Read more
Thực Hành Vô Ngã by Vô Ngã
Sách Thiền Sư Thích Nhất Hạnh
Đọc và download hàng trăm quyển sách của Thầy tại đây.
Đường Xưa Mây Trắng
Chương 43. Máu Ai Cũng Đỏ, Nước Mắt Ai Cũng Mặn
Tuy quốc vương
Pasenadi chưa chính thức quy y với Bụt, nhưng cuộc viếng thăm của vua tại tu viện
Jetavana đã được mọi giới trong vương quốc bàn tán đến và đã đem lại ảnh hưởng
không nhỏ cho giáo đoàn của Bụt tại kinh đô Savatthi. Một số các vị lãnh tụ của
các giáo phái tại thủ đô, lâu nay đã từng được quốc vương kính nể và bảo trợ, bắt
đầu có mặc cảm là bị bỏ rơi. Họ nhìn tu viện Jetavana với con mắt không có thiện
cảm.
Tuy nhiên giới trí thức
và tuổi trẻ tìm tới tu viện Jetavana càng lúc càng đông. Ngay trong mùa an cư,
trên một trăm năm mươi thanh niên đã xin được xuất gia và đã được thầy
Sariputta cho làm lễ xuống tóc. Đại chúng tu học rất tinh tấn trong ba tháng an
cư này, và cứ bảy hôm hay tám hôm một lần, tại tu việc có tổ chức thuyết pháp.
Thấy quốc vương Pasenadi chuyên cần đi cúng dường và nghe thuyết pháp một số
quan chức trong triều cũng bắt chước vua. Một số đã làm như thế từ tấm lòng
thành thực ngưỡng mộ bậc thầy giác ngộ, còn một số đã làm như thế để cho vua
vui lòng.
Mùa an cư được kết
thúc bằng một lễ cúng dường lớn. Vua và triều thần đã nghe theo lời Bụt tổ chức
một pháp hội, cúng dường thực phẩm và y dược cho mọi giới xuất gia, và chẩn tế
cho những gia đình nghèo khổ nhất ở thủ đô và trong vương quốc. Sau khi lễ này
hoàn mãn, vua và hoàng hậu đều xin quy y với Bụt.
Sau mùa an cư, Bụt và
giáo đoàn chia nhau đi hành hóa tại các vùng lân cận ở thủ đô Savatthi. Số người
được tiếp xúc với Bụt và với giáo đoàn càng ngày càng đông. Một hôm nọ, trong
khi đi khất thực ở một xóm ven đô nằm bên tả ngạn sông Hằng, Bụt gặp một người
gánh phân. Người này thuộc về giai cấp hạ tiện. Anh tên là Sunita, Sunita đã từng
nghe nói về Bụt và giáo đoàn khất sĩ, nhưng đây là lần đầu tiên anh được trông
thấy Bụt và giáo đoàn. Sunita lúng túng. Anh biết anh đang ăn mặc dơ dáy, người
anh hôi hám và trên vai anh đang gánh một gánh phân người. Sunita vội vã tránh
đường và tìm lối đi xuống bờ sông, nhưng từ xa Bụt đã trông thấy Sunita. Người
quyết tâm độ người gánh phân này. Thấy Sunita tìm lối đi xuống bờ sông, Người
cũng tìm lối đi xuống bờ sông để đón đường chàng. Thấy Bụt làm như thế, thầy
Sariputta cũng bỏ hàng ngũ của mình đi theo Bụt.
Thầy Meghiuya, thị giả
của Bụt thấy thế cũng bước theo đại đức Sariputta. Tất cả các vị khất sĩ khác
tuy vẫn còn đứng trong hàng ngũ, nhưng đều nhất loạt dừng lại im lặng quan sát.
Sunita luống cuống.
Chàng đặt gánh phân xuống, dáo dác nhìn. Phía trên đường thì các vị khất sĩ áo
ca sa vàng rựng đang đứng đầy cả đường, phía dưới nầy thì Bụt và hai vị khất sĩ
đang tiến tới và đi về phía mình. Chẳng biết làm sao, Sunita liền lội xuống nước,
đứng chắp hai tay lại.
Lúc bấy giờ, từ dãy
nhà bên sông, dân chúng đã đổ ra đứng nhìn khá nhiều. Từ già trẻ trai gái,
không ai biết chuyện đang xảy ra, Sunita vì sợ làm ô uế giáo đoàn đã tìm cách
tránh xuống bờ nước, nhưng chàng đã bị Bụt chặn đường. Chàng nghĩ giáo đoàn này
gồm toàn các giới quý phái và làm ô uế giáo đoàn là một tội rất lớn không nào
tha thứ được. Tuy chàng đã lội xuống sông, nước ngập tới đầu gối, nhưng gánh
phân của chàng vẫn còn để phía trên bờ nước. Chàng hy vọng Bụt và hai vị khất
sĩ vì thế mà trở lên phía đường trên trở lại.
Nhưng Bụt không trở
lên, người đi tới bờ nước, gần chỗ Sunita đứng, người nói với chàng:
- Này anh bạn, anh
lên trên này để chúng tôi nói chuyện.
Sunita chắp hai tay
vái lia lịa:
- Bạch đại đức, con
không dám! Bạch đại đức, con không dám!
- Tại sao? Bụt dịu
dàng hỏi.
- Con là người thuộc
giai cấp hạ tiện, con sợ làm ô uế ngài và giáo đoàn của ngài.
Bụt ôn tồn:
- Chúng tôi đã đi tu
rồi, chúng tôi không còn phân biệt giai cấp. Bạn cũng là người như tất cả chúng
tôi. Chúng tôi không sợ bị ô uế đâu. Chỉ có tham dục, sân hận, và si mê mới làm
ô uế được chúng ta, chứ một con người dễ thương như bạn thì chỉ cho chúng tôi
thêm niềm vui mà thôi. Bạn tên là gì?
- Bạch ngài, con tên
là Sunita.
- Sunita, bạn có muốn
xuất gia làm khất sĩ như chúng tôi không?
- Con không dám.
- Tại sao bạn không
dám?
- Tại vì con thuộc giới
hạ tiện ngoại cấp.
Tôi đã nói người đi tu không còn phân biệt giai cấp. Sunita! Trong đạo lý tỉnh thức và trong giáo đoàn khất sĩ, không có sự phân biệt giai cấp. Bạn hãy nghe đây. Nước trong các dòng sông như sông Ganga, sông Yamuno, sông Actravati, sông Sarabhu, sông Mahi, sông Rohini... một khi đã chảy ra biển cả rồi thì đều trở nên biển cả mà không còn giữ lại cá tính và danh hiệu riêng biệt của mình. Cũng như vậy, người đi xuất gia dù xuất thân từ giới quyền quý Khattiya hoặc giới Bà-la-môn Brahma, hoặc các giới Vessa và Suddha, hoặc không thuộc giai cấp nào, khi đã vào trong giáo đoàn để tu học theo đạo lý tỉnh thức thì đều phải từ bỏ giai cấp và chủng tộc của mình để trở nên một người khất sĩ. Sunita, nếu bạn muốn, bạn có thể trở thành một vị khất sĩ như chúng tôi.
Sunita hân hoan vô
cùng, chàng chắp hai tay trên trán, thưa:
- Lạy Bụt, chưa có ai
nói với con một lời dễ thương như là người đã nói. Ngày hôm nay là ngày hạnh
phúc nhất của đời con. Con sẽ rất sung sướng nếu Bụt cho con dự vào hàng ngũ những
người xuất gia trong đạo lý của người. Nếu Bụt chấp nhận con, con sẽ đem hết
lòng thành để theo người!
Bụt trao bình bát cho
thầy Meghiya. Người bước xuống bờ hồ và đưa tay cho Sunita bảo chàng nắm lấy. Rồi
người bảo thầy Sariputta:
- Sariputta! Thầy
giúp tôi một tay. Chúng ta tắm gội sạch sẽ cho Sunita và cho Sunita xuất gia
ngay tại đây, trên bờ nước này.
Đại đức Sariputta mỉm
cười. Thầy đặt bình bát của thầy trên bờ sông và bước xuống giúp Bụt. Sunita
không cảm thấy thoải mái lắm khi được Bụt và thầy Sariputta kỳ cọ và tắm rửa,
nhưng chàng không dám làm phật lòng hai người. Bụt bảo thầy thị giả lên tìm đại
đức Ananda để xin một chiếc y khoác ngoài, và người làm lễ xuất gia cho Sunita
ngay trên bờ sông. Làm lễ xuất gia xong, Sunita được giao cho đại đức
Sariputta. Đại đức đưa vị khất sĩ mới về tu viện Jetavana, trong khi Bụt và
giáo đoàn tiếp tục trên con đường khất thực.
Tất cả những gì xảy
ra bên bờ sông hôm ấy dân chúng địa phương đều đã được chứng kiến. Tin Bụt thâu
nhận Sunita một người làm nghề hốt phân, một người thuộc giai cấp hạ tiện vào
trong giáo đoàn khất sĩ bắt đầu được loan truyền các giới ở thủ đô, nhất là giới
tôn giáo, và đã gây xúc động lớn. Chưa bao giờ ở vương quốc Kosala này mà một
người trong giới ngoại cấp như Sunita lại được đón nhận và đưa vào hàng ngũ của
những nhà lãnh đạo tinh thần. Có những người lên án Bụt, cho rằng sa môn Gotama
bất chấp truyền thống và tập tục xã hội. Có người đi xa hơn, cho là Bụt có ý
gây đảo lộn trật tự xã hội với mục đích phá rối sự trị an trong nước.
Những bàn tán xôn xao
này được vọng về tu viện Jetavana do các giới nam nữ cư sĩ cũng có mà do các vị
khất sĩ về thuật lại cũng có. Các vị đại đức lớn như Sariputta, Mahakassapa,
Mahamoggallana và Anuruddha đã tìm cơ hội gặp Bụt để bàn về cách đối trị lại những
phản ứng của các giới ở thủ đô về vụ khất sĩ Sunita. Bụt bảo các thầy:
- Quý vị biết rằng sớm
muộn gì chúng ta cũng phải chấp nhận vào giáo đoàn những thiện nam nữ trong giới
ngoại cấp, bởi vì giáo nghĩa của chúng ta là giáo nghĩa bình đẳng, không chấp nhận
được sự phân chia giai cấp. Ta đã gặp khó khăn bây giờ, nhưng nếu ta vượt thắng
được thì ta sẽ mở được cánh cửa chưa từng được mở ra trong lịch sử, và các thế
hệ mai sau này sẽ được thừa hưởng công đức. Chúng ta phải có can đảm.
Thầy Moggallana bạch:
- Can đảm thì chúng
con có đủ. Chúng con cũng có đủ kiên nhẫn nữa, nhưng làm thế nào để dư luận bớt
xôn xao thì công trình vào đời hành đạo của các huynh đệ khất sĩ mới đỡ phần nặng
nhọc.
Thầy Sariputta đề nghị:
- Điều quan trọng nhất
là giáo đoàn tu học cho tinh tấn. Con sẽ nổ lực giúp đỡ và hướng dẫn cho khất
sĩ Sunita. Sự thành công của Sunita sẽ là bằng chứng hùng mạnh nhất để bênh vực
chúng ta. Huynh đệ chúng ta cũng cần học cách giải thích cho quần chúng mỗi khi
tiếp xúc vói họ để cho họ hiểu được chân nghĩa bình đẳng của con đường Bụt dạy.
Lạy Bụt, nếu đức tôn qúy trên đời có cách thức gì hay hơn nữa thì xin người chỉ
dạy chúng con.
Bụt để tay lên vai
Sariputta:
- Những điều thầy nói
đó rất đúng với ý của tôi. Chúng ta cứ như thế mà hành trì.
Chừng một tháng sau,
sự đồn đãi về Sunita tới được tai quốc vương Pasenadi. Một số các vị lãnh đạo
các giáo phái tại thủ đô đã đến xin yết kiến vua. Vốn sẵn có lòng thành kính đối
với tất cả các bậc lãnh tụ tôn giáo, vua Pasenadi đã tiếp kiến họ và sau khi
nghe mọi người nói chuyện vua cũng cảm thấy hoang mang, dù rằng vua có cảm tình
nồng hậu với Bụt. Vua hứa hẹn với các vị lãnh đạo tôn giáo ấy là sẽ suy xét về
vấn đề này.
Rồi một hôm vua bảo
xa giá đưa ngài tới tu viện Kỳ viên. Xe ngừng trước cổng tu viện, vua một mình
đi bộ vào. Bóng các vị khất sĩ áo vàng thấp thoáng sau những hàng cây xanh mát
trong khuôn viên tu viện. Đã quen thuộc với con đường nhỏ dẫn tới tịnh thất của
Bụt, vua cứ một mình đi, không cần hỏi thăm. Thỉnh thoảng trên đường đi, vua gặp
một vị khất sĩ. Mỗi lần như thế, vua đều đứng lại chắp tay và cúi đầu. Vị khất
sĩ nào cũng đứng lại chắp tay đáp lễ. Vua nhận thấy vị nào cũng có dáng điệu trầm
lặng, thong dong, không vội vã, và vua bỗng nhiên cảm thấy đức tin của vua nơi
Bụt lớn mạnh bội phần.
Nửa đường vào tịnh thất,
vua gặp một vị khất sĩ đang thuyết pháp trên một phiến đá, vây quanh vị khất sĩ
này có chừng mười mấy vị khất sĩ khác và khoảng độ ba bốn mươi người cư sĩ áo
trắng. Cảnh tượng rất đẹp đẽ.
Phiến đá nằm dưới gốc
cây thông lớn xòe lá che mát cả một vùng. Vị khất sĩ đang ngồi thuyết pháp kia
tuổi chưa tới bốn mươi nhưng phong thái của ông đoan nghiêm và sáng rỡ. Những
người ngồi và đứng quanh ông đang hết sức chăm chú nghe ông nói. Vua dừng lại để
nghe và cảm thấy thích thú. Định ngồi xuống để nghe cho hết bài thuyết pháp
nhưng vua chợt nhớ ra rằng mình đã tới đây với một chủ đích, cho nên ngài phải
bỏ đi. Vua nghĩ bụng là trong chuyến về ngài sẽ ghé lại để cùng đàm đạo với vị
khất sĩ ấy.
Bụt ra đón vua ngoài
ngõ trúc phía trước tịnh xá và mời vua vào, Bụt mời vua ngồi, cũng vẫn trên những
chiếc ghế tre như hôm hai người gặp nhau lần đầu. Sau khi trao đổi những lời
thăm hỏi, vua hỏi Bụt vị khất sĩ đang thuyết pháp trên phiến đá dưới gốc thông
già là ai. Bụt mỉm cười, nói:
- Đó là thầy Sunita
xuất thân từ giới ngoại cấp, trước làm nghề đổ thùng. Đại vương thấy vị khất sĩ
ấy thế nào?
Vua giật mình, thì ra
vị khất sĩ có tướng mạo đoan nghiêm và sáng rỡ kia vốn là người đổ thùng
Sunita. Nếu Bụt không nói thì vua không thể nào đoán ra được. Vua còn chưa biết
nói gì thì Bụt đã nói:
- Vị khất sĩ Sunita từ
ngày xuất gia đến nay đã tu học rất tinh tiến. Đó là một con người thẳng thắn,
thành thật, thông minh và có chí nguyện lớn. Mới được tu học chưa đầy ba tháng
mà thầy ấy đã nổi tiếng là người có đạo hạnh và phong thái thanh cao. Đại vương
có muốn gặp gỡ và cúng dường cho vị khất sĩ rất xứng đáng ấy hay không?
Vua thành thật đáp:
- Trẫm rất sẵn sàng gặp
gỡ và cúng dường y áo và thức ăn cho vị khất sĩ Sunita. Thế Tôn! Giáo pháp của
ngài thật là thâm diệu! Trẫm chưa thấy một vị đạo sư nào có cái nhìn và tầm tay
mở rộng như ngài. Thế Tôn! Có lẽ không một người nào, một loài nào hay một vật
nào mà không được dự vào giáo pháp thâm diệu của ngài. Trẫm đã đến đây với một
mục đích là hỏi ngài tại sao ngài lại chấp nhận một người trong giai cấp hạ tiện
vào trong giáo đoàn cao quý của người, nhưng trẫm đã được thấy, được nghe, và
đã được hiểu. Trẫm không phải hỏi ngài nữa. Trẫm xin cúi lạy trước Thế Tôn!
Vua đứng dậy chắp tay
định lạy xuống, Bụt cũng đứng dậy. Người kéo tay vua mời vua ngồi trở lại trên
chõng tre. Người cũng ngồi lại trên chõng tre. Nhìn vua, Bụt nói:
- Đại vương! Trong đạo
lý giải thoát, không có sự phân biệt giai cấp mà chúng tính. Trước con mắt người
giác ngộ, tất cả mọi chúng sinh đều bình đẳng. Máu ai cũng đỏ, nước mắt ai cũng
mặn, tất cả chúng ta đều là con người. Ta phải tìm cách để mọi người có cơ hội
đồng đều và vươn tới và thực hiện hoài bão của mình cũng như hoàn thành nhân phẩm
của mình, vì vậy cho nên tôi đã đón nhận Sunita vào giáo đoàn khất sĩ.
Vua chắp tay:
- Trẫm đã hiểu, con
đường của Thế Tôn đi là một con đường có nhiều chông gai. Trẫm biết là trên con
đường ấy người sẽ gặp nhiều khó khăn và trở ngại, nhưng trẫm cũng biết là người
có đủ hùng lực để vượt qua những trở ngại đó. Riêng trẫm, trẫm sẽ làm hết sức
mình để yểm trợ cho chánh pháp.
Vua từ giã Bụt, nhưng
khi ra đến tảng đá nằm dưới cội tùng già, vua không thấy vị khất sĩ và thính
chúng của người nữa. Mọi người đã giải tán, vua chỉ gặp trên đường những vị khất
sĩ đang chậm rãi đi thiền hành.
0 Đánh giá