Thức - Mơ - Ngủ

Trong lời kinh sáng nay chúng ta nói về cách con người, trong trạng thái tâm trí bị thôi miên của mình, rơi vào trong niềm vui tưởng tượng hay đau khổ trong các trạng thái thức, mơ và ngủ; cách con người tạo ra ảo tưởng về hạnh phúc và thế rồi chịu bất hạnh.

Jagrat, swapna, sushupti - thức, mơ và ngủ... Ấn Độ đã làm nhiều nghiên cứu về ba trạng thái này. Và để tôi nhắc lại cho bạn rằng ba từ này biểu thị cho khía cạnh khác của nghiên cứu của Ấn Độ vào số ba. Cái gọi là trạng thái thấy được, bên ngoài của con người là tổ hợp của ba điều này, cuộc sống của con người là sự sáng tạo của ba điều này - nhưng cái tinh tuý bị ẩn kín đằng sau cuộc sống của con người là ở ngoài ba điều này. Duy nhất thế giới này là sự sáng tạo của ba điều này. Do đó, chúng ta sẽ cần hiểu lời kinh này sâu sắc nhất có thể được, bởi vì nó có nhiều khía cạnh.

Thứ nhất, thức, mơ và ngủ không phải chỉ là trạng thái của tâm trí, chúng cũng là những cột trụ nền tảng của cuộc sống; cuộc sống được dựa trên chúng. Nhưng chúng ta là cái thứ tư. Ngôi nhà được tạo ra từ ba điều này, nhưng người sống trong ngôi nhà là tách rời khỏi nó: người đó là điều thứ tư. Đây là lí do tại sao ở Ấn Độ trạng thái thứ tư này đã được gọi là turiya. Turiya nghĩa là “cái thứ tư.” Nó đã không được cho bất kì cái tên nào, nó đơn giản được gọi là “cái thứ tư.” Ba cái kia đã được cho các cái tên nhưng cái thứ tư không thể được cho cái tên nào. Không ai biết tên của nó và nó không thể được so sánh với bất kì cái gì khác, cho nên nó đã được gọi chỉ mỗi là “cái thứ tư.”

Chúng ta trải qua ba trạng thái kia mọi ngày. Khi bạn thức dậy vào buổi sáng bạn đi vào jagrat, trạng thái thức. Vào buổi tối khi bạn đi ngủ, ban đầu bạn đi vào swapna, trạng thái mơ. Thế rồi khi trạng thái mơ cũng bị vượt qua, bạn đi vào sushupti, trạng thái ngủ sâu. Trong từng ngày hai mươi bốn giờ, bạn cứ đi qua đi lại ba trạng thái này. Và nếu bạn nhìn vào trong nó sâu hơn một chút ít, bạn sẽ thấy rằng bạn đang trải qua một trong ba trạng thái này gần như mọi lúc. Từ bên ngoài bạn có vẻ như trong trạng thái thức và bỗng nhiên, bên trong bạn, một giấc mơ bắt đầu, điều bạn gọi là mơ ngày đấy. Đôi khi dường như trong một khoảnh khắc bạn không trong thế giới này chút nào, cứ dường như bạn đã mất mọi ý thức: thế thì nó là sushupti, trạng thái ngủ sâu, điều đó đã chiếm quyền.

Trong chu trình hai mươi bốn giờ bạn đi qua những trạng thái này trên qui mô lớn hơn, nhưng bạn cũng đi qua chúng trong từng khoảnh khắc. Toàn thể cuộc sống của bạn là việc chuyển qua ba trạng thái này – và qua nhiều, nhiều kiếp sống bạn đã đi qua ba trạng thái này. Khoảnh khắc cái chết xảy ra trong sushupti, trạng thái ngủ sâu. Người chết đầu tiên đi vào từ trạng thái thức sang trạng thái mơ, thế rồi từ trạng thái mơ người đó đi vào trạng thái ngủ sâu - và cái chết chỉ xảy ra trong trạng thái ngủ sâu. Do đó, những người thời cổ đã gọi giấc ngủ xảy ra từng ngày là cái chết mini. Họ đã hiểu việc ngủ là thoáng nhìn nhỏ về cái chết.

Ngủ là thoáng nhìn về cái chết. Khi bạn đang trong sushupti bạn đang trong cùng trạng thái như khi cái chết xảy ra, hay có thể xảy ra. Cái chết không thể xảy ra bên ngoài trạng thái sushupti. Đây là lí do tại sao trong sushupti bạn mất đi tất cả mọi cảm nhận; bạn thậm chí không cảm nhận cái đau của chết. Bằng không, cái chết là cuộc giải phẫu lớn; không có cuộc giải phẫu nào lớn hơn cái chết. Nhà giải phẫu cho bạn mũi tiêm morphine nếu ông ấy phải mổ hay phải cắt bỏ đi cho dù một mảnh xương nhỏ. Bằng việc tiêm morphine ông ấy buộc bạn vào trong sushupti: chỉ thế thì cái xương nhỏ mới có thể được cắt bỏ ra bằng giải phẫu; bằng không điều đó là không thể được. Tất cả mọi cuộc giải phẫu đều được thực hiện khi người đang trong sushupti, ngủ sâu. Và chừng nào sushupti còn chưa chiếm lĩnh bạn, mổ là nguy hiểm bởi vì việc mổ gây ra đau đớn không thể chịu nổi tới mức nó làm khó cho việc thực hiện ca mổ.

Cái chết bao giờ cũng là cuộc giải phẫu lớn nhất bởi vì toàn thể cuộc sống phải bị loại bỏ khỏi thân thể. Cho nên cái chết chỉ xảy ra trong giấc ngủ sâu. Việc sinh cũng xảy ra trong sushupti: đó là lí do tại sao bạn không nhớ nó. Và lí do duy nhất mà bạn không có kí ức nào về các kiếp sống quá khứ của mình là ở chỗ có một giấc ngủ sâu lắng thế giữa hai kiếp sống tới mức mọi kí ức đều bị mất đi ở cả hai đầu. Cái chết xảy ra trong giấc ngủ sâu, còn việc tái sinh cũng xảy ra trong giấc ngủ sâu. Trong bụng mẹ, đứa trẻ đang trong sushupti, giấc ngủ sâu. Đứa trẻ mà không trong sushupti trong bụng mẹ thì sẽ bắt đầu ảnh hưởng tới mơ của người mẹ. Một số đứa trẻ ở trong trạng thái mơ trong bụng mẹ. Rất hiếm, rất ít - có thể chỉ một trong cả triệu - đôi khi đứa trẻ trong trạng thái mơ trong bụng mẹ, nhưng đây là đứa trẻ có cái chết trước của nó đã xảy ra trong trạng thái mơ. Ở Tây Tạng, nhiều công trình đã được tiến hành về điều này: họ gọi nó là Bardo - Trung ấm.

Ở Tây Tạng, họ cố gắng làm người chết khỏi đi vào giấc ngủ sâu. Nếu người đó trượt vào trong giấc ngủ sâu, người đó sẽ mất mọi kí ức của kiếp sống này. Cho nên để làm cho người này có thể có khả năng giữ được kí ức từ kiếp sống này, họ làm một số thực nghiệm đặc biệt gần người sắp chết. Trong những thực nghiệm đó, một nỗ lực được thực hiện để giữ cho người chết thức tỉnh - không chỉ giữ cho người đó thức, mà còn cảm sinh ra mơ trong người đó để mơ sẽ tiếp tục, để cho cái chết thể xảy ra cho người đó trong trạng thái mơ đó. Nếu một người chết đi trong trạng thái mơ, trong kiếp sau của mình người đó sẽ được sinh ra với tất cả những kí ức về kiếp trước của người đó.

Sẽ dễ hiểu điều đó theo cách này: bạn mơ cả đêm... Có lẽ bạn có thể không tin vào điều này. Nhiều người nói rằng họ không mơ chút nào, nhưng đấy chỉ là vì họ không nhận biết về mơ của mình. Nhiều người nói rằng họ hiếm khi mơ, nhưng đấy chỉ là họ không nhớ thôi, bằng không, mọi người đều mơ cả đêm. Trong cả đêm ngủ một người mơ trung bình mười hai giấc mơ. Có những người mơ nhiều hơn thế này, nhưng khó mà tìm ra người mơ ít hơn. Mười hai giấc mơ bao phủ ba phần tư giấc ngủ đêm của bạn. Sushupti, giấc ngủ sâu, bao phủ chỉ một phần tư giấc ngủ của bạn; giấc mơ của bạn bao phủ ba phần tư giấc ngủ của bạn, nhưng bạn không nhớ chúng. Lí do cho điều này là ở chỗ nếu cho dù một khoảnh khắc thôi, giấc ngủ sâu xảy ra ở đầu giấc mơ, mối tiếp xúc của bạn với kí ức mơ của bạn sẽ bị phá vỡ.

Giấc mơ mà bạn nhớ hầu hết là mơ từ sáng sớm hay từ phần buổi sáng của giấc ngủ của bạn khi giấc ngủ sâu đã qua rồi và bạn bắt đầu thức dậy. Bạn không rơi lại vào giấc ngủ lần nữa sau những giấc mơ này, nhưng thay vì thế bạn thức dậy vẫn nhớ chúng. Nếu giữa mơ và thức thậm chí một thời kì ngủ sâu tí hon xảy ra, mối móc nối với kí ức của nó sẽ bị cắt bỏ đi. Kí ức sẽ được tạo ra, nhưng thông thường bạn sẽ không có khả năng nhớ nó. Không phải là không kí ức nào được tạo ra: kí ức được tạo ra, nhưng nó đi vào trong vô thức. Ngay cả trong giấc ngủ sâu cũng vẫn có kí ức, nhưng nó đi vào trong vô thức của bạn, bạn không nhận biết về nó. Chỉ bằng nỗ lực, kí ức này mới có thể được đem lên từ vô thức của bạn, nhưng nói chung bạn không nhớ chúng. Chỉ giấc mơ sáng mới còn lại trong kí ức ngắn hạn của bạn.

Đây là lí do tại sao nhiều người nghĩ rằng họ chỉ mơ vào buổi sáng. Không, bạn mơ cả đêm đấy, và bây giờ điều này có thể được chứng minh một cách khoa học. Bây giờ các thiết bị khoa học có sẵn mà có thể chỉ ra rằng trong cả đêm khi nào bạn mơ và khi nào bạn không mơ. Một điều thú vị là ở chỗ mắt bạn bắt đầu chuyển động vòng quanh khi bạn mơ, theo cùng cách mà chúng chuyển động quanh khi bạn quan sát cái gì đó đang xảy ra trong trạng thái thức của mình. Chuyển động của mắt bạn là điều chỉ ra rằng bạn đang mơ.

Chẳng hạn, khi một người đang xem phim, mắt người đó chuyển động rất nhanh, người đó phải chuyển động chúng một cách nhanh chóng. Theo cùng cách đó, con mắt chuyển động trong tròng mắt thậm chí còn nhanh hơn khi người đó đang thấy trong mơ. Điều đó được gọi là REM - rapid eye movement chuyển động mắt nhanh - và thế thì chúng ta biết rằng người đó đang mơ. Cho nên các thiết bị được gắn vào và chúng sẽ chỉ ra khi nào xuất hiện chuyển động mắt.

Nếu ai đó đánh thức bạn khi mắt bạn đang chuyển động nhanh, bạn sẽ lập tức có khả năng nhớ lại giấc mơ mà bạn vừa có. Khi mắt bạn không chuyển động và bạn bị đánh thức, thế thì bạn sẽ nói rằng bạn không mơ. Cho nên bây giờ sự kiện đã được thiết lập vững chắc là khi một người đang mơ thì mắt người đó sẽ chuyển động nhanh dưới tròng mắt mình, hệt như người đó đang xem phim. Điều này đã được phát hiện ra bằng thực nghiệm trong cả đêm với hàng nghìn người. Thực nghiệm đã được tiến hành với khoảng mười nghìn người; Mĩ đã tiêu nhiều tiền về việc này. Mọi người đã được trả tiền để ngủ trong các phòng thí nghiệm. Họ bán giấc ngủ của mình, bởi vì họ phải bị đánh thức khỏi giấc ngủ lặp đi lặp lại trong đêm. Dây dợ và thiết bị nào đó được gắn vào họ trong khi họ ngủ. Sau khi thực nghiệm trên mười nghìn người, họ đã đi tới kết luận rằng những người nói họ không mơ có thể nói đúng như họ có thể thấy, nhưng trong thực tế, nó không phải như vậy. Ai đó nói mình thỉnh thoảng mới mơ cũng không đúng, còn những người nói rằng họ chỉ mở vào những giờ sáng cũng không đúng. Nhưng dầu vậy, có chân lí nào đó trong điều họ nói, bởi vì họ chỉ nhớ giấc mơ họ có vào buổi sáng ngay trước khi họ thức dậy.

Tôi đã nói cho các bạn tất cả về điều này để cho bạn sẽ có khả năng hiểu thực nghiệm Tây Tạng về Bardo - cõi trung ấm. Tây Tạng đã thực hiện công trình có ý nghĩa nào đó về mơ của con người; có lẽ không nước nào khác trên trái đất đã thực hiện nhiều công trình thế trong lĩnh vực này. Họ đã phát hiện ra bí mật làm cho một người có thể chết trong trạng thái mơ: thế thì người đó sẽ đi vào việc hoá thân của mình với mọi kí ức về kiếp sống trước của mình. Và ai đó, người có thể giữ lại tất cả kí ức về kiếp sống trước của mình trong lần hoá thân mới, được biến đổi, bởi vì thế thì người đó sẽ nhận biết rằng mình đang lặp lại cùng tất cả những ngu xuẩn mà người đó đã làm trước đây. Lần nữa cùng đam mê, lần nữa cùng ham muốn, lần nữa cùng săn đuổi - và không có kết quả lớn lao gì từ mọi việc sống này. Kiếp sống trước đã bị phí hoài trong săn đuổi và săn đuổi - và đến cuối cùng, cái chết đã là sự hoàn thành duy nhất. Chẳng cái gì nhiều hơn tới từ việc săn đuổi theo tất cả những đam mê và ham muốn này.

Nếu một người có thể giữ lại kí ức về kiếp sống trước của mình, thế thì kiếp sống mới sẽ có phẩm chất hoàn toàn khác. Chính phẩm chất cuộc sống của người đó sẽ được biến đổi. Một người như vậy sẽ không thể nào săn đuổi theo cùng những ham muốn đó bởi vì với người đó, cái chết bao giờ cũng dường như đang đứng ngay bên cạnh người đó. Và chạy theo cùng những ham muốn đó sẽ có nghĩa là người đó đang làm phí hoài cuộc sống mình lần nữa - và nó lại sẽ chấm dứt chỉ bằng cái chết. Không, lần này người đó sẽ có khả năng làm cái gì đó khác. Nỗ lực để biến đổi cuộc sống của người đó sẽ trở nên mãnh liệt hơn. Toàn thể kinh nghiệm về Bardo được thực hiện chỉ bởi lí do này: để giúp làm cho cuộc sống sắp tới mãnh liệt hơn.

Thực nghiệm về Bardo là rất khoa học. Khi một người đang chết đi, nỗ lực được thực hiện để giữ cho người đó thức tỉnh qua hương, qua ánh sáng, âm nhạc, tụng niệm và qua việc hát những bài ca thành kính. Người đó không được phép rơi vào giấc ngủ. Khoảnh khắc người đó bắt đầu cảm thấy ngủ lơ mơ, lời kinh của Bardo Thodol - Sách Tây Tạng về cái chết, được tụng vào tai người đó. Và lời kinh của Bardo là có ích cho việc tạo ra mơ. Chẳng hạn, người sắp chết sẽ được yêu cầu cảm thấy rằng mình đang tách ra khỏi thân thể này. Người đó phải rơi vào trong việc ngủ lơ mơ và người đó đang được bảo rằng bây giờ người đó đã trở nên tách rời khỏi thân thể mình, rằng cái chết đã xảy ra cho người đó và người đó đang tiến trên cuộc hành trình của mình. Con đường của cuộc hành trình của người đó được mô tả cho người đó: có cây ở hai bên đường thế nào, chim chóc đang bay quanh con đường thế nào - tất cả những mô tả này đều được nói vào tai người đó.

Mọi người thường nghĩ, “Làm sao có thể nói điều gì đó vào tai người sắp chết mà có ích được?” Nhưng bây giờ điều đó đã được chứng minh, bởi vì các thực nghiệm thôi miên ở Nga đang xảy ra trên qui mô lớn. Các nhà khoa học Nga có ý tưởng rằng thế kỉ tới, trẻ em sẽ không cần đi tới trường vào ban ngày để học tập. Thay vì thế, trường học sẽ giáo dục trẻ em vào ban đêm, trong khi chúng ngủ. Các nhà khoa học Nga nói rằng nếu cái gì đó được nói với tần số nào đó vào tai đứa trẻ khi nó đang ngủ, điều đó sẽ đi vào trong tâm trí vô thức của nó.

Đã có nhiều thực nghiệm thành công trong lĩnh vực này. Chẳng hạn, một đứa trẻ rất yếu về toán học, và chẳng cái gì đã giúp cải thiện sức học của nó - giáo viên cũng chán với nó - lại trở nên thành thạo hơn khi toán học được dạy cho nó trong giấc ngủ của nó. Và nó chẳng bao giờ nhận biết rằng điều đó đã được dạy cho nó trong khi nó ngủ! Đã có một số thực nghiệm đáng ngạc nhiên với ngôn ngữ. Một ngôn ngữ thông thường có thể được học trong thời gian ba năm, có thể được học chỉ trong ba tháng nếu nó được dạy trong giấc ngủ. Không cần thời gian tách biệt nào để học bởi vì giấc ngủ của bạn không bị quấy rối - bạn sung sướng đi vào việc ngủ. Bạn đơn giản không nhận biết rằng cái gì đã xảy ra. Đến sáng bạn được yêu cầu trải qua một kì kiểm tra để kiềm tra lại tất cả những điều đã được dạy cho bạn trong đêm.

Ở Nga họ đã tạo ra trường phái nào đó về việc dạy cho hàng nghìn học sinh trong giấc ngủ của chúng. Một thiết bị nhỏ được gắn gần từng đứa trẻ ở gối của nó khi nó đi ngủ. Việc dạy bắt đầu lúc nửa đêm và liên tục trong hai giờ; thế rồi đứa trẻ được đánh thức dậy. Bản thân thiết bị này quản lí mọi điều này: nó đánh thức đứa trẻ bằng tiếng chuông. Đứa trẻ bị đánh thức bởi vì nếu nó rơi vào giấc ngủ sâu ngay sau bài học, nó sẽ quên mất tất cả những điều đã được dạy cho nó. Tôi đang kể cho bạn tất cả điều này để giải thích lời kinh này; bằng không bạn sẽ không có khả năng hiểu thấu nó. Cho nên đứa trẻ này sẽ thức dậy bằng tiếng chuông sau hai giờ bài học. Điều này là để ngăn cản kí ức về bài học khỏi bị xoá đi bởi giấc ngủ sâu ngay sau bài học của nó. Sau khi đánh thức nó phải đi rửa mặt, làm tươi tỉnh lên, và thế rồi trở lại giấc ngủ lần nữa; chẳng đòi hỏi gì ở nó cả. Lại vào bốn giờ sáng việc dạy sẽ bắt đầu - cùng bài học đó sẽ được lặp lại giữ bốn và sáu giờ sáng - và thế rồi vào sáu giờ sáng đứa trẻ sẽ thức dậy.

Bạn không thể hình dung được bao nhiêu việc dạy có thể được hấp thu chỉ trong bốn giờ! Các nhà khoa học Nga nói rằng họ sẽ sớm có khả năng tiết kiệm cho trẻ em khỏi bị tù ở trường. Đó là một nhà tù nguy hiểm: bởi vì nó, trẻ nhỏ không thể chơi hay đùa hay nhảy hay múa và mang tính hoang dã. Từ chính thủa niên thiếu chúng đã bị ấn vào nhà tù đó. Buộc trẻ nhỏ ngồi yên hay cứng nhắc trên ghế dài trong năm hay sáu giờ một ngày là việc phí hoài không cần thiết thời gian quí giá và vàng son của cuộc sống của chúng. Đây là nguyên nhân của khổ sở và chịu đựng trong cuộc sống của phần lớn mọi người - bởi vì khi đáng ra có thể trở nên hạnh phúc nhất, khi cuộc sống tươi tắn và có vui đùa về nó, khi mối tiếp xúc với cuộc sống có thể đã xảy ra, tất cả thời gian của chúng bị phí hoài với địa lí và lịch sử và toán học. Và tất cả những điều mà đứa trẻ đó sẽ thu được qua điều này là cách kiếm sống, không phải là cuộc sống. Điều này có nghĩa là chúng phải bỏ lỡ cuộc sống chỉ vì việc kiếm sống.

Nhưng các nhà khoa học Nga đang nói rằng điều này sẽ không diễn ra lâu nữa. Họ đã phát hiện ra cách cho trẻ em chơi cả ngày, vui đùa, đi cắm trại hay làm bất kì cái gì chúng muốn làm - và thế rồi vào ban đêm chúng có thể được dạy. Họ gọi điều này là thôi miên nhi. Nhưng ngay cả trong điều này cũng có điều kiện là chúng phải bị đánh thức sau khi bài học kết thúc. Nếu điều này là có thể, nếu dạy theo cách nào là có thể, thế thì quá trình Bardo là đúng khi nói rằng mơ có thể được tạo ra bằng việc nói vào tai của người đang chết. Nếu một người chết trong trạng thái mơ, lần sinh tiếp của người đó sẽ mang kí ức của kiếp sống trước của người đó.

Người này sẽ vẫn còn trong trạng thái mơ trong bụng mẹ mới, và người đó sẽ được sinh ra trong trạng thái mơ. Ngay cả vào lúc sinh sẽ có sự khác biệt nền tảng giữa đứa trẻ này và đứa trẻ được sinh ra trong trạng thái ngủ sâu. Đứa trẻ trong trạng thái mơ trong bụng mẹ nó sẽ gây ra nhiều mơ trong tâm trí người mẹ. Có những câu chuyện về Phật và Mahavira, và đặc biệt về hai mươi bốn tirthankaras của người Jaina; rằng khi họ vào bụng mẹ, mẹ của họ nói về những giấc mơ đặc biệt. Ngay cả với lỗ hổng thời gian hàng nghìn năm, tất cả các bà mẹ đều thấy cùng giấc mơ.

Người Jaina đã tạo ra toàn thể khoa học về điều này. Họ đã kết luận rằng bất kì khi nào người mẹ thấy giấc mơ nào đó, điều đó nghĩa là một tirthankara đang trong bụng bà ấy. Giấc mơ của người mẹ bao giờ cũng như nhau. Chẳng hạn, nếu cô ấy thấy một con voi trắng - điều rất hãn hữu thấy được, cho dù bạn có cố gắng - thế thì một tirthankara sẽ được sinh ra. Những kiểu mơ đó trở thành chỉ dẫn rằng tâm thức của tirthankara đã ở trong bụng cô ấy. Và sau nhiều nghiên cứu, người Jaina đã ấn định đích xác số các giấc mơ này: có một số nhất định các giấc mơ, và chỉ nếu người mẹ có tất cả những giấc mơ đó thì đứa con trong bụng cô ấy mới là một tirthankara. Các giấc mơ có liên quan tới vị phật cũng được ấn định: nếu đứa trẻ có tâm thức phật ở trong bụng, người mẹ sẽ mơ những giấc mơ nào đó - nhưng tất cả những giấc mơ này là có thể chỉ nếu đứa trẻ trong bụng, đã chết đi trong trạng thái mơ trong kiếp sống trước của nó, đi vào trong bụng mẹ trong cùng trạng thái và bây giờ đang trong bụng mẹ trong cùng trạng thái đó. Thế thì giấc mơ của người mẹ sẽ bị ảnh hưởng mạnh bởi đứa trẻ đó. Thực tế, người mẹ sẽ hoàn toàn bị tiếp quản bởi bản thể của đứa trẻ đó, bởi vì một bản thể lớn hơn cô ấy đang ở trong bụng cô ấy.

Đứa trẻ được sinh ra trong trạng thái mơ có thể đạt tới việc giải thoát tối thượng trong đời này nếu người đó muốn - nhưng chỉ nếu người đó muốn vậy. Nếu người đó không muốn, người đó có thể vẫn chọn để được sinh ra nữa. Nhưng bây giờ giải thoát tối thượng của người đó có thể xảy ra vào bất kì khoảnh khắc nào; điều đó có thể xảy ra bất kì khi nào người đó chọn. Cũng như ai đó có thể được sinh ra trong trạng thái ngủ sâu và chết đi trong trạng thái ngủ sâu, hay ai đó có thể được sinh ra trong trạng thái mơ và chết đi trong trạng thái mơ, theo cùng cách, có những cách mà ai đó cũng có thể được sinh ra trong trạng thái thức và chết đi trong trạng thái thức. Đó là điều tối thượng: chết đi trong trạng thái thức. Khi ai đó chết đi trong trạng thái thức, thế thì người đó có thể chọn nếu người đó muốn được tái sinh hay không. Bây giờ chọn lựa là trong tay người đó.

Chỉ nếu người đó muốn điều đó, chỉ nếu người đó làm nỗ lực vì điều đó, thì việc sinh mới là có thể; bằng không điều đó là không thể được. Người này sẽ đi vào trong bụng mẹ trong trạng thái tỉnh thức, vẫn còn trong bụng mẹ trong trạng thái tỉnh thức và được sinh ra trong trạng thái tỉnh thức. Đứa trẻ đang trong trạng thái ngủ trong bụng mẹ cũng sẽ ảnh hưởng tới người mẹ. Đây là lí do tại sao điều thường xảy ra là toàn thể phẩm chất của người đàn bà mang thai thay đổi: hành vi của cô ấy thay đổi, cách nói năng và trao đổi của cô ấy thay đổi, nhiều điều trong cô ấy dường như được thay đổi. Thông thường, người đàn bà bình thường bỗng nhiên trở thành đẹp thế khi cô ấy mang thai, thông minh thế, và nhiều lần người đàn bà đẹp trở nên xấu xí khi cô ấy mang thai. Hay người đàn bà thông minh trở thành không thông minh, người đàn bà an bình và chân thành trở thành bất ổn và khuấy động, người đàn bà bất ổn, khuấy động trở thành an bình và chân thành... bởi vì trong chín tháng một sinh linh khác sống trong thân thể cô ấy - nó ảnh hưởng tới cô ấy, nó có ảnh hưởng lớn lên cô ấy.

Đứa trẻ trong trạng thái ngủ sâu cũng sẽ có ảnh hưởng tới cô ấy, nhưng không nhiều. Đứa trẻ trong trạng thái mơ sẽ có ảnh hưởng mạnh lên cô ấy: mọi giấc mơ và ý nghĩa của đứa trẻ sẽ chiếm lĩnh cô ấy. Nhưng nếu một sinh linh thức tỉnh ở trong bụng cô ấy, thế thì người mẹ hoàn toàn được biến đổi. Đây là sự khác biệt giữa khái niệm Hindu về avatar và khái niệm Jaina về tirthankara.

Người Hindu tin rằng một avatar xảy ra khi một người được sinh ra hoàn toàn thức tỉnh. Bởi vì người đó được sinh ra thức tỉnh toàn bộ, người đó được gọi là một hoá thân thiêng liêng, một sự giáng trần thiêng liêng. Nếu người đó muốn, người đó có thể chọn không được tái sinh và trở thành một với sự tồn tại. Bạn hãy cố gắng hiểu điều đó: nếu như người đó ước ao, thì sau cái chết trước đó của mình, người đó đã hội nhập với sự tồn tại. Không có cản trở gì, không có lí do gì cho người đó bị kéo lại tới trái đất. Không có nhu cầu về lần sinh khác cho người đó. Người đó đã ở bên bờ của việc hội nhập vào sự tồn tại - người đó gần như đã hội nhập rồi - và vậy mà người đó đã trở lại. Người Hindu đã gọi điều này là “sự giáng trần của điều thiêng liêng.” Họ không gọi đó là việc sinh, bởi vì họ nói rằng con người này đã trở lại từ bình diện cao hơn: người đó là một avatar, một hoá thân của điều thiêng liêng. Điều này có thể xảy ra chỉ cho người được sinh ra trong trạng thái thức. Trong Ki tô giáo cũng thế, việc sinh của một người như Jesus đã xảy ra trong trạng thái thức tỉnh, trong trạng thái thức tỉnh đầy đủ.

Thêm một điều nữa cần được hiểu ở đây: bất kì khi nào một người thức tỉnh được sinh ra, nó không phải là qua giao hợp dục giữa đàn ông và đàn bà. Đây là lí do tại sao Ki tô giáo đã gặp khó khăn rất nhiều về vấn đề sinh của Jesus từ người mẹ đồng trinh. Jesus được sinh ra từ người trinh tiết, và Ki tô giáo chẳng có ý tưởng nào về toàn thể khoa học của điều đó, không ý tưởng nào về làm sao điều như vậy lại có thể xảy ra được - rằng đứa trẻ có thể được sinh ra từ người đồng trinh. Đứa trẻ trong trạng thái ngủ không thể được sinh ra từ người đồng trinh. Đứa trẻ trong trạng thái ngủ tự nhiên sẽ được sinh ra qua phương tiện nhục dục, qua giao hợp dục. Đứa trẻ trong trạng thái mơ không được sinh ra qua giao hợp dục thông thường; nó được sinh ra qua giao hợp tâm linh, giao hợp mật tông. Nó được sinh ra từ giao hợp dục mà được tràn đầy bởi thiền, trong đó không có vô ý thức. Nhưng đứa trẻ trong trạng thái thức tỉnh không được sinh ra qua giao hợp dục chút nào; nó không có quan hệ gì với giao hợp dục. Nó có thể được sinh ra chỉ với người mẹ đồng trinh. Loại biến cố này đã từng được giữ bí mật trong hàng thế kỉ bởi vì nó sẽ không dễ dàng được tin cậy. Điều đó sẽ không được ai tin và điều đó sẽ tạo ra rắc rối không cần thiết.

Trong trường hợp của Jesus, hiện tượng này trở nên được biết tới, và lí do cho điều đó là ở chỗ cha của Jesus đã nói rằng ông ấy đã không có quan hệ dục với vợ mình chút nào. Trong trường hợp của Jesus, lần đầu tiên bí mật được giấu kín này đã bị lộ ra. Bằng không thì thực tế là ở chỗ bất kì khi nào một avatar được sinh ra, điều đó không có quan hệ gì tới giao hợp dục cả. Giao hợp dục có thể đã xảy ra giữa chồng và vợ, và đó là vấn đề khác, nhưng việc thụ thai không có liên quan gì tới giao hợp cả. Người được sinh ra trong trạng thái thức không phải làm gì cho việc giải thoát của mình. Người đó được sinh ra đã được giải thoát rồi.