Chương 6. Cuộc sống siêu việt trên logic

Dhammapada - Con đường của Phật (Tập 10)

Chương 6. Cuộc sống siêu việt trên logic

Câu hỏi thứ nhất:

Thưa Thầy kính yêu,

Trong chờ đợi để biết tôi là ai, tôi thường cảm thấy trong một không gian của cái không. Theo một cách nào đó điều đó làm tôi sợ, theo cách khác nó lại có cảm giác hoàn thành. Tôi thường cảm thấy cả hai và chẳng cái gì. Làm sao cảm thấy điều này hay điều kia? Và sự phân biệt nằm ở đâu giữa một chân không - không gian đó của không quá khứ, hiện tại hay tương lai - và không gian chết sao?

Prabhato, chỉ dẫn đầu tiên về cái không mà đúng, tích cực là ở chỗ nó sẽ là ngược đời. Nó sẽ được cảm thấy dường như tất cả và không có gì, cả hai đồng thời. Thế thì nó sống động. Tất cả những cái sống động đều ngược đời; chỉ cái chết rồi mới logic. Logic là áp dụng được chỉ cho những thứ chết; logic chẳng có gì để nói về cuộc sống. Cuộc sống siêu việt lên trên logic. Cuộc sống về căn bản phi logic. Đó là điều tôi ngụ ý bằng việc gọi nó là ngược đời: nó chứa cái đối lập của riêng nó.

Do đó một chỉ dẫn tốt là bạn cảm thấy cả hai tất cả và không có gì. Nếu bạn cảm thấy chỉ không có gì, thế thì nó là không gian chết; nếu bạn chỉ cảm thấy tất cả, thế thì nó toàn là tưởng tưởng. Khi bạn cảm thấy cả hai, nó không phải là không gian chết không là thuần phóng chiếu; nó là cái gì đó đúng đích thực.

Bất kì khi nào bạn cảm thấy tất cả và không có gì cùng nhau, một cách tự nhiên, một mặt bạn sẽ cảm thấy sợ bởi vì cái không, bởi vì cái không có vẻ như cái chết.... Nó là cái chết; cái chết của bản ngã, cái chết của tất cả những cái bạn đã biết cho tới giờ như bản thân mình. Nó là sự gián đoạn toàn bộ với quá khứ; do đó nỗi sợ phát sinh. Bạn đang đánh mất căn cước của mình, và đó là khủng hoảng lớn nhất trong cuộc sống. Người ta muốn níu bám lấy căn cước của mình; ít nhất người ta còn biết mình là ai. Cho dù căn cước đó chẳng là gì ngoài địa ngục, dầu vậy bạn vẫn muốn níu bám lấy nó. Ít nhất nó cũng là cái gì đó nắm được. Bây giờ tất cả những cái nắm được đang biến mất và tất cả những cái bạn đã biết về bản thân mình đều bay hơi. Nỗi sợ lớn vồ lấy bạn. Dường như bạn sắp chết. Cảm thấy sợ là tự nhiên.

Nhưng bạn cũng cảm thấy, mặt khác, được hoàn thành sâu sắc, bởi vì nó là cái chết và phục sinh, đóng đinh và phục sinh. Khi bạn sẵn sàng mất đi căn cước cũ của mình bạn được sinh ra mới mẻ. Cuộc sống mới bắt đầu rung động, trái tim mới bắt đầu đập. Như một bản ngã bạn biến mất, nhưng bạn biến mất như một phần của cái toàn thể, của cái bao la mênh mông, của tính toàn bộ.

Đây thực sự là việc sinh của con người linh thiêng, bởi vì người ta trở thành một phần của cái toàn thể. Đây là việc sinh thành ra vị phật, ra một christ. Cho nên mặc tất cả nỗi sợ của bạn, đi vào trong nó, đừng níu bám lấy quá khứ của bạn. Và nhớ, sợ là rất mạnh bởi vì toàn thể quá khứ của bạn sẽ hỗ trợ cho nó, và bạn có quá khứ cực kì lâu dài hàng triệu kiếp. Không chỉ kiếp này mà nhiều, nhiều kiếp được chứa trong vô thức tập thể của bạn. Chúng tất cả sẽ kéo bạn lại. Chúng sẽ nói, "Mình đi đâu đây? Mình có sắp điên không? Quay lại chỗ trú ẩn cũ, an ninh cũ!" Quá khứ là dài; nó có trọng lượng nặng vô cùng, sức hút lớn. Và cái mới được sinh ra cũng giống như chồi mới, rất mảnh mai. Nó có thể bị nghiền nát rất dễ dàng, nó có thể bị phá huỷ rất dễ dàng.

Nhớ rằng chừng nào bạn còn chưa đi mặc cho mọi nỗi sợ của mình, bạn sẽ không bao giờ đi vào trong cái không biết. Và đi vào trong cái không biết là đi vào trong Thượng đế. Thượng đế chưa bao giờ được biết tới. Ngài không chỉ không được biết tới, ngài cũng là không thể biết được. Và bất kì cái gì bạn biết về Thượng đế cũng chỉ là ý tưởng của bạn về Thượng đế, không phải là kinh nghiệm của bạn.

Những người đã kinh nghiệm Thượng đế đều lặng thinh, đều đã giữ hoàn toàn im lặng. Họ đã không thốt ra một lời nào về Thượng đế. Họ đã chỉ ra con đường. Phật nói: Chư Phật chỉ cho ông con đường, nhưng họ không nói gì về kinh nghiệm tối thượng. Họ chỉ ra cách đạt tới nó, nhưng họ chưa bao giờ nói đích xác nó là gì. Nó là không thể định nghĩa được, không thể diễn đạt được.

Thượng đế là điều huyền bí. Thực tế, Thượng đế là cái tên khác cho vũ trụ huyền bí mà trong đó chúng ta đang sống, đang thở. Chúng ta là một phần của huyền bí vĩ đại này và không có cách nào để giải huyền bí của nó.

Cho nên bạn sẽ phải đi một cách có chủ ý, có chủ tâm. Bạn sẽ phải mạo hiểm quá khứ của mình. Bạn sẽ phải lắng nghe tiếng gọi của cái không biết. Nó là tiếng gọi xa xăm, xa xôi và không có đảm bảo gì cho nó. Không ai có thể cho bạn lời đảm bảo, chỉ cho hướng dẫn.

Tôi có thể nói với bạn: Bạn đã nghe tiếng gọi đúng. Nhưng điều đó là mạo hiểm bởi vì bạn sẽ mạo hiểm tất cả những điều bạn biết về bản thân mình vì cái gì đó xa xôi, vô hình, huyền bí. Người ta không bao giờ có thể chắc chắn được. Bạn không thể tính toán về Thượng đế được, bạn không thể tinh ranh và láu cá về Thượng đế được. Bạn phải đi vào trong hồn nhiên đơn giản, hệt như trẻ nhỏ cầm tay bố nó có thể đi vào trong rừng sâu mà không sợ gì. Sư tử có thể gầm, nhưng đứa trẻ không sợ bởi vì nó biết tay nó đang trong tay bố nó. Bản thân bố nó có thể run rẩy, nhưng đứa trẻ bị say mê với toàn thể cuộc hành trình, với toàn thể cuộc phiêu lưu. Sự đơn giản như vậy được cần tới; chỉ thế thì bạn mới có thể nhận mạo hiểm.

Đứa trẻ là con người dũng cảm nhất. Khi nó lớn lên về tuổi tác, về kinh nghiệm, nó bắt đầu trở nên hèn nhát, nó bắt đầu trở nên tính toán. Nó nghĩ hai lần trước khi nó lấy bất kì bước nào, và khi bạn nghĩ quá nhiều bạn không bao giờ lấy bước đi nào. Những người rất tính toán vẫn còn bị mắc kẹt toàn thể các kiếp sống của họ. Họ chưa bao giờ di chuyển bởi vì từng khoảnh khắc đều tạo ra sợ hãi trong họ - và đây là di chuyển vĩ đại nhất.

Prabhato, đi một cách vui vẻ vào trong nó đi. Và đừng lo nghĩ sự phân biệt là gì giữa không gian trống rỗng, không gian tiêu cực, và không gian tích cực, hoàn thành. Đừng bị bận tâm. Đây là cách tâm trí bắt đầu tính toán, đây là cách tâm trí bắt đầu vận hành. Không cần - bạn đang đi trên đường đúng.

Bất kì chỗ nào bạn cảm thấy ngược đời xảy ra, nhớ lấy, đó là tiêu chí rằng bạn đang đi trên đường đúng. Nếu bạn không bắt gặp điều ngược đời bạn phải đã bỏ lỡ ở đâu đó, bạn đang đi theo hướng sai.

Cho nên đừng hỏi tôi, "Làm sao cảm thấy điều này hay điều kia?" Nếu bạn cảm thấy điều này hay điều kia bạn sẽ sai. Khi bạn cảm thấy cả hai, thế thì bạn cảm thấy cái toàn bộ. Cái toàn bộ nhất định là cả hai, cái tiêu cực và cái tích cực. Nó nhất định là cả hai chết và sống, mùa hè và mùa đông.

Và đó là nơi tâm trí cảm thấy bị trở ngại, bị phân vân. Tâm trí thích những điều rõ ràng, nhưng chẳng cái gì có thể được làm về điều đó. Yêu cầu và mong đợi của tâm trí không thể được hoàn thành. Sự tồn tại không có nghĩa vụ hoàn thành các yêu cầu và đòi hỏi của tâm trí. Bạn phải chấp nhận sự tồn tại như nó vậy. Nó là ngược đời và tâm trí lại không ngược đời. Tâm trí có tính tuyến tính, logic, không biện chứng. Khi có liên quan tới tâm trí nó mang tính Aristote, còn khi có liên quan tới cuộc sống nó mang tính Hegel nhiều hơn là tính Aristote. Nó là biện chứng: nó đi từ chính đề sang phản đề, vân vân và vân vân. Toàn thể chuyển động phụ thuộc vào chính đề và phản đề. Các cực đối lập thực sự không đối lập mà là phần bù.

Tận hưởng các cực, điều ngược đời đi. Hân hoan rằng bạn đang trên đường đúng. Và cứ đi mặc cho mọi nỗi sợ. Chúng là tự nhiên. Tôi không thể nói rằng bạn không nên cảm thấy những nỗi sợ đó - chúng là tuyệt đối tự nhiên, nhưng bạn có thể cứ tiếp tục mặc chúng.

Nhớ lấy, sự khác biệt giữa kẻ hèn nhát và người dũng cảm không phải là kẻ hèn nhát cảm thấy sợ còn người dũng cảm không cảm thấy sợ. Không, điều đó là không khác biệt giữa kẻ hèn nhát và người dũng cảm. Cả hai đều cảm thấy sợ. Sự khác biệt là ở chỗ kẻ hèn nhát nghe nỗi sợ và dừng đi, còn người dũng cảm không để ý tới nó, đẩy nó sang bên, và và đi mặc nó.

Câu hỏi thứ hai:

Thưa Thầy kính yêu,

Sao thầy nói rằng thiền là đúng còn cầu nguyện là sai? Theo ý kiến tôi, thiền đem lại bình thản bên trong sâu sắc cho người ta vì riêng người ta, nhưng cầu nguyện sâu sắc và bình thản cho người ta kết nối trực tiếp và mãnh liệt với Thượng đế, và thánh thần linh thiêng giáng xuống người ta.

Rosemary, tôi đã không nói điều bạn đã nghe. Bạn phải nghe qua tầng dầy của Ki tô giáo, tầng dầy rác rưởi.

Ngay chỗ đầu tiên bạn nói, "Sao thầy nói rằng thiền là đúng còn cầu nguyện là sai?"... Bởi vì thiền là lời cầu nguyện duy nhất có đó, và lời cầu nguyện là có thể chỉ trong thiền; bất kì lời cầu nguyện nào khác cũng đều là giả, rởm. Nếu bạn chưa ở trong thiền sâu, làm sao bạn biết rằng có Thượng đế? Thế thì ý tưởng về Thượng đế chỉ là ước định người khác trao cho bạn.

Nghĩ mà xem, Rosemary, nếu bạn được sinh ra ở nước Nga Xô viết, thế thì bạn sẽ không nói về Thượng đế chút nào. Bạn sẽ không nói về Kinh Thánh; bạn sẽ nói về Cương lĩnh cộng sản hay Das Kapital - Tư bản luận. Bạn sẽ không nói về tam thể linh thiêng gồm Thượng đế Cha và Con và Thánh thần linh thiêng; bạn sẽ nói về tam thể không tín ngưỡng Karl Marx, Friedrich Engels và V.I. Lenin, bởi vì bạn đã được bảo và được ước định bởi giáo dục cộng sản.

Nếu bạn được sinh ra trong gia đình Jaina bạn sẽ chẳng bao giờ nghĩ tới lời cầu nguyện, không bao giờ - bởi vì không có Thượng đế, cho nên cầu nguyện ai? Nếu bạn được sinh ra trong gia đình Phật tử, mọi sự đã hoàn toàn khác bởi vì bạn sẽ bị ước định theo cách khác. Đó không phải là bạn, Rosemary, người đang đang hỏi câu hỏi này; đó là ước định của bạn. Và mọi ước định đều sai.

Thiền nghĩa là trạng thái của tâm trí không bị ước định. Thiền là quá trình hoàn tác lại cái hại mà mọi xã hội gây cho mọi cá nhân - cộng sản hay Cơ đốc giáo, Jaina hay Do Thái, không thành vấn đề. Tôi không nói về bất kì ước định đặc biệt nào là sai; tôi nói ước định như nó là sai.

Ước định không là gì ngoài quá trình thôi miên mọi người: lặp lại từ thời thơ ấu, trong nhà thờ, trong trường chủ nhật.... Bạn đã được nói cho về Thượng đế và lời cầu nguyện và bạn đã được nói cho từ cha mẹ bạn và các thầy giáo và các tu sĩ và mọi người có thẩm quyền. Và đứa trẻ nhỏ đã học cách bắt chước những người đang có quyền. Bây giờ bạn đã hoàn toàn quên hết sự bắt đầu của ước định.

Không đứa trẻ nào được sinh ra là người Ki tô giáo hay Hindu giáo. Không đứa trẻ nào được sinh ra cùng ý tưởng về sự tồn tại của Thượng đế - liệu Thượng đế tồn tại hay không tồn tại, liệu có một địa ngục hay bẩy địa ngục hay bẩy mươi hay bẩy trăm. Không đứa trẻ nào được sinh ra với bất kì thượng đế học nào.

Thiền nghĩa là quá trình loại bỏ đi tất cả những cái đã bị ép buộc lên bạn để cho bạn có thể lại trở thành đứa trẻ. Đó là điều Jesus nói. Ông ấy nói: Chừng nào ông còn chưa giống như đứa trẻ ông sẽ không vào được vương quốc của Thượng đế của ta. Ông ấy đang nói về giải ước định, giải thôi miên đấy. Ông ấy không dùng những từ này 'giải ước định', 'giải thôi miên', bởi vì những từ này đã không tồn tại vào thời ông ấy, nhưng đó là điều thực tế ông ấy đang nói. Ông ấy nói: Chừng nào ông còn chưa trở thành đứa trẻ lần nữa.... Lặp đi lặp lại ông ấy nói: Chừng nào ông chưa được sinh ra lần nữa... bởi vì việc sinh này đã từng bị mọi người làm bẩn; họ đã đầu độc tâm trí bạn. Bạn cần một sinh thành tâm linh mới. Và nó là có thể chỉ qua thiền; không có cách khác.

Lời cầu nguyện nghĩa là bạn sẽ tiếp tục ước định này. Nếu bạn là người Ki tô giáo, lời cầu nguyện của bạn sẽ là của người Ki tô giáo. Chính câu hỏi của bạn nói... nó bốc mùi Ki tô giáo! Người Hindu sẽ không nói điều này, người đó sẽ không dùng các từ như vậy: "Và thánh thần linh thiêng giáng xuống người ta." Người Jaina sẽ không bao giờ dùng thuật ngữ như vậy - không thể được, bởi vì với người Jaina, chẳng cái gì xuống cả, mọi thứ đều đi lên! Người đó tin vào trưởng thành lên thành thượng đế. Thượng đế không phải là ai đó có đó trên cao, người đi xuống bạn; không có Thượng đế đó. Bạn có hạt mầm của tính thiêng liêng; nó trưởng thành lên. Thánh thần linh thiêng giáng xuống bạn đơn giản là cái gì đó đã được dạy cho bạn.

Bạn nói, "Theo ý kiến tôi...."

Ý kiến chẳng nghĩa lí gì! Nếu bạn có kinh nghiệm nào đó, thế thì nó là quan trọng. Ý kiến chỉ là ý kiến. Ý kiến nghĩa là cái gì đó của tâm trí. Bạn đã không kinh nghiệm cái gì cả; nó chỉ là một ý nghĩ. Mọi người có đủ loại ý kiến.

Tôi đã nghe:

Hai con lạc đà đi qua sa mạc. Cả hai trông đều rất mệt mỏi và cả hai đều muốn nói điều gì đó cho nhau, nhưng bằng cách nào đó chúng vẫn giữ kiểm soát.

Chung cuộc một con bùng ra và nó nói, "Bất kì điều gì mọi người nói, bất kì ý kiến nào của họ, tôi muốn nói rằng tôi khát!"

Khát không phải là ý kiến, nó là kinh nghiệm của bạn. Điều bạn nói có là kinh nghiệm của bạn không? Nếu nó là kinh nghiệm của bạn, câu hỏi này không thể nảy sinh, bởi vì thế thì bạn đã hiểu đích xác điều tôi nói.

Thiền là quá trình lau sạch bạn, và khi bạn hoàn của bạn chỉ là một phần của ước định của bạn. Người Hindu cầu nguyện theo cách Hindu và người Mô ha mét giáo cầu nguyện theo cách Mô hat mét giáo, nhưng lời cầu nguyện thực thì không Hindu giáo không Mô ha mét giáo. Nó tới từ bản thể không ước định. Làm sao nó có thể có tính Hindu hay tính Mô ha mét giáo được?

Lời cầu nguyện thực đơn giản là lời cầu nguyện. Nó không có lời; nó là im lặng thuần khiết. Nó là buông xuôi trong im lặng sâu sắc. Thực tế nó không gửi tới bất kì Thượng đế nào; nó là việc cúi mình trước toàn thể sự tồn tại. Nó không có địa chỉ. Thượng đế ở mọi nơi, tất cả đều là Thượng đế, cho nên bạn đơn giản cúi mình trong lòng biết ơn vô cùng, trong cực lạc, trong vui vẻ, trong tình yêu. Nhưng đầu tiên tình yêu của bạn, cực lạc của bạn, vui vẻ của bạn phải được toả ra. Bạn chỉ là hạt mầm, và nói về hương thơm sẽ chỉ là ý kiến nghe được từ người khác, thứ vay mượn. Và bất kì cái gì vay mượn cũng đều xấu. Bất kì cái gì vay mượn đều sẽ chỉ là lời nói.

Và đó là điều đã xảy ra: khi bạn nghe tôi bạn chỉ hiểu nghĩa đen của lời. Bạn bỏ lỡ ý nghĩa.

Một người bạn tốt... một người bạn Ki tô giáo đã tán tỉnh Giáo sĩ Berkowitz tới tham dự tại nhà thờ Thánh Joseph trong thành phố, điều đã làm cho Schlitz nổi tiếng. Ông giáo sĩ già, trong một thời gian dài đã về hưu, cuối cùng đồng ý khi được giải thích rằng một chức sắc thỉnh giảng sẽ nói về ảnh hưởng Do Thái lên sự hình thành nhà thờ này.

Ở ngay hàng đầu, mắt giáo sĩ Berkowitz mở to khi vị diễn giả thỉnh giảng này công bố chủ đề của mình: "Tên tôi là Joseph, Cha của Jesus."

Vào lúc kết thúc bài nói, khi họ đã được giới thiệu, giáo sĩ này nói một cách khô khan, "Ông bạn ơi, ông đã có kinh nghiệm bất thường nhất!"

Ông ấy đã hiểu lầm toàn thể sự việc. Ông ấy lấy tiêu đề của bài nói theo nghĩa từng từ: Tên tôi là Joseph, Cha của Jesus. Đó chỉ là chủ đề. Người này không nói rằng mình là Joseph, là cha của Jesus. Ông giáo sĩ nói, "Ông bạn ơi, ông đã có kinh nghiệm bất thường nhất" - là bố của Jesus, sau hai nghìn năm. Và Jesus đã là con của người đàn bà đồng trinh; điều đó chắc chắn là kinh nghiệm bất thường cho người bố!

Điều đó đã xảy ra cho bạn, Rosemary. Tôi đã không nói gì chống lại lời cầu nguyện, nhưng tôi đã nói rằng thiền chuẩn bị con đường. Nó lau sạch bạn - nó lau sạch bạn khỏi mọi ý nghĩ được người khác trao cho. Nó tạo ra không gian trong đó lời cầu nguyện có thể nở hoa. Thiền đem tới mùa xuân - và không có cách khác. Nếu bạn cầu nguyện mà không thiền, thế thì hoa của bạn sẽ là hoa nhựa. Hoa thực của lời cầu nguyện chỉ phát triển trong thiền. Và thế thì lời cầu nguyện không được gửi tới Thượng đế; thực tế, thế thì không có Thượng đế.

Toàn thể ý tưởng về Thượng đế Cha là trẻ con, và Sigmund Freud là đúng rằng đó là phóng chiếu của ham muốn sâu sắc của chúng ta để níu bám lấy bố mẹ. Nó là phóng chiếu của ý tưởng riêng của bạn về người bố, bởi vì bố bạn không thể ở cùng với bạn mãi mãi được. Một ngày nào đó ông ấy chết và bạn mất bảo vệ, an ninh, an toàn. Và bạn phóng chiếu người bố trên cõi trời, người có mãi mãi và mãi mãi, người sẽ không bao giờ chết và bao giờ cũng chăm sóc bạn. Và bạn quì trên đầu gối cầu nguyện với người bố trên cõi trời. Ý tưởng này là bịa đặt của bạn, lời cầu nguyện là bịa đặt của bạn. Và bạn làm điều ngu xuẩn này trong cả đời mình, nghĩ rằng bạn đang làm cái gì đó tôn giáo lắm.

Và đôi khi điều có thể xảy ra là một số lời cầu nguyện của bạn có thể được hoàn thành. Điều đó chỉ là trùng hợp ngẫu nhiên. Nếu bạn cứ cầu nguyện về cả nghìn thứ, thỉnh thoảng điều đó nhất định xảy ra.

Một người tới tôi và người đó nói, "Tôi chưa bao giờ tin vào Thượng đế, nhưng bây giờ tôi tin."

Tôi nói, "Chuyện gì xảy ra?"

Người đó nói, "Tôi đã trao tối hậu thư cho Thượng đế rằng nếu trong vòng mười lăm ngày con trai tôi không kiếm được việc, tôi sẽ trở thành người vô thần chắc chắn mãi mãi. Và việc đe doạ đó có tác dụng: trong vòng mười lăm ngày con trai tôi đã có việc làm. Bây giờ tôi là người tin vững chắc."

Tôi nói, "Điều đó hoàn toàn tốt, nhưng đừng bao giờ đưa ra tối hậu thư nữa bởi vì không phải bao giờ nó cũng có tác dụng. Nó chỉ là trùng hợp ngẫu nhiên thôi."

Nhưng người đó đã không nghe tôi. Sau hai năm ông ấy gặp tôi và ông ấy nói, "Thầy đúng. Tôi lại đã đưa ra tối hậu thư. Vợ tôi rất ốm và tôi bảo ngài rằng phải phải cứu bà ấy, bằng không tôi sẽ trở thành kẻ vô thần." Ông ấy cứ tưởng rằng có lần thủ đoạn đó đã có tác dụng; bây giờ ông ấy biết cách buộc Thượng đế phục vụ ông ấy.

Đó là điều mọi người đang cầu nguyện đều làm; họ cố gắng dùng Thượng đế. Họ cố gắng dùng Thượng đế như phương tiện vì mục đích nào đó.

Và người vợ chết. Chắc chắn ông ấy trở thành kẻ vô thần.

Lời cầu nguyện đôi khi sẽ được hoàn thành - không phải là có ai đó ở đó nghe lời cầu nguyện của bạn và hoàn thành chúng - và đôi khi chúng sẽ không được hoàn thành. Và các tu sĩ đều rất láu cá. Họ sẽ nói, "Bất kì khi nào lời cầu nguyện của ông được hoàn thành ông đã cầu nguyện sâu sắc, chân thực, chân thành." Và bất kì khi nào lời cầu nguyện của bạn không được hoàn thành họ nói, "Lời cầu nguyện của ông hời hợt." Và luận cứ này có nhiều hấp dẫn bởi vì, thực tế, tất cả những lời cầu nguyện của bạn đều hời hợt cho nên bạn biết hoàn toàn rõ rằng lời cầu nguyện của bạn là hời hợt. Tu sĩ bao giờ cũng có thể nói rằng bạn đã cầu nguyện đấy, nhưng sâu bên dưới có hoài nghi.

Bao giờ cũng có hoài nghi bởi niềm tin của bạn vào Thượng đế không thể phá huỷ được hoài nghi; nó chỉ có thể kìm nén hoài nghi. Và hoài nghi bị kìm nén bao giờ cũng sôi lên bên trong bạn, sẵn sàng bùng nổ.

Cho nên đừng bị lừa nếu đôi khi sự trùng hợp ngẫu nhiên xảy ra. Đó là cách nhiều điều liên tục trên thế giới, nhiều thứ có thể tiếp tục trên thế giới. Tất cả đều là trò bịp bợm!

Chẳng hạn, có nhiều "liệu pháp" thế trên thế giới: vi lượng đồng cân liệu pháp, thiên nhiên liệu pháp, châm cứu liệu pháp, và nhiều liệu pháp khác thế. Họ tất cả đều công bố chữa lành - và lời công bố của họ không sai; họ chữa được cho nhiều người. Bạn thử mà xem. Cứ cho mọi người thuốc đường và bạn sẽ ngạc nhiên; nhiều người được chữa khỏi, cho nên bạn đã phát minh ra liệu pháp mới. Bẩy mươi phần trăm mọi người đều chỉ ốm giả, họ không ốm thật. Bẩy mươi phần trăm bệnh tật đều là bệnh tâm lí, cho nên mọi điều cần là ai đó thuyết phục họ rằng "Điều này sẽ có ích." Và mọi người cứ đi tới vi lượng đồng cân liệu pháp và tới các thuốc bí truyền khi chẳng cái gì khác giúp họ.

Rắc rối với liệu pháp là ở chỗ nó chỉ có thể có ích nếu bệnh tật của bạn là thực. Nếu bệnh tật của bạn mà không thật, thế thì thuốc thật sẽ gây hại thay vì giúp bạn. Cho nên bạn phải tìm loại ông lang nào đó, ai đó có thể cho bạn thuốc giả để chữa bệnh giả của bạn.

Lời cầu nguyện của bạn là giả, bệnh của bạn là giả. Đôi khi chúng có ích, và khi chúng giúp ích, bạn trở nên càng được thuyết phục hơn. Và trong thất vọng, trong bất lực sâu sắc, bạn không biết chỗ nào khác để đi. Khi tất cả nỗ lực con người đều thất bại bạn bắt đầu nhìn lên trời. Điều đó bao giờ cũng là vậy; chẳng có gì mấy đã thay đổi.

Trong Veda có nói: Khi có sét trong mây, đó là Thượng đế giận dữ; đó là cơn giận của ngài. Hãy cầu nguyện Thượng đế. Bây giờ chúng ta biết đấy không phải là Thượng đế hay cơn giận của ngài; bây giờ chúng ta biết đấy là điện, điện tự nhiên. Bây giờ chúng ta đang dùng cơn giận của Thượng đế trong việc cho chạy quạt và máy móc. Bây giờ không ai cầu nguyện. Ở Ấn Độ, dầu vậy, khi bạn bật đèn lên buổi tối, những người Hindu chính thống sẽ lập tức cúi đầu chắp tay - với bóng điện! Chỉ là ước định cũ.

Thượng đế đã làm nhiều điều; bây giờ khoa học đang làm tất cả những điều đó. Thượng đế cứ bị tước dần quyền mọi ngày! Thực tế, chẳng mấy chốc ngài sẽ thất nghiệp thôi; bạn sẽ thấy ngài xếp hàng đứng trước văn phòng việc làm nào đó! Thượng đế của bạn là bịa đặt của bạn. Friedrich Nietzsche là đúng về Thượng đế của bạn - rằng Thượng đế đó chết rồi. Cho nên đừng quá ngạc nhiên hay bị thuyết phục khi sự trùng hợp ngẫu nhiên nào đó xảy ra. Trùng hợp ngẫu nhiên bao giờ cũng xảy ra.

Trên khoang chuyến bay phản lực của hãng El-Al tới Israel, một bà mẹ trẻ và hai đứa con vừa ổn định chỗ thì đứa nhỏ hơn bắt đầu la hét rằng chúng phải đi "nhà xí." Hai tu sĩ đang đi hành hương tới Đất Thánh, ngồi ngay trước nhóm gia đình nhỏ này, mỉm cười thích thú trong khi người mẹ bối rối nhanh chóng đem lũ trẻ vào phòng vệ sinh trên máy bay. Sau khi ngần ngại một chốc, cô ta đẩy đứa nhỏ vào trong khoang đánh dấu "Quí ông," trong khi cô ta vào phòng dành cho quí bà cùng cô con gái nhỏ.

Đứa con trai nhanh chóng chui ra và một trong hai tu sĩ bước vào, quên mất không khoá cửa. Vài giây sau, người mẹ hiện ra từ phòng vệ sinh cho đàn bà và mở hé cánh cửa kia, cứ tưởng cậu con trai vẫn còn đó. "Đừng quên kéo phec mơ tuya quần đấy."

Khi tu sĩ trở về chỗ mình ông ta hết lời ca ngợi hãng hàng không. "Các ông phải trao nó cho các cô phục vụ viên Do Thái này," ông ta nói với tu sĩ bạn đồng hành. "Họ nghĩ chu đáo đủ mọi thứ!"

Cẩn thận về sự trùng hợp ngẫu nhiên!

Bạn nói, Rosemary này, "Sao thầy nói rằng thiền là đúng còn cầu nguyện là sai?"

Cầu nguyện không đúng; ở trong lời cầu nguyện mới đúng. Cầu nguyện nghĩa là bạn sẽ nói điều gì đó với Thượng đế. Thượng đế của bạn là bịa đặt của bạn, lời cầu nguyện của bạn là bịa đặt của bạn. Và bạn sẽ nói gì? Toàn thứ tầm thường: Làm cái này, làm cái kia, không làm cái kia. Hay: Ngài vĩ đại. Ngài đã nghe điều đó từ lâu rồi, ngài phải phát ngán! Ngài phải dùng nút tai để tránh cái gọi là những người tôn giáo này! Cả triệu người cầu nguyện và nói đủ mọi thứ với Thượng đế. Ngài phải phát mệt, hoàn toàn mệt mỏi.

Nhưng ở trong lời cầu nguyện là hiện tượng hoàn toàn khác. Cầu nguyện là một điều; điều đó ấu trĩ, bắt nguồn từ tâm trí bị ước định. Nhưng ở trong lời cầu nguyện nghĩa là ở trong tình yêu với sự tồn tại, ở trong điệu vũ với sự tồn tại, nhảy múa với các vì sao, hát với chim chóc, tuôn chảy theo dòng sông. Đó là lời cầu nguyện. Nhưng lời cầu nguyện đó nảy sinh chỉ khi thiền đã tạo ra không gian đúng cho nó. Do đó nhấn mạnh của tôi là vào thiền và tôi không nói nhiều về lời cầu nguyện, bởi vì khi thiền đầy đủ, lời cầu nguyện tới theo cách riêng của nó. Không cần nói về nó - bởi vì nếu tôi nói về lời cầu nguyện có mọi nguy hiểm bạn sẽ hiểu lầm, bởi vì lời cầu nguyện là dễ còn thiền là khó.

Lời cầu nguyện là dễ dàng, rất rẻ. Bạn có thể tới nhà thờ, quì dưới đầu gối, khoanh tay lại, nói với Thượng đế. Điều đó chẳng tốn kém gì. Hay mọi đêm trước khi bạn đi ngủ bạn cầu nguyện Thượng đế....

Tôi đã nghe về một người rất, rất thông minh, người đã dán lời cầu nguyện của mình lên tường ngay cạnh giường nằm. Và trước khi người đó đi ngủ người đó sẽ nói với Thượng đế, "Ngài đọc nó đi."

Phỏng có ích gì mà nói cùng điều mọi ngày? Và người ta hi vọng rằng Thượng đế ít nhất cũng phải có khả năng đọc nó! Điều đó dường như còn rõ ràng hơn, thông minh hơn nhiều. Sao cứ lặp lại nó như con vẹt mọi ngày vậy?

Tôi không nói bạn cầu nguyện bởi vì tôi biết rằng bất kì cái gì bạn làm ngay bây giờ cũng sẽ sai. Tôi dạy thiền - và lời cầu nguyện tất yếu tới; điều đó không thể tránh khỏi, nhưng là loại lời cầu nguyện khác toàn bộ, với hương thơm khác, kết cấu khác cho nó. Nó chỉ là vui vẻ, vui đùa, lòng biết ơn. Bạn cảm thấy được hoàn thành, được phúc lạc tới mức toàn thể trái tim bạn nói cám ơn - không trong nhiều lời thế - toàn thể trái tim bạn nói có. Toàn thể trái tim bạn trở thành có. Bạn được buông xuôi. Cuộc sống của bạn là lời cầu nguyện. Thế thì bạn không cần tới nhà thờ hay đền chùa hay đền thờ hồi giáo. Bạn sống lời cầu nguyện của mình. Bạn thở, bạn uống, bạn đi... và tất cả đó là lời cầu nguyện.

Bạn nói, "Theo ý kiến tôi, thiền đem lại bình thản bên trong sâu sắc cho người ta vì riêng người ta...." Rosemary, bạn đã bao giờ thiền chưa? Ý kiến đơn thuần không có giá trị - và nó là ý kiến đơn thuần. Bạn có thể đã đọc, bạn có thể đã nghe nói về nó, nhưng đừng cho các ý kiến tầm quan trọng nhiều.

Bạn nói, "Thiền đem lại bình thản bên trong sâu sắc cho người ta vì riêng người ta...." Bạn không có kinh nghiệm nào, hương vị nào của thiền. Trong thiền, cái ta biến mất, bản ngã biến mất. Không có vấn đề về "vì riêng người ta." Con người không còn là hòn đảo; con người trở thành một phần của lục địa sự tồn tại bao la. Thiền nghĩa là bạn biến mất, bay hơi. Bạn không còn đó nữa, chỉ cái không thuần khiết. Làm sao nó có thể vì riêng người ta được? Không cái ta nào còn lại. Trong thiền, không cái ta nào đã bao giờ được tìm thấy cho nên làm sao nó có thể là ích kỉ được?

Mọi người tới tôi và họ hỏi tôi - đặc biệt các nhà truyền giáo Ki tô giáo - họ viết thư cho tôi: "Ông đang dạy mọi người thiền; điều đó là một loại ích kỉ." Họ không biết họ đang nói về gì.

Thiền là cách duy nhất để gạt bỏ cái ngã. Thiền là khả năng duy nhất để tạo ra cái không ngã trong thế giới này. Mọi thứ khác đều ích kỉ. Nhà truyền giáo Ki tô giáo phục vụ người nghèo, người què - đây tất cả đều ích kỉ. Mẹ Teresa ở Calcutta và tất cả mọi việc của bà ấy đều tuyệt đối ích kỉ.

Tại sao tôi gọi những công việc này là ích kỉ? Họ đang làm phục vụ lớn lao cho nhân loại, nhưng họ đang làm việc phục vụ nhân loại như phương tiện để lên cõi trời. Họ đang dùng người nghèo và người mù và người què và người hủi làm chiếc thang để lên trời.

Cứ nghĩ về một thế giới không ai nghèo, không ai què, không ai hủi, không ai mù. Thế thì Mẹ Teresa sẽ làm gì? Bạn sẽ vẫn cho bà ấy giải thưởng Nobel chứ? Để làm gì? Yêu cầu căn bản là ở chỗ người mù phải có đó, người nghèo phải có đó, người hủi phải có đó, goá phụ phải có đó, trẻ mồ côi phải có đó. Hàng nghìn trẻ mồ côi được cần cho một người đàn bà trở thành người phục vụ vĩ đại cho nhân loại.

Một trong các tu sĩ Hindu, ông đạo trưởng của các tu sĩ Hindu, Karpatri, đã viết một cuốn sách, Chống chủ nghĩa xã hội. Ông ấy đưa ra nhiều lí do chống lại chủ nghĩa xã hội, nhưng lí do nực cười nhất mà ông ấy đưa ra là ở chỗ trong kinh sách Hindu có nói: Chừng nào ông còn chưa ban tặng cho người nghèo ông sẽ không bao giờ vào được cõi trời. Và chủ nghĩa xã hội đang cố gắng phá huỷ giai cấp cho nên sẽ không có người nghèo, người giầu. Một khi không ai giầu và không ai nghèo, ai sẽ ban tặng cho ai? Và điều gì sẽ xảy ra cho cõi trời? Rất logic! Và những người này đều là những người phục vụ lớn lao cho nhân loại đấy! Những người ngu xuẩn này được coi là thánh nhân!

Trong thiền, bạn biến mất; trong lời cầu nguyện, bạn có rất nhiều ở đó. Bạn phải ở đó để cầu nguyện; bằng không ai sẽ cầu nguyện và cầu với ai?

Martin Buber đã viết một trong những cuốn sách vĩ đại nhất của thời nay, Ta và người. Ông ấy nói rằng lời cầu nguyện là mối quan hệ giữa ta và người; cả hai đều được cần tới. "Ta" được cần tới - người sẽ cầu nguyện - và "người," một khái niệm về Thượng đế. Thế thì lời cầu nguyện là có thể. Lời cầu nguyện là đối thoại giữa ta và người. Lời cầu nguyện về căn bản là ích kỉ, lấy cái ta làm trung tâm.

Nhưng thiền không phải là đối thoại chút nào. Không cần ta cũng chẳng cần người. Không ta, không người. Toàn thể ý tưởng về ta-và-người biến mất. Im lặng bao trùm, im lặng trinh nguyên, không bị quấy nhiễu bởi bất kì đối thoại nào. Nó không vì cái ta riêng nào cả. Người ta biến mất; chỉ thế thì thiền mới xảy ra.

Thiền giống như việc mở bông hoa ra, và lời cầu nguyện là hương thơm của hoa được toả ra theo gió. Tôi không nói về hương thơm, tôi chỉ dạy cách vun trồng hoa, Rosemary, nhớ lấy!

Câu hỏi thứ ba:

Thưa Thầy kính yêu,

Cái gì là điều bản chất để giữ cho vợ người ta được hạnh phúc?

Satyam, tôi không biết mấy về vợ. Tôi là người không lấy vợ. Bạn đang hỏi câu hỏi với người không đúng. Nhưng tôi đã quan sát nhiều vợ và nhiều chồng. Cho nên đây không phải là kinh nghiệm của tôi - chỉ là ý kiến của tôi!

Có hai điều cần để giữ cho vợ người ta hạnh phúc. Thứ nhất: để cô ấy nghĩ cô ấy có con đường riêng của cô ấy. Và thứ hai: để cô ấy có nó.

Câu hỏi thứ tư:

Thưa Thầy kính yêu, Sao chân lí gây đau?

Prem Patipada, chân lí gây đau bởi vì chúng ta sống trong dối trá. Cả đời chúng ta chỉ gồm toàn dối trá.

Friedrich Nietzsche đã nói: Đừng lấy dối trá khỏi con người; bằng không con người sẽ không thể sống được. Sigmund Freud cũng nói đích xác cùng điều này: rằng con người không thể sống được thiếu dối trá; con người cần nhiều dối trá - tôn giáo, siêu hình, triết học, chính trị.

Quan sát bản thân bạn - bạn cần bao nhiêu dối trá để hỗ trợ cho bản thân mình, để cứ nuôi dưỡng bản ngã của mình.

Tại sao con người cần nhiều dối trá thế? - bởi vì cuộc sống cơ bản là bản ngã, và bản ngã có thể tồn tại chỉ được bao quanh bởi nhiều dối trá để hỗ trợ nó. Bất kì chân lí nào cũng gây đau bởi vì nó lấy đi vài dối trá, vài sự ủng hộ, vài sự hỗ trợ, và bản ngã của bạn bắt đầu rã ra. Và đó là tất cả những cái bạn biết về bản thân mình. Bạn không biết rằng bạn là cái gì đó siêu việt lên trên bản ngã.

Ai đó nói với bạn, "Bạn đẹp làm sao!" và bạn tin điều đó ngay lập tức. Không ai đã bao giờ phản đối. Tôi đã nói điều đó cho nhiều người; không ai đã bao giờ phản đối. Tôi chưa bao giờ bắt gặp một người sẽ phản đối, "Không, ông nhầm rồi bởi vì tôi biết khuôn mặt tôi. Tôi thấy nó trong gương mọi ngày." Bạn nói điều đó cho bất kì ai, ngay cả người xấu nhất. Nói điều đó cho con lạc đà, và nó sẽ gật đầu. Nó sẽ nói, "Đúng. Tôi bao giờ cũng biết điều đó. Anh là người thông minh đầu tiên đã thừa nhận điều đó." Ngay cả người xấu nhất sâu bên dưới vẫn nghĩ mình đẹp. Người đó tin, bằng không sẽ khó tồn tại, khó sống. Người ngu nhất nghĩ rằng mình rất thông minh. Do đó bạn cứ cho nhau lời tán tụng. Tất cả những tán dương đó đều dối trá - và mọi người đều sẵn sàng tin. Và điều đó không chỉ là trong cuộc sống thường. Khi bạn đi vào trong cuộc hành trình bên trong của mình, bạn cũng mong đợi việc thừa nhận.

Mới hôm nọ Somendra đã hỏi, "Sao thầy không cho tôi sự thừa nhận?" Mọi người đều muốn được thừa nhận, được nói cho rằng "Bạn đã chứng ngộ," rằng "Bạn đã đạt tới," rằng "Bạn đã nhận ra" - và bạn sẽ sung sướng thế! Nhưng sung sướng đó sẽ chỉ tạm thời bởi vì nó không đúng.

Tôi không thể cho bạn dối trá nào; do đó nhiều lần tôi xúc phạm bạn, làm tổn thương bạn. Tôi làm bạn đau - không phải là tôi muốn làm bạn đau, nhưng lấy đi mọi dối trá khỏi bạn giống như lấy con gấu bông khỏi đứa trẻ, đứa trẻ không thể ngủ được nếu không có con gấu bông. Nó cứ mang con gấu bông - bẩn thỉu, nhưng nó sẽ mang gấu bông đi mọi nơi. Đó là cuộc sống của nó; bạn không thể lấy gấu bông đi. Và bạn đang mang nhiều gấu bông, Patipada; đó là lí do tại sao điều đó gây đau.

Bây giờ Somendra rất giận dữ bởi vì tôi nói rằng anh ấy không thể là ứng cử viên tốt cho Judas. Chẳng mấy chốc sẽ có lưu ý: "Cần truy nã: một Judas." Và có nhiều người đủ tư cách. Somendra có thể làm việc đó. Anh ấy giận thế bởi vì tôi đã nói rằng anh ấy ngồi đằng sau quay lưng lại tôi, cho nên hôm sau anh về chỗ cũ của mình.

Hôm nay anh ấy đã biến mất, bởi vì hôm nay anh ấy đã hỏi câu hỏi rất xấu về giận dữ cực điểm. Đó là lí do tại sao anh ấy đã biến mất khỏi đây. Cho dù anh ấy đã từng ngồi đây trong hai hay ba ngày, anh ấy không nhìn tôi; anh ấy để mắt nhìn xuống. Anh ấy đã không tới nhóm trị liệu tâm tình nhiều lần. Đêm qua anh ấy đã xuất hiện, nhưng anh ấy đã không nhìn tôi... sôi lên ở bên trong. Hôm nay anh ấy đã biến mất bởi vì câu hỏi này. Anh ấy phải đã sợ. Anh ấy đã đặt câu hỏi này theo tên của ai đó khác - nhưng bạn không thể lừa tôi được! Và khoảnh khắc tôi thấy rằng anh ấy không có đó, hoài nghi của tôi trở nên tuyệt đối chắc chắn rằng đó là câu hỏi của anh ấy.

Trong câu hỏi của mình anh ấy nói, "Thầy không phải là người lười sao? Và dầu vậy, với cả gan trơ tráo nào mà thầy bảo người khác làm việc và sáng tạo." Tôi không phải là người lười đâu - tôi là người lười nhất đấy! Và một cách tự nhiên, người lười nhất có thể sống chỉ nếu người khác làm việc; bằng không làm sao tôi sống được? Cho nên tôi cứ dạy, "Làm việc đi, sáng tạo vào! Lau sàn mà thiền vào! Dọn nhà vệ sinh!" Điều đó là đơn giản. Vấn đề không phải là cả gan trơ tráo, nó đơn giản là logic! Người như tôi cần ít nhất mười nghìn người làm việc quanh mình!

Và anh ấy hỏi, "Làm sao thầy có thể bảo người khác làm việc được?" Với người chưa bao giờ làm bất kì cái gì, mọi thứ dường như là có thể. Ngay cả điều không thể được cũng dường như là có thể. Tôi chưa bao giờ làm việc, không làm đến một ngày. Đó là lí do tại sao tôi có thể nói với bạn mọi điều, bởi vì tôi không biết rắc rối. Tôi không có kinh nghiệm nào về nó.

Chân lí gây đau. Và thế thì nó tới theo nhiều cách, nó tự diễn đạt bản thân mình theo nhiều cách.

Patipada, nhớ lấy, nếu bất kì cái gì gây đau thế thì thiền về nó đi. Phải có cái gì đó của chân lí trong nó, cái gì đó đúng. Nếu bất kì cái gì gây đau, kính trọng nó, đi sâu vào trong nó. Tìm ra tại sao nó gây đau, và bạn sẽ được thưởng. Bạn sẽ trưởng thành qua điều đó.

Dối trá là dịu ngọt; chúng không gây đau. Cho nên cẩn thận với dối trá dịu ngọt. Khi cái gì đó không làm đau bạn nó không thể trở thành sự thúc đẩy cho trưởng thành; nó là vô dụng, không cần bị bận tâm chút nào. Nhưng để toàn bộ chú ý của bạn vào bất kì cái gì gây đau, và đừng giận. Bạn ở đây là để hiểu, để nhận biết, không để giận dữ.

Mới vài tháng trước tôi đã bảo Somendra rằng anh ấy đã đạt tới tỏ ngộ đầu tiên. Anh ta chỉ là niềm vui. Bạn phải đã thấy khuôn mặt anh ấy lúc đó - tất cả là tiếng cười, tất cả là nụ cười, bùng ra với cực lạc! Điều đó dễ dàng cho anh ta chấp nhận bởi vì mặc dầu điều đó đúng, bản ngã nhảy lên nó, vồ lấy nó, cảm thấy rất thoải mái - và đó là cách anh ấy đã bỏ lỡ nó.

Khi chân lí - bất kì chân lí nào - trở thành thủ đoạn bản ngã, bạn bỏ lỡ nó, bạn mất dấu vết của nó. Và nhớ lấy: trước khi samadhi xảy ra, trước khi chứng ngộ xảy ra, bạn có thể đạt tới hàng nghìn tỏ ngộ - và bạn có thể bỏ lỡ chúng. Nếu người ta vẫn còn rất tỉnh táo khi tỏ ngộ xảy ra, chỉ thế thì người đó mới không bỏ lỡ nó. Nếu bạn trở nên rất hài lòng về nó và bạn bắt đầu ba hoa về nó theo những cách tinh vi, bạn nhất định bỏ lỡ nó. Và nhiều người đang làm cùng điều đó.

Đôi khi rất khó cho tôi; cho dù tôi thấy rằng cái gì đó đẹp đẽ đang xảy ra cho bạn tôi phải tự kiểm soát bản thân mình để không nói điều đó ra, bởi vì có mọi nguy hiểm là chỉ bằng việc nói nó bản ngã của bạn có thể cảm thấy được bơm phồng lên. Và điều đó sẽ là vấn đề khi bạn mất nó.

Có nhiều người đang ngày một tới gần điều tối thượng hơn, nhưng tốt hơn cả với tôi là không nói điều đó cho họ. Tôi cứ ban phúc lành cho họ nhiều nhất có thể được, tôi cứ yêu mến họ nhiều nhất có thể được, nhưng tôi không nói điều đó. Việc nói có thể là điều làm sao lãng; nó có thể đưa họ đi con đường khác, nó có thể làm sao lãng họ.

Cho nên dối trá là nguy hiểm; đôi khi ngay cả chân lí cũng có thể nguy hiểm. Nếu nó không gây đau, thế thì nó có thể là nguy hiểm; nếu nó gây đau, không có nguy hiểm nào. Nếu nó gây đau, nó sẽ đánh thức bạn; nếu nó trở thành bài hát ru, thế thì nó nguy hiểm; nó có thể đưa bạn vào giấc mơ sâu hơn. Bạn có thể bắt đầu mơ về tỏ ngộ và chứng ngộ và trở thành vị phật. Và tất cả những điều đó là có thể - nó ở bên trong khả năng của bạn, nó ở bên trong tầm với của bạn - nhưng bạn có thể đánh mất sợi chỉ này nhiều lần.

Do đó, đừng đòi hỏi thừa nhận. Nếu tôi cảm thấy rằng thời điểm chín muồi và bằng thừa nhận điều gì đó bạn sẽ không bị tụt lại, tôi sẽ cho thừa nhận. Nhưng tại sao lại khao khát thừa nhận? Điều thực đang xảy ra cho bạn. Thừa nhận không thành vấn đề chút nào, nó là không liên quan. Nếu bạn trở thành vị phật, bạn trở thành vị phật dù tôi nói hay không nói. Đôi khi có thể cần là tôi sẽ cứ nói, "Không, bạn không trở thành," chỉ để giúp bạn đi theo hướng đúng.

Patipada, bất kì cái gì gây đau, thiền về nó và bạn sẽ được làm giầu có mênh mông.

Câu hỏi thứ năm:

Thưa Thầy kính yêu,

Sao thầy có nhiều kẻ thù thế?

Gayan, nhớ hai luật nền tảng. Một là: Không hành vi tốt nào xảy ra mà không bị phạt. Và hai là: Bạn có thể tới và đi, nhưng kẻ thù tích lại.

Câu hỏi thứ sáu:

Thưa Thầy kính yêu,

Tôi rất hoài nghi vợ tôi. Tôi phải làm gì?

Narayan, vợ không phải là Thượng đế của bạn. Bạn không cần hoài nghi, bạn không cần tin cậy. Đó là trò chơi - đừng làm nó thành nghiêm chỉnh thế! Nhưng bạn đã được bảo phải tin cậy vào vợ bạn, tin cậy vào chồng bạn. Và bởi vì chính giáo lí này, bất tín nảy sinh. Thực tế, bạn đã được bảo phải tin cậy. Trong nhiều thế kỉ người ta đã biết rằng rất khó tin cậy vợ riêng của mình, rất khó tin cậy chồng riêng của mình; điều đó ở ngay cạnh điều không thể được.

Nếu vợ bạn quan tâm tới bạn, làm sao bạn có thể tin cậy vào cô ấy được? Nếu cô ấy vẫn quan tâm tới đàn ông - và bạn chỉ là một người đàn ông, và có nhiều, nhiều đàn ông còn đẹp hơn nhiều - làm sao bạn có thể tin cậy vào vợ mình được? Nếu cô ấy quan tâm tới bạn, cô ấy phải quan tâm tới người khác nữa. Cô ấy có thể được tin cậy chỉ khi cô ấy mất đi mọi quan tâm tới bạn nữa; thế thì, tất nhiên, bạn có thể tin cậy cô ấy. Cô ấy đã đánh mất tất cả quan tâm về đàn ông - cô ấy gần chết.

Bạn có thể tin cậy vào chồng mình chỉ nếu anh ấy không còn quan tâm tới thân thể bạn. Nếu anh ấy quan tâm tới khuôn mặt bạn, thân thể bạn, tầm vóc bạn, sắc đẹp của bạn, làm sao anh ấy tránh không quan tâm tới thân thể đàn bà khác, khuôn mặt đàn bà khác, sắc đẹp của người đàn bà khác? Điều đó là không thể được. Bạn đang đòi hỏi cái gì đó vô nhân hay cái gì đó siêu nhân. Và chồng đáng thương của bạn chẳng là cả hai - không vô nhân không siêu nhân. Anh ấy chỉ là anh chồng đáng thương, sinh linh đáng thương... hay vợ đáng thương.

Đừng đòi hỏi những điều không thể được. Điều đó là tự nhiên; vợ bạn nhất định tưởng tượng về người đàn ông khác. Cô ấy không thể nào chỉ mơ về bạn được, nhớ lấy. Tôi chưa bao giờ nghe nói về người vợ mơ về chồng riêng của mình. Ai mơ về chồng riêng của mình hay vợ riêng của mình? Để làm gì? Cả ngày không đủ sao? Bạn phải dành đêm của mình và giấc mơ của mình cho cùng người đàn bà đó, cho cùng người đàn ông đó sao?

Trong mơ bạn tự do; đó là tự do duy nhất còn lại. Trong mơ bạn có thế giới riêng tư của riêng mình. Vợ bạn không thể nhìn trộm được vào giấc mơ của bạn và nói, "Anh đang làm gì đó? Dừng lại đi!" Trong giấc mơ bạn có thể vài bữa tiệc với vợ nhà hàng xóm. Và chẳng có gì sai trong điều đó, chẳng ai bị hại gì. Bạn có giấc ngủ tốt và đến sáng bạn có nụ cười trên khuôn mặt.

Đừng yêu cầu điều không thể được.

Mulla Nasruddin nói với tôi, "Trong cả mười năm của cuộc sống gia đình tôi bao giờ cũng tin cậy vào vợ tôi. Và thế rồi chúng tôi chuyển từ Calcutta tới Pune - và tôi khám phá ra chúng tôi vẫn có cùng người bán sữa!"

Không cần đâu, Narayan, dù tin cậy hay không tin cậy. Sao lại đem vào vấn đề tin cậy? Nó chỉ là trò chơi thôi! Chơi nó cho vui vẻ vào. Bạn làm nó thành quá nghiêm chỉnh. Và khi bạn bắt đầu đòi hỏi, "Phải trung thành với anh!" bạn đang tạo ra tình huống trong đó người đàn bà trung thành với bạn trở thành không thể được. Cho cô ấy tự do toàn bộ đi; thế thì cô ấy có thể trung thành với bạn.

Cuộc sống vận hành theo cách rất kì lạ. Nếu bạn cho cô ấy tự do toàn bộ, bạn xứng đáng tin cậy. Niềm tin lớn có thể nảy sinh trong cô ấy. Nếu vợ cho chồng tự do toàn bộ, điều đó chỉ ra cô ấy yêu anh ấy nhiều tới mức cô ấy sẽ muốn anh ấy hạnh phúc theo mọi cách có thể. Cho dù đôi khi anh ấy hạnh phúc với người đàn bà khác nào đó cô ấy sẽ cảm thấy hạnh phúc bởi vì anh ấy hạnh phúc. Và thế thì một phẩm chất hoàn toàn khác của tin cậy có thể nảy sinh. Tôi không nói rằng nó nhất định nảy sinh - nó không phải là điều không thể tránh khỏi. Tôi đang nói có lẽ, bởi vì về con người chẳng cái gì có thể tiên đoán được.

Mối quan hệ giữa vợ và chồng là mối quan hệ rất kì lạ bởi vì có hai thế giới khác nhau. Đàn bà vận hành theo cách khác, từ trung tâm khác. Cô ấy trực giác hơn còn đàn ông trí tuệ hơn. Đó là lí do tại sao họ hấp dẫn lẫn nhau. Không chỉ về mặt sinh lí họ là các cực, nhưng về mặt tâm lí họ cũng là các cực đối lập. Họ là kẻ thù thân thiết. Nhất định có chút ít xung đột, và điều đó là không xấu; nó giữ cho mối quan hệ sống động. Bất kì khi nào bạn thấy rằng chồng và vợ đã dừng đấu tranh hoàn toàn, điều đó nghĩa là hôn nhân thực sự chấm dứt; bây giờ chẳng cái gì còn lại. Ngay cả đấu tranh cũng không còn lại... mọi sự đều chấm dứt.

Anh hàng thịt và anh bán sữa đang thảo luận về những điều ủng hộ và chống đối cuộc sống gia đình. "Anh có thực sự tin cuộc sống gia đình là tốt hơn sống độc thân không?" Weiss, anh hàng thịt hỏi.

"Theo một cách nào đó thì có," anh hàng sữa nói, người đang chuộng triết lí. "Sau rốt, nếu như không vì hôn nhân, chúng tôi đã làm mọi cuộc đánh nhau của mình với người lạ rồi."

Vâng, điều đó đúng. Điều tốt là đánh nhau với vợ riêng của bạn; ít nhất thì cũng là đánh nhau với người bạn. Bằng không bạn sẽ phải đánh nhau với người lạ.

Không cần đòi hỏi những điều này - tin cậy, tin cái gì có thể giữ các bạn ở cùng nhau cũng đều nguy hiểm.

Câu hỏi cuối cùng:

Thưa Thầy kính yêu,

Mọi lời có phải thực sự vô dụng không?

Dharmendra, không phải mọi lời đâu. Lời của chư phật có ý nghĩa mênh mông. Chúng là cùng lời như lời của bạn, nhưng chúng tới từ kinh nghiệm sâu sắc hơn. Để lời của bạn tới từ kinh nghiệm sâu sắc; thế thì chúng sẽ có ý nghĩa, thế thì chúng sẽ có hương thơm nào đó của cái không biết, của cõi bên kia. Nhưng đẩy chư phật sang bên đi, thế nữa mọi lời cũng không vô dụng. Bằng không, làm sao bạn cứ trao đổi? Bạn không thể trao đổi qua im lặng được, bạn không thể trao đổi mà không có lời.

Để trao đổi không lời bạn sẽ phải trở thành thiền nhân toàn bộ. Và thế nữa, bạn có thể trao đổi chỉ với thiền nhân toàn bộ khác, không phải với mọi người khác đâu. Toàn thể nhân loại sẽ không đi vào trong thiền, ít nhất là không trong đời bạn, và bạn sẽ phải nói với mọi người, những người không phải là thiền nhân.

Tôi dùng lời, Phật dùng lời, Jesus dùng lời. Bạn phải dùng lời. Cứ nỗ lực; đừng dùng lời không cần thiết. Viễn cảm nhiều hơn, cô đọng hơn. Làm lời của bạn nhiều nghĩa hơn. Khi bạn dùng chúng, đừng chỉ dùng chúng để cho bạn vẫn còn bận bịu.

Bé Alma, học sinh lớp một, đi từ trường về nhà hết cả hơi.

"Bố ơi, bố ơi," nó kêu lên, mắt loé lên kích động, "chúng con có ngay bài tập đầu tiên hôm nay!"

"Tốt đấy, cưng," anh ta nói vừa mỉm cười. "Bố tin vào bài tập cháy. Tại vì có lần bố suýt chết trong cháy."

"Ồ, bố kể đi."

"Thế này, nó giống thế này: Bố ngã vào một bể súp gà lớn. Thế là bố leo lên đỉnh nồi để khỏi chết đuối và la lên 'Cháy' hết cả hơi trong phổi."

"Cháy à?" Alma kêu lên, "Có cháy nữa chứ?" "Không," ông bố cười toe toét, vỗ lên tóc quăn của mình, "nhưng ai sẽ giúp bố nếu bố kêu lên 'súp gà'?" Lời là có ý nghĩa.

Vào ngày hẹn đầu tiên của họ, cậu con trai đưa cô gái đi hội hoá trang. Sau khi đi vòng quanh một lúc cô gái nói với anh bạn hẹn gặp, "Em muốn được cân."

Thế là cậu con trai tìm một người đoán trọng lượng mọi người. Người này đoán chính xác trọng lượng cô gái.

Sau khi đi thăm một số chỗ hấp dẫn khác cậu con trai lại nghe thấy cô gái nói cùng điều, "Em muốn được cân." Cậu ta lại tìm một gian hàng khác nơi cô ta lại được đánh giá trọng lượng đúng.

Sau vài chầu kem và kẹo bơ, cô bé lại nói, "Em muốn được cân."

Cậu con trai nói, "Không, thế này thì quá thể. Anh đưa em về nhà."

Sau khi được đưa về tới bậu cửa, cô bé đi vào trong nhà và gặp mẹ mình, bắt đầu khóc và thốt ra, "Ôi, mẹ ơi, con có thời gian tồi tệ thế!"

Đủ cho hôm nay.

Xem tiếp Chương 7 - Quay về Mục lục