Chương 7. Lắng Nghe Với Trái Tim Từ Bi

Thực Hành Vô Ngã by Vô Ngã

Sách Thiền Sư Thích Nhất Hạnh

Đọc và download hàng trăm quyển sách của Thầy tại đây.

Sám Pháp Địa Xúc

Phần 2. Hạnh Phúc Chân Thật

Nghe hoặc Tải MP3 Tác Phẩm 'Sám Pháp Địa Xúc' ê

Khải Bạch

Bạch đức Thế Tôn, con biết là con phải có thời gian để thực tập lắng nghe theo hạnh đức Bồ Tát Quan Thế Âm. Con đã nhận thấy là dù thiện chí lắng nghe của con có lớn cách mấy đi nữa, mà nếu trong khi lắng nghe, những tâm hành hờn tủi được đánh động, thì sự lắng nghe sẽ trở thành khó khăn. Có thể người kia chưa biết thực tập ái ngữ. Lời nói của người kia có thể còn mang chất liệu trách móc, phán xét và buộc tội, và vì vậy trong khi người kia nói, những hạt giống buồn giận, ganh tỵ và bực bội trong con được tưới tẩm và khi những tâm hành buồn giận, ganh tỵ và bực bội ấy phát khởi thì con sẽ đánh mất khả năng lắng nghe của con. Con biết trong trường hợp ấy, con sẽ không còn tiếp tục lắng nghe được nữa, cánh cửa trái tim của con sẽ khép lại và dù con không nói gì, người kia cũng sẽ có cảm giác là đang nói với một bức tường. Vì vậy cho nên nghe lời đức Thế Tôn, mỗi khi tâm hành bực bội và buồn giận nổi lên, con phải trở về hơi thở, thở thật nhẹ, để ôm lấy chúng và để tự nhắc nhở: 

Mình lắng nghe đây là để cho người kia có dịp nói lên những đau khổ của họ, để giúp cho họ giải tỏa bớt năng lượng của sầu khổ, và sự thực tập lắng nghe của mình là một sự thực tập từ bi. Nếu mình không có từ bi trong trái tim mình trong lúc này thì mình đang không thực tập lắng nghe thực sự.

Thiền Sư Thích Nhất Hạnh

Thực tập như thế giúp năng lượng từ bi phát hiện trở lại trong trái tim con, và con có thể tiếp tục thực tập lắng nghe. Nếu con không thành công thì con phải xin lỗi người đang nói. Con sẽ nói: "Em xin lỗi anh, chị xin lỗi em, con xin lỗi mẹ, hôm nay con không được khỏe; con sẽ xin tiếp tục lắng nghe anh, lắng nghe chị, lắng nghe mẹ vào ngày mai". Con xin hứa là con sẽ không để cho con rơi vào cái bẫy của sự thực tập hình thức. Con xin sám hối với đức Thế Tôn về những lần thực tập lắng nghe thất bại trong quá khứ, và nguyện sẽ làm hay hơn trong những dịp lắng nghe tương lai.

Địa Xúc

Xin Thế Tôn cho phép con lạy xuống ba lạy để ghi nhớ thật kỹ càng những điều con vừa phát nguyện (C)

Thực Tập Chánh Ngữ

Khải Bạch

Bạch đức Thế Tôn, trong quá khứ có nhiều khi con đã dại dột nói ra những điều hoàn toàn không đúng với sự thực. Có thể con đã nói dối như vậy để che dấu những yếu kém của con, hoặc để tô điểm vào hình ảnh của con những cái đẹp mà chính con không có hoặc chưa có. Có khi con nói những điều ấy vì con sợ người ta chê bai hay phê phán con. Có khi con nói những điều ấy vì mục đích có thêm lợi lộc. Có khi con nói những điều ấy vì muốn chạy tội, vì tự hào, vì ganh tỵ, hay vì muốn người nghe con cũng ghét bỏ người mà con đang ghét bỏ hay ganh tỵ. Nhớ lại những giờ phút ấy con cảm thấy hổ thẹn, và con xin sám hối với đức Thế Tôn, nguyện từ nay về sau con không còn dại dột như thế.

Con xin hứa với đức Thế Tôn là từ nay về sau con sẽ tập nói những lời có công năng hóa giải tranh chấp giữa con và người đối diện, giữa những thành phần của một gia đình hay một tăng thân, giữa những thành phần của một giống nòi, giữa những giống nòi của một dân tộc, và giữa những dân tộc trong cọng đồng quốc tế. Con sẽ không nói những lời có tính cách kỳ thị chủng tộc, kỳ thị tôn giáo, kỳ thị quốc gia. Con xin thực tập nói lên được những cái hay, cái đẹp, cái dễ thương và cái tích cực, và những khó khăn khổ đau của các thành phần trong một cuộc tranh chấp để giúp cho cả hai bên hiểu nhau hơn và có thể tới với nhau gần hơn để thực tập hòa giải và chấp nhận nhau. Con xin nguyện sẽ không bao giờ nói lưỡi hai chiều để cho hai bên thù hận và xa cách nhau thêm. Nếu có một người đến với con để than thở về những khổ đau của mình, nghĩ rằng những khổ đau ấy do một người khác gây ra, con sẽ xin tập ngồi lắng nghe để cho người ấy bớt khổ. Nếu con nhận thấy có những tri giác sai lầm trong những điều người ấy nói, con sẽ dùng những phương tiện khéo léo để giúp người ấy điều chỉnh được tri giác mình và để cho người ấy bớt khổ ngay trong lúc đó. Và con sẽ nói cho người ấy nghe những khó khăn, những đau khổ và những điểm tích cực và dễ thương của người kia để người ấy hoặc nhớ lại hoặc nhìn nhận đó là những sự thực. Con cũng sẽ khuyên người ấy đi tới với người kia để ngồi lại với nhau, mà thiết lập lại truyền thông. Nếu cần, con sẽ tình nguyện đi với người ấy, để yểm trợ cho người ấy có khả năng nói hết những gì mà người ấy chưa thể hoặc không thể nói ra được với người kia. Con sẽ tránh không liên minh với một người để chống lại một người thứ ba, để tạo thành một thế tam giác của sự tranh chấp, một hành động rất tai hại đe dọa hạnh phúc của gia đình hoặc của tăng thân con.

Địa Xúc

Con xin lạy xuống trước đức Thế Tôn, trước Bụt Đa Bảo, và trước Bồ Tát Địa Tạng Vương (C)

Đến Để Hóa Giải Nội Kết

Khải Bạch

Bạch đức Thế Tôn, con xin hứa là con sẽ cẩn thận để không nói ra một lời nào có thể tạo nên sự bất hòa trong đoàn thể tu học của con, những lời có thể đưa đến sự rạn nứt và tan vỡ đoàn thể tu học của con. Mỗi khi con có khó khăn với một thành phần khác của tăng thân hoặc gia đình, con sẽ tìm mọi cách để đi đến sự thực hiện hóa giải nội kết. Con sẽ không đi than phiền về người đó với các thành phần khác của tăng thân hay gia đình, con không muốn năng lượng buồn đau tiêu cực của con ảnh hưởng tới những thành phần khác của tăng thân, và làm cho năng lượng vui sống và tu học của họ đi xuống. Cũng bởi vì trong quá khứ con đã có khi vụng dại làm như thế cho nên hôm nay con xin nhận diện những lỗi lầm đó, và xin lạy xuống trước tam bảo để cầu xin sám hối, nguyện từ nay trở đi sẽ không còn lập lại những vụng dại và lầm lỡ của ngày qua.

Địa Xúc

Con xin đem đầu lạy xuống trước đức Thế Tôn, trước Tôn Giả Mục Kiền Liên và trước Tôn Giả Ma ha Ca Chiên Diên (C)

Mẹ ơi, mẹ có biết là...

Khải Bạch

Kính bạch đức Thế Tôn, con nguyện học nói những câu mà trong quá

khứ vì thói quen, vì u mê, vì vụng về mà con chưa nói được. Con sẽ

tập nói những câu như: Được nghe giọng nói quen thuộc của anh qua

giây điện thoại, em rất hạnh phúc. Thấy thầy còn có mặt và còn bước

đi được những bước chân vững chãi bên con, con thấy mình may mắn

không cùng. Có sư em thông minh và tu học tinh tiến và có nhiều

hạnh phúc như sư em, chị rất có niềm tin nơi tương lai đạo pháp. Mẹ

ơi, mẹ có biết là mẹ đã trao truyền cho con bao nhiêu là đức hạnh, tài

năng và từ ái của mẹ hay không? Con ơi, ba đã từng vụng về, đã từng

có lúc không hiểu được những khó khăn và khổ đau của con cho nên

đã nói và đã làm những điều khiến cho con đau khổ. Ba hối hận lắm,

ba xin lỗi con, và hứa là sẽ không còn lập lại những vụng về ấy. Con

hãy thương ba và hãy giúp cho ba thực hiện được lời hứa này, nghe

con. Con rất trân quý những giờ phút được sống gần thầy, gần cha,

gần mẹ, như trong giờ phút này. Con rất may mắn nên đến giờ này

mà vẫn còn hưởng được diễm phúc ấy.

Lạy đức Thế Tôn, con cũng nhân cơ hội này để dâng lên Thế Tôn một vài lời. Nếu không có Thế Tôn, nếu không có diệu pháp của Thế Tôn giảng dạy, nếu không có tăng đoàn hành trì và bảo trì diệu pháp ấy, làm sao con có được ngày hôm nay? Chắc chắn trong những kiếp trước, con và tổ tiên con đã từng gieo trồng những hạt giống tốt nên kiếp này con mới được hạnh ngộ Thế Tôn và đất tâm của con mới được tiếp nhận những hạt giống chánh pháp nhiệm mầu của Thế Tôn gieo rắc. Tuệ giác của đức Thế Tôn đã phá tan được bao nhiêu niềm lo sợ, bao nhiêu khối si mê trong con. Ơn đức của tuệ giác ấy dầu con có sống bao nhiêu vạn kiếp để đền bù con cũng không thể nào đền bù nổi.

Địa Xúc

Con xin lạy xuống ba lạy để dâng lên Thế Tôn niềm biết ơn sâu xa của con (của chúng con) (C)

Xem Tiếp Chương 8 – Quay Về Mục Lục