Chương 1. Khi giầy vừa

Osho - Khi giầy vừa

Bài giảng về các câu chuyện của Trang Tử

Chương 1. Khi giầy vừa

Liên hệ nhận file PDF của chương này TẠI ĐÂY

Người thợ mộc tên là Thuỳ dùng tay mà tiện đồ vật khéo hơn là dùng cái qui, cái củ. Ngón tay hoà hợp với món đồ mà không phải dụng tâm. Được vậy là nhờ tập trung tinh thần mà tâm trí không bị câu thúc.

Giày mà thật thích hợp thì làm cho ta quên chân mình đi, dây lưng mà thật thích hợp thì làm cho ta quên ngang lưng mình đi, tâm tình thật thích hợp thì ta quên cái phải cái trái đi. Không thay đổi trong lòng, không theo ngoại vật, luôn luôn thích hợp với việc. Có khả năng thích hợp thì không gì không thích hợp được mà không hay rằng mình đã thích hợp với vật.

Trang Tử là một trong những việc nở hoa hiếm hoi nhất, thậm chí còn hiếm hơn cả một Phật hay một Jesus. Vì Phật và Jesus nhấn mạnh vào nỗ lực, còn Trang Tử nhấn mạnh vào vô nỗ lực.

Nhiều thứ có thể được làm qua nỗ lực, nhưng nhiều thứ hơn có thể được làm qua vô nỗ lực. Nhiều thứ có thể được đạt tới qua ý chí, nhưng nhiều thứ hơn có thể được đạt tới qua vô ý chí. Và bất kì cái gì bạn đạt tới qua ý chí bao giờ cũng vẫn còn là gánh nặng cho bạn; nó bao giờ cũng là xung đột, căng thẳng bên trong, và bạn có thể đánh mất nó vào bất kì khoảnh khắc nào. Nó phải được duy trì liên tục - và việc duy trì nó cần năng lượng, việc duy trì nó chung cuộc làm tiêu tán bạn.

Chỉ cái được đạt tới qua vô nỗ lực sẽ không bao giờ là gánh nặng cho bạn, và chỉ cái không là gánh nặng mới có thể vĩnh hằng. Chỉ cái không là phi tự nhiên, theo bất kì cách nào, mới có thể còn lại với bạn mãi mãi và mãi mãi.

Trang Tử nói rằng cái thực, điều thiêng liêng, sự tồn tại, là để được đạt tới bằng việc đánh mất bản thân bạn hoàn toàn trong nó. Ngay cả nỗ lực để đạt tới nó cũng trở thành rào chắn - thế thì bạn không thể đánh mất bản thân bạn được. Ngay cả nỗ lực để đánh mất bản thân bạn cũng trở thành rào chắn.

Làm sao bạn có thể làm nỗ lực để đánh mất bản thân bạn được? Mọi nỗ lực đều được sinh ra từ bản ngã, và qua nỗ lực bản ngã được làm mạnh thêm. Bản ngã là bệnh tật. Cho nên mọi nỗ lực đều phải bị bỏ đi hoàn toàn, không cái gì để được làm; người ta phải đánh mất bản thân mình một cách hoàn toàn trong sự tồn tại. Người ta phải lại trở thành giống như trẻ nhỏ, mới sinh, không biết cái gì là đúng, không biết cái gì là sai, không biết bất kì phân biệt nào. Một khi phân biệt đi vào, một khi bạn biết cái này là đúng và cái kia là sai, bạn đã ốm rồi, và bạn ở xa xôi khỏi thực tại.

Đứa trẻ sống một cách tự nhiên - nó có tính toàn bộ. Nó không làm nỗ lực nào, vì làm nỗ lực nghĩa là bạn đang tranh đấu với bản thân bạn. Một phần của bạn ủng hộ và một phần của bạn chống đối - do đó mới có nỗ lực.

Bạn có thể đạt được nhiều, nhớ lấy. Đặc biệt trong thế giới này, bạn có thể đạt được nhiều qua nỗ lực bởi vì nỗ lực là hung hăng, nỗ lực là bạo hành, nỗ lực là cạnh tranh. Nhưng trong thế giới kia, không cái gì có thể được đạt tới qua nỗ lực, và những người bắt đầu bằng nỗ lực, chung cuộc cũng phải bỏ nó.

Phật đã làm việc trong sáu năm, liên tục thiền, tập trung - ông ấy đã trở thành người khổ hạnh. Ông ấy đã làm mọi điều có thể được con người làm, không một hòn đá nào bị bỏ lại không bị lật lên - ông ấy đã đánh cược toàn thể bản thể mình. Nhưng đó là nỗ lực, bản ngã có đó, và ông ấy đã thất bại.

Không cái gì thất bại như bản ngã trong điều Tối thượng; không cái gì thành công như bản ngã trong thế giới.

Trong thế giới vật chất không cái gì thành công như bản ngã; trong thế giới tâm thức không cái gì thất bại như bản ngã. Hoàn cảnh là đối lập - và nó phải là như vậy vì chiều hướng chính là cái đối lập.

Phật đã thất bại tuyệt đối. Sau sáu năm ông ấy đã hoàn toàn thất vọng, và khi tôi nói hoàn toàn, tôi ngụ ý hoàn toàn. Thậm chí không mảnh mẩu nào của hi vọng còn lại, ông ấy đã trở nên tuyệt đối bất lực. Trong bất lực đó ông ấy bỏ mọi nỗ lực. Ông ấy đã bỏ thế giới, ông ấy đã rời bỏ vương quốc; mọi thứ thuộc về thế giới hữu hình này, ông ấy đã bỏ lại, từ bỏ.

Bây giờ sau sáu năm của nỗ lực vất vả, ông ấy cũng bỏ luôn mọi thứ thuộc vào thế giới bên kia. Ông ấy ở trong chân không đầy đủ - trống rỗng. Đêm đó ông ấy ngủ với một phẩm chất khác của giấc ngủ vì không có bản ngã; một phẩm chất khác của im lặng nảy sinh bởi vì không có nỗ lực; một phẩm chất khác của bản thể đã xảy ra cho ông ấy vào đêm đó vì đã không có việc mơ.

Nếu có vô nỗ lực, không cái gì là không đầy đủ, thế thì không cần mơ. Mơ bao giờ cũng để hoàn thành cái gì đó: cái gì đó vẫn còn không đầy đủ trong ngày, sẽ được hoàn thành trong mơ vì tâm trí có xu hướng làm đầy đủ mọi thứ. Nếu nó không đầy đủ, thế thì tâm trí bao giờ cũng không thoải mái. Nỗ lực được đưa vào nhiều thứ và nếu chúng vẫn còn không đầy đủ, mơ được cần tới.

Khi có ham muốn, nhất định có việc mơ, vì việc ham muốn là việc mơ - việc mơ chỉ là cái bóng của việc ham muốn.

Đêm đó, khi không có gì để được làm - thế giới này đã là vô dụng, bây giờ thế giới kia cũng là vô dụng - mọi động cơ di chuyển đều dừng lại. Chẳng có đâu mà đi, và không có người nào đi bất kì đâu. Đêm đó giấc ngủ trở thành samadhi, nó trở thành satori; nó trở thành điều tối thượng mà có thể xảy ra cho một người. Phật đã nở hoa đêm đó và đến sáng ông ấy đã được chứng ngộ. Ông ấy mở mắt ra, nhìn ngôi sao cuối cùng biến mất trên trời, và mọi thứ có đó. Nó bao giờ cũng có đó rồi, nhưng ông ấy đã muốn nó nhiều tới mức ông ấy không thể nhìn thấy nó được. Nó bao giờ cũng có đó rồi, nhưng ông ấy đã di chuyển nhiều vào tương lai với ham muốn tới mức ông ấy đã không thể nhìn vào ở đây và bây giờ.

Đêm đó đã không có ham muốn, không mục đích, không đâu mà đi, và không người nào đi bất kì đâu - mọi nỗ lực đã dừng lại. Đột nhiên ông ấy trở nên nhận biết về bản thân mình, đột nhiên ông ấy trở nên nhận biết về thực tại như nó vậy. Trang Tử nói từ chính lúc ban đầu: Không làm nỗ lực nào. Và ông ấy đúng. Bởi vì bạn sẽ không bao giờ làm nỗ lực toàn bộ thế như Phật. Bạn sẽ không bao giờ bị thất vọng tới mức nỗ lực tự nó bỏ đi; nó bao giờ cũng sẽ không đầy đủ. Và tâm trí bạn bao giờ cũng liên tục nói: Thêm chút nữa và cái gì đó sẽ xảy ra, một bước thêm nữa đi. Mục đích ở gần rồi, sao mình lại chán nản? Nỗ lực thêm chút nữa là cần vì mục đích đang tới gần thêm mọi ngày.

Bởi vì bạn sẽ không bao giờ làm nỗ lực tuyệt đối thế, bạn sẽ không bao giờ thất vọng hoàn toàn. Và bạn có thể tiếp tục nỗ lực nửa vời này trong nhiều kiếp - đó là điều bạn đã từng làm trong quá khứ. Bạn không ở đây lần đầu tiên trước tôi. Bạn không ở đây lần đầu tiên để làm nỗ lực nào đó để nhận ra chân lí, cái thực. Bạn đã làm nó nhiều, nhiều lần rồi, cả triệu lần trong quá khứ - nhưng bạn vẫn hi vọng.

Trang Tử nói: tốt hơn cả là bỏ nỗ lực ngay lúc ban đầu. Nó phải bị bỏ đi: hoặc bạn bỏ nó lúc ban đầu hoặc bạn sẽ phải bỏ nó lúc cuối cùng. Nhưng lúc cuối cùng có thể không tới sớm đâu! Cho nên có hai cách: hoặc làm nỗ lực toàn bộ... toàn bộ tới mức mọi hi vọng đều bị tan nát và bạn đi tới nhận ra rằng chẳng cái gì có thể được đạt tới qua nỗ lực, thậm chí không một mảnh mẩu đâu đó trong vô thức vẫn còn nấn ná và nói: "Làm thêm chút nữa và điều này sẽ được đạt tới"... Hoặc làm nỗ lực toàn bộ, thế thì tự nó bỏ đi, hay không làm nỗ lực nào một chút nào. Chỉ hiểu toàn thể sự việc. Đừng đi vào trong nó chút nào. Nhớ một điều... bạn không thể đi ra khỏi nó nếu nó là không đầy đủ; một khi được đi vào, nó phải được đầy đủ. Bởi vì tâm trí có xu hướng làm đầy đủ mọi thứ - không chỉ tâm trí con người, thậm chí tâm trí con vật cũng thế. Nếu bạn vẽ ra một nửa vòng tròn, không đầy đủ, và một con khỉ đột đi tới và thấy nó, và nếu mẩu phấn nào đó có đó, nó sẽ lập tức làm đầy đủ vòng tròn.

Tâm trí bạn như thể là có xu hướng làm đầy đủ - bất kì cái gì không đầy đủ đều cho bạn căng thẳng. Nếu bạn muốn cười và bạn không thể cười được, sẽ có căng thẳng. Nếu bạn muốn khóc và không thể khóc được, sẽ có căng thẳng. Nếu bạn muốn giận và không thể giận được, sẽ có căng thẳng. Đó là lí do tại sao bạn đã từng ốm lâu thế; mọi thứ đã bị bỏ lại không đầy đủ!

Bạn chưa bao giờ cười một cách toàn bộ, bạn chưa bao giờ khóc một cách toàn bộ, bạn chưa bao giờ giận một cách toàn bộ, bạn chưa bao giờ ghét một cách toàn bộ, bạn chưa bao giờ yêu một cách toàn bộ. Không cái gì đã được làm một cách toàn bộ - mọi thứ đều không đầy đủ. Không cái gì là toàn bộ. Nó nấn ná, và thế rồi bao giờ cũng có nhiều thứ trong tâm trí bạn. Đó là lí do tại sao bạn dễ ốm thế. Bạn không bao giờ có thể cảm thấy như ở nhà.

Trang Tử nói: Tốt hơn cả là không bắt đầu, vì một khi bạn bắt đầu, nó phải được hoàn thành. Hiểu đi, và không đi vào cái vòng luẩn quẩn. Đó là lí do tại sao tôi nói rằng Trang Tử là việc nở hoa hiếm hoi, hiếm hơn một Phật hay một Jesus. Bởi vì ông ấy đã đạt tới một cách đơn giản bằng hiểu biết. Không có phương pháp, không có thiền cho Trang Tử. Ông ấy nói: "Đơn giản hiểu 'tính sự kiện' của nó." Bạn được sinh ra. Bạn đã làm nỗ lực nào để được sinh ra? Bạn lớn lên. Bạn đã làm nỗ lực nào để lớn lên? Bạn thở. Bạn đã làm nỗ lực nào để thở? Mọi thứ đều chuyển theo cách riêng của nó, cho nên sao bận tâm?

Để cuộc sống chảy theo cách riêng của nó, thế thì bạn sẽ trong buông bỏ. Đừng vật lộn và đừng cố đi ngược dòng, thậm chí đừng cố bơi, chỉ nổi cùng dòng nước và để dòng chảy đưa bạn tới bất kì chỗ nào nó đưa tới. Là mây trắng bay trên trời đi - không mục đích, không đi đâu cả, chỉ nổi. Việc nổi đó là việc nở hoa tối thượng.

Cho nên điều đầu tiên cần hiểu về Trang Tử trước khi chúng ta đi vào kinh của ông ấy, là - cứ tự nhiên. Mọi thứ phi tự nhiên phải được tránh. Không làm gì phi tự nhiên. Tự nhiên là đủ - bạn không thể cải tiến nó được, nhưng bản ngã nói, không, mình có thể cải tiến tự nhiên - đó là cách mọi nền văn hoá tồn tại.

Bất kì nỗ lực nào để cải tiến tự nhiên đều là văn hoá, và mọi văn hoá đều giống như bệnh tật - người càng văn hoá người đó càng nguy hiểm.

Tôi đã nghe nói rằng một thợ săn, một thợ săn châu Âu, bị lạc trong rừng ở châu Phi. Đột nhiên anh ta bắt gặp vài chiếc lều. Anh ta chưa bao giờ nghe nói rằng một làng tồn tại trong rừng thẳm đó. Nó không có trên bất kì bản đồ nào. Thế là anh ta tiến tới ông trưởng làng, và anh ta nói: "Tội nghiệp cho các ông bị mất văn minh." Trưởng làng nói: "Không, không tội nghiệp gì đâu, chúng tôi bao giờ cũng sợ bị khám phá ra - một khi văn minh tới, chúng tôi tiêu." Tự nhiên bị mất khi bạn làm nỗ lực để cải tiến nó - điều đó nghĩa là bạn đang cố cải tiến Thượng đế. Mọi tôn giáo đều cố làm điều đó - cải tiến Thượng đế. Trang Tử không ủng hộ điều đó. Ông ấy nói tự nhiên là tối thượng, và tự nhiên tối thượng đó, ông ấy gọi là Đạo. Đạo nghĩa là tự nhiên là tối thượng và không thể được cải tiến. Nếu bạn cố cải tiến nó, bạn sẽ làm nó què quặt - đó là cách chúng ta làm què quặt mọi đứa trẻ.

Mọi đứa trẻ đều được sinh ra trong Đạo, thế rồi chúng ta làm què quặt nó bằng xã hội, văn minh, văn hoá, đạo đức, tôn giáo... chúng ta làm què quặt nó từ mọi phía. Thế thì nó sống, nhưng nó không sống động.

Tôi đã nghe nói rằng một bé gái sắp đi dự tiệc, bữa tiệc sinh nhật của một người bạn. Nó còn rất nhỏ, chỉ mới bốn tuổi. Nó hỏi mẹ nó: "Có những tiệc và nhảy múa như thế khi mẹ còn sống không?"

Càng được văn hoá và văn minh, người ta càng chết hơn. Nếu bạn muốn thấy người chết hoàn hảo và vậy mà vẫn sống thì đi tới sư trong các tu viện, đi tới các linh mục trong nhà thờ, đi tới giáo hoàng ở Vatican. Họ không sống động, họ sợ cuộc sống, sợ tự nhiên tới mức họ đã kìm nén nó từ mọi nơi. Họ đã trong nấm mồ của mình. Bạn có thể sơn vẽ nấm mồ, bạn thậm chí có thể làm nấm mồ đá cẩm thạch, rất có giá trị - nhưng người bên trong là chết.

Một người say đi qua nghĩa địa và anh ta thấy một nấm mồ đẹp được làm bằng đá trắng toát. Anh ta nhìn vào nấm mồ, nhìn vào cái tên trên nó. Nấm mồ này là mồ của Rothschild nổi tiếng. Anh ta cười, và nói: "Nhà Rothschild này, họ biết cách sống."

Văn hoá giết chết bạn, văn hoá là kẻ sát nhân, văn hoá là đầu độc chậm - nó là tự tử.

Trang Tử và thầy già của ông ấy, Lão Tử, chống lại văn hoá. Họ ủng hộ cho tự nhiên, tự nhiên thuần khiết. Cây ở vị trí tốt hơn bạn, ngay cả chim, cá trong sông, cũng ở vị trí tốt hơn bởi vì chúng sống động hơn, chúng nhảy múa nhiều hơn theo nhịp điệu của tự nhiên. Bạn đã hoàn toàn quên mất tự nhiên là gì. Bạn đã kết án nó tới chính gốc rễ.

Và nếu bạn muốn kết án tự nhiên, bạn phải bắt đầu bằng kết án dục, bởi vì toàn thể tự nhiên nảy sinh ra từ nó. Toàn thể tự nhiên là việc tuôn tràn của năng lượng dục, của yêu. Chim hót, cây nở hoa - đây toàn là năng lượng dục, bùng nổ. Hoa là biểu tượng dục, việc hót của chim là có tính dục, cái toàn thể của Đạo không là gì ngoài năng lượng dục - cái toàn thể của tự nhiên lan truyền bản thân nó, yêu bản thân nó, đi vào trong những cực lạc sâu của yêu và sự tồn tại.

Nếu bạn muốn phá huỷ tự nhiên, kết án dục, kết án yêu, hãy tạo ra nhiều khái niệm quanh cuộc sống. Những khái niệm đạo đức đó, dù chúng có vẻ hay thế nào, sẽ giống như những nấm mồ đá cẩm thạch và bạn sẽ ở đó bên trong chúng. Người say nào đó có thể nghĩ rằng bạn biết cuộc sống là gì, rằng bạn biết cách sống, nhưng bất kì ai đang trong trạng thái nhận biết của mình đều không trong trạng thái thậm chí để gọi bạn là sống động. Đạo đức của bạn là một loại chết: trước khi cái chết giết bạn, xã hội giết bạn.

Đó là lí do tại sao thông điệp của Trang Tử là một trong những thông điệp nguy hiểm nhất, cách mạng nhất, nổi dậy nhất - vì ông ấy nói: "Cho phép tự nhiên đi! Và đừng cho tự nhiên bất kì mục đích nào." Bạn là ai mà tạo ra mục đích và chủ định? Bạn chỉ là một phần tí hon, một tế bào nguyên tử. Bạn là ai để ép buộc cái toàn thể đi theo bạn?

Điều này là nguy hiểm nhất cho những người đang là tôn giáo, cho những người là người thuần khiết đạo đức. Đây là thông điệp nguy hiểm nhất. Điều này có nghĩa là phá vỡ mọi rào chắn, cho phép tự nhiên bùng phát - điều đó là nguy hiểm.

Tôi đã nghe nói rằng một y tá trưởng đang giới thiệu cho một y tá mới, vừa mới từ đại học tới bệnh viện. Cô ấy đưa cô này đi một vòng quanh bệnh viện để chỉ cho cô này xem. Cô ấy giới thiệu các khu đa dạng: đây là khu ung thư, đây là khu lao, rồi khu khác, khu khác. Thế rồi cô ấy đi tới một phòng lớn, và cô ấy nói: "Trông đây, và nhớ cho kĩ, đây là khu nguy hiểm nhất trong tất cả, đây là khu nguy hiểm nhất." Cô y tá mới nhìn, nhưng cô ta chẳng thấy nguy hiểm là gì. Cho nên cô ta hỏi: "Có chuyện gì vậy? Sao đây là khu nguy hiểm nhất? Thậm chí ở khu ung thư chị đã không nói rằng nó là nguy hiểm." Cô y tá trưởng cười và cô ấy nói: "Những người này gần như là mạnh khoẻ, đó là lí do tại sao đây là khu nguy hiểm nhất." Cho nên tỉnh táo vào - mạnh khoẻ bao giờ cũng là nguy hiểm.

Các tu sĩ sợ mạnh khoẻ vì mạnh khoẻ là vô đạo đức trong mắt họ. Bạn có thể đã nghe hay chưa nghe nói tới một nhà tư tưởng của thế kỉ này, nhà tư tưởng người Đức, rất nổi tiếng vào thời của ông ấy - Bá tước Keyserling. Ông ấy được coi là triết gia tôn giáo lớn và ông ấy đã viết trong nhật kí của mình: "Mạnh khoẻ là điều vô đạo đức nhất." Bởi vì mạnh khoẻ là năng lượng, và năng lượng là vui mừng, năng lượng là tận hưởng, năng lượng là yêu, năng lượng là dục, năng lượng là mọi thứ vốn là tự nhiên. Phá huỷ năng lượng, làm cho nó nhu nhược và mờ xỉn đi. Do đó mới có nhiều nhịn ăn thế - chỉ để phá huỷ năng lượng, chỉ để ngăn cản nhiều năng lượng khỏi nảy sinh mà nó bắt đầu tuôn tràn.

Người tôn giáo bao giờ cũng nghĩ rằng mạnh khoẻ là nguy hiểm. Thế thì không mạnh khoẻ trở thành mục đích tâm linh.

Tôi nhắc lại lần nữa, Trang Tử rất có tính nổi dậy. Ông ấy nói: "Tự nhiên, năng lượng và cực lạc tới bởi việc tuôn tràn, và cân bằng, điều xảy ra một cách tự phát, là đủ." Không cần nỗ lực. Nhiều cái đẹp thế xảy ra khắp xung quanh trong tự nhiên mà không có nỗ lực nào: hoa hồng là đẹp mà không có nỗ lực nào, con chim cúc cu liên tục hót mà không có nỗ lực nào... Nhìn con hươu mà xem, sống động, đầy năng lượng, nhanh nhẹn. Nhìn con thỏ rừng mà xem, tỉnh táo, nhận biết tới mức ngay cả một Phật có thể trở nên ghen tị.

Nhìn vào tự nhiên, mọi thứ đều hoàn hảo thế. Bạn có thể cải tiến hoa hồng được không? Bạn có thể cải tiến tự nhiên theo bất kì cách nào được không? Chỉ con người đã đi sai ở đâu đó. Nếu hoa hồng là đẹp mà không có nỗ lực nào về phần nó, sao con người không thế được? Cái gì sai với con người? Nếu ngôi sao vẫn còn đẹp mà không có nỗ lực nào, không có bất kì kinh yoga nào của Patanjali, sao con người không thế được?

Con người là một phần của tự nhiên, cũng như ngôi sao là một phần vậy. Cho nên Trang Tử nói: "Tự nhiên đi, và ông sẽ nở hoa." Nếu hiểu biết nào đi vào trong bạn, ngày một sâu hơn và sâu hơn, thế thì tất cả nỗ lực trở thành vô nghĩa. Thế thì bạn không thường xuyên làm những thu xếp cho tương lai, thế thì bạn sống ở đây và bây giờ, thế thì khoảnh khắc này là tất cả, thế thì khoảnh khắc này là vĩnh hằng. Và Phật tính đã là hoàn cảnh rồi, bạn đã là vị phật. Điều duy nhất bị thiếu là ở chỗ bạn đã không cho nó cơ hội nào để nở hoa vì bạn bị dính líu thế trong các dự án riêng của bạn.

Đoá hoa nở hoa mà không có nỗ lực nào vì năng lượng không bị tiêu tán vào bất kì dự án nào; hoa không lập kế hoạch cho tương lai, hoa ở đây và bây giờ. Hãy như một đoá hoa, như một con chim, như một cây, dòng sông, hay đại dương đi - nhưng đừng giống như con người. Bởi vì con người đã đi sai ở đâu đó.

Hãy tự nhiên và có tính tự nhiên đi - tự nhiên một cách vô nỗ lực, tự nhiên một cách tự phát - đó là điều tinh tuý của mọi giáo huấn mà Trang Tử sẽ trao cho bạn.

Bây giờ chúng ta sẽ đi vào lời kinh của ông ấy. Lắng nghe mọi từ sâu sắc nhất có thể được đi, bởi vì tâm trí bạn sẽ tạo ra rào chắn, tâm trí bạn sẽ không cho phép bạn lắng nghe. Tâm trí là xã hội bên trong bạn. Xã hội rất tinh ranh: nó không chỉ ở bên ngoài bạn, nó đã xuyên vào bên trong bạn. Đó là điều tâm trí bạn là gì, và đó là lí do tại sao tất cả những người biết, đều chống lại tâm trí và ủng hộ tự nhiên. Bởi vì tâm trí là thứ nhân tạo, được xã hội cấy vào trong bạn. Cho nên khi bạn lắng nghe Trang Tử, tâm trí bạn sẽ tạo ra rào chắn. Tâm trí bạn sẽ không thích lắng nghe bởi vì điều ông ấy nói chống lại tâm trí thế.

Nếu bạn cho phép điều đó, nếu bạn gạt tâm trí của bạn sang bên và cho phép điều đó xuyên thấu vào bạn, chính việc lắng nghe sẽ trở thành thiền, chính việc lắng nghe sẽ biến đổi bạn. Không có điều nào khác cần được làm, chỉ lắng nghe thôi.

Trang Tử tin vào hiểu biết, không tin vào thiền. Và nếu tôi nói bạn phải thiền, điều đó chỉ bởi vì tôi cảm thấy rằng hiểu biết là khó thế với bạn. Thiền sẽ không dẫn bạn tới mục đích đâu - không phương pháp nào có thể dẫn bạn tới mục đích được. Không tồn tại phương pháp, kĩ thuật. Thiền sẽ chỉ giúp bạn hiểu. Nó sẽ không dẫn bạn tới chân lí, nó sẽ chỉ phá huỷ tâm trí, để cho bất kì khi nào có chân lí, bạn có thể thấy nó.

Người thợ mộc tên là Thuỳ dùng tay mà tiện đồ vật khéo hơn là dùng cái qui, cái củ.

Trang Tử nói về thợ mộc có tên là Thuỳ, người có thể vẽ các vòng tròn hoàn hảo hơn là vẽ bằng cái qui (com pa). Thực sự, cái qui được cần vì bạn sợ. Nếu bạn không sợ, bản thân bạn có thể vẽ một vòng tròn hoàn hảo mà không cần giúp đỡ nào.

Trong tự nhiên các vòng tròn tồn tại ở mọi nơi, mọi thứ đều di chuyển trên vòng tròn. Vòng tròn là hiện tượng dễ nhất trong tự nhiên - và không cần dùng com pa nào cả. Các ngôi sao không tư vấn bản đồ, chúng không mang com pa và chúng liên tục di chuyển trong vòng tròn. Nếu bạn cho chúng com pa và bản đồ, tôi chắc chắn chúng sẽ bị lạc - chúng sẽ không biết đi đâu và làm gì.

Bạn phải đã nghe câu chuyện về con rết rồi chứ? Một con rết bước đi với một trăm chân. Một con ếch, một triết gia đấy, thấy con rết, ông ta nhìn và quan sát và ông ta trở nên rất rối loạn; khó mà bước được cho dù với bốn chân, nhưng con rết này đang bước đi với một trăm chân. Đây quả là phép màu! Làm sao mà con rết quyết định được chân nào chuyển trước, và thế rồi chân nào chuyển sau đó? Và những một trăm chân! Cho nên con ếch dừng con rết lại và hỏi một câu hỏi: "Tôi là một triết gia và tôi bị phân vân bởi anh. Vấn đề đã nảy sinh mà tôi không thể giải được. Làm sao anh bước được? Làm sao anh xoay xở làm điều đó được? Điều đó dường như là không thể được!" Con rết nói: "Tôi đã từng bước đi cả đời tôi, nhưng tôi đã không nghĩ về điều đó. Bây giờ ông hỏi, tôi sẽ nghĩ về điều đó và thế rồi tôi sẽ nói cho ông."

Lần đầu tiên ý nghĩ đi vào tâm thức của con rết. Thực sự, con ếch là đúng - chân nào phải đi trước? Con rết dừng ở đó đến vài phút, không thể chuyển động được, lưỡng lự, và ngã nhào. Và nó nói với con ếch: "Xin ông đừng hỏi những con rết khác câu hỏi này. Tôi đã từng bước đi cả đời tôi và nó chưa bao giờ là vấn đề cả, còn bây giờ ông đã giết tôi hoàn toàn rồi! Tôi không thể chuyển động được. Và một trăm chân để chuyển động! Làm sao tôi có thể xoay xở được?"

Cuộc sống đi trong vòng tròn hoàn hảo, cuộc sống chuyển động hoàn hảo, không có vấn đề gì. Trang Tử nói về Thuỳ, rằng ông ấy có thể vẽ những vòng tròn hoàn hảo bằng tay hơn là bằng việc dùng com pa. Bạn cần com-pa vì bạn không tin tưởng vào cuộc sống; bạn cần đạo đức, giới luật, nguyên tắc, Kinh Thánh, Koran, Gita để chỉ đạo bạn, chỉ vì bạn không tự tin vào lực bên trong. Đó là cuộc sống của bạn. Và những Kinh Thánh, Koran, và Gita này, chúng đã tạo ra cùng tình huống cho bạn như tình huống con ếch đã tạo ra cho con rết.

Nhiều giới luật thế phải được tuân theo, nhiều nguyên tắc thế phải được quản lí - nhiều khái niệm đạo đức thế. Bạn có nhiều thứ bị áp đặt lên bạn tới mức cuộc sống bên trong của bạn không thể tự phát được. Bạn đi lạc lối, không phải bởi vì bất kì thế lực ác nào, mà bởi vì những người làm điều tốt. Không phải là Quỉ dẫn bạn tới cái sai, chính các tu sĩ của bạn, những người lãnh đạo của bạn, cái gọi là thánh nhân của bạn.

Điều này rất khó. Dễ tin vào Quỉ, để cho bạn đổ mọi trách nhiệm lên Quỉ. Không có Quỉ đâu, tôi nói với bạn đấy. Và đó là điều Trang Tử cũng đang nói.

Trang Tử nói: "Không có Thượng đế, không có Quỉ, chỉ cuộc sống tồn tại." Các tu sĩ tạo ra Thượng đế và các tu sĩ tạo ra Quỉ bởi vì tu sĩ tạo ra phân biệt giữa sai và đúng. Và một khi phân biệt này đi vào trong tâm trí bạn, bạn sẽ không bao giờ là đúng. Tự nhiên là đúng. Một khi phân biệt này đi vào trong tâm trí bạn, rằng cái này là sai và cái kia là đúng, bạn sẽ không bao giờ đúng, bạn sẽ không bao giờ thoải mái, bạn sẽ không bao giờ cảm thấy thảnh thơi, bạn bao giờ cũng sẽ căng thẳng. Và bất kì cái gì bạn làm, đều sẽ sai vì phân biệt này tạo ra lẫn lộn. Toàn thể cuộc sống là im lặng và có tính thiền thế, sao nhiều nỗ lực thế được cần cho bạn? Chính bởi vì có phân biệt.

Người thợ mộc tên là Thuỳ dùng tay mà tiện đồ vật khéo hơn là dùng cái qui, cái củ. Nếu bạn không tự ý thức, cuộc sống của bạn di chuyển một cách tự động.

Chiếc qui đó là việc tự ý thức: bạn làm bất kì cái gì một cách tự ý thức và bạn sẽ trong rắc rối. Bạn nói, cả ngày bạn liên tục tán chuyện với bạn bè, và không có vấn đề gì. Nhưng nếu tôi yêu cầu bạn tới đây và nói từ chiếc ghế này cho những người bạn đã tụ tập ở đây, bạn sẽ ở trong cùng tình thế như con rết. Và vậy mà bạn đã từng nói cả đời bạn mà chẳng bao giờ có vấn đề gì.

Tại sao vấn đề này bước vào? Vấn đề này bước vào vì bây giờ bạn tự ý thức. Bây giờ nhiều người đang nhìn vào bạn, quan sát bạn, tới mức bây giờ bạn không thể thoải mái và tự phát được. Bây giờ bạn phóng chiếu, bây giờ bạn muốn lập kế hoạch, bây giờ bạn muốn mọi người thích bạn. Bất kì cái gì bạn nói, bạn đều muốn họ bị ấn tượng - bây giờ bạn tự ý thức.

Bằng không mọi người đều là người nói, người nói bẩm sinh. Mọi người liên tục nói và không bao giờ có vấn đề gì. Nhưng một khi bạn đưa họ vào trong bục giảng và bảo họ nói với khán giả, cái gì đó đi sai. Cái gì đi sai? Chẳng cái gì đã thay đổi nhưng tự ý thức đã đi vào, và tự ý thức là vấn đề.

Ngón tay hoà hợp với món đồ mà không phải dụng tâm. Được vậy là nhờ tập trung tinh thần mà tâm trí không bị câu thúc.

Ngón tay hoà hợp với món đồ mà không phải dụng tâm từ đâu cả. Không đâu nghĩa là mọi nơi, không đâu nghĩa là hư không tối thượng; không đâu nghĩa là cội nguồn tối thượng, chính là cơ sở của cuộc sống.

Bạn thở từ đâu mà hoàn hảo thế? Trang Tử nói bạn không thở, thay vì thế, 'Nó' thở bạn. Bạn không thở, bởi vì bạn phải làm gì với nó? Chẳng cái gì cả. 'Tôi đang thở' là quan niệm sai, tốt hơn nên nói: Tự nhiên, 'Nó', thở tôi. Thế thì toàn thể động thái thay đổi, thế thì toàn thể nhấn mạnh là vào tự nhiên, không vào bạn, không vào bản ngã, mà vào 'Nó', cái bao la, cái vô hạn bao quanh bạn, cái cơ sở, chính cơ sở - 'Nó' thở bạn.

Khi bạn rơi vào yêu, có thực là bạn rơi vào yêu không - hay 'Nó' rơi vào yêu qua bạn? Khi bạn giận, bạn có giận không? Bởi vì khi có giận, bạn không hiện hữu; khi có yêu, bạn không hiện hữu. Trong giận, trong yêu, trong bất kì xúc động đam mê nào, bạn không hiện hữu. Trong bất kì cái gì sống động, bạn biến mất; thế thì 'Nó' tồn tại - Đạo.

Cho nên con người của Đạo là người đã đi tới hiểu rằng 'tôi' là thứ vô dụng nhất. Nó chỉ tạo ra vấn đề và không cái gì khác - cho nên người đó bỏ nó. Thực sự không cần bỏ nó, một khi người đó hiểu, nó rơi rụng đi - không có 'tôi'. Thế thì người đó sống, thế thì người đó ăn, thế thì người đó yêu, thế thì người đó ngủ, nhưng không có 'tôi'. 'Nó' sống qua người đó. Thế thì không có gánh nặng và không có căng thẳng và không có lo âu; thế thì người đó trở thành đứa trẻ; thế thì tâm trí người đó là tự do, không lo lắng.

Bạn không thể làm được gì mà không lo lắng. Bất kì cái gì bạn làm, bản ngã đều bước vào, lo lắng bước vào, và thế rồi có lo âu.

Nhìn vào hiện tượng này đi: nhà giải phẫu mổ, và người đó là nhà giải phẫu hoàn hảo. Nhưng nếu vợ người đó đang trên bàn mổ, người đó không thể mổ được; tay người đó run run. Vào lúc khác, người đó làm việc như cái máy hoàn hảo, nhưng khi vợ người đó đang trên bàn mổ, người đó không thể mổ được - nhà giải phẫu khác nào đó được cần.

Điều gì đã xảy ra? Lo lắng đã bước vào. Với các bệnh nhân khác đã không có lo lắng, người đó được tách rời. Người đó đã không lo lắng theo cách này cách nọ, người đó đơn giản là nhà giải phẫu, một lực tự nhiên, làm việc. Tâm trí không có đó; người đó là hoàn hảo. Nhưng bởi vì vợ người đó ở đó, lo lắng đã bước vào: Ca mổ có thành công hay không? Mình sẽ có khả năng cứu được vợ mình hay không? Bây giờ, những vấn đề này có đó, tâm trí người đó có mối quan ngại - thế thì tay người đó run run.

Cả đời bạn là việc run rẩy vì bạn đã mang nhiều lo lắng thế; và thế thì bạn không thể vẽ được vòng tròn hoàn hảo.

Và việc viết của bạn...

Có khoa học về đọc cách viết của bạn và qua nó, đọc được tâm trí bạn. Có cơ sở dứt khoát cho nó vì khi bạn viết, việc run của bạn đi vào nó. Và khi bạn kí tên bạn, bạn lo lắng nhiều nhất. Thế thì việc run của bạn có đó, và với kính phóng đại việc run đó có thể được quan sát, có thể được phát hiện. Việc run đó có thể chỉ ra nhiều về bạn bởi vì bất kì cái gì bạn làm, bạn đang làm nó. Nó sẽ mang bạn, nó sẽ mang những chỉ dẫn về bạn. Chỉ bằng việc nhìn chữ viết tay của bạn, nhiều điều có thể được biết về nhân cách của bạn.

Nếu vị phật kí, điều đó sẽ là khác tuyệt đối. Sẽ không có run bởi vì không có lo lắng. Và thậm chí qua chữ kí, người ta có thể nói liệu nó thuộc vào vị phật hay không.

Bất kì cái gì bạn làm, việc run của bạn theo bạn như cái bóng. Ai tạo ra việc run này?

Bạn tới tôi và bạn nói: Tôi không an bình; tâm trí tôi không im lặng. Làm sao nó có thể vậy, chừng nào bạn chưa bỏ đi lo lắng của bạn? Bạn muốn tâm trí bạn được tĩnh lặng, bạn muốn tâm trí bạn được làm cho im lặng, rõ ràng, trong suốt. Không bỏ lo lắng, điều đó là không thể được, vì sẽ vẫn có việc run.

Điều duy nhất có thể được làm mà không làm thay đổi lo lắng của bạn là đè nén tất cả run rẩy vào bên trong. Nếu bạn quan sát, bạn sẽ cảm thấy rằng trên bề mặt mọi thứ là yên lặng, bình thản, nhưng sâu bên dưới bạn đang run, liên tục run. Sâu bên dưới sợ và run tiếp tục. Chúng được sinh ra từ lo lắng.

Và lo lắng điều gì? Đó là về cách người khác bị ấn tượng bởi bạn. Nhưng tại sao bạn lo nghĩ thế về người khác? Lo nghĩ tới mức bạn không thể sống được chút nào? Mọi người đều tự hỏi người khác nghĩ gì về họ, và cùng điều đó là trường hợp với người khác. Họ đang lo nghĩ về bạn, và bạn lo nghĩ về họ.

Một lần chuyện xảy ra là Mulla Nasrudin đang bước đi trên đường. Đó là con đường đơn độc, mặt trời đã lặn, và bóng tối đang buông xuống. Đột nhiên anh ta cảm thấy sợ vì vài người đang tới, trong một toán, và anh ta nghĩ: Đây chắc phải là bọn thổ phỉ, bọn cướp, và chẳng có ai khác ở đây, mỗi bản thân mình. Thế là anh ta nhảy qua bờ tường ở cạnh đó và thấy bản thân mình đang trong nghĩa địa. Một nấm mồ mới đào có đó cho nên anh ta lẩn vào trong nó, bằng cách nào đó tự trấn tĩnh mình, nhắm mắt lại, và chờ đợi mọi người đi qua để cho anh ta có thể về nhà. Nhưng mọi người cũng đã thấy rằng có ai đó ở đó. Mulla đã nhảy một cách bất thình lình, cho nên họ cũng trở nên sợ. Có chuyện gì vậy? Ai đó đang ẩn ở đó, hay làm cái gì đó gây hại sao? Cho nên tất cả họ cũng nhảy qua tường. Bây giờ, Mulla chắc mẩm: "Mình đúng rồi, mình suy diễn đúng, họ là những người nguy hiểm. Bây giờ không cái gì hơn nữa có thể được làm; mình phải giả vờ rằng mình chết." Thế là anh ta giả vờ. Anh dừng thở vì bạn không thể cướp hay giết người chết được. Nhưng mọi người đã thấy người này nhảy vào, cho nên họ trở nên rất lo lắng. Anh ta định làm gì? Họ tụ tập xung quanh, nhìn vào nấm mồ, và họ nói: "Ý tưởng gì thế này? Anh đang làm gì? Sao anh ở đây?" Mulla mở mắt nhìn họ, thế rồi trở nên chắc chắn rằng không có nguy hiểm gì. Anh ta cười và nói: "Bây giờ, đây là vấn đề, một vấn đề rất triết học. Các ông hỏi tôi tại sao tôi ở đây, và tôi muốn hỏi tại sao các ông ở đây. Tôi ở đây bởi vì các ông, và các ông ở đây bởi vì tôi!"

Nó là cái vòng luẩn quẩn: bạn sợ người khác, người khác sợ bạn, và cả đời bạn trở thành đống lộn xộn. Bỏ cái vô nghĩa này đi, bỏ cái vòng luẩn quẩn này đi, đừng quan tâm tới người khác. Cuộc sống của bạn là đủ rồi, đừng bận tâm tới người khác. Và tôi bảo bạn rằng nếu bạn có thể sống một cách không bận tâm, cuộc sống của bạn sẽ nở hoa, và thế thì người khác có thể chia sẻ trong nó. Bạn muốn chia sẻ, và bạn có thể cho nhiều cho người khác, nhưng trước hết bạn phải dừng suy nghĩ về người khác và điều họ nghĩ về bạn.

Cái 'về' này là rất nguy hiểm. Không ai thoải mái, không ai ở nhà. Vì người khác, mọi người đều săn đuổi mọi người khác - và cuộc sống đã trở thành địa ngục.

Ngón tay hoà hợp với món đồ mà không phải dụng tâm.

Làm đi! Đừng bận tâm về điều bạn đang làm - làm nó toàn tâm tới mức chính việc làm trở thành phúc lạc. Và đừng nghĩ những điều lớn lao, không có những điều như vậy đâu, như là lớn hay nhỏ. Đừng nghĩ rằng bạn định làm những điều vĩ đại, chơi âm nhạc vĩ đại, vẽ bức tranh vĩ đại, rằng bạn sẽ trở thành một Picasso hay một Van Gogh, hay cái gì đó khác - một nhà văn vĩ đại, một Shakespeare, hay một Milton. Chẳng có gì cả đâu - không có những điều vĩ đại, không có những điều nhỏ bé. Có người lớn và có người nhỏ nhưng mọi sự là không lớn không nhỏ. Và người vĩ đại là người đem tính vĩ đại của mình tới mọi điều nhỏ bé mà người đó đang làm: người đó ăn theo cách vĩ đại, người đó bước đi theo cách vĩ đại, người đó ngủ theo cách vĩ đại. Người đó mang phẩm chất của tính vĩ đại cho mọi thứ.

Và tính vĩ đại là gì? Tự nhiên... Không cái gì vĩ đại hơn tự nhiên.

Hãy ăn như hoàng đế ăn. Điều đó không phụ thuộc vào phẩm chất của thức ăn, nó phụ thuộc vào người ăn, cách người đó mở hội. Cho dù chỉ với bánh mì, bơ và muối, bạn có thể là hoàng đế.

Chuyện xảy ra rằng Epicurus có một khu vườn, ngay gần Athens...

Ông ấy là một trong những người hiếm hoi nhất, cũng giống như Trang Tử. Ông ấy không tin vào Thượng đế, ông ấy không tin vào bất kì cái gì, bởi vì niềm tin là vô nghĩa. Chỉ người ngu mới tin. Con người của hiểu biết có tin cậy, không niềm tin. Tin cậy là khác. Tin cậy nghĩa là tin cậy vào cuộc sống, tin cậy nó tuyệt đối tới mức người ta sẵn sàng đi cùng nó, tới bất kì chỗ nào.

... Ông ấy có một khu vườn nhỏ, và ông ấy sống ở đó cùng với các đệ tử của mình. Mọi người nghĩ rằng ông ấy là người vô thần, vô đạo đức. Ông ấy không tin vào Thượng đế, ông ấy không tin vào kinh sách, ông ấy không tin vào bất kì đền chùa nào; ông ấy là người vô thần. Nhưng ông ấy đã sống theo cách vĩ đại. Cuộc sống của ông ấy là cao cả, cao thượng cho dù ông ấy chẳng có gì, cho dù họ rất nghèo. Nhà vua nghe nói về họ, và muốn xem họ sống thế nào, và làm sao họ có thể hạnh phúc mà không có niềm tin. Nếu bạn không thể hạnh phúc được ngay cả với niềm tin vào Thượng đế, làm sao những người này có thể hạnh phúc mà không có Thượng đế?

Thế là một tối, ông ta tới thăm khu vườn của Epicurus.

Ông ta thực sự ngạc nhiên, ngỡ ngàng - nó quả là phép màu. Họ chẳng có gì, gần như không có gì, nhưng họ sống như hoàng đế. Họ sống như các Thượng đế. Cả đời họ là mở hội. Khi họ đi ra suối tắm, đó không đơn giản là việc tắm; đó là điệu múa cùng dòng sông, đó là được hoà điệu với dòng sông. Họ hát, và họ nhảy múa, và họ bơi, và họ nhảy, và họ đắm mình.

Việc ăn của họ cũng là mở hội, bữa tiệc, và họ chẳng có gì, chỉ bánh mì và muối, thậm chí không có bơ. Nhưng họ cảm thấy biết ơn tới mức chỉ hiện hữu là đủ, không cái gì hơn được cần.

Hoàng đế rất bị ấn tượng, và ông ta hỏi Epicurus: "Lần sau ta tới, ta muốn đem vài món quà cho ông. Ông thích cái gì?" Epicurus nói: "Cho chúng tôi thời gian để suy nghĩ, chúng tôi chưa bao giờ nghĩ rằng người nào sẽ cho chúng tôi quà, và chúng tôi có nhiều món quà thế từ tự nhiên. Nhưng nếu ngài cứ khăng khăng, thế thì đem tới chút bơ, không gì khác. Ngần đó sẽ có tác dụng."

Cuộc sống có thể trở thành việc mở hội nếu bạn biết cách sống mà không bận tâm. Bằng không cuộc sống trở thành căn bệnh và bệnh tật kéo dài, điều lên tới cao trào chỉ trong cái chết.

Ngón tay hoà hợp với món đồ mà không phải dụng tâm. Được vậy là nhờ tập trung tinh thần mà tâm trí không bị câu thúc.

Bạn cần học mọi thứ bởi vì bạn đã quên tự nhiên của bạn hoàn toàn. Bây giờ các nhà tâm lí đang đề nghị rằng phải có đào tạo về yêu, bởi vì mọi người dần dần quên mất cách yêu. Nhiều tác phẩm văn học đã đi vào sự tồn tại: 'Nghệ thuật yêu', 'Cách yêu?' Mọi người đã hoàn toàn quên mất cực thích dục, cực lạc dục. Không con vật nào cần đào tạo cả! Ngay cả cây cũng dường như là thông minh hơn bạn.

Mọi thứ đều phải được dạy, ngay cả những điều rất cơ bản của cuộc sống cũng phải được dạy. Điều đó nghĩa là bằng cách nào đó chúng ta bị bật rễ. Chúng ta đã mất tiếp xúc với tự nhiên, khe hở tồn tại.

Và nếu bạn được dạy cách yêu, yêu của bạn sẽ là giả. Yêu thực phải là tự phát. Làm sao bạn có thể được dạy cho yêu? Nếu bạn được dạy, thế thì bạn sẽ hành động tương ứng với các qui tắc và luồng chảy tự nhiên sẽ không có đó.

Tự nhiên không tuôn chảy theo các qui tắc của bạn; nó có qui tắc riêng của nó. Bạn đơn giản phải hiện hữu cùng nó và nó bắt đầu vận hành. Một ngày không xa xôi lắm, khi chúng ta sẽ phải dạy cho mọi người cách thở. Ngay bây giờ bạn cười vào điều đó, nhưng nếu bạn quay lại và hỏi Epicurus, "Sẽ có lúc nào mà mọi người phải được dạy cách đạt tới cực thích không?" ông ấy chắc đã cười. Bởi vì con vật đạt tới điều đó mà chẳng có dạy dỗ gì, không Thầy, không Johnsons nào được cần, không Kinsey Report nào được cần. Con vật đơn giản yêu - yêu xảy ra một cách tự nhiên.

Bây giờ có những viện lâm sàng ở Mĩ, nơi họ dạy mọi người cách đạt tới cực thích. Và nếu qua việc học và đào tạo bạn đạt tới cực thích, nhớ cho rõ, nó không phải là thứ thật. Vì thế thì bạn đang thao túng nó, thế thì bạn đang kiểm soát nó, thế thì bằng cách nào đó bạn đang ép buộc nó, và cực thích xảy ra chỉ trong buông bỏ - và buông bỏ không thể được dạy.

Bạn không thể dạy mọi người cách đi ngủ được. Nếu bạn cố dạy họ, thế thì bạn sẽ quấy rối giấc ngủ của họ bởi vì nếu họ cố - bất kì cái gì - điều đó sẽ chỉ là việc quấy rối. Bạn đơn giản đi ngủ, bạn đơn giản gối đầu lên gối và đi vào giấc ngủ. Nếu bạn làm cái gì đó, thế thì chính việc làm sẽ là việc hoàn tác. Sống giống như ngủ; sống giống như thở.

Được vậy là nhờ tập trung tinh thần mà tâm trí không bị câu thúc.

Khi tâm trí bạn rõ ràng, nó có sự sáng tỏ, bạn không cần theo bất kì qui tắc nào. Bạn không cần mang bất kì kinh sách nào trong đầu - bạn đơn giản nhìn. Mọi thứ là trong suốt, bởi vì bạn sáng tỏ.

Giày mà thật thích hợp thì làm cho ta quên chân mình đi, dây lưng mà thật thích hợp thì làm cho ta quên ngang lưng mình đi, tâm tình thật thích hợp thì ta quên cái phải cái trái đi.

Nhớ lấy, đây là một trong những mật chú vĩ đại nhất: Khi giầy vừa, chân bị quên.

Bất kì khi nào bạn mạnh khoẻ bạn không biết gì về thân thể bạn - thân thể bị quên mất. Khi có ốm đau nào đó, chỉ thế thì bạn mới có thể không quên thân thể. Bạn có biết liệu có đầu hay không nếu như không có đau đầu? Khi có đau đầu, bạn không thể quên được cái đầu. Khi giầy bó chân thế thì nó không vừa. Khi bạn không có đau đầu nào, đầu ở đâu? Bạn hoàn toàn quên mất về nó. Bất kì cái gì mạnh khoẻ đều bị quên đi, nhưng bất kì cái gì ốm đau đều được nhớ tới - điều đó trở thành sự chú ý trong tâm trí, căng thẳng liên tục trong tâm trí.

Con người hoàn hảo của Đạo không biết tới bản thân mình; bạn biết, bởi vì bạn ốm. Bản ngã là ốm đau, ốm bản chất, bởi vì bạn liên tục phải nhớ rằng bạn là ai đó. Điều này chỉ ra rằng bạn đang trong 'không thoải mái dis-ease' sâu sắc. Bệnh tật tạo ra bản ngã; người tự nhiên mạnh khoẻ hoàn hảo thì quên hoàn toàn. Người đó giống như mây, như làn gió thoảng, như tảng đá, như cây cối, như chim - nhưng không bao giờ như con người. Người đó không hiện hữu, vì chỉ đau ốm, như vết thương, mới phải được nhớ tới.

Việc nhớ là cơ chế cho an toàn và an ninh: nếu có gai trong chân bạn, bạn phải nhớ. Tâm trí sẽ liên tục dạo đi dạo lại chỗ đó vì chiếc gai phải được tống ra. Nếu bạn quên nó, gai sẽ vẫn còn đó và nó sẽ trở thành nguy hiểm; nó có thể đầu độc toàn thân. Khi có đau đầu thân thể bảo bạn nhớ tới nó, cái gì đó phải được làm. Nếu bạn quên nó, đau đầu có thể trở thành nguy hiểm.

Thân thể bảo bạn bất kì khi nào có đau ốm nào đó, cái gì đó sai - nó hấp dẫn chú ý của bạn. Nhưng khi thân thể mạnh khoẻ, bạn quên nó; bạn trở thành 'vô thân thể' khi thân thể mạnh khoẻ. Và đây là định nghĩa duy nhất về mạnh khoẻ: mạnh khoẻ là khi không có ý thức về thân thể. Nếu có bất kì loại ý thức nào về thân thể, thế thì phần đó là không mạnh khoẻ.

Cùng điều này áp dụng cho tâm trí. Khi ý thức của bạn mạnh khoẻ, không có bản ngã - bạn không biết gì về bản thân bạn. Bạn không liên tục nhắc nhở bản thân bạn rằng 'Mình là cái gì đó,' bạn đơn giản thảnh thơi. Bạn hiện hữu, nhưng không có cái 'tôi'. Nó là cái 'đây' đơn giản, nhưng không có cái 'tôi', không bản ngã được kết tinh. Cái ta không có đó.

Giày mà thật thích hợp thì làm cho ta quên chân mình đi, dây lưng mà thật thích hợp thì làm cho ta quên ngang lưng mình đi, tâm tình thật thích hợp thì ta quên cái phải cái trái đi.

Đây là một trong những điều sâu sắc nhất cần được hiểu. Khi tâm tình thật thích hợp, mọi 'phải' và 'trái' bị quên đi. Khi tâm tình không hợp, ốm đau, thế thì bạn liên tục bị nặng gánh, lo nghĩ: cái này phải và cái kia trái - và cái phải cần được tuân theo, cái trái cần được né tránh. Toàn thể cuộc sống trở thành cuộc vật lộn làm sao để tránh cái trái và làm sao đạt tới cái phải. Và đây không phải là cách để đạt tới cái phải! Đây là cách để bỏ lỡ nó mãi mãi.

Trông đấy... Bạn có giận, dục, tham. Nếu bạn nói giận là sai thế thì toàn thể cuộc sống của bạn sẽ bị trải qua trong trạng thái giận. Đôi khi bạn sẽ giận, và đôi khi bạn sẽ giận bởi vì cơn giận của bạn - đó sẽ là khác biệt duy nhất. Đôi khi bạn sẽ giận, và khi giận qua rồi, bạn sẽ giận vì cơn giận này; bạn gọi điều này là hối hận. Và thế rồi bạn sẽ quyết định không bao giờ giận lại nữa, nhưng bạn sẽ giận nữa, vì cả hai trạng thái này đều là giận. Đôi khi bạn giận ai đó khác, đôi khi bạn giận bản thân bạn vì bạn đã giận.

Nếu bạn chống lại dục và bạn nói nó là trái, - như toàn thế giới đã nói - thế thì bạn sẽ có tính dục, và, sau khi hoạt động dục qua rồi, bạn sẽ cảm thấy mặc cảm. Trong mặc cảm đó, bạn sẽ đắn đo và suy nghĩ về dục lặp đi lặp lại; nó sẽ trở thành hoạt động trí não. Cho nên đôi khi bạn sẽ có tính dục vật lí, và đôi khi tính dục trí não - đôi khi dục trong thân thể, đôi khi dục trong tâm trí.

Một khi bạn làm ra phân biệt, một khi bạn làm ra xung đột, bạn sẽ bị phân chia.

Có lần tôi ở nhà Mulla Nasrudin. Một cô goá rất đẹp tới gặp anh ta để hỏi lời khuyên của anh ta. Cô ta nói: "Tôi đang bị rắc rối, và anh phải giúp tôi. Tôi yêu một người đàn ông rất điển trai, trẻ hơn tôi, nhưng anh ta nghèo. Và một người đàn ông già rất, rất giầu và rất xấu đang yêu tôi. Vậy tôi phải làm gì? Tôi nên lấy người nào?" Mulla Nasrudin nhắm mắt lại, suy tư, và nói: "Lấy người giầu, và tốt với người nghèo."

Đây là cách mọi xung đột nảy sinh, đây là cách bạn chọn cả hai phương án. Thế thì bạn trở nên bị phân chia. Bất kì khi nào bạn nói rằng cái này là phải và cái kia là trái, bạn đã bị phân chia, và toàn thể cuộc đời của bạn sẽ là xung đột - từ cực này sang cực khác bạn sẽ di chuyển như con lắc.

Đừng chống lại bất kì cái gì. Tại sao? Bởi vì bất kì khi nào bạn chống lại bất kì cái gì, điều đó có nghĩa là sâu bên dưới bạn ủng hộ nó, bằng không sao chống lại nó?

Người không giận, sâu bên dưới sẽ không chống lại giận. Tại sao người đó phải vậy? Người không tham, sâu bên dưới sẽ không chống lại tham. Tại sao người đó phải chống lại điều đó? Không có lí do cho người đó, nó không phải là một chọn lựa, người đó đã không làm bất kì phân biệt nào. Nhớ lấy, chính người tham bao giờ cũng là người chống lại tham, người dục là người chống lại dục, người giận là người chống lại giận, người bạo hành là người chống lại bạo hành. Thế thì họ làm gì? Họ tạo ra mục đích đối lập.

Nếu bạn bạo hành, bất bạo hành sẽ trở thành mục đích. Và làm sao người bạo hành có thể trở thành bất bạo hành được? Người đó sẽ làm gì? Chỉ có một khả năng, người đó sẽ bạo hành hướng tới bản thân mình, có vậy thôi. Người đó có thể làm cái gì khác được? Người bạo hành... làm sao người đó có thể bất bạo hành? Người giận dữ... làm sao người đó có thể hiện hữu mà không có cơn giận? Và nếu một người giận trau dồi việc không giận, trong cái không giận của người đó cũng sẽ có giận vì bạn không thể trau dồi cái gì mà không có việc bạn đi vào nó. Giận sẽ đi vào không giận, bạo hành sẽ đi vào bất bạo hành.

Nếu bạn nhìn quanh, nếu bạn quan sát đúng, bạn không thể tìm ra được người bạo hành nào nhiều hơn những người có bất bạo hành như là mục đích của họ. Và bạn không thể tìm được người nhiều dục, dục suy đồi, nhiều hơn những người có brahmacharya, vô dục, là mục đích của họ.

Trang Tử nói: "Không làm phân biệt, bằng không ông sẽ bị phân chia." Một khi bị phân chia, bạn là hai, bị chia chẻ.

Một người chia chẻ không thể tự nhiên được. Tự nhiên tồn tại trong tính thống nhất, nó là hài hoà sâu sắc, không có xung đột chút nào. Tự nhiên chấp nhận mọi thứ - không có chọn lựa, đó là buông bỏ vô chọn lựa. Đừng chọn. Và đây là phép màu: nếu bạn không chọn chống lại giận, thế thì khi giận tới bạn đơn giản giận. Đừng chọn chống lại giận. Khi giận tới đơn giản giận, và khi giận đi, để cho nó đi. Không hối hận, không để cho nó tiếp tục bên trong tâm trí, không làm cho nó là sự liên tục, không chống lại nó. Khi giận tới, nó tới! Bạn có thể làm được gì? Khi nó không tới, nó không tới! Bạn không có chọn lựa.

Thế thì phép màu xảy ra. Không chọn lựa bạn trở nên tỉnh táo tới mức năng lượng của bạn không còn bị phân chia. Và khi năng lượng không bị phân chia chúng mạnh mẽ, mênh mông tới mức giận trở thành không thể được - vì giận là một phần của yếu. Nhớ điều này... bạn càng yếu, giận càng nhiều; bạn càng mạnh, giận càng ít. Nếu bạn tuyệt đối mạnh, sẽ không có giận. Nhớ điều này... bạn càng yếu, tham càng nhiều - thực sự, người yếu phải tham để bảo vệ bản thân mình - và bạn càng mạnh, tham càng ít.

Khi năng lượng là toàn bộ trong bạn, không bị phân chia, không chia chẻ, bạn là một thể thống nhất. Tham biến mất, bởi vì tham thuộc vào tâm trí yếu đuối, tâm trí chia chẻ. Và khi bạn bị chia chẻ, sẽ có giận, và bạn sẽ tranh đấu chống lại nó, và chia chẻ càng lớn sẽ được tạo ra, và nhiều năng lượng sẽ bị tiêu tán. Và bạn sẽ trở thành đầy rối loạn bên trong, hỗn loạn, không là một nốt hài hoà ở bất kì đâu. Mọi thứ sẽ không hoà điệu.

Và bạn càng làm nhiều nỗ lực để đem nó tới hoà điệu, rắc rối sẽ càng có đó - bởi vì bạn đã bỏ lỡ bước đầu tiên, và bạn sẽ tiếp tục bỏ lỡ nó tới chính bước cuối cùng.

Bước đầu tiên là ở chỗ tâm tình thật thích hợp thì ta quên cái phải, cái trái đi. Vậy phải làm gì? Quên 'phải' và 'trái' và để tâm lắng đọng. Một điều là chắc chắn, bạn đã từng tranh đấu chống lại giận lâu thế nhưng dầu vậy bạn vẫn giận - cho nên thử cách thức của Trang Tử đi. Bạn sẽ không mất cái gì cả.

Bạn đã thử vô dục và bạn vẫn còn dục; ngược lại, bạn đã trở nên suy đồi hơn. Dục đã trở thành độc hơn - cho nên thử Trang Tử đi, bạn sẽ không mất cái gì cả. Có tính dục khi dục tới. Cũng như khi cơn đói tới, bạn ăn thức ăn, vậy khi dục tới thì có tính dục đi. Đừng làm chọn lựa nào, đừng nói cái này là sai. Nó là tốt. Chấp nhận nó đi - nó là một phần của tự nhiên. Và đột nhiên khoảnh khắc sẽ tới khi bạn sẽ là một thể thống nhất và dục sẽ được biến đổi một cách tự động thành yêu.

Bởi vì con người ở trong thể thống nhất... Cố hiểu thể thống nhất này nghĩa là gì.

Mọi đàn ông và mọi đàn bà đều là lưỡng dục: mọi đàn ông đều là cả đàn ông và đàn bà bên trong, và mọi đàn bà đều là cả đàn ông và đàn bà bên trong. Không ai đơn giản là đàn ông hay đàn bà - họ không thể thế được - bởi vì một người là đàn ông và người kia là đàn bà, và bạn mang cả hai bên trong bạn - một nửa và một nửa. Một nửa của mẹ bạn và một nửa của bố bạn đang được mang bên trong bạn, cho nên bạn là cả nam và nữ - nửa và nửa. Đây là chia chẻ sâu sắc. Và nếu bạn tạo ra nhiều chia chẻ, chia chẻ này sẽ ngày càng rộng hơn. Vứt mọi chia chẻ đi, đừng tạo ra bất kì tranh đấu nào - không chọn lựa. Giận dữ và chấp nhận nó, có tính dục và chấp nhận nó, có tham và chấp nhận. Bạn có thể làm cái gì khác được? Tự nhiên đã trao những điều này cho bạn, cho nên chấp nhận chúng đi, và cả hậu quả của chúng nữa, tất nhiên.

Nếu bạn giận, thế thì ai đó khác sẽ giận - chấp nhận giận và hậu quả đi. Thế thì việc chia chẻ của bạn mất đi, và dần dần tính lưỡng dục bên trong của bạn trở thành hài hoà, vòng tròn được tạo ra, cực thích bên trong xảy ra - nữ của bạn và nam của bạn gặp gỡ bên trong. Và khi chúng gặp gỡ bên trong bạn đã trở thành một; bây giờ một sinh linh mới được sinh ra. Tính một này có yêu như cái bóng của nó. Bạn không thể yêu được. Yêu của bạn là mẽ ngoài, lừa dối. Yêu của bạn chỉ là thủ đoạn, yêu của bạn chỉ để đạt tới dục. Đó là lí do tại sao khi bạn đạt tới dục, yêu biến mất.

Một khi bạn đã có giao hợp dục với người đàn bà hay người đàn ông, yêu biến mất. Lần nữa sau hai mươi bốn giờ năng lượng sẽ tới, bạn sẽ tích luỹ năng lượng, và sẽ lại có dục - bạn sẽ trở thành đáng yêu lần nữa. Cho nên yêu chỉ là phương tiện để có dục, đó là lí do tại sao bạn không thể yêu vợ hay chồng riêng của bạn được - rất khó. Làm sao bạn có thể yêu được? Nhu cầu đã biến mất. Yêu chỉ là chuyện tán tỉnh, chỉ là màn dạo đầu để thuyết phục người kia có dục. Với vợ hay chồng không thuyết phục nào được cần, họ được coi là đương nhiên có sẵn. Chồng có thể yêu cầu, vợ có thể yêu cầu, không cần thuyết phục. Cho nên yêu biến mất. Không cần tán tỉnh. Gần như không thể nào thấy làm sao vợ có thể yêu được chồng, làm sao chồng có thể yêu được vợ. Họ chỉ có thể giả vờ. Và việc giả vờ đó trở thành nặng nề, thứ nặng nề trên mọi người. Giả vờ yêu! Thế thì cuộc đời bạn cảm thấy vô nghĩa.

Đó là lí do tại sao mọi người lâm vào các quan hệ ngoài hôn nhân: nó lại cho bạn chút ít năng lượng, chút ít cảm giác về yêu, bởi vì với người mới, bạn phải tán tỉnh lần nữa. Bạn không thể coi người kia là đương nhiên có sẵn, bạn phải thuyết phục. Trước khi bạn cám dỗ, thuyết phục sẽ được cần tới. Yêu của bạn chỉ là thuyết phục. Nó không thể khác được, bởi vì yêu xảy ra chỉ khi bạn đã trở thành một thể thống nhất - không trước đó. Từ 'dục' là rất hay. Gốc nguyên thuỷ của từ 'sex-dục' nghĩa là phân chia - dục nghĩa là phân chia. Nếu bạn bị phân chia bên trong, thế thì dục sẽ có đó.

Khi bạn khao khát người đàn bà hay người đàn ông, điều gì xảy ra? Một phần của bạn, khao khát gặp gỡ phần kia, nhưng bạn đang cố gặp gỡ người khác ở bên ngoài. Bạn có thể gặp trong một khoảnh khắc, nhưng lần nữa bạn sẽ lại một mình, bởi vì ở bên ngoài không thể có gặp gỡ vĩnh hằng. Dục nhất định chỉ là nhất thời vì người khác là người khác. Nếu bạn gặp gỡ người đàn bà bên trong hay người đàn ông bên trong thế thì gặp gỡ có thể là vĩnh hằng. Và khi mọi phân chia bị mất, gặp gỡ này xảy ra. Đây là biến đổi giả kim thuật: người đàn bà và người đàn ông của bạn gặp gỡ bên trong và bạn trở thành một. Và khi bạn là một, bạn sẽ có yêu.

Yêu là phẩm chất của một Phật hay một Christ hay một Trang Tử. Bạn chỉ chơi với những đồng tiền giả, bạn không thể yêu được. Và bạn càng hiểu nó hơn, càng tốt hơn, bởi vì thế thì bạn sẽ không bị lừa và bạn sẽ không lừa người khác.

Một khi bạn là một thể thống nhất, Trang Tử cũng đã xảy ra cho bạn, và: tâm tình thật thích hợp thì ta quên cái phải cái trái đi.

Không thay đổi trong lòng, không theo ngoại vật, luôn luôn thích hợp với việc. Có khả năng thích hợp thì không gì không thích hợp được mà không hay rằng mình đã thích hợp với vật.

Ngay bây giờ bạn có ám ảnh, cưỡng bách, bạn phải làm những điều nào đó. Thân thể ép buộc bạn một cách liên tục, tâm trí ép buộc bạn làm chúng. Nếu bạn không làm chúng thế thì bạn cảm thấy không thoải mái, nếu bạn làm chúng, bạn cảm thấy mặc cảm - dường như không có lối ra. Nếu bạn đi vào dục, bạn cảm thấy mặc cảm, bạn đã làm cái gì đó sai; nếu bạn không đi vào dục, bạn cảm thấy không thoải mái bởi vì năng lượng tụ tập và bạn có thể xả năng lượng đó ra đâu? Thế thì năng lượng này đi bên trong và ép buộc bạn, thúc đẩy bạn; cuộc sống của bạn là cuộc sống của thúc ép và ám ảnh. Và bất kì cái gì bạn làm, bạn sẽ trong rắc rối, bởi vì nếu bạn đi vào trong dục, bạn sẽ cảm thấy chán nản; mọi mơ sẽ bị tan nát, chẳng cái gì được đạt tới. Bạn đã từng tưởng tượng nhiều thế, bạn đã phóng chiếu nhiều thế, nhưng điều thực không bao giờ tương đương với điều bạn đã mơ theo bất kì cách nào.

Bạn càng mơ, thực tại sẽ càng chán nản hơn, và thế rồi bạn cảm thấy: Sao phí năng lượng? Sao chui vào quan hệ và những phức tạp không cần thiết này? Vì khi người khác đi vào, người đó sẽ đem vấn đề riêng của mình vào. Cho nên mọi quan hệ đều trở thành gánh nặng, nó không phải là tự do - bởi vì mọi quan hệ đều nảy sinh từ cưỡng bách.

Chỉ người có tâm tính thoải mái, người đã trở thành một thể thống nhất, mới là người tự do. Điều đó không có nghĩa là người đó sẽ đi lên Himalayas, hay trốn lên Tây Tạng. Không! Người đó sẽ ở đây, nhưng người đó sẽ ở đây với phẩm chất khác. Người đó sẽ yêu, người đó sẽ có từ bi, sẽ có các quan hệ; nhưng người đó vẫn còn tự do. Không quan hệ nào bắt nguồn từ ám ảnh, nó chỉ là chia sẻ của người đó, người đó chia sẻ bản thể mình. Người đó có nhiều cho nên người đó cho nó. Và nếu bạn chấp nhận món quà của người đó, người đó cảm thấy biết ơn sâu sắc với bạn. Trông đấy... Yêu của bạn chỉ là kĩ thuật để thu được dục, yêu của người đó không để đạt tới cái gì. Yêu của người đó không để được cái gì từ bạn, yêu của người đó chỉ là việc chia sẻ. Người đó có nó, người đó có nhiều tới mức người đó cho bạn một số. Và người đó càng cho nhiều, nó càng tăng trưởng nhiều. Bản thể của người đó đi vào trong chiều hướng khác.

Nhìn mà xem... đi vào vườn và nhìn. Nếu hoa được để lại trên cây, thế thì nhiều hoa nữa sẽ không tới, điều đó đã được quan sát. Tôi chưa bao giờ cho phép bất kì ai hái hoa, nhưng nếu trên bụi hồng, năm hoa đã lớn lên và bạn không hái chúng, không hoa nào sẽ tới nữa, và năm hoa kia sẽ chết sớm. Nếu bạn hái năm hoa, mười hoa sẽ tới; nếu bạn hái mười hoa, hai mươi hoa sẽ tới. Bạn càng hái, cây sẽ cho bạn càng nhiều hoa.

Cùng điều này là trường hợp khi bạn là một thể thống nhất: bạn đã trở thành cây nở hoa. Bạn càng cho nhiều, bạn càng thấy chúng tới nhiều; bạn càng chia sẻ nhiều, bạn càng trưởng thành trong nó. Phúc lạc tăng lên ngày càng cao hơn, cực lạc đi ngày càng sâu hơn - chia sẻ nó đi, vì không được chia sẻ, mọi thứ chết.

Nhưng điều cơ bản là, đừng 'ủng hộ' và 'chống đối'; thế thì bạn sẽ là người tự do.

Thoải mái là đúng. Với bạn hoàn cảnh chính là đối lập lại. Bạn bao giờ cũng chọn cái khó vì cái khó cho bạn thách thức và thách thức cho bạn bản ngã. Khó khăn là đúng cho bạn; dễ dàng không bao giờ đúng. Bởi vì với dễ dàng, không có chinh phục, bản ngã không thể cảm thấy được đáp ứng. Nhiệm vụ càng khó, bản ngã càng cảm thấy vui vẻ, cực lạc. Điều đó phải được thực hiện - đỉnh Everest phải bị chinh phục, mặt trăng phải bị chinh phục.

Ai đó hỏi Edmund Hillary người lần đầu tiên đạt tới đỉnh của Everest: Tại sao? Sao nhiều nỗ lực thế? Trong một trăm năm con người đã từng cố gắng và cố gắng và nhiều người đã chết! Họ không bao giờ quay lại. Tại sao có ham muốn này trèo lên Everest? Và cái gì có đó?

Chẳng có gì cả! Trong một trăm năm nhiều người đơn giản chết, mất mạng, không bao giờ quay lại, nhưng lần nữa, mọi năm, một nhóm người sẽ lại đi và thử. Và điều này là hay: không người Ấn Độ nào đã bao giờ bận tâm, và Everest là ở Ấn Độ! Không người Tây Tạng nào đã bao giờ bận tâm, và Everest là trên biên giới của Tây Tạng! Tại sao?

Các nhóm tới từ phương Tây mọi năm. Khi Hillary trèo lên nó, và quay lại, ông ấy được hỏi: "Tại sao?" Ông ấy nói: "Bởi vì Everest có đó, và chừng nào nó còn chưa được chinh phục, tôi không thể cảm thấy thoải mái." Nó vẫn còn đó, không bị chinh phục, một thách thức cho bản ngã. Chỉ bởi vì nó có đó, nó phải bị chinh phục.

Khó khăn hấp dẫn. Nó càng khó khăn, nó càng hấp dẫn bạn nhiều hơn. Nó trở thành có giá trị nhiều hơn vì qua nó, nếu bạn chinh phục, bạn sẽ đạt tới bản ngã lớn hơn. Cho dù bạn thất bại, bạn sẽ đạt tới bản ngã lớn hơn bởi vì ít nhất bạn đã thử, trong khi những người khác đã không thử chút nào.

Nếu bạn đạt tới với sự dễ dàng, chẳng cái gì được đạt tới, bởi vì bản ngã không thể cảm thấy lớn hơn được. Và nếu bạn thất bại, nhiều thứ bị mất, bởi vì mọi người sẽ nói: "Thứ dễ dàng thế, và anh không thể đạt tới nó được sao?" Bản ngã bao giờ cũng bị hấp dẫn như từ lực tới cái khó khăn, nhưng thoải mái là đúng. Cho nên bản ngã không bao giờ bị hấp dẫn tới cái đúng, nó bao giờ cũng bị hấp dẫn tới cái sai.

Một người trở thành tội phạm bởi vì tội ác là khó, một người trở thành chính khách vì chính trị là khó, một người trở thành điên về tiền, vì làm ra tiền là khó. Với bất kì cái gì mà khó, mọi người sẽ phát điên. Không phải là bất kì cái gì được đạt tới đâu, mà chỉ bởi vì nó có đó như đỉnh Everest, một thách thức, nó phải bị chinh phục.

Nhìn vào những người thành công, những người đã thành công ấy. Nhìn vào họ! Họ đã đạt được cái gì? Họ có thể đã đạt tới Everest, được, những chẳng có gì ở đó cả. Người ta phải quay về. Nhìn các tổng thống, thủ tướng, các Rockefeller, họ đã đạt được cái gì? Chẳng cái gì cả! Họ biết từ sâu bên dưới rằng họ đã không đạt được cái gì. Nhưng một điều họ đã làm, điều khó nhất - lịch sử sẽ ghi nhớ họ.

Lịch sử bao giờ cũng nhớ những người ngu, vì người ngu làm ra lịch sử và người ngu viết nó!

Trang Tử không làm ra lịch sử, vì thoải mái là đúng. Cho nên làm sao bạn có thể làm ra lịch sử nếu bạn thoải mái? Nếu bạn thắng cuộc chiến tranh và giết hàng triệu người bạn làm ra lịch sử. Nếu bạn chỉ đánh răng buổi sáng, làm sao bạn có thể làm ra được lịch sử? Và thoải mái là đúng! Bạn tắm, và bạn hát bài hát nhỏ, làm sao bạn có thể làm ra lịch sử được? Bạn ăn thức ăn và bạn im lặng đi ngủ mà không mơ gì. Làm sao bạn có thể làm ra lịch sử được? Không! Lịch sử không chú ý tới những người là thoải mái và tự nhiên. Lịch sử chú ý tới những người điên, bị ám ảnh bởi cái gì đó, người tạo ra rắc rối theo cách này khác. Và khó khăn là sai, thoải mái là đúng; là thoải mái và không cố ở trong lịch sử đi. Để nó cho những người ngu và người điên, bạn chỉ ở bên ngoài nó. Vì bạn không thể có cả hai được. Hoặc bạn có thể có cuộc sống, hoặc bạn có thể được ghi nhớ trong lịch sử. Nếu bạn có cuộc sống, bạn sẽ chỉ là người thoải mái và đơn giản, làm những điều đơn giản và nhỏ bé, và tận hưởng chúng. Bạn sẽ không tạo ra bất kì rắc rối nào cho bất kì ai, không ai sẽ chú ý gì tới bạn; bạn sẽ tồn tại dường như bạn chưa bao giờ tồn tại. Đó là điều thoải mái là gì - tồn tại dường như bạn không tồn tại, tồn tại dường như bạn không có, không theo cách thức của bất kì ai. Không ai sẽ biết về bạn nhưng không có nhu cầu. Bạn sẽ tận hưởng, bạn sẽ đạt tới đỉnh cao nhất của cực lạc.

Thoải mái là đúng. Thoải mái là đúng. Bắt đầu đúng, và ông là thoải mái. Và đây là tiêu chí: Làm bất kì cái gì, nếu bạn cảm thấy thoải mái làm nó, điều đó là đúng. Nếu bạn cảm thấy không thoải mái làm nó, cái gì đó là sai. Nếu bạn căng thẳng, điều đó nghĩa là bạn đang sống cuộc sống không thoải mái. Nếu bạn không thể ngủ được, không thể thảnh thơi được, không thể buông bỏ được, điều đó chỉ ra bạn đang sống cuộc sống không thoải mái - bạn đang theo những điều khó khăn, điều không thể được.

Đổi phong cách sống của bạn đi, bạn đang trên con đường sai. Bắt đầu đúng và bạn bao giờ cũng thoải mái, bắt đầu đúng và bạn bao giờ cũng nghỉ ngơi - đó là tiêu chí. Cho nên bao giờ cũng nhìn vào điều xảy ra khi bạn làm cái gì đó: nếu bạn trở nên an bình, nếu bạn trở nên nghỉ ngơi, ở nhà, thảnh thơi, nó là đúng. Đây là tiêu chí, không cái gì khác là tiêu chí. Cái là đúng cho bạn, có thể không đúng cho ai đó khác, nhớ điều đó nữa. Bởi vì cái là thoải mái cho bạn, có thể không thoải mái cho ai đó khác, cái gì đó khác, có thể là thoải mái cho người đó. Cho nên có thể không có luật phổ quát về nó. Mọi cá nhân đều phải tìm ra nó cho bản thân mình. Cái gì là thoải mái cho bạn? Đừng nghe thế giới, bởi vì có những người sẽ muốn áp đặt luật của họ lên bạn. Những người này là kẻ thù, tội phạm.

Không ai đã hiểu cuộc sống lại muốn áp đặt cái gì lên bạn. Người đó sẽ đơn giản giúp bạn thành thoải mái, để cho bạn có thể tìm được cái gì là đúng cho bạn.

Liên tục thoải mái và ông là đúng..

Và thế thì sống theo cách mà bạn bao giờ cũng thấy thoải mái. Cũng giống như đứa trẻ nhỏ, ngủ một cách hạnh phúc, ăn một cách hạnh phúc, nhảy múa một cách hạnh phúc, sôi sùng sục với năng lượng - chỉ thoải mái. Nhớ lấy, không ai sẽ để ý tới bạn. Mọi người thậm chí có thể nghĩ bạn điên. Bởi vì nếu bạn nghiêm chỉnh, họ nghĩ bạn có giá trị, nếu bạn liên tục cười và bạn làm cho cuộc sống của bạn thành vui đùa, họ nghĩ bạn là kẻ ngu. Để họ nghĩ vậy đi. Bạn là kẻ ngu, nhưng thoải mái. Đừng là người khôn và không thoải mái, vì không trí huệ nào có thể nở hoa trong cuộc sống không thoải mái. Trí huệ đó là giả, nó được vay mượn. Thoải mái đi. Và thoải mái thì không có khó gì. Một khi bạn hiểu, thế thì bạn có thể tìm ra con đường của bạn.

Liên tục thoải mái và ông là đúng.

Trang Tử thật hay, Trang Tử là vô song, Trang Tử là duy nhất! Vì ông ấy nói: Liên tục thoải mái và ông là đúng. Ông ấy không nói: Bất bạo hành đi, thế thì ông là đúng; là thực đi, thế thì ông là đúng; không giận, bằng không ông sẽ sai; không có tính dục... Không! Chẳng cái gì! Ông ấy nói: "Thoải mái và liên tục thoải mái, và ông là đúng - và thế rồi ông chọn con đường riêng của ông." Ông ấy cho bạn điều bản chất, không phải là phương hướng đặc biệt, nhưng chỉ là chân lí phổ dụng.

Có khả năng thích hợp thì không gì không thích hợp được mà không hay rằng mình đã thích hợp với vật.

Bởi vì nếu bạn quá quan tâm tới cách đúng, bạn sẽ trở thành không thoải mái. Cho nên ngay cả với Trang Tử cũng thoải mái đi; bằng không bạn sẽ trở thành không thoải mái. Và bạn là hiệu quả với việc trở thành không thoải mái, tới mức bạn thậm chí có thể biến Trang Tử thành tính điên.

Có khả năng thích hợp thì không gì không thích hợp được. Cứ quên đi. Thoải mái, có vậy thôi. Mà không biết rằng mình đã thích hợp với vật - cả điều đó nữa! Bằng không bạn sẽ trở thành quá gắn bó với tính thoải mái, và thế thì tính thoải mái cũng sẽ trở thành tảng đá trên ngực bạn.

Nếu bạn tới Trang Tử và nói: "Bây giờ tôi đã trở thành thoải mái." Ông ấy sẽ nói: "Đi đi, vứt cái thoải mái này đi!" Bạn vẫn còn mang nó. Khi bạn thoải mái, bạn thoải mái, không quan niệm, không khái niệm nào được tạo ra từ nó. Khi bạn thoải mái, tại sao nói điều đó, tại sao thậm chí mang nó? Bởi vì nếu bạn mang nó, sớm hay muộn nó sẽ trở thành vết thương. Người thoải mái đơn giản thoải mái, và quên lãng. Người đó không biết rằng mình là thoải mái, người đó không biết rằng mình là đúng, người đó không biết rằng người đó có giá trị theo bất kì cách nào. Người đó đơn giản sống tính thoải mái của mình.

Và bất kì khi nào bạn đi tới một người đang sống sự thoải mái của người đó một cách dễ dàng, đơn giản, không nhận biết, bạn sẽ có khả năng ngửi nó. Căng thẳng có mùi vị riêng của nó và thoải mái có mùi vị riêng của nó; nhưng bạn có thể không bị ấn tượng bởi nó.

Bạn căng thẳng thế, bạn bao giờ cũng bị ấn tượng bởi những người căng thẳng - người hành động, người đang ngồi trên ngai vàng của họ, như bức tượng. Thế thì bạn bị ấn tượng; sự việc dường như khó khăn thế. Bạn có bị ấn tượng bởi đứa trẻ không? Bạn có nhìn vào đứa trẻ đang chơi không? Không ai bị ấn tượng cả! Thế thì bạn không thể bị ấn tượng bởi Trang Tử. Thế thì bạn không thể bị ấn tượng bởi người thực sự thoải mái vì người đó có thể không tạo ra tác động gì lên bạn.

Nhưng nếu bạn hiểu, bạn sẽ cảm thấy rung động khác quanh người thoải mái. Và làm sao bạn sẽ cảm thấy nó? Cách thức sẽ là gì? Cách thức sẽ là ở chỗ, gần người thoải mái, bạn cũng sẽ cảm thấy bản thân bạn trở thành thoải mái hơn, thảnh thơi hơn.

Người thảnh thơi thực sự sẽ làm cho bạn được thảnh thơi, người căng thẳng sẽ làm cho bạn căng thẳng. Với người sống một cách tự nhiên, bạn sẽ cảm thấy rằng bạn đang ở nhà; người đó sẽ không ép buộc bạn theo bất kì cách nào, người đó sẽ không cố thay đổi bạn theo bất kì cách nào. Người đó sẽ chấp nhận bạn, người đó sẽ là việc chấp nhận. Qua chấp nhận của người đó, bạn có thể học được việc chấp nhận và nếu bạn có thể chấp nhận bản thân bạn, tự nhiên tiếp quản. Và một khi tự nhiên tiếp quản, đại dương không còn xa lắm, con sông thường xuyên chảy tới nó.

Xem tiếp Chương 2 - Quay về Mục lục