Chương 4. Công cụ cho biến đổi

Osho - Thân Thiết

Chương 4. Công cụ cho biến đổi

Đây là một trong những chân lí khó nhận ra nhất, rằng người ta vẫn còn như cũ - rằng dù chúng ta làm bất kì cái gì, chúng ta vẫn còn như cũ. Không có "hoàn thiện." Toàn thể bản ngã bị tan tành bởi vì bản ngã sống qua hoàn thiện, ý tưởng về hoàn thiện, ý tưởng về đạt tới đâu đó một ngày nào đó. Có thể không phải hôm nay nhưng ngày mai, ngày kia. Nhận ra sự kiện rằng không có hoàn thiện trong thế giới, rằng cuộc sống chỉ là lễ hội, nó chẳng giống gì như kinh doanh trong nó - một khi bạn hiểu điều này, toàn thể trò bản ngã dừng lại, và bỗng nhiên bạn được ném trở về khoảnh khắc này.

Chấp nhận bản thân mình

Khoảnh khắc bạn chấp nhận bản thân mình bạn trở nên cởi mở, bạn trở nên mong manh, bạn trở nên tiếp nhận. Khoảnh khắc bạn chấp nhận bản thân mình không có nhu cầu về bất kì tương lai nào bởi vì không cần cải tiến bất kì cái gì. Thế thì tất cả đều là tốt, thế thì tất cả đều là tốt như nó vậy. Trong chính kinh nghiệm đó cuộc sống bắt đầu mang mầu sắc mới, âm nhạc mới nảy sinh.

Nếu bạn chấp nhận bản thân mình, đó là việc bắt đầu của chấp nhận tất cả. Nếu bạn bác bỏ bản thân mình, bạn về căn bản đang bác bỏ vũ trụ; nếu bạn bác bỏ bản thân mình, bạn đang bác bỏ sự tồn tại. Nếu bạn chấp nhận bản thân mình, bạn đã chấp nhận sự tồn tại; thế thì chẳng có gì khác để làm ngoại trừ tận hưởng, mở hội. Không phàn nàn nào còn lại, không có đố kị; bạn cảm thấy biết ơn. Thế thì cuộc sống và cái chết đều tốt, thế thì niềm vui là tốt và nỗi buồn là tốt, thế thì ở cùng người yêu của mình là tốt và ở một mình là tốt. Thế thì bất kì cái gì xảy ra cũng đều tốt bởi vì nó xảy ra từ cái toàn thể.

Nhưng bạn đã từng bị ước định trong hàng thế kỉ để không chấp nhận bản thân mình. Tất cả các nền văn hoá của thế giới đều đã từng đầu độc tâm trí con người bởi vì tất cả chúng đều phụ thuộc vào một điều: hoàn thiện bản thân bạn. Tất cả chúng đều tạo ra lo lắng trong bạn - lo lắng là trạng thái căng thẳng giữa cái bạn đang là với cái bạn phải là. Mọi người nhất định vẫn còn lo lắng nếu có cái "phải" trong cuộc sống. Nếu có một lí tưởng phải được hoàn thành, làm sao bạn có thể thoải mái được? Làm sao bạn có thể ở nhà được? Không thể nào sống được bất kì cái gì một cách toàn bộ bởi vì tâm trí đang khao khát về tương lai. Và tương lai đó chẳng bao giờ tới cả - nó không thể tới được. Bởi chính bản chất của ham muốn của bạn, nó là không thể được. Khi nó tới bạn sẽ bắt đầu tưởng tượng ra những thứ khác, bạn sẽ bắt đầu ham muốn thứ khác. Bạn bao giờ cũng tưởng tượng ra trạng thái sự việc tốt hơn. Và bạn bao giờ cũng có thể vẫn còn trong lo lắng, căng thẳng, lo nghĩ - đó là cách nhân loại đã từng sống hàng thế kỉ rồi.

Chỉ hiếm khi, thỉnh thoảng thôi, mới có một người thoát ra khỏi cái bẫy này. Người đó được gọi là vị Phật, một Christ. Người thức tỉnh này là người đã tuột ra khỏi cái bẫy của xã hội, người đã thấy rằng điều này là ngớ ngẩn. Bạn không thể nào hoàn thiện được bản thân mình. Và tôi không nói rằng việc hoàn thiện không xảy ra, nhớ lấy - nhưng bạn không thể hoàn thiện được bản thân mình. Khi bạn dừng hoàn thiện bản thân mình, cuộc sống hoàn thiện bạn. Trong thảnh thơi đó, trong chấp nhận đó, cuộc sống bắt đầu âu yếm bạn, cuộc sống bắt đầu tuôn chảy qua bạn. Và khi bạn không có hằn học nào, không phàn nàn nào, bạn nở ra, bạn nở hoa.

Cho nên tôi muốn nói với bạn: Chấp nhận bản thân mình như bạn vậy đi. Và đó là điều khó khăn nhất trên thế giới bởi vì nó đi ngược lại ước định của bạn, giáo dục của bạn, văn hoá của bạn. Từ chính lúc ban đầu bạn đã từng được bảo bạn phải thế nào. Không ai đã từng bảo bạn rằng bạn là tốt như bạn đang vậy; họ tất cả đều đặt các chương trình vào tâm trí bạn. Bạn đã bị lập trình bởi bố mẹ, bởi tu sĩ, chính khách, thầy giáo - bạn đã bị lập trình chỉ vì một điều thôi: Cứ hoàn thiện bản thân mình. Dù bạn ở đâu, cứ chạy xô đi vì cái gì đó khác. Chưa bao giờ nghỉ ngơi. Làm việc cho tới chết.

Giáo huấn của tôi là đơn giản: Không trì hoãn cuộc sống. Không chờ đợi ngày mai, nó chẳng bao giờ tới cả. Sống nó hôm nay đi!

Jesus nói với các đệ tử của ông ấy, "Ngắm hoa loa kèn trên cánh đồng. Chúng không làm việc quần quật, chúng không luồn lách, chúng không xoay xở - vậy mà Solomon không đẹp được như những bông loa kèn nhỏ mọn này." Cái đẹp của hoa nhỏ mọn này là gì? Nó là chấp nhận hoàn toàn. Nó không có chương trình trong bản thể của nó để hoàn thiện. Nó là ở đây bây giờ - nhảy múa trong gió, tắm ánh mặt trời, nói với đám mây, rơi vào giấc ngủ trong ấm áp buổi trưa, tán tỉnh bướm..., tận hưởng, hiện hữu, yêu thương, được yêu.

Và toàn thể sự tồn tại bắt đầu đổ năng lượng của nó vào bạn khi bạn cởi mở. Thế thì cây cối còn xanh hơn chúng vẫn được bạn thấy bây giờ, thế thì mặt trời còn chiếu sáng hơn nó đang chiếu sáng bạn bây giờ; thế thì mọi thứ trở thành phiêu diêu, trở thành mầu sắc. Bằng không mọi thứ buồn tẻ và đờ đẫn và xám xịt.

Chấp nhận bản thân mình - đó là lời cầu nguyện. Chấp nhận bản thân mình - đó là biết ơn. Thảnh thơi trong bản thể bạn - đây là cách Thượng đế muốn bạn là vậy. Ngài không muốn bạn theo bất kì cách nào khác cách bạn đang vậy; bằng không ngài đã làm bạn thành ai đó khác rồi. Ngài đã làm bạn là bạn và không là ai khác. Cố gắng hoàn thiện bản thân mình về căn bản là đang cố gắng hoàn thiện Thượng đế - điều chỉ là ngu xuẩn, và bạn sẽ ngày một điên hơn trong cố gắng làm điều đó. Bạn sẽ không đạt tới đâu cả, bạn sẽ đơn giản bỏ lỡ cơ hội lớn lao.

Để điều này là mầu sắc của bạn: chấp nhận. Để điều này là tính cách của bạn: chấp nhận, hoàn toàn chấp nhận. Và thế thì bạn sẽ ngạc nhiên: Cuộc sống bao giờ cũng sẵn sàng mưa rào quà của nó lên bạn. Cuộc sống không phải là kẻ keo kiệt, sự tồn tại bao giờ cũng cho thừa thãi - nhưng chúng ta không thể nhận được nó bởi vì chúng ta không cảm thấy rằng chúng ta xứng đáng để nhận nó.

Đó là lí do tại sao mọi người níu bám lấy khổ sở - họ phù hợp với việc lập trình của mình. Mọi người cứ tự trừng phạt mình theo cả nghìn lẻ một cách thức tinh vi. Tại sao? Bởi vì điều đó khớp với chương trình. Nếu bạn không như bạn đáng phải thế, bạn phải tự trừng phạt mình, bạn phải tạo ra khổ sở cho bản thân mình. Đó là lí do tại sao mọi người cảm thấy thoải mái khi họ khổ sở.

Để tôi nói điều đó: Mọi người cảm thấy hạnh phúc khi họ khổ sở; họ trở nên rất, rất không thoải mái khi họ hạnh phúc. Đây là quan sát của tôi về hàng nghìn và hàng nghìn người: Khi họ khổ sở, mọi thứ là như nó đáng phải vậy. Họ chấp nhận nó - nó khớp với ước định của họ, với tâm trí họ. Họ biết họ đang kinh khủng thế nào, họ biết rằng họ là tội nhân.

Bạn đã từng được bảo rằng bạn được sinh ra trong tội lỗi. Ngu xuẩn làm sao! Vô nghĩa làm sao! Con người không được sinh ra trong tội lỗi, con người được sinh ra trong hồn nhiên. Chưa bao giờ có bất kì tội lỗi nguyên thuỷ nào, chỉ có mỗi hồn nhiên nguyên thuỷ. Từng đứa trẻ được sinh ra trong hồn nhiên. Chúng ta làm cho nó cảm thấy mặc cảm - chúng ta bắt đầu nói, "Điều này không được vậy. Con phải giống thế này." Và đứa trẻ thì tự nhiên và hồn nhiên. Chúng ta phạt nó vì tự nhiên và hồn nhiên, và chúng ta thưởng nó vì giả tạo và tinh ranh. Chúng ta thưởng cho nó vì là rởm - tất cả phần thưởng của chúng ta đều dành cho người rởm. Nếu ai đó hồn nhiên, chúng ta không cho phần thưởng nào; chúng ta không quan tâm gì đến người đó, chúng ta không có kính trọng gì người đó. Hồn nhiên bị kết án, hồn nhiên bị coi là đồng nghĩa với tội ác. Hồn nhiên bị coi là ngu xuẩn, tinh ranh được coi là thông minh. Cái rởm được chấp nhận - cái rởm khớp với xã hội rởm.

Thế thì toàn thể cuộc sống của bạn sẽ chẳng là gì ngoài nỗ lực để tạo ra ngày một nhiều trừng phạt bản thân mình. Và bất kì điều gì bạn làm cũng đều sai, cho nên bạn phải tự trừng phạt mình vì mọi niềm vui. Ngay cả khi niềm vui tới - mặc cho bản thân bạn, tự nhủ mình, khi niềm vui tới mặc cho bản thân bạn, khi thỉnh thoảng Thượng đế đơn giản đâm sầm vào bạn và bạn không thể né tránh được ngài - ngay lập tức bạn bắt đầu trừng phạt bản thân mình. Cái gì đó đã đi sai - làm sao điều này có thể xảy ra cho người khủng khiếp như bạn?

Mới đêm hôm nọ một người đã hỏi tôi, "Osho ơi, thầy nói về tình yêu, thầy nói về cúng dường tình yêu của thầy. Nhưng tôi đã có gì để cho bất kì ai? Tôi đã có gì để cúng dường cho người yêu của tôi?"

Đây là ý tưởng bí mật của mọi người: "Mình chẳng có gì cả." Bạn không có cái gì sao? Nhưng chẳng ai đã bảo bạn rằng bạn có tất cả những cái đẹp của mọi hoa - bởi vì con người là hoa vĩ đại nhất trên trái đất này, sinh linh tiến hoá nhất. Không con chim nào có thể ca bài ca mà bạn có thể ca - tiếng hót của chim chỉ là tiếng động, mặc dầu chúng vẫn hay bởi vì chúng xuất phát từ hồn nhiên. Bạn có thể hát bài ca hay hơn nhiều, có ý nghĩa vĩ đại hơn, có nhiều nghĩa hơn. Nhưng bạn hỏi, "Tôi đã có gì?"

Cây cối xanh, đẹp, các vì sao đẹp và dòng sông đẹp - nhưng bạn đã bao giờ thấy cái gì đẹp hơn khuôn mặt con người chưa? Bạn đã bao giờ bắt gặp cái gì đẹp hơn đôi mắt người? Trên toàn thể trái đất này không có gì tinh tế hơn đôi mắt người - không hoa hồng nào có thể sánh được, không hoa sen nào có thể sánh được. Và nó sâu sắc làm sao! Nhưng bạn muốn biết, "Tôi đã có gì để cúng dường trong tình yêu?" Bạn phải đã sống cuộc sống tự kết án mình; bạn phải đã từng làm bẽ mặt bản thân mình, tự thiêu đốt mình bằng mặc cảm.

Thực tế, khi ai đó yêu bạn, bạn có chút ít ngạc nhiên. "Mình-sao? Một người yêu mình sao?" Ý tưởng này nảy sinh trong tâm trí bạn: "Bởi vì anh ấy không biết mình, đó là lí do tại sao. Nếu anh ấy mà biết mình, nếu anh ấy mà nhìn thấu mình, anh ấy sẽ chẳng bao giờ yêu mình đâu." Cho nên những người yêu bắt đầu che giấu bản thân mình lẫn nhau. Họ giữ nhiều điều riêng tư, họ không mở các bí mật của mình bởi vì họ sợ rằng khoảnh khắc họ mở trái tim mình, tình yêu nhất định biến mất - bởi vì họ không thể yêu được bản thân mình, làm sao họ có thể quan niệm được về bất kì ai khác yêu họ?

Tình yêu bắt đầu bằng yêu bản thân mình. Đừng vị kỉ nhưng tự đầy đủ - và chúng là hai điều khác nhau. Đừng là một Narcissus, đừng bị ám ảnh bởi bản thân mình. Nhưng là một người biết tự yêu mình một cách tự nhiên là điều phải có, một hiện tượng cơ bản. Chỉ thế thì từ nó bạn mới có thể yêu được người nào đó khác.

Chấp nhận bản thân mình, yêu bản thân mình, bạn là sáng tạo của Thượng đế. Chữ kí của Thượng đế là trên bạn, và bạn là đặc biệt, duy nhất. Không ai khác đã bao giờ giống như bạn, và không ai khác sẽ giống bạn - bạn đơn giản duy nhất, vô song. Chấp nhận điều này, yêu điều này, mở hội điều này - và trong chính việc mở hội đó bạn sẽ bắt đầu thấy tính duy nhất của người khác, cái đẹp vô song của người khác. Tình yêu là có thể chỉ khi có chấp nhận sâu sắc về bản thân người ta, người khác, thế giới. Chấp nhận tạo ra chỗ để tình yêu phát triển, mảnh đất mà trong đó tình yêu nở hoa.

Để bản thân mình mong manh

Lão Tử nói

Khi con người được sinh ra, con người mềm và yếu; vào lúc chết, con người cứng và rắn. Khi mọi vật và thảo mộc còn sống, chúng mềm mại và dễ uốn; khi chúng chết, chúng giòn và khô. Do đó tính cứng và rắn là bạn đồng hành của cái chết, và tính mềm mại và dịu dàng là bạn đồng hành của cuộc sống.

Do đó khi quân đội cứng đầu, nó sẽ thua trên chiến trường. Khi cây cứng rắn, nó sẽ bị chặt hạ. Cái lớn và mạnh thuộc vào bên dưới. Cái mềm mại và yếu đuối thuộc về đỉnh.

Cuộc sống là dòng sông, dòng chảy, sự liên tục không bắt đầu và không kết thúc. Nó không đi đến chỗ nào đó, nó bao giờ cũng ở đây. Nó không đi từ chỗ nào đó tới chỗ nào đó khác, nó bao giờ cũng đi từ ở đây tới ở đây. Thời gian duy chất cho cuộc sống là bây giờ, và chỗ duy nhất là ở đây. Không có tranh đấu để đạt tới, không có gì để đạt tới. Không có tranh đấu để chinh phục, do đó không có gì để chinh phục. Không có nỗ lực để bảo vệ, bởi vì không có gì để được bảo vệ. Chỉ cuộc sống tồn tại, một mình, tuyệt đối một mình, đẹp trong tính một mình của nó, oai nghiêm trong tính một mình của nó.

Bạn có thể sống cuộc sống theo hai cách: Bạn có thể tuôn chảy cùng với nó - thế thì bạn cũng oai nghiêm, bạn có duyên dáng, duyên dáng của không bạo hành, không xung đột, không tranh đấu. Thế thì bạn có cái đẹp, như trẻ thơ, tựa bông hoa, mềm mại, tinh tế, không bị biến chất. Nếu bạn tuôn chảy cùng cuộc sống, bạn mang tính tôn giáo. Đó là điều tôn giáo nghĩa là gì đối với Lão Tử, hay với tôi.

Tôn giáo thông thường nghĩa là tranh đấu với cuộc sống, vì Thượng đế. Thông thường điều đó có nghĩa là Thượng đế là mục đích, và cuộc sống phải bị phủ nhận và bị đấu tranh. Cuộc sống phải bị hi sinh, và Thượng đế phải được đạt tới. Tôn giáo thông thường này là phi tôn giáo. Tôn giáo thông thường này chỉ là một phần của tâm trí tầm thường, bạo hành, hung hăng.

Không có Thượng đế bên ngoài cuộc sống; cuộc sống là Thượng đế. Nếu bạn phủ nhận cuộc sống, bạn phủ nhận Thượng đế; nếu bạn hi sinh cuộc sống, bạn hi sinh Thượng đế. Trong tất cả những hi sinh, chỉ Thượng đế bị hi sinh. George Gurdjieff thường nói - nó có vẻ như ngược đời, nhưng nó là đúng - rằng mọi tôn giáo đều chống lại Thượng đế. Nếu cuộc sống là Thượng đế, thế thì phủ nhận, từ bỏ, hi sinh nó là đi ngược lại Thượng đế. Nhưng dường như Gurdjieff đã không biết nhiều về Lão Tử. Hay cho dù ông ấy đã biết về Lão Tử, ông ấy đã nói cùng điều bởi vì Lão Tử dường như không mang tính tôn giáo thường. Ông ấy nhiều phần giống nhà thơ, nhạc sĩ, nghệ sĩ, người sáng tạo hơn là nhà thượng đế học, tu sĩ, người thuyết giảng, triết gia. Ông ấy bình thường tới mức bạn không thể nghĩ rằng ông ấy mang tính tôn giáo. Nhưng thực sự, mang tính tôn giáo là bình thường một cách phi thường trong cuộc sống tới mức bộ phận không chống lại toàn thể, mà bộ phận tuôn chảy cùng với toàn thể. Mang tính tôn giáo là không tách rời khỏi dòng chảy.

Mang tính phi tôn giáo là có tâm trí riêng của bạn trong nỗ lực để chiến thắng, để chinh phục, để đạt tới đâu đó. Nếu bạn có mục đích, bạn mang tính phi tôn giáo. Nếu bạn đang nghĩ về ngày mai, bạn đã bỏ lỡ tôn giáo. Tôn giáo không có ngày mai cho nó. Đó là lí do tại sao Jesus nói, "Đừng nghĩ về ngày mai. Ngắm hoa loa kèn trên cánh đồng, chúng đang nở hoa bây giờ." Mọi thứ đang có, đều là bây giờ. Mọi thứ đang sống động là sống động bây giờ. Bây giờ là thời gian duy nhất, vĩnh hằng duy nhất.

Có hai khả năng. Một cách là bạn có thể tranh đấu với cuộc sống, bạn có thể có những mục đích riêng tư của mình chống lại cuộc sống - và tất cả các mục đích đều mang tính riêng tư, tất cả các mục đích đều mang tính cá nhân. Bạn đang cố gắng áp đặt hình mẫu lên cuộc sống, cái gì đó của riêng bạn. Bạn đang cố gắng kéo lê cuộc sống theo mình và bạn chỉ là một phần tí hon, vi phân, nhỏ thế, và bạn đang cố gắng kéo lê toàn thể vũ trụ cùng bạn. Tất nhiên bạn nhất định bị thất bại thôi. Bạn nhất định đánh mất duyên dáng của mình, bạn nhất định trở thành cứng rắn.

Tranh đấu tạo ra cứng rắn. Cứ nghĩ về tranh đấu, và cứng rắn tinh vi tới quanh bạn. Cứ nghĩ về chống cự, và vỏ cứng nảy sinh quanh bạn, cái che phủ bạn như cái kén. Chính ý tưởng là bạn có mục đích nào đó làm cho bạn thành hòn đảo; bạn không còn là một phần của lục địa bao la của cuộc sống. Và khi bạn bị tách rời khỏi cuộc sống, bạn giống như cái cây bị tách rời khỏi đất. Nó có thể sống một chút của chất nuôi dưỡng quá khứ, nhưng thực sự nó đang chết. Cây cần rễ; cây cần được ở trong đất, được gắn với nó, là một phần của nó.

Bạn cần được gắn với lục địa cuộc sống, là một phần của nó, được bắt rễ vào trong nó. Khi bạn được bắt rễ vào trong cuộc sống, bạn mềm mại bởi vì bạn không sợ. Sợ hãi tạo ra cứng rắn. Sợ hãi tạo ra ý tưởng về an ninh, sợ hãi tạo ra ý tưởng về bảo vệ bản thân bạn. Và không cái gì giết chết như sợ hãi bởi vì trong chính ý tưởng về sợ hãi bạn bị tách rời khỏi đất, bị bật rễ.

Thế thì bạn sống trong quá khứ - đó là lí do tại sao bạn nghĩ nhiều thế về quá khứ. Điều đó không phải là trùng hợp ngẫu nhiên đâu. Tâm trí liên tục nghĩ hoặc về quá khứ hoặc về tương lai. Sao nghĩ nhiều thế về quá khứ? Cái đã qua là qua rồi! Nó không thể được khôi phục lại. Quá khứ là đã chết rồi! Sao bạn cứ nghĩ hoài về quá khứ, về cái không còn nữa và về cái mà chẳng gì có thể được làm? Bạn không thể sống được nó, bạn không thể ở trong nó, nhưng nó có thể phá huỷ khoảnh khắc hiện tại của bạn. Nhưng phải có nguyên nhân gốc rễ sâu nào đó cho nó chứ. Nguyên nhân gốc rễ sâu là ở chỗ bạn đang tranh đấu với cái toàn thể. Tranh đấu với cái toàn thể, tranh đấu với dòng sông của cuộc sống, bạn bị bật gốc rễ. Bạn đã trở thành tí hon, một hiện tượng tựa bao nang, đóng lại trong bản thân mình. Bạn đã trở thành một cá nhân, bạn không còn là một phần của vũ trụ đang nở rộng, cái bao la. Không, bạn không còn là một phần của nó. Bạn phải sống như kẻ keo kiệt trên nuôi dưỡng quá khứ của mình; đó là lí do tại sao tâm trí cứ nghĩ về quá khứ.

Và bạn phải tập hợp bản thân mình bằng cách nào đó để sẵn sàng tranh đấu; đó là lí do tại sao bạn cũng cứ nghĩ về tương lai. Tương lai cho bạn hi vọng, quá khứ cho bạn nuôi dưỡng, và ngay giữa hai điều này là cái vĩnh hằng, chính cuộc sống, cái bạn đang bỏ lỡ. Giữa quá khứ và tương lai bạn đang chết, không sống.

Có cách khác để hiện hữu - thực sự, cách duy nhất để hiện hữu bởi vì cách này không phải là cách hiện hữu; tranh đấu không phải là cách để hiện hữu. Cách khác là tuôn chảy với dòng sông, tuôn chảy cùng với nó tới mức bạn không cảm thấy rằng bạn tách rời và tuôn chảy với nó. Không, bạn trở thành một phần của nó - không chỉ một phần, bạn được nhận chìm vào trong nó; bạn đã trở thành dòng sông, không có tách rời. Khi bạn không tranh đấu, bạn trở thành cuộc sống. Khi bạn không tranh đấu, bạn đã trở thành cái bao la, cái vô hạn. Ở phương Đông trạng thái đó đã được biết tới như việc buông xuôi, tin cậy - điều chúng ta đã gọi là shraddha, tin cậy cuộc sống. Không tin cậy vào tâm trí cá nhân của bạn mà tin cậy vào cái toàn thể. Không tin cậy vào bộ phận mà tin vào toàn thể. Không tin cậy vào tâm trí mà tin cậy vào sự tồn tại. Buông xuôi, đột nhiên bạn trở nên mềm mại bởi vì thế thì không cần phải cứng rắn. Bạn không tranh đấu, không có kẻ thù. Không cần phải bảo vệ, không có thôi thúc để an toàn; bạn đã được hội nhập với cuộc sống.

Và cuộc sống là an toàn! Chỉ các bản ngã cá nhân mới không an toàn; chúng cần bảo vệ, chúng cần an toàn, chúng cần áo giáp quanh chúng. Chúng sợ, liên tục run rẩy - thế thì làm sao bạn có thể sống được? Bạn sống trong phiền não và lo lắng, bạn không sống. Bạn đánh mất tất cả vui sướng, niềm vui cực kì của việc hiện hữu ở đây - và nó là niềm vui cực kì. Nó không có nguyên nhân cho nó; nó đơn giản nảy sinh bởi vì bạn hiện hữu. Nó đơn giản bật ra bên trong bạn chỉ bởi vì bạn hiện hữu. Một khi bạn cởi mở, tuôn chảy với cuộc sống, bạn đang bật ra niềm vui liên tục, chẳng lí do nào cả! Bạn đơn giản bắt đầu cảm thấy rằng hiện hữu là hạnh phúc.

Đó là lí do tại sao người Hindu đã gọi điều tối thượng là satchitananda - chân lí, tâm thức, phúc lạc. Nó nghĩa là hiện hữu là phúc lạc, chân lí là phúc lạc. Không có cách hiện hữu khác. Nếu bạn khổ, điều đó chỉ chứng tỏ rằng bạn đã mất tiếp xúc với hiện hữu. Khổ nghĩa là bằng cách nào đó bạn bị bật rễ khỏi đất; bạn đã trở thành tách rời với dòng sông, bạn đã trở thành khối chắn đông cứng, tảng băng, nổi trong dòng sông nhưng không cùng với nó. Tranh đấu, ngay cả cố gắng đi ngược dòng - bản ngã bao giờ cũng muốn đi ngược dòng bởi vì bất kì chỗ nào có thách thức, bản ngã đều cảm thấy thoải mái. Bản ngã bao giờ cũng trong tìm kiếm tranh đấu. Nếu bạn không thể tìm được bất kì ai để tranh đấu, bạn sẽ cảm thấy rất khổ. Ai đó được cần tới để tranh đấu. Trong tranh đấu bạn cảm thấy thoải mái, bạn hiện hữu. Nhưng đó là cách thức bệnh hoạn, cách thức thần kinh để hiện hữu. Chứng thần kinh là tranh đấu với dòng sông. Nếu bạn tranh đấu, bạn trở thành cứng rắn. Nếu bạn tranh đấu, bạn tự bao quanh mình bằng bức tường chết. Tất nhiên, bản thể riêng của bạn chết. Bạn đánh mất mềm mại, linh động, duyên dáng, dịu dàng.

Lão Tử ủng hộ buông xuôi. Ông ấy nói, "Buông xuôi theo cuộc sống. Cho phép cuộc sống dẫn ông, đừng cố dẫn cuộc sống. Đừng cố thao túng và kiểm soát cuộc sống, để cuộc sống thao tác và kiểm soát ông. Để cuộc sống sở hữu ông. Ông đơn giản buông xuôi, ông đơn giản nói, 'Tôi không có.' Ông trao toàn bộ quyền lực cho cuộc sống, và sống cùng với nó."

Điều đó là khó, bởi vì bản ngã nói, "Thế thì tôi là cái gì? Buông xuôi, tôi không còn nữa." Nhưng khi bản ngã không hiện hữu, thực tế lần đầu tiên bạn hiện hữu. Lần đầu tiên bạn không phải là hữu hạn, bạn là vô hạn. Lần đầu tiên bạn không là thân thể, không là người đầu thai, bạn là vô đầu thai, cái bao la, cái cứ mở rộng mãi - vô thuỷ, vô chung.

Nhưng bản ngã không biết về điều đó. Bản ngã sợ. Nó nói, "Mình đang làm gì đây, đánh mất bản thân mình sao? Mình sẽ bị mất, mình sẽ là không ai cả." Nếu bạn nghe theo bản ngã, bản ngã sẽ đẩy bạn lặp đi lặp lại vào con đường thần kinh, con đường của việc là "ai đó." Và bạn càng trở thành ai đó, cuộc sống càng biến mất khỏi bạn.

Nhìn những người đã thành công trên thế giới này mà xem, những người đã trở thành ai đó; những người có tên được nêu trong cuốn sách danh nhân Who's Who. Nhìn vào họ, quan sát họ: Bạn sẽ thấy rằng họ đang sống cuộc sống giả. Họ chỉ là mặt nạ, không cái gì bên trong, con người hổng hoác - có thể được nhồi lông, nhưng không sống. Trống rỗng.

Quan sát những người đã trở nên thành công trên thế giới này mà xem, người đã trở thành ai đó - tổng thống, thủ tướng, người rất giầu - người đã đạt tới tất cả những điều có thể được đạt tới trong thế giới. Quan sát họ, chạm vào họ, nhìn vào họ; bạn sẽ cảm thấy cái chết. Bạn sẽ không thấy trái tim đập rộn ràng ở đó. Có thể trái tim vẫn đập, nhưng nhịp đập mang tính máy móc. Nhịp đập đã mất tính thơ ca. Họ nhìn bạn, nhưng mắt họ đờ đẫn; sự huy hoàng của sống động không có đó. Họ sẽ bắt tay bạn, nhưng trong tay họ bạn sẽ không cảm thấy hơi ấm đón chào bạn. Một bàn tay chết - trọng lượng bạn sẽ thấy ở đó, tình yêu bạn sẽ không thấy. Nhìn quanh họ; họ sống trong địa ngục. Họ đã thành công, họ đã trở thành ai đó, và bây giờ chỉ địa ngục bao quanh họ. Bạn đang trên cùng con đường đó nếu bạn đang cố gắng là ai đó.

Lão Tử nói, là không ai cả, và thế thì bạn sẽ có cuộc sống vô hạn tuôn chảy qua bạn. Với luồng chảy của cuộc sống, là ai đó là trở thành khối chắn. Việc là không ai cả, cái trống rỗng bao la, lại cho phép tất cả. Mây có thể bay, sao có thể dời trong nó. Và không cái gì quấy rối nó. Và bạn chẳng có gì để mất bởi vì tất cả những cái có thể bị mất bạn đã buông xuôi rồi.

Trong trạng thái như thế của bản thể, người ta bao giờ cũng trẻ trung. Thân thế, tất nhiên, sẽ trở nên già, nhưng cốt lõi bên trong nhất của bản thể bạn vẫn còn trẻ trung, tươi tắn. Nó không bao giờ trở nên già, nó chưa bao giờ chết. Và Lão Tử nói đây là cách mang tính tôn giáo thực sự. Gắn cùng Đạo, đi cùng Đạo, đừng tạo ra bất kì mục đích và đích riêng tư nào. Cái toàn thể biết rõ hơn; bạn đơn giản ở cùng nó. Cái toàn thể đã tạo ra bạn, cái toàn thể thở bên trong bạn, cái toàn thể sống trong bạn. Sao bạn lại bận tâm? Để trách nhiệm là cùng với cái toàn thể đi. Bạn đơn giản đi tới bất kì chỗ nào nó đưa tới. Đừng cố gắng áp đặt và lập kế hoạch, và đừng hỏi về bất kì mục đích nào đó bởi vì thế thì sẽ có thất vọng, và bạn sẽ trở thành cứng rắn, và bạn sẽ bỏ lỡ cơ hội sống động.

Và đây là vấn đề: Nếu bạn cho phép cuộc sống, nhiều cuộc sống hơn lại xảy ra. Jesus cứ nói, "Tới ta, và ta sẽ chỉ cho ông cách thức của cuộc sống vô hạn, cuộc sống dư thừa. Cuộc sống tràn ngập, ngập lụt." Nhưng chúng ta sống như kẻ ăn xin. Chúng ta có thể đã giống như hoàng đế, chẳng ai khác chịu trách nhiệm. Láu cá của bạn để là bản thân mình, để níu bám lấy bản ngã, là toàn thể nguyên nhân của khổ của bạn.

Bây giờ là lời kinh:

Khi con người được sinh ra, con người mềm và yếu.

Quan sát đứa trẻ nhỏ, mới sinh mà xem. Nó không có lớp vỏ cứng quanh mình. Nó là mong manh, cởi mở, mềm mại - cuộc sống trong sự thuần khiết của nó. Nó sẽ không như vậy lâu đâu, chẳng mấy chốc cá tính sẽ bắt đầu phát triển quanh nó, nó sẽ bị nhốt vào lồng, bị cầm tù bởi xã hội, bố mẹ, trường học, đại học; chẳng mấy chốc cuộc sống sẽ trở thành hiện tượng xa xăm. Nó sẽ ngày một giống như tù nhân. Cuộc sống sẽ cứ đập ở đâu đó sâu bên trong nó, nhưng ngay cả nó cũng sẽ không có khả năng nghe thấy tiếng đập của điều đó.

Nhưng khi đứa trẻ được sinh ra, quan sát điều đó. Phép màu xảy đi xảy lại. Lặp đi lặp lại cuộc sống cứ bày tỏ cho bạn con đường, cách hiện hữu, lặp đi lặp lại cuộc sống cứ nói rằng cuộc sống được làm mới mọi ngày. Người già chết đi, trẻ nhỏ mới được sinh ra. Vấn đề là gì trong điều đó? Điều rất rõ ràng là cuộc sống không tin vào tính cũ kĩ. Thực tế, nếu cuộc sống mà bị các nhà kinh tế cai quản, điều này sẽ dường như là rất không kinh tế, lãng phí. Một ông già - đã được đào tạo, có kinh nghiệm theo mọi cách thức của cuộc sống và thế giới - khi người đó sẵn sàng, khi người đó nghĩ người đó đã trở nên khôn ngoan, cái chết kế tục và thay thế người già này bằng một đứa bé chẳng có tri thức gì, không khôn ngoan chút nào, tuyệt đối tươi tắn, một tabula rasa; mọi thứ đều phải viết lại lần nữa. Nếu bạn hỏi các nhà kinh tế, họ sẽ nói điều này là ngu xuẩn! Thượng đế đáng phải tư vấn nhà kinh tế trước hết. Ngài đang làm gì? Đó là lãng phí, cực kì lãng phí! Người tám mươi tuổi có huấn luyện thì chết đi, và đứa bé không được huấn luyện lại thay thế người đó - điều này đáng phải là đối lập lại chứ; thế thì sẽ kinh tế hơn.

Nhưng cuộc sống không tin vào kinh tế. Và điều tốt là nó không tin, bằng không toàn thế giới đã trở thành nghĩa địa lớn. Nó tin vào cuộc sống, không vào kinh tế. Nó cứ thay thế người cũ bằng người mới, người chết bằng người trẻ, người cứng bằng người mềm. Chỉ dẫn là rõ ràng: Cuộc sống yêu tính mềm mại bởi vì qua sinh linh mềm mại cuộc sống có thể tuôn chảy dễ dàng.

Khi con người được sinh ra, con người mềm và yếu.

Và Lão Tử nhấn mạnh vào điểm thứ hai nữa: rằng cuộc sống không tin vào sức mạnh. Yếu có cái đẹp trong nó bởi vì nó non và mềm. Cơn bão tới; cây lớn, mạnh sẽ đổ. Thực vật nhỏ sẽ đơn giản uốn mình, và thế rồi cơn bão qua đi, và chúng lại mỉm cười và nở hoa. Thực tế, cơn bão đã làm tươi tắn chúng, đã gột đi bụi bặm khỏi chúng, có vậy thôi. Chúng sống động hơn, trẻ trung hơn, tươi tắn hơn, và cơn bão đã cho chúng tắm sạch sẽ. Và cây già, rất mạnh, đã đổ bởi vì chúng kháng cự lại. Chúng không uốn được mình; chúng rất bản ngã.

Lão Tử nói, "Cuộc sống yêu cái yếu." Và đó là nghĩa của lời của Jesus, "Người được phúc lành là người nhu mì bởi vì họ sẽ kế thừa thế gian. Người được phúc lành là người nghèo, người nghèo trong tâm linh, Người được phúc lành là những người khóc bởi vì họ sẽ được an ủi." Ki tô giáo cứ bỏ lỡ nghĩa của lời của Jesus bởi vì những lời này cũng mang tính Lão Tử. Chừng nào chúng còn chưa có quan hệ với Lão Tử, chúng không thể được diễn giải đúng. Toàn thể giáo huấn của Jesus là, "Sống và yếu." Đó là lí do tại sao ông ấy nói nếu ai đó tát vào má này của bạn, chìa má kia ra cho người đó nữa. Nếu ai đó lấy áo choàng của bạn, cho người đó cả áo sơ mi nữa. Và nếu ai đó bắt bạn đi với người đó trong một dặm, đi hai dặm. Ông ấy đang nói, "Cứ yếu đi. Người được phúc lạc là người nhu mì."

Cái gì có đó trong yếu mà được phúc lành? Bởi vì thông thường cái gọi là người lãnh đạo của thế giới, các thầy giáo thế giới, cứ nói, "Mạnh vào." Và Lão Tử này và Jesus này, họ nói, "Yếu đi." Yếu có cái gì đó trong nó - bởi vì nó không cứng rắn. Để mạnh mẽ, người ta cần cứng rắn. Để cứng rắn, người ta cần đi ngược lại cuộc sống. Nếu bạn muốn mạnh, bạn sẽ phải tranh đấu với dòng chảy; chỉ thế thì bạn mới trở nên mạnh. Không có cách khác để trở nên mạnh. Nếu bạn muốn trở nên mạnh, đi lên thượng nguồn. Dòng sông càng buộc bạn chống lại nó, bạn càng trở nên mạnh hơn. Để là yếu, đi theo dòng sông; bất kì chỗ nào nó đi, đi cùng nó. Nếu dòng sông nói, "Đi cùng ta một dặm," thì đi hai dặm. Nếu dòng sông lấy áo khoác của bạn, cho cả áo sơ mi của bạn. Và nếu dòng sông tát vào má này của bạn, chìa má kia ra.

Yếu có cái đẹp nào đó trong nó. Cái đẹp của duyên dáng. Cái đẹp của không bạo hành, ahimsa. Cái đẹp của tình yêu, khoan dung. Cái đẹp của không xung đột. Và chừng nào Lão Tử còn chưa được hiểu rõ và nhân loại còn chưa bắt đầu cảm thấy cần Lão Tử, nhân loại không thể sống trong hoà bình được.

Nếu bạn được dạy mạnh mẽ, bạn nhất định đánh nhau, chiến tranh sẽ tiếp tục. Tất cả các nhà lãnh đạo chính trị trên thế giới cứ nói rằng họ yêu hoà bình - và họ tất cả đều chuẩn bị cho chiến tranh. Họ nói họ ủng hộ hoà bình - và họ tất cả đều cứ tích trữ vũ khí. Họ nói về hoà bình, và họ chuẩn bị cho chiến tranh, và họ tất cả đều nói họ sợ người khác. Và người khác nói cùng điều đó! Toàn thể mọi sự có vẻ ngu si và xuẩn ngốc thế. Trung Quốc sợ Ấn Độ, Ấn Độ sợ Trung Quốc. Sao bạn không thể thấy ra được vấn đề! Nga sợ Mĩ, Mĩ sợ Nga. Họ cả hai đều nói về hoà bình, và họ cả hai cứ chuẩn bị chiến tranh. Và tất nhiên, cái mà mà bạn chuẩn bị lại xảy ra.

Việc nói của bạn về hoà bình chỉ trông như rác rưởi. Việc nói của bạn về hoà bình không là gì ngoài chiến tranh lạnh. Thực tế, các chính khách cần thời gian để chuẩn bị - trong thời gian đó họ nói về hoà bình để cho họ có thể có đủ thời gian chuẩn bị. Trong hàng thế kỉ nhân loại đã sống chỉ trong hai thời kì: thời kì chiến tranh và thời kì chuẩn bị cho chiến tranh. Đây là hai thời kì duy nhất. Toàn thể lịch sử dường như chỉ thần kinh.

Nhưng điều này sẽ là như vậy bởi vì sức mạnh được ca ngợi, bản ngã được ca ngợi. Nếu hai người đang đánh nhau trên đường, một người mạnh hơn, người kia yếu - người yếu hơn đã ngã, và người mạnh hơn đang ngồi trên ngực anh ta - bạn đánh giá cao ai? Bạn có đánh giá cao người đã trở thành kẻ chinh phục không? Thế thì bạn bạo hành; thế thì bạn ủng hộ chiến tranh. Thế thì bạn là kẻ hiếu chiến, thế thì bạn là rất nguy hiểm và thần kinh. Hay bạn đánh giá cao người yếu? Nhưng chẳng ai đánh giá cao người yếu cả; không ai muốn được gắn với người yếu bởi vì sâu bên dưới bạn muốn giống như người mạnh.

Khi bạn đánh giá cao người mạnh bạn nói, "Vâng, đây là người lí tưởng của tôi; tôi cũng muốn giống như người đó." Nếu sức mạnh được ca ngợi, thế thì bạo hành được ca ngợi. Nếu sức mạnh được ca ngợi, thế thì cái chết được ca ngợi bởi vì mọi sức mạnh đều giết hại - giết người khác và cũng giết bạn. Sức mạnh mang cả hai tính sát hại và tự tử.

Yếu - chính từ này dường như mang tính kết án. Nhưng yếu là gì? Hoa là yếu. Tảng đá bên cạnh bông hoa là rất mạnh. Bạn sẽ muốn giống như đá hay bạn muốn giống như hoa? Hoa yếu, nhớ lấy, rất yếu - chỉ một làn gió nhỏ và hoa sẽ đi đời. Cánh hoa sẽ rụng xuống đất. Hoa là phép màu; phép màu là làm sao mà hoa tồn tại được. Yếu thế, mềm thế! Dường như không thể được - làm sao điều đó là có thể được? Đá dường như là được; chúng tồn tại, chúng có số học của chúng để tồn tại. Nhưng hoa sao? Nó dường như hoàn toàn không được hỗ trợ - nhưng dầu vậy hoa vẫn tồn tại; đó là phép màu.

Bạn có muốn giống hoa không? Nếu bạn hỏi, sâu bên dưới bản ngã của bạn sẽ nói, "Giống đá." Và cho dù bạn cứ khăng khăng, bởi vì đá trông xấu thế, thế thì bản ngã sẽ nói, "Nếu mình muốn là hoa, ít nhất phải là hoa nhựa. Ít nhất phải mạnh mẽ! Gió sẽ không quấy nhiễu mình, mưa sẽ không phá huỷ mình, và mình có thể vẫn còn mãi mãi." Hoa thực tới vào buổi sáng, cười một lúc, lan toả hương thơm của nó, và rồi qua đi. Hoa giả, hoa nhựa, có thể vẫn còn mãi mãi. Nhưng nó là giả, và nó mạnh bởi vì nó không thật. Thực tại là mềm mại và yếu ớt. Và thực tại càng cao, càng mềm mại.

Bạn không thể hiểu được Thượng đế bởi vì tâm trí bạn hiểu logic của tảng đá. Bạn không hiểu logic của hoa. Tâm trí bạn có thể hiểu được toán học. Bạn không có cảm giác thẩm mĩ đó để cảm về hoa. Chỉ tâm trí thơ ca mới có thể hiểu được khả năng của Thượng đế, bởi vì Thượng đế là yếu nhất và mềm mại nhất. Đó là lí do tại sao nó là cao nhất, nó là hoa tối thượng. Nó nở hoa, nhưng nó nở hoa chỉ trong một phần giây. Một phần giây đó được biết là "hiện tại." Và chính khoảnh khắc nhỏ bé như thế mà bạn cần chú ý mãnh liệt. Chỉ thế bạn mới có khả năng thấy nó; bằng không bạn sẽ bỏ lỡ nó. Nó bao giờ cũng nở hoa - mọi khoảnh khắc nó đều nở hoa, nhưng bạn không thể thấy được bởi vì tâm trí bạn bị hỗn loạn với quá khứ và tương lai. Và hiện tại là hiện tượng hạn hẹp thế, chỉ một cái nháy mắt và nó qua rồi. Trong khoảnh khắc hạn hẹp đó Thượng đế nở hoa.

Nó là đỉnh cao nhất, điều tối thượng. Nhưng nó rất yếu, rất mềm - nó phải thế. Nó là cực đỉnh, cao trào cuối cùng, bên ngoài điều đó không cái gì tồn tại. Bạn sẽ có khả năng hiểu Thượng đế chỉ khi bạn hiểu logic của cái mềm mại và yếu ớt. Nếu bạn cố gắng để mạnh - kẻ chinh phục, chiến sĩ, chiến binh - thế thì bạn sẽ sống trong thế giới được bao quanh bởi đá, không bởi hoa, và Thượng đế sẽ là hiện tượng xa vời. Bạn sẽ không thể nào phát hiện được Thượng đế ở bất kì đâu trong cuộc sống.

Khi con người được sinh ra, con người mềm và yếu; vào lúc chết, con người cứng và rắn.

Cho nên điều này nên trở thành cuộc sống của bạn: Vẫn còn mềm mại, mềm và yếu; đừng cố gắng cứng và rắn bởi vì đó là cách bạn đang đem cái chết riêng của mình ngày một gần hơn. Cái chết sẽ tới một ngày nào đó; điều đó không phải là vấn đề. Cái chết không phải là nỗi sợ, cái chết không phải là vấn đề. Cái chết trong bản thân nó là rất mềm, mềm hơn cuộc sống, rất mềm yếu. Bạn có thể nghe thấy âm thanh của cuộc sống, nhưng bạn không thể nghe thấy âm thanh của cái chết. Khi cái chết tới, nó mềm tới mức bạn thậm chí không thể biết được một giây trước lúc nó tới. Và nó yếu thế, mềm yếu đến mức cái chết không phải là vấn đề. Cái chết mà bạn đang sống bây giờ, cái đó mới là vấn đề. Cái chết trước cái chết mới là vấn đề; sống cuộc sống chết, đó mới là vấn đề. Cứng, đóng, Leibnitz có thuật ngữ cho nó. Ông ấy gọi nó là đơn tử monad. Monad nghĩa là bị đóng kín trong nhà tù, trong bao nang tới mức không cửa sổ nào để nhìn ra ngoài hay để bên ngoài nhìn vào trong. Đơn tử monad là căn phòng tuyệt đối đóng, không cửa sổ. Monad có nguồn gốc từ cùng gốc như monopoly - độc quyền, monastery - tu viện, monk - sư, và monogamy - chế độ một vợ một chồng; nó có nghĩa là một mình toàn bộ. Sư là người sống một mình, tu viện là nơi mọi người sống một mình. Khi bạn hoàn toàn đóng, trong một căn phòng chết, bạn ở trong tu viện. Bạn tự mình sống trong hang, bạn không thể đạt tới người khác, người khác không thể đạt tới bạn, Bạn hoàn toàn đóng kín.

Đây là cái chết cứng ngắc. Và thế thì bạn khổ, và thế thì bạn cố gắng tìm cách thức và phương tiện để làm sao không khổ. Bạn cứ tạo ra khổ bởi việc cứng nhắc; cứng ngắc, và thế rồi bạn cứ tìm kiếm các phương pháp làm sao để không khổ. Thực tế, nếu bạn hiểu hiện tượng về cách bạn đã trở nên khổ, bạn có thể vứt bỏ nó ngay lập tức. Chỉ mềm mại, tuôn chảy.

Giống như đứa trẻ, và bao giờ cũng vẫn còn giữ lại thuần khiết và mềm mại của tuổi thơ. Đừng đánh mất tiếp xúc với nó, và bạn sẽ ngạc nhiên một ngày nào đó bạn phát hiện ra rằng đứa trẻ mà bạn đã từng là nó năm mươi năm trước đây vẫn còn sống động bên trong bạn. Nếu bạn biết cách tạo tiếp xúc với nó, bỗng nhiên bạn lại là đứa trẻ.

Đứa trẻ này chưa bao giờ bị mất bởi vì đó là cuộc sống của bạn, nó vẫn còn đó. Không phải là đứa trẻ chết đi và thế rồi bạn trở thành thanh niên, và thế rồi tuổi thanh xuân của bạn chết đi, và thế rồi bạn trở thành già lão, không. Hết tầng nọ tới tầng kia tích luỹ lại, nhưng cốt lõi bên trong nhất vẫn còn là một - đứa trẻ sơ sinh mà bạn đã được sinh ra đó vẫn có đó bên trong bạn; nhiều tầng đã tích luỹ quanh nó, và nếu bạn xuyên thấu qua những tầng đó, bỗng nhiên đứa trẻ bùng nổ trong bạn. Bùng nổ này tôi gọi là cực lạc.

Jesus nói, "Chừng nào ông còn chưa trở nên giống trẻ thơ ông sẽ không vào được vương quốc của Thượng đế." Đây là điều ông ấy ngụ ý, và đây là điều tôi đang nói tới. Nếu bạn xuyên thấu qua lớp vỏ cứng ngắc của mình, bỗng nhiên đứa trẻ sẽ bùng nổ bên trong bạn. Bạn lại sẽ nhìn vào thế giới với con mắt hồn nhiên của đứa trẻ. Thế thì có Thượng đế.

Thượng đế không phải là khái niệm rất triết lí; nó là thế giới này được nhìn qua đôi mắt trẻ thơ. Vẫn cùng thế giới này - hoa này, cây này, bầu trời này, và bạn - vẫn cùng thế giới này đột nhiên mang phẩm chất mới của điều thiêng liêng khi bạn nhìn vào nó qua con mắt trẻ thơ. Chỉ trái tim thuần khiết, mềm mại, mềm yếu là được cần tới. Thượng đế không bỏ lỡ, bạn đang bỏ lỡ đấy. Thượng đế không vắng mặt, bạn mới vắng mặt.

Khi con người được sinh ra, con người mềm và yếu; vào lúc chết, con người cứng và rắn. Khi mọi vật và thảo mộc còn sống, chúng mềm mại và dễ uốn; khi chúng chết, chúng giòn và khô.

Học đi. Cuộc sống đang dạy qua nhiều cách. Cuộc sống đang chỉ dẫn con đường cách thức người ta phải thế.

Do đó tính cứng và rắn là bạn đồng hành của cái chết, và tính mềm mại và dịu dàng là bạn đồng hành của cuộc sống.

Nếu bạn muốn sống động hơn, sống động dư thừa, thế thì tìm kiếm bạn đồng hành của cuộc sống: dịu dàng, mềm mại.

Tất cả những ồn ào lộn xộn bạn tạo ra đều làm cho bạn thành cứng ngắc. Sống theo cách từng khoảnh khắc bạn đều tự do với khoảnh khắc quá khứ. Tình huống của bạn ngay bây giờ là giống thế này: Bạn có ngôi nhà lớn với nhiều phòng, và trong tất cả các phòng đều có những trò chơi lắp hình. Toàn thể ngôi nhà đầy những trò chơi lắp hình - trên bàn, trên ghế, trên giường, trên sàn, treo trên trần - mọi nơi đều có trò chơi lắp hình, và bạn đã không có khả năng giải được cái gì. Bạn cố gắng giải một trò; cảm thấy rằng việc giải nó là khó, bạn chuyển sang trò khác. Nhưng trò đầu đang treo trong đầu bạn. Mà không chỉ thế, vài phần của nó bạn vẫn mang cùng mình để làm việc về sau. Thế rồi bạn cố gắng giải trò khác, nhưng bạn không thể giải được nó bởi vì bạn làm cho mình phân vân. Thế rồi bạn chuyển sang căn phòng khác, và theo cùng cách này bạn cứ lặp đi lặp lại mãi, theo vòng tròn.

Bạn bị làm hỗn loạn bởi những trò lắp hình không giải được, và dần dần bạn hoàn toàn thần kinh. Không một điểm nào trong cuộc sống được giải, và cả nghìn câu đố treo quanh bạn. Chúng điểm chuông của chúng. Chúng giết bạn.

Đừng bao giờ mang mọi thứ từ quá khứ - quá khứ qua rồi. Mọi khoảnh khắc gạt nó đi, dù giải được hay không giải được. Bây giờ không cái gì có thể được làm về nó. Vứt nó đi - và không mang các bộ phận bởi vì những bộ phận đó sẽ không cho phép bạn giải những vấn đề mới đang sống trong khoảnh khắc này. Sống khoảnh khắc này toàn bộ nhất có thể được đi, và bỗng nhiên bạn sẽ đi tới nhận ra rằng nếu bạn sống nó một cách toàn bộ, nó được giải quyết. Không có nhu cầu giải nó. Cuộc sống không phải là vấn đề để được giải, nó là bí ẩn để được sống. Nếu bạn sống nó một cách toàn bộ, nó được giải quyết, và bạn đi ra từ nó đẹp đẽ, giầu có, với kho báu mới của bản thể mình được mở ra và không cái gì treo quanh bạn. Thế thì bạn đi vào trong khoảnh khắc khác bằng tươi tắn đó, bằng tính toàn bộ này, sự mãnh liệt, để cho khoảnh khắc khác được sống và được giải quyết.

Đừng bao giờ tích luỹ những khoảnh khắc không sống quanh mình; bằng không bạn sẽ trở thành cứng ngắc. Bạn có thể vẫn còn mềm mại chỉ nếu bạn không mang cái gì từ quá khứ. Sao đứa trẻ lại mềm mại? Chúng không mang cái gì cả. Cách thức của chúng là cách thức của hiền nhân. Nếu đứa trẻ giận dữ, nó là giận dữ. Trong khoảnh khắc đó nó không bận tâm Phật nói gì về giận dữ. Nó không bận tâm về điều Mahavira đã dạy về giận dữ, "Đừng giận dữ." Nó trở nên thực sự giận dữ! Nó giận dữ mãnh liệt tới mức chính mãnh liệt này trở thành đẹp. Nhìn đứa trẻ khi nó thực sự giận dữ, toàn thân - đứa trẻ nhỏ thế, mềm mại thế, yếu thế - thổn thức với giận dữ, mắt đỏ lên, mặt đỏ lên, nhảy nhót, la hét, cứ dường như nó sẽ phá huỷ toàn thế giới. Sự bùng nổ năng lượng... Và khoảnh khắc tiếp giận dữ qua đi và nó lại chơi đùa, và nhìn khuôn mặt nó - bạn không thể tin được rằng khuôn mặt này vừa mới giận dữ thế ngay khoảnh khắc trước. Toàn nụ cười! Đẹp thế, hạnh phúc thế.

Đây là cách sống đấy. Khoảnh khắc này ở trong nó, nhưng ở trong nó toàn bộ tới mức không cái gì còn lại treo trên khoảnh khắc khác. Đứa trẻ sống khoảnh khắc của giận dữ; thế rồi nó di chuyển đi. Khi nền giáo dục tốt hơn là có thể trên thế giới, chúng ta sẽ không dạy trẻ con không giận dữ. Chúng ta sẽ dạy chúng giận dữ nhưng giận dữ toàn bộ - và không mang nó. Giận dữ trong bản thân nó không phải là xấu. Mang nó, tích luỹ nó, mới nguy hiểm. Những chớp nhoáng giận dữ là đẹp - thực tế, là cần thiết; chúng cho cuộc sống sắc thái. Chúng làm cho cuộc sống mặn hơn. Bằng không bạn sẽ cảm thấy ẻo lả; bạn sẽ không có sắc thái. Nó là bài tập tốt trong bản thân nó, và nếu người ta có thể ở trong nó một cách toàn bộ và đi ra khỏi nó một cách toàn bộ, không xây xước, chẳng cái gì sai trong nó cả.

Và người có thể giận dữ một cách toàn bộ cũng có thể hạnh phúc một cách toàn bộ, có thể yêu mến một cách toàn bộ bởi vì vấn đề không phải là bạn giận dữ hay hạnh phúc hay yêu mến. Một điều bạn học từ mọi kinh nghiệm là tính toàn bộ. Nếu bạn không được phép giận dữ, bạn trở thành không đầy đủ. Bạn sống khoảnh khắc này một cách bộ phận, phần khác treo trong tâm trí. Thế rồi bạn mỉm cười nhưng nụ cười của bạn không thuần khiết; nó bị làm hỏng bởi vì giận dữ đó đang treo trong nó. Môi bạn mỉm cười đấy, nhưng chúng là độc hại; giận dữ đã không ra đi, quá khứ đã không ra đi, bạn không hoàn toàn tự do để ở đây và bây giờ. Quá khứ đã trùm cái bóng lên bạn. Và điều này cứ diễn ra mãi. Bạn trở nên bị phân vân. Toàn thể cuộc sống trở thành dư vị khó chịu. Thế thì bạn không thể sống được cái gì cả, bạn không thể yêu, bạn không thể cầu nguyện, bạn không thể thiền được.

Mọi người tới tôi và họ nói, "Khi chúng tôi thiền, bỗng nhiên hàng triệu ý nghĩ nảy sinh. Bình thường các ý nghĩ này không nảy sinh, nhưng khi chúng tôi thiền, thế thì chúng nảy sinh." Sao điều đó lại xảy ra? Những kinh nghiệm không đầy đủ - khi bạn thiền bạn không bận bịu, và chúng tất cả nhảy lên bạn: "Mình không bận bịu, ít nhất giải quyết chúng, hoàn chỉnh chúng, hoàn thành chúng. Mình không làm gì cả - thiền là không làm gì cả, chỉ ngồi đây. Làm điều gì đó đi! Cơn giận này có đó, giải quyết nó đi. Tình yêu này có đó, hoàn thành nó đi. Ham muốn này có đó, làm điều gì đó đi!"

Khi bạn bận, bạn bận tới mức tất cả những điều này bao quanh bạn nhưng bạn chưa bao giờ trở nên tập trung chú ý của mình vào chúng. Nhưng khi bạn thiền, chúng tất cả đều tấn công vào chú ý của bạn - "Chúng tôi chưa được đầy đủ!" Chúng là ma của quá khứ của bạn.

Sống mọi khoảnh khắc một cách toàn bộ. Và sống với nhận biết, để cho quá khứ không được mang vào. Và điều này là dễ dàng, chỉ chút ít nhận biết được cần tới - không cái gì khác được cần cả. Đừng sống trong giấc ngủ, như rô bốt; ý thức hơn chút ít đi, và bạn sẽ có khả năng thấy. Và thế thì bạn sẽ trở thành mềm mại như đứa trẻ, mềm dẻo như cây non mới mọc. Và phẩm chất này có thể được mang tới chính khoảnh khắc cuối cùng của cái chết; bạn vẫn còn mềm dẻo. Nếu bạn vẫn còn mềm dẻo, trẻ trung, cái chết xảy ra, nhưng nó không xảy ra cho bạn. Bởi vì bạn mang cuộc sống trong mình, cái chết không thể xảy ra được. Chỉ những người đã chết rồi thì mới chết. Những người vẫn còn sống động... họ quan sát cái chết xảy ra - thân thể chết, tâm trí chết, nhưng họ không chết. Họ vẫn còn bên ngoài nó, siêu việt.

Do đó khi quân đội cứng đầu, nó sẽ thua trên chiến trường.

Lão Tử có vẻ ngớ ngẩn. Ông ấy nói khi quân đội cứng đầu nó sẽ thua trên chiến trường, còn bạn nghĩ bất kì khi nào bạn cứng đầu bạn sẽ thắng.

Khi cây cứng rắn, nó sẽ bị chặt hạ. Cái lớn và mạnh thuộc vào bên dưới. Cái mềm mại và yếu đuối thuộc về đỉnh.

Rễ là cứng, chúng thuộc về bên dưới. Hoa là mềm, chúng thuộc về đỉnh. Và đây là cấu trúc đúng của xã hội: Những người mạnh mẽ thuộc vào gốc rễ, và những người mềm mại thuộc vào đỉnh. Nhà thơ và hoạ sĩ nên thuộc về đỉnh. Thánh nhân và hiền nhân nên thuộc vào đỉnh cao nhất. Lính tráng, chính khách, doanh nhân nên thuộc vào bên dưới; họ không nên thuộc vào đỉnh. Toàn thế giới đang lộn ngược bởi vì người cứng rắn đang cố gắng ở trên đỉnh.

Cứ dường như rễ đã trở thành chính khách, và chúng đang cố gắng đi tới đỉnh của cây, và chúng đang cố gắng buộc hoa đi xuống rễ, xuống dưới đất. Một khi thế giới này được trong cân bằng hơn - chẳng hạn ở Ấn Độ, brahmin thuộc về đỉnh. Chúng ta đã đặt họ ở trên đỉnh. Brahmin là hiền nhân, những người đã biết tới Brahma. Nó không phải là đẳng cấp; nó chẳng liên quan gì tới việc sinh ra; nó liên quan tới việc phục sinh bên trong. Những người đã biết tới điều tối thượng đều là Brahman. Họ thuộc về đỉnh, họ là hoa. Mọi vua chúa, mọi hoàng đế rất mạnh, đều phải tới và cúi lạy dưới chân họ. Đó là đúng cách - nhà vua, dù mạnh thế nào và dù vĩ đại thế nào, cũng vẫn là vua thôi. Con người của thế gian vẫn bị thần kinh, vẫn bị theo tham vọng và bản ngã; người đó phải cúi lạy.

Chuyện xảy ra:

Phật tới một thị trấn, và vua của thị trấn này có chút ít ngần ngại đi đón ông ấy. Thừa tướng, một người rất già, trí huệ, bảo nhà vua, "Bệ hạ phải đi chứ." Nhà vua nói, "Điều này có vẻ không cần thiết. Ông ấy là kẻ ăn xin. Cứ để ông ấy tới! Phỏng có ích gì để ta đi ra biên giới vương quốc đón ông ấy? Ta là vua, ông ấy là kẻ ăn xin."

Thừa tướng già viết ngay lời từ chức. Ông ấy nói, "Xin bệ hạ nhận việc từ chức của thần bởi vì nếu bệ hạ đã xuống đến mức thấp thế, vậy thì thần không thể còn ở lại được. Bệ hạ phải nhớ rằng bệ hạ là vua, và ông ấy đã từ bỏ các vương quốc. Ông ấy không có gì cả. Bệ hạ có vương quốc lớn, và ông ấy không có gì. Ông ấy thuộc vào đỉnh. Và bệ hạ phải đi và cúi lạy, bằng không xin bệ hạ nhận việc từ chức của thần. Thần không thể ở đây trong cung điện này với bệ hạ được. Điều đó là không thể được với thần." Nhà vua phải đi.

Khi ông ấy cúi lạy Phật, Phật nói với ông ấy, "Không cần đâu. Ta nghe nói rằng ông đã ngần ngại tới. Không cần tới bởi vì khi người ta ngần ngại, cho dù người ta tới, người ta vẫn không tới. Và kính trọng không thể bị ép buộc. Hoặc ông hiểu hoặc ông không hiểu. Không có nhu cầu - ta đã tự mình tới để gặp ông. Và ta là kẻ ăn xin... ông là hoàng đế."

Bây giờ nhà vua bắt đầu kêu và khóc. Ông ta đã hiểu ra vấn đề.

Ở phương Đông, Brahman là trên đỉnh. Điều đó phải là cách thức đúng đắn để cấu trúc xã hội. Bây giờ trên khắp thế giới các chính khách đã đạt tới đỉnh. Do đó mới có khổ sở và hỗn độn - nó phải như vậy. Đỉnh đã trở thành quá nặng. Chỉ hoa mới nên ở trên đỉnh - hiền nhân, nhà thơ, nhà huyền môn. Không phải chính khách.

Cái lớn và mạnh thuộc vào bên dưới. Cái mềm mại và yếu đuối thuộc về đỉnh.

Lão Tử đang nói rằng nếu bạn muốn thuộc vào đỉnh, dịu dàng và yếu đi. Yếu và dịu dàng thế, mềm mại thế như cỏ, không mạnh như cây lớn.

Lão Tử có mối quan tâm sâu sắc tới tất cả những cái vô dụng. Ông ấy nói là vô dụng là được bảo vệ. Hữu dụng là nguy hiểm bởi vì nếu bạn hữu dụng, thế thì ai đó sẽ dùng bạn, bạn sẽ bị khai thác. Nếu bạn mạnh, thế thì bạn sẽ bị buộc phải vào quân đội.

Lão Tử đi qua một làng cùng đệ tử của mình và thấy một người lưng gù. Ông ấy bảo các đệ tử, "Tới người gù kia và hỏi xem ông ta cảm thấy thế nào bởi vì ta đã nghe nói thị trấn đã có chuyện rắc rối. Nhà vua đã bắt tất cả thanh niên và người mạnh khoẻ vào quân đội."

Họ đi tới người gù và họ hỏi người đó. Người gù nói, "Tôi hạnh phúc! Bởi vì cái lưng tôi, họ đã không bắt tôi vào quân đội. Tôi vô dụng. Đó là cách tôi đã được cứu." Các đệ tử tường trình lại. Lão Tử nói với họ, "Bây giờ, nhớ lấy. Vô dụng. Bằng không các ông sẽ trở thành cỏ khô trong chiến tranh."

Một lần đi qua rừng họ đi tới dưới một cái cây khổng lồ; một nghìn xe bò kéo có thể nghỉ ngơi dưới nó. Toàn thể khu rừng đều bị chặt hạ, hàng nghìn thợ mộc làm việc ở đó. Lão Tử nói, "Hỏi xem điều gì đã xảy ra - sao họ đã không chặt cây lớn này?"

Các đệ tử đi và hỏi. Thợ mộc nói, "Cái cây đó tuyệt đối vô dụng. Cành của nó không thẳng, ông không thể làm đồ đạc được từ chúng - và khi ông đốt nó quá nhiều khói bay ra từ chúng tới mức nó không thể được dùng làm chất đốt. Còn lá của nó lại đắng tới mức ngay cả con vật cũng không muốn ăn chúng. Cho nên nó vô dụng thật. Đó là lí do tại sao chúng tôi đã không chặt nó."

Lão Tử bắt đầu cười to và nói với các đệ tử của mình, "Giống như cái cây kia, vô dụng. Thế thì không ai sẽ chặt đổ các ông cả. Và nhìn cây này, nó đã trở nên to lớn làm sao, chỉ bởi vì vô dụng thôi!"

Cuộc sống có thể được nhìn theo hai cách. Bạn có thể nhìn nó như tính tiện dụng: Một vật phải được dùng vì cái gì đó khác - thế thì cuộc sống trở thành phương tiện, và mục đích nào đó phải được hoàn thành. Hay cuộc sống có thể được xem như việc tận hưởng, không như một tiện ích - thế thì khoảnh khắc này là tất cả, không có mục đích, không có chủ định.

Tôi đã đọc một bài thơ mới hôm nọ. Một dòng của nó điểm trúng tôi sâu sắc. "Bài thơ không nên là phương tiện, mà hiện hữu." Tôi thích điều đó. Cuộc sống không nên là phương tiện; cuộc sống nên hiện hữu! Mục đích lên bản thân nó, chẳng đi đâu cả... tận hưởng ở đây và bây giờ, mở hội. Chỉ thế thì bạn mới có thể mềm mại được. Nếu bạn cố gắng để hữu dụng, bạn sẽ trở thành cứng rắn. Nếu bạn cố gắng đạt tới cái gì đó, bạn sẽ trở nên cứng rắn. Nếu bạn cố gắng tranh đấu, bạn sẽ trở nên cứng rắn. Buông xuôi đi. Mềm mại và mềm yếu. Và cho phép dòng chảy của cuộc sống đưa bạn tới bất kì chỗ nào nó đưa bạn tới. Để mục đích của cái toàn thể là mục đích của bạn. Đừng tìm kiếm bất kì mục đích riêng tư nào. Là một phần, và cái đẹp và cái duyên dáng vô hạn xảy ra.

Cố cảm thấy điều đó, điều tôi đang nói. Vấn đề không phải là hiểu, vấn đề không phải là khả năng trí tuệ. Cảm thấy nó, điều tôi đang nói. Hấp thu nó, điều tôi đang nói. Để nó ở đó cùng bạn. Cho phép nó lắng đọng sâu trong bản thể bạn: Cuộc sống không nên là phương tiện; cuộc sống nên hiện hữu. Và thế thì bỗng nhiên bạn mềm mại. Mọi cứng rắn ra đi, biến mất, tan ra. Đứa trẻ được lại khám phá ra; bạn đã lại trở thành đứa trẻ, đôi mắt trong suốt đó của thời thơ ấu lại thành sẵn có. Bạn có thể nhìn, và thế rồi màu xanh lục là hoàn toàn khác. Tiếng hót của chim chóc là hoàn toàn khác. Thế thì cái toàn thể có ý nghĩa hoàn toàn khác. Nó không có nghĩa, nó có ý nghĩa. Nghĩa liên quan tới tính tiện dụng; ý nghĩa liên quan tới vui vẻ.

Vui vẻ trong nó và bạn sẽ mềm mại. Tuôn chảy cùng dòng sông. Trở thành dòng sông.

Vị kỉ

Không ai có thể vị kỉ ngoại trừ kẻ đạo đức giả.

Từ vị kỉ đã mang liên tưởng rất kết án bởi vì tất cả các tôn giáo đều đã kết án nó. Họ muốn bạn không vị kỉ. Nhưng tại sao? Để giúp người khác...

Tôi nhớ:

Một đứa trẻ nhỏ nói với mẹ nó, và mẹ nó nói, "Con bao giờ cũng phải nhớ giúp đỡ người khác." Và đứa trẻ hỏi, "Thế thì người khác sẽ làm gì?" Một cách tự nhiên mẹ nó nói, "Họ sẽ giúp người khác." Đứa trẻ nói, "Điều này dường như là một kế hoạch kì lạ. Sao không tự giúp mình, thay vì dịch chuyển nó và làm mọi thứ phức tạp không cần thiết?"

Vị kỉ là tự nhiên. Vâng, sẽ tới một khoảnh khắc mà bạn chia sẻ bởi việc là vị kỉ. Khi bạn ở trong trạng thái tuôn tràn niềm vui, thế thì bạn có thể chia sẻ. Ngay bây giờ người khổ đang giúp người khổ khác, người mù đang dẫn đường cho người khác cũng mù. Bạn có thể cho việc giúp đỡ gì? Đó là ý tưởng rất nguy hiểm, đã lan tràn qua nhiều thế kỉ.

Trong một trường nhỏ cô giáo bảo lũ trẻ, "Ít nhất một lần một tuần các con phải làm một điều tốt." Một đứa trẻ nói, "Cô cho chúng con ví dụ nào đó về làm điều tốt. Chúng con không biết tốt là gì." Thế là cô nói, "Chẳng hạn, một bà già mù muốn qua phố; giúp bà ấy đi qua phố. Đây là hành vi tốt; đây là đức hạnh."

Tuần sau cô giáo hỏi, "Ai trong các con nhớ làm điều cô đã nói với các con?" Ba đứa trẻ giơ tay lên. Cô nói, "Điều này không tốt - gần như cả lớp chẳng làm gì cả. Nhưng dẫu sao, điều tốt là ít nhất ba em trai đã làm điều gì đó tốt." Cô hỏi đứa thứ nhất, "Con đã làm gì?" Nó nói, "Đúng điều cô đã nói đấy: Một bà già bị mù, con đã giúp bà ấy đi qua phố."

Cô nói, "Điều đó rất tốt. Thượng đế ban phúc lành cho con." Cô hỏi đứa thứ hai, "Con đã làm gì nào?" Nó nói, "Cũng điều đó - một bà già mù, con đã giúp bà ấy đi qua phố." Cô giáo đâm ra phân vân chút ít. Chúng tìm đâu ra toàn những bà già mù thế này? Nhưng đó là thành phố lớn; điều đó là có thể, chúng đã tìm ra hai bà. Cô giáo hỏi đứa thứ ba, và nó nói, "Con đã làm đúng điều các bạn đã làm: giúp bà già mù qua phố."

Cô giáo hỏi, "Nhưng các con tìm đâu ra những ba bà mù?" Chúng nói, "Cô không hiểu - không có ba bà mù đâu, chỉ có một bà mù thôi. Và khó giúp bà ấy đi qua phố thế! Bà ấy đánh chúng con và la hét ầm ĩ vì bà ấy không muốn đi qua phố. Nhưng chúng con đã định làm hành động nào đó tốt, cho dù cả đám đông xúm lại, mọi người đều mắng chúng con. Nhưng chúng con nói, "Đừng lo. Chúng cháu đang đưa bà ấy sang phía bên kia.'"

Mọi người được bảo giúp người khác, và họ trống rỗng bên trong bản thân mình. Họ được bảo yêu người khác - yêu hàng xóm của mình, yêu kẻ thù của mình - và họ chưa bao giờ được bảo yêu bản thân mình. Tất cả các tôn giáo, trực tiếp hay gián tiếp, đều bảo mọi người ghét bản thân mình. Người ghét bản thân mình không thể yêu được bất kì ai; người đó chỉ có thể giả vờ.

Điều căn bản là yêu bản thân mình toàn bộ tới mức tình yêu tràn ngập bạn và đạt tới người khác. Tôi không chống lại việc chia sẻ, nhưng tôi tuyệt đối chống lại chủ nghĩa vị tha. Tôi ủng hộ chia sẻ, nhưng đầu tiên bạn phải có cái gì đó để chia sẻ. Và thế rồi bạn không làm gì như ơn huệ với bất kì ai - ngược lại, người nhận cái gì đó từ bạn đang gia ơn cho bạn. Bạn phải cám ơn bởi vì người khác có thể đã bác bỏ giúp đỡ của bạn; người khác đã hào phóng.

Toàn thể nhấn mạnh của tôi là ở chỗ cá nhân nên hạnh phúc, phúc lạc, im lặng, mãn nguyện tới mức từ trạng thái thoả mãn của mình người đó bắt đầu chia sẻ. Người đó có nhiều thế, người đó giống như đám mây mưa - người đó phải mưa rào. Nếu cơn khát của người khác được dịu đi, nếu cơn khát của đất được dịu đi, đó là điều phụ. Nếu từng cá nhân đều tràn đầy niềm vui, đầy ánh sáng, đầy im lặng, người đó sẽ chia sẻ nó mà không ai bảo người đó bởi vì việc chia sẻ là niềm vui thế. Trao nó cho ai đó còn vui sướng hơn là có nó.

Nhưng toàn bộ cấu trúc phải được thay đổi. Mọi người không nên được bảo vị tha. Họ đều khổ sở - họ có thể làm gì được? Họ mù - họ có thể làm gì được? Họ đã bỏ lỡ cuộc sống của mình - họ có thể làm gì được? Họ có thể cho chỉ cái họ có. Cho nên mọi người đang cho khổ sở, đau khổ, phiền não, lo lắng cho mọi người khác, những người tới tiếp xúc với họ. Đây là vị tha sao? Không, tôi muốn mọi người hoàn toàn vị kỉ.

Từng cây đều vị kỉ: Nó đem nước về rễ nó, nó đem nhựa cây vào cành của nó, vào lá, vào quả, vào hoa. Và khi nó nở hoa, nó toả ra hương thơm cho mọi người - biết, không biết, quen thuộc, xa lạ. Khi nó nặng trĩu với quả, nó chia sẻ, nó cho những quả đó. Nhưng nếu bạn dạy những cây này tính vị tha, tất cả những cây này sẽ chết, cũng như toàn thể nhân loại đã chết - chỉ các cái xác bước đi. Và bước đi đâu? Bước đi tới nghĩa địa của họ, chung cuộc nghỉ ngơi trong nấm mồ của họ.

Cuộc sống nên là điệu vũ. Và cuộc sống của mọi người có thể là điệu vũ. Nó nên là âm nhạc - và thế thì bạn có thể chia sẻ; bạn sẽ phải chia sẻ. Tôi không phải nói điều đó bởi vì đây là một trong những luật nền tảng của sự tồn tại: Bạn càng chia sẻ phúc lạc của mình, nó càng phát triển nhiều hơn.

Nhưng tôi dạy tính vị kỉ.

Kĩ thuật thiền

Cảm thấy tâm thức của từng người như tâm thức riêng của bạn. Vậy, gạt sang bên mối quan tâm về cái ta, trở thành từng người.

Cảm thấy tâm thức của từng người như tâm thức riêng của bạn - thực tế nó là vậy đấy, nhưng nó không được cảm thấy là vậy. Bạn cảm thấy tâm thức của mình là của mình, và tâm thức của người khác bạn chưa bao giờ cảm thấy. Nhiều nhất bạn suy diễn rằng người khác cũng có ý thức. Bạn suy diễn rằng bởi vì bạn có ý thức, người khác giống bạn phải có ý thức. Đây là suy diễn logic; bạn không cảm thấy họ như có ý thức. Điều đó cũng giống như khi bạn đau đầu, bạn cảm thấy đau đầu của mình; bạn có ý thức về nó. Nhưng nếu ai đó khác đau đầu, bạn không thể cảm thấy đau đầu của người khác được. Bạn đơn giản suy diễn rằng bất kì cái gì người đó nói cũng phải đúng, và người đó phải có cái gì đó giống bạn. Nhưng bạn không thể cảm thấy nó.

Việc cảm tới chỉ nếu bạn trở thành có ý thức về tâm thức của người khác - bằng không nó là suy diễn logic. Bạn tin, bạn tin cậy, rằng người khác đang nói điều gì đó một cách chân thật, và bất kì điều gì họ nói đều đáng tin bởi vì bạn có kiểu kinh nghiệm tương tự.

Có trường phái logic nói chẳng cái gì có thể được biết về người khác, điều đó là không thể được. Nhiều nhất có thể có suy diễn, nhưng chẳng cái gì chắc chắn có thể được biết về người khác. Làm sao bạn có thể biết rằng người khác có đau như bạn, rằng người khác có lo âu như bạn? Người khác là người khác, nhưng chúng ta không thể nào thấm vào họ được, chúng ta chỉ có thể chạm vào bề ngoài của họ thôi. Bản thể bên trong của họ vẫn còn là không được biết. Chúng ta vẫn còn đóng trong bản thân chúng ta.

Thế giới quanh ta không phải là thế giới được cảm thấy, nó chỉ được suy diễn ra - một cách logic, một cách hợp lí. Tâm trí nói nó có đó, nhưng trái tim lại không bị nó chạm tới. Đó là lí do tại sao chúng ta cư xử với người khác cứ dường như họ là đồ vật chứ không là người. Mối quan hệ của chúng ta với người cũng là như nó với đồ vật. Chồng cư xử với vợ mình cứ dường như vợ là đồ vật: Anh ta sở hữu cô ấy. Vợ sở hữu chồng cũng giống như đồ vật. Nếu chúng ta cư xử với người khác dường như họ là người, thế thì chúng ta sẽ không cố gắng sở hữu họ bởi vì chỉ đồ vật mới có thể bị sở hữu.

Người có nghĩa là tự do. Người không thể bị sở hữu. Nếu bạn cố gắng sở hữu họ, bạn sẽ giết chết họ, họ sẽ trở thành đồ vật. Mối quan hệ của chúng ta với người khác thực sự không phải là mối quan hệ "tôi-anh"; sâu bên dưới nó chỉ là mối quan hệ "tôi-nó". Người khác chỉ là đồ vật để bị thao túng, bị dùng, bị khai thác. Đó là lí do tại sao tình yêu trở thành càng ngày càng không thể được - bởi vì tình yêu nghĩa là coi người khác như người, sinh linh có ý thức, như tự do, như cái gì đó có giá trị ngang bạn.

Nếu bạn cư xử cứ dường như mọi thứ đều là đồ vật, thế thì bạn ở trung tâm, và mọi thứ chỉ để được dùng. Mối quan hệ trở thành tiện dụng. Mọi thứ chẳng có giá trị gì trong bản thân chúng - giá trị là ở chỗ bạn có thể dùng chúng, chúng tồn tại vì bạn. Bạn có thể có quan hệ với ngôi nhà của mình - ngôi nhà tồn tại cho bạn. Nó là tiện dụng. Chiếc xe ô tô tồn tại cho bạn, nhưng vợ không tồn tại cho bạn, và chồng không tồn tại cho bạn. Chồng tồn tại cho bản thân anh ấy, và vợ tồn tại cho bản thân cô ấy. Người tồn tại cho bản thân người đó; đó là điều là người nghĩa là gì. Và nếu bạn cho phép con người được là con người và không thu người đó lại thành đồ vật, bạn sẽ dần dần bắt đầu cảm thấy người đó. Bằng không bạn không thể cảm thấy được. Mối quan hệ của bạn sẽ vẫn còn là quan niệm, trí tuệ, từ tâm trí tới tâm trí, từ đầu tới đầu - nhưng không từ tâm sang tâm.

Kĩ thuật này nói, Cảm thấy tâm thức của từng người như tâm thức riêng của bạn. Điều này sẽ khó bởi vì đầu tiên bạn phải cảm thấy người là người đã, là sinh linh có ý thức. Ngay cả điều đó cũng khó rồi.

Jesus nói, "Yêu hàng xóm của ông như yêu bản thân ông." Đây là cùng một điều - nhưng người khác trước hết phải trở thành một người đối với bạn. Người đó phải tồn tại theo quyền riêng của người đó, không bị khai thác, thao túng, sử dụng, không như phương tiện mà như mục đích trong chính bản thân người đó. Trước hết, người khác phải trở thành người; người khác phải trở thành "anh", có giá trị như bạn. Chỉ thế thì kĩ thuật này mới có thể được áp dụng. Cảm thấy tâm thức của từng người như tâm thức riêng của bạn. Trước hết cảm thấy rằng người khác là có ý thức, và thế rồi điều này có thể xảy ra - bạn có thể cảm thấy rằng người khác có cùng tâm thức như bạn có. Thực sự, "người khác" biến mất, chỉ tâm thức tuôn chảy giữa bạn và người đó. Bạn trở thành hai cực của một tâm thức tuôn chảy, của một dòng chảy.

Trong tình yêu sâu sắc điều xảy ra là hai người không phải là hai. Cái gì đó giữa hai người đã đi vào trong hiện hữu, và họ đã trở thanh hai cực. Cái gì đó đang tuôn chảy giữa hai người. Khi việc tuôn chảy này có đó, bạn sẽ cảm thấy phúc lạc. Nếu tình yêu cho phúc lạc, nó cho phúc lạc chỉ bởi vì điều này: rằng hai người, chỉ trong một khoảnh khắc, mất đi bản ngã của mình. "Người kia" mất đi, và cái một đi vào hiện hữu chỉ cho một khoảnh khắc. Nếu điều đó xảy ra, nó là cực lạc, nó là phúc lạc, bạn đã đi vào thiên đường. Chỉ một khoảnh khắc, và nó có thể là việc biến đổi.

Kĩ thuật này nói rằng bạn có thể làm điều này với mọi người. Trong tình yêu bạn có thể làm nó với một người, nhưng trong thiền bạn phải làm nó với mọi người. Bất kì ai tới gần bạn, đơn giản tan biến vào người đó và cảm thấy rằng bạn không phải là hai cuộc sống mà là một cuộc sống, tuôn chảy. Điều này làm thay đổi động thái. Một khi bạn biết cách thức, một khi bạn đã làm nó, nó là rất dễ. Lúc ban đầu nó dường như là không thể được bởi vì chúng ta bị mắc kẹt vào trong bản ngã của mình thế. Khó mà làm mất nó, khó mà trở thành luồng chảy. Cho nên sẽ là tốt nếu lúc ban đầu bạn cố gắng với cái gì đó mà bạn không khiếp hãi hay không hoảng sợ.

Bạn sẽ ít sợ cây, cho nên điều đó sẽ dễ dàng hơn. Ngồi gần cây, cảm thấy cây, và cảm thấy rằng bạn đã trở thành một với nó, rằng có luồng chảy bên trong bạn, trao đổi, đối thoại, tan chảy. Ngồi gần dòng sông đang chảy, cảm thấy luồng chảy, cảm thấy rằng bạn và dòng sông đã trở thành một. Nằm dưới bầu trời, cảm thấy rằng bạn và bầu trời đã trở thành một. Lúc ban đầu điều đó sẽ chỉ là tưởng tượng, nhưng dần dần bạn sẽ cảm thấy rằng bạn đang chạm tới thực tại qua tưởng tượng.

Và thế rồi thử điều đó với người. Điều này là khó lúc ban đầu bởi vì có nỗi sợ. Bởi vì bạn đã từng thu mọi người thành đồ vật, bạn sợ rằng nếu bạn cho phép người nào đó được thân thiết thế, người đó sẽ thu bạn về đồ vật. Đó là nỗi sợ. Cho nên không ai cho phép nhiều thân thiết: Lỗ hổng bao giờ cũng được giữ và được canh chừng. Quá nhiều gần gũi là nguy hiểm bởi vì người khác có thể chuyển bạn thành đồ vật, người đó có thể cố sở hữu bạn. Đó là nỗi sợ. Bạn đang cố chuyển người khác thành đồ vật, và người khác đang cố chuyển bạn - và không ai muốn là đồ vật, không ai muốn trở thành phương tiện, không ai muốn bị sử dụng. Hiện tượng mất giá trị nhất là bị thu lại thành phương tiện cho cái gì đó, không có giá trị trong bản thân bạn. Nhưng mọi người đều cố gắng. Bởi vì điều này có nỗi sợ sâu sắc và sẽ khó bắt đầu kĩ thuật này với người.

Cho nên bắt đầu với dòng sông, với núi non, với các vì sao, với bầu trời, với cây cối. Một khi bạn đi tới biết cảm giác về điều xảy ra khi bạn trở thành một với cây cối; một khi bạn đi tới biết bạn trở nên phúc lạc thế nào khi bạn trở thành một với dòng sông, làm sao không mất gì mà bạn thu được toàn thể sự tồn tại, thế thì bạn có thể thử điều đó với mọi người. Và nếu nó phúc lạc thế với cây cối, với dòng sông, bạn không thể tưởng tượng được sẽ phúc lạc bao nhiêu với con người, bởi vì con người là hiện tượng cao hơn, sinh linh tiến hoá cao hơn. Qua con người bạn có thể đạt tới những đỉnh cao của kinh nghiệm. Nếu bạn có thể trở nên cực lạc với ngay cả tảng đá, với người bạn có thể cảm thấy cực lạc thiêng liêng xảy ra cho bạn.

Nhưng bắt đầu với cái gì đó mà bạn không sợ mấy, hay với người bạn yêu - người bạn, người yêu - người mà bạn không sợ, người mà bạn có thể thực sự thân thiết và gần gũi mà không sợ gì, người mà bạn có thể đánh mất bản thân mình mà không hoảng sợ sâu bên dưới rằng người đó có thể biến mình thành đồ vật. Nếu bạn có ai đó như vậy, thế thì thử kĩ thuật này. Đánh mất bản thân mình một cách có ý thức vào trong người đó. Khi bạn làm mất bản thân mình một cách có ý thức vào trong ai đó, người đó sẽ đánh mất bản thân người đó vào trong bạn; khi bạn cởi mở và bạn tuôn chảy vào trong người khác, người khác bắt đầu tuôn chảy vào trong bạn và có gặp gỡ sâu sắc, giao cảm. Hai năng lượng tan chảy vào trong nhau. Trong trạng thái đó không có bản ngã, không có cá nhân, nó là có thể với toàn thể vũ trụ. Điều các thánh nhân đã gọi là cực lạc, samadhi, chỉ là hiện tượng tình yêu sâu sắc giữa người và toàn thể vũ trụ.

Cảm thấy tâm thức của từng người như tâm thức riêng của bạn. Vậy, gạt sang bên mối quan tâm về cái ta, trở thành từng người. Trở thành cây, trở thành dòng sông, trở thành vợ, trở thành chồng, trở thành con, trở thành mẹ, trở thành bạn - điều đó có thể được thực hành mọi khoảnh khắc của cuộc sống. Nhưng lúc ban đầu điều đó sẽ khó. Cho nên làm nó ít nhất một giờ mỗi ngày. Trong giờ đó, bất kì cái gì đi quanh bạn, hãy trở thành cái đó. Bạn sẽ tự hỏi làm sao điều đó có thể xảy ra được - không có cách khác để biết làm sao nó có thể xảy ra, bạn phải thực hành nó.

Ngồi cùng cây, và cảm thấy rằng bạn đã trở thành cây đó. Và khi gió tới và toàn thể cây đung đưa rung rinh, cảm thấy cái đung đưa rung rinh đó trong bạn; khi mặt trời lên và toàn thể cây trở nên sống động, cảm thấy sống động đó trong bạn khi cơn mưa rào tới và toàn thể cây được thoả mãn và mãn nguyện, cơn khát lâu dài, chờ đợi lâu dài đã biến mất, và cây hoàn toàn được thoả mãn và mãn nguyện, cảm thấy được thoả mãn và mãn nguyện cùng cây, và thế thì bạn sẽ trở nên nhận biết về tâm trạng tinh tế, về sắc thái của cây.

Bạn đã thấy cây đó trong nhiều năm rồi, nhưng bạn không biết tâm trạng của nó. Thỉnh thoảng nó hạnh phúc; thỉnh thoảng nó bất hạnh. Thỉnh thoảng nó buồn bã, lo âu, thất vọng; thỉnh thoảng nó rất phúc lạc, cực lạc. Có các tâm trạng. Cây sống động, và nó cảm thấy. Và nếu bạn trở thành một với nó, thế thì bạn sẽ cảm thấy nó. Thế thì bạn sẽ cảm thấy liệu cây là trẻ hay già; liệu cây không thoả mãn với cuộc sống hay được thoả mãn; liệu cây đang trong tình yêu với sự tồn tại hay không - nó đang chống đối, chống lại, cáu kỉnh, giận dữ hay không; liệu cây đang bạo hành hay có từ bi sâu sắc trong nó. Như bạn thay đổi mọi khoảnh khắc, cây cũng thay đổi - nếu bạn có thể cảm thấy mối quan hệ thân thuộc sâu sắc với nó, thấu cảm.

Thấu cảm nghĩa là bạn đã trở nên thông cảm tới mức, thực sự, bạn trở thành một. Các tâm trạng của cây trở thành tâm trạng của bạn. Và thế thì nếu điều này ngày một đi sâu hơn và sâu hơn và sâu hơn, bạn có thể nói, bạn có thể có trao đổi với cái cây này. Một khi bạn biết tâm trạng của nó, bạn bắt đầu hiểu ngôn ngữ của nó, và cây sẽ chia sẻ tâm trí của nó với bạn. Nó sẽ chia sẻ đau đớn và cực lạc của nó.

Và điều này có thể xảy ra với toàn thể vũ trụ.

Trong ít nhất một giờ mỗi ngày cố gắng ở trong thấu cảm với cái gì đó. Lúc ban đầu bạn sẽ có vẻ ngu xuẩn với bản thân mình. Bạn sẽ nghĩ, "Mình đang làm cái điều ngu xuẩn gì thế này?" Bạn sẽ nhìn quanh, và bạn sẽ cảm thấy rằng nếu ai đó khác nhìn hay ai đó khác thấy hay ai đó khác đi tới biết, họ sẽ nghĩ bạn đã thành dở hơi. Nhưng chỉ lúc bắt đầu thôi. Một khi bạn đi vào trong thế giới này của thấu cảm, toàn thể thế giới sẽ trông dở hơi đối với bạn. Họ đang lỡ quá nhiều điều một cách không cần thiết. Cuộc sống cho thừa thãi thế và họ đang bỏ lỡ nó. Họ đang bỏ lỡ bởi vì họ đóng: Họ không cho phép cuộc sống đi vào trong họ. Và cuộc sống có thể đi vào trong bạn chỉ nếu bạn đi vào cuộc sống qua nhiều, nhiều cách, qua nhiều con đường, qua đa chiều. Ở trong thấu cảm ít nhất là một giờ mỗi ngày đi.

Đây là nghĩa của lời cầu nguyện lúc bắt đầu của mọi tôn giáo. Nghĩa của lời cầu nguyện là ở trong đồng cảm với vũ trụ, là ở trong trao đổi sâu sắc với vũ trụ. Trong lời cầu nguyện bạn đang nói với Thượng đế - Thượng đế nghĩa là cái toàn thể. Thỉnh thoảng bạn có thể giận Thượng đế, thỉnh thoảng cám ơn, nhưng một điều là chắc chắn: Bạn đang trong trao đổi. Thượng đế không phải là khái niệm tinh thần, nó đã trở thành mối quan hệ thân thiết, sâu sắc. Đó chính là lời cầu nguyện nghĩa là gì.

Nhưng lời cầu nguyện của chúng ta đã bị mục rữa bởi vì chúng ta không biết cách trao đổi với các sinh linh. Và nếu bạn không thể trao đổi được với các sinh linh, bạn không thể trao đổi được với Hiện hữu - Hiện hữu với chữ H hoa - điều đó là không thể được. Nếu bạn không thể trao đổi được với cây, làm sao bạn có thể trao đổi được với toàn bộ sự tồn tại? Và nếu bạn cảm thấy ngu xuẩn khi nói với cây, bạn sẽ cảm thấy ngu xuẩn hơn khi nói với Thượng đế.

Để ra một giờ mỗi ngày cho trạng thái cầu nguyện của tâm trí, và đừng làm lời cầu nguyện của bạn thành chuyện lời nói. Làm nó thành việc cảm các vật. Thay vì nói với cái đầu, cảm nó đi. Đi và chạm vào cây, ôm lấy cây, hôn cây; nhắm mắt lại và sống cùng với cây cứ dường như bạn đang ở cùng người yêu của mình. Cảm thấy nó. Và chẳng mấy chốc bạn đi tới hiểu biết sâu sắc về điều nó ngụ ý gạt cái ta sang bên, về điều nó ngụ ý trở thành người khác.

Cảm thấy tâm thức của từng người như tâm thức riêng của bạn. Vậy, gạt sang bên mối quan tâm về cái ta, trở thành từng người.

Xem Chương 5 - Quay về Mục lục