Chương 78: Mở hội tâm thức

Osho - Thiền động
Osho – Thiền – Tự do đầu tiên và cuối cùng

Câu hỏi với thầy

Chương 78: Mở hội tâm thức

Sau khi làm việc với kĩ thuật thanh tâm vài năm, tôi cảm thấy rằng hài hoà, cân bằng và định tâm sâu lắng bên trong đang xảy ra cho tôi. Nhưng thầy nói rằng trước khi đi vào trong giai đoạn cuối cùng của samadhi, người ta phải trải qua hỗn độn lớn. Làm sao tôi biết được liệu tôi đã kết thúc với giai đoạn hỗn độn này hay chưa?

Thứ nhất, trong hàng trăm kiếp sống bạn đã sống trong hỗn độn. Điều ấy chẳng có gì mới cả. Nó rất cũ rồi. Thứ hai, các phương pháp thiền mang tính động có phần thanh tâm là nền tảng cho phép mọi hỗn độn bên trong bạn được tống hết ra ngoài. Đó là cái đẹp của những kĩ thuật này. Bạn không thể ngồi im lặng, nhưng bạn có thể thực hiện các cách thiền động hay hỗn độn rất dễ dàng.

Một khi cái hỗn độn được tống ra, im lặng bắt đầu xảy ra cho bạn. Thế thì bạn có thể ngồi im lặng được. Nếu làm đúng, làm liên tục, các kĩ thuật thanh tâm của thiền sẽ đơn thuần làm tan biến mọi hỗn độn vào trong thế giới bên ngoài. Bạn sẽ không cần trải qua giai đoạn điên khùng nữa. Đó là cái đẹp của những kĩ thuật này. Cái điên khùng đã được tống ra. Đó là điều có sẵn trong kĩ thuật này.

Nhưng nếu bạn ngồi im lặng như Patanjali gợi ý...

Patanjali không có phương pháp thanh tâm; dường như là những phương pháp này không cần tới vào thời của ông ấy. Con người thời đó tự nhiên đã rất im lặng, an bình, nguyên thuỷ. Tâm trí còn chưa vận hành quá nhiều. Người ta ngủ tốt, sống như con vật. Họ đã không suy nghĩ nhiều lắm, không logic, lập luận, họ định tâm nhiều hơn vào trái tim, như người nguyên thuỷ bây giờ. Và cuộc sống, cứ như là nó cho phép nhiều việc thanh tâm tự động.

Chẳng hạn, tiều phu: người đó chẳng cần bất kì việc thanh tâm nào vì chỉ bằng việc đốn củi, mọi bản năng giết người đều bị tống ra. Đốn củi cũng tựa như giết cây. Người đẽo đá cũng chẳng cần thực hiện thiền thanh tâm. Người đó đang làm điều đó cả ngày. Nhưng với con người hiện đại, mọi thứ đã thay đổi. Bây giờ bạn sống trong tiện nghi đến mức không có khả năng nào cho bất kì việc thanh tâm nào trong cuộc sống của bạn, ngoại trừ rằng bạn có thể lái xe theo cách điên khùng.

Đó là lí do tại sao ở phương Tây ngày càng nhiều người chết hàng năm bởi tai nạn xe cộ hơn bất kì cái gì khác. Đó là bệnh tật lớn nhất. Cả ung thư lẫn bệnh lao lẫn bất kì bệnh tật nào khác đều không lấy đi số mạng người lớn như việc lái xe. Trong một năm của chiến tranh thế giới thứ hai, hàng triệu người chết; còn nhiều người chết hàng năm trên khắp quả đất chỉ bởi người lái xe điên khùng.

Bạn có thể đã quan sát nếu bạn là người lái xe, rằng bất kì khi nào bạn đang giận dữ, bạn đều đi nhanh. Bạn cứ nhấn ga, bạn đơn thuần quên mất phanh. Khi bạn rất căm ghét, bị chọc tức, ô tô trở thành phương tiện bầy tỏ. Ngoài ra bạn sống trong tiện nghi thế thì vận động thân thể ngày càng ít đi, sống ngày càng nhiều trong tâm trí.

Người biết về những trung tâm sâu hơn của bộ não đều nói rằng những người lao động thủ công ít lo nghĩ, ít căng thẳng; họ ngủ say vì tay nối với tâm trí sâu nhất, trung tâm sâu nhất của bộ não - tay phải với não trái, tay trái với não phải. Khi bạn làm việc bằng tay, năng lượng chảy từ đầu vào tay và được thoát ra. Người làm việc bằng tay, chẳng cần đến thanh tâm. Nhưng người làm việc bằng đầu lại cần nhiều thanh tâm vì họ tích luỹ nhiều năng lượng, và không có lối vào thân thể họ, không có lối mở cho nó đi ra. Nó cứ đi mãi bên trong tâm trí; tâm trí phát điên.

Trong nền văn hoá và xã hội chúng ta - trong văn phòng, trong xưởng máy, trong chợ - người làm việc bằng đầu đều được coi như các cái đầu: thư kí trưởng, hay giám thị trưởng, còn người làm việc bằng tay được coi như tay chân. Đó là sự kết án. Chính từ ‘tay’ đã trở thành việc kết án.

Khi Patanjali làm việc với những lời kinh này, thế giới đã hoàn toàn khác. Người ta đều là ‘tay’. Không cần phải thanh tâm gì đặc biệt; cuộc sống tự bản thân nó đã là thanh tâm rồi. Thế thì người ta có thể ngồi im lặng rất dễ dàng, nhưng bạn thì không thể ngồi im lặng được. Do đó, tôi đã phát minh ra các phương pháp thanh tâm. Chỉ sau chúng, bạn mới có thể ngồi im lặng được, không phải là trước đó.

“Sau khi làm việc với kĩ thuật thanh tâm vài năm, tôi cảm thấy rằng sự hài hoà, cân bằng và định tâm sâu lắng bên trong đang xảy ra cho tôi.”

Bây giờ bạn đừng tạo ra rắc rối; cứ để cho nó xảy ra đi. Bây giờ tâm trí đang chõ mũi vào đấy. Tâm trí nói, “Nó có thể xảy ra thế nào được nhỉ? Trước hết mình phải trải qua hỗn độn đã chứ.” Ý tưởng này tạo ra hỗn độn. Đây đã từng là quan sát của tôi: người ta khao khát im lặng, và khi nó bắt đầu xảy ra, họ không thể tin được vào nó. Nó tốt quá không thể đúng được, và đặc biệt những người bao giờ cũng lên án mình, không thể tin được rằng điều đó đang xảy ra cho họ: “Không thể được! Nó có thể xảy ra cho Phật hay Jesus, nhưng chẳng lẽ lại cho mình sao? Không, điều ấy là không thể được.” Họ đến tôi; họ bối rối bởi im lặng, rằng nó đang xảy ra: “Liệu có đúng không, hay tôi tưởng tượng ra nó?” Sao phải bận tâm? Cho dù rằng nó là tưởng tượng, thế vẫn còn tốt hơn là tưởng tượng về dục, về thèm khát.

Và tôi bảo bạn, chẳng ai có thể tưởng tượng ra được im lặng đâu. Tưởng tượng cần hình dạng nào đó; im lặng không có hình dạng nào. Tưởng tượng nghĩa là suy nghĩ theo hình ảnh, còn im lặng, chẳng có hình ảnh nào. Bạn không thể hình dung ra được nó. Không có khả năng nào hết cả. Bạn không thể hình dung ra được chứng ngộ, bạn không thể hình dung ra được tỏ ngộ, samadhi, im lặng, không đâu. Tưởng tượng cần cơ sở nào đó, hình dạng nào đó, còn im lặng, vô hình, không xác định được. Không ai vẽ được bức tranh về nó; không ai có thể vẽ được bức tranh về nó. Không ai khắc hoạ được hình ảnh về nó cả; không ai có thể làm được điều đó.

Bạn không thể hình dung ra im lặng được. Tâm trí đang chơi xỏ bạn. Tâm trí sẽ nói, “Đấy nhất định là tưởng tượng thôi. Làm sao nó có thể xảy ra cho mình được, người ngu xuẩn như mình, và im lặng lại xảy ra cho mình sao? - nhất định là mình đang tưởng tượng rồi,” hay, “Lão Osho này đã thôi miên mình rồi. Mình bị lừa theo cách nào đó.”

Bạn đừng tạo ra những vấn đề như thế. Cuộc sống có đủ vấn đề rồi. Khi im lặng xảy ra, tận hưởng nó, mở hội nó. Điều đó có nghĩa là các lực hỗn độn đã bị tống ra. Tâm trí đang chơi trò chơi cuối cùng của nó. Nó chơi cho đến tận cùng; tới chính tận cùng nó vẫn còn cứ chơi. Và khoảnh khắc cuối cùng, khi chứng ngộ sắp sửa xảy ra, thế nữa tâm trí cũng chơi trò chơi cuối cùng, vì đó là trận chiến cuối cùng.

Bạn đừng lo nghĩ về nó, dù nó là thực hay không thực, hay dù hỗn độn có đến sau nó hay không, vì bằng việc suy nghĩ theo cách này bạn đã mang cái hỗn độn vào. Chính ý tưởng của bạn là cái có thể tạo ra hỗn độn, và khi nó được tạo ra, tâm trí sẽ nói, “Bây giờ nghe đây, ta đã bảo cậu như thế rồi còn gì.”

Tâm trí rất hay tự đáp ứng. Đầu tiên nó cho bạn một hạt mầm, và khi mầm nhú ra, tâm trí nói, “Nhìn đây, mình đã biết trước rằng mình bị lừa mà.” Cái hỗn độn đã tới, và nó đã được đem tới bởi chính ý tưởng đó. Cho nên tại sao lại áy náy về việc liệu hỗn độn có tới trong tương lai hay không, hay liệu nó đã qua hay chưa? Ngay khoảnh khắc này bạn đang im lặng - tại sao không mở hội nó? Và tôi bảo bạn, nếu bạn mở hội, nó sẽ phát triển.

Trong thế giới của tâm thức, chẳng cái gì có ích như mở hội cả. Mở hội tựa như tưới nước cho cây cối. Lo nghĩ chỉ là đối lập với mở hội, nó chỉ tựa như việc cắt gốc rễ. Cảm thấy hạnh phúc đi! Nhảy múa với im lặng của bạn. Khoảnh khắc này có đấy - thế là đủ. Sao phải đòi hỏi hơn nữa? Ngày mai sẽ chăm sóc cho chính nó. Khoảnh khắc này là quá nhiều rồi; tại sao không sống với nó, mở hội nó, chia sẻ nó, tận hưởng nó? Để cho nó thành bài ca, điệu vũ, bài thơ; để cho nó mang tính sáng tạo. Để cho im lặng của mình mang tính sáng tạo; làm cái gì đó với nó đi.

Hàng triệu thứ là có thể vì chẳng cái gì mang tính sáng tạo hơn im lặng: không cần trở thành hoạ sĩ rất vĩ đại, nổi tiếng thế giới, một Picasso; không cần phải trở thành một Henry Moore; không cần phải trở thành nhà thơ lớn. Những tham vọng trở thành vĩ đại này là của tâm trí, không phải là của im lặng.

Theo cách của riêng bạn, dù nhỏ bé đến đâu, cứ vẽ. Theo cách của riêng bạn, dù nhỏ bé đến đâu, cứ là một bài cú. Theo cách của riêng bạn, dù nhỏ bé đến đâu, cứ hát bài hát, nhảy múa chút xíu, mở hội, và bạn sẽ thấy khoảnh khắc tiếp đem đến nhiều im lặng hơn. Một khi bạn biết rằng bạn càng mở hội, càng nhiều thứ được trao cho bạn; bạn càng chia sẻ nhiều, bạn càng trở nên có khả năng nhận được nó, mỗi khoảnh khắc nó cứ phát triển, tăng trưởng.

Khoảnh khắc tiếp bao giờ cũng sinh ra từ khoảnh khắc này, cho nên tại sao phải lo lắng về nó? Nếu khoảnh khắc này im lặng, làm sao khoảng khắc tiếp lại rối loạn được? Nó sẽ đến từ đâu? Nó sắp được sinh ra từ khoảnh khắc này. Nếu tôi hạnh phúc khoảnh khắc này, làm sao tôi có thể bất hạnh trong khoảnh khắc tiếp?

Nếu bạn muốn khoảnh khắc tiếp là bất hạnh, bạn sẽ phải trở nên bất hạnh trong khoảnh khắc này, vì từ bất hạnh mà bất hạnh mới được sinh ra; từ hạnh phúc, hạnh phúc sinh ra. Bất kì cái gì bạn muốn thu hoạch về trong khoảnh khắc tiếp, bạn sẽ phải gieo hạt ngay bây giờ. Một khi lo nghĩ là được phép và bạn bắt đầu nghĩ rằng hỗn độn sẽ tới, nó tới thật; bạn đã đem nó vào. Bây giờ bạn sẽ phải gieo hạt cho nó; nó đã tới. Chẳng cần phải đợi tới khoảnh khắc tiếp làm gì; nó đã có đấy rồi.

Nhớ lấy điều này, và điều này thực sự là cái gì đó kì lạ: khi bạn buồn bạn chẳng bao giờ nghĩ rằng nó có thể là tưởng tượng. Chẳng bao giờ tôi bắt gặp người buồn mà nói với tôi rằng có thể đấy chỉ là tưởng tượng thôi. Buồn là hoàn toàn thực. Nhưng hạnh phúc thì sao? - ngay lập tức cái gì đó đã đi sai và bạn bắt đầu nghĩ, “Có thể đấy chỉ là tưởng tượng.” Bất kì khi nào bạn căng thẳng, bạn chẳng bao giờ nghĩ rằng nó là tưởng tượng cả. Nếu bạn có thể nghĩ rằng căng thẳng và khổ của bạn là tưởng tượng, chúng sẽ biến mất. Và nếu bạn nghĩ im lặng và hạnh phúc của mình là tưởng tượng, chúng sẽ biến mất.

Bất kì cái gì được coi là thực, đều trở thành thực. Bất kì cái gì bị coi là không thực, đều trở thành không thực. Bạn là đấng sáng tạo của toàn bộ thế giới bao quanh bạn; nhớ lấy điều này. Rất hiếm khi đạt tới được khoảnh khắc hạnh phúc, phúc lạc - đừng lãng phí nó trong suy nghĩ. Nhưng nếu bạn không làm gì cả, khả năng lo nghĩ lại có đấy. Nếu bạn không làm gì cả - nếu bạn không nhảy múa, nếu bạn không ca hát, nếu bạn không chia sẻ - thì khả năng đó là có đấy. Chính năng lượng mà đáng mang tính sáng tạo sẽ tạo ra lo nghĩ. Nó sẽ bắt đầu tạo ra căng thẳng mới bên trong.

Năng lượng phải mang tính sáng tạo. Nếu bạn không dùng nó cho hạnh phúc, cũng năng lượng đó sẽ được dùng cho bất hạnh. Và với bất hạnh bạn có thói quen bắt rễ sâu đến mức luồng năng lượng rất lỏng và tự nhiên.

Với hạnh phúc đó là nhiệm vụ vất vả.

Cho nên vài ngày đầu tiên bạn sẽ phải thường xuyên nhận biết. Bất kì khi nào có khoảnh khắc hạnh phúc, để cho nó nắm lấy bạn, sở hữu bạn. Tận hưởng nó thật toàn bộ; làm sao khoảnh khắc tiếp lại có thể khác được? Từ đâu mà nó sẽ khác đi? Từ đâu mà nó tới?

Thời gian của bạn được tạo ra bên trong bạn. Thời gian của bạn không phải là thời gian của tôi. Tồn tại nhiều thời gian song song cũng như các tâm trí vậy. Không có một thời gian. Nếu chỉ có một thời gian thế thì sẽ khó khăn. Thế thì trong toàn thể nhân loại khổ chẳng ai có thể trở thành vị phật được vì chúng ta thuộc vào cùng thời gian. Không, nó không phải là một. Thời gian của tôi đến từ tôi - nó là sáng tạo của tôi. Nếu khoảnh khắc này là đẹp, khoảnh khắc tiếp được sinh ra còn đẹp hơn - đây là thời gian của tôi. Nếu khoảnh khắc này là buồn cho bạn, thế thì khoảnh khắc buồn hơn được sinh ra cho bạn - đó là thời gian của bạn. Hàng triệu dòng thời gian song song tồn tại. Và có vài người tồn tại mà không có thời gian nào cả - những người đã đạt tới vô trí. Họ không có thời gian vì họ không nghĩ về quá khứ; nó đã qua rồi, cho nên chỉ kẻ ngốc mới nghĩ về nó thôi. Khi cái gì qua rồi, thì nó đã qua rồi.

Có câu mật chú của phật tử: Gate gate, para gate - swaha; “Trôi qua, trôi qua, hoàn toàn qua rồi; để cho nó đi vào ngọn lửa.” Quá khứ đã trôi qua, tương lai còn chưa tới. Sao phải lo nghĩ về nó? Khi nó tới, chúng ta sẽ thấy. Bạn sẽ có đó để gặp nó, vậy sao phải lo nghĩ về nó? Cái đã qua là qua rồi, cái chưa tới vẫn còn chưa tới. Chỉ khoảng khắc này là còn lại, thuần khiết, mạnh mẽ với năng lượng. Sống với nó đi! Nếu nó im lặng, biết ơn đi.

Nếu nó phúc lạc, cám ơn Thượng đế, tin cậy vào nó. Và nếu bạn có thể tin cậy, nó sẽ trưởng thành. Nếu bạn không tin, bạn đã đầu độc nó rồi.150

Xem tiếp Chương 79 – Quay  về Mục lục