Chương 3. Chinh phục thế giới bằng vô vi

Osho - Đạo: Ba Kho Báu (Tập 3)

Chương 3. Chinh phục thế giới bằng vô vi

Lão Tử nói:

Theo học, càng ngày càng thêm,

Theo Đạo, càng ngày càng bớt.

Bớt rồi lại bớt, đến mức vô vi.

Không làm mà không gì là không làm,

Thường dùng vô vi thì được thiên hạ,

Bằng dùng hữu vi thì không đủ trị thiên hạ.

Tri thức là gì? Và tại sao tất cả những người đã trở nên thức tỉnh đều chống lại nó sâu sắc?

Tri thức là phương cách để tranh đấu với sự tồn tại. Tri thức là công cụ trong tay của bản ngã. Tri thức là xung đột: bộ phận đang cố chinh phục cái toàn thể bằng việc biết bí mật của cái toàn thể. Tri thức là trò bản ngã cơ bản.

Cũng như tiền là trò bản ngã, quyền lực là trò bản ngã, tri thức cũng là trò bản ngã - nhưng nguy hiểm hơn tiền, nguy hiểm hơn quyền, bởi vì tri thức tinh vi hơn. Tôi phải kể cho bạn câu chuyện kinh thánh cổ về việc đuổi Adam ra khỏi thiên đường. Chuyện ngụ ngôn đó có nghĩa đa chiều. Một trong các nghĩa là của Lão Tử: Thượng đế tạo ra thế giới, và ngài bảo Adam không được ăn quả của cây tri thức - nhưng tại sao lại đặc biệt cây tri thức? Thực tế điều đó dường như ngớ ngẩn. Giá mà ngài cấm Adam không được giết người, chúng ta có thể đã hiểu được; giá mà ngài cấm Adam đi vào dục, thế thì mọi tôn giáo thế giới đã hiểu được. Nhưng Thượng đế không cấm dục không cấm bạo hành mà cấm tri thức. Tri thức dường như là tội lỗi nguyên thuỷ.

Nhưng tại sao Thượng đế cấm điều đó? Tại sao tri thức là nguy hiểm? Bởi vì chính nỗ lực biết bí mật là hung hăng. Hung hăng sâu sắc nhất. Chính nỗ lực tiết lộ các bí ẩn là bạo hành. Và chính nỗ lực để biết nghĩa là bạn đang sẵn sàng tranh đấu. Bằng không bạn sẽ làm gì với tri thức?

Tri thức là phương cách của hung hăng, tranh đấu và xung đột. Bộ phận đang cố nổi loạn; bộ phận đang cố có trung tâm riêng của nó để tách rời khỏi cái toàn thể. Bộ phận đang cố gắng trở thành trung tâm của bản thân thế giới!

Không phải là có một Thượng đế cấm đoán đâu. Hôm qua tôi đã kể cho các bạn rằng Thượng đế thích nghe chuyện. Bây giờ tôi phải kể cho bạn rằng bản thân Thượng đế là một phần của câu chuyện hay. Thượng đế là chuyện ngụ ngôn hay nhất. Không có gì giống như Thượng đế ở bất kì đâu. Đừng tìm ngài bằng không bạn sẽ tìm ngài một cách vô ích. Bạn sẽ không bao giờ bắt gặp ngài đâu. Thượng đế là chuyện ngụ ngôn - nhưng hay! Nó nói nhiều thứ, và bạn sẽ bỏ lỡ nếu bạn nghĩ rằng Thượng đế là người. Thượng đế không phải là người.

Chuyện xảy ra, có lần tôi nghe một đối thoại triết lí lớn. Tôi ngồi trong nhà của người giầu, trong phòng khách đẹp của người đó; người đó thường xuyên huyên thuyên, nhưng thế rồi điện thoại kêu trong phòng khác và người đó bỏ lại tôi. Cũng tốt là người đó bỏ đi bằng không tôi chắc đã bỏ lỡ cuộc đối thoại lớn này.

Ngay bên cạnh tôi có một cái bát lớn, và hai con cá vàng đang bơi trong đó. Con trẻ hơn bỗng nhiên dừng lại và hỏi con kia: "Đằng ấy có tin vào Thượng đế không?" Con cá trẻ này trông rất bình thản - người tìm kiếm. Con già hơn nói theo kiểu guru: "Có chứ, bằng không anh cho rằng ai thay nước hàng ngày? Nếu không có Thượng đế anh cho rằng ai thay nước hàng ngày cho chúng ta?"

Mọi khái niệm về Thượng đế đều giống thế này - Bạn cho rằng ai đã tạo ra thế giới? Bạn cho rằng ai đang kiểm soát thế giới, quản lí thế giới? Toàn tâm trí nhỏ bé, khái niệm nhỏ bé. Thượng đế không phải là khái niệm, đó là chuyện ngụ ngôn.

Cho nên nhớ khi tôi nói 'Thượng đế cấm' tôi không ngụ ý rằng có ai đó cấm. Tôi đơn giản ngụ ý rằng đây là cách nói cái gì đó. Sự tồn tại cấm tri thức. Sự tồn tại cho phép hồn nhiên và cấm tri thức bởi vì trong hồn nhiên bộ phận hội nhập với cái toàn thể, vẫn còn cùng với cái toàn thể - và khoảnh khắc nó bắt đầu biết, bản ngã phát sinh, bản ngã kết tinh. Bộ phận không tuôn chảy cùng cái toàn thể bây giờ, bây giờ nó có tâm trí riêng của nó - làm những thứ gì đó, không làm những thứ gì đó; bây giờ nó có chọn lựa riêng của nó, bây giờ nó có cái thích và không thích riêng của nó.

Đây là nghĩa của câu chuyện này: đột nhiên Adam và Eve bị đuổi khỏi thiên đường.

Bạn phải đã tự hỏi thiên đường ở đâu. Nó không phải là nơi chốn địa lí, nó là trạng thái tâm lí của tâm trí. Hồn nhiên là thiên đường, tri thức là việc đuổi ra.

Mọi đứa trẻ được sinh ra đều như Adam hay Eve và vẫn còn trong thiên đường. Nhưng thế rồi chúng ta bắt đầu dạy nó, chúng ta bắt đầu ước định nó. Mọi thầy giáo và mọi người đều ước định, tất cả những người cố làm cho đứa trẻ thành thông thái, đều là con rắn đã thuyết phục Eve rằng nếu bạn ăn quả của cây tri thức bạn sẽ trở thành giống như Thượng đế, bạn sẽ có trung tâm riêng của mình như Thượng đế có trung tâm của ngài. Nếu bạn biết, bạn sẽ trở thành cái gì đó khác hơn bạn đang vậy.

Toàn thể tri thức là dụ dỗ để trở thành cái gì đó mà bạn không là. Mọi tri thức đều tạo ra tương lai, mọi tri thức đều tạo ra ham muốn để trở thành cái gì đó mà bạn không là.

Hồn nhiên là tận hưởng cái bạn đang là, tri thức là làm nỗ lực vì cái bạn không là.

Con rắn đó là thầy giáo đầu tiên của thế giới. Con rắn đó đã tạo ra rạn nứt, và rạn nứt này là giữa hiện hữu và trở thành. Mọi tri thức đều tạo ra rạn nứt này giữa cái đang vậy của bạn và việc trở thành của bạn. Nó tạo ra mơ. Nó tạo ra cám dỗ, ảo tưởng rằng bạn có thể trở thành giống như thượng đế. Nhưng - bạn không là thượng đế, bạn có thể trở thành giống như thượng đế. Hồn nhiên nói bạn hiện hữu, không cần trở thành. Điều khác là không thể được - bạn là một phần của cái toàn thể, bạn có cùng phẩm chất như cái toàn thể có, bạn là linh thiêng. Hồn nhiên nói bạn đã là cái đó. Không cái gì cần được làm. Bạn đơn giản phải tận hưởng nó và mở hội nó và vui mừng trong nó. Tri thức nói: Như mình thế thì mình bị kết án, mình chẳng là gì cả; mình phải trở thành giống thượng đế. Cố đi! Làm nỗ lực! Làm mọi sự! Đưa mình vào kỉ luật!

Nhớ lấy, ngày đứa trẻ bắt đầu nghĩ về tương lai nó đánh mất hồn nhiên. Cho tới khoảnh khắc đó, trong khi nó vẫn còn tận hưởng hiện tại, nó là đứa trẻ, hồn nhiên; hiện hữu của nó không bị biến chất. Trở thành còn chưa đi vào trong, nó vẫn trong thiên đường.

Thiên đường không là gì, thiên đường là năng lực tận hưởng bản thân mình ngay ở đây và bây giờ.

Bạn đang trong thiên đường, nhưng dầu vậy bạn đã đánh mất nó bởi vì bạn không thể tận hưởng được ở đây và bây giờ. Bạn đang nghĩ, lập kế hoạch cho tương lai, ở đâu đó khi bạn trở thành giống như thượng đế, thế thì bạn sẽ tận hưởng nó.

Tri thức tạo ra tương lai. Tri thức tạo ra ham muốn. Tri thức tạo ra trở thành. Tri thức là sansar, bánh xe. Khi bạn ở trong bánh xe bạn cứ đi vòng tròn và vòng tròn chẳng đạt tới đâu cả.

Tri thức là thế giới. Khi Jesus nói: Vương quốc của ta không phải là của thế giới này, ông ấy ngụ ý thế giới của trở thành. Ông ấy không ngụ ý thế giới này của cây cối và chim chóc đang hót và mưa đang rơi, và bầu trời và mây, không, ông ấy không ngụ ý 'thế giới này', thế giới này bao quanh bạn, ông ấy ngụ ý thế giới bao quanh tâm trí bạn và hiện hữu của bạn, thế giới của trở thành, ham muốn - điều Phật gọi là tanha. Ham muốn là cái gì đó khác hơn bạn đã là.

Và điều đó là không thể được. Bạn sẽ ở trong địa ngục thường xuyên. Bạn chỉ có thể là cái bạn đã là, không cái gì khác là có thể. Bạn đơn giản cố làm cái gì đó không thể được.

Bạn không thể là bất kì cái gì khác được. Làm sao bạn có thể thế được? Hoa hồng cố trở thành hoa sen, hoa sen cố trở thành cái gì đó khác... nhưng chúng không ngu xuẩn thế, chúng vẫn là một phần của thiên đường. Bụi hồng ở ngay bên cạnh bạn vẫn trong thiên đường nhưng bạn thì không. Đứa trẻ đang ngồi ngay cạnh bạn có thể vẫn trong thiên đường nhưng bạn thì không. Tôi đang ở đây ngay trước bạn, và trong thiên đường, nhưng bạn thì không. Cho nên thiên đường không phải là vấn đề địa lí, nó là vấn đề của không gian bên trong.

Tri thức tạo ra kẽ nứt, nó làm biến chất hồn nhiên, nó làm cho bạn già đi, bằng không bạn bao giờ cũng vẫn còn giống như trẻ con. Và khi Jesus nói, và ông ấy hoàn toàn đúng, rằng 'chừng nào các ông còn chưa trở thành giống như trẻ con các ông sẽ không vào vương quốc Thượng đế của ta,' đó là bí mật để mở ra những cánh cửa đóng của thiên đường lần nữa.

Tri thức đuổi bạn ra, không phải Thượng đế. Không có Thượng đế, cái đó chỉ là cách nói cho cùng một điều. Để nói điều đó theo cách dễ hơn chúng ta làm ra chuyện ngụ ngôn mà bạn có thể hiểu. Khoảnh khắc bạn trở nên thông thái bạn tự động bị đuổi ra, không ai đuổi bạn cả. Và khoảnh khắc bạn vứt bỏ tri thức và trở thành lại hồn nhiên, bạn được chấp nhận trở lại, không ai chấp nhận bạn cả.

Tri thức là phương cách để tranh đấu với cái toàn thể, và làm sao bạn có thể tranh đấu với cái toàn thể được? Điều đó cũng giống như giọt nước của đại dương tranh đấu với đại dương; điều đó sẽ là khổ sở, rất rất khổ, hiện tượng địa ngục. Làm sao giọt nước có thể tranh đấu với đại dương được? Nó có thể cứ tranh đấu, nhưng không có khả năng nào cho nó đã bao giờ chinh phục được cái toàn thể. Nó bao giờ cũng sẽ trong thất bại, và đó là địa ngục, bao giờ cũng bị đánh bại, bao giờ cũng bị đánh bại, bao giờ cũng thất bại.

Và Lão Tử nói: Tri thức là tội lỗi duy nhất. Và tất cả những người đã thức tỉnh tới hồn nhiên bên trong nhất của họ đều nói cùng điều này.

Vứt bỏ tri thức, và trở nên hồn nhiên, lại như trẻ con. Giành lại tuổi thơ đã mất của bạn, và bỗng nhiên bạn trở thành hiền nhân, thánh nhân. Không cái gì thiếu. Ngoại trừ ham muốn này để trở thành cái gì đó khác, không cái gì chắn đường bạn cả.

Theo học, càng ngày càng thêm,

Theo Đạo, càng ngày càng bớt.

Những người quan tâm tới tri thức, toàn thể nỗ lực của họ là để biết ngày càng nhiều hơn càng nhiều hơn. Họ cứ tích luỹ, và họ càng tích luỹ nhiều, họ càng bị nặng gánh nhiều. Bạn có thể nhìn quanh - mọi người dường như mang nhiều tải trọng nặng thế, bị nghiền nát dưới tích luỹ riêng của mình, khổ sở, nhưng dầu vậy vẫn níu bám lấy nó bởi vì người đó nghĩ nó là cái gì đó quí giá.

Nếu bạn quan sát bản thân mình bạn sẽ ngạc nhiên rằng bạn cứ níu bám lấy đau đớn của mình; bạn cứ ham muốn rằng một ngày nào đó, ở đâu đó, cực lạc sẽ xảy ra, nhưng bạn cứ níu bám lấy đau đớn của mình, bạn chưa bao giờ vứt bỏ nó. Nhớ lấy, nó không níu bám lấy bạn, nó không thể níu bám vào bạn được, bạn níu bám lấy nó. Bạn không chỉ níu bám đâu, bạn cứ lớn lên cùng nó, bạn cứ giúp cho nó phát triển ngày càng nhiều hơn.

Lão Tử nói: Theo học, càng ngày càng thêm. Toàn thể nỗ lực của người đó là học nữa, tích luỹ nữa, biết nữa. Và người đó càng biết nhiều người đó càng trở nên biết bên trong ít hơn, bởi vì thế thì bản thể bị mất nhiều hơn. Thế thì người đó trở thành đống thông tin, chỗ để đồ đồng nát, và người đó không thể tìm thấy bản thân mình, mình ở đâu. Người đó bị mất hút trong rừng rậm tri thức của riêng mình.

Theo học, càng ngày càng thêm.

Chính điều đối lập lại mới là người học đạo, người học chân lí, không phải tri thức, người học về hiện hữu, không học về trở thành. Người đó là chính cái đối lập. Người đó cứ đánh mất đi hàng ngày, người đó dỡ bở gánh nặng cho bản thân mình, người đó dỡ bỏ. Việc học duy nhất của người đó là cách dỡ bỏ. Điều duy nhất người đó quan tâm là cách dỡ bỏ gánh nặng toàn bộ.

Một triết gia Đức tới gặp Maharshi Raman. Tất nhiên ông ta đã đi lâu, và ông ta phải đã nghĩ nhiều về điều ông ấy sẽ hỏi. Khi ông ấy tới Raman ông ấy nói, "Tôi đã tới để ngồi gần thầy, để học nhiều." Raman nhìn ông ta với từ bi sâu sắc và nói, "Thế thì ông đã tới nhầm người rồi bởi vì ở đây ta chỉ dạy dỡ bỏ. Nếu ông đã tới để học ông đã tới nhầm chỗ, đi đâu đó khác đi; nhưng nếu ông sẵn sàng dỡ bỏ, đủ chín chắn để dỡ bỏ, thế thì ông có thể ở lại đây."

Ông ấy đúng. Ở gần hiền nhân bạn đi tới dỡ bỏ. Khi bạn chán với việc học của mình, khi bạn đã học nhiều và chẳng thu được cái gì, khi bạn biết nhiều nhưng bạn đã hoàn toàn quên mất mình là ai, khi bạn biết nhiều về những thứ không cần thiết, những thứ không bản chất, và tri thức bản chất này về hiện hữu riêng của bạn bị mất, thế thì bạn đi tới hiền nhân để dỡ bỏ.

Và đó là buông bỏ vĩ đại nhất. Buông bỏ của cải là dễ dàng, bởi vì nó ở bên ngoài bạn. Kẻ cướp có thể lấy nó đi, nó có thể bị lấy trộm, nó không phải là một phần của bạn, nó là ở bên ngoài! Bạn có thể vứt bỏ nó dễ dàng.

Nhưng tri thức của bạn trở thành hiện tượng bên trong, nó nắm bên trong bạn, nó chạy trong máu bạn, nó trở thành một phần xương bạn, nó trở thành chính tuỷ bạn; khó mà buông bỏ nó.

Dễ học một thứ, rất khó dỡ bỏ nó. Làm sao dỡ bỏ được khi bạn biết điều nào đó? Rất khó trở thành không biết nó. Làm sao vứt bỏ nó? Nó ở sâu thế bên trong bạn. Chừng nào bạn còn chưa vượt ra ngoài tâm trí, vì bạn bị đồng nhất với tâm trí, bạn không thể vứt bỏ được nó bởi vì thế thì bạn nghĩ 'Nó là mình.' Thế thì bạn nghĩ tri thức của bạn là hiện hữu của bạn.

Làm đi! Mọi cách thiền đều là kĩ thuật để đi khỏi tâm trí, để thu lấy chút ít khoảnh cách với tâm trí, để trở nên xa cách chút ít và không bị đồng nhất với nó, để siêu việt lên trên tâm trí, để trở thành người quan sát trên núi để cho bạn có thể thấy điều đang xảy ra trong tâm trí. Khi bạn tách rời khỏi tâm trí, chỉ thế thì mới có khả năng vứt bỏ cái gì đó, vứt bỏ tri thức, dỡ bỏ.

Theo Đạo, càng ngày càng bớt.

Đó là cái thu được của người đó. Người đó thu được bằng việc đánh mất đi từng ngày. Đó là việc học của người đó, người đó học bằng việc dỡ bỏ từng ngày. Một khoảnh khắc tới khi người đó lại là đứa trẻ, không biết cái gì. Một khoảnh khắc tới khi người đó lại đi vào trong thiên đường.

Người đó nếm trải quả đắng của tri thức, nhưng người đó thấy nó là ngu xuẩn. Tri thức là ngu xuẩn sâu sắc.

Người đó tìm thấy nó, bây giờ người đó đi vào trong thiên đường lần nữa. Bây giờ không rắn nào có thể dụ dỗ được người đó. Người đó đi tới chín chắn - như trẻ con nhưng chín chắn; đứa trẻ, hồn nhiên - nhưng tỉnh táo, nhận biết, ý thức.

Bây giờ người đó đạt tới thuần khiết lớn hơn, bởi vì thuần khiết mà không có nhận biết nhất định sẽ bị mất đi. Ai đó sẽ cám dỗ, ai đó sẽ biến chất, và nếu không có ai cả, bản thân bạn sẽ tự làm biến chất mình, bởi vì bạn không tỉnh táo.

Adam phải bị đuổi ra khỏi vườn thiên đường. Anh ta đơn giản đã hồn nhiên. Anh ta đã là Phật ở một phần: anh ta đã hồn nhiên, anh ta giống như Jesus ở một phần: anh ta đã hồn nhiên, nhưng phần khác còn bị thiếu, anh ta không nhận biết.

Adam là bắt đầu, Jesus là chỗ cuối. Adam là một nửa, Jesus là đầy đủ - nửa kia đã trở nên nhận biết. Bây giờ Jesus là không thể bị biến chất. Ông ấy không chỉ thuần khiết, ông ấy còn là không thể bị biến chất, hồn nhiên của ông ấy bây giờ là tuyệt đối.

Theo Đạo, càng ngày càng bớt.

Bớt rồi lại bớt, đến mức vô vi.

Điều này rất tinh tế. Chú ý nhiều như bạn có thể chú ý. Có tính thiền về điều đó nhất có thể được.

Bạn có thể không biết rằng từ thiền - meditation bắt nguồn từ cùng gốc như thuốc - medication, y học, và nghĩa gốc của từ này là - một kĩ thuật để trở thành toàn thể, kĩ thuật để trở thành mạnh khoẻ. Thuốc là y học, cũng giống như thế, thiền cũng là thuốc. Nó làm cho bạn thành toàn thể, được hoà nhập, mạnh khoẻ.

Chú ý, lắng nghe nó một cách thiền nhất có thể được. Khi bạn lắng nghe một cách có tính thiền bạn hiểu, khi bạn lắng nghe một cách tập trung bạn học. Nếu bạn lắng nghe với sự tập trung, bạn sẽ thu được tri thức, nếu bạn lắng nghe một cách có tính thiền, bạn sẽ mất tri thức. Và khác biệt là rất tinh tế.

Khi bạn lắng nghe một cách chăm chú, chăm chú nghĩa là căng thẳng, nó nghĩa là bạn đang căng thẳng, quá hăm hở để học, để hấp thu, để biết. Bạn quan tâm tới tri thức, tập trung là cách hướng tới tri thức; tâm trí hội tụ vào một điều tất nhiên, học nhiều hơn.

Thiền là tâm trí không hội tụ, bạn đơn giản im lặng, không căng thẳng trong tâm trí, không với thôi thúc để biết và học, không, với thảnh thơi toàn bộ, trong buông bỏ, trong việc mở bản thể mình.

Bạn lắng nghe, không biết, bạn đơn giản hiểu. Đây là những cách lắng nghe khác nhau.

Nếu bạn cố biết, thế thì bạn đang cố ghi nhớ điều tôi nói, sâu bên dưới bạn đang lặp lại nó, bạn đang ghi chép bên trong tâm trí, bạn đang viết nó trong thế giới của kí ức của bạn, bạn quan tâm tới việc để nó được bắt rễ sâu trong bạn để cho bạn không quên. Thế thì nó sẽ trở thành tri thức.

Và cùng hạt mầm đó có thể đã trở thành dỡ bỏ, hiểu biết. Thế thì bạn đơn giản lắng nghe, bạn không quan tâm tới tích luỹ nó, bạn không quan tâm tới việc viết nó vào kí ức của mình, vào tâm trí mình. Bạn đơn giản nghe cởi mở, như bạn nghe âm nhạc, như bạn nghe chim hót trên cây, như bạn nghe gió thoảng qua rặng thông cổ, như bạn nghe tiếng nước trong thác đổ - không có gì để ghi nhớ, không có gì để học thuộc lòng, bạn không nghe bằng tâm trí vẹt, bạn đơn giản nghe mà không có tâm trí nào - việc lắng nghe là hay, nó là cực lạc, không có mục đích trong nó, trong bản thân mình nó là cực lạc, nó là phúc lạc.

Lắng nghe có tính thiền, không với tập trung. Mọi trường học, cao đẳng, đại học đều dạy tập trung, bởi vì mục đích là ghi nhớ. Ở đây mục đích không phải là ghi nhớ, mục đích không phải là học chút nào, mục đích là dỡ bỏ.

Lắng nghe một cách im lặng, và không nghĩ rằng bạn sẽ quên. Không cần nhớ; chỉ cái rác rưởi mới cần nhớ, bởi vì bạn cứ quên nó.

Bất kì khi nào bạn nghe chân lí đều không cần nhớ nó bởi vì nó không thể bị quên được. Bạn có thể không có khả năng nhớ các lời nhưng bạn sẽ nhớ điều tinh tuý - và cái đó sẽ không là một phần của kí ức bạn, nó sẽ là một phần của bản thể bạn.

Tôi đang nói điều gì đó ở đây, Lão Tử đang nói điều gì đó ở đây qua tôi, để làm lộ ra một phần của bản thể giấu kín của bạn. Ông ấy không nuôi bạn bằng thông tin mới, ông ấy chỉ làm lộ bạn ra, khám phá lại bạn, cho bạn thoáng nhìn về bản thể riêng của mình.

Bớt rồi lại bớt, đến mức vô vi.

Tri thức là việc làm, nó là xung đột, vật lộn, điều Darwin gọi là 'sống còn của kẻ mạnh nhất.' Nó là tranh đấu với tự nhiên, nó là cuộc chiến thường xuyên của con người chống lại cái toàn thể. Ngu xuẩn! Nhưng nó có đó.

Khi bạn muốn học cái gì đó bạn thực tế đang cố học làm cái gì đó. Mọi tri thức đều thực chứng, thực hành, bạn sẽ biến đổi nó thành thực hành của mình, bạn sẽ làm cái gì đó với nó, bằng không bạn sẽ nói - "Sao lại học? Phỏng có ích gì?" Bạn học nó như một tiện dụng.

Đó là lí do tại sao trong thế giới thực chứng, kinh nghiệm, nghệ thuật dần dần biến mất. Không ai muốn nghe thơ ca, không ai muốn nghe âm nhạc, bởi vì vấn đề là: Bạn có thể làm gì với nó? Bạn có thể làm ra tiền từ nó không? Bạn có thể trở nên quyền lực từ nó không? Bạn có thể làm được gì? Bạn có thể sửa xe ô tô bằng việc nghe nhạc không? Bạn có thể làm được nhà không? Không, nó không thể được dùng, âm nhạc không phải là tiện ích, nó không có tiện ích - và đó là cái đẹp của nó.

Toàn thể cuộc sống là không tiện dụng, nó không có mục đích, nó không định đi đâu cả. Nó đơn giản ở đây, nó không đi đâu cả. Nó không có mục đích để đạt tới, nó không có định mệnh. Nó là vở kịch vũ trụ - điều người Hindu gọi là leela, vở kịch, như trẻ con chơi mà không có mục đích nào trong cách nhìn - bản thân việc chơi là mục đích, chúng đang tận hưởng nó, chúng đang vui mừng trong nó, chúng hạnh phúc - kết thúc!

Việc học bao giờ cũng là với cái nhìn để làm cái gì đó. Nó là kĩ thuật hướng tới việc trở thành người làm vĩ đại. Nếu bạn biết nhiều hơn, bạn có thể làm nhiều hơn. Thế thì dỡ bỏ sẽ làm gì? Nó sẽ làm bạn thành người vô làm.

Dần dần bạn sẽ không biết cái gì và bạn sẽ không có khả năng làm. Dần dần khi tri thức biến mất khỏi bạn, việc làm cũng sẽ biến mất. Bạn sẽ trở thành hiện hữu, thế thì bạn có thể hiện hữu, nhưng bạn sẽ không là người làm. Tôi không ngụ ý rằng bạn sẽ không làm gì - ngay cả Phật cũng phải đi xin, ngay cả Lão Tử cũng phải cố gắng mọi cách và mọi thứ để tìm bánh mì và bơ và những thứ như thế; khi trời mưa ông ấy phải tìm chỗ trú ẩn - ông ấy sống lâu, và ông ấy đã sống cuộc sống rất lành mạnh. Không, tôi không ngụ ý rằng bạn không làm, tôi ngụ ý bạn trở thành vô người làm. Mọi sự bắt đầu xảy ra. Bạn không làm chúng, chúng xảy ra. Người làm, người thao túng, ra đi, tan biến, biến mất, và cùng với người làm ra đi, bản ngã không còn được tìm thấy nữa.

Mọi người tới tôi và họ hỏi: "Làm sao chúng tôi có thể buông xuôi được bản ngã?" Bạn không thể buông xuôi được bản ngã. Nếu bản ngã có đó, ai sẽ buông xuôi? Đây là bản ngã đang hỏi, bản ngã đang hỏi làm sao buông xuôi.

Bạn có thể cúi đầu, bạn có thể để đầu bạn dưới chân tôi và bạn có thể nói 'Tôi buông xuôi', nhưng cái tôi này đang nói đấy, nó là cái phải bị buông xuôi - bây giờ nó sẽ sống sót, và được nuôi dưỡng qua buông xuôi bản thân nó, nó sẽ đi và nói với mọi người: tôi đã buông xuôi toàn bộ theo Thầy, tôi không còn nữa. Nhưng cái tôi vẫn tiếp diễn, chẳng khác biệt gì điều nó gieo rắc. Nó gieo rắc bản thân nó qua mọi thứ - qua buông xuôi, qua từ bỏ.

Không, bản ngã không thể bị buông xuôi. Nhưng nếu bạn bắt đầu dỡ bỏ, một ngày nào đó bạn bỗng nhiên thấy rằng bản ngã chưa bao giờ tồn tại! Ngay chỗ đầu tiên nó không có đó và bạn đang hỏi câu hỏi ngu xuẩn: làm sao buông xuôi? Nó không có đó ngay từ chính lúc ban đầu, nó chưa bao giờ tồn tại. Bỗng nhiên bạn bắt đầu nhìn vào bên trong bản thân mình và nó không được tìm thấy ở đó, thậm chí không có dấu vết gì về nó. Nó chưa bao giờ có đó. Nó là khái niệm giả tới qua việc làm.

Cho nên có hệ thống: tri thức, để giúp bạn trở thành người làm, thế thì khi bạn trở thành người làm bạn trở thành trung tâm - trung tâm giả tất nhiên, bạn không thể là trung tâm thực được bởi vì bạn không tách rời khỏi sự tồn tại. Trung tâm thực là có thể chỉ nếu bạn có thể tồn tại không tách rời sự tồn tại - bạn có thể tồn tại một cách tách rời được không? Bạn có thể tồn tại mà không có không khí bao quanh bạn được không? Bạn có thể tồn tại mà không thở được không? Bạn có thể tồn tại mà không có mặt trời liên tục có đó cho bạn cuộc sống và năng lượng được không? Bạn có thể tồn tại mà không có cây liên tục cho bạn quả không? và đất cho thu hoạch? Bạn có thể tồn tại mà không có mưa và cát và biển được không? Bạn có thể tồn tại mà không có sao và trăng được không? Bạn không thể tồn tại được. Tách rời, bạn không thể tồn tại được.

Thế thì làm sao bạn có thể nói rằng bạn có trung tâm được? Duy nhất cái toàn thể có thể có trung tâm. Thực tế chỉ cái toàn thể mới có thể được phép nói ta, không ai khác.

Nhưng bằng việc mất tri thức, dần dần bạn triệt phá toàn thể ngôi nhà. Nhưng bắt đầu từ nền móng đã. Nền móng là tri thức. Làm mất móng, vứt bỏ móng, và ngôi nhà bắt đầu sụp đổ. Ngôi nhà là việc làm. Nền móng là từ tri thức, ngôi nhà là việc làm, và bên trong ngôi nhà một thứ tưởng tượng như ma đang sống, cái chính là bản ngã.

Khi nền móng biến mất ngôi nhà sụp đổ. Khi nhà đổ bạn bỗng nhiên trở nên nhận biết rằng không ai sống ở đó cả. Ngôi nhà bao giờ cũng trống rỗng. Đó chỉ là một ý tưởng, ý chợt nảy ra. Chỉ là mơ trong tâm trí, ác mộng.

Bớt rồi lại bớt, đến mức vô vi.

Không làm mà không gì là không làm,

Đó là bí mật. Bằng không làm gì mọi thứ lại được làm. Mọi thứ đã được làm, bạn chen vào một cách không cần thiết, bạn làm nhiều ồn ào không cần thiết. Không có bạn mọi sự vẫn diễn ra tốt đẹp như nó có thể diễn ra.

Một khi bạn biết điều đó bạn vứt bỏ người làm, bạn trở thành một phần của dòng chảy, bạn nổi cùng sông, bạn thậm chí không bơi. Ngay bây giờ bạn đang cố đi ngược dòng, và thế thì tất nhiên bạn cảm thấy mệt mỏi, và thế thì tất nhiên bạn cảm thấy bị thất bại. Không ai cố đánh bại bạn cả, sông không cố đánh bại bạn, thực tế, sông hoàn toàn quên lãng sự kiện là bạn tồn tại. Và đây là điều may mắn cho sông, bằng không sông sẽ phát điên nếu nó đi tới biết về bạn, rằng bạn tồn tại; nhiều người điên thế. Không, sông hoàn toàn quên lãng sự kiện này, vô nhận biết một cách phúc lạc rằng bạn tồn tại, rằng bạn đang cố tranh đấu ngược dòng.

Chuyện xảy ra - hôm đó chắc phải là một ngày như thế này - trời mưa, và sông chảy qua bên cạnh làng đang dâng nước lụt lên. Bỗng nhiên mọi người chạy xô tới nhà Mulla Nasrudin và họ nói: "Nasrudin, anh làm gì ở đây thế? Anh không nghe nói gì sao? Vợ anh ngã xuống dòng nước rồi - đi ra và cứu cô ấy đi!" Nasrudin chạy nhanh ra.

Không ai đã trông đợi rằng anh ta chạy nhanh thế bởi vì mọi ông chồng bằng cách nào đó đều muốn vợ bị chết đuối trong sông nào đó. Điều đó là hoàn hảo. Và mọi người trong làng đó đều biết rằng họ đã không sống tốt, mọi sự bao giờ cũng đi sai, và họ đang tranh đấu liên tục, cho nên điều đó là phúc lạc, ân huệ từ trời - nhưng Mulla Nasrudin chạy nhanh thế, họ không thể tin được rằng anh ta yêu cô ấy nhiều thế.

Anh ta nhảy xuống sông và bắt đầu cố gắng - tranh đấu với dòng sông, anh ta bắt đầu bơi ngược dòng. Mọi người nói: "Anh làm gì thế? Anh có ngu không đấy? Sông đã đưa vợ anh đi xuôi dòng rồi! Anh đang đi đâu?"

Nasrudin nói, "Im đi, tôi biết vợ tôi rõ lắm. Cô ấy bao giờ cũng đi ngược dòng, cô ấy không thể đi xuôi dòng được, điều đó không phải là bản tính của cô ấy."

Mọi người đều đi ngược dòng, cố tranh đấu với dòng sông - Tại sao? Bởi vì trong tranh đấu bạn có thể tạo ra khái niệm về bản ngã. Trong thách thức, trong kháng cự, bạn có thể tạo ra khái niệm về bản ngã; nếu bạn vứt bỏ tranh đấu và bạn nổi cùng dòng sông, dần dần bạn sẽ đi tới biết rằng bạn không có. Đó là lí do tại sao mọi người thích thách thức, mọi người thích nguy hiểm, mọi người muốn tranh đấu. Nếu không có ai để tranh đấu họ sẽ tạo ra cái gì đó hay người khác để tranh đấu, bởi vì chỉ trong tranh đấu bản ngã của họ mới có thể được duy trì - và nó phải được duy trì liên tục; nó giống như xe đạp - bạn đạp nó, và bạn phải cứ đạp mãi bằng không nó sẽ đổ. Bạn phải liên tục đạp nó.

Bản ngã cần đạp liên tục. Mọi khoảnh khắc bạn phải tranh đấu với cái gì đó hay người khác.

Một khi bạn dừng tranh đấu, bỗng nhiên bạn thấy xe đạp đã đổ. Bản ngã không thể tồn tại mà không có tranh đấu.

Học giúp cho làm, làm giúp cho tranh đấu, tranh đấu tạo ra bản ngã - đây là hệ thống, khoa học.

Và đây là tất cả tôn giáo là gì. Vứt bỏ tri thức, quên nó đi, trở thành hồn nhiên như đứa trẻ, bỗng nhiên bạn thấy mọi sự đang thay đổi. Bây giờ bạn không là người làm. Khi bạn không là người làm, không phải là mọi sự dừng xảy ra, chúng vẫn tiếp tục; bạn không liên quan - khi bạn không có, không bị xáo trộn, mọi sự xảy ra; mặt trời mọc như nó bây giờ vẫn đang mọc...

Bạn có nghe nói về một bà già sống ở một làng nhỏ và tin rằng chính vì bà ấy mà mặt trời mọc trong làng không? Bà ấy có nhiều gà trống, và trước khi mặt trời mọc chúng sẽ bắt đầu gây tiếng động, gáy lên, và bà ấy tin rằng chính bởi vì những con gà trống đó mà mặt trời mọc.

Đó là điều logic. Bao giờ cũng vậy, chúng gây ra tiếng động - và lập tức mặt trời bắt đầu mọc, chưa bao giờ khác đi. Bà ấy bảo với dân làng: "Chính vì tôi mà mặt trời mới mọc. Một khi tôi rời khỏi làng các ông bà sẽ sống trong bóng tối." Họ cười. Bực mình, bà ấy bỏ đi cùng lũ gà trống của mình.

Bà ấy sang làng khác, và tất nhiên, đến sáng mặt trời mọc. Bà ấy cười và nói, "Bây giờ họ sẽ hiểu! Bây giờ mặt trời đang mọc ở làng này! Bây giờ họ sẽ kêu và khóc và hối hận, nhưng ta sẽ không quay lại đâu."

Mọi sự đã từng xảy ra mà không có bạn. Mọi sự đã từng hoàn hảo mà không có bạn. Khi bạn sẽ không có ở đây mọi thứ sẽ hoàn hảo như mọi khi thôi. Nhưng bạn không thể tin được vào điều đó bởi vì nếu bạn tin vào điều đó bản ngã của bạn biến mất.

Mọi sự sẽ tiếp diễn khi người làm biến mất.

Không làm mà không gì là không làm,

Mọi thứ xảy ra bởi vì cái toàn thể đang vận hành. Và khi bạn không tranh đấu bạn cũng trở thành phương tiện của cái toàn thể, bước chuyển, chiếc sáo, hổng hoác bên trong, và cái toàn thể cứ hát qua bạn. Những bài ca hay sẽ cứ tới qua bạn.

Cho dù bây giờ mặc cho bạn, chúng thỉnh thoảng vẫn tới. Đôi khi bạn cảm thấy tâm trạng im lặng tới, bạn không biết nó tới từ đâu - chỉ từ trời xanh; nó tới bởi vì bằng cách nào đó trong khoảnh khắc đó bạn quên mất tranh đấu. Bạn quên mất - bạn có thể đã từng bị mệt mỏi - bạn quên tranh đấu, và bỗng nhiên mọi thứ trở nên đẹp.

Nhưng bầu trời không phải bao giờ cũng luôn thoáng. Mây lại tụ tập bởi vì bạn lại bắt đầu. Ngay ở khoảnh khắc bạn cảm thấy mọi thứ là đẹp, bỗng nhiên bạn bắt đầu làm cái gì đó; tâm trí bắt đầu nghĩ: Khoảnh khắc này sẽ kéo dài được bao lâu? Mình có thể đánh mất nó cho nên mình phải làm cái gì đó để bảo vệ nó, để làm cho nó an ninh!

Bây giờ bạn đã đi vào. Chiếc sáo không còn hổng nữa, nó bị đầy bởi bạn, âm nhạc không còn tuôn chảy, nó bị mất. Và khi nó bị mất bạn nghĩ: Trông đấy, mình phải cố nhiều hơn. Chính bởi vì nỗ lực của bạn mà nó bị mất, nhưng tâm trí bạn cứ nói bạn phải cố gắng chăm chỉ hơn, thế thì nó sẽ tiếp tục.

Thỉnh thoảng, ngồi dưới sao, bạn cảm thấy phúc lạc nảy sinh bên trong tim bạn. Nó dường như không phải của thế giới này. Bạn ngạc nhiên. Bạn không thể tin được điều đó.

Tôi đã bắt gặp những người đơn giản, người đã biết nhiều khoảnh khắc trong cuộc sống của họ, điều giống như Phật, điều thuộc vào tâm thức Christ, nhưng họ chưa bao giờ nói về chúng cho bất kì ai bởi vì bản thân họ không tin rằng chúng là có thể. Họ thực tế đã kìm nén chúng. Họ đã từng nghĩ rằng họ phải đã tưởng tượng ra chúng: Làm sao điều đó có thể xảy ra mà không có bất kì nỗ lực nào của riêng mình? Làm sao lại có thể có chuyện bỗng nhiên người ta trở nên phúc lạc?

Bạn có thể nhớ chúng trong cuộc sống riêng của mình - và trong những khoảnh khắc như vậy khi bạn chưa bao giờ mong đợi chúng - đi tới văn phòng, trong thường lệ hàng ngày, mặt trời lên cao và bạn vã mồ hôi, và bỗng nhiên cái gì đó rọi vào nhà, và trong một khoảnh khắc bạn không còn là bạn cũ nữa. Thiên đường được thu lại.

Và thế rồi nó lại bị mất đi. Bạn quên mất về nó bởi vì nó không phải là một phần của phong cách sống của bạn. Bạn thậm chí không nói về nó, bạn nghĩ 'Mình phải đã tưởng tượng ra nó. Làm sao những điều này là có thể được? Và mình đã không làm cái gì cho nên làm sao nó có thể xảy ra được? Nó phải đã là ảo giác, và ảo tưởng hay giấc mơ.' Bạn không nói về nó.

Như tôi đã quan sát hàng nghìn người một cách sâu sắc tôi đã không bắt gặp mấy người mà không tìm ra những khoảnh khắc như vậy trong cuộc đời của họ. Nhưng họ chưa bao giờ nói về chúng cho bất kì ai. Cho dù họ có thử nói, mọi người cười và họ nghĩ: Anh ngu xuẩn, đần độn. Họ không tin, họ kìm nén.

Không chỉ nhân loại đã kìm nén dục, nhân loại đã kìm nén cái chết, nhân loại đã kìm nén đủ mọi thứ là đẹp trong cuộc sống.

Con người đã bị buộc trở thành như máy tự động, robot. Mọi manh mối, mọi cánh cửa đã bị đóng lại với cái không biết.

Nhưng Lão Tử là đúng, và điều ông ấy nói ông ấy biết - tôi biết điều đó. Mọi sự cứ xảy ra theo cách riêng của chúng.

Trong nhiều năm tôi đã không làm gì cả, thậm chí không nghĩ về chúng. Chúng cứ xảy ra theo cách riêng của chúng. Điều cực kì vui mừng là thấy cách mọi sự cứ xảy ra theo cách riêng của chúng. Điều cực kì vui mừng là thấy cách mọi sự cứ xảy ra theo cách riêng của chúng.

Nhiều điều xảy ra mà không có việc làm của bạn. Và khi nó xảy ra không có việc làm của bạn nó có cái đẹp của riêng nó. Nó không có bạo hành trong nó. Nó có duyên dáng. Nó đáng yêu. Khi bạn làm nó, bạn áp đặt nó. Ân huệ bị mất, nó trở thành xấu.

Bạo hành không thể duyên dáng được. Và là không bạo hành - đây là cách duy nhất, như Lão Tử nói. Đơn giản vứt bỏ tri thức, người làm. Chỉ hiện hữu và để mọi sự hiện hữu. Và mọi thứ bắt đầu nở hoa, và mọi thứ bắt đầu tuôn chảy. Tri thức đã làm cho bạn thành đông cứng.

Bớt rồi lại bớt, đến mức vô vi.

Không làm mà không gì là không làm,

Thường dùng vô vi thì được thiên hạ,

Bằng dùng hữu vi thì không đủ trị thiên hạ

Những người đã làm những điều vô cùng đều là vô người làm. Người làm có thể dường như làm mọi thứ nhưng những điều này không kéo dài.

Alexanders, Napoleons, Hitlers, Mussolinis, họ đã cố gắng vất vả để làm mọi thứ, nhưng họ đã tạo ra chỉ ác mộng quanh bản thân họ, và trong bản thân họ. Việc làm riêng của họ tốn phí hàng nghìn, hàng triệu mạng người, và bản thân họ nữa. Việc làm riêng của họ trở thành tự tử. Họ đã giết hàng triệu người, và chung cuộc họ đã giết bản thân mình. Đó là mọi điều đã xảy ra. Họ đã tồn tại như cơn ác mộng. Người điên. Loạn thần kinh. Sát nhân. Những người đó không phải là người chinh phục. Họ đã không chinh phục thế giới.

Thế rồi nhìn vào một Phật, một Lão Tử, một Jesus; một kiểu nở hoa khác. Hàng thế kỉ trôi qua, thời đại tới rồi đi, Lão Tử vẫn còn nở hoa, hương thơm của ông ấy vẫn còn tươi mới như bao giờ. Nó đã không mất đi chút nào tính mới của nó - nó đã không trở thành cũ. Nó đã không trở thành khô khan. Nó vẫn tươi mới như giọt sương sớm của sáng nay.

Những người đã sống trong bây giờ bao giờ cũng vẫn còn trong bây giờ. Họ chưa bao giờ là của quá khứ.

Lão Tử còn đương đại hơn bất kì Hitler hay Mussolini nào. Một Lão Tử sẽ vẫn còn là đương đại trong hàng nghìn năm tới. Ông ấy bao giờ cũng là đương đại. Một Jesus chưa bao giờ là một phần của lịch sử quá khứ, ông ấy bao giờ cũng là một phần của hiện tại. Ông ấy chết, nhưng ông ấy chưa bao giờ chết. Ông ấy vẫn tiếp tục sống - đó là nghĩa của câu chuyện ngụ ngôn Ki tô giáo về phục sinh: ông ấy chết trên cây thập tự nhưng ông ấy đã được người ta thấy vào một hôm khác đang bước đi trên đường. Đừng hiểu điều đó theo từng lời. Đây là chuyện ngụ ngôn hay với ý nghĩa sâu sắc. Bạn đã giết chết ông ấy trên cây thập tự, nhưng bạn không thể giết được ông ấy. Trong vài ngày ông ấy đã bước đi, lại di chuyển.

Bạn không thể giết chết một Jesus. Người đã biết tới vô làm không thể bị giết chết bởi vì chỉ bản ngã mới có thể bị giết chết. Bản ngã có thể bị phá huỷ, bản thể không bao giờ. Người đó được phục sinh.

Và trong Ki tô giáo chính điều đối lập đã xảy ra - cây thập tự trở thành điều có ý nghĩa nhất. Phục sinh phải đã trở thành điều có ý nghĩa nhất, không phải là cây thập tự, bởi vì nhiều người đã chết trên cây thập tự, điều đó không phải là rất có ý nghĩa. Điều có ý nghĩa nhất là phục sinh. Toàn thể Ki tô giáo đáng phải phụ thuộc vào điều đó - rằng Jesus không thể bị giết chết. Chúng ta giết ông ấy, chúng ta đóng đinh ông ấy, nhưng ông ấy không thể bị giết. Ông ấy vẫn còn tươi tắn, ông ấy bao giờ cũng tươi tắn. Bạn có thể gặp ông ấy ở ngã tư đường bây giờ. Bạn có thể tìm thấy ông ấy ở bất kì chỗ nào.

Ở Ấn Độ, chúng ta chưa bao giờ mô tả bất kì hoá thân avatar nào, Ram, Krishna, Phật, Mahavir, là già. Không phải là họ không bao giờ trở nên già, họ có trở nên già chứ, thân thể phải tuân theo cùng luật, tự nhiên chưa bao giờ tin vào ngoại lệ, qui luật là tuyệt đối. Ram và Krishna và Phật và Mahavir - họ cũng trở nên già nhưng chúng ta chưa bao giờ mô tả họ là già, bao giờ cũng như thanh niên. Mọi ảnh đã tồn tại ở Ấn Độ đều là Mahavir trẻ, Phật trẻ, Krishna trẻ, Ram trẻ, chưa bao giờ già - vấn đề là gì? Bởi vì chúng ta đã biết sự trẻ trung của họ, và chúng ta đã cảm thấy rằng họ chưa bao giờ trở nên già. Thân thể tới rồi đi nhưng tính trẻ của họ còn lại. Hương thơm của họ, hồn nhiên của họ, có phẩm chất của vĩnh hằng trong nó.

Đây là những người chinh phục thực và họ đã không làm cái gì cả. Người ta chẳng bao giờ biết Lão Tử đã làm gì - không cái gì. Bạn không thể tìm thấy cuộc sống nào yên ổn hơn cuộc sống của Lão Tử. Không cái gì xảy ra. Chỉ một điều đã xảy ra - ông ấy đã xảy ra. Có vậy thôi. Không cái gì khác xảy ra.

Đó là lí do tại sao những người này không được xét tới trong lịch sử. Nhiều nhất họ trở thành những cước chú nhỏ, bởi vì họ không có lí lịch nào. Họ có cái không. Hitler có tiểu sử lớn. Nhiều điều thế đã xảy ra quanh ông ta, chỉ không cái gì đã xảy ra bên trong ông ta. Chỉ một điều chưa bao giờ xảy ra, và đó là bản thể của ông ta. Nhiều điều khác đã xảy ra: bạn có thể cứ viết và viết hàng nghìn trang, và dầu vậy nhiều điều vẫn bị bỏ lại. Nhưng Lão Tử sao? Chỉ là cước chú.

Bạn thậm chí có thể vứt bỏ cước chú đó. Ông ấy không phải là một phần của lịch sử, không phải là một biến cố chút nào. Nhưng đây là những người chinh phục thực. Lão Tử vẫn cứ quăng lưới của ông ấy, và mọi người vẫn mắc lưới, mọi người vẫn bị chuyển đổi, biến đổi, phục sinh từ nấm mồ của họ. Phép màu cứ diễn ra.

Thường dùng vô vi thì được thiên hạ,

Bằng dùng hữu vi thì không đủ trị thiên hạ

Đừng bao giờ thúc ép bất kì ai làm cái gì đó, đừng bao giờ thúc ép bản thân bạn làm cái gì đó, để mọi sự xảy ra, thế thì Thượng đế sẽ làm chúng qua bạn. Có hai cách để làm mọi thứ: một cách, bạn làm; cách khác, Thượng đế làm chúng qua bạn. Nếu bạn làm chúng, bạn tạo ra lo âu cho bản thân mình, phiền não, đau khổ, bởi vì thế thì bạn trở thành hướng kết quả; bạn nghĩ - Mình sẽ thành công hay không? Bạn trở nên quan tâm tới kết quả cuối cùng hơn với quá trình. Và thế thì bạn thường xuyên lo nghĩ; và bất kì cái gì xảy ra bạn sẽ bị thất vọng.

Nếu bạn thành công bạn sẽ bị thất vọng bởi vì thành công sẽ không chuyển giao hàng hoá mà bạn đã nghĩ là sẽ được chuyển giao bởi nó. Nếu nó thất bại, tất nhiên bạn sẽ khổ.

Những người thất bại đều trong khổ, những người đã thành công đều trong khổ. Thực tế những người đã thành công còn khổ nhiều hơn những người đã thất bại bởi vì người thất bại có thể vẫn còn hi vọng. Người đã thành công thực sự không thể hi vọng được. Người đó trở thành vô vọng. Bây giờ người đó không có đâu mà đi, người đó đã thành công rồi - cứ hỏi những người rất giầu tại sao họ trong khổ thế. Người nghèo - chúng ta có thể hiểu được, sao người giầu lại trong khổ nhiều thế? Họ đã thành công, và bây giờ, đang thành công, họ đã đi tới nhận ra rằng nó đã là vô dụng, thành công đó đã không cho họ cái gì cả, nó đơn giản đã làm phí hoài toàn thể đời họ.

Bây giờ, thời gian mất đi không thể thu lại được, và dường như không có tương lai và không có hi vọng bởi vì họ có thể có hàng triệu đô la và nhiều nhất nếu họ tiếp tục theo cùng đường họ sẽ có nhiều triệu nữa. Nhưng cái gì có từ cái đó? Nếu nhiều triệu thế đã không cho thoả mãn nào, nhiều triệu hơn nữa sẽ không cho điều đó đâu.

Từ satisfaction - thoả mãn này phải được hiểu. Từ này là rất kì lạ: nó bắt nguồn từ gốc Latin satir. Thoả mãn satisfaction, satisfy, satiate, chúng tới từ satir, và từ satir này bắt nguồn từ gốc tiếng Phạn sat. Sat nghĩa là thực, tuyệt đối thực. Từ cùng từ sat tới từ Nhật Bản satori - người đã nhận ra chân lí.

Sat nghĩa là chân lí, người đã nhận ra chân lí, đã đạt tới satori. Nhưng làm thoả mãn và thoả mãn, chúng đã mất tiếp xúc với gốc nguyên thuỷ của chúng. Không cái gì khác có thể thoả mãn ngoại trừ chân lí. Cho nên khi bạn thành công trong thế giới thì không có thoả mãn. Chỉ sat mới có thể thoả mãn.

Bạn có thể tích luỹ hàng triệu đô la và pound, nhưng bỗng nhiên bạn thấy chẳng cái gì thoả mãn, cơn khát của bạn vẫn còn như cũ, nó không được dịu đi. Và bây giờ không có hi vọng. Bạn đã học được thủ đoạn - cách thành công. Bây giờ bạn đã thành công, và bạn đã phí hoài toàn thể cuộc sống của mình trong thành công này, và thoả mãn không tới, nhưng thất vọng sâu sắc, trạng thái vô vọng lại tới. Còn nếu bạn thất bại? Tất nhiên thế thì làm sao có thể có thoả mãn được? Trong thế giới, nếu bạn thất bại thì bạn thất bại, nếu bạn thành công, bạn cũng thất bại.

Bạn có câu ngạn ngữ; bạn nói, "Không cái gì thành công như thành công." Tôi đã đổi nó đi một chút ít và tôi nói, "Không cái gì thất bại như thành công."

Thất bại thì thất bại đã đành, thành công cũng là thất bại. Chỉ có một khả năng: rằng bạn biết bản thể mình, sat. Chỉ cái đó mới có thể thoả mãn, chỉ cái đó là chưa bao giờ thất bại. Nhưng cái đó không phải là một phần của trở thành. Cái đó chẳng liên quan gì tới thời gian. Ngay bây giờ chính khoảnh khắc này nó sẵn có. Nó đã có đó trong vinh quang toàn bộ của nó. Nhà vua đang trên ngai vàng bên trong bạn nhưng bạn chưa bao giờ nhìn vào đó. Bạn đang tìm tiền, tri thức, danh vọng, quyền lực, và bạn đi ra. Và, tất cả những người đi ra - lại đây!

Vứt bỏ học, học việc dỡ bỏ. Lại đây! Vứt bỏ người làm, học cách làm mọi thứ mà không làm chúng.

Và có bí mật. Đây là bí mật vĩ đại nhất của tất cả, phép màu vĩ đại nhất có thể xảy ra cho bất kì ai, và đó là - bạn đơn giản trở thành lối đi, xe cộ, chiếc sáo hổng, và bài ca thiêng liêng bắt đầu tuôn chảy qua bạn.

Bạn chỉ đừng chen vào giữa bạn và bản thân mình. Đó là toàn thể tất cả yoga, mật tông, tôn giáo. Xin bạn gạt bản thân mình sang bên, đừng chen vào đường. Đứng sang bên và để xe của Thượng đế đi qua. Nếu bạn có thể học chỉ một điều thôi - cách đứng sang bên, bạn đã học được tất cả.

Và thế thì bạn trở nên nhận biết rằng mọi thứ đều cứ tự nó diễn ra. Cái toàn thể đang làm việc. Bộ phận không cần làm việc, nó chỉ cần tham gia. Nó chỉ cần không tạo ra rắc rối và xung đột. Nó chỉ cần ở cùng với cái toàn thể.

Ở cùng với cái toàn thể là có tính tôn giáo. Chống lại cái toàn thể là có tính phàm tục.

Xem Chương 4 – Quay về Mục lục – Quay về Mục lục Toàn tập