Chương 8. Tiếng cười: tình yêu, vui vẻ, biết ơn

Dhammapada - Con đường của Phật (Tập 11)

Chương 8. Tiếng cười: tình yêu, vui vẻ, biết ơn

Câu hỏi thứ nhất:

Thưa Thầy kính yêu,

Có phải tất cả đều là chuyện đùa không? Nhưng tôi không hiểu nó.

Vimalkirti, nó chắc chắn là chuyện đùa rồi, nhưng bạn không thể hiểu được nó. Bạn là người Đức, và không chỉ người Đức bình thường - bạn là chắt của hoàng đế Đức! Cứ nghĩ tới ông già trong nấm mồ của mình: ông ấy phải xoay người, lật người, khi thấy bạn trong áo da cam, lau sàn ở Pune! Bạn nghĩ gì? - chẳng phải là chuyện đùa sao? Chắt của bạn có thể đã bao giờ tưởng tượng hay mơ rằng điều này đã xảy ra cho con riêng của mình một ngày nào đó sao? Người đó sẽ không thể nào mơ được về điều đó - nhưng nó đã xảy ra.

Trong hàng thế kỉ bạn đã được bảo rằng cuộc sống là chuyện nghiêm chỉnh; nó đã trở thành ước định sâu. Bằng không cuộc sống thực sự là chuyện đùa. Nó là vui đùa, nó là leela. Nó tất cả phụ thuộc vào cách bạn nhìn nhận nó. Nếu bạn nhận nó một cách nghiêm chỉnh nó trở thành nghiêm chỉnh, nhưng thế thì bạn khổ - bạn khổ từ ý tưởng riêng của mình. Cuộc sống trở thành nặng nề, nó trở thành trọng lượng, thành núi đè lên ngực bạn; bạn bị nghiền nát dưới nó. Cuộc sống mất mọi niềm vui, mọi tiếng cười. Bạn đơn giản kéo lê, bạn không sống. Làm sao người ta có thể sống mà không có tiếng cười?

Chính con người là con vật duy nhất trên trái đất biết cách cười. Tiếng cười là điều duy nhất đặc biệt cho con người, không lập luận mà tiếng cười. Con vật cũng có thể lập luận - chúng lập luận theo cách riêng của chúng - nhưng chúng không thể đùa được, chúng không thể cười được, chúng không thể thấy được phía khôi hài; điều đó là không thể được cho chúng. Mọi con vật đều là người nghiêm chỉnh và mọi người nghiêm chỉnh đều là con vật! Khoảnh khắc bạn gạt bỏ cái nghiêm chỉnh của mình bạn gạt bỏ tính con vật của mình.

Do đó tôi không có kính trọng với thánh nhân của bạn. Họ rất nghiêm chỉnh, còn nghiêm chỉnh hơn lừa nhiều, nghiêm chỉnh hơn trâu nhiều. Họ đã sa ngã, họ đã không vươn lên. Thánh nhân của bạn nghiêm chỉnh, chính khách của bạn nghiêm chỉnh, các nhà cách mạng của bạn nghiêm chỉnh, các nhà khoa học của bạn nghiêm chỉnh. Họ tất cả đều coi cuộc sống dường như bằng cách nào đó người ta phải trải qua nó - không nhảy múa. Chính khái niệm về nhảy múa là xa xôi với họ. Họ thậm chí không thể bước đi, họ lê lết. Họ không sống, họ chỉ chết dần. Họ tất cả đều không sống, họ chỉ chết dần. Họ tất cả đều chờ đợi cái chết làm giảm nhẹ nỗi đau cho họ và nỗi khổ của cuộc sống.

Rất hiếm khi tìm ra một người không nghĩ về tự tử một hay hai lần. Trung bình, bốn lần trong đời mọi con người đều nghĩ tới tự tử. Người đó không làm điều đó, đó là vấn đề khác. Có thể người đó không đủ bạo gan để làm điều đó, có thể người đó sợ điều sẽ xảy ra sau cái chết. Ai biết được? Nó có thể còn tồi tệ hơn bản thân cuộc sống. Ít nhất cuộc sống cũng được biết tới, quen thuộc; thật là mạo hiểm mà đi vào trong cái không biết.

Người Ấn Độ không tự tử nhiều bởi vì họ tin rằng họ sẽ được phái trở lại, cho nên phỏng có ích gì? - hàng triệu lần bạn phải được sinh ra. Mọi tôn giáo Ấn Độ đều tìm và kiếm không về Thượng đế, nhớ lấy, mà về tự do khỏi cuộc sống, tự do khỏi vòng sinh tử. Làm sao những người này có thể hân hoan và làm sao những người này có thể cám ơn Thượng đế được? Họ đang phàn nàn và việc phàn nàn của họ rất to. Họ đang nói, "Chúng tôi không muốn được sinh ra. Chúng tôi chưa bao giờ muốn được sinh ra. Sao ngài không hỏi chúng tôi trước hết? Điều đó là không công bằng! Nó không phải là món quà, điều không công bằng là phái chúng tôi vào trong cuộc sống mà chúng chúng tôi chưa bao giờ yêu cầu. Và điều không công bằng là cứ phái chúng tôi vào trong cuộc sống mà chẳng có gì ngoài khổ."

Nhưng cuộc sống không phải là khổ. Chính cách tiếp cận của chúng ta, chính cách chúng ta nhìn vào nó đã làm cho nó thành xấu. Tầm nhìn của chúng ta bị bóp méo, không phải bản thân cuộc sống. Tấm gương của chúng ta bị bóp méo, không phải bản thân cuộc sống. Bởi vì tấm gương của chúng ta bị bóp méo, cuộc sống dường như bị bóp méo.

Vimalkirti, với tôi nó tất cả đều là chuyện đùa. Và tôi không đùa - tôi thực sự nghiêm chỉnh về điều đó!

Bạn nói, "Nhưng tôi không hiểu nó."

Tôi đã nghe nói rằng ở Đức mọi người không được phép kể chuyện đùa vào tối thứ bẩy. Tại sao? - bởi vì họ có thể buột ra cười vào sáng chủ nhật. Phải mất thời gian để họ hiểu! Và bạn là chắt của hoàng đế Đức, có thể mất thời gian lâu hơn chút ít cho bạn! Nhưng nếu bạn ở đây bạn nhất định hiểu được nó. Đừng lo. Cuộc sống đầy những khoảnh khắc buồn cười tới mức gần như không thể nào bỏ lỡ  được chúng. Chính phép màu là làm sao mọi người cứ bỏ lỡ chúng; bằng không bạn sẽ bắt gặp chuyện đùa ở mọi nơi.

Khi Winston Churchill được bổ nhiệm làm thủ tướng lần đầu tiên - ông ấy đã mệt mỏi từ chiến dịch bầu cử và mọi hoạt động chính trị diễn ra trước đó và mọi tranh đấu để lên tới đỉnh - vợ ông ấy nghĩ điều tốt là mời một người bạn biết nhiều chuyện cười hay tới để người đó có thể kể vài chuyện cười cho Winston Churchill. "Điều đó sẽ làm cho ông ấy thảnh thơi, giúp ông ấy cười một chút. Ông ấy đã nghiêm chỉnh thế trong nhiều ngày và ông ấy trông mệt mỏi thế."

Người bạn được mời tới; người đó tới với những chuyện cười mới nhất. Người đó hỏi Winston Churchill, "Ông có muốn biết chuyện đùa mới nhất không?"

Churchill nhìn ông ta và nói, "Xin đủ, không thêm nữa - tôi đã bổ nhiệm tất cả họ vào nội các của tôi rồi!"

Nếu bạn nhìn quanh, nếu bạn quan sát đủ, thế thì bạn nhất định lại loạng choạng vớ phải cái gì đó hay thế và buồn cười thế. Chính ý tưởng về việc tạo ra thế giới và tạo ra bạn tất cả là trò đùa vũ trụ thế! Thượng đế phải có khả năng khôi hài.

Một giáo sĩ già sắp chết và ai đó hỏi ông ấy... bởi vì họ sợ giáo sĩ già này. Ông ấy không thật tôn giáo mấy, không thật đức hạnh mấy; thực tế, ông ấy là cái đối lập. Họ lo nghĩ. Họ hỏi ông ấy, "Thầy có sẵn sàng gặp Thượng đế không?"

Ông ấy mở mắt ra và nói, "Có chứ, đó là điều ta đang làm đây - ta đang cố nhớ vài chuyện đùa hay để kể cho ngài. Ngài phải đã phát mệt về tất cả những khuôn mặt dài kia, các thánh nhân buồn. Ngài sẽ thực sự thích thú vài chuyện đùa, vài chuyện tán gẫu về trái đất."

Và tôi tuyệt đối đồng ý với giáo sĩ già này. Nếu bạn gặp Thượng đế, đừng khuỵ đầu gối xuống và bắt đầu cầu nguyện - ngài mệt mỏi về tất cả những điều đó rồi! Kể cho ngài chuyện cười hay. Điều đó sẽ là giao cảm sâu sắc hơn với ngài. Để ngài có tiếng cười sảng khoái. Trong tiếng cười đó sẽ có khải lộ.

Vimalkirti, vài chuyện cười cho bạn:

Karpuik bị chở gấp tới phòng cấp cứu của bệnh viện thành phố. Bác sĩ trực ngạc nhiên khi phát hiện ra Karpuik had bị bỏng bìu. "Chuyện đó xảy ra thế nào?" bác sĩ hỏi.

"Tôi pha trà," người Polack đáp, "và lời hướng dẫn nói, 'nhúng túi vào nước nóng.'"

Pilzudski đưa vợ mình tới bác sĩ và phàn nàn rằng anh ta không thể nào giao hợp được với cô ấy vì cô ấy quá chặt.

"Được rồi," bác sĩ nói, "chúng ta thử điều đó!"

Nhà phẫu thuật đưa người vợ lên bàn, bôi dầu trơn nào đó vào công cụ của mình và đưa vào vợ của Pilzudski một cách dễ dàng.

"Này," người Polack nói, khi anh ta quan sát bác sĩ bơm vào, "nếu đấy không phải là thuốc tôi nghĩ ông đang giao cấu vợ tôi!"

Có lần có một tu sĩ trẻ ngoan đạo, sống gần như chỉ toàn bằng men bia; "Vì," anh ta nói, "điều đơn giản là chúng ta tất cả đều lại dâng lên, và tôi muốn ít nhất được bắt đầu!"

Cách tiếp cận của tôi tới cuộc sống là cách tiếp cận của tiếng cười. Và tiếng cười chứa tình yêu, tiếng cười chứa niềm vui và tiếng cười chứa lòng biết ơn. Tiếng cười chứa lòng biết ơn vô cùng với Thượng đế.

Khi bạn thực sự trong tiếng cười bụng sâu sắc, bản ngã bạn biến mất. Nó xảy ra rất hãn hữu trong bất kì hoạt động nào khác, nhưng trong tiếng cười nó nhất định xảy ra. Nếu tiếng cười là toàn bộ, bản ngã không thể tồn tại được; không cái gì giết chết bản ngã như tiếng cười. Đó là lí do tại sao mọi bản ngã đều nghiêm chỉnh. Bản ngã có thể tồn tại chỉ trong sự nghiêm chỉnh; bản ngã sống, được nuôi dưỡng trên tính nghiêm chỉnh. Và người nghiêm chỉnh là người nguy hiểm.

Chúng ta phải phá huỷ mọi loại nghiêm chỉnh trong thế giới. Đền chùa nên đầy tiếng cười và bài ca và điệu vũ và lễ hội. Đó là cách cây có đó, sao có đó, sông có đó, đại dương có đó. Toàn thể sự tồn tại, ngoại trừ con người, đều trong trạng thái không nghiêm chỉnh; chỉ con người dường như rất nghiêm chỉnh. Không đứa trẻ nào được sinh ra nghiêm chỉnh, nhớ lấy, nhưng chúng ta phá huỷ cái hồn nhiên của đứa trẻ. Chúng ta phá huỷ phẩm chất của ngạc nhiên và kính nể, chúng ta phá huỷ tiếng cười của nó, chúng ta phá huỷ mọi thứ đẹp và có giá trị, và thay vì thế chúng ta cho nó tải trọng mang trên đầu nó - về tri thức, về thượng đế học, về triết học. Nó càng được chúng ta giáo dục, nó càng mất mọi khả năng khôi hài. Nó không thể thấy khôi hài nào trong sự tồn tại bởi vì nó bắt đầu sống qua tri thức của mình; nó biết mọi điều. Bởi vì tính thông thái của nó mọi ngạc nhiên bị phá huỷ. Bởi vì tính tri thức của nó, phẩm chất tôn giáo lớn nhất - kính nể - bị giết chết.

Một thanh niên ở đại học, có tên Breeze, bị trĩu nặng bởi các học vị BA và MD, suy sụp do căng thẳng; nói với bác sĩ, "Đơn giản mình đang tự giết mình bằng bằng cấp!"

Tới lúc bạn quay về từ đại học bạn gần chết rồi. Trạng thái của bạn là bệnh hoạn. Bạn ốm - ốm với tri thức, bị ngộp bởi tri thức. Và bạn không thể cười được; cười chỉ dành cho trẻ con và người điên.

Và toàn thể nỗ lực của tôi ở đây, Vimalkirti này, là để làm cho bạn đồng thời cả hai: làm bạn như trẻ con và làm bạn hoàn toàn điên. Nếu hai điều này xảy ra, chỉ thế thì bạn mới là sannyasin. Lời khuyên duy nhất của tôi là tiếng cười!... và mọi thứ khác sẽ theo sau. Nếu bạn có thể yêu và nếu bạn có thể cười, một cách toàn bộ, một cách toàn tâm, cuộc sống của bạn sẽ trở thành phúc lạc và phúc lành thế, không chỉ cho bản thân bạn mà cho mọi người khác. Bạn sẽ là phúc lành cho thế giới.

Bạn phải vứt bỏ mọi nghiêm chỉnh đi. Bạn phải vứt bỏ tính nghiêm chỉnh này bởi vì nó đã bị ép buộc lên bạn; đây không phải là bản tính của bạn. Bạn đã không tới thế gian này trong nghiêm chỉnh, bạn tới khi cười to. Từng đứa trẻ đều sôi sùng sục với niềm vui và đến lúc nó bốn tuổi nó bắt đầu chết. Tuổi bốn cho con trai và tuổi ba cho con gái là lúc cái chết bắt đầu xuất hiện. Con gái bao giờ cũng đi trước con trai theo mọi cách; ngay cả trong vấn đề này chúng cũng trước một năm.

Và một khi cái chết lắng đọng trong bạn, nó giết bạn dần dần. Không phải là bạn chết bất thần khi bạn bẩy mươi hay tám mươi; đó chỉ là hoàn thành của quá trình đã bắt đầu ở tuổi ba hay bốn. Bạn có bao giờ để ý sự kiện là nếu bạn cố gắng nhớ lùi lại bạn không thể vượt qua được rào chắn của tuổi ba không? Nhiều nhất bạn có thể nhớ khi bạn được ba tuổi; bên ngoài điều đó tất cả là khoảng trống. Tại sao? Bạn đã ở đây, chắc chắn, và ba năm đó đã không trống chút nào; thực tế chúng đầy kinh nghiệm hơn bất kì năm nào khác của cuộc đời bạn đã từng trải qua. Từng khoảnh khắc đều đầy kinh nghiệm. Bạn thường xuyên thám hiểm cuộc sống, con người, mọi thứ; bạn thường xuyên trong truy tìm.

Trong một đại học họ làm một thực nghiệm. Thực nghiệm này là... ở chỗ trẻ con dường như tích cực thế - chúng lấy nhiều năng lượng thế từ đâu? Thân thể chúng nhỏ thế và thân thể chúng tinh tế thế - chúng hệt như hoa, mảnh mai - nhưng chúng dường như nhiều năng lượng thế, sống động thế, tuôn trào với năng lượng. Chúng lấy nhiều năng lượng thế từ đâu?

Cho nên họ thử một thực nghiệm. Họ thu xếp rằng một người rất lực lưỡng sẽ theo đứa bé, và người đó làm đích xác bất kì cái gì đứa trẻ làm. Và họ sẽ trả tiền cho anh ta; bất kì cái gì anh ta muốn họ đều sẽ trả cho anh ta. Anh ta thực sự là người to lớn, lực sĩ, lực sĩ nổi tiếng, cho nên anh ta không lo nghĩ gì về việc theo đứa trẻ. Đứa trẻ có thể làm được gì? Nhưng trong vòng bốn giờ anh ta nằm dài trên đất, bởi vì một khi đứa trẻ biết rằng anh ta bắt chước nó, đứa trẻ nhảy và đứa trẻ chạy và đứa trẻ lăn lộn trên sàn và đứa trẻ cười om sòm.... Và đứa trẻ làm nhiều điều tới mức anh lực sĩ, trong vòng bốn giờ, bị kết thúc!

Anh ta nói, "Chưa bao giờ trong đời mình tôi bị mệt thế. Tôi đã đánh nhau cả đời, tôi đã đánh trong những cuộc đánh nhau lớn, tôi bao giờ cũng là người thắng. Đây là thất bại đầu tiên của tôi!"

Và đứa trẻ nhỏ đó không mệt chút nào; nó vẫn sẵn sàng, nó vẫn thách thức người này. Nó nói, "Chú lại đây! Chúng ta có thêm chút trò vui! Chú kết thúc rồi à? Sao chú nằm dài ra đất thế?"

Mọi đứa trẻ được sinh ra với năng lượng lớn thế, nhưng chúng ta phá huỷ nó. Chúng ta làm tê liệt mọi đứa trẻ, chúng ta làm què mọi đứa trẻ. Và nhà thờ và đền chùa của chúng ta đã làm điều sai nhất cho nhân loại. Họ là tội nhân lớn nhất trên thế giới, họ là tội nhân thực sự. Họ đã phạm tội chống nhân loại - họ đã làm tê liệt mọi con người. Bạn không biết bạn sẽ là gì nếu bạn được phép tự do toàn bộ từ chính lúc ban đầu - nếu tiếng cười của bạn được tự do, tình yêu của bạn được tự do, niềm vui của bạn được tự do, và bạn không bị cản trở, bị can thiệp, bị bóp méo, bị thao túng, bị ép buộc, bị đổi kênh theo hướng nào đó...

Không đứa trẻ nào quan tâm tới tiền, bởi vì không đứa trẻ nào ngu xuẩn cả. Không đứa trẻ nào quan tâm tới là tổng thống một nước hay thủ tướng, bởi vì không đứa trẻ nào ngu thế. Mối quan tâm của nó tự nhiên hơn nhiều. Nó quan tâm tới hoa, nó quan tâm tới bướm, nó quan tâm tới đá cuội trên bãi biển. Nó quan tâm tới nhảy múa dưới sao, nhảy múa dưới mặt trời, nhảy múa trong gió. Nó quan tâm tới trèo cây hay leo núi. Nó quan tâm tới bơi sông hay đi vào trong đại dương.

Quan tâm của nó là hoàn toàn khác, nhưng chúng ta làm chệch mọi năng lượng của nó. Chúng ta nói, "Không cần trèo cây, không cần leo núi. Leo thang thành công ấy!" - điều là quá trình tuyệt đối tầm thường, điều là quá trình tuyệt đối không thông minh. "Leo thang thành công. Giầu có hơn người khác. Cạnh tranh. Ghen tị. Sở hữu. Tranh đấu!" - tranh đấu vì những điều vô nghĩa. Thế thì bạn đánh mất niềm vui của mình, thế thì bạn đánh mất tiếng cười của mình. Thế thì cuộc sống dường như giống ác mộng hơn là giống chuyện đùa hay.

Vimalkirti, nó là chuyện đùa vũ trụ đấy.

Và tầm nhìn của tôi là ở chỗ tính tôn giáo tương lai nhất định được bắt rễ nhiều trong cuộc sống hơn là trong cái chết, nhiều trong tiếng cười hơn là trong buồn bã, nhiều nhảy múa hơn trong kéo lê cuộc sống của bạn.

Câu hỏi thứ hai:

Thưa Thầy kính yêu,

Tại sao, mặc cho các dáng vẻ, trống rỗng là hiển nhiên hơn là hình dạng, tâm thức hiển nhiên hơn ý nghĩ, im lặng hiển nhiên hơn lời?

Deva Bruce, trống rỗng là cội nguồn của mọi hình dạng. Trống rỗng là vĩnh hằng, hình dạng là nhất thời. Hình dạng giống như gợn sóng trong hồ, trống rỗng là bản thân hồ. Hình dạng tới và đi, trống rỗng còn lại. Hình dạng chỉ là dáng vẻ, trống rỗng là thực tại.

Do đó Phật gọi thực tại là shunya. Shunya nghĩa là trống rỗng tối thượng. Vâng, nó còn hiển nhiên hơn nhiều so với cái gọi là vật thực của bạn, bởi vì những vật thực này tới từ trống rỗng và sẽ quay trở lại với trống rỗng. Trống rỗng là cội nguồn và mục đích. Mọi thứ đều bắt nguồn từ cái không và biến mất trở lại trong cái không.

Do đó, nhớ lấy, cái không không có nghĩa là nó là không có gì; cái không đơn giản nghĩa là nó là tất cả. Cái không nghĩa là "không-vật gì." Mọi vật đều có hình dạng; cái không là năng lượng vô hình dạng. Nó có thể biểu lộ trong hàng triệu hình dạng, và nó chỉ có thể biểu lộ trong hàng triệu hình dạng bởi vì nó không có hình dạng nào của riêng nó. Nó là linh động, nó sẵn có cho bất kì hình dạng nào, nó không chống đối lại bất kì hình dạng nào. Nó có thể diễn đạt bản thân nó theo hàng triệu cách bởi vì nó không có ám ảnh, nó không có cố định. Nó có thể nở như hoa hồng, nó có thể nở như hoa sen. Nó có thể là bài ca, nó có thể là điệu vũ, nó có thể là im lặng. Tất cả đều có thể bởi vì cái không đơn giản nghĩa là không hình dạng nào đã được lấy. Một khi hình dạng được lấy, mọi sự trở nên bị giới hạn, các phương án trở nên bị giới hạn. Một khi hình dạng được lấy bạn không còn tự do toàn bộ; hình dạng của bạn trở thành tù túng của bạn. Do đó, thiền là lối vào trong cái không.

Tôn giáo phương Tây đã bỏ lỡ trọn vẹn vấn đề này. Ngay cả Thượng đế của họ cũng có hình dạng; Thượng đế không thể có hình dạng được. Cho Thượng đế một hình dạng là lấy con người làm trung tâm, nó là phóng chiếu hình dạng riêng của chúng lên Thượng đế.

Nếu ngựa mà là triết gia - và ai biết được, vài con ngựa có thể là triết gia chứ - thế thì Thượng đế sẽ là ngựa, ngựa đẹp, với tất cả các phẩm chất lớn của ngựa. Ngựa không thể nghĩ về Thượng đế như con người được, không thể được. Con người đã không tốt với ngựa chút nào. Chúng có thể nghĩ về quỉ là con người, nhưng không nghĩ Thượng đế là con người được. Con người nghĩ Thượng đế là con người.

Kinh Thánh nói Thượng đế tạo ra con người theo hình ảnh riêng của ngài. Chân lí là chính điều ngược lại: con người tạo ra Thượng đế theo hình ảnh riêng của mình. Do đó người da đen sẽ có hình dạng người da đen, Thượng đế của người Hindu sẽ có hình dạng người Hindu, Thượng đế của người Trung Quốc sẽ có hình dạng người Trung Quốc. Thượng đế Trung Quốc không thể có hình dạng Hindu được; không thể được. Người Trung Quốc không thể nghĩ được rằng Thượng đế có thể có hình dạng khác hơn người Trung Quốc - tất nhiên, hình dạng Trung Quốc đẹp nhất, nhưng nó sẽ là người Trung Quốc. Đây là ý tưởng của chúng ta được phóng chiếu lên Thượng đế.

Thượng đế không phải là hình dạng, Thượng đế là vô hình dạng. Thượng đế là cái không tuyệt đối, Thượng đế là trống rỗng toàn bộ. Từ cái trống rỗng đó mọi thứ nảy sinh - cây cối, người, núi non, đất, sao, sáng tạo. Chúng tới, với thời gian hiện hữu chúng có đó, và thế rồi chúng lại biến mất vào trong trống rỗng tối thượng. Đó là cái bắt đầu và cái kết thúc; cái trống rỗng là trước cái bắt đầu và sau cái kết thúc. Phật gọi nó là cõi bên kia, cõi bên kia tối thượng, bên kia cõi bên kia.

Bạn hỏi tôi, Bruce, "Tại sao, mặc cho các dáng vẻ, trống rỗng là hiển nhiên hơn là hình dạng, tâm thức hiển nhiên hơn ý nghĩ, im lặng hiển nhiên hơn lời?"

Tâm thức là Thượng đế bởi vì tâm thức là cái không. Ý nghĩ là thế giới; do đó Phật gọi tâm trí là "thế giới." Khoảng khắc ý nghĩ xuất hiện, con sóng đã nảy sinh trong hồ tâm thức, hình dạng đã nảy sinh, và hình dạng này là tạm thời, khoảnh khắc. Chẳng mấy chốc nó sẽ biến mất; nó sẽ không kéo dài, nó không vĩnh hằng. Đừng níu bám lấy nó. Quan sát nó vào và quan sát nó ra. Quan sát nó nảy sinh và quan sát nó biến mất, nhưng không níu bám lấy nó. Nhớ tâm thức, trong đó nó nảy sinh và trong đó nó lại tan biến đi. Đó là thực tại của bạn, đó là chân lí của bạn. Ý nghĩ có thể tốt, ý nghĩ có thể xấu, nhưng tốt hay xấu không tạo ra khác biệt. Ý nghĩ là ý nghĩ; nó không vĩnh hằng - và đó là tiêu chí duy nhất của thực tại.

Đó là cách các nhà huyền môn bao giờ cũng phán xét thực tại: bất kì cái gì vĩnh hằng đều là thực và bất kì cái gì tạm thời đều chỉ là hiện tượng mơ. Không có khác biệt giữa mơ bạn thấy trong đêm và mơ bạn thấy trong ngày, mơ bạn thấy bằng mắt nhắm và mơ bạn thấy bằng mắt mở. Vâng, có chút ít khác biệt: một đằng mơ là tuyệt đối riêng tư. Trong đêm với mắt nhắm bạn thấy mơ riêng tư; ban ngày với mắt mở bạn thấy mơ tập thể, mơ khách quan. Có nhiều người tham dự trong nó, do đó nó cho bạn cảm giác dường như nó là thực. Nó không phải vậy. Điều gì xảy ra khi bạn rơi vào giấc ngủ? Bạn quên tất cả về ngày.

Người ta nói về Trang Tử rằng một sáng ông ấy thức dậy và bắt đầu cười to. Đệ tử của ông ấy tụ tập lại và họ hỏi, "Có chuyện gì vậy?"

Trang Tử nói, "Ta bắt gặp một vấn đề ta không thể giải quyết được. Giúp ta giải nó đi."

Đó là lần đầu tiên ông ấy yêu cầu các đệ tử của mình giúp giải quyết vấn đề. Ngoài ra ông ấy bao giờ cũng giải quyết các vấn đề của họ.

Các đệ tử nói, "Nó phải là vấn đề thực sự lớn lao, phức tạp - thầy kể cho chúng tôi đi."

Ông ấy nói, "Vấn đề đơn giản thôi, nhưng theo một cách nào đó nó rất phức tạp - và ta không nghĩ nó có thể được giải quyết, nó dường như là không thể giải được. Đó là lí do tại sao ta cười. Ta đã nhìn vào nó từ mọi phía; nó dường như tuyệt đối không thể giải được. Vấn đề là, trong đêm ta mơ rằng ta đã trở thành bướm."

Các đệ tử nói, "Thế chẳng là gì cả. Chúng tôi tất cả đều mơ đủ mọi thứ - mơ là mơ thôi. Bây giờ thầy thức mơ được kết thúc rồi. Sao lại làm om sòm lên về mơ?"

Ông ấy nói, "Ta không làm om sòm mấy về mơ đâu. Vấn đề là: nếu Trang Tử có thể mơ rằng ông ấy là bướm - bây giờ vấn đề nảy sinh - bướm có thể đã rơi vào giấc ngủ và mơ rằng nó là Trang Tử! Bây giờ cái gì là cái gì? Ta Trang Tử đã mơ về bướm hay ta bướm đang mơ là Trang Tử?"

Thực tế không có khác biệt gì. Bướm cũng là một hình dạng và Trang Tử cũng là một hình dạng. Hình dạng này nảy sinh khi bạn ngủ, hình dạng khác nảy sinh khi bạn thức, nhưng cả hai đều là hình dạng. Trang Tử không là cả hai - ông ấy không là bướm không là Trang Tử. Ông ấy là tâm thức, ông ấy là nhận biết; nhận biết về giấc mơ, nhận biết về bướm và Trang Tử. Ông ấy là nhận biết đó. Và nhận biết đó còn thực hơn nhiều, thực tế là thực tại duy nhất. Vô ý nghĩ là thực.

Và cùng điều đó là đúng với im lặng. Lời nảy sinh trong cái hồ của im lặng, lời hay, nhưng chúng chỉ là hình dạng. Do đó mới có nhấn mạnh của mọi nhà huyền môn: chuyển từ lời sang vô lời, chuyển từ âm thanh sang im lặng, chuyển từ hình dạng sang vô hình dạng, chuyển từ ý nghĩ sang tâm thức. Đừng bị vướng mắc với hình dạng, ý nghĩ, lời. Đó là điều thiền tất cả là gì.

Đừng bị đồng nhất với tất cả những cái nảy sinh trong bạn và biến mất. Vẫn còn được định tâm trong cái không bao giờ xuất hiện và không bao giờ biến mất, cái bao giờ cũng có đó. Vẫn còn được định tâm trong thực tại kéo dài của bản thể bạn, và bạn sẽ biết phúc lạc lớn nhất có thể có và bạn sẽ biết chân lí giải thoát. Bạn sẽ biết tự do khỏi mọi hình dạng - bởi vì mọi hình dạng đều tạo ra tù túng. Bạn sẽ biết bạn không là đàn ông không là đàn bà, không da trắng không da đen, không thế này không thế nọ - neti, neti. Bạn sẽ biết rằng bạn là nhận biết thuần khiết, cái không có tên, không có hình dạng.

Đó là điều Phật nói: Ông không có hình dạng nào và ông không có tên nào. Đừng khao khát cái mà bạn không là, bởi vì khao khát cái bạn không là tức là đang tạo ra khổ cho bản thân bạn, là đang tạo ra đau không cần thiết cho bản thân bạn. Cứ là cái bạn đang là và bao giờ cũng là và bao giờ cũng sẽ là vậy. Đừng cố trở thành - hiện hữu đi! Và bạn đã là cái đó. Vấn đề không phải là trở thành, vấn đề không phải là ham muốn, vấn đề không phải là đạt tới đâu đó. Bạn đã ở đó rồi, bạn bao giờ cũng đã ở đó rồi. Chỉ thức dậy thôi! Thức dậy từ giấc mơ, mọi giấc mơ - mơ đêm, mơ ngày. Thức dậy từ mọi hình dạng và cư ngụ trong cái vô hình dạng.

Và tất cả những người đã thức tỉnh đều nói cùng một điều: Biết cái vô hình dạng đó, biết cái vĩnh hằng đó, cuộc sống của bạn được hoàn thành. Bạn sẽ đạt tới mãn nguyện vô cùng và phúc lạc và phúc lành.

Câu hỏi thứ ba:

Thưa Thầy kính yêu,

Tôi là người Hi Lạp và tôi thích tỏi. Bạn gái của tôi không thể chịu được điều đó, cô ấy là người Anh, cô ấy gọi tôi là nguyên thuỷ. Cái gì sai với tôi?

Devo, chẳng cái gì sai với bạn cả, chẳng cái gì sai với tỏi nữa, nhưng tỏi sẽ tạo ra vài vấn đề cho bạn. Và vấn đề mà bạn đã bắt gặp không thực là vấn đề lớn đâu; chẳng mấy chốc bạn sẽ phải đối diện với những vấn đề lớn hơn. Quí bà Anh nhiều nhất có thể bỏ bạn; điều đó không phải là vấn đề - điều đó sẽ là thoát ra khỏi vấn đề đấy!

Tìm người đàn bà nào đó - tự do với quí bà đi! Đàn bà là đẹp, quí bà là vấn đề. Và rất khó tìm được đàn bà Anh - tôi chưa bắt gặp người nào. Họ tất cả đều là quí bà. Đàn ông có thể không phải tất cả đều là chúa tể, nhưng đàn bà tất cả đều là quí bà.

Một người Anh và vợ của anh ta đi dạo quanh mảnh đất Tây Ấn của họ thì họ bắt gặp một cô và cậu da đen đang làm tình trong bụi rậm.

"Chao ôi!" quí bà người Anh kêu lên với chồng mình. "Họ làm điều đó hệt như con người!"

Nếu cô ấy nghĩ bạn là người nguyên thuỷ, điều đó không là gì cả - ít nhất cô ấy cũng nghĩ bạn là người rồi! Hay có thể cô ấy không nghĩ rằng bạn là người, nhưng cô ấy không thể nói ra điều đó được. Thật quá vô lễ để nói với bạn rằng bạn không là con người cho nên cô ấy nói với bạn rằng bạn là người nguyên thuỷ. Điều đó không phải là nguy hiểm lớn - nhiều nhất quí bà này sẽ rời bỏ bạn. Bạn tiếp tục ăn tỏi. Nếu có chọn lựa giữa quí bà Anh và tỏi, ưa thích tỏi hơn đi; nó còn lành mạnh hơn nhiều. Nhưng vấn đề thực sẽ tới về sau - một khi quí bà Anh đã rời bỏ bạn, thế thì bạn sẽ bị rắc rối.

Bạn có nghe nói về cô gái Gypsy đã bỏ đeo tỏi quanh cổ cô ấy không?

Nó giữ cho ma cà rồng tránh xa, nhưng nó hấp dẫn quá nhiều người Italy.

Cho nên nếu bạn muốn vứt bỏ tỏi, vứt nó đi khi quí bà Anh đã rời bỏ bạn; trong khi còn quí bà, cô ấy sẽ bảo vệ bạn khỏi người Italy. Mọi đàn ông đền cần đàn bà như thứ bảo vệ; bằng không anh ta bất lực thế. Một khi người đàn bà khác thấy rằng một người đàn bà đang bảo vệ bạn họ không bận tâm tới bạn. Khoảnh khắc họ thấy bạn không được bảo vệ họ tất cả nhảy lên bạn đấy!

Cho nên đầu tiên dùng tỏi để gạt bỏ quí bà Anh, thế rồi lập tức thôi dùng tỏi; bằng không người Italy sẽ bắt đầu tới. Và dễ dàng gạt bỏ quí bà Anh; tiếp đó thì không thể nào gạt bỏ được đàn bà Italy bởi vì họ không phải là quí bà. Họ là đàn bà thực và họ sẽ tạo ra nhiều rắc rối cho bạn. Họ giúp chỉ trong một điều: họ làm cho bạn nhận biết nhiều thế về rắc rối mà tình yêu đem lại, hay cái tới trong việc thức dậy của tình yêu, rằng bạn bắt đầu nghĩ tới tôn giáo, Thượng đế, thiền. Tất cả những điều lớn lao này sẽ không có thể được nếu không có đàn bà. Những người bắt đầu nghĩ về tất cả những điều lớn lao này đều là những người đã bị đàn bà hành hạ. Đây là chỗ trốn của họ, những con đường trốn chạy, để cho họ có thể dung thứ được bất kì cái gì đang xảy ra xung quanh. Họ có thể hi vọng về thiên đường ở đâu đó sau cái chết. Họ mất tất cả hi vọng trong cuộc sống bởi vì họ biết bất kì chỗ nào họ tới đàn bà nào đó cũng sẽ tạo ra rắc rối cho họ.

Dường như Thượng đế làm ra đàn ông một mình trước nhất. Ngài đã làm ra Adam, nhưng nếu đàn ông mà một mình ở đây anh ta sẽ không bao giờ nghĩ tới Thượng đế. Ngài đã làm ra đàn bà - đàn bà là người nhắc nhở thường xuyên. Cô ấy không bao giờ để bạn yên, cô ấy buộc bạn tin vào địa ngục. Và một khi bạn tin vào địa ngục bạn phải tin vào cõi trời nữa.

Devo, chẳng cái gì sai với bạn, nhưng nếu bạn muốn sống với tỏi, bạn phải từ bỏ cuộc sống. Quí bà Anh có thể đúng theo nghĩa: bạn phải là người nguyên thuỷ, bạn phải đi vào hang động, xa khỏi nhân loại nhất có thể được. Tỏi đơn giản là nguy hiểm cho bất kì giao cảm nào, cho bất kì trao đổi nào. Nó rất mang tính thuốc; nó sẽ giữ bạn mạnh khoẻ và nó sẽ giữ bạn sống lâu hơn bạn sống nếu không có nó. Hay có thể bởi vì bạn sẽ phải sống một mình nên cuộc sống của bạn sẽ có vẻ dài hơn!

Nếu bạn muốn thêm lời khuyên về tỏi bạn có thể hỏi Maitreya - anh ấy là chuyên gia về tỏi và mọi phẩm chất lớn lao của nó. Tôi chưa bao giờ nếm nó cả, cho nên bất kì điều gì tôi nói cũng không thật tin cậy mấy. Và tôi chưa bao giờ cho phép bất kì người nguyên thuỷ nào ở gần tôi. Bạn biết người hít ma tuý của tôi đấy! Không người nào ăn tỏi đã bao giờ có khả năng tới gần tôi! Tỏi là tốt nhưng có chút ít vô nhân: nó là tốt cho bạn, nhưng xấu cho mọi người khác.

Câu hỏi thứ tư:

Thưa Thầy kính yêu,

Hồn  nhiên  trong  người  lớn  có  thể  xảy  ra  mà không có nhận biết không?

Anand Manuel, không thể nào có chuyện hồn nhiên xảy ra cho người lớn mà không có nhận biết. Nhận biết chỉ là phương pháp có thể giúp bạn phá huỷ tất cả các ước định mà xã hội đã áp đặt lên bạn. Xã hội đã thôi miên bạn, nhưng thôi miên được thực hiện theo cách tinh vi, trong thời gian lâu thế, và nó bắt đầu khi bạn còn nhỏ tới mức bạn chưa bao giờ trở nên nhận biết về nó. Bạn bị thôi miên bằng sữa của mẹ bạn, bạn được cho đủ mọi loại ước định, và những ước định đó phá huỷ hồn nhiên của bạn.

Chừng nào bạn còn chưa trở nên nhận biết, bạn sẽ không có khả năng thấy rằng bạn là con người bị ước định, rằng bạn đang sống với các ý tưởng vay mượn - ý tưởng đã từng bị người khác áp đặt lên bạn chống lại ý chí của bạn - rằng bạn gần như là tù nhân. Không phải là bạn sống trong tù, mà bạn sống trong ý thức hệ, cái chính là nhà tù tinh vi. Bạn là người Hindu - làm sao bạn có thể hồn nhiên được? Bạn là người Ki tô giáo - làm sao bạn có thể hồn nhiên được? Ý thức hệ giữ bạn xa khỏi hồn nhiên; nó làm cho bạn thông thái, và tính thông thái là điều duy nhất phá huỷ hồn nhiên. Nó tước mọi ngạc nhiên khỏi bạn.

Có hàng triệu người không cảm thấy ngạc nhiên gì trong cuộc sống. Họ sẽ thấy hoa hồng và vậy mà họ sẽ không thấy gì cả - không cái đẹp, không kính nể.

Họ thậm chí sẽ không dừng lại một khoảnh khắc. Hoa hồng dường như không có thông điệp nào cho họ, cứ dường như họ đã không nhìn thấy nó chút nào.

Mọi ngày bạn đi qua cây đẹp, chim hót trong ánh mặt trời buổi sáng sớm, hoa toả ra hương thơm, nhưng bạn như robot. Bạn cứ huyên thuyên bên trong tâm trí mình, chuyện này chuyện nọ... bạn cứ nói mãi nói hoài. Và điều bạn huyên thuyên bên trong đã bị đặt vào trong bạn. Tâm trí bạn đã bị dùng như chiếc máy tính: hệt như họ nạp vào máy tính, họ đã nạp vào bạn.

Ở nước Nga cộng sản họ sẽ nạp vào bạn chủ nghĩa cộng sản. Họ cũng sẽ dạy bạn ba ngôi thiêng liêng, ba ngôi thiêng liêng của riêng họ. Họ sẽ dạy bạn Kinh Thánh riêng của họ, họ sẽ dạy bạn tôn giáo riêng của họ. Chủ nghĩa cộng sản là tôn giáo, cái thay thế cho các tôn giáo khác. Marx, Engels, Lenin, đó là ba ngôi của họ; Das Kapital là Kinh Thánh của họ. Và họ tin vào tất cả những điều này cuồng tín như bất kì người Cơ đốc giáo nào, bất kì người Hindu nào, bất kì người Mô ha mét giáo nào. Người Mô ha mét giáo tin vào Kaaba và người cộng sản tin vào Kremlin. Đối tượng khác nhau, nhưng niềm tin có đó. Cả hai đều thông thái, cả hai đều đã đánh mất sự thuần khiết của họ, sự hồn nhiên của họ, phẩm chất như trẻ con của họ.

Một khi bạn đầy tri thức bạn nghĩ bạn biết tất cả mọi câu trả lời. Bạn không biết gì bởi vì chừng nào bạn còn chưa biết tới bản thân mình, chẳng cái gì được biết tới cả. Và cái đẹp của việc tự biết mình là ở chỗ nó làm sâu sắc hơn điều bí ẩn của cuộc sống, nó không giải bí ẩn đi; nó làm cho bí còn bí ẩn hơn, nó làm cho bí ẩn còn huyền bí hơn. Con người của trí huệ, người đã đào sâu vào trong tâm thức của riêng mình, trở nên ngày một đầy những ngạc nhiên và kính nể. Nhưng người thông thái bình thường sống trong vô nhận biết tuyệt đối; không cái gì làm cho người đó ngạc nhiên. Người đó biết mọi câu trả lời.

Một gã bước vào một nhà hàng và gọi miếng bít ta không thể cạy được cửa nào mở ra. Một cách thận trọng anh ta trèo lên ban công tầng hai. Nhòm qua cửa sổ đã khó, anh ta thấy một đứa bé mới sinh đang nằm trong cũi. Đến lúc này anh ta hoàn toàn thất vọng nên anh ta quyết định tranh thủ sự giúp đỡ của đứa nhỏ.

"Hu-hu, bé con," anh ta gọi một cách dịu dàng. "Bé tí này ê ê, đi ra mở cửa sổ cho bác yêu đi?"

"Mở cửa sổ à?" đứa bé la lên. "Sao bác ngu thế, cháu thậm chí chưa thể bước đi được!"

"Ông muốn nấu nó như thế nào?" người phục vụ "Tôi muốn nó nấu chín, có anh đào nghiền rắc lên trên. Rồi cho một chút nước cà chua ướp lên nó và rắc vào nó hạt tiêu."

Đứa trẻ con không thể bước đi được, nhưng nó đã trở nên thông thái, nó có thể nói.

Bạn có tất cả để trở nên thông thái. Bạn không…

Người phục vụ đem thức ăn lên.

"Ông có thích bữa tối này không?" người phục vụ hỏi khi nó vừa ăn xong.

"Ngon lắm," gã đáp. "Nhân tiện, anh có nghĩ đây là món rất kì quặc không?"

"Không," người phục vụ đáp, "tôi thích món bít tết theo cùng cách mà."

Người phục vụ biết quá nhiều về bít tết - anh ta không nhìn vào gã này chút nào.

Đã hai giờ sáng mà Gedalia kẻ trộm vẫn đang cố phá vào nhà. Anh ta thử mọi cửa và cửa sổ nhưng anh biết gì và vậy mà bạn đầy tri thức. Tri thức của bạn đơn giản bao phủ dốt nát của bạn, nó không làm cho bạn trí huệ. Nó đơn giản làm cho ngu xuẩn của bạn được trang điểm thêm chút ít, được đánh bóng thêm chút ít.

Một thanh niên có vấn đề đi tới khám bác sĩ. Bác sĩ bảo anh ta cởi quần áo ra để khám, rồi nói, "À, anh có sáp nến da cam trong rốn phải không? - tôi biết về vấn đề này rồi. Mới hôm nọ một cô gái tới gặp tôi; cô ấy cũng có sáp trong rốn - bởi vì bạn trai của cô ấy thích ăn với ánh sáng nến. Bạn gái của anh cũng thích ăn với ánh sáng nến phải không?"

"Không," người này nói, "cô ấy cần nến để tìm nó."

Cứ nhìn và mọi sự, đừng đem tri thức của bạn vào, và bạn có thể bao giờ cũng trong ngạc nhiên.

Bạn hỏi tôi, "Hồn nhiên không thể xảy ra trong người lớn mà không có nhận biết sao?"

Điều đó là không thể được. Bắt đầu của hồn nhiên trong người lớn là nhận biết rằng bạn bị ước định. Hàng triệu người không nhận biết rằng họ bị ước định. Nếu bạn không biết rằng bạn đang trong tù, sao bạn phải cố thoát ra khỏi nó ngay chỗ đầu tiên?

Mới hôm nọ tôi bắt gặp một tờ báo. Biên tập viên tờ báo đó phải đã ở đây, anh ấy phải đã nghe một trong các bài nói của tôi. Anh ấy bình luận rằng bất kì điều gì tôi nói cũng đều chống lại văn hoá Ấn Độ - cứ dường như điều đó là đủ để phê phán tôi, rằng điều đó là chống lại văn hoá Ấn Độ! Anh ấy coi như hiển nhiên rằng bất kì cái gì chống lại văn hoá Ấn Độ đều nhất định sai. Nhưng ai đã nói rằng tôi không chống lại văn hoá Ấn Độ? Tôi chống lại tất cả các thứ mục ruỗng - Ấn Độ, không Ấn Độ, chả tạo khác biệt gì! Tôi chống lại chính ý tưởng về văn hoá Ấn Độ và văn hoá Trung Quốc và văn hoá Nhật Bản. Tôi chống lại chính ý tưởng về phân chia nhân loại và tôi chống lại quá khứ. Tôi không ở đây để hỗ trợ cho văn hoá Ấn Độ. Cho nên đó không phải là phê bình tôi - thực tế đó là ca tụng!

Tôi chống lại tất cả những cái mà chết. Người ta không nên mang xác chết mãi mãi, chúng nên được đem chôn hay thiêu. Tôi không tin vào bất kì văn hoá nào và tôi không tin vào bất kì nước nào và tôi không tin vào bất kì nòi giống nào và tôi không tin vào bất kì tôn giáo nào.

Tôi tin vào tính tôn giáo, tôi tin vào tính có văn hoá, tôi tin vào nhân loại. Nhưng nhân loại không phải là người Ấn Độ, tính tôn giáo không phải là Ki tô giáo hay Hindu hay Mô ha mét giáo, tính có văn hoá chẳng liên quan gì tới bất kì nước nào. Nó là ân huệ tới qua thiền, qua nhận biết. Nó là cái đẹp xảy ra cho bạn khi bạn trở nên được bắt rễ trong tâm thức của mình, khi bạn được lắng đọng trong tâm thức của mình, khi không cái gì có thể làm sao lãng bạn khỏi tâm thức của mình.

Vâng, mọi người đều phải lại trở thành đứa trẻ lần nữa, nhưng làm sao người đó sẽ trở thành đứa trẻ lần nữa? Ngoại trừ qua việc trở nên nhận biết không có cách nào khác. Đầu tiên, trở nên nhận biết về các ước định của bạn - và có cả nghìn lẻ một tầng ước định - và khi bạn nhận biết, thế thì dần dần, dần dần tự mình thoát khỏi mọi ước định. Vứt bỏ các ước định đó, trở nên được giải thôi miên, cho nên không tầng bụi nào còn lại trên tấm gương của bản thể bạn. Khi không có tầng bụi nào trên tấm gương của bản thể bạn, bạn sẽ có khả năng phản xạ cái đang đó - và đó là Thượng đế và đó là chân lí và đó là niết bàn.

Nhưng bạn đang hỏi câu hỏi này để cho bạn có thể né tránh nhận biết. Bạn muốn tìm lối tắt nào đó tới hồn nhiên. Không có lối tắt; nhận biết không thể bị né tránh. Nhận biết là phương pháp duy nhất - để tôi nhắc lại, phương pháp duy nhất - điều có thể cắt đi từ chính gốc rễ mọi ước định và có thể làm cho bạn tự do khỏi nhà tù bạn đang sống trong đó. Và chính vấn đề duy nhất là ngày càng trở nên nhận biết hơn; không cái gì khác có thể giúp bạn được. Tôi không thể làm được điều đó cho bạn, không ai khác có thể làm điều đó được cho bạn. Nếu ai đó khác làm điều đó cho bạn, bạn sẽ bị tái ước định lần nữa. Nhớ lấy điều đó, bạn phải được giải ước định, không bị tái ước định. Đó là điều đang xảy ra: người Ki tô giáo trở thành người Hindu; tất nhiên người đó trở nên được giải ước định như người Ki tô giáo, nhưng người đó trở nên bị tái ước định như người Hindu.

Nỗ lực của tôi ở đây là để giải ước định cho bạn, để giúp bạn được giải ước định, và không tái ước định bạn lần nữa. Nỗ lực của tôi là để cho bạn trong tự do toàn bộ; thế thì bạn phải quyết định làm gì cho cuộc sống của bạn. Bạn là người chủ cuộc sống của mình; tôi có thể đơn giản cho bạn vài chỉ dẫn về cách gạt bỏ tất cả những cái vô nghĩa đã từng bị áp đặt lên bạn. Một khi bạn tự do với mọi cái vô nghĩa đó, tôi sẽ không cho bạn bất kì chỉ dẫn khẳng định nào về cái gì phải làm hay cái gì không làm, bởi vì điều đó sẽ là tái ước định lần nữa.

Cho nên nhận biết sẽ giúp bạn theo hai cách: thứ nhất nó sẽ giúp bạn trở nên được giải ước định và thế rồi nó sẽ giúp cho bạn tìm ra cách thức và phương tiện để sống cuộc sống của bạn. Nó sẽ là cách duy nhất để giải ước định và cách duy nhất để tìm ra phong cách sống mới, tầm nhìn mới về cuộc sống.

Câu hỏi thứ năm:

Thưa Thầy kính yêu,

Tôi chẳng mấy chốc sẽ rời đi trên cuộc hành trình với Radha. Trước khi nghe nói về kinh nghiệm du hành của thầy với cô ấy tôi cảm thấy tự tin và an toàn về hành lí của chúng tôi, nhưng bây giờ thầy có cho rằng tôi cần Sarjano cũng cùng đi với chúng tôi không?

Anand Amito, không, dứt khoát không! Sarjano có thể giúp cứu hộp và túi của bạn, nhưng về Radha thì sao? Radha sẽ bị nguy hiểm. Tốt hơn cả là cứ mạo hiểm va li đi - bạn sẽ không có khả năng cứu Radha khỏi Sarjano. Tránh Sarjano ta, cho dù anh ấy muốn tới. Chắc chắn anh ấy sẽ giúp bạn cứu va li, nhưng Radha sẽ đi đời.

Cho nên điều đó là tuỳ ở bạn. Nếu bạn quá gắn bó với va li của mình, thế thì bạn có thể đem Sarjano đi cùng bạn; ngoài ra, sự vụ đó sẽ không xảy ra mọi lần đâu. Và nó là cuộc hành trình hư cấu mà tôi đã nói tới - bạn đi cuộc hành trình thực. Trên cuộc hành trình thực mọi sự như thế không xảy ra....

Câu hỏi thứ sáu:

Thưa Thầy kính yêu,

Thầy có thực biết người Italy không? Thế thì xin nói cho tôi từ Italy nào dành cho tủ lạnh và cũng từ Italy nào dành cho gái xinh.

Satyam, tôi không biết mấy về người Italy đâu, nhưng tôi sẽ cố hết sức. Từ Italy cho tủ lạnh là 'hộp đá-a', và từ Italy cho gái xinh là 'hộp xinh-a'!

Câu hỏi cuối cùng:

Thưa Thầy kính yêu,

Có hi vọng nào cho ai đó từ Mĩ không? Về người tới từ California thì sao, nhưng là người Anh và người Đức; có bố dượng người Scotland và mẹ người Do Thái; trông như người Thuỵ Điển và cảm giác như người Italy?

T.B.: Và sống với người Polack Do Thái Nga New York!

Anupama, bạn hoàn toàn là đống lộn xộn! Chứng ngộ là tuyệt đối chắc chắn!

Đủ cho hôm nay.

Xem tiếp Chương 9 – Quay về Mục lục