chẳng hạn, hôm nọ tôi bước vào phòng tắm và thấy một quí bà đang tắm. Tôi lùi lại trong khi nói, 'Tôi xin lỗi, thưa ông.' Theo cách đó, quí bà nghĩ tôi đã không chú ý tới bà ấy và điều đó là được."

Trưa hôm sau, người học việc thực tập tại văn phòng trong một hoàn cảnh bị đánh tới tấp.

"Chuyện gì xảy ra cho anh?" ông chủ hỏi.

"Tại thầy và tài ứng biến của thầy đấy," người học việc khóc. "Tôi đi tới dãy phòng cô dâu ở khách sạn Etter Plaza để sửa vòi nước. Tôi mới đi nửa đường tới phòng ngủ trước khi tôi nhận ra có một đôi đang làm tình trên giường. Thằng chồng nguyền rủa tôi, nhưng tôi nhớ điều ông đã nói, cho nên tôi nghiêng mũ và nói, 'Tôi xin lỗi, thưa quí ông!"'

Nếu bạn đơn giản tuân theo và không hiểu, bạn là chưa trưởng thành. Đừng bao giờ theo cả. Cố hiểu đi. Để hiểu biết là luật cơ bản của cuộc sống. Để mọi sự tới từ nhận biết của bạn, không từ kí ức của bạn.

Người không trưởng thành vận hành qua kí ức. Bất kì khi nào có một tình huống người đó lại nhìn vào trong kí ức của mình, trong quá khứ của mình, và tìm manh mối. Người trưởng thành nhìn vào trong tình huống, gạt quá khứ của mình sang bên, vì quá khứ là không liên quan. Người đó mang toàn bộ chú ý của mình vào tình huống hiện tại và vận hành từ tính toàn bộ đó. Hành động của người đó là trong hiện tại. Người không trưởng thành bao giờ cũng sống qua quá khứ của mình; người không trưởng thành bao giờ cũng chỉnh tương lai theo quá khứ của mình. Người đó có tính lặp lại, người đó tựa con vẹt, người đó là cái bóng, sự phản xạ. Người đó không thực.

Khi một nhóm du khách trèo lên trên đỉnh của một ngọn núi nổi tiếng là có tiếng vang, họ thấy một ông già, ngồi trên tảng đá, viễn vọng kính khổng lồ trong tay. Cứ vài khoảnh khắc ông ấy lại hét lên cả chuỗi.

Du khách phân vân quan sát ông ấy một vài lần. Thế rồi một người trong họ di lên chỗ ông già và hỏi, "Sao ông nhìn qua các thứ kia và rồi gọi tới cứ dường như ông bị đau vậy?"

Ông già trả lời một cách khó chịu, "Đừng nói chuyện với tôi. Các anh sẽ làm sao lãng chú ý của tôi và tôi sẽ mất việc làm. Tôi là tiếng vọng cho quả núi này."

Nhiều người đã tới chỉ vì những tiếng vọng. Quan sát bản thân bạn khi cái gì đó xảy ra và bạn phản ứng. Bạn có đang phản ứng theo cùng cách như bố bạn vẫn thường phản ứng trong tình huống như vậy không? Bạn có đang nói cùng điều như mẹ bạn đã nói nếu như bà ấy ở trong tình huống này? Cử chỉ của bạn có hệt như cử chỉ của thầy giáo bạn ở trường, người bạn yêu mến nhiều thế không? Cứ quan sát - cử chỉ của bạn, lời nói của bạn, hành động của bạn - và bạn sẽ ngạc nhiên. Chín mươi chín phần trăm chúng chỉ là tiếng vọng, chúng không thực.

Làm sao bạn có thể được hoàn thành với những tiếng vọng như vậy?

Bố bạn đang sống qua bạn, không phải bạn. Bố mẹ bạn đang sống qua bạn, không phải bạn. Bố mẹ của bố mẹ bạn đang sống qua bạn, không phải bạn. Toàn thể nhân loại và quá khứ của nó đang sống qua bạn, nhưng không phải bạn. Đây là không trưởng thành.

Trưởng thành nghĩa là bạn gián đoạn với quá khứ của bạn. Với một nhát kiếm bạn trở nên gián đoạn với quá khứ của bạn và di sản kế thừa của bạn và truyền thống, và bạn bắt đầu sống một cách độc lâp. Cử chỉ là của bạn; thế thì nó có nghĩa, thế thì nó đầy ý nghĩa, thế thì nó không là cử chỉ trống rỗng. Lời là của bạn, không được vay mượn, không là lời của ai đó khác; thế thì cuộc sống của bạn trở thành ngày càng đích thực và thực hơn.

Sống trong không trưởng thành là sống trong một loại mơ. Nó là thế giới bóng hình. Mắt bạn đầy sương mù, bạn không có sáng tỏ.

Một thanh niên thất vọng đi tới khám bác sĩ.

"Bác sĩ ơi," anh ta giải thích, "mọi đêm tôi đều có những giấc mơ kì lạ nhất. Các cô gái tóc hung, tóc nâu, tóc đỏ xuất hiện, và lần lượt họ hôn tôi và ôm choàng tay họ lên tôi."

"Vậy sao?" bác sĩ trả lời.

"Vậy mà chẳng được gì, bác sĩ. Tôi cứ đẩy họ ra - mọi người trong số họ."

"Anh muốn tôi làm gì?"

"Xin bác sĩ," bệnh nhân nài nỉ, "bẻ cánh tay tôi đi."

Mọi người đang sống trong mơ của họ. Họ sẵn sàng bẻ cánh tay thực của họ vì các giấc mơ không thực.

Quan sát đi! Bạn sẽ thấy nhiều lần cùng điều đó xảy ra trong đời bạn. Bạn sẵn sàng giết chết thực tại của bạn vì lí tưởng không thực nào đó, điều không tưởng nào đó, ý thức hệ nào đó, kinh sách nào đó. Ai đó xúc phạm Kinh Thánh. Bạn có sẵn sàng đánh nhau không? Thế thì bạn là kẻ ngu. Ai đó nói cái gì đó chống lại Ram, và bạn là người Hindu và bạn sẵn sàng bị giết hay giết người. Thế thì bạn là kẻ ngu. Thế thì bạn đang sống trong hình bóng và bạn đã trở nên quá gắn bó với hình bóng.

Thực ra, người thực sự tỉnh táo sẽ không cảm thấy bị xúc phạm cho dù ai đó xúc phạm nhân cách của người đó. Cho dù ai đó nói cái gì đó chống lại tên người đó, người đó sẽ không bị xúc phạm, bởi vì người đó biết, "Mình không phải là tên mình. Cái tên chỉ là phần thêm vào, cái nhãn - hữu dụng, nhưng không thực, chỉ là cái giả. Bất kì cái tên khác nào cũng sẽ là như nhau." Người đó sẽ không bị xúc phạm.

Người thực sự tỉnh táo, cho dù bạn đánh thân thể người đó, sẽ không cảm thấy bị xúc phạm, vì người đó biết người đó không phải là thân thể. Người đó biết người đó không phải là tâm trí của mình. Người đó biết rằng người đó là cái gì đó siêu việt, và người đó vẫn còn trong tính siêu việt đó. Trong tính siêu việt đó là bản thể của người đó.

Thế thì cuộc sống sẽ có phẩm chất mới toàn bộ và nó sẽ trở thành một kinh nghiệm mới. Kinh nghiệm đó là thiêng liêng. Trưởng thành là cánh cửa tới điều thiêng liêng. Không trưởng thành, bạn vẫn còn ngủ. Trưởng thành, bạn trở nên thức.

Câu hỏi này là từ Prem Anam. Anh ấy có nhiều thứ còn chưa trưởng thành trong anh ấy. Câu hỏi của anh ấy là liên quan, liên quan tới bản thể anh ấy, và điều tốt là anh ấy đã hỏi.

Bây giờ, Anam, quan sát đi, trở nên cẩn thận hơn. Bỏ tính trẻ con của bạn ngày càng nhiều hơn đi.

Tôi nói đi nói lại, tôi trích đi trích lại, lời của Jesus rằng "Chừng nào ông chưa giống như đứa trẻ, ông sẽ không vào trong vương quốc Thượng đế của ta." Nhưng nhớ lấy, ông ấy không ngụ ý tính trẻ con. Tính trẻ con chính là cái đối lập của việc như đứa trẻ. Người có tính trẻ con không bao giờ giống đứa trẻ. Người đó giả vờ là người lớn; người đó là người giả vờ. Người giống đứa trẻ là người đã trở thành trưởng thành, sống động, nhận biết tới mức người đó vứt bỏ mọi giả vờ. Người đó trần trụi và để hở, người đó là thực, người đó hồn nhiên.

Vứt tính trẻ con đi, và trở thành đứa trẻ; và bạn sẽ trưởng thành. Và bạn sẽ sẵn sàng, sẵn sàng lấy cú nhảy vào trong bản thân bạn.

Hỏi

Tôi dường như quan tâm nhiều tới việc giúp người khác đạt tới chứng ngộ hơn là tự tôi đạt tới nó; hiểu thấu nó về mặt trí tuệ. Tôi không mất cơ hội nào để nói về nó. Cái thoải mái, niềm vui, an bình, và năng lượng mà tôi cảm thấy làm cho tôi tin rằng tôi đang trên đường đúng. Nhưng tôi có đúng không? Hay tốt hơn tôi nên im lặng cho tới...?

Câu hỏi này là từ Ajit Saraswati.

Với Ajit Saraswati điều đó hoàn toàn đúng. Anh ấy có thể tiếp tục. Nhưng nhớ lấy, tôi đang nói như vậy chỉ cho anh ấy thôi, không cho bất kì ai khác. Đó là một câu hỏi rất cá nhân.

Anh ấy không có gì của bản ngã cả. Anh ấy có thể tiếp tục. Thực ra, điều này nữa cũng là một phần của sự khiêm tốn của anh ấy, rằng anh ấy đã hỏi.

Giúp người khác là tốt, vì không có người nào thực sự là người khác. Giúp người khác, bạn đang giúp bản thân bạn thôi vì chúng ta là những bộ phận của nhau, thành viên của lẫn nhau. Chúng ta được nối cùng nhau. Nếu tôi giúp bạn được hạnh phúc, tôi trở nên hạnh phúc. Nếu tôi giúp bạn thành khổ, tôi trở nên khổ. Cuộc sống của chúng ta là cùng nhau ở đây; nó là tính cùng nhau; chúng ta không tách rời. Ở ngoại vi chúng ta có thể tách rời; ở trung tâm chúng ta là một.

Không cái gì phải lo nghĩ cả. Nếu bạn có cảm giác rằng bạn tận hưởng chia sẻ bất kì cái gì bạn đã hiểu, dù nó ít ỏi thế nào, nếu bạn có cảm giác rằng bạn tận hưởng, bạn cảm thấy phúc lạc, bạn cảm thấy vui vẻ - và không bản ngã nào nảy sinh ra từ nó... Để điều đó là tiêu chí: nếu bản ngã nảy sinh ra từ nó, thế thì bạn đang không giúp người khác, và bạn đang trong lúc đó phá huỷ bản thân bạn. Nếu không bản ngã nào nảy sinh - bạn đơn giản cảm thấy an bình và im lặng và hạnh phúc rằng bạn đã chia sẻ cái gì đó với ai đó, ân huệ giáng xuống bạn - thế thì bạn là hoàn toàn đúng. Thế thì cứ đi lên mái nhà và hô lên. Khi bạn có, chia sẻ nó đi.

Và không có nhu cầu chờ đợi, rằng khi bạn có toàn thể nó, thế thì bạn sẽ chia sẻ nó. Thế thì bạn sẽ không có cái toàn thể bao giờ. Chia sẻ nó đi, và bạn sẽ được nhiều hơn. Cho nó, và bạn sẽ được nhiều hơn.

Nhưng nhớ chỉ một điều: bản ngã không nên bước vào. Khoảnh khắc bạn thấy bản ngã nảy sinh, khoảnh khắc bạn thấy bạn đang cảm thấy to lớn, cao siêu hơn người khác, linh thiêng hơn người khác, thế thì cái gì đó đang đi sai. Thế thì chờ đợi là hơn cả. Bạn không chờ đợi toàn thể xảy ra cho bạn, nhưng bạn định chờ đợi toàn thể bản ngã ra đi.

Với Ajit Saraswati, nó đã là hoàn cảnh rồi. Bản ngã không có đó. Từ từ, từ từ tảng đá đó đã biến mất. Tôi đã đổ vào anh ấy như thác đổ. Vâng, bản ngã đã có đó một ngày nào đó. Và nước rất mềm, cho nên tảng đá này không bao giờ cảm thấy lo nghĩ, nhưng nước cứ rơi xuống, cứ rơi xuống, và dần dần, không nhận biết về cái gì đang xảy ra, tảng đá từ từ, từ từ biến mất, trở thành cát, và bị đem đi xa xôi.

Tảng đá đã có đó, nhưng bây giờ nó không có. Cho nên tận hưởng nó đi, vui mừng trong nó đi, hân hoan, chia sẻ đi.

Hỏi

Osho ơi, thầy có thể cho tôi hai qui tắc rất nền tảng cho người tìm kiếm không?

Đây là hai qui tắc cổ đại, rất cổ đại:

Thứ nhất, đó là bạn phải giống như một người bị rắn cắn và biết người đó không có một khoảnh khắc để mất.

Và thứ hai, đó là bạn phải giống như người đã thức để thấy rằng con ngựa của mình đã bị lấy mất và quá trễ để khoá cửa và chẳng có vội gì.

Hỏi

Osho ơi, nguyên lí thứ nhất là gì?

Nếu như tôi nói cho bạn, nó sẽ trở thành nguyên lí thứ hai.

Kết thúc quyển 'Nguyên lí thứ nhất' - Quay về Mục lục

..............................