Chương 8. Hoài nghi lớn

Thực Hành Vô Ngã by Vô Ngã

Thiền – Con Đường Của Nghịch Lý – Osho

Bài nói về Thiền

Tập 3

Chương 8. Hoài nghi lớn

Câu hỏi thứ nhất:

Tại sao im lặng là việc đe doạ?

Im lặng là chết lớn, lớn nhất mà người ta có thể trải qua. Chết thường không là gì khi so sánh với nó, vì trong chết thường bạn vẫn mang hạt mầm của việc được tái sinh. Chết thường không phải là chết thực. Người ta chết thực sự trong im lặng - đó là chết hoàn toàn. Do đó có sợ. Thiền gọi nó là 'Cái chết Lớn'.

Tại sao gọi nó là chết? - vì khi bạn im lặng, bạn không có. Bạn có chỉ khi bạn ồn ào; bạn có chỉ khi tâm trí đầy rác; bạn có chỉ khi tâm trí là điên. Trong việc điên bạn có: trong lành mạnh bạn biến mất.

Chứng thần kinh được cần rất chủ chốt cho bản ngã tồn tại. Một khi chứng thần kinh mất rồi, tâm trí huyên thuyên biến mất, bạn không có. Không phải là không có cái gì; cái gì đó có đấy, nhưng bạn không thể đồng nhất bản thân bạn với cái gì đó đó. Cái gì đó không biết, chưa bao giờ được biết trước đây, thậm chí chưa bao giờ được mơ tới, cái gì đó hoàn toàn không quen thuộc, cái gì đó bị ngắt hẳn khỏi bạn, không liên tục với bạn - do đó có sợ.

Trong im lặng bạn tự tử. Đó là điều tính chất sannyas tất cả là gì.

Ở Ấn Độ chúng ta có cùng từ cho chết và cho thiền tối thượng - samadhi. Samadhi có hai nghĩa: chết và việc đạt tới điều tối thượng của siêu tâm thức. Rất có ý nghĩa, chỉ ra hai khía cạnh của im lặng tối thượng đó. Một mặt bạn chết - như bạn bao giờ cũng vậy bạn sẽ không bao giờ lại có nữa. Người cũ đơn giản bay hơi. Nó không được sửa đổi, nó không liên tục theo bất kì cách nào. Nó chẳng liên quan gì tới tâm thức mới nảy sinh trong bạn. Cái mới là tuyệt đối mới.

Cho nên một mặt bạn chết, mặt khác một kiểu sống mới, sống theo vô ngã, bắt đầu. Điều đó không phải là kiểu sống của khiêm tốn, nhớ lấy. Vô ngã không liên quan gì tới khiêm tốn hay khiêm nhường. Khiêm nhường, khiêm tốn, lại là cách thức của cùng bản ngã, cách thức tinh vi. Người vô ngã thực sự không kiêu căng không khiêm tốn. Nếu bạn thấy ai đó khiêm tốn, thế thì người đó chỉ đang đứng lộn ngược; nó là cùng bản ngã đang làm shirshasan - đứng trên đầu.

Kiêu căng có thể trở thành khiêm tốn. Nhưng khi bản ngã biến mất, nó đơn giản biến mất không để lại dấu vết nào đằng sau - thậm chí không có khiêm tốn. Do đó có sợ. Người ta run rẩy để lấy cú nhảy. Đó là đang tự tử.

Bạn hỏi: Tại sao im lặng là việc đe doạ?

Thứ nhất: nó là chết. Thứ hai: mọi điều bạn biết về tâm trí bạn, mọi điều bạn biết về bản thân bạn, mọi điều bạn bị đồng nhất với, đã được trao cho bạn bởi xã hội. Nó là được vay mượn. Căn cước của bạn được vay mượn. Bạn không biết bạn là ai; bạn chỉ biết điều người khác nói bạn là vậy. Trong im lặng, mọi ý kiến đó sẽ biến mất. Trong im lặng bạn sẽ đi tới trần trụi, không có bất kì quần áo nào, đi tới sự đơn độc hoàn toàn của bạn. Tôi gọi điều đó là hoàn toàn vì không có lí do tại sao để thay đổi nó. Bạn có thể liên tục chơi trò chơi ở cùng mọi người, nhưng sâu bên dưới bạn vẫn còn một mình. Sự một mình là cái gì đó mà không thể bị làm biến chất, nó là chính bản tính của chúng ta.

Bạn có thể tạo ra nhiều ảo vọng quanh bản thân bạn, và bạn có thể tạo ra sự an toàn và an ninh, số dư ngân hàng và chuyện tình và tình bạn và gia đình - tôi không chống lại chúng. Mọi thứ là tốt nếu bạn biết rằng đó là trò chơi. Chơi thật giỏi như bạn có thể chơi, nhưng đừng bao giờ bị nó lừa. Bên dưới bạn vẫn còn một mình. Sự một mình đó không bị thay đổi bởi mối quan hệ của bạn - ngay cả yêu cũng không thay đổi tính một mình của bạn.

Cho nên khi bạn im lặng, toàn thể thế giới của bạn biến mất. Không chỉ bạn biến mất, toàn thể thế giới của bạn biến mất. Toàn thể thế giới của bạn bao gồm các lời, ý kiến, ý tưởng, ý nghĩ. Toàn thể thế giới của bạn bao gồm ngôn ngữ.

Người Ki tô giáo là đúng khi họ nói, "Lúc ban đầu là Lời." Lúc cuối nữa, là lời. Ngày lời kết thúc, bạn đã lại đi vào trong cội nguồn. Ngôn ngữ mang tính xã hội; tâm trí là sản phẩm xã hội. Bạn không có tính xã hội: bạn là cá nhân. Và mọi an ninh của bạn là cùng với xã hội. Cho nên khoảnh khắc bạn im lặng, bạn bắt đầu cảm thấy bất an ninh lớn nảy sinh. Bạn thậm chí không biết bạn là ai; bạn bắt đầu run - bồn chồn lớn.

Trong Thiền họ gọi nó là 'Hoài nghi Lớn'. Nó tới với mọi người khi họ đạt tới gần tỏ ngộ hơn: khoảnh khắc hoài nghi lớn - vì cái cũ đang biến mất và cái mới bạn thậm chí không thể thấy được. Mọi điều bạn đã tin không còn có giá trị, và không cái gì là rõ ràng khi cái gì sẽ thay thế nó. Bạn bị bỏ lại trong tình trạng lấp lửng. Trong run rẩy, phiền não, lo âu, hoài nghi lớn đó, bạn sẽ muốn quay lại; bạn sẽ muốn bám lấy bờ mà bạn đã rời bỏ.

Nhưng không có cách nào quay lại! Một khi bạn đã đi tới khoảnh khắc của Hoài nghi Lớn, không có cách nào quay lại. Bạn chỉ có thể tiến lên. Nhớ câu ngạn ngữ cơ bản này về sự trưởng thành của con người, trưởng thành của tâm thức: rằng không bao giờ có cách nào để quay lại. Bất kì cái gì bạn đã biết, bạn đã biết vì không có cách nào làm cho nó thành không biết lần nữa. Bất kì khi nào bạn đã đạt tới, bạn đã đạt tới; bạn không thể thoát được khỏi điều đó. Cách duy nhất là tiến lên.

Mọi điểm trưởng thành đều là điểm không quay lại. Cho nên bạn có thể bị phiền phức, bạn có thể vẫn còn trong phiền não, bạn có thể phát khùng, nhưng không có cách nào quay lại. Thầy được cần vào khoảnh khắc của Hoài nghi Lớn, vì ở đó bạn sẽ rất bất lực. Bạn sẽ lại trở thành giống như đứa trẻ nhỏ, bất lực.

Đứa trẻ đã hoàn toàn ổn thoả trong bụng mẹ, không có vấn đề gì cho đứa trẻ. Đứa trẻ đã tuyệt đối an ninh, thoải mái. Trong đời mình nó sẽ không bao giờ là an ninh thế và thoải mái thế lần nữa. Chín tháng đó trong bụng mẹ đã là điều cuối cùng trong xa hoa - không lo nghĩ, không trách nhiệm; mọi ấm áp, nổi, thảnh thơi; thậm chí không nỗ lực nào để thở cho bản thân nó - người mẹ đã làm tất cả. Thế rồi đột nhiên đứa trẻ ra khỏi bụng mẹ sau chín tháng. Nó tuyệt đối bất lực. Nó sẽ cần người mẹ. Nó sẽ muốn quay lại bụng mẹ, nhưng điều đó là không thể được; điều đó là không thể nào có được trong chính bản tính của mọi sự. Bạn đã rời khỏi nhà đó, bạn không thể quay lại. Bạn sẽ phải tìm nhà của bạn ở đâu đó xa hơn phía trước. Bạn sẽ phải tạo ra nhà và hơi ấm và mọi thứ lần nữa. Người mẹ sẽ được cần, bằng không đứa trẻ con người sẽ chết.

Đích xác đó là chức năng của Thầy; đích xác, chính xác đó là chức năng của Thầy. Khi bạn đi tới Hoài nghi Lớn, bạn đang rời khỏi một bụng mẹ - bụng mẹ mà bạn đã tạo ra cùng xã hội, với mọi người, trong mối quan hệ, bạn đang bỏ lại bụng mẹ đó. Bạn đang đi vào trong im lặng. Bạn sắp đi vào chiều hướng khác: chiều vô ngôn ngữ, vô lời, vô trí. Bạn sẽ lại trở thành giống đứa trẻ, rất bất lực - thậm chí bất lực hơn thế, vì sự bất lực của đứa trẻ đã là nhiều tính thể chất hơn còn bất lực của bạn sẽ nhiều tính tâm linh hơn. Nó sẽ sâu hơn - sâu nhất có thể.

Bạn sẽ cần ai đó cho bạn dũng cảm, đẩy bạn lên trước, dụ dỗ bạn tiến lên, cám dỗ bạn, hứa hẹn với bạn cả nghìn lẻ một thứ...

Một khi bạn đã trải qua khoảnh khắc của Hoài nghi Lớn, im lặng không còn đe doạ; thế thì nó là rất phúc lành. Thế thì nó là satchitananda - thế thì nó là chân lí, tâm thức, phúc lạc. Không có gì cao hơn điều đó. Nhưng trước điều đó, trước khi rào chắn cuối cùng sụp đổ, trước khi bạn bỏ bám víu của bạn vào quá khứ, bạn sẽ cảm thấy gần như bị bật rễ, dường như cây đang bị nhổ bật rễ khỏi đất nơi nó đã trở nên rất, rất thoải mái - đứa trẻ đang bị bật rễ khỏi bụng mẹ. Đích xác cùng điều này sắp xảy ra do đó, bạn cảm thấy im lặng như việc đe doạ.

Nhưng người ta phải đi qua nó. Chính là chỉ qua lửa của im lặng mà bạn trở thành vàng ròng. Chính là chỉ qua lửa của im lặng mà tâm trí cháy và vô trí trở thành ngọn lửa trong bạn. Điều đó là phúc lành nếu bạn hiểu. Một mặt nó là việc đóng đinh, mặt khác nó là việc phục sinh.

Câu hỏi thứ hai:

Tôi bao giờ cũng hoặc cảm thấy cao siêu hoặc thấp kém với mọi người. Tôi cảm thấy xấu hổ về việc cảm thấy theo cách đó và cố che giấu nó. Tôi ước ao tôi có thể là thành thực - không giả vờ - cảm thấy bình đẳng và yêu mến mọi người. Tại sao nó là khó thế?

Dù bạn cảm thấy cao siêu hay thấp kém hay ngang bằng, tâm trí vẫn còn như nó vậy. Bạn vẫn liên tục nghĩ trong so sánh và khổ sẽ tiếp tục. Bạn có thể nghĩ bản thân bạn là cao siêu - khoảnh khắc bạn nghĩ bản thân bạn cao siêu bạn đang tạo ra khả năng để cảm thấy thấp kém, vì ai đó ở đâu đó sẽ ở trước bạn theo cách này cách nọ. Nếu bạn nghĩ bản thân bạn là thấp kém, bạn đang tạo ra khả năng để cảm thấy cao siêu - theo cách nào đó, ai đó sẽ ở đằng sau bạn.

Chúng ta đang đứng trong hàng đợi, và hàng đợi này là không theo đường thẳng: nó là đường tròn. Ai đó bao giờ cũng ở trước bạn và ai đó bao giờ cũng ở sau bạn. Thế thì một cách tự nhiên ý tưởng này nảy sinh - vì cao siêu và thấp kém mang bản ngã và khổ vào - tại sao không cảm thấy ngang bằng? Và bạn nghĩ bạn đang yêu cầu thay đổi triệt để sao? Không, không chút nào. Cảm thấy ngang bằng là cùng cái bẫy; nó dựa trên cùng tiêu chí, cùng cách đo. Tại sao ngang bằng? Nếu bạn cảm thấy ngang bằng, bạn sẽ cảm thấy cao siêu, bạn sẽ cảm thấy thấp kém nữa. Ngang bằng là cùng cách đo, là cùng đồng tiền; không cái gì được thay đổi.

Tôi sẽ không giúp bạn để cảm thấy ngang bằng vì điều đó không thay đổi ốm bệnh của bạn. Nó đơn giản làm cho ốm bệnh thành thoải mái, làm cho ốm bệnh thành bình thường hơn chút ít, đem ốm bệnh sang tỉ lệ bình thường với chứng thần kinh. Nhưng bình thường chỉ là thần kinh như thần kinh. Nó là chứng thần kinh hờ hững.

Điều tôi muốn thấy, điều tôi muốn bạn thấy là. Bắt đầu cảm thấy rằng không có khả năng nào của so sánh giữa bạn và bất kì người nào khác. Từng cá nhân là duy nhất thế. Tôi không nói bạn là duy nhất - đừng hiểu lầm tôi. Tôi đang nói từng cá nhân là duy nhất; so sánh là không thể được. Chúng ta có thể so sánh hai người chỉ nếu họ là không duy nhất, nếu họ là tương tự; nhưng chúng ta không tương tự.

Một Jesus là một Jesus và một Phật là một Phật. Đôi khi một Phật tử tới tôi và anh ta hỏi, "Ai vĩ đại hơn - Jesus hay Phật? Ai là vĩ đại hơn - Krishna hay Christ? Ai là vĩ đại hơn - Mahavir hay Mohammed?" Chúng ta liên tục dùng tiêu chí thần kinh của chúng ta ngay cả cho chư Phật - "Ai vĩ đại hơn?" Bạn không thể thấy một sự kiện đơn giản, rằng Phật chưa bao giờ được lặp lại sao? Không bao giờ sẽ có bất kì người nào giống như Gautam Phật, và đã không bao giờ có bất kì người nào từ thời đó. Ông ấy là duy nhất, ông ấy là một mình. Làm sao bạn có thể so sánh được? Mohammed là khác thế, duy nhất thế trong cách thức riêng của ông ấy. Christ cũng vậy. Làm sao bạn có thể so sánh được?

Và tôi không nói rằng những hồn vĩ đại này, Phật và Christ và Krishna, là duy nhất. Tôi đang nói từng cá nhân là duy nhất. Thượng đế chỉ sáng tạo ra những cá nhân duy nhất. Thượng đế không bao giờ lặp lại. Ngài không tin vào bản sao giấy than. Ngài chỉ tin vào nguyên bản.

Và điều đó không chỉ là thế với con người! Con vật là duy nhất - bạn không thể tìm ra hai con mèo đích xác là một. Chúng có tính cá nhân của chúng, bạn không thể tìm ra hai cây vô ưu cùng như nhau - chúng có tính cá nhân của chúng. Bạn không thể tìm ra hai chiếc lá đích xác như nhau, hay hai hòn đá cuội trên trái đất to lớn này mà là như nhau - chúng có tính cá nhân của chúng. Tính cá nhân là sâu thế trong sự tồn tại.

Tính cá nhân là chính chữ kí của Thượng đế.

Cho nên nghĩ thấp kém, nghĩ cao siêu, và thế rồi rơi vào trong cái bẫy khác của nghĩ ngang bằng chỉ là không liên quan tới chân lí của sự sống. Chân lí là ở chỗ chúng ta là duy nhất - bạn là bạn, tôi là tôi, và không có cách nào để so sánh. So sánh phải biến mất.

Một khi so sánh biến mất, từ bi nảy sinh. Một khi so sánh biến mất, bạn bắt đầu thấy cái đẹp vô cùng của mọi người ở khắp xung quanh. Thế thì từng sự tồn tại là duy nhất thế, là hoàn toàn quí giá thế. Một đoá hồng - nó chưa bao giờ là vậy trước đây và nó sẽ không bao giờ là vậy lần nữa - đừng bỏ lỡ nó! Nhảy múa cùng nó, hát cùng nó, hiện hữu cùng nó đi. Nó chỉ có cho khoảnh khắc thôi. Sáng nay nó đã nở hoa, đến tối nó sẽ mất đi và mất đi mãi mãi!

Người đàn bà bạn đang yêu chưa bao giờ có trên trái đất, sẽ không bao giờ có trên trái đất và sẽ không bao giờ có nữa. Thực ra, người đàn bà mà bạn yêu là người này trong buổi sáng, là người khác trong buổi chiều, và đến đêm cô ấy đã thay đổi hoàn toàn. Không chỉ các cá nhân là các cá nhân, nhưng từng khoảnh khắc đều có tính cá nhân. Bạn không thể so sánh ngay cả điều đó. Bạn không thể so sánh người đàn bà của bạn vào buổi sáng với người đàn bà ban đêm - nhiều nước đã chảy xuôi sông Hằng kể từ đó.

Hoa buổi sáng là một thứ - có mặt trời mọc, có chim hót, có mây bay trên trời. Và hoa trong đêm là thứ khác - có sao, mặt trời đã biến mất, bóng tối khắp xung quanh. Nó là một thứ khác toàn bộ! Từng khoảnh khắc cũng là duy nhất. Tính duy nhất của sự sống là đa chiều. Các cá nhân là duy nhất, từng khoảnh khắc của họ là duy nhất.

Một khi bạn bắt đầu thấy tính duy nhất của sự tồn tại, thế thì mọi ý tưởng ngu xuẩn này về việc cảm thấy cao siêu, thấp kém, ngang bằng, thế này và thế nọ, biến mất. Các bạn cũng không là ngang bằng! Làm sao các bạn có thể là ngang bằng? Nếu các bạn có thể là ngang bằng, thế thì tại sao các bạn không thể là cao siêu? Và tại sao các bạn không thể là thấp kém? Nếu ngang bằng là được phép, thế thì cao siêu, thấp kém, mọi thứ tới từ cửa sau. Thế thì bạn không thể tránh được chúng.

Điều này tôi gọi là tôn kính sự sống. Kính trọng vì sự sống giúp bạn bỏ mọi ý tưởng ngu xuẩn này. Chính bản ngã cần ý tưởng về ngang bằng, cao siêu, thấp kém - đây là những chỗ dựa. Không có những cái này bản ngã không thể tồn tại. Không có những chỗ dựa này và bản ngã ngã xoài trên đất và biến mất.

Câu hỏi thứ ba:

Làm sao chúng tôi vươn tới trạng thái được phúc lạc khi tâm trí là trống rỗng kẻ huyên thuyên, phòng thủ, kế hoạch và trò chơi, và Thượng đế vẫn hiện hữu?

Nếu bạn hỏi làm sao, bạn hỏi câu hỏi sai. Cái làm sao mang kẻ huyên thuyên vào; cái làm sao, kĩ thuật, mang tương lai vào. Cái làm sao mang phương pháp luận và tâm trí vào. Cho nên vấn đề không phải là làm sao chúng tôi vươn tới trạng thái được phúc lạc khi tâm trí là trống rỗng kẻ huyên thuyên, phòng thủ, kế hoạch và trò chơi, và Thượng đế vẫn hiện hữu? Vấn đề không phải là làm sao, vấn đề không phải là công nghệ chút nào.

Thiền không là kĩ thuật.

Một khi bạn hỏi làm sao, bạn đem vào mọi thứ bạn muốn bỏ. Làm sao ngụ ý nó không thể xảy ra ngay bây giờ; làm sao sẽ cần thời gian - ngày mai, ngày kia, kiếp này hay kiếp sau. Vì người Hindu đã tạo ra nhiều kĩ thuật thiền thế, họ phải hỗ trợ cho nhiều kiếp sống; đó là hệ quả cần thiết. Một kiếp là không đủ để thực hành Yoga của Patanjali. Nhiều kiếp hơn được yêu cầu; nó đã là yêu cầu cơ bản - vì không thể nào quan niệm được một người làm nhiều kĩ thuật thế trong một kiếp. Bạn cần nhiều thời gian hơn. Và khi bạn cần nhiều thời gian hơn, bạn cần nhiều tâm trí hơn.

Thời gian và tâm trí không phải là hai thứ. Tâm trí tồn tại cùng thời gian. Thời gian đích xác là điều tâm trí là gì!

Hỏi làm sao và bạn đã mang tương lai vào. Hỏi làm sao và bạn nói, "Nó không thể được làm ngay bây giờ; trước hết tôi phải chuẩn bị và được huấn luyện và có kỉ luật và mọi điều đó, và thế rồi tôi sẽ làm nó." Và thế thì bạn sẽ làm gì, và ai sẽ làm nó? Ai sẽ được huấn luyện bởi làm sao? - bản thân tâm trí sẽ được huấn luyện. Tâm trí sẽ trở nên có kĩ năng, tâm trí sẽ trở nên rất hiệu quả. Tâm trí có thể trở nên hiệu quả tới mức nó thậm chí có thể giả vờ rằng vô trí đã tới. Tâm trí có thể xoay xở một loại tĩnh lặng và có thể lừa bạn rằng đây là điều samadhi là gì.

Tĩnh lặng mà được mang tới bởi bất kì kĩ thuật nào...

Những kĩ thuật đó có thể thuộc nhiều loại: chúng có thể là hoá chất, chúng có thể là ma tuý; hay chúng có thể liên quan tới sinh lí của bạn, chúng có thể là hooc môn; hay chúng có thể là qua việc thở - nhưng điều đó nữa cũng là hoá chất. Bạn có thể thay đổi cân bằng ô xi và các bô nic bên trong của bạn và bạn sẽ thấy các thay đổi đang xảy ra. Bạn có thể thực hành những tư thế thân thể nào đó và điều đó sẽ thay đổi tâm trí bạn nữa, vì tâm trí và thân thể không phải là hai; bạn là tâm thần thân thể. Bạn là một - đây là hai mặt của cùng một đồng tiền, chúng ảnh hưởng lẫn nhau.

Khi bạn hỏi làm sao bạn đang mang vào toàn thể cách nói kĩ thuật, yoga, tâm trí và mọi loại trò chơi. Việc hiểu thực không cần bất kì kĩ thuật nào; việc hiểu là đủ lên bản thân nó. Và ai sẽ làm những kĩ thuật này? - tâm trí sẽ làm. Và nếu tâm trí là người làm, bạn không thể thoát ra khỏi tâm trí. Tâm trí càng trở thành người làm, nó càng mạnh hơn. Để thoát ra khỏitâm trí bạn không thể nhận sự giúp đỡ của tâm trí. Không, không chút nào.

Bạn hỏi: Làm sao chúng tôi vươn tới trạng thái được phúc lạc...?

Và điều thứ hai: nó không phải là cái gì đó mà bạn phải vươn tới. Nó đã có đó rồi, nó đã là hoàn cảnh rồi - nó đã xảy ra! Nó không phải là chỗ nào đó xa xôi mà bạn phải đạt tới. Nó không phải là mục đích! Thượng đế không là mục đích! Khoảnh khắc bạn làm Thượng đế thành mục đích, bạn tạo ra ham muốn. Và từ ham muốn Thượng đế là ở xa xăm. Thượng đế không là mục đích. Nó không phải là cái gì đó mà phải được đạt tới. Nó là cái gì đó hiện diện ở đó, và bạn đang để mắt bạn nhắm lại. Nó là cái gì đó đã có đó rồi, và bạn đang né tránh! Vấn đề không phải là làm sao vươn tới Thượng đế; vấn đề duy nhất là làm sao không né tránh, làm sao không trốn chạy, làm sao không liên tục giả vờ rằng bạn không biết rằng Thượng đế hiện hữu - làm sao chỉ là mở.

Cái đang đó... người ta có thể mở với nó, hay người ta có thể đóng với nó. Và cách tốt nhất để vẫn còn bị đóng với cái đang đó, là vẫn còn ở trong tương lai - đâu đó, mục đích xa xăm, xa xôi, trong Himalayas, hay đâu đó ở cõi trời thứ bẩy, trong các tầng trời. Nó ở xa xôi tới mức bạn có thể liên tục ham muốn. Và với việc ham muốn, người huyên thuyên sẽ tồn tại, phòng thủ sẽ tồn tại, kế hoạch và trò chơi sẽ tồn tại.

Cho nên hai điều: Không có làm sao trong tôn giáo thực; Thiền không biết tới làm sao. Và thứ hai: tôn giáo bản chất biết rằng Thượng đế đã là hoàn cảnh rồi. Thậm chí không có khác biệt một li giữa bạn và Thượng đế. Ngay cả nói rằng Thượng đế là gần cũng không đúng, không đích xác đúng - vì việc gần, sau rốt, chỉ ra khoảng cách nào đó; sự gần là khoảng cách. Thượng đế không là gần - Thượng đế là bạn: bạn là Thượng đế.

Chúng ta đã ở trong nó cũng như cá ở trong đại dương - chúng ta ở trong nó. Kabir đã nói: "Ta cười nhiều lắm khi ta thấy cá khát trong đại dương." Chúng ta ở trong nó. Thượng đế hiện hữu... hay gọi nó là được phúc lành, hay gọi nó là samadhi, hay bạn đặt tên cho nó... đều là đại dương mà chúng ta đang tồn tại trong nó. Nó bao quanh chúng ta bên trong và bên ngoài. Duy nhất nó hiện hữu.

Nếu bạn bắt đầu làm việc cho cái làm sao bạn bắt đầu ép buộc tâm trí dừng huyên thuyên. Điều đó có thể được làm; nhiều thủ đoạn đã được phát minh ra suốt nhiều thời đại, các lối tắt. Thiền Siêu việt sẽ có tác dụng. Bạn có thể lẩm nhẩm mật chú liên tục. Nếu bạn lặp lại mật chú điều đó tạo ra một loại bài hát ru, nó tạo ra một loại ngủ. Đẹp và hay! Và tôi không chống lại nó, vì ngủ là hoạt động tâm linh nhiều như bất kì hoạt động nào khác. Giấc ngủ say là rất tốt, nhưng nó chẳng liên quan gì tới samadhi.

Nếu bạn lặp lại một lời thường xuyên... bất kì lời nào cũng được; nó không cần là âm thanh rất, rất được tôn thờ theo tín ngưỡng: aum, ram, allah - bất kì lời nào cũng được. Bạn có thể lặp lại tên riêng của bạn và điều đó sẽ có tác dụng. Toàn bộ sự việc là: lặp lại nó nhanh để cho không có kẽ hở giữa hai lần lặp - ramram - phải không có kẽ hở nào giữa hai lời, để cho trong kẽ hở không cái gì có thể đi vào. Làm cho kẽ hở thành mỗi lúc một nhỏ hơn. Để các Ram chờm lấp lên nhau, nói nhanh, nói điên cuồng trong nó. Liên tục lặp lại. Điều đó sẽ tạo ra bài hát ru. Tâm trí sẽ bị đóng lại một cách cưỡng bức, vì tâm trí không thể làm được hai điều cùng nhau. Nếu bạn đang lặp lại mật chú thế thì tâm trí không thể nghĩ; điều không thể được là để tâm trí làm hai việc. Nếu bạn nghĩ, bạn sẽ quên mật chú. Nếu bạn đọc mật chú, bạn sẽ quên suy nghĩ. Nhưng bản thân mật chú là một loại suy nghĩ - và là một loại rất ngu xuẩn nữa. Bạn đang nghĩ điều đó có thể có giá trị, nhưng mật chú là rất ngu.

Phương Đông đã khổ rất nhiển từ mật chú; nó biến toàn thể tâm thức phương Đông thành rất ngu. Đó là lí do tại sao phương Đông không sáng tạo thế - không sáng tạo thế trong nghệ thuật, không sáng tạo thế trong khoa học, không sáng tạo thế trong bất kì cái gì - một loại đờ đẫn, một loại ngẩn ngơ. Và bạn có thể thấy điều đó. Người đã từng nhẩm mật chú trong vài năm, bạn có thể thấy quanh người đó một loại tính ngu si. Bạn có thể đi quanh Ấn Độ và bạn sẽ thấy nhiều mahatmas đơn giản ngu. Nhưng cái ngu của họ được tôn thờ. Họ đã xoay xở một điều: bằng cách nào đó họ đã ép buộc tâm trí phải im lặng; bằng cách nào đó họ đã ép buộc tâm trí phải im lặng.

Họ đã từng cố gắng ép buộc tâm trí vào im lặng qua nhịn ăn. Nếu bạn không cho đủ thức ăn, dần dần năng lượng trở nên ngày càng ít. Và khi năng lượng thừa thãi, chỉ thế nó mới chuyển vào trong đầu, bằng không thì không chuyển - vì cái đầu là xa hoa trong thân thể bạn. Trước tiên các cơ quan khác phải được chăm nom. Nếu có xung đột giữa tim và đầu, thân thể sẽ cho tim trước hết; đầu có thể đợi - đầu không bản chất thế. Nếu có một loại xung đột giữa dạ dầy và đầu, dạ dầy sẽ nhận năng lượng trước hết; đầu có thể đợi.

Cho nên bất kì khi nào bạn cho ít năng lượng hơn thân thể cần, hơn thân thể bạn cần để tiêu thụ, một cách tự nhiên đầu sẽ không nhận đủ năng lượng. Do đó, nhịn ăn đã trở thành một thủ đoạn suốt nhiều thời đại: Nhịn ăn đi! Không cho thân thể đủ năng lượng! Khi thân thể không nhận đủ, tâm trí sẽ không có được nó. Khi tâm trí không có được, sẽ không có ý nghĩ. Nhưng loại trạng thái này là tĩnh lặng tiêu cực, nó không là tích cực. Nó không sống động, nó không rung động với cái không biết; nó chỉ là đờ đẫn và chết. Người này không có năng lượng. Người này thực sự bất lực - đừng gọi nó là brahmacharya! Đừng gọi nó là vô dục. Nếu bạn nhịn ăn quá nhiều, năng lượng dục sẽ biến mất; một loại vô dục sẽ xuất hiện - cái là giả! Vì nó đơn giản là thiếu năng lượng.

Và cùng cách thức này nó xảy ra trong đầu. Nếu năng lượng là không đủ, tâm trí sẽ không vận hành. Nhưng không vận hành của tâm trí không phải là vấn đề! Tâm trí phải vận hành hoàn hảo, phải chạy rù rù như chiếc xe hoàn hảo, và dầu vậy phải không thêu dệt những ý nghĩ không cần thiết. Tâm trí phải vẫn còn sống động và sáng tạo, và vậy mà phải có năng lực chuyển vào trong im lặng bất kì khi nào nó muốn vậy. Đó là việc làm chủ. Khi bạn muốn nghĩ, bạn có thể nghĩ; khi bạn không muốn nghĩ, bạn có thể đi vào trong vô suy nghĩ. Thầy thực là người có thể làm cả hai.

Có hai loại nô lệ trên thế giới: người thường, người không thể đi vào trong vô suy nghĩ, người thường xuyên nghĩ - người đó là nô lệ của tâm trí. Thế rồi có một loại khác người ép buộc tâm trí vào không suy nghĩ bằng việc tước đi từ nó năng lượng, tính sống động, cơ hội, thách thức, tranh đấu - tước đi từ nó mọi khả năng. Nhưng thế thì người này không thể nghĩ. Nếu tình huống nào đó nảy sinh người đó sẽ đơn giản câm. Tôi không ủng hộ cho việc câm này. Thế thì phải làm gì?

Toàn thể cách tiếp cận của tôi là phi kĩ thuật. Bạn phải quan sát việc huyên thuyên của bạn. Đừng vội vàng dừng nó lại, chỉ quan sát nó. Quan sát mọi sự phòng thủ có đó. Không có tính phán xét, không nói chúng là không được cần. Và đừng dừng chơi trò chơi - liên tục chơi, nhưng ngày càng trở nên có tính quan sát hơn. Mang tâm thức mới mà liên tục quan sát mọi thứ đang xảy ra cho bạn - bên trong và bên ngoài. Bạn đang chơi trò chơi sao? - chơi nó đi. Không cái gì là sai trong trò chơi này. Chơi nó một cách hoàn hảo, khéo léo, trở thành diễn viên giỏi, nhưng sâu bên dưới vẫn còn tỉnh táo. Biết hoàn toàn rõ rằng bạn đang chơi - tính phản xạ tựa gương bên trong.

Để tâm trí huyên thuyên... bạn có tính quan sát. Điều đó sẽ không dễ; mật chú là dễ. Điều đó sẽ là gian nan, nó sẽ là khó khăn, vì bạn sẽ quên đi quên lại. Tâm trí huyên thuyên là nhiều tới mức bạn bị lạc trong nó lặp đi lặp lại. Nhưng không cái gì phải lo nghĩ cả. Khoảnh khắc bạn nhớ ra, quay lại, lại bắt đầu nhìn nó.

Và đừng cảm thấy mặc cảm rằng bạn đã bỏ lỡ, và đừng cảm thấy bị kết án, và đừng bắt đầu cảm thấy thất vọng. Điều này là tự nhiên. Trong nhiều kiếp chúng ta đã huấn luyện cho tâm trí nghĩ. Giờ bạn sẽ phải quan sát toàn thể cơ chế này vận hành như bạn đã huấn luyện nó.

Quan sát, song song với tâm trí, cái gì đó mới nảy sinh trong bạn. Nhớ điều đó: song song với tâm trí việc chứng kiến nảy sinh trong bạn. Việc chứng kiến đó không có huyên thuyên trong nó. Nó là cái gì đó cao hơn tâm trí. Khi bạn lặp lại mật chú bạn đang dùng tâm trí. Không cái gì song song nảy sinh trong bạn; bạn đơn giản ép buộc tâm trí. Khi bạn quan sát, cái gì đó cao hơn tâm trí nảy sinh - người quan sát trên núi. Bạn đang ngồi trên đỉnh núi và bạn có thể quan sát toàn thể thung lũng. Bạn không chống lại thung lũng; thung lũng là đẹp hoàn hảo như nó vậy - nhưng bạn ở bên ngoài nó.

Để điều đó được nhắc lại: Người quan sát không liên quan gì tới tâm trí. Người quan sát là cái gì đó mới; người quan sát là sự trưởng thành mới trong con người bạn. Nó không phải là tâm trí bị ép buộc là tĩnh lặng, nó không phải là tâm trí bị khép kỉ luật để là tĩnh lặng. Nó là cái gì đó mới, lời mời tới cái gì đó mới, cái đang ẩn bên trong bạn và bạn đã không mời trước đây. Mời người quan sát đi.

Đầu tiên nó sẽ rất xấu hổ, cũng là tự nhiên. Đôi khi nó sẽ tới và nó sẽ lại biến mất. Nhưng cho dù nó tới trong những khoảnh khắc riêng, những khoảnh khắc đó có giá trị vô cùng. Ngay cả trong hai mươi bốn giờ, nếu bạn có thể trở thành người quan sát trong riêng một khoảnh khắc - đủ rằng điều đó sẽ có tác dụng - điều đó sẽ làm phép màu. Dần dần, việc quan sát đó sẽ bắt đầu được bắt rễ trong bạn. Tâm trí sẽ tiếp tục trên bình diện riêng của nó. Không có nhu cầu bận tâm tới nó. Nó là hoàn toàn tốt như nó vậy. Đừng chống lại tâm trí đáng thương; nó đã từng là sự giúp đỡ lớn cho bạn. Không có nó, bạn chắc đã không sống sót. Chính tâm trí đã giúp bạn sống sót cho tới giờ - nó là biện pháp sống sót.

Nếu ở phương Đông, đặc biệt ở Ấn Độ, bạn thấy hoàn cảnh xấu thế - nghèo nàn, chết đói - bạn không thể thấy ra lí do sao? Ấn Độ đã không phát triển tâm trí, cái là biện pháp sống sót. Ấn Độ đã chống lại nó, chống lại nó quá nhiều, rất đối kháng với tâm trí. Và kết quả chung cuộc là một xã hội xấu xí, người chết đói, nghèo nàn.

Điều này phải không nên như vậy. Không có nhu cầu. Tâm trí có thể được dùng, nó có thể là một trong những điều bí ẩn phức tạp nhất của Thượng đế. Tôi không chống lại bất kì cái gì, thậm chí không chống lại tâm trí. Nó phải được dùng theo cách riêng của nó, nó phải có bình diện riêng của nó. Chỉ bạn phải trưởng thành lên trên nó! Bạn phải tìm ra cái gì đó mà là cao hơn tâm trí trong bạn. Và thế thì bạn bắt đầu ngồi trên đỉnh đó và từ đó bạn quan sát tâm trí. Bạn trở thành người chủ lớn! Khi bạn muốn rằng tâm trí phải dừng lại, vì bạn muốn nghe chim và không nghe huyên thuyên, bạn đơn giản nói với tâm trí, "Giữ yên tĩnh đi! Thế là đủ rồi. Dừng lại!"... và nó dừng.

Sẽ khó cho bạn ngay bây giờ hiểu điều tôi đang nói. Đích xác giống điều đó! Bạn đơn giản nói "Dừng lại!" và nó dừng lại. Bạn nói "Thôi!" và nó thôi. Người chủ đã tới, người hầu lắng nghe. Đừng tranh đấu với người hầu - đem người chủ vào! Chính sự hiện diện của người chủ, và người hầu lập tức hiểu.

Nhân chứng là người chủ. Bạn cầu khẩn nhân chứng, bạn mời nhân chứng, bạn tìm nhân chứng, bạn khám phá nhân chứng trong bạn. Đừng trở nên bị dính líu quá nhiều với tâm trí, bằng không toàn thể năng lượng của bạn sẽ đổ vào trong tranh đấu đó, và điều đó trở thành cuộc chiến bên trong thường xuyên. Và bất kì khi nào một người ở trong xung đột với bản thân mình Nó có thể là dục mà người đó đang trong

xung đột, nó có thể là ý nghĩ mà người đó đang trong xung đột, nhưng bất kì khi nào bạn ở trong xung đột với bản thân bạn, bạn là người tinh thần phân liệt, bạn bị chẻ thành hai. Và thường xuyên trong cuộc chiến với bản thân bạn, bạn đang làm tiêu tán năng lượng của bạn. Điều đó sẽ không tạo ra cái gì đó mới trong bạn, nó sẽ đơn giản làm tiêu tán bạn; nó sẽ đơn giản làm cho bạn ngày càng yếu hơn và yếu hơn.

Tôi không thiên về làm cho bạn yếu đi, cho nên đừng tranh đấu với tâm trí. Vươn lên trên tâm trí đi! Cái gì đó đã có đó trong bạn rồi, không vận hành. Bắt đầu vận hành của nó đi. Cái đó là điều Thiền nhân gọi là mở con mắt thứ ba. Nó có đó, về tiềm năng nó có đó. Ngay cả các nhà sinh lí học cũng đồng ý rằng có cái gì đó trong đầu mà không vận hành. Và nó là điều bí ẩn, vì tại sao tự nhiên phải tạo ra nó?

Tự nhiên tạo ra cái gì đó chỉ khi nó được cần tới. Có cái gì đó trong đầu, trong não, mà không vận hành. Phần lớn, phần rất lớn là không vận hành. Khi bạn mang nhân chứng vào, phần đó bắt đầu vận hành.

Tình huống của chúng ta là giống điều này - chuyện xảy ra:

Một bộ lạc nguyên thuỷ bắt gặp một chiếc máy bay - một máy bay nhỏ trong Thế chiến thứ hai bị quân lính bỏ lại. Họ không thể hiểu nó có thể được đưa vào dùng thế nào. Họ chỉ biết xe bò kéo, cho nên họ dùng nó như chiếc xe bò kéo, với bốn con bò. Và họ thích nó lắm - nó là xe cộ đẹp!

Thế rồi ai đó với tâm trí thông minh bắt đầu nhìn vào bên trong nó - có nhiều thiết bị thế - và anh ta bắt đầu nghĩ, "Cái này không thể chỉ là xe bò kéo vì những thiết bị này không được cần cho xe bò kéo." Thế là anh ta bắt đầu mày mò nghịch ngợm, và một hôm, anh ta ngẫu nhiên vớ phải… và động cơ bắt đầu nổ đều. Thế là họ bắt đầu dùng nó như xe tải.

Thế rồi một hôm ai đó khác mày mò nghịch ngợm với nó - vì với xe tải nữa, nhiều thứ không được cần tới - và chỉ thế thì một ngày nào đó họ khám phá ra rằng nó có thể bay.

Điều đó đích xác là hoàn cảnh với con người: chúng ta đã từng dùng nó như xe bò kéo. Đừng tranh đấu với xe bò kéo: có những vật dụng khác - tìm chúng đi. Bạn có thể dùng nó như xe tải, nhưng không có nhu cầu bị mắc kẹt ở đó. Bạn có thể dùng nó như máy bay. Nó có thể đi lên đỉnh cao nhất của sự tồn tại.

Cho nên tranh đấu không phải là cách thức của tôi. Thân thiện với tâm trí đi! Quan sát nó với sự thân thiện lớn lao, như người mẹ quan sát con riêng của mình. Quan sát tâm trí với sự thân thiện lớn lao, với tình yêu và từ bi lớn lao. Nó là cái máy của bạn! Đừng giận nó. Đừng ngu xuẩn và đừng tranh đấu với cái máy.

Bất kì khi nào bạn tỉnh táo về nó, tâm trí dừng huyên thuyên. Tâm trí rất, rất kính trọng với nhận biết. Đó là bí mật.

Đôi khi bạn thử đi! Tâm trí đang huyên thuyên - làm một điều nhỏ - tâm trí đang huyên thuyên, bạn không thể ngủ được, bạn không thể làm được bất kì cái gì và nó thường xuyên chạy ở đó như chó điên. Bạn chỉ làm một điều: bạn ngồi im lặng trong ghế, thảnh thơi thân thể, và nói với tâm trí, "Được - bây giờ tao sẽ nghe. Nói cho tao mày muốn nói cái gì." Và trong một khoảnh khắc bạn sẽ ngạc nhiên - việc huyên thuyên dừng lại. Khoảnh khắc bạn nói, "Tao sẽ nghe. Được..." Nó sẽ chỉ là một khoảnh khắc, nhưng bạn biết bí mật này. Cái gì đã xảy ra khi bạn nói, "Tao sẽ nghe"? - bạn trở nên nhận biết. Và tâm trí rất kính trọng hướng tới nhận biết. Bất kì chỗ nào có nhận biết, có người chủ - và nô lệ đơn giản tuân theo.

Vâng, tâm trí sẽ sớm bắt đầu huyên thuyên, nhưng thế thì bạn có thể quan sát. Khoảnh khắc bạn mất thái độ lắng nghe đó, tâm trí sẽ bắt đầu huyên thuyên. Nếu thái độ lắng nghe tiếp tục, tâm trí sẽ không huyên thuyên. Cho nên phép màu xảy ra khi bạn quan sát: dần dần tâm trí dừng huyên thuyên theo cách riêng của nó. Và khi tâm trí dừng theo cách riêng của nó, có cái đẹp lớn lao, có sự sống lớn lao, rạng ngời, toả sáng, rung động, giao động. Nó không là trạng thái đờ đẫn.

Phật không là người đờ đẫn. Phật không là người ngu si. Phật không là im lặng tiêu cực - Phật là im lặng tuyệt đối tích cực. Im lặng này không chỉ là thiếu vắng ý nghĩ - im lặng này là sự hiện diện của nhận biết.

Câu hỏi thứ tư:

Về nghệ thuật và chứng ngộ thì sao?

Khi thầy đang sáng tác bài thơ, bức tranh, bức điêu khắc, âm nhạc, thầy có thể cảm thấy rất gần với trạng thái có tính thiền. Vậy mà, nó không phải là hư không thuần khiết - vì nó có điểm cuối, mục đích. Nó cũng tôn cao bản ngã. Chung cuộc chẳng phải thầy sẽ phải siêu việt trên loại tính sáng tạo này sao?

Nghệ thuật tuỳ thuộc vào bạn. Nếu bạn mang bệnh hoạn, nghệ thuật của bạn sẽ có tính bệnh hoạn. Nếu bạn được chứng ngộ, nghệ thuật của bạn sẽ được chứng ngộ. Nghệ thuật mang phẩm chất của bạn.

Nếu bạn đi tới Ajanta, Ellora hay Khajuraho, bạn sẽ thấy một loại nghệ thuật khác toàn bộ. Nếu bạn nghe nhạc cổ điển, bạn sẽ thấy phẩm chất nghệ thuật khác. Nếu bạn nghe nhạc hiện đại, một loại nghệ thuật khác sẽ được tìm thấy ở đó. Nếu bạn xem tranh của Picasso, chúng là bệnh hoạn. Cái gì đó ốm yếu - cái gì đó ốm yếu trong Picasso và cái gì đó ốm yếu trong thế giới mà Picasso đang miêu tả trong những công trình nghệ thuật đó.

Đừng bao giờ để tranh của Picasso trong phòng ngủ của bạn, bằng không bạn sẽ có ác mộng. Nó là rất đại diện của xã hội này. Xã hội là ốm yếu, thần kinh, nhưng nghệ thuật phụ thuộc vào bạn. Nghệ thuật không giáng xuống từ trời xanh, nó tới qua các hoạ sĩ, nó mang tới hoạ sĩ. Nó làm cho các hoạ sĩ thành thấy được cho thế giới - đó là điều nghệ thuật là gì. Cái bị ẩn kín trong tim bạn, bạn mang nó vào trong bức hoạ, điêu khắc, bài ca, điệu múa. Bạn làm nó thành sẵn có. Bạn mở tim bạn.

Nhưng bạn chỉ có thể mở cái đang có đó. Điệu múa của Nijinsky không thể là điệu múa của Meera. Và triết học của Nietszche không thể là triết học của Phật. Nó nhất định là đối lập đối xứng.

Nghệ thuật bệnh hoạn bắt nguồn từ xung đột bên trong, căng thẳng, nhu cầu bản ngã. Nó làm thảnh thơi bạn như bất kì việc tẩy rửa nào làm thảnh thơi bạn. Nếu bạn giận và bạn hét lên và bạn đánh - ngay cả bạn đánh gối - điều đó giúp đỡ. Bạn cảm thấy được thảnh thơi. Bây giờ có các trường phái ở phương Tây nghĩ người điên có thể được giúp qua nghệ thuật - trị liệu qua nghệ thuật. Và họ là đúng. Nếu người điên được cho bức tranh để vẽ, nếu người đó đơn giản vẽ, điều đó sẽ giúp đỡ, vì bất kì cái gì người đó vẽ sẽ làm tiêu tán tính điên của người đó. Nó sẽ đi ra, nó sẽ được ném ra. Người đó sẽ cảm thấy được nhẹ gánh và sạch sẽ.

Nhưng chín mươi chín phần trăm nghệ thuật là giống điều đó. Điều chắc chắn là nếu Picasso mà không được phép vẽ, ông ấy sẽ phát điên. Điều chắc chắn là nếu Van Gogh mà không được phép vẽ ông ấy sẽ phát điên. Chung cuộc ông ấy đã phát điên.

Nghệ thuật đi ra từ việc điên, nghệ thuật đi ra từ thần kinh, nghệ thuật đi ra từ bệnh hoạn, không phải là nghệ thuật thực. Gurdjieff thường phân chia nghệ thuật thành hai loại. Ông ấy thường gọi loại nghệ thuật này là chủ thể, và loại kia - Taj Mahal, hay Khajuraho - là đối thể, vì khi bạn đã vẽ, công trình của bạn được kết thúc nhưng bức tranh sẽ sống. Nếu bạn đã để vào trong bức tranh hình mẫu thần kinh nào đó, bất kì ai sẽ xem tranh này và nghĩ về tranh này và nhìn vào tranh này sẽ có cảm giác về cùng loại ốm nảy sinh trong người đó - cùng sự buồn nôn, cùng ốm bệnh. Bức tranh này sẽ trở thành một mandala; nó sẽ trở thành một mật hình. Đó là cách ở phương Đông chúng ta đã dùng các bức tranh: như mật hình.

Một hình mẫu có thể được tạo ra để cho nếu bạn nhìn vào nó, nó cho im lặng. Hình mẫu có thể được tạo ra để cho nếu bạn nhìn vào nó, nó làm bạn căng thẳng. Nghệ thuật đối thể, Gurdjieff nói, là nghệ thuật dẫn mọi người hướng tới im lặng, hướng tới phúc lạc, hướng tới hài hoà bên trong, hướng tới thanh nhã. Và nghệ thuật dẫn mọi người hướng tới bệnh hoạn, thần kinh, hư hỏng, không phải là nghệ thuật thực. Bạn có thể gọi nó là nghệ thuật, nhưng đó là gọi sai tên.

Về nghệ thuật và chứng ngộ thì sao?

Nghệ thuật không liên quan trực tiếp gì với chứng ngộ, nhưng chứng ngộ có nhiều điều tạo ra nghệ thuật. Khi nhiều người chứng ngộ tồn tại trên thế giới, họ tạo ra một loại thế giới khác, họ tạo ra những loại sự vật khác, một cách tự nhiên. Nghệ thuật Thiền có phẩm chất riêng của nó. Khi xem bức tranh Thiền bạn trở nên có tính thiền; xem bức tranh Thiền bạn được mang vào trong thế giới khác. Nghe bài ca cổ đại như Bhagavad Gita, chỉ việc nghe - cho dù bạn không hiểu, cho dù bạn không biết ngôn ngữ, tiếng Phạn - chỉ việc nghe, chỉ sắc điệu của nó, chỉ âm sắc của nó, chỉ âm nhạc, giai điệu của nó, và đột nhiên bạn cảm thấy im lặng lớn nảy sinh trong bạn, hoa trút xuống bên trong bạn, cái gì đó mở ra, cái gì đó nở hoa.

Thế giới cần nghệ thuật chứng ngộ. Nhưng điều đó không thể được điều khiển bởi việc dạy mọi người cách tạo ra nhiều nghệ thuật. Điều đó có thể được điều khiển chỉ nếu mọi người bắt đầu đi hướng tới cốt lõi bên trong của con người của họ.

Bất kì khi nào ai đó đi tới cốt lõi bên trong nhất của mình, người đó nhất định diễn đạt nó. Mọi người chứng ngộ nhất định nở hoa trong cả nghìn lẻ một hoa sen. Khi Phật trở nên im lặng, khi Phật về tới nhà, khi ông ấy biết ông ấy là ai, ông ấy bắt đầu nói - lời của ông ấy là việc diễn đạt của ông ấy. Khi Meera đạt tới, cô ấy bắt đầu nhảy múa - điệu múa của cô ấy là cách diễn đạt của cô ấy.

Từng người chứng ngộ sẽ tìm ra cách diễn đạt cái mà đã xảy ra cho người đó, vì là một phần của việc xảy ra đó mà nó phải được diễn đạt. Bạn không thể giữ nó lại, nó tràn ra. Nhưng với những người chứng ngộ khác nhau nó sẽ xảy ra theo cách khác nhau. Phật không bao giờ múa; điều đó không phải là cách thức của ông ấy, điều đó không phải là công việc của ông ấy. Ông ấy không bao giờ hát, ông ấy không bao giờ soạn thơ - điều đó không phải là công việc của ông ấy! Nhưng nếu bạn quan sát sâu, cách ông ấy bước đi là thơ, cách ông ấy ngồi là thơ, cách ông ấy làm cử chỉ là điệu múa. Ngay cả khi ngồi dưới cây Bồ đề, bất động, có điệu múa lớn bên trong. Những người có mắt, họ sẽ có khả năng thấy điều đó. Đây là cách diễn đạt của ông ấy.

Cho nên những người khác nhau sẽ diễn đạt khác nhau. Ai đó có thể trở thành hoạ sĩ và ai đó có thể trở thành ca sĩ - điều đó là tuỳ! Tuỳ vào tiềm năng nào bạn đang mang. Chứng ngộ của bạn sẽ làm bạn trở thành người cưỡi lên tiềm năng đó và chứng ngộ đó sẽ được diễn đạt qua nó.

Nhưng điều cơ bản không là nghệ thuật - điều cơ bản là samadhi. Để có samadhi trước nhất đi, và thế thì bất kì cái gì bạn có năng lực trao cho thế giới, sẽ được cho. Bất kì cái gì bạn có năng lực chia sẻ, sẽ được chia sẻ. Và sẽ không có bản ngã nảy sinh vì bạn đã vẽ, vì bạn đã hát, vì bạn đã múa - sẽ không có bản ngã nảy sinh. Và sẽ không có động cơ trong nó. Sẽ không có căng thẳng đằng sau nó. Nếu không ai tới nghe bạn, bạn sẽ không bỏ lỡ. Bạn sẽ vẫn còn giống như hoa, nở trong rừng sâu, tối - không ai đi qua, nhưng hương thơm liên tục được toả ra theo gió. Chẳng thành vấn đề.

Nghệ sĩ khao khát diễn đạt. Với người chứng ngộ việc diễn đạt là tự nhiên, như việc thở; không có khao khát. Nghệ sĩ liên tục tranh đấu để lát đường của mình; nghệ sĩ có động cơ; do đó ông ấy sống trong căng thẳng lớn. Không phải ngẫu nhiên mà các nghệ sĩ chịu nhiều bệnh tâm trí hơn bất kì người nào khác - quá nhiều căng thẳng. Họ phải sáng tạo, và họ phải cạnh tranh, và họ phải chứng tỏ, và họ phải để lại chữ kí trên thế giới - toàn các nỗ lực bản ngã.

Người chứng ngộ sống không có động cơ nào. Ông ấy đơn giản tận hưởng nó theo cách nó là vậy, và bất kì cái gì xảy ra đều là tốt. Ông ấy được phúc lành và ông ấy liên tục ban phúc lành. Nếu ai đó nhận nó, tốt; nếu không ai tới nhận nó, điều đó nữa cũng là tốt.

Câu hỏi thứ năm:

Nếu bản năng ái tình của con người mà được giải thoát, họ sẽ không có xu hướng hoang dã chứ?

Thứ nhất: Cái gì sai với việc là hoang dã? Tôi không thấy bất kì cái gì sai trong việc là hoang dã. Là văn minh quá nhiều có thể là nguy hiểm - chút ít hoang dã là tốt. Và trong một thế giới tốt hơn, với nhiều hiểu biết về bản tính người, chúng ta sẽ giữ cân bằng giữa văn minh và hoang dã.

Chúng ta đã trở thành rất thiên lệch: chúng ta đã trở thành chỉ được văn minh hóa. Khi bạn trở nên được văn minh hóa quá nhiều bạn trở thành đồ nhựa. Đóa hồng hoang có cái đẹp - có thể không thường hằng như hoa nhựa, nhưng đến tối nó có thể mất rồi, mất mãi mãi, nó chỉ có cho khoảnh khắc, nhưng dầu vậy nó là sống động. Nhìn vào thú hoang mà xem - chúng có cái gì đó - bạn không cảm thấy ghen tị sao? Bạn không cảm thấy cái huy hoàng, sống động, Thượng đế hiện diện vững chắc trong chúng hơn trong bạn sao?

Cho nên thứ nhất, tôi không thấy bất kì cái gì sai trong việc là hoang dã. Nếu tính hoang dã của bạn không có tính phá hủy bất kì người nào, nó là tôn giáo hoàn toàn. Nếu tính hoang dã của bạn chỉ là việc diễn đạt tự do của bạn và nó không can thiệp vào tự do của bất kì người nào khác, nếu nó không xâm lấn vào cuộc sống, tự do của bất kì người nào khác, nó là hoàn toàn tốt.

Trong một thế giới đúng mọi người phải được phép là mọi loại hoang dã, chỉ với một điều kiện: rằng tính hoang dã của họ phải không bạo hành với bất kì người nào khác. Họ phải được cho tự do toàn bộ. Nền văn minh chỉ phải mang tính phủ định, nó phải không mang tính khẳng định. Chức năng của cảnh sát và nhà nước phải có tính phủ định, nó phải không có tính khẳng định. Nó phải không bảo bạn phải làm cái gì, nó chỉ phải bảo bạn cái gì bạn phải không làm, có vậy thôi. Vì chúng ta sống trong xã hội bạn không thể hoang dã tuyệt đối, có những người khác. Bạn phải chăm nom về họ nữa. Họ chăm nom về bạn, họ đang làm thỏa hiệp vì hạnh phúc của bạn, bạn phải làn vài thỏa hiệp cho hạnh phúc của họ. Nhưng đó là tất cả.

Xã hội, nhà nước, luật pháp, nên có tính phủ định. Họ chỉ nên chỉ ra vài điều: cái can thiệp vào cuộc sống và hạnh phúc của người khác phải không được làm. Và mọi thứ khác nên được để mở.

Điều thứ hai: Ái tình là gốc của mọi thứ là đẹp trên thế giới. Hoa nở vì ái tình, và con chim cúc cu kêu vì ái tình, và chim múa và hót vì ái tình. Và mọi điều là vĩ đại và mọi điều là đẹp là vì ái tình - ngay cả samadhi là việc nở hoa tối thượng của năng lượng có tên là ái tình. Thượng đế rất có tính ái tình. Bạn có thể thấy điều đó khắp xung quanh, không chứng minh nào được cần. Toàn thể sự tồn tại là ái tình.

Và ngày con người bắt đầu nghĩ chống lại ái tình, con người bắt đầu rơi vào một loại bất thường. Kể từ đó trở đi con người đã không là bình thường. Và vì ái tình đã bị nghiền nát, bị đè nén, con người đã trở nên ngày càng có tính phá hủy hơn - vì sáng tạo bắt nguồn từ ái tình. Trẻ em được sinh ra từ ái tình, các bức họa cũng vậy, các bài ca cũng vậy, samadhi cũng vậy!

Một khi bạn có tính đè nén hướng tới ái tình, sợ ái tình, một khi bạn không tôn thờ Thượng đế ái tình, thế thì bạn sẽ làm gì? Mọi tính sáng tạo bị đóng bạn trở nên có tính phá hủy - thế thì chiến tranh, bạo hành, hung hăng, cạnh tranh, chứng điên vì tiền, chính trị quyền lực - tất cả chúng nảy sinh. Con người đã khổ nhiều vì thái độ ngu xuẩn này về ái tình. Nó đã cho mọi loại suy đồi.

Ai đó chạy theo tiền. Bạn không thể thấy sự suy đồi sao? - tiền đã trở thành Thượng đế. Anh ta không yêu đàn bà, thay vì thế anh ta yêu tiền. Ai đó yêu xe hơi, và ai đó yêu quyền lực, sự tôn trọng. Đây là suy đồi của ái tình, và đây là những người nguy hiểm thực sự. Họ không nên có đó. Thành Cát Tư Hãn và Thiếp Mộc nhi và Alexander và Adolf Hitler và Stalin và Mao - đây là những người thực sự nguy hiểm. Đây là những người có tính phá hủy. Niềm vui của họ là phá hủy. Và bất kì khi nào năng lượng sáng tạo không được phép có tiếng nói riêng của nó, nó trở thành chua, nó trở thành đắng, nó trở thành độc.

Con người đã không khổ từ ái tình, không, không chút nào. Con người đã khổ từ chống ái tình. Khi bạn chống ái tình, Thanatos - chết - trở thành Thượng đế của bạn. Chết được tôn thờ. Tiền là chết, chính trị cũng vậy, bản ngã cũng vậy - mọi thứ chết trở thành rất, rất quan trọng. Và bạn tôn thờ những thần tượng chết này.

Bạn hỏi tôi: Nếu bản năng ái tình của con người mà được giải thoát, họ sẽ không có xu hướng hoang dã chứ?

Có thể, nếu họ lập tức được cho tự do toàn bộ, với thời gian hiện tại họ có thể có xu hướng hoang dã. Nhưng điều đó sẽ chỉ là tạm thời - và lí do không ở trong ái tình. Lí do sẽ là vì trong nhiều thế kỉ nó đã bị đè nén. Dường như một người đã bị đói trong nhiều năm. Thế rồi đột nhiên bạn cho người đó mọi tự do - bạn cho người đó chìa khóa vào bếp. Vâng, người đó sẽ là hoang dã trong chút thời gian, nhưng cái gì sai trong điều đó? Trong vài ngày người đó sẽ ăn quá nhiều, nhưng chỉ trong vài ngày. Người đó sẽ trở nên bị gắn bó ám ảnh với thức ăn. Người đó sẽ uống, ăn và mơ và ham muốn chỉ thức ăn và thức ăn - duy nhất thức ăn sẽ nổi trong tâm trí người đó. Nhưng lí do không phải là đói: lí do là ở chỗ bạn đã bỏ đói người đó.

Vâng, điều đó là đúng. Và các tu sĩ và các giáo hoàng và các shankaracharyas họ liên tục nói rằng ái tình không thể được cho tự do, bằng không mọi người sẽ trở nên chỉ hoang dã. Nhưng lí do không ở trong ái tình, lí do ở trong các giáo hoàng. Họ là nguyên nhân duy nhất. Họ đã bỏ đói nhân loại lâu thế, họ đã làm què quặt nhân loại lâu thế - và có lí do tại sao họ đã làm què quặt ái tình của con người.

Nếu bạn muốn làm con người thành nô lệ, cách duy nhất là phá hủy ái tình của họ. Người có ái tình sống động đầy đủ là người chủ. Người có ái tình nở hoa đầy đủ không bận tâm về bất kì cái gì. Người đó sẽ không sẵn sàng đi vào bất kì cuộc chiến tranh nào, bất kì cuộc chiến ngu xuẩn ở Việt Nam hay Hàn Quốc hay bất kì chỗ nào. Người thực sự trong yêu với sự sống và tận hưởng nó sẽ không bận tâm về việc trở thành tổng thống hay thủ tướng một nước. Người thực sự sống trong ái tình của mình thậm chí sẽ không đi tới nhà thờ hay đền chùa, vì người đó đã tìm ra ngôi đền thực của Thượng đế. Yêu là lời cầu nguyện của người đó. Thế thì những tu sĩ này sẽ ở đâu, và các chính khách, và những kẻ gây chiến, và những người phụ thuộc vào ám ảnh của bạn? Năng lượng của bạn phải bị phá hủy, bạn phải bị thiết lập theo cách mà bạn bắt đầu đi theo hướng sai. Và người có ái tình đã bị giết chết trở thành rất yếu.

Đó là điều bạn làm. Bạn đã không thấy con bò đực và con bò đực thiến sao? Khác biệt là gì? Tự do ái tình của bò đực đã bị phá hủy, nó trở thành con bò thiến. Và con bò thiến là một loài đáng thương. Con bò đực là cái gì đó sống động, cái gì đó thiêng liêng. Ở Ấn Độ chúng ta tôn thờ bò đực như điều thiêng liêng. Nó là vệ sĩ của Shiva - bò đực. Không phải bò thiến, nhớ lấy. Bò thiến chắc đã là tốt hơn nhiều, dễ điều khiển hơn - nhưng bò đực Tại sao? Bò đực có ái tình thế,

ái tình hoàn hảo thế; và cái đẹp thế tồn tại với bò đực. Và nhìn bò thiến đang kéo xe bò - kẻ nô lệ. Nếu bạn muốn mọi người là nô lệ, phá hủy ái tình của họ, làm hư hỏng bản năng ái tình của họ. Đó là lí do tại sao điều đó đã được làm mãi cho tới giờ.

Trong tương lai, ái tình phả trở thành tôn giáo. Yêu phải là việc tôn thờ, và duy nhất Thượng đế mà có thể thực sự là Thượng đế, là ái tình - vì ái tình là tính sáng tạo, và chúng ta gọi Thượng đế là đấng sáng tạo.

Cái gì đang xảy ra cho con người hiện đại? Cái gì đã xảy ra trong quá khứ nữa?

Bạn chỉ có thể là hạnh phúc khi ái tình của bạn được hoàn thành. Nhưng có cả nghìn lẻ một rào chắn và nó không bao giờ được hoàn thành. Bạn bị đặt vào hướng sai, và bạn phấn đấu vất vả. Một ngày nào đó bạn trở thành người rất giầu, và bạn đợi và đợi tới ngày mà bạn sẽ là người giầu nhất trên thế giới, và một ngày nào đó bạn trở thành điều đó! Nhưng thế rồi đột nhiên bạn cảm thấy không niềm vui nào nảy sinh ra từ nó. Bạn đã chờ đợi trong vô vọng. Bạn đã đi theo hướng mà không có khả năng nào cho bất kì niềm vui nào.

Niềm vui là rất đơn giản. Nếu bạn cho phép sự sống tuôn chảy qua bạn theo cách tự nhiên, niềm vui là hiện tượng tự nhiên. Nó là tự phát. Nó không đợi ở cuối cuộc hành trình của bạn - nó là ở đây, nó là bây giờ.

Tôi đã nghe một giai thoại:

Một quí bà già cả đang ngồi đan len trên phiến đá, con mèo xứ Persian tựa vào chân bà ấy. Đột nhiên một nàng tiên xuất hiện và hỏi bà giả liệu bà ấy có ước muốn bất kì cái gì không.

"Có chứ," là câu đáp lại, "tôi muốn là phụ nữ trẻ lần nữa."

Nàng tiên vẫy đũa thần - và bà ấy đứng đó, một cô gái mười tám đáng yêu! "Bây giờ," nàng tiên hỏi, "Còn có ước muốn nào mà bà muốn được ban cho không?"

"Ồ, có chứ, tôi muốn một chàng thanh niên đẹp trai."

Quay sang con mèo, nàng tiên vẫy đũa thần, trong chỗ của nó một chàng thanh niên vẻ đẹp trai đứng dậy.

Anh ta nhìn một cách buồn bã vào cô gái và thở dài, "Bây giờ bà không tiếc bà đã đem tôi tới bác sĩ thú y sao?"

Đó là điều đang xảy ra - nhân loại bị thiến. Cho nên bạn có thể có tiền nhưng bạn sẽ không có niềm vui. Bạn có thể có quyền nhưng bạn sẽ không có niềm vui; bạn có thể có sự kính trọng nhưng bạn sẽ không có niềm vui. Niềm vui nảy sinh từ ái tình.

Và điều cuối cùng tôi muốn nói cho bạn: Chính là qua ái tình mà ái tình được siêu việt lên, không bao giờ khác đi. Chính là qua ái tình mà một ngày nào đó bạn siêu việt trên nó. Bất kì cái gì đã được sống một cách toàn bộ bao giờ cũng được siêu việt lên. Bứt rứt đơn giản ngụ ý rằng bạn đã không sống cái gì đó một cách toàn bộ. Cho nên những người đã không sống ái tình của họ, đã từng sợ, sẽ vẫn còn bị giới hạn vào nó. Dục của họ sẽ trở thành thứ trí não. Nó có thể biến mất khỏi thân thể họ nhưng nó sẽ vẫn còn trong đầu họ - điều không phải là chỗ đúng cho nó!

Những người đã sống cuộc sống dục của họ một cách tự nhiên, không bị cấm đoán và không kiêng kị, một ngày nào đó đi tới điểm mà nó đơn giản biến mất - không qua tranh đấu, nhưng qua hiểu biết. Siêu việt tới, và đó là brahmacharya.

Brahmacharya là hương thơm tối thượng của ái tình. Nó không chống lại ái tình; nó là hương thơm tối thượng của ái tình. Nó là ái tình tinh tế nhất. Người ta trong hòa điệu nhiều với năng lượng ái tình của mình tới mức đàn ông không cần đàn bà và đàn bà không cần đàn ông. Người ta là đủ lên bản thân người ta, dần dần người ta đã khám phá ra người đàn bà bên trong của mình. Nhìn vào trong mắt của nhiều đàn bà, người ta đã đi tới cảm thấy người đàn bà bên trong riêng của mình. Nhìn vào trong mắt của nhiều người đàn ông khác, ở cùng với nhiều người đàn ông, đi sâu vào trong con người họ, nhìn vào trong gương của họ, tìm ra bản thân người ta, người ta đã tìm thấy người đàn ông bên trong của mình.

Và nhớ, đàn ông là cả đàn bà và đàn ông; đàn bà là cả đàn ông và đàn bà. Chúng ta mang cả hai bên trong. Một điểm tới nơi người đàn bà bên trong và người đàn ông bên trong gặp gỡ. Trong Mật tông chúng ta gọi nó là yoga nadha.

Bạn phải đã thấy bức tượng có ý nghĩa vô cùng của Shiva, ardharnarishwar - một nửa là đàn ông và một nửa là đàn bà. Shiva được miêu tả nửa như đàn ông và nửa như đàn bà. Đó là việc gặp gỡ tối thượng, cực thích thực, cực thích càn khôn. Khi nó đã xảy ra người ta trở thành một brahmacharin, người ta đạt tới vô dục thực. Đó là đồng trinh tối thượng: không có nhu cầu về người khác; nhu cầu về người khác đã biến mất.

Câu hỏi thứ sáu:

Làm sao tôi có thể hiểu điều thầy thực sự muốn truyền đạt?

Có ba cách. Một cách là thông thường nhất và bề ngoài nhất - qua lời. Nó rất chắp vá rời rạc, và có nhiều khả năng hiểu lầm tôi hơn là hiểu tôi. Ngôn ngữ là không thích hợp. Có những điều đi ra ngoài nó. Nhưng điều đó là thông thường. Đó là điều chúng ta đã từng được huấn luyện - chúng ta chỉ hiểu lời.

Và chúng ta biết rằng khi tôi dùng một lời và bạn nghe nó, bạn nghe lời nhưng bạn không nghe nghĩa của tôi. Nghĩa của tôi bị bỏ lại đằng sau. Lời đi như cái vỏ trống rỗng và bạn đặt nghĩa của bạn vào trong nó. Nghĩa sẽ là của bạn.

Cho nên đó không phải là cách đúng. Để bắt đầu, lời là được, nhưng bám lấy nó sẽ không dẫn bạn tới bất kì chỗ nào rất sâu.

Cha sở trẻ và cô dâu của mình vừa mới cởi quần áo và đã sẵn sàng nếm quả của yêu. Nhưng trước khi cô dâu có thể trèo vào trong giường cưới, anh ta gợi ý rằng họ nên quì xuống cùng nhau để cầu nguyện xin sức mạnh và hướng dẫn.

"Chỉ cầu nguyện về sức mạnh thôi," cô dâu nói, "em sẽ làn phần còn lại."

Nghĩa tới qua bạn. Nghĩa bao giờ cũng được bạn đặt vào. Nghe điều này:

Cha sở, ra ngoài đi dạo chiều chủ nhật, thấy một cậu bé cùng với cái gì đó trong cống rãnh. Lại gần hơn, ông ta thấy rằng đó là cái chai nhỏ chứa nước trong, có dãn nhãn 'Sulphuric Acid - H2SO4

"Con không nên chơi với cái đó!" cha sở nói. "Đưa nó cho cha."

"Không!" cậu bé nói. "Biến đi! Bleahhhhhhh!" và nó thè lưỡi ra.

"Tut, tut!" cha sở nói. "Trẻ con ngày nay! Bây giờ, đưa cho cha chất liệu bẩn thỉu đó như một cậu bé ngoan!"

"Không!" cậu bé nói.

"Cha biết," cha sở nói. "Cha sẽ cho con cái gì đó đẹp để chơi." Và ông ta về nhà và mang ra một chai nước thánh. "Đây là nước thánh," ông ta nói với cậu bé. "Nó có quyền năng kì diệu. Cha đổi nó lấy cái chai mà con có, hmmmm?"

"Không," cậu bé nói. "Nước đó đằng nào cũng không là nước thánh, nó chỉ là nước cũ ngu xuẩn!"

"Ồ, không, nó không vậy đâu!" cha sở nói. "Cha kể cho con nó kì diệu làm sao - đấy, mới hôm nọ cha để một chút nước này lên bụng của một bà, và bà ấy cho ra em bé!"

"Điều đó không là gì cả!" cậu bé chế giễu. "Đấy, mới hôm nọ, cháu để một chút cái này lên tinh hoàn con chó, và nó đái ra xe máy! "

Nghĩa tới qua bạn, cho nên đừng bị gắn bó quá nhiều vào lời. Tôi có thể đã dùng chúng, nhưng chúng trở thành của bạn. Khoảnh khắc bạn tích lũy chúng, chúng là của bạn.

Tầng thứ hai là: Không nghe lời, nhưng nghe cử chỉ. Không nghe ngôn ngữ, nhưng nghe kẽ hở - giữa các dòng. Không chỉ nghe điều tôi đang nói, nhưng cảm tôi - qua yêu, qua tin cậy. Cho nên tầng thứ nhất là của đầu. Tầng thứ hai là của tim. Tầng thứ nhất là của suy nghĩ, lập luận, biện luận; tầng thứ hai là của việc cảm, xúc cảm. Tầng thứ hai là tốt hơn nhiều so với tầng thứ nhất - nhưng dầu vậy, chỉ là tốt hơn, không là tối thượng. Vì ngay cả việc cảm cũng toàn là diễn giải cũng như suy nghĩ toàn là diễn giải - trên mức độ khác, nhưng vẫn là diễn giải. Bạn sẽ diễn giải.

Cảm tôi đi - đó là điều tính chất sannyas tất cả là gì, cử chỉ từ phía bạn rằng bạn muốn hiện hữu cùng tôi, rằng bạn muốn thân thiết với tôi, rằng bạn sẽ không phòng thủ bản thân bạn, rằng bạn sẽ mong manh với tôi, rằng bạn tin cậy tôi, rằng một điều bạn sẵn sàng làm - đó là, bạn sẽ không bảo vệ bản thân bạn chống lại tôi. Tính chất sannyas là việc buông xuôi. Bạn để bản thân bạn không được bảo vệ, không an toàn, mong manh. Tôi có thể làm hại bạn - đó là rủi ro! Rủi ro đó phải được nhận; đó là lí do tại sao dũng cảm được cần.

Khi bạn ở cùng Thầy Nếu bạn có thể tìm thấy Thầy

người mà bạn có thể rơi vào yêu, thế thì bạn sẽ có khả năng hiểu thông điệp này tốt hơn qua logic, suy luận, biện luận. Nhưng ngay cả điều đó cũng không là tối thượng.

Điều tối thượng là qua việc hiện hữu. Thứ nhất là qua suy nghĩ, thứ hai là qua việc cảm, thứ ba là qua việc hiện hữu. Đó là điều tối thượng, điều ở phương Đông chúng ta gọi là satsang - chỉ hiện hữu trong sự hiện diện của Thầy, chỉ sống.

Bayazid đã sống cùng Thầy của ông ấy trong mười hai năm - chỉ ngồi bên cạnh! Ai đó hỏi Bayazid, "Thầy đã dạy ông cái gì?"

Và Bayazid nói, "Thầy chả dạy gì cả. Thầy đơn giản nói: 'Ngồi yên tĩnh. Im lặng. Chỉ ở quanh.' Và chỉ ở quanh thầy tôi đã đạt tới."

Có rung động của việc hiện hữu nữa. Cũng như có rung động ý nghĩ, rung động cảm, vậy cũng có rung động của việc hiện hữu. Và cảm nhận rõ ràng nhất là của việc hiện hữu.

Bạn bắt đầu với cái đầu, điều tự nhiên, nhưng đừng bị mắc kẹt ở đó. Chuyển tới yêu đi. Nếu đầu bạn giúp bạn hướng tới yêu, bạn đã dùng nó đúng. Thế rồi đừng bị mắc kẹt với việc cảm, đừng bị mắc kẹt ở đó. Nếu bạn dùng tim bạn cho việc hiện hữu của bạn, bạn đã dùng nó đúng. Thế thì chỉ ở đó. Không có gì để nói và không có gì để nghe. Có cái gì đó để biết, nhưng không cái gì để nói, không cái gì để nghe. Có cái gì đó để được hấp thu - để hiện hữu. Có cái gì đó để rơi vào hòa hợp cùng.

Và câu hỏi cuối cùng:

Osho ơi, thầy có vẻ rất điên với tôi.

Cám ơn.

Xem tiếp Chương 9 – Quay về Mục Lục Tập 3 – Quay về Mục Lục Toàn Tập