Chương 8. Ăn Cơm Trong Bản Môn

Thực Hành Vô Ngã by Vô Ngã

Sách Thiền Sư Thích Nhất Hạnh

Đọc và download hàng trăm quyển sách của Thầy tại đây.

Sám Pháp Địa Xúc

Phần 2. Hạnh Phúc Chân Thật

Nghe hoặc Tải MP3 Tác Phẩm 'Sám Pháp Địa Xúc' ê

Con Rất Hạnh Phúc Khi Được Ăn Chay

Khải Bạch

Bạch đức Thế Tôn, con rất hạnh phúc khi được ăn chay, vì nhờ ăn chay con nuôi dưỡng được tâm từ bi, và tâm từ bi là nền tảng của hạnh phúc đời con. Nhìn ra, con thấy nhiều loài phải ăn nhau mà sống. Con nhện phải ăn con ruồi hay con bướm, con rắn phải ăn con ếch, con chim phải ăn con sâu hay con cá, con mèo phải ăn con chuột, con cọp phải ăn con nai... Con cảm thấy rất biết ơn khi con không phải ăn thịt các loài chúng sanh để sống. Con biết các loài thảo mộc cũng có cảm thọ, cũng ham sống sợ chết, nhưng những cảm thọ và sợ hãi đó rất bé nhỏ so với những cảm thọ và sợ hãi của loài người và các loài cầm thú. Con biết các vị bồ tát không bao giờ nỡ ăn thịt các loài chúng sanh, và con cũng muốn sống như một vị bồ tát. Trong kinh Tử Nhục, đức Thế Tôn dạy chúng con phải ăn trong chánh niệm, ăn như thế nào mà duy trì và phát triển được tâm từ bi của mình, và khi ăn thịt chúng sanh phải thấy như mình đang ăn thịt những đứa con bé bỏng của mình không khác. Con được biết là ở các nước phát triển, người ta ăn thịt và uống rượu nhiều quá. Ăn thịt và uống rượu có ảnh hưởng tai hại đến thân tâm, và cũng có ảnh hưởng tai hại đến dân chúng các nước còn nghèo đói. Con được biết là mỗi ngày trên bốn mươi ngàn trẻ em chết trên thế giới vì đói và vì thiếu dinh dưỡng, trong khi đó thì một khối lượng vĩ đại của lúa, gạo, bắp, bo bo đang được sử dụng để làm rượu và để nuôi súc vật mà cung cấp thịt trên thị trường. Con biết ý của đức Thế Tôn là nếu uống rượu và ăn thịt như vậy là không có chánh niệm, là không nuôi dưỡng tâm từ bi, là đang ăn thịt những đứa con bé bỏng của mình. Bốn chục ngàn trẻ em chết đói mỗi ngày trên thế giới nếu không phải là con cháu của chúng ta thì là con cháu của ai nữa? Vì vậy cho nên, bạch đức Thế Tôn, con đã phát nguyện ăn chay, và con cảm thấy an ổn và hạnh phúc khi được ăn chay. Con biết cơm chay có thể rất ngon, và có thể ngon hơn cơm mặn nữa, nếu khi nấu và khi ăn ta ý thức được rằng ta đang nuôi dưỡng tâm từ bi. Con rất phấn khởi khi thấy ngày nay, số lượng người ăn chay càng lúc càng đông, nhất là ở châu Âu và châu Mỹ, và ở thành phố lớn nào cũng có tiệm cơm chay. Có nhiều người Tây phương ăn chay vì ý thức được rằng ăn chay thì có lợi cho sức khỏe tinh thần và thể chất của họ, có vị thì ăn chay cũng vì muốn nuôi dưỡng lòng từ bi. Con cũng rất hạnh phúc khi thấy ở Tây phương có những hiệp hội vận động tranh đấu và bảo vệ cho các loài muông thú, ngăn ngừa không để cho con người lạm dụng sinh mạng của các loài khác và gây khổ đau cho các loài này như trong trường hợp sát hại thú vật quá nhiều trong các công cuộc thử nghiệm. Nhưng con cũng còn lo lắng khi thấy sự tiêu thụ rượu và các chất ma túy vẫn còn chưa được giảm thiểu.

Địa Xúc

Con xin đức Thế Tôn cho con lạy xuống ba lạy để nuôi dưỡng ý thức về những khổ đau của mọi loài trên thế giới, và để con có thể nuôi lớn thêm tâm từ bi của con (C)

Nông Nghiệp Lành Mạnh, Tôn Trọng Sinh Môi

Khải Bạch

Bạch đức Thế Tôn, trong nửa sau thế kỷ trước và trong những năm đầu của đầu thế kỷ này con đã thấy ý thức về sinh môi trở thành sáng tỏ. Nhiều người trong chúng con đang vận động để trong khi chăn nuôi và gieo trồng chúng con không gây tàn hại cho sinh môi như trong thế kỷ trước. Bao nhiêu rừng cây đã được đốn xuống để làm đồng cỏ nuôi súc vật. Phân rác do công nghiệp chăn nuôi tạo ra đã làm ô nhiễm đất đai và các nguồn nước rất trầm trọng. Sự sử dụng chất độc hóa học trong ngành canh nông cũng đã gây tàn hại trầm trọng cho các loài chúng sanh, cho đất, nước và khí trời. Cũng chỉ vì loài người chúng con tham ăn mà trái đất này phải gánh chịu bao nhiêu thảm hại. Chúng con xin nguyện sẽ ăn uống cho có chánh niệm, không ăn thịt, không uống rượu, và nỗ lực khuyến khích và yểm trợ cho một nền nông nghiệp lành mạnh, biết tôn trọng mạng sống chúng sinh và sinh môi. Trong vườn nhà, vườn chùa, chúng con sẽ tập trồng rau trái theo phương thức hữu cơ, ra chợ chúng con cố gắng mua các thứ rau trái trồng theo lối hữu cơ, để yểm trợ cho những nông dân sản xuất thực phẩm theo đường hướng này. Chúng con sẽ tập ăn ít lại để có đủ tiền mua các thức rau đậu và cây trái trồng theo lối hữu cơ.

Địa Xúc

Con xin lạy xuống ba lạy để sám hối với đất Mẹ, đất Mẹ đã chở che nuôi dưỡng và ôm ấp chúng con bao nhiêu đời mà chúng con đã không ý thức được điều đó và đã gây tàn hại quá nhiều cho đất Mẹ. Xin đức Thế Tôn và các vị tổ sư chứng minh cho con khi con lạy xuống (C)

Ăn Cơm Trong Bản Môn

Khải Bạch

Bạch đức Thế Tôn, mỗi khi ngồi xuống ăn cơm, con xin nguyện làm phát khởi niềm biết ơn trong con. Con biết giờ ăn cơm cũng là giờ thiền quán, và trong khi ăn cơm không những con nuôi dưỡng hình hài con mà còn nuôi dưỡng tâm thức con. Trong khi chắp tay, con theo dõi hơi thở để đưa thân tâm về một mối, và trong trạng thái thanh thản và chú tâm ấy, con sẽ nhìn vào các thức ăn trên bàn hoặc trong bát con. Con quán niệm thức ăn này là tặng phẩm của đất trời và công phu lao tác. Dù con là người cư sĩ, mỗi ngày đi làm để có lương tiền mua gạo và thức ăn cho con và cho gia đình, thì con cũng không nghĩ rằng cơm này là của con, do con làm ra. Con nhìn vào bát cơm, và thấy rất rõ đó là tặng phẩm của đất trời. Ruộng lúa, vườn rau, nắng, mưa, phân bón và sức lao động của người nông dân là những gì con thấy khi con nhìn vào thức ăn. Con có thể nhìn thấy đồng lúa xanh, người thợ gặt, người xay lúa, người nấu cơm. Con có thể thấy những hạt đậu gieo xuống đất để trở thành cây đậu. Con có thấy được vườn táo, vườn mận, vườn cà chua và những người thợ đang làm việc trong ấy. Con có thể thấy những con ong con bướm đi từ chiếc hoa này tới chiếc hoa khác. Con thấy muôn loài trong vũ trụ đã góp sức để làm ra trái táo hoặc trái mận con đang cầm trong tay, hoặc đọt rau luộc mà con đang chấm vào chén nước tương. Lòng con tràn đầy sự biết ơn, và cũng tràn đầy hạnh phúc. Trong khi nhai cơm và thức ăn con nuôi dưỡng ý thức và hạnh phúc ấy mà không để tâm vướng bận vào chuyện quá khứ, chuyện tương lai hay vào những lo toan dự tính. Mỗi miếng cơm con ăn nuôi dưỡng con, tổ tiên con đang có mặt trong con và con cháu con đã có mặt trong con.

Ăn cơm trong bản môn

Nuôi sống cả tổ tiên

Mở đường cho con cháu

Cùng tìm hướng đi lên

Con nuôi dưỡng con bằng đoàn thực và bằng xúc thực. Đoàn thực là cơm và thức ăn đem cho cơ thể con chất dinh dưỡng, xúc thực là niềm vui và lòng từ bi mà con tiếp xúc được trong khi ăn. Ăn trong chánh niệm, chế tác được lòng từ bi, sự thảnh thơi và niềm vui như thế, con nuôi dưỡng được cả tăng thân con và gia đình con, đó là điều quán niệm thứ hai: con xin ăn cho có chánh niệm để xứng đáng thọ nhận thức ăn này.

Thiền Sư Thích Nhất Hạnh

Điều quán niệm thứ ba: con xin ngăn ngừa không cho các tâm hành xấu phát hiện, nhất là tâm hành tham lam, ngăn không cho con ăn uống có chừng mực. Ăn uống không có chừng mực, ăn quá nhiều thì có hại cho sức khỏe và cho sự tu tập của con. Khi sắp hàng lấy thức ăn hoặc khi xớt thức ăn vào bát, con xin nhớ thực tập điều này. Là người xuất gia, con biết cái bình bát của con là ứng lượng khí, và con tập chỉ lấy thức ăn vừa đủ cho con thôi mà không vì thấy thức ăn ngon mà lấy nhiều hơn...

Là người xuất gia, nhìn vào thức ăn, con cũng thấy thức ăn là tặng phẩm của cả đất trời, là công phu lao tác, là phẩm vật cúng dường của người áo trắng và cũng là cơm của Bụt cho con ăn. Ngày con xuất gia, Bụt cho con một chiếc bình bát và Bụt dạy có bình bát này thì con không còn sợ đói nữa, nếu con tu tập cho nghiêm chỉnh. Vì vậy mỗi khi ăn cơm xong, cầm bình bát hướng về Ngài con cũng dâng lời cảm tạ: Cám ơn Bụt đã cho con ăn cơm. Khi con nói câu này, lòng con tràn đầy niềm biết ơn; biết ơn Bụt tức là biết ơn trời đất, vạn vật và công phu lao tác của nhiều người, trong đó có người sáng nay đã nấu cơm cho con ăn.

Địa Xúc

Cho con xin lạy xuống ba lạy trước đức Thế Tôn, bậc xứng đáng được cúng dường, để cảm tạ đất trời, vạn vật, và mọi loài chúng sanh và để con nuôi lớn được hạnh phúc trong con. (C)

Xem Tiếp Chương 9 – Quay Về Mục Lục