Read more
Osho – Tình yêu – Tự do – Một mình
Phần II. Từ thân thuộc tới việc quan hệ
Chương 8. Công án về thân thuộc
Công án tốt nhất có đó, là tình yêu, là thân thuộc. Đó là cách nó đang được dùng ở đây. Thân thuộc là câu đố không có manh mối nào cho nó. Dù bạn cố gắng tới đâu để điều khiển nó, bạn sẽ chẳng bao giờ có khả năng điều khiển nó. Nó được tạo ra theo cách nó đơn giản cứ vẫn còn là thách đố. Bạn càng cố gắng làm sáng tỏ nó, nó lại càng trở nên bí ẩn hơn. Bạn càng cố gắng để hiểu nó, nó lại càng khó nắm hơn.
Nó là công án lớn hơn bất kì công án nào mà các Thiền sư trao cho đệ tử của mình, bởi vì công án của họ mang tính thiền - người ta một mình. Khi bạn được trao cho công án về thân thuộc, nó phức tạp hơn nhiều, bởi vì bạn là hai - được tạo ra khác nhau, được huấn luyện khác nhau, cực đối lập lẫn nhau, lôi kéo theo các hướng khác nhau, thao tác lẫn nhau, cố gắng sở hữu, chi phối... có cả nghìn lẻ một vấn đề.
Khi thiền, vấn đề duy nhất là làm sao im lặng, làm sao không bị ý nghĩ bắt lấy. Trong thân thuộc có cả nghìn lẻ một vấn đề. Nếu bạn im lặng, có vấn đề. Chỉ ngồi im lặng bên cạnh vợ mình và bạn sẽ thấy - cô ấy sẽ lập tức nhẩy lên bạn: "Sao anh lại im lặng? Anh ngụ ý gì đây?" Hay nói, và bạn sẽ trong rắc rối - bất kì cái gì bạn nói, bạn bao giờ cũng bị hiểu lầm.
Không thân thuộc nào đã bao giờ có thể đi tới một điểm mà không có vấn đề. Hay nếu đôi khi bạn thấy thân thuộc đi tới điểm không còn vấn đề, điều đó đơn giản nghĩa là nó không còn là thân thuộc nữa. Thân thuộc đã biến mất - các chiến sĩ mệt mỏi rồi, họ đã bắt đầu chấp nhận mọi thứ như chúng vậy. Họ đã chán; họ không muốn tranh đấu thêm nữa. Họ đã chấp nhận nó, họ không muốn cải thiện nó.
Hay, trong quá khứ, mọi người cố gắng tạo ra một loại hài hoà cưỡng ép. Đó là lí do tại sao, qua nhiều thời đại, đàn bà đã bị kìm nén - đó là một cách sắp thứ tự mọi thứ. Cứ buộc đàn bà phải tuân theo đàn ông, thế thì không có vấn đề gì. Nhưng đấy lại không phải là thân thuộc. Khi đàn bà không còn là người độc lập, vấn đề biến mất - nhưng người đàn bà cũng biến mất luôn. Thế thì cô ấy chỉ là một thứ đồ để được dùng; thế thì không có niềm vui, và người đàn ông bắt đầu tìm người đàn bà khác nào đó.
Nếu bạn bắt gặp một cuộc hôn nhân hạnh phúc, đừng tin điều đó trên bề mặt. Đi sâu thêm chút ít và bạn sẽ ngạc nhiên. Tôi đã nghe về một cuộc hôn nhân hạnh phúc... Một nông dân vùng sâu vùng xa quyết định đã đến lúc phải xây dựng gia đình, cho nên anh ta thắng yên lên con la của mình và khởi hành tới thành phố để tìm vợ. Đúng lúc, anh ta gặp một người đàn bà và họ lấy nhau. Thế rồi cả hai trèo lên con la và bắt đầu trở về nông trại. Một lát sau, con la dở chứng không chịu đi. Anh nông dân nhảy xuống, tìm một cái gậy lớn, và đánh con la cho tới khi nó bắt đầu đi. "Đó là một lần," anh nông dân nói.
Vài dặm sau, con la lại dở chứng không chịu đi nữa, và toàn bộ cảnh ấy lại diễn ra. Sau cú đánh, khi con la lại bước đi, anh nông dân nói, "Đó là hai lần." Vài d ặm sau, con la lại dở chứng không chịu đi. Anh nông dân nhảy xuống, bảo vợ nhảy xuống, và rồi rút khẩu súng lục ra và bắn vào giữa mắt con la, giết chết nó ngay lập tức.
"Sao anh làm điều ngu xuẩn thế!" chị vợ tru chéo lên. "Đấy là con vật có giá trị và chỉ bởi vì nó làm anh khó chịu, anh đã giết nó! Thật là ngu xuẩn, tội phạm..." và cô ta cứ lải nhải như thế vài lần. Khi cô ấy ngừng lại lấy hơi, anh nông dân nói, "Đó là một lần." Và câu chuyện được kể là, sau đó họ đã sống mãi mãi trong hạnh phúc hôn nhân! Đ ó là một cách để giải quyết mọi sự, đó là cách nó đã được thực hiện trong quá khứ. Trong tương lai, điều ngược lại sẽ được thử - chồng phải tuân theo vợ. Nhưng đấy là cùng một điều cả thôi.
Thân thuộc là công án. Và chừng nào bạn còn chưa giải được điều nền tảng hơn về bản thân mình, bạn không thể giải nó được. Vấn đề của tình yêu chỉ có thể được giải khi vấn đề của thiền đã được giải, không trước nó. Bởi vì đấy thực sự là hai người không mang tính thiền mới tạo ra vấn đề. Hai người trong lẫn lộn, người không biết họ là ai - một cách tự nhiên họ nhân lẫn lộn của nhau lên, họ khuếch đại nó lên.
Chừng nào thiền còn chưa được đạt tới, thì yêu vẫn còn là khổ. Một khi bạn đã học được cách sống một mình, một khi bạn đã học được cách tận hưởng sự tồn tại đơn giản của mình, chẳng bởi lí do nào hết cả, thế thì có khả năng giải quyết vấn đề thứ hai, vấn đề phức tạp hơn của hai người sống cùng nhau. Chỉ hai thiền nhân mới có thể sống trong yêu - và thế thì yêu sẽ không phải là công án. Nhưng thế thì nó sẽ không là thân thuộc nữa, theo nghĩa bạn vẫn hiểu nó. Nó sẽ đơn giản là trạng thái của yêu, không phải trạng thái của thân thuộc.
Cho nên tôi hiểu rắc rối của thân thuộc. Nhưng tôi khuyến khích mọi người đi vào những rắc rối này bởi vì những rắc rối này sẽ cho bạn nhận biết về vấn đề nền tảng - rằng bạn, sâu bên trong bản thể bạn, là điều bí ẩn. Và người khác đơn giản là tấm gương. Khó mà biết được rắc rối riêng của bạn một cách trực tiếp, rất dễ biết chúng trong thân thuộc. Tấm gương trở thành sẵn đấy; bạn có thể thấy khuôn mặt của mình trong tấm gương này, và người khác có thể thấy khuôn mặt của họ trong tấm gương của bạn. Và cả hai đều giận dữ, bởi vì cả hai đều thấy những khuôn mặt xấu xí. Và một cách tự nhiên cả hai đều mắng lẫn nhau, bởi vì logic tự nhiên của họ là, "Chính em, tấm gương này, làm cho anh trông xấu thế. Bằng không thì anh là người đẹp cơ."
Đó là vấn đề mà những người yêu nhau cứ cố gắng giải quyết, và không thể nào giải quyết được. Điều họ đang nói đi nói lại là thế này: "Anh là người đẹp thế, nhưng em làm cho anh xấu thế."
Chẳng ai làm cho bạn trông xấu cả - bạn xấu thì có. Xin lỗi, nhưng đó là cách nó thế đấy. Cám ơn người kia đi, biết ơn người kia đi, bởi vì người đó giúp bạn thấy ra khuôn mặt của mình. Đừng giận. Và đi sâu hơn vào bản thân mình, đi sâu hơn vào thiền. Nhưng điều xảy ra lại là bất kì khi nào một người đang trong yêu, người đó quên mất tất cả về thiền. Tôi cứ nhìn quanh mình - bất kì khi nào tôi thấy vài người thiếu, tôi biết ngay điều gì đã xảy ra với họ. Yêu đã xảy ra cho họ. Bây giờ họ cho rằng họ không được cần tới ở đây. Họ sẽ tới chỉ khi yêu tạo ra nhiều rắc rối và nó trở thành không thể giải quyết được cho họ. Thế thì họ sẽ tới và hỏi, "Osho ơi, phải làm gì?"
Khi bạn đang trong yêu, đừng quên thiền. Yêu sẽ không giải quyết cái gì cả. Yêu chỉ bày tỏ cho bạn xem bạn là ai, bạn ở đâu. Và cũng tốt là yêu làm cho bạn tỉnh táo - tỉnh táo về toàn thể sự lẫn lộn và hỗn loạn bên trong bạn. Bây giờ là lúc để thiền! Nếu yêu và thiền đi cùng nhau, bạn sẽ có cả hai cánh, bạn sẽ có cân bằng.
Và điều đối lập cũng xảy ra. Bất kì khi nào một người bắt đầu đi sâu vào trong thiền, người đó bắt đầu né tránh yêu, bởi vì người đó nghĩ nếu người đó đi vào yêu thì việc thiền của người đó sẽ bị quấy rối - điều đó nữa cũng sai. Thiền sẽ không bị quấy rối đâu, thiền sẽ được giúp đỡ đấy. Tại sao nó sẽ được giúp đỡ? Bởi vì yêu sẽ cứ phơi bày bạn ở những nơi có vấn đề, nơi chúng hiện hữu. Không có yêu, bạn sẽ trở nên vô ý thức về vấn đề của mình. Nhưng việc trở nên vô ý thức không có nghĩa là bạn đã giải quyết được chúng. Nếu không có tấm gương, điều đó không có nghĩa là bạn không có khuôn mặt nào.
Yêu và thiền nên nắm tay nhau đi. Đó là một trong những thông điệp bản chất nhất mà tôi muốn chia sẻ cùng bạn: yêu và thiền nên nắm tay nhau đi. Yêu và thiền, thiền và yêu - và dần dần bạn sẽ thấy hài hoà mới phát sinh trong bạn. Chỉ hài hoà đó mới làm cho bạn mãn nguyện. Câu hỏi Làm sao tôi có thể biết rằng người đàn bà đang yêu thực, và không đang trong trò chơi? Đ iều này khó đây! Chẳng ai đã bao giờ có khả năng biết điều đó bởi vì, thực tế, yêu là trò chơi. Đó là thực tại của nó đấy! Cho nên nếu bạn chờ đợi và quan sát và suy nghĩ và phân tích liệu người đàn bà này, người đang trong tình yêu với bạn, có chỉ là đang trong trò chơi hay là yêu thật, thì bạn sẽ chẳng bao giờ có khả năng yêu người đàn bà nào - bởi vì yêu là trò chơi, trò chơi tối cao.
Không cần phải đòi hỏi nó là thực. Cứ chơi trò chơi này đi, đó là thực tại đấy. Và nếu bạn là người tìm kiếm quá nhiều về thực tại, thế thì yêu không dành cho bạn đâu. Nó là giấc mơ, nó là tưởng tượng, nó là hư cấu - nó là lãng mạn, nó mang tính thơ ca. Nếu bạn là người tìm kiếm quá nhiều theo thực tại, bị ám ảnh với thực tại, thế thì yêu không dành cho bạn. Thế thì hãy thiền. Và tôi biết người hỏi này không thuộc và kiểu đó - không thiền nào là có thể được cho anh ấy, ít nhất cũng trong cuộc đời này! Anh ấy có nhiều nghiệp phải hoàn thành với đàn bà. Cho nên anh ta liên tục nghĩ về thiền và liên tục cứ đi với đàn bà này nọ. Bây giờ những người đàn bà anh ấy đi cùng, họ cũng tới tôi và họ nói, "Anh ấy có thực yêu chúng con không? Phải làm gì?" Và ở đây anh ấy tới với một câu hỏi!
Nhưng vấn đề này xảy ra cho mọi người lúc này hay lúc khác, bởi vì không có cách nào đánh giá cả. Chúng ta là những người lạ thế - chúng ta là người lạ, và cuộc gặp gỡ của chúng ta chỉ là tình cờ. Trên đường bỗng nhiên chúng ta bắt gặp nhau, chẳng biết chúng ta là ai, chẳng biết người kia là ai. Hai người lạ gặp nhau trên đường, cảm thấy một mình, cầm tay nhau - và nghĩ họ đang trong tình yêu. Họ đang cần người kia, chắc chắn, nhưng làm sao chắc chắn được rằng có tình yêu? Tôi đã đọc một chuyện đùa hay; hãy nghe nó cho cẩn thận vào: Một người đàn bà tới một thị trấn nhỏ miền Trung Tây muộn trong đêm, thấy không còn phòng khách sạn nào nữa. "Rất tiếc," nhân viên đứng quầy nói, "nhưng căn phòng đơn cuối cùng chúng tôi có vừa bị một người Italia lấy." "Nó là số mấy?" người đàn bà nói trong thất vọng. "Có thể tôi thương lượng được điều gì đó với ông ấy." Người thư kí nói cho bà ấy căn phòng và người đàn bà đi lên và gõ cửa. Người Italia cho bà ấy vào.
"Này, thưa ông," bà ấy nói, "Tôi không biết ông và ông không biết tôi, nhưng tôi cần chỗ nào đó để ngủ nên phải liều hỏi ông. Tôi sẽ không làm phiền gì thêm, tôi hứa đấy, nếu ông cho tôi dùng cái tràng kỉ nhỏ đằng kia." Người Italia nghĩ một phút và rồi nói, "Thôi được." Người đàn bà co mình trên chiếc tràng kỉ còn người Italia lên giường. Nhưng chiếc tràng kỉ lại rất không thuận tiện và sau vài phút người đàn bà nhón chân đi về phía giường và gõ vào tay người Italia. "Này, thưa ông," bà ta nói, "tôi không biết ông và ông không biết tôi, nhưng cái tràng kỉ kia thì không thể ngủ tiếp được. Tôi có thể nằm ở đây, ngay cạnh giường được không?" "Được thôi," người Italia nói, "dùng cạnh giường ấy." Người đàn bà nằm xuống cạnh giường, nhưng sau vài phút bà ta cảm thấy rất lạnh. Lần nữa bà ta gõ vào người Italia.
"Này, thưa ông," bà ấy nói, "tôi không biết ông và ông không biết tôi, nhưng trời lạnh quá ở đây. Tôi có thể chui vào chăn với ông được không?" "Được chứ," người Italia nói, "chui vào chăn đi." Người đàn bà rúc vào chăn, nhưng gần gũi với thân thể đàn ông làm kích động và bà ta bắt đầu cảm thấy chút ít động dục. Bà ta lại gõ vào người Italia. "Này, thưa ông," bà ta nói, "tôi không biết ông và ông không biết tôi, nhưng ta làm chút tiệc được không?"
Cáu tiết, người Italia ngồi bật dậy trên giường. "Này, thưa bà," ông ta la lên, "tôi không biết bà và bà không biết tôi. Vào giữa đêm này, chúng ta mời ai đi ăn tiệc?" Nhưng đây là cách nó xảy ra: "Bạn không biết tôi, tôi không biết bạn." Nó chỉ là tình cờ. Nhu cầu có đó; mọi người cảm thấy đơn độc; họ cần ai đó làm đầy đơn độc của mình. Họ gọi nó là tình yêu. Họ biểu lộ tình yêu bởi vì đó là cách duy nhất để móc vào người khác. Người khác cũng gọi nó là tình yêu bởi vì đó là cách duy nhất để móc vào bạn. Nhưng ai biết liệu đó là tình yêu hay không? Thực tế, yêu chỉ là trò chơi.
Vâng, có khả năng của tình yêu thực, nhưng điều đó xảy ra chỉ khi bạn không cần ai cả - đó là khó khăn. Điều đó cũng là cùng cách ngân hàng hoạt động đấy. Nếu bạn tới ngân hàng và bạn cần tiền, họ sẽ không cho bạn cái gì đâu. Nếu bạn không cần tiền, bạn có đủ rồi, họ sẽ tới bạn và họ bao giờ cũng sẽ sẵn sàng đưa bạn tiền. Khi bạn không cần, họ sẵn sàng đưa cho bạn; khi bạn cần, họ không sẵn sàng đưa cho bạn.
Khi bạn không cần người nào cả, khi bạn hoàn toàn đủ cho bản thân mình, khi bạn có thể một mình và cực kì hạnh phúc và cực lạc, thế thì yêu là có thể. Nhưng thế nữa, bạn cũng không thể chắc chắn được liệu tình yêu của người khác có là thực hay không - bạn có thể chắc chắn chỉ mỗi một điều thôi: liệu tình yêu của bạn có là thực hay không. Làm sao bạn có thể chắc chắn về người khác được? Nhưng thế thì lại không có nhu cầu. Nỗi lo âu liên tục này về liệu tình yêu của người khác có thực hay không đơn giản chỉ ra một điều: rằng tình yêu của bạn là không thực. Bằng không, ai bận tâm? Sao lo nghĩ về điều đó? Cứ tận hưởng nó khi nó đang kéo dài, ở cùng nhau trong khi bạn có thể ở cùng nhau! Đó là hư cấu, nhưng bạn cần hư cấu.
Nietzsche hay nói rằng con người còn ở mức không thể sống được nếu thiếu dối trá. Con người không thể sống với chân lí được; chân lí sẽ là quá nhiều không mang được. Bạn cần dối trá, nói dối, theo cách tinh tế, để làm cho trơn tru hệ thống của bạn. Chúng là chất bôi trơn - bạn thấy người đàn bà, bạn nói, "Em đẹp thế! Anh chưa bao giờ gặp người nào đẹp như thế." Đây chỉ là lời dối trá bôi trơn - bạn biết điều đó! Bạn đã nói cùng điều đó cho các đàn bà khác trước đây rồi, và bạn biết mình sẽ nói cùng điều đó cho những người đàn bà khác trong tương lai. Và người đàn bà cũng nói rằng bạn là người duy nhất đã từng làm cô ấy bị hấp dẫn. Đây toàn là dối trá. Đằng sau những lời dối trá này chẳng có gì ngoài nhu cầu. Bạn muốn người đàn bàn này ở cùng với bạn để rót đầy lỗ hổng bên trong của bạn; bạn muốn tống vào sự trống rỗng bên trong đó bằng sự hiện diện của cô ấy. Cô ấy cũng muốn điều đó. Các bạn đang cố gắng dùng lẫn nhau như phương tiện.
Đó là lí do tại sao những người yêu, cái gọi là những người yêu, bao giờ cũng trong xung đột - bởi vì không ai muốn bị dùng, bởi vì khi bạn dùng một người thì người này trở thành đồ vật, bạn đã qui người đó thành món hàng. Và mọi đàn bà đều cảm thấy, sau khi làm tình với người đàn ông, một chút ít buồn rầu, bị lừa dối, bị lừa, bởi vì người đàn ông quay lưng và ngủ - kết thúc là hết! Nhi ều đàn bà đã nói với tôi rằng họ khóc sau khi người đàn ông đã làm tình với họ - bởi vì sau khi làm tình anh ta không còn quan tâm nữa. Mối quan tâm của anh ta chỉ dành cho một nhu cầu đặc biệt; thế rồi anh ta quay lưng và đi ngủ và anh ta thậm chí không bận tâm về điều đã xảy ra cho người đàn bà. Và đàn ông cũng cảm thấy bị lừa. Thế rồi, dần dần, bắt đầu nghi ngờ rằng người đàn bà yêu họ vì cái gì đó khác - vì tiền, quyền lực, an ninh. Mối quan tâm có thể là kinh tế, nhưng nó không phải là tình yêu.
Nhưng điều đó đúng. Đây là cách nó có thể là vậy; duy nhất đây là cách nó có thể vậy! Cách bạn hiện hữu, sống gần như ngủ, đi trong trạng thái ngẩn ngơ, mộng du, đây là cách duy nhất nó có thể vậy. Nhưng đừng lo nghĩ về nó, liệu người đàn bà có yêu bạn thực hay không. Trong khi bạn đang ngủ bạn sẽ cần tình yêu của ai đó - cho dù nó là giả dối, bạn sẽ cần nó. Tận hưởng nó đi! Đừng tạo ra lo âu. Và cố gắng trở nên ngày một thức tỉnh hơn.
Một ngày nào đó khi bạn thực sự thức tỉnh bạn sẽ có khả năng yêu - nhưng thế thì bạn sẽ chắc chắn về mỗi tình yêu của mình thôi. Nhưng thế là đủ rồi! Ai bận tâm? Bởi vì ngay bây giờ bạn muốn dùng người khác; khi bạn thực sự phúc lạc theo cách riêng của mình, bạn không muốn dùng ai cả. Bạn đơn giản muốn chia sẻ. Bạn có nhiều thế, nhiều tới mức tuôn tràn ra, và bạn muốn ai đó chia sẻ nó. Và bạn sẽ cảm thấy cám ơn rằng ai đó đã thực sự đón nhận. Kết thúc, đó là chỗ cuối của nó!
Ngay bây giờ, bạn lo nghĩ quá nhiều liệu người khác có yêu bạn không, thực sự yêu, bởi vì bạn không chắc chắn về tình yêu riêng của mình. Đó là một điều. Và bạn không chắc chắn về giá trị riêng của mình nữa. Bạn không thể tin được rằng ai đó có thể thực sự yêu bạn; bạn không thấy cái gì trong bản thân mình cả. Bạn không thể yêu được bản thân mình, làm sao ai đó khác có thể yêu bạn được? Điều đó dường như không thực, nó dường như không thể được. Bạn có yêu bản thân mình không? Bạn thậm chí còn không hỏi câu hỏi này. Mọi người ghét bản thân mình, mọi người kết án bản thân mình - họ cứ kết án; họ cứ nghĩ rằng họ sa đoạ. Làm sao người khác yêu được bạn, một người sa đoạ thế. Không, chẳng ai có thể yêu bạn thực được - người khác cũng phải đang lừa phỉnh, lừa dối; phải có lí do khác nào đó. Cô ấy phải theo đuổi cái gì đó khác; anh ấy phải theo đuổi cái gì đó khác.
Bạn biết cái sa đoạ, cái vô giá trị của mình - tình yêu dường như ở ngoài vấn đề này. Và khi người đàn bà nào đó tới và nói cô ấy yêu bạn thiết tha, bạn không thể tin được. Khi bạn đi tới người đàn bà và bạn nói bạn yêu cô ấy thiết tha, còn cô ấy ghét bản thân mình, làm sao cô ấy có thể tin được vào bạn? Chính việc tự ghét mình tạo ra lo âu. Không có cách nào để chắc chắn về người khác. Trước hết chắc chắn về bản thân bạn đã. Và người chắc chắn được về bản thân mình thì chắc chắn được về toàn thế giới. Sự chắc chắn đạt tới cốt lõi bên trong nhất trở thành chắc chắn về mọi thứ mà bạn làm và mọi thứ xảy ra cho bạn. Lắng động, định tâm, tiếp đất, trong bản thân mình, bạn chưa bao giờ lo nghĩ về những điều như vậy. Bạn chấp nhận.
Nếu ai đó yêu bạn, bạn chấp nhận điều đó bởi vì bạn yêu bản thân mình. Bạn hạnh phúc với bản thân mình; ai đó khác hạnh phúc - tốt! Điều đó không đi vào đầu bạn; ai đó khác cũng tìm thấy ở bạn điều thú vị - tốt! Trong khi nó đang kéo dài, sống điều hư cấu một cách đẹp đẽ nhất có thể được - nó sẽ không kéo dài mãi mãi đâu. Đ iều đó nữa cũng tạo ra vấn đề, Khi tình yêu kết thúc, bạn bắt đầu nghĩ nó là giả - đó là lí do tại sao nó đã đi tới chấm dứt. Không, không cần - không cần đâu. Nó có thể có thoáng nhìn nào đó về chân lí trong nó, nhưng bạn cả hai lại không có khả năng giữ chân lí đó. Bạn đã giết chết nó. Nó có đó và bạn đã sát hại nó. Bạn đã không có khả năng yêu. Bạn cần tình yêu, nhưng bạn lại không có khả năng về nó. Cho nên bạn gặp người đàn bà hay đàn ông; mọi sự diễn ra rất tốt đẹp, rất trơn tru, đẹp đẽ như tưởng tượng - lúc ban đầu ấy. Khoảnh khắc bạn đã lắng đọng, mọi thứ bắt đầu lên men chua, cay đắng ra. Bạn càng lắng đọng, xung đột càng phát sinh. Điều đó giết chết tình yêu.
Như tôi thấy nó, mọi tình yêu lúc ban đầu đều có tia sáng trong nó, nhưng những người yêu phá huỷ điều đó. Họ nhảy vào tia sáng đó với tất cả những bóng tối bên trong của mình. Họ nhảy lên nó và họ phá huỷ nó. Khi nó bị phá huỷ họ nghĩ nó là giả. Họ đã giết chết nó! Nó không phải là giả - họ mới là giả. Tia sáng là thực, thật. Cho nên đừng lo nghĩ về người khác; đừng lo nghĩ liệu tình yêu là thực hay không. Trong khi nó có đó, cứ tận hưởng nó. Cho dù nó là giấc mơ, thì mơ về nó cũng tốt. Và trở nên ngày một tỉnh táo và nhận biết để cho giấc ngủ bị vứt bỏ.
Khi bạn nhận biết, một loại tình yêu hoàn toàn khác sẽ nảy sinh trong trái tim bạn - điều tuyệt đối đúng, điều là một phần của vĩnh hằng. Nhưng điều đó không phải là nhu cầu, nó là xa xỉ phẩm. N ếu ghen tuông, sở hữu, gắn bó, nhu cầu và mong đợi và ham muốn và ảo tưởng bị vứt bỏ, thì cái gì sẽ còn lại trong tình yêu của tôi? Có phải mọi thơ ca và đam mê của tôi đều là dối trá không? Những đau đớn tình yêu của tôi có liên quan nhiều tới đau đớn hơn là với tình yêu không? Tôi có học yêu được không? Tình yêu không thể học được, nó không thể được trau dồi. Tình yêu trau dồi sẽ không là tình yêu chút nào. Nó sẽ không là hoa hồng thực, nó sẽ là hoa nhựa thôi. Khi bạn học cái gì đó, điều đó nghĩa là cái gì đó tới từ bên ngoài; nó không phải là sự trưởng thành bên trong. Và tình yêu phải là sự trưởng thành bên trong của bạn nếu nó là chân thực và thực.
Tình yêu không phải là việc học mà là trưởng thành. Tất cả mọi điều cần thiết về phần bạn không phải là học cách yêu, mà là gỡ bỏ cách không yêu. Rào cản phải được dỡ bỏ, chướng ngại phải bị phá huỷ - thế thì tình yêu là bản thể tự nhiên, tự phát của bạn. Một khi chướng ngại đã được loại bỏ, tảng đá đã bị vứt đi, luồng chảy bắt đầu. Nó đã có đó rồi - bị giấu kín đằng sau nhiều tảng đá, nhưng dòng suối thì đã có đó rồi. Nó là chính bản thể của bạn. Nó là món quà, nhưng không phải là cái gì đó sẽ xảy ra trong tương lai; nó là món quà đã xảy ra cùng việc sinh của bạn. Hiện hữu là yêu đấy. Có khả năng thở là đủ để có khả năng yêu. Yêu giống như việc thở vậy. Thở dành cho thân thể vật lí, yêu dành cho bản thể tâm linh. Không có thở, thân thể chết; không có tình yêu, linh hồn chết.
Cho nên điều đầu tiên cần ghi nhớ: Nó không phải là cái gì đó bạn có thể học được. Và nếu bạn học bạn sẽ bỏ lỡ toàn thể vấn đề; bạn sẽ học cái gì đó khác nhân danh tình yêu. Nó sẽ là rởm, giả. Và đồng tiền giả có thể trông giống như đồng tiền thật; nếu bạn không biết cái thật, cái giả có thể cứ lừa dối bạn. Chỉ bằng việc biết cái thực, bạn mới có khả năng thấy sự phân biệt giữa cái giả và cái thực. Và tất cả những cái này đều là chướng ngại: ghen tuông, sở hữu, gắn bó, trông đợi, ham muốn... Và nỗi sợ của bạn là đúng: "Nếu tất cả những cái này biến mất, cái gì sẽ còn lại từ tình yêu của tôi?" Chẳng cái gì sẽ còn lại từ tình yêu của bạn. Tình yêu sẽ còn lại... nhưng tình yêu không có liên quan gì tới cái "tôi" hay "bạn." Thực tế, khi tất cả sở hữu, tất cả ghen tuông, tất cả trông đợi đều biến mất, tình yêu không biến mất - bạn biến mất, bản ngã biến mất. Những điều này là cái bóng của bản ngã.
Không phải tình yêu là ghen tuông đâu. Theo dõi, nhìn, lại quan sát. Khi bạn cảm thấy ghen tuông, đấy không phải là tình yêu cảm thấy ghen tuông đâu; tình yêu chưa bao giờ biết gì tới ghen tuông cả. Cũng như mặt trời chưa bao giờ biết gì tới bóng tối, tình yêu chưa bao giờ biết gì tới ghen tuông. Chính bản ngã mới cảm thấy đau, chính bản ngã mới cảm thấy cạnh tranh, trong tranh đấu thường xuyên. Chính bản ngã mới tham vọng và muốn cao hơn người khác, muốn là ai đó đặc biệt. Chính bản ngã mới bắt đầu cảm thấy ghen tuông, sở hữu - bởi vì bản ngã có thể tồn tại được chỉ với sở hữu.
Bạn càng sở hữu nhiều, bản ngã càng được làm mạnh thêm; không sở hữu gì, bản ngã không thể tồn tại được. Nó học theo sở hữu, nó phụ thuộc vào sở hữu. Cho nên nếu bạn có nhiều tiền, nhiều quyền lực, nhiều danh tiếng, đàn bà đẹp, đàn ông đẹp, con cái đẹp, thì bản ngã cảm thấy được nuôi dưỡng nhiều lắm. Khi sở hữu biến mất, khi bạn không sở hữu cái gì cả, bạn sẽ không tìm thấy bản ngã bên trong. Sẽ không có ai có thể nói "tôi." Và n ếu bạn nghĩđây là tình yêu của bạn, thế thì chắc chắn tình yêu của bạn cũng sẽ biến mất. Tình yêu của bạn không thực là tình yêu đâu. Nó là ghen tuông, sở hữu, thù hận, giận dữ, bạo hành; nó là nghìn lẻ một thứ ngoại trừ tình yêu. Nó đeo mặt nạ là tình yêu - bởi vì tất cả những điều này đều xấu tới mức chúng không thể tồn tại được nếu thiếu mặt nạ. Một chuyện ngụ ngôn cổ:
Thế giới được tạo ra, và Thượng đế mọi ngày đều gửi những điều mới tới thế giới. Một hôm ngài gửi các cô Đẹp và Xấu tới thế giới. Đó là cuộc hành trình dài từ thiên đàng tới địa đàng - khoảnh khắc họ tới lúc đó đã là sáng sớm, mặt trời đã lên. Họ tiếp đất gần cái hồ và cả hai quyết định tắm cái đã bởi vì toàn thể thân thể, quần áo đều đầy bụi bặm.
Không biết cách thức của thế giới - họ còn mới thế - họ cởi quần áo ra; hoàn toàn trần truồng, họ nhảy xuống nước lạnh của hồ. Mặt trời lên, mọi người bắt đầu tới. Xấu giở thủ đoạn - khi Đẹp bơi ra xa giữa hồ, Xấu trèo lên bờ, đeo đồ trang sức của Đẹp vào, và trốn mất. Vào lúc Đẹp trở nên nhận biết rằng "Mọi người đang tới rồi mà mình lại trần truồng," và cô ta nhìn quanh... quần áo của cô ấy mất rồi! Xấu chuồn đi rồi còn Đẹp đang đứng trần truồng trong ánh mặt trời, và đám đông đang tới gần hơn. Chẳng tìm ra cách nào, cô ta mặc quần áo của Xấu và đi tìm Xấu để cho họ có thể đổi lại quần áo. Câu chuy ện kể rằng cô ấy vẫn còn đang tìm... nhưng Xấu lại tinh ranh và cứ trốn hoài. Xấu vẫn mặc quần áo của Đẹp, đeo mặt nạ là Đẹp, còn Đẹp đang đi trong quần áo của Xấu. Đó là một câu chuyện ngụ ngôn cực kì hay.
Tất cả những thứ này đều xấu tới mức bạn không thể dung thứ ở cùng với chúng được cho dù chỉ một khoảnh khắc nếu bạn thấy thực tại của chúng. Cho nên chúng không cho phép bạn thấy thực tại. Ghen tuông giả vờ là tình yêu, sở hữu tạo ra mặt nạ tình yêu... và thế thì bạn thấy thoải mái. Bạn không lừa được ai khác ngoài bản thân mình. Những điều này không phải là tình yêu. Cho nên điều bạn biết là tình yêu, điều bạn đã biết cho tới bây giờ là tình yêu, sẽ biết mất. Nó chẳng có thơ ca gì trong nó cả. Vâng, đam mê có đó - nhưng đam mê là trạng thái cuồng nhiệt, đam mê là trạng thái vô ý thức. Đam mê không mang tính thơ ca. Thơ ca chỉ được biết tới bởi chư phật - thơ ca của cuộc sống, thơ ca của sự tồn tại.
Kích động, sôi sục, không phải là cực lạc. Chúng có vẻ giống, đấy mới là vấn đề. Trong cuộc sống nhiều thứ trông giống nhau và sự khác biệt rất tinh vi và tế nhị và vi tế. Kích động có thể trông giống cực lạc - nó không phải vậy, bởi vì cực lạc về cơ bản là điềm tĩnh. Đam mê thì nóng. Tình yêu mát mẻ, không lạnh mà mát mẻ. Hận thù thì lạnh lẽo. Đam mê, thèm khát là nóng. Tình yêu đích xác ở giữa. Nó mát mẻ - không lạnh không nóng. Nó là trạng thái của yên bình vô cùng, bình thản, chân thành, im lặng. Và từ im lặng đó là thơ ca, từ im lặng đó là bài ca, từ im lặng đó nảy sinh điệu vũ của bản thể bạn. Đ iều bạn gọi là thơ ca và đam mê thì không là gì ngoài dối trá - với cái mẽ ngoài đẹp đẽ. Trong số một trăm nhà thơ của bạn, chín mươi chín người không thực là nhà thơ mà chỉ là người trong trạng thái rối loạn, xúc động, đam mê, thèm khát, dâm dục, nhục dục. Chỉ một người trong số một trăm nhà thơ của bạn mới là nhà thơ thực.
Và nhà thơ thực có thể chẳng bao giờ soạn ra bài thơ nào, bởi vì toàn thể bản thể người đó là thơ ca rồi. Cách người đó bước, cách người đó ngồi, cách người đó ăn, cách người đó ngủ - tất cả đều là thơ ca. Người đó tồn tại như thơ ca. Người đó có thể sáng tác thơ, người đó có thể không sáng tác thơ, điều đó không liên quan. Nhưng điều bạn gọi là thơ ca thì lại không là gì ngoài cách diễn đạt của cơn sốt của bạn, của trạng thái tâm thức nóng bỏng của bạn. Nó là trạng thái không lành mạnh. Đam mê là không lành mạnh, mù quáng, vô ý thức - bởi vì nó cho bạn cảm giác cứ dường như nó là tình yêu.
Tình yêu là có thể chỉ khi thiền đã xảy ra. Nếu bạn không biết cách được định tâm trong bản thể mình, nếu bạn không biết cách nghỉ ngơi và thảnh thơi trong bản thể mình, nếu bạn không biết cách hoàn toàn một mình và phúc lạc, thì bạn sẽ không bao giờ biết tình yêu là gì. Tình yêu có v ẻ như thân thuộc, nhưng bắt đầu trong trạng thái cô đơn sâu sắc. Tình yêu bày tỏ như việc quan hệ, nhưng cội nguồn của tình yêu lại không ở trong việc quan hệ; cội nguồn của tình yêu là trong thiền. Khi bạn tuyệt đối hạnh phúc trong tính một mình của mình - khi bạn không cần người khác chút nào, khi người khác không phải là nhu cầu - thế thì bạn có khả năng của tình yêu. Nếu người khác là nhu cầu của bạn, bạn chỉ có thể khai thác, thao túng, chi phối, nhưng bạn không thể yêu được.
Bởi vì bạn phụ thuộc vào người khác, nên sở hữu nảy sinh - từ nỗi sợ. "Ai biết được? Người ấy cùng mình hôm nay; ngày mai người ấy có thể không cùng mình nữa. Ai biết được về khoảnh khắc tiếp đây?" Người đàn bà của bạn có thể bỏ bạn, con bạn có thể lớn lên và ra đi, chồng bạn có thể bỏ bạn mà đi. Ai biết được về khoảnh khắc tiếp? Từ nỗi sợ đó về tương lai mà bạn trở nên rất sở hữu. Bạn tạo ra tù túng quanh người bạn nghĩ bạn yêu. Nhưng tình yêu không thể tạo ra nhà tù được - và nếu tình yêu tạo ra nhà tù, thế thì chẳng cái gì được để lại cho hận thù làm. Tình yêu đem tới tự do, tình yêu cho tự do. Nó là không sở hữu. Nhưng điều đó là có thể chỉ nếu bạn đã biết phẩm chất khác toàn bộ của tình yêu, không phải là nhu cầu mà là chia sẻ.
Tình yêu là việc chia sẻ của niềm vui tuôn trào. Bạn quá tràn đầy niềm vui; bạn không thể chứa được nó, bạn phải chia sẻ nó. Thế thì có thơ ca và thế thì có cái gì đó cực kì đẹp không phải của thế giới này, mà là cái gì đó tới từ cõi bên kia. Tình yêu này không thể được học, nhưng chướng ngại có thể được vứt bỏ. Nhi ều lần tôi nói học nghệ thuật của tình yêu, nhưng điều tôi thực sự ngụ ý là: Học nghệ thuật loại bỏ tất cả những cái cản trở tình yêu. Nó là quá trình phủ định. Nó giống như đào giếng: Bạn cứ loại bỏ đi nhiều tầng đất, đá, đá tảng, và thế rồi bỗng nhiên có nước. Nước bao giờ cũng có đó rồi; nó là dòng chảy ngầm. Bây giờ bạn đã loại bỏ đi tất cả rào chắn, nước sẵn có đấy. Tình yêu cũng thế: Tình yêu là dòng chảy ngầm của bản thể bạn. Nó đã tuôn chảy rồi, nhưng có nhiều tảng đá, nhiều tầng đất cần phải bị loại bỏ.
Đó là điều tôi ngụ ý khi tôi nói học nghệ thuật của tình yêu. Nó thực sự không phải là học yêu mà là tháo dỡ cách thức không yêu.
Đâu là khác biệt giữa việc thích và việc yêu, thích và yêu? Và cũng vậy, đâu là khác biệt giữa tình yêu bình thường và tình yêu tâm linh?
Có khác biệt lớn giữa việc thích và việc yêu. Thích không có cam kết trong nó, yêu là cam kết. Đó là lí do tại sao mọi người không nói nhiều về yêu. Thực tế mọi người đã bắt đầu nói về tình yêu trong những hoàn cảnh không cần tới cam kết. Chẳng hạn, ai đó nói, "Tôi yêu kem." Bây giờ làm sao bạn có thể yêu kem được? Bạn có thể thích, bạn không thể yêu được. Và ai đó nói, "Tôi yêu con chó của tôi, tôi yêu chiếc xe ô tô của tôi, tôi yêu cái này cái nọ." Thực tế mọi người đều rất sợ nói với một người "Tôi yêu bạn."
Tôi đã nghe: Một người đàn ông đang tán tỉnh một cô gái, trong nhiều tháng liền. Và cô gái này tất nhiên chờ đợi, chờ đợi - họ thậm chí đã làm tình nhưng người đàn ông này lại không nói với cô ấy, "Anh yêu em." Th ấy sự khác biệt đi - thời cổ đại, mọi người hay "rơi vào tình yêu." Bây giờ mọi người "làm tình." Bạn thấy khác biệt không? Rơi vào tình yêu là bị tràn ngập bởi tình yêu; nó thụ động. Làm tình là gần như trần tục, gần như phá huỷ cái đẹp của nó. Nó là tích cực, cứ dường như bạn đang làm cái gì đó; bạn thao túng và điều khiển. Bây giờ mọi người đã đổi ngôn ngữ - thay vì dùng 'rơi vào tình yêu" họ dùng "làm tình."
Và người đàn ông này đã làm tình với người đàn bà này, nhưng anh ta đã không nói lấy một lần, "Anh yêu em." Còn người đàn bà cứ chờ đợi và chờ đợi và chờ đợi. Một hôm anh ta gọi điện thoại và anh ta nói, "Anh đã nghĩ đi nghĩ lại việc nói điều đó với em. Dường như bây giờ thời gian cho nó đã tới. Anh phải nói điều đó; bây giờ anh không thể giữ nó được thêm nữa." Và người đàn bà xúc động, và cô ấy trở thành chỉ là cái tai vì điều này cô ấy đã chờ đợi. Và cô ấy nói, "Anh nói điều đó đi! Anh nói điều đó đi!" Và người đàn ông nói, "Anh phải nói điều đó, bây giờ anh không thể giữ được nó thêm nữa: anh thực sự thích em nhiều lắm."
Mọi người đang nói với nhau, "Anh thích em" hay "Em thích anh." Sao họ không nói "Anh yêu em" hay "Em yêu anh"? Bởi vì tình yêu là cam kết, tham dự, mạo hiểm, trách nhiệm. Thích chỉ là tạm thời - tôi có thể thích bạn, và tôi có thể không thích bạn vào ngày mai; chẳng có mạo hiểm gì trong nó. Khi bạn nói với một người, "Tôi yêu bạn," bạn nhận mạo hiểm. Bạn đang nói, "Tôi yêu bạn: tôi sẽ còn yêu bạn, tôi sẽ yêu bạn cả ngày mai nữa. Bạn có thể phụ thuộc vào tôi, đây là lời hứa."
Yêu là hứa hẹn, thích chẳng liên quan gì tới bất kì hứa hẹn nào. Khi bạn nói với một người. "Tôi thích bạn," bạn nói điều gì đó về bạn, không về người này. Bạn nói, "Đây là cách tôi đang hiện hữu, tôi thích bạn. Tôi thích kem nữa, và tôi thích chiếc xe của tôi nữa. Theo cùng cách này, tôi thích bạn." Bạn đang nói điều gì đó về bạn. Khi bạn nói với một người "Tôi yêu bạn," bạn đang nói điều gì đó về người này, không về bạn. Bạn đang nói, "Bạn đáng yêu lắm." Mũi tên đang trỏ vào người khác. Và thế thì có nguy hiểm - bạn đang đưa ra lời hứa. Tình yêu có phẩm chất của hứa hẹn trong nó, và cam kết, và tham dự. Và tình yêu có cái gì đó của vĩnh hằng trong nó. Thích là tạm thời; thích là không mạo hiểm, không có trách nhiệm.
Bạn hỏi tôi: Đâu là khác biệt giữa việc thích và việc yêu, thích và yêu? Và cũng vậy, đâu là khác biệt giữa tình yêu bình thường và tình yêu tâm linh?
Thích và yêu là khác nhau, nhưng không có khác biệt giữa tình yêu bình thường và tình yêu tâm linh. Tình yêu là tâm linh. Tôi chưa bao giờ bắt gặp tình yêu bình thường; thứ bình thường là thích. Yêu chưa bao giờ bình thường cả - nó không thể thế được, nó mang bản chất phi thường. Nó không phải là của thế giới này. Khi bạn nói với người đàn bà hay đàn ông, "Anh yêu em" hay "Em yêu anh," bạn đơn giản nói, "Anh không thể bị lừa dối bởi thân thể em, anh đã thấy em. Thân thể em có thể già đi nhưng anh đã thấy em, em là phi thân thể. Anh đã thấy cốt lõi bên trong nhất của em, cốt lõi đó là điều thiêng liêng." Thích là ở bề mặt. Yêu thấm vào và đi tới chính cốt lõi của con người, chạm tới chính linh hồn của con người.
Không tình yêu nào là bình thường cả. Tình yêu không thể bình thường được, bằng không nó không phải là tình yêu đâu. Tình yêu chưa bao giờ bình thường, tình yêu bao giờ cũng phi thường, bao giờ cũng tâm linh. Đó là khác biệt giữa thích và yêu: thích là vật chất, yêu là tâm linh.
Thầy làm lẫn lộn tôi khi thầy nói về khác biệt giữa yêu và thích. Thầy nói yêu là cam kết, nhưng tôi nghĩ cam kết là loại gắn bó khác. Có nhiều người tôi yêu nhưng tôi không cảm thấy cam kết với họ. Làm sao tôi có thể dự đoán liệu tôi sẽ yêu họ vào ngày mai?
Câu hỏi này có ý nghĩa đấy. Bạn sẽ phải rất, rất hiểu biết, bởi vì nó là tinh tế và phức tạp nữa. Khi tôi nói r ằng tình yêu là cam kết, tôi ngụ ý điều gì bởi nó? Tôi không ngụ ý rằng bạn phải hứa hẹn vì ngày mai, nhưng việc hứa có đó rồi. Bạn không phải hứa hẹn, nhưng hứa hẹn có đó rồi. Đây là sự phức tạp và tinh tế của nó. Bạn không nói, "Anh sẽ yêu em ngày mai nữa" - nhưng trong khoảnh khắc đó của tình yêu lời hứa có đó, hoàn toàn hiện diện. Nó không cần diễn đạt.
Khi bạn yêu một người bạn không thể tưởng tượng được điều ngược lại; bạn không thể nghĩ được rằng bạn sẽ không yêu người này một ngày nào đó; điều đó là không thể được, điều đó không phải là một phần của tình yêu. Và tôi không nói rằng bạn sẽ không có khả năng thoát ra khỏi chuyện tình. Bạn có thể thoát ra, bạn có thể không thoát ra; điều đó không phải là vấn đề. Nhưng khi bạn đang trong khoảnh khắc tình yêu, khi năng lượng đang tuôn chảy giữa hai người, có cây cầu, cây cầu vàng, và họ được bắc cầu qua nó. Điều đó đơn giản không xảy ra: Tâm trí không thể quan niệm và lĩnh hội được rằng sẽ có lúc mà bạn sẽ không sống cùng người này và người này sẽ không sống cùng bạn. Đây là cam kết. Không phải bạn nói nhiều, không phải bạn đi ra toà và đưa ra tuyên bố chính thức: "Anh sẽ vẫn còn mãi mãi với em." Thực tế, đưa ra tuyên bố chính thức đó đơn giản chỉ ra không có tình yêu; bạn cần một dàn xếp pháp lí. Nếu cam kết có đó, không cần bất kì dàn xếp pháp lí nào.
Hôn nhân được cần tới bởi vì tình yêu bị mất. Nếu tình yêu có đó một cách sâu sắc, hôn nhân sẽ không được cần tới. Phỏng có ích gì mà làm hôn nhân? Điều đó cũng giống như gắn chân vào rắn, hay vẽ mũi đỏ cho đỏ. Nó là không cần thiết. Sao phải ra toà? Phải có nỗi sợ nào đó bên trong bạn rằng tình yêu là không toàn bộ. Ngay c ả khi trong tình yêu sâu sắc bạn vẫn nghĩ về khả năng rằng ngày mai bạn có thể xa rời người đàn bà này. Người đàn bà cũng nghĩ, "Ai mà biết được? Ngày mai người đàn ông này có thể xa rời mình. Tốt hơn cả là ra toà. Trước hết hãy để nó thành hợp pháp, thế rồi người ta có thể chắc chắn." Nhưng điều đó chứng tỏ cái gì? Nó đơn giản chỉ ra rằng tình yêu là không toàn bộ. Bằng không, tình yêu toàn bộ có phẩm chất của cam kết theo cách riêng của nó. Cam kết không cần phải được mang ra cho nó, đó là phẩm chất cố hữu của nó.
Và khi bạn đang trong tình yêu, nó tới với bạn một cách tự nhiên, không phải là bạn vạch kế hoạch. Cảm giác này tới một cách tự nhiên và đôi khi thành lời nữa: "Anh sẽ yêu em mãi mãi." Đây là chiều sâu của khoảnh khắc này. Nó không nói gì về ngày mai cả, nhớ lấy. Nó không phải là hứa hẹn. Nó chỉ là chiều sâu và tính toàn bộ của tình yêu đã đi tới mức nó tự động tới với bạn để nói, "Anh sẽ yêu em mãi mãi. Ngay cả cái chết cũng sẽ không thể chia rẽ được chúng ta." Đây là cảm giác về tình yêu toàn bộ.
Và để tôi nhắc lại lần nữa - điều đó không có nghĩa là ngày mai bạn sẽ vẫn cùng nhau đâu. Ai biết được? Điều đó không phải là vấn đề chút nào. Ngày mai sẽ chăm nom tới bản thân nó. Ngày mai chưa bao giờ đi vào tâm trí đang trong tình yêu. Ngày mai không được nghĩ tới chút nào; tương lai biến mất, khoảnh khắc này trở thành vĩnh hằng. Đây là cam kết. Và khi ngày mai... có thể bạn sẽ không cùng nhau nữa, nhưng bạn không phản bội. Bạn không lừa dối, bạn không lừa bịp. Bạn sẽ cảm thấy buồn về điều đó, bạn sẽ cảm thấy tiếc nuối về nó, nhưng bạn phải chia tay. Và tôi không nói rằng điều đó phải xảy ra - nó có thể không xảy ra chứ. Điều đó tuỳ thuộc vào cả nghìn lẻ một thứ.
Cuộc sống không phụ thuộc chỉ vào tình yêu của bạn. Nếu nó mà phụ thuộc chỉ vào tình yêu của bạn thế thì bạn sẽ sống mãi mãi. Nhưng cuộc sống phụ thuộc và cả nghìn lẻ một thứ. Tình yêu có cảm giác rằng "Chúng ta sẽ sống cùng nhau mãi mãi," nhưng tình yêu không là toàn thể cuộc sống. Khi nó có đó, nó mãnh liệt thế, người ta bị say với nó. Nhưng thế rồi lại có cả nghìn lẻ một thứ, đôi khi toàn những điều nhỏ bé. Bạn có thể rơi vào tình yêu với một người đàn ông, và trong khoảnh khắc đó bạn sẵn sàng lên giường với anh ta - và bạn có thể nói như vậy, và bạn không lừa dối. Bạn hoàn toàn đúng và chân thực và bạn nói, "Nếu em phải xuống địa ngục với anh, em cũng sẽ đi!" - và tôi nói lại, bạn đúng, bạn không nói cái gì khác.
Nhưng ngày mai, sống với người đàn ông đó, những điều nhỏ bé - nhà tắm bẩn có thể quấy rối chuyện tình của bạn. Địa ngục ở quá xa, không có nhu cầu đi xa thế - chỉ nhà tắm bẩn thôi! Hay chỉ một thói quen nhỏ: người đàn ông này ngáy trong đêm và làm bạn phát rồ. Và bạn đã sẵn sàng đi tới địa ngục đấy, và điều đó là thật, nó đích thực vào khoảnh khắc đó. Nó không phải là giả, bạn đã không có ý tưởng khác - nhưng người đàn ông này ngáy trong đêm, hay hơi thở của anh ta có mùi như địa ngục, hay anh ta thở hôi và khi anh ta hôn bạn, bạn cảm thấy mình bị tra tấn.
Chỉ những điều nhỏ bé thôi, những điều rất nhỏ bé; người ta chưa bao giờ nghĩ về chúng khi người ta đang trong yêu. Ai bận tâm về buồng tắm, và ai nghĩ tới ngáy? Nhưng khi bạn sống cùng một người thì cả nghìn lẻ một thứ tham gia vào, bất kì điều gì nhỏ bé cũng có thể trở thành tảng đá và có thể phá huỷ bông hoa của tình yêu.
Cho nên tôi không nói rằng cam kết có hứa hẹn gì trong nó. Tôi đơn giản nói rằng khoảnh khắc của tình yêu là khoảnh khắc của cam kết. Bạn hoàn toàn trong nó, nó mang tính quyết định thế. Và một cách tự nhiên, từ khoảnh khắc này, khoảnh khắc tiếp sẽ tới, cho nên có mọi khả năng rằng bạn có thể ở cùng nhau. Từ hôm nay, ngày mai sẽ được sinh ra. Nó sẽ không tới từ trời xanh, nó sẽ phát triển từ hôm nay. Nếu hôm nay đã là của tình yêu lớn lao, ngày mai cũng sẽ mang cùng tình yêu đó. Nó sẽ là sự liên tục. Cho nên có mọi khả năng rằng bạn có thể yêu - nhưng nó bao giờ cũng có thể thôi. Và tình yêu hiểu điều đó.
Và nếu một ngày nào đó bạn bỏ người đàn bà của mình hay người đàn bà của bạn bỏ bạn, bạn sẽ không bắt đầu mắng cô ấy, "Em ngụ ý gì bây giờ? Em đã nói với anh hôm nọ rằng 'Em bao giờ và bao giờ cũng sẽ sống với anh.' Bây giờ thì sao? Sao em lại ra đi?" Nếu bạn yêu, nếu bạn đã biết tình yêu, bạn sẽ hiểu. Tình yêu có phẩm chất đó của cam kết. Tình yêu là bí ẩn. Khi nó có đó, mọi thứ có vẻ trên thiên đường. Khi nó qua đi, mọi thứ có vẻ đơn giản nhạt nhẽo, vô nghĩa. Bạn có thể đã không sống nếu thiếu người đàn bà này, còn bây giờ bạn không thể sống cùng người đàn bà này. Và cả hai đều là trạng thái đích thực.
Bạn hỏi, "Thầy làm lẫn lộn tôi khi thầy nói về khác biệt giữa yêu và thích. Thầy nói yêu là cam kết, nhưng tôi nghĩ cam kết là loại gắn bó khác."
Nghĩa cam kết của tôi và nghĩa cam kết của bạn là khác nhau. Nghĩa của bạn là có tính luật pháp, nghĩa của tôi là không có tính luật pháp. Tôi đơn giản mô tả cho bạn phẩm chất của tình yêu, điều xảy ra khi bạn bị bao quanh trong nó: Cam kết xảy ra. Cam kết không tạo ra tình yêu, tình yêu tạo ra nó. Tình yêu đi trước, cam kết theo sau nó. Nếu một ngày nào đó tình yêu biến mất, cam kết đó cũng sẽ biến mất; nó là cái bóng. Khi tình yêu qua đi, đừng nói về cam kết nữa; thế thì bạn ngu xuẩn. Nó là cái bóng của tình yêu. Nó bao giờ cũng tới cùng tình yêu. Và nếu tình yêu không còn nữa, nó đi - nó biến mất. Bạn không lải nhải mãi về cam kết đó: "Thế cam kết thì sao?" Không còn cam kết nếu tình yêu không có đó. Tình yêu là cam kết! Tình yêu mất, mọi cam kết cũng mất. Đây là nghĩa của tôi.
Và tôi hiểu nghĩa của bạn. Nghĩa của bạn là: Khi tình yêu mất rồi, thế cam kết thì sao? Đó là nghĩa của bạn. Bạn muốn cam kết vẫn tiếp tục khi tình yêu qua rồi và tình yêu không còn nữa. Nghĩa của bạn về cam kết là mang tính pháp luật. Bao giờ cũng nhớ, khi bạn đang nghe tôi, hãy cố gắng theo nghĩa của tôi. Điều đó khó, nhưng bạn phải cố gắng thôi. Trong chính cố gắng đó bạn sẽ thoát ra khỏi nghĩa của mình. Dần dần cửa sổ sẽ mở ra và bạn sẽ có khả năng thấy điều tôi ngụ ý. Bằng không, sẽ có lẫn lộn: tôi nói điều gì đó, bạn nghe điều gì đó khác.
Ngay c ả đôi khi cảm giác giống như yêu nảy sinh trong trái tim tôi, lập tức khoảnh khắc tiếp tôi bắt đầu cảm thấy đây không phải là tình yêu, đây không phải là tình yêu chút nào. Nó là tất cả mọi thèm khát ẩn kín của tôi về dục và tất cả những cái đó.
Vậy cái gì sai trong đó nào? Tình yêu phải nảy sinh ra từ thèm khát. Nếu bạn né tránh thèm khát, bạn sẽ né tránh toàn thể khả năng của bản thân tình yêu. Tình yêu không phải là thèm khát, đúng; nhưng tình yêu lại không có nếu thiếu thèm khát - điều đó nữa cũng đúng. Tình yêu cao hơn thèm khát, đúng, nhưng nếu bạn phá huỷ thèm khát hoàn toàn, bạn cũng phá huỷ chính khả năng của việc hoa mọc ra từ bùn. Tình yêu là hoa sen, thèm khát là bùn mà hoa sen mọc ra từ đó.
Nhớ điều đó; bằng không bạn sẽ chẳng bao giờ đạt tới được tình yêu. Nhiều nhất, bạn có thể giả vờ rằng bạn đã siêu việt lên trên thèm khát. Bởi vì không có tình yêu, không ai có thể siêu việt được lên trên thèm khát; bạn có thể kìm nén nó. Bị kìm nén, nó trở nên độc hại hơn. Nó lan toả trong toàn thể hệ thống của bạn, nó trở thành độc, nó phá huỷ bạn. Thèm khát được biến đổi thành tình yêu cho bạn niềm vinh quang, sự rạng ngời. Bạn bắt đầu cảm thấy nhẹ nhàng, dường như bạn có thể bay được. Bạn bắt đầu có đôi cánh. Với thèm khát bị kìm nén bạn trở nên nặng nề, dường như bạn mang vật nặng, dường như hòn đá lớn đang treo quanh cổ bạn. Với thèm khát bị kìm nén, bạn mất đi tất cả mọi cơ hội bay trên bầu trời. Với thèm khát được biến đổi thành tình yêu, bạn đã trải qua phép thử của sự tồn tại. Bạn đã được trao cho chất liệu thô để làm việc, để mang tính sáng tạo. Thèm khát là chất liệu thô. Tôi đã nghe...
Berkowitz và Michaelson, không chỉ là đối tác kinh doanh mà còn là bạn đời, đã làm ra một hiệp ước: Bất kì người nào chết trước cũng sẽ quay lại và kể cho người kia thiên đường như thế nào. Sáu tháng sau, Berkowitz ch ết. Ông ta là người rất đạo đức, gần như thánh nhân, một người khắt khe về đạo đức, người chưa bao giờ làm điều gì sai cả, người bao giờ cũng vẫn còn sợ hãi thèm khát và dục.
Và Michaelson đợi người bạn thiêng thân thiết đã ra đi ra dấu hiệu rằng ông ta đã quay lại trái đất. Michaelson để thời gian trôi qua một cách nôn nóng cứ hi vọng và háo hức chờ đợi một thông điệp từ Berkowitz. Thế rồi một năm sau ngày ông ấy chết, Berkowitz nói với Michaelson. Lúc đó đã muộn về đêm rồi; Michaelson đang trong giường.
"Michaelson, Michaelson," tiếng nói âm vang.
"Cậu đấy à, Berkowitz?"
"Ừ."
"Chỗ cậu đang ở giống thế nào?" "Chúng tớ ăn sáng và rồi chúng tớ làm tình, rồi chúng tớ ăn trưa và chúng tớ làm tình, chúng tớ ăn tối và rồi chúng tớ làm tình."
"Thiên đường giống thế à?" Michaelson hỏi. "Ai nói gì về thiên đường đâu?" Berkowitz nói.
"Tớ đang ở Wiscosin, và tớ là con bò đực."
Nhớ, điều này xảy ra cho những người kìm nén dục. Chẳng cái gì khác có thể xảy ra bởi vì toàn thể năng lượng bị kìm nén đó trở thành tải trọng và kéo bạn xuống. Bạn đi xuống những giai đoạn thấp hơn của bản thể.
Nếu tình yêu nảy sinh từ thèm khát, bạn bắt đầu vươn lên hướng tới bản thể cao hơn. Cho nên nhớ lấy - điều bạn muốn trở thành, vị phật hay con bò đực, là tuỳ thuộc vào bạn. Nếu bạn muốn trở thành vị phật, thế thì đừng sợ dục. Đi vào trong nó, biết rõ nó, trở nên ngày một tỉnh táo về nó. Chu đáo vào; nó là năng lượng cực kì có giá trị. Làm nó thành thiền và biến đổi nó, dần dần, thành tình yêu. Nó là chất liệu thô, giống như kim cương thô. Bạn phải cưa cắt nó, mài giũa nó; thế thì nó trở nên cực kì có giá trị. Nếu ai đó cho bạn một viên kim cương chưa đẽo gọt, sần sùi, chưa đánh bóng, bạn thậm chí có thể không nhận ra rằng nó là viên kim cương. Ngay cả viên Kohinoor trong trạng thái thô thiển của nó cũng vô giá trị. Thèm khát là viên Kohinoor; nó phải được mài giũa, nó phải được hiểu.
Người hỏi này dường như sợ hãi và đối kháng: "Nó là tất cả mọi thèm khát ẩn kín của tôi về dục và tất cả những cái đó." Có sự kết án trong đó. Chẳng có gì sai cả; con người là con vật có dục tính. Đó là cách chúng ta đang vậy. Đó là cách cuộc sống ngụ ý chúng là vậy. Đó là cách chúng ta đã tìm ra bản thân mình ở đây. Đi vào trong nó đi. Không đi, bạn sẽ chẳng bao giờ có khả năng biến đổi nó. Tôi không nói vì ham mê đơn thuần. Tôi nói đi vào trong nó với năng lượng thiền, sâu sắc để hiểu nó là gì. Nó phải là cái gì đó cực kì có giá trị bởi vì bạn đã bắt nguồn từ nó, bởi vì toàn thể sự tồn tại tận hưởng nó, bởi vì toàn thể sự tồn tại đều mang tính dục.
Dục là cách Thượng đế đã chọn để hiện hữu trong thế giới, mặc dù điều người Ki tô giáo cứ nói, rằng Jesus được sinh ra từ người đàn bà đồng trinh - tất cả đều ngu xuẩn. Họ giả vờ rằng dục không tham dự vào việc sinh của Jesus. Họ sợ dục tới mức họ bịa ra những câu chuyện ngu xuẩn như thế này, rằng Jesus được sinh ra từ Mary đồng trinh. Mary phải đã rất thuần khiết, điều đó đúng; bà ấy phải đã là người đồng trinh tâm linh, điều đó đúng - nhưng không có cách nào để đi vào trong cuộc sống mà không đi qua năng lượng là dục. Thân thể không biết tới luật khác. Và tự nhiên lại bao hàm tất cả. Nó không tin vào ngoại lệ, nó không cho phép ngoại lệ. Bạn được sinh ra từ dục, bạn đầy năng lượng dục, nhưng điều này không phải là kết thúc. Điều này có thể là sự bắt đầu. Dục là cái bắt đầu, nhưng không là cái kết thúc.
Có ba kiểu người. Một kiểu nghĩ rằng dục là cái kết thúc. Họ là những người sống cuộc sống của đam mê. Họ bỏ lỡ, bởi vì dục là cái bắt đầu nhưng không là cái kết thúc. Thế rồi có những người chống lại đam mê. Họ lấy cực đoan kia, đối lập. Họ không muốn dục ngay cả là cái bắt đầu, cho nên họ bắt đầu chặt bỏ nó. Chặt bỏ nó đi, họ chặt bản thân mình. Phá huỷ nó, họ phá huỷ bản thân họ, họ héo tàn đi. Cả hai đều là thái độ ngu xuẩn. Còn có kh ả năng thứ ba, khả năng của người trí huệ, người nhìn vào cuộc sống. Người không có lí thuyết nào để áp đặt lên cuộc sống, người chỉ cố gắng hiểu. Người đó đi tới thấy rằng dục là cái bắt đầu nhưng không là cái kết thúc. Dục chỉ là một cơ hội để trưởng thành vượt ra ngoài nó - nhưng người ta phải đi qua nó.
Ở phương Đông, điều được nhấn mạnh là người ta nên ở với một người, một con người, trong sự thân thuộc yêu thương. Ở phương Tây, bây giờ mọi người trôi nổi từ sự thân thuộc này sang sự thân thuộc khác. Thầy thiên về đằng nào?
Tôi thiên về tình yêu. Để tôi giải thích điều đó cho bạn. Chân thành yêu đi, và đừng bận tâm về bạn tình. Dù một bạn tình hay nhiều bạn tình cũng không thành vấn đề. Vấn đề là liệu bạn có chân thành yêu không. Nếu bạn sống với người đàn bà hay với người đàn ông và bạn không yêu người đó, bạn sống trong tội lỗi đấy. Nếu bạn lấy ai đó và bạn không yêu người đó và bạn vẫn cứ sống với người đó, làm tình với người đó, bạn đang phạm tội chống lại tình yêu. Bạn quyết định chống lại tình yêu vì tiện nghi, qui ước, phép lịch sự xã hội. Điều đó cũng sai như bạn đi cưỡng hiếp đàn bà vậy. Bạn đi cưỡng hiếp đàn bà; đó là tội lỗi - bởi vì bạn không yêu người đàn bà và người đàn bà không yêu bạn. Nhưng cùng điều đó xảy ra nếu bạn sống với người đàn bà và bạn không yêu cô ấy. Thế thì đó là cưỡng hiếp - được xã hội chấp nhận, tất nhiên, nhưng nó là cưỡng hiếp - và bạn đi chống lại tình yêu.
Cho nên, giống như ở phương Đông, mọi người đã quyết định sống với một bạn tình trong nhiều kiếp sống; chẳng có gì sai cả. Nếu bạn vẫn còn chân thành yêu, một trong những điều đẹp nhất là vẫn còn ở với một người, bởi vì thân mật phát triển. Nhưng, chín mươi chín phần trăm là khả năng rằng không có tình yêu; bạn chỉ sống với nhau. Và bằng việc sống với nhau sự thân thuộc nào đó phát triển mà chỉ là sống cùng, không phải là tình yêu. Và đừng lầm nó là tình yêu. Nhưng nếu điều đó là có thể, nếu bạn yêu một người và sống cả đời với người đó, thân mật sẽ phát triển và tình yêu sẽ có những khải lộ ngày một sâu sắc hơn cho bạn. Điều đó là không thể được nếu bạn cứ thay đổi bạn tình rất thường xuyên. Dường như bạn cứ thay đổi cái cây từ chỗ này sang chỗ khác, rồi chỗ khác nữa; thế thì nó sẽ chẳng bao giờ bắt rễ được vào đâu cả. Để bắt rễ, cây cần đứng lại ở một chỗ. Thế thì nó ăn sâu hơn; thế thì nó trở nên mạnh mẽ hơn.
Đàn bà là đàn bà, như đàn ông là đàn ông. Sự khác biệt chỉ là điều phụ, bởi vì nó là vấn đề năng lượng. Năng lượng nữ tính là năng lượng nữ tính. Trong từng người đàn bàn tất cả mọi đàn bà đều được đại diện, và trong từng đàn ông tất cả mọi đàn ông đều được đại diện. Sự khác biệt là rất bề ngoài. Cái mũi dài hơn chút ít, hay nó không dài hơn chút ít; tóc mầu hạt dẻ hay ngăm đen - khác biệt nho nhỏ, chỉ trên bề mặt. Sâu bên dưới, vấn đề là năng lượng nữ tính hay nam tính. Cho nên nếu tình yêu có đó, bám lấy nó. Cho nó cơ hội để phát triển. Nhưng nếu nó không có đó, thay đổi trước khi bạn trở nên bị nghiện với thân thuộc mà không có tình yêu.
Người vợ trẻ trong chỗ ngồi xưng tội hỏi viên linh mục về thuốc ngừa thai. "Con phải không được dùng chúng," linh mục nói "Chúng chống lại luật của Thượng đế. Uống cốc nước đi." "Tr ước hay sau?" người vợ hỏi. "Uống thay thuốc!" linh mục đáp.
Bạn hỏi tôi liệu theo cách thức phương Đông hay phương Tây. Chẳng theo cách nào cả, bạn theo cách thức thiêng liêng. Và cách thức thiêng liêng là gì? Vẫn còn chân thành với tình yêu. Nếu tình yêu có đó, mọi điều đều được phép. Nếu tình yêu không có đó, chẳng cái gì được phép cả. Nếu bạn không yêu vợ mình, đừng chạm vào cô ấy, bởi vì điều đó là xúc phạm. Nếu bạn không yêu người đàn bà, đừng ngủ với cô ấy; điều đó là đi ngược lại luật của tình yêu, và điều đó là luật tối thượng. Chỉ khi bạn yêu thì mọi thứ mới được phép.
Ai đó hỏi Augustine ở Hippo, "Tôi là người rất không có giáo dục và tôi không thể đọc được kinh sách và những cuốn sách thượng đế học vĩ đại. Ông cho tôi một thông điệp nhỏ. Tôi rất ngu và trí nhớ của tôi lại cũng không tốt, cho nên ông cho tôi điều thực chất, để cho tôi có thể nhớ được nó và tuân theo nó." Augustine là một triết gia vĩ đại, một thánh nhân vĩ đại, và ông ấy đã thuyết giảng trong những buổi giảng đạo lớn lao, nhưng chẳng ai hỏi điều bản chất cả. Tương truyền ông ấy nhắm mắt lại, ông ấy suy tư hàng giờ. Và người này nói, "Thưa ông, nếu ông đã tìm thấy, nói cho tôi để tôi có thể đi, bởi vì tôi đã chờ đợi hàng giờ rồi." Augustine nói, "Ta không thể tìm được cái gì khác ngoài điều này: Tình yêu, và mọi thứ khác đều được phép với ông. Chỉ tình yêu."
Jesus nói, "Thượng đế là tình yêu." Tôi muốn nói với bạn, tình yêu là Thượng đế. Quên tất cả về Thượng đế đi; tình yêu sẽ làm. Vẫn còn đủ dũng cảm để đi cùng tình yêu; không nên xem xét gì khác. Nếu bạn cân nhắc tới tình yêu, mọi thứ sẽ trở thành có thể cho bạn. Trước hết, đừng đi với người đàn bà hay đàn ông mà bạn không yêu. Đừng đi chỉ vì người đó; đừng đi chỉ vì thèm khát. Tìm xem liệu ham muốn được cam kết với một người đã nảy sinh trong bạn chưa. Bạn có đủ chín để tạo tiếp xúc sâu sắc không? Bởi vì tiếp xúc đó sẽ làm thay đổi toàn thể cuộc sống của bạn.
Đàn bà là đàn bà, như đàn ông là đàn ông. Sự khác biệt chỉ là điều phụ, bởi vì nó là vấn đề năng lượng. Năng lượng nữ tính là năng lượng nữ tính. Trong từng người đàn bàn tất cả mọi đàn bà đều được đại diện, và trong từng đàn ông tất cả mọi đàn ông đều được đại diện. Sự khác biệt là rất bề ngoài. Cái mũi dài hơn chút ít, hay nó không dài hơn chút ít; tóc mầu hạt dẻ hay ngăm đen - khác biệt nho nhỏ, chỉ trên bề mặt. Sâu bên dưới, vấn đề là năng lượng nữ tính hay nam tính. Cho nên nếu tình yêu có đó, bám lấy nó. Cho nó cơ hội để phát triển. Nhưng nếu nó không có đó, thay đổi trước khi bạn trở nên bị nghiện với thân thuộc mà không có tình yêu.
Người vợ trẻ trong chỗ ngồi xưng tội hỏi viên linh mục về thuốc ngừa thai. "Con phải không được dùng chúng," linh mục nói "Chúng chống lại luật của Thượng đế. Uống cốc nước đi." "Tr ước hay sau?" người vợ hỏi. "Uống thay thuốc!" linh mục đáp.
Bạn hỏi tôi liệu theo cách thức phương Đông hay phương Tây. Chẳng theo cách nào cả, bạn theo cách thức thiêng liêng. Và cách thức thiêng liêng là gì? Vẫn còn chân thành với tình yêu. Nếu tình yêu có đó, mọi điều đều được phép. Nếu tình yêu không có đó, chẳng cái gì được phép cả. Nếu bạn không yêu vợ mình, đừng chạm vào cô ấy, bởi vì điều đó là xúc phạm. Nếu bạn không yêu người đàn bà, đừng ngủ với cô ấy; điều đó là đi ngược lại luật của tình yêu, và điều đó là luật tối thượng. Chỉ khi bạn yêu thì mọi thứ mới được phép.
Ai đó hỏi Augustine ở Hippo, "Tôi là người rất không có giáo dục và tôi không thể đọc được kinh sách và những cuốn sách thượng đế học vĩ đại. Ông cho tôi một thông điệp nhỏ. Tôi rất ngu và trí nhớ của tôi lại cũng không tốt, cho nên ông cho tôi điều thực chất, để cho tôi có thể nhớ được nó và tuân theo nó." Augustine là một triết gia vĩ đại, một thánh nhân vĩ đại, và ông ấy đã thuyết giảng trong những buổi giảng đạo lớn lao, nhưng chẳng ai hỏi điều bản chất cả. Tương truyền ông ấy nhắm mắt lại, ông ấy suy tư hàng giờ. Và người này nói, "Thưa ông, nếu ông đã tìm thấy, nói cho tôi để tôi có thể đi, bởi vì tôi đã chờ đợi hàng giờ rồi." Augustine nói, "Ta không thể tìm được cái gì khác ngoài điều này: Tình yêu, và mọi thứ khác đều được phép với ông. Chỉ tình yêu."
Jesus nói, "Thượng đế là tình yêu." Tôi muốn nói với bạn, tình yêu là Thượng đế. Quên tất cả về Thượng đế đi; tình yêu sẽ làm. Vẫn còn đủ dũng cảm để đi cùng tình yêu; không nên xem xét gì khác. Nếu bạn cân nhắc tới tình yêu, mọi thứ sẽ trở thành có thể cho bạn. Tr ước hết, đừng đi với người đàn bà hay đàn ông mà bạn không yêu. Đừng đi chỉ vì người đó; đừng đi chỉ vì thèm khát. Tìm xem liệu ham muốn được cam kết với một người đã nảy sinh trong bạn chưa. Bạn có đủ chín để tạo tiếp xúc sâu sắc không? Bởi vì tiếp xúc đó sẽ làm thay đổi toàn thể cuộc sống của bạn.
Và khi bạn tiếp xúc, làm cho nó chân thực. Đừng che giấu với người yêu của bạn - cứ thực lòng. Vứt bỏ tất cả mọi khuôn mặt giả mà bạn đã từng học đeo. Vứt tất cả các mặt nạ. Chân thực. Biểu lộ toàn tâm bạn; trần trụi. Giữa hai người yêu nhau không nên có gì bí mật, bằng không thì tình yêu không có được. Vứt bỏ mọi bí mật. Nó là chính trị; bí mật là chính trị. Điều đó không nên có trong tình yêu. Bạn không nên che giấu điều gì. Bất kì cái gì nảy sinh trong tim bạn cũng nên vẫn còn trong suốt với người yêu của bạn, và bất kì cái gì nảy sinh trong trái tim người đó cũng nên vẫn còn trong suốt với bạn. Các bạn nên trở thành hai người trong suốt với nhau. Dần dần, bạn sẽ thấy rằng qua nhau các bạn đang phát triển lên một đơn vị cao hơn.
Bằng việc gặp gỡ người đàn bà bên ngoài, bằng việc gặp gỡ thực sự, yêu cô ấy - bạn tự cam kết cùng con người cô ấy, tan biến vào trong cô ấy, tan chảy vào trong cô ấy - dần dần, bạn sẽ bắt đầu gặp gỡ người đàn bà ở bên trong bạn; bạn sẽ bắt đầu gặp gỡ người đàn ông ở bên trong bạn. Người đàn bà bên ngoài chỉ là con đường đi tới người đàn bà bên trong; và người đàn ông bên ngoài cũng chỉ là con đường để đi tới người đàn ông bên trong.
Cực thích thực sự xảy ra bên trong khi người đàn ông và người đàn bà bên trong của bạn gặp gỡ. Đó là nghĩa của biểu tượng Hindu về Ardhanarishwar. Bạn phải đã thấy những bức tượng về Shiva một nửa đàn ông, một nửa đàn bà - mỗi đàn ông là một nửa đàn ông, một nửa đàn bà; mỗi đàn bà là một nửa đàn bà, một nửa đàn ông. Nó phải như vậy, bởi vì một nửa của con người bạn tới từ bố bạn và một nửa con người bạn tới từ mẹ bạn - bạn là cả hai. Và cực thích bên trong, gặp gỡ bên trong, hợp nhất bên trong là cần thiết. Nhưng để đạt tới hợp nhất bên trong đó bạn sẽ phải tìm thấy người đàn bà bên ngoài, người đáp ứng cho người đàn bà bên trong, người làm rung động bản thể bên trong của bạn, và làm cho người đàn bà bên trong của bạn, đang ngủ say, thức dậy. Qua người đàn bà bên ngoài, bạn phải gặp người đàn bà bên trong; và cùng điều đó cũng xảy ra cho người đàn ông.
Cho nên nếu thân thuộc tiếp tục trong một thời kì dài, nó sẽ tốt hơn, bởi vì người đàn bà bên trong đó cần thời gian để được đánh thức dậy. Như điều đó đang xảy ra ở phương Tây - chuyện gây tai nạn rồi bỏ chạy - người đàn bà bên trong không có thời gian, người đàn ông bên trong không có thời gian vươn dậy và trở nên thức tỉnh. Vào lúc có kích động, người đàn bà bị mất rồi... người đàn bà khác, với rung động khác. Và tất nhiên, nếu bạn cứ đổi người đàn bà của mình và người đàn ông của mình thì bạn sẽ trở thành thần kinh, bởi vì nhiều thứ, nhiều âm thanh sẽ đi vào trong bản thể bạn, và do vậy nhiều phẩm chất khác nhau của rung động đến mức bạn sẽ bị lạc không tìm ra người đàn bà bên trong của mình. Điều đó sẽ là khó khăn. Và khả năng là ở chỗ bạn có thể trở nên nghiện thay đổi. Bạn sẽ chỉ bắt đầu tận hưởng thay đổi. Thế thì bạn bị lạc.
Người đàn bà bên ngoài chỉ là con đường để đi tới người đàn bà bên trong, và người đàn ông bên ngoài là con đường để đi tới người đàn ông bên trong. Và yoga tối thượng, sự hợp nhất huyền môn tối thượng xảy ra bên trong bạn. Khi điều đó xảy ra, bạn được tự do với mọi đàn bà và mọi đàn ông. Thế thì bạn là tự do với tính đàn ông - và tính đàn bà. Thế thì bỗng nhiên, bạn vượt ra ngoài; thế thì bạn không là cả hai. Đây chính là điều siêu việt là gì; đây chính là điều brahmacharya là gì. Thế thì bạn lại đạt tới sự trinh nguyên thuần khiết của mình; bản tính nguyên thuỷ của bạn được giành lại.
Về sau, tôi đã bắt đầu nhận ra thậm chí ngay cả người yêu của tôi cũng là người xa lạ với tôi. Dầu vậy, vẫn có khao khát mãnh liệt để vượt qua phân tách giữa chúng tôi. Điều đó tạo cảm giác dường như chúng tôi đang ở các đường chạy song song với nhau nhưng mang định mệnh không bao giờ gặp nhau. Liệu thế giới của tâm thức có giống như thế giới của hình học không - hay liệu có cơ hội nào cho các đường song song có thể gặp nhau không?
Đó là một trong những khổ lớn nhất mà mọi người yêu đều phải đối diện. Không có cách nào cho những người yêu vứt bỏ được cái xa lạ của họ, cái không quen thuộc, phân tách. Thực tế, toàn thể vận hành của tình yêu là ở chỗ những người yêu nhau nên là các cực đối lập. Họ càng xa nhau, càng nhiều hấp dẫn hơn. Phân tách là sự hấp dẫn của họ. Họ lại gần, họ lại rất gần, nhưng họ không bao giờ trở thành một. Họ tới gần tới mức gần như cảm thấy chỉ một bước nữa thôi là họ sẽ trở thành một. Nhưng bước đó chẳng bao giờ được thực hiện, không thể được thực hiện từ sự cần thiết vô cùng, do luật tự nhiên.
Ngược lại, khi họ ở rất gần, ngay lập tức họ bắt đầu trở nên lại tách rời, đi ra xa xôi. Bởi vì khi họ ở rất gần, sự hấp dẫn của họ bị mất; họ bắt đầu tranh đấu, cãi cọ, chê bai. Đây là cách thức để tạo ra khoảng cách. Và khi khoảnh cách có đó, lập tức họ bắt đầu cảm thấy bị hấp dẫn. Cho nên điều này cứ xảy ra theo nhịp độ: lại gần, đi xa; lại gần, đi xa. Có khao khát được là một - nhưng ở mức độ sinh học, ở mức độ thân thể, trở thành một là không thể được. Ngay cả khi làm tình bạn cũng không là một; tách biệt ở mức độ vật lí là điều không tránh khỏi.
Bạn đang nói, "Về sau, tôi đã bắt đầu nhận ra thậm chí ngay cả người yêu của tôi cũng là người xa lạ với tôi." Điều này là tốt. Đây là một phần của sự trưởng thành hiểu biết. Chỉ những người ngây thơ mới cho rằng họ biết lẫn nhau. Bạn thậm chí không biết tới bản thân mình, làm sao bạn có thể quan niệm được rằng bạn biết người yêu của mình?
Người yêu không biết tới bản thân mình mà bạn cũng không biết tới bản thân mình. Hai người không biết, hai người lạ lẫm chẳng biết gì về bản thân mình đang cố gắng biết lẫn nhau - đó là một bài tập trong vô tích sự. Nó nhất định sẽ là thất vọng, thất bại. Và đó là lí do tại sao tất cả mọi người yêu đều giận nhau. Họ nghĩ có lẽ người kia không cho phép có lối vào trong thế giới riêng tư của người đó: "Anh ấy giữ tách biệt với mình, anh ấy giữ cho mình ở xa xa một chút." Và cả hai cứ nghĩ theo cùng cách đó. Nhưng điều đó không đúng, tất cả mọi phàn nàn để là sai. Điều đơn giản là họ không hiểu luật của tự nhiên.
Ở mức độ của thân thể, bạn có thể tới gần nhưng bạn không thể trở thành một được. Chỉ ở mức độ của trái tim bạn mới có thể trở thành một được - nhưng chỉ tạm thời, không vĩnh viễn. Ở mức độ bản thể, bạn là một. Không có nhu cầu trở thành một; nó chỉ phải được khám phá ra.
Bạn đang nói, "Dầu vậy, vẫn có khao khát mãnh liệt để vượt qua phân tách giữa chúng tôi." Nếu bạn cứ cố gắng ở mức độ vật lí, thì bạn cứ thất bại mãi. Khao khát đơn giản chỉ ra rằng tình yêu cần vượt ra ngoài thân thể, rằng tình yêu muốn cái gì đó cao hơn thân thể, cái gì đó lớn lao hơn thân thể, cái gì đó sâu sắc hơn thân thể. Ngay cả cuộc gặp gỡ trái tim-với-trái tim - mặc dù dịu ngọt, mặc dù vui mừng vô cùng - cũng vẫn không đủ, bởi vì nó xảy ra chỉ trong một khoảnh khắc và thế rồi lại người lạ là người lạ. Chừng nào bạn còn chưa khám phá ra thế giới của bản thể, bạn sẽ không có khả năng đáp ứng cho khao khát của mình để trở thành một. Và sự kiện kì lạ là, cái ngày bạn trở thành một với người yêu của mình, bạn sẽ trở thành một với toàn thể sự tồn tại nữa.
Bạn đang nói, "Điều đó tạo cảm giác dường như chúng tôi đang ở các đường chạy song song với nhau nhưng mang định mệnh không bao giờ gặp nhau." Có lẽ bạn không biết tới hình học phi Euclide rồi bởi vì nó vẫn còn chưa được dạy trong các thể chế giáo dục của chúng ta. Chúng ta vẫn được dạy về hình học Euclide, đã cũ tới hai nghìn năm rồi. Trong hình học Euclide, các đường thẳng song song không bao giờ gặp nhau. Phát kiến mới nhất là ở chỗ không có các đường song song; đó là lí do tại sao chúng lại gặp nhau. Bạn không thể nào tạo ra hai đường song song được.
Những phát kiến mới rất kì lạ - bạn thậm chí không thể tạo ra được một đường, một đường thẳng, bởi vì trái đất tròn. Nếu bạn tạo ra một đường thẳng ở đây, nếu bạn cứ kéo nó ra từ cả hai đầu và cứ đi mãi đi mãi, cuối cùng bạn sẽ thấy nó đã trở thành đường tròn. Và nếu đường thẳng được vẽ tới tối thượng mà thành đường tròn, thì nó không phải là đường thẳng ngay chỗ đầu tiên; nó chỉ là một phần của đường tròn rất lớn, và một phần của đường tròn lớn đó là một cung, không phải là một đường. Đường thẳng đã biến mất trong hình học phi Euclide và khi chúng không là đường thẳng nữa, thì còn nói gì tới các đường thẳng song song? Không có đường thẳng song song nào cả.
Cho nên nếu như đó là vấn đề của các đường song song, thế thì có cơ hội là những người yêu có thể gặp gỡ ở đâu đó - có lẽ trong tuổi già khi họ không thể tranh đấu được, họ không có kẻ thù nào còn lại. Hay họ đã trở nên quen thuộc thế... phỏng có ích gì - cùng luận điệu đó họ đã có, cùng vấn đề ấy, cùng xung đột ấy; họ chán lẫn nhau rồi. Trong cuộc chạy đua lâu dài, những người yêu dừng lại ngay cả khi nói với nhau. Phỏng có ích gì nào? Bởi vì bắt đầu nói nghĩa là bắt đầu biện luận, và đó là cùng một luận điệu; nó sẽ không thay đổi. Và họ đã tranh biện biết bao nhiêu lần rồi và nó đều đi tới cùng một chỗ kết. Nhưng cho dù thế, các đường song song khi có liên quan tới người yêu... trong hình học chúng có thể bắt đầu gặp nhau, nhưng trong tình yêu thì không có hi vọng gì; họ không thể gặp nhau.
Và cũng tốt là họ không thể gặp nhau được bởi vì nếu những người yêu có thể thoả mãn cho khao khát của họđể trở thành một ở mức độ thân thể vật lí, thì họ sẽ chẳng bao giờ nhìn lên trên nữa. Họ sẽ không bao giờ cố gắng tìm xem có nhiều điều bị giấu kín trong thân thể vật lí - tâm thức, linh hồn, Thượng đế. C ũng tốt là tình yêu thất bại, bởi vì thất bại của tình yêu nhất định đem bạn vào cuộc hành hương mới. Niềm khao khát sẽ ám ảnh bạn cho tới khi nó đem bạn tới ngôi đền nơi sự gặp gỡ xảy ra - nhưng gặp gỡ bao giờ cũng xảy ra với cái toàn thể... trong đó người yêu của bạn sẽ hiện hữu, nhưng trong đó còn có cả cây cối, và dòng sông và núi non và các vì sao.
Trong gặp gỡ đó, chỉ hai điều sẽ không có đó: Bản ngã của bạn sẽ không có đó, và bản ngã của người yêu của bạn sẽ không có đó. Ngoài hai cái này, toàn thể sự tồn tại sẽ có đó. Và hai bản ngã này mới thực sự là vấn đề, mới chính là điều làm cho họ trở thành hai đường song song. Không phải là tình yêu tạo ra rắc rối này đâu, đấy là do bản ngã đấy. Nhưng niềm khao khát sẽ không được thoả mãn. Sinh tiếp sinh, kiếp tiếp kiếp, niềm khao khát này sẽ vẫn còn chừng nào bạn còn chưa khám phá ra đúng cánh cửa để đi ra ngoài thân thể và đi vào ngôi đền.
Một đôi cụ già chín mươi ba và chín mươi nhăm đi tới luật sư và nói rằng họ muốn li dị. "Li dị à!" luật sư kêu lên. "Vào độ tuổi của các cụ sao? Nhưng chắc chắn các cụ cần nhau bây giờ còn hơn mọi lúc, và dẫu sao đi chăng nữa, các cụ đã lấy nhau lâu thế, vấn đề là gì?"
"Thế này," cụ ông nói, "Chúng tôi đã muốn li dị nhiều năm rồi nhưng chúng tôi nghĩ chúng tôi muốn đợi cho tới khi con cái chết cả đã."
Họ đã thực sự chờ đợi đấy! Bây giờ thì không có vấn đề gì, họ có thể li dị được - vẫn không có gặp gỡ, mà li dị.
Giữ cho khao khát của bạn bùng cháy, cháy sáng; đừng làm mất trái tim. Khao khát của bạn là bắt đầu của việc hợp nhất tối thượng với sự tồn tại. Người yêu của bạn chỉ là cái cớ.
Đừng buồn, cứ sung sướng. Hân hoan rằng không có khả năng nào của sự gặp gỡ trên mức độ vật lí. Bằng không, những người yêu sẽ không có cách nào biến đổi cả. Họ sẽ bị mắc kẹt với nhau, họ sẽ phá huỷ lẫn nhau.
Và cũng chẳng có hại gì khi yêu người lạ. Thực tế, yêu người lạ còn kích động hơn. Khi bạn không ở cùng nhau, có hấp dẫn lớn. Bạn càng ở cùng nhau nhiều, hấp dẫn càng cùn nhụt đi. Bạn càng trở nên biết lẫn nhau, một cách hời hợt, thì càng ít kích động đi. Cuộc sống rất nhanh chóng trở thành thường lệ.
Mọi người cứ lặp lại cùng những việc, lặp đi lặp lại. Nếu bạn nhìn vào khuôn mặt của mọi người trên thế giới, bạn sẽ ngạc nhiên: Sao tất cả những người này trông buồn thế? Sao mắt họ trông cứ dường như họ đã mất hết cả hi vọng rồi? Nguyên nhân là đơn giản; nguyên nhân là sự lặp lại. Con người thông minh; lặp lại tạo ra chán. Chán đem tới buồn bởi vì người ta biết điều gì sẽ xảy ra ngày mai, rồi ngày kia... cho tới khi người ta đi tới nấm mồ, nó sẽ vẫn vậy thôi, cùng một câu chuyện.
Finkelstein và Kowalski đang ngồi trong quán rượu xem thời sự trên ti vi. Trong phần thời sự, họ đang chiếu một người phụ nữ đứng cạnh gờ tường, doạ nhảy xuống. Finkelstein nói với Kowalski, "Tớ sẽ nói cho cậu điều gì đó. Tớ sẽ cá với cậu: Nếu cô ấy nhảy, tớ được hai mươi đô la. Nếu cô ấy không nhảy, cậu được hai mươi đô la. Được chưa?"
"Công bằng đấy," Kowalski nói. Vài phút sau cô gái nhảy khỏi bờ tường và tự tử.
Kowalski lôi ví ra và đưa hai mươi đô la cho Finkelstein,
Vài phút sau Finkelstein ại quay sang Kowalski và nói, "Này, tớ không thể lấy hai mươi đô la của cậu được. Tớ phải thú nhận đã làm điều này: tớ đã xem đoạn thời sự này chiều nay. Đây là việc lặp lại."
"Không, không," Kowalski nói. "Cậu cứ giữ lấy tiền đi, cậu thắng, chuyện đó công bằng và sòng phẳng. Cậu thấy đấy, tớ đã xem điều này trên ti vi buổi sớm trong ngày rồi." "Cậu xem rồi à?" Finkelstein nói. "Thôi được, thế sao cậu lại cá là người đàn bà đó sẽ không nhảy?" "Thế này," Kowalski nói. "Tớ đã không nghĩ rằng cô ấy sẽ đủ ngu xuẩn để làm điều đó hai lần."
Nhưng cuộc sống là như vậy...
Nỗi buồn này trên thế giới, cái chán này và cái khổ này có thể bị thay đổi nếu mọi người biết rằng họ đang đòi hỏi điều không thể được.
Đừng đòi hỏi điều không thể được. Tìm ra luật của sự tồn tại và tuân theo nó.
Khao khát là một của bạn là ham muốn tâm linh của bạn; là chính bản tính tinh tuý, tôn giáo của bạn. Chỉ phải mỗi điều là bạn đang tập trung bản thân mình vào sai chỗ.
Người yêu của bạn chỉ là cái cớ. Để người yêu của bạn chỉ là kinh nghiệm của tình yêu lớn lao hơn - tình yêu với toàn thể sự tồn tại.
Để cho niềm khao khát của bạn là việc tìm kiếm bản thể bên trong riêng của bạn; ở đó, sự gặp gỡ đã xảy ra rồi, ở đó, chúng ta đã là một. Ở đó, không ai đã bao giờ bị tách rời.
Khao khát là hoàn toàn đúng; chỉ đối thể của khao khát là không đúng. Điều đó tạo ra đau khổ và địa ngục. Chỉ cần thay đổi đối thể và cuộc sống của bạn trở thành thiên đường.
