Read more
Thực Hành Vô Ngã by Vô Ngã
Sách Thiền Sư Thích Nhất Hạnh
Đọc và download hàng trăm quyển sách của Thầy tại đây.
Đường Xưa Mây Trắng
Chương 25. Đỉnh Cao Của Nghệ Thuật
Con đường này Bụt đã
từng đi. Người đi thong thả và ngắm nhìn cảnh vật. Trời gần trưa, người ghé khất
thực ở một xóm ven đường, rồi người mang bát đi vào một khu rừng yên tĩnh gần
đó để thọ trai. Thọ trai xong, Bụt đi kinh hành trong rừng và sau đó người tìm
một gốc cây im mát ngồi xuống để tĩnh tọa. Được sống trở lại một mình trong rừng,
Bụt rất hoan hỷ.
Người ngồi tĩnh tọa
được hồi lâu thì thấy một đám thanh niên đi ngang. Đây chắc là những thanh niên
con nhà khá giả, bởi vì người nào cũng ăn mặc tươm tất sạch sẽ. Họ vào khoảng
ba mươi người. Nhiều người cầm nhạc cụ trong tay. Thấy Bụt, họ ngưng lại, thanh
niên đi đầu cúi chào và hỏi người:
- Sa-môn, ông có thấy
một cô gái mới chạy ngang qua đây không?
Bụt hỏi lại:
- Các bạn tìm cô gái ấy
để làm gì?
Người thanh niên kể lại
đầu đuôi câu chuyện. Bọn họ đều là dân thành phố Banarasi. Họ vào rừng nầy từ
sáng để tổ chức một cuộc vui. Họ có đem theo nhiều nhạc cụ và một cô vũ nữ. Sau
khi đàn hát, múa nhảy và ăn uống, cả bọn đều tìm chốn ngã lưng để ngủ trưa. Trong
khi mọi người ngủ trưa, cô gái đã đánh cắp một số những đồ châu báu trang sức của
bọn con trai và bỏ đi mất. Các chàng trai thức dậy thấy thế rủ nhau đi lùng bắt
cô gái.
Bụt nhìn các chàng
trai và trầm tĩnh nói:
- Nầy các bạn, trong
giờ phút này các bạn nên đi tìm cô gái hay là nên đi tìm chính các bạn?
Các cậu con trai ngạc
nhiên. Phong thái của ông thầy tu đã đặc biệt mà câu hỏi của ông ta cũng đặc biệt.
Câu hỏi đó làm các cậu giật mình. Họ rủ nhau ngồi xuống, vây quanh Bụt. Chàng
trai đầu đàn nói:
- Bạch sa-môn, có lẽ
chúng con nên đi tìm chúng con trước.
Bụt nói:
Sự sống chỉ có mặt trong giây phút hiện tại, nhưng tâm ta ít khi chịu an trú trong giây phút hiện tại. Tâm ta hay ưa trở về quá khứ hoặc vọng đến tương lai. Ta cứ tưởng ta là ta, nhưng quả thực ta chưa hề thực sự tiếp xúc ta với ta, bởi vì tâm ta cứ rong ruổi chạy theo những ảo ảnh của quá khứ và của vị lai. Chỉ có một phương cách duy nhất để tiếp xúc với sự sống đích thực: đó là trở về với giây phút hiện tại.
Nếu các em biết trở về
với giây phút hiện tại thì các em trở nên tỉnh thức, và lúc đó các em mới có cơ
hội tìm được các em. Các em hãy nhìn những đọt lá xanh và ánh sáng mặt trời
đang lọc qua những đọt lá ấy. Các em đã từng có dịp thật sự ngắm nhìn màu xanh
của lá cây trong trạng thái trầm lặng và tỉnh thức của tâm tư chưa. Màu xanh ấy
là một khía cạnh vi diệu của sự sống. Nếu các em chưa bao giờ thực sự nhìn màu
xanh ấy thì bây giờ đây các em hãy thử nhìn đi.
Các chàng thanh niên
yên lặng. Theo ngón tay trỏ của Bụt, họ ngước nhìn những ngọn lá xanh đang run
nhẹ dưới làn gió thoảng của buổi trưa hè. Một lát sau, Bụt quay lại với chàng
trẻ tuổi ngồi gần bên người, và nói:
- Em có ống sáo, vậy
em hãy thổi sáo đi.
Chàng thanh niên hơi
ngạc nhiên một chút, nhưng cũng lấy sáo ra. Ngồi lại ngay ngắn, anh ta đưa sống
sáo lên thổi. Mọi người lắng nghe. Tiếng sáo đượm buồn như tiếng than khóc của
một cuộc tình duyên lỡ dỡ. Trong khi anh thổi sáo, mắt Bụt không rời khỏi anh. Khúc
sáo chấm dứt. Rừng trưa đượm buồn. Mọi người im lặng, Bụt cũng im lặng. Bỗng
nhiên người thanh niên thổi sáo quay lại, cầm đưa ống sáo cho Bụt:
- Sa-môn, ngài thổi
sáo đi.
Bụt mỉm cười. Tất cả
các chàng trai đều cười rộ. Ai cũng cho anh chàng là ngộ nghĩnh. Đã có ai đưa ống
sáo để bảo một vị sa-môn thổi bao giờ. Nhưng Bụt đã đưa hai tay tiếp nhận ống
sáo. Mọi người đều nhìn về vị sa-môn, sự tò mò trong mỗi người được kích thích.
Bụt thở những hơi thở
thật dài và thật nhẹ, rồi người nâng ống sáo lên ngang miệng. Hình ảnh người
con trai thổi sáo năm xưa trong vườn Thượng Uyển thành Kapilavatthu hiện ra
trong Bụt. Đó là một đêm trăng. Đó là bà Maha Pajapati ngồi trên ghế đá đang im
lặng lắng nghe. Đó là Yasodhara với đỉnh trầm thơm mới đổi. Bụt bắt đầu thổi
sáo.
Tiếng sáo nhẹ như một
làn khói nhỏ lơ lửng và nhẹ nhàng đi lên từ một mái tranh nghèo nào đó ở ngoại
thành Kapilavatthu trong giờ nấu cơm chiều. Rồi làn khói bỗng nhiên tỏa rộng
trên không gian như một đám mây.
Đột nhiên đám mây biến
hình thành một đóa hoa sen ngàn cánh, mỗi cánh hoa một màu sắc khác nhau lấp
lánh trong ánh nắng chiều. Đột nhiên một người thổi sáo biến thành một ngàn người
thổi sáo, tất cả những mầu nhiệm của vũ trụ đều được chế biến thành âm thanh,
âm thanh muôn màu muôn sắc, âm thanh khi thì nhẹ như gió thoảng, khi thì mau
như tiếng mưa rào, khi thì trong như tiếng hạc, khi thì đậm đà như tiếng ru
con, khi thì sáng rỡ như ngọc lưu ly, khi thì hùng vĩ như tiếng hải triều, khi
thì im lặng như nụ cười của người đã thoát ly được sự hơn thua còn mất. Chim
chóc trong rừng đã im hơi lặng tiếng và gió chiều cũng đang thổi rì rào trong
lá. Rừng được bao phủ bởi một không gian thanh tịnh, an lạc và nhiệm mầu. Tất cả
các chàng thanh niên ngồi bên Bụt đều trở nên tỉnh táo một cách kỳ lạ. Họ hoàn toàn
sống trong giây phút hiện tại, tiếng sáo đưa họ về với những mầu nhiệm của giây
phút hiện tại. Họ có rừng cây, họ có Bụt, họ có tiếng sáo, họ có nhạc, họ có bản
thân họ. Tiếng sáo đã chấm dứt, nhưng tiếng sáo vẫn còn, không có chàng thanh
niên nào nghĩ tới cô vũ nữ và những châu ngọc bị đánh cắp. Họ ngồi yên lặng rất
lâu. Cuối cùng chàng thanh niên thổi sáo lên tiếng hỏi Bụt:
- Sa-môn, thầy thổi
sáo thật hay, con chưa bao giờ nghe ai thổi sáo diệu kỳ như vậy. Thầy đã học với
ai? Con có thể theo thầy để học thổi sáo được không?
Bụt mỉm cười:
- Hồi nhỏ, tôi đã học
thổi sáo, nhưng bảy năm nay tôi không có dịp thổi. Đây là lần thứ nhất tôi thổi
sáo trở lại sau bảy năm, nhưng tiếng sáo bây giờ lại có chất liệu hơn tiếng sáo
ngày trước.
- Tại sao thế, thưa
sa-môn? Tại sao sau bảy năm không tập dượt mà tiếng sáo thầy lại hay hơn?
- Thổi sáo hay không
phải là chỉ do tập dượt nhiều. Sở dĩ tôi thổi được hay hơn ngày xưa là tại vì
tôi đã tìm được chính tôi. Nghĩa là tôi đã tìm ra được đạo giác ngộ. Em không
thể đạt được tới chỗ tuyệt vời của nghệ thuật nếu em không lên tới được chỗ tuyệt
cùng của tâm linh. Vì vậy nếu em muốn thổi sáo hay thì em phải tu học theo con
đường tỉnh thức.
Rồi Bụt bắt đầu giảng
cho các chàng thanh niên về đạo giác ngộ, về bốn sự thật và con đường Bát
Chánh. Ba mươi người thanh niên nghe người giảng đều được tỏ ngộ. Tất cả đều quỳ
xuống tỏ ý xin làm môn đệ xuất gia của người.
Bụt vui lòng làm lễ
xuất gia họ ngay tại chỗ, và bảo ba mươi chàng thanh niên tìm ngay về vườn lộc
Uyển để gặp đại đức Kondanna. Người dặn họ trình bày tự sự với thầy Kondanna và
xin thầy cho cạo bỏ râu tóc, khoác áo khất sĩ và thọ lãnh những lời chỉ dẫn tu
học. Người bảo trong một tương lai gần họ sẽ được gặp lại người.
Đêm ấy, Bụt nghỉ
trong rừng. Sáng hôm sau, người vượt sông Hằng, rồi theo bờ sông đi về phương
Đông. Người dự định sẽ ghé thăm bọn trẻ tại thôn Uruvela, trước khi đi về
Rajagaha gặp vua Bimbisara theo lời hứa cũ.
0 Đánh giá