Read more
Tình
yêu là thơ ca – Hôn nhân là văn xuôi
Tại sao thầy dường như bỏ, không
duy trì hôn nhân và vậy mà vẫn bảo mọi người kết hôn?
Đây là từ
Anurag. Với tôi, hôn nhân là thứ chết. Nó là một thể chế, và bạn không thể sống
được trong thể chế; chỉ người điên mới sống trong các thể chế. Nó là cái thay
thế cho tình yêu. Yêu là nguy hiểm: sống trong yêu là được sinh ra trong bão tố,
luôn luôn. Bạn cần dũng cảm và bạn cần nhận biết, và bạn sẵn sàng cho bất kì
cái gì. Không có an ninh trong yêu; yêu là bất an. Hôn nhân là an ninh: văn
phòng đăng kí kết hôn, toà án đằng sau nó. Nhà nước, xã hội, tôn giáo - họ tất
cả đứng sau nó. Hôn nhân là hiện tượng xã hội. Yêu có tính cá nhân, cá thể,
thân thiết.
Bởi vì yêu là
nguy hiểm, bất an ninh... Và không ai biết yêu sẽ đưa tới đâu. Nó cũng giống
như mây - di chuyển không đích đến. Yêu là đám mây ẩn kín, chẳng biết ở đâu.
Không ai biết nó ở đâu vào bất kì khoảnh khắc thời gian nào. Không dự đoán được
- không nhà chiêm tinh nào có thể dự đoán được cái gì về yêu. Về hôn nhân thì
sao? - nhà chiêm tinh rất, rất có ích; họ có thể tiên đoán được.
Con người phải
tạo ra hôn nhân bởi vì con người sợ cái không biết. Trên mọi mức độ của cuộc sống
và sự tồn tại, con người đã tạo ra những cái thay thế: với yêu có hôn nhân; với
tôn giáo thực có các giáo phái – chúng giống như hôn nhân. Hindu giáo, Mô ha
mét giáo, Ki tô giáo, Jaina giáo - chúng không phải là tôn giáo thực. Tôn giáo
thực không có tên; nó giống như tình yêu. Nhưng bởi vì yêu là nguy hiểm và bạn
sợ tương lai thế, bạn muốn có an ninh nào đó. Bạn tin vào công ti bảo hiểm hơn
là vào cuộc sống. Đó là lí do tại sao bạn đã tạo ra hôn nhân.
Hôn nhân thường
hằng hơn tình yêu. Tình yêu có thể vĩnh hằng, nhưng nó không thường hằng. Nó có
thể liên tục mãi mãi và mãi mãi, nhưng không có cần thiết bên trong cho nó tiếp
tục. Nó giống như đoá hoa: nở vào buổi sáng, đến tối mất rồi. Nó không giống
như tảng đá. Hôn nhân thường hằng hơn; bạn có thể dựa vào nó. Trong thời đại cũ
nó sẽ có ích.
Nó là cách né
tránh khó khăn, nhưng bất kì khi nào bạn né tránh khó khăn và thách thức, bạn
đã né tránh cả trưởng thành nữa. Người có hôn nhân không bao giờ trưởng thành.
Người yêu trưởng thành, bởi vì họ phải gặp gỡ thách thức mọi khoảnh khắc - và
không có an ninh. Họ phải tạo ra hiện tượng bên trong. Có an ninh, bạn không cần
bận tâm tạo ra cái gì; xã hội giúp đỡ.
Hôn nhân là
hình thức, là trói buộc pháp lí. Tình yêu là của trái tim; hôn nhân là của tâm
trí. Đó là lí do tại sao tôi chưa bao giờ thiên về hôn nhân.
Nhưng câu hỏi
này vẫn còn thích hợp, liên quan, bởi vì thỉnh thoảng tôi bảo mọi người cứ kết
hôn. Hôn nhân là địa ngục, nhưng thỉnh thoảng mọi người cần nó. Phải làm gì?
Cho nên tôi phải bảo mọi người cứ vào hôn nhân đi. Họ cần trải qua địa ngục của
nó, và họ không thể hiểu được địa ngục của nó chừng nào họ còn chưa trải qua
nó. Tôi không nói rằng trong hôn nhân tình yêu không thể phát triển; nó có thể
phát triển, nhưng không có sự cần thiết về nó. Tôi không nói rằng trong tình
yêu, hôn nhân không thể phát triển được; nó có thể phát triển, nhưng không có sự
cần thiết, không có sự cần thiết logic trong nó.
Yêu có thể trở
thành hôn nhân, nhưng thế thì nó là một loại hôn nhân khác toàn bộ: nó không phải
là một hình thức xã hội, nó không phải là thể chế, nó không phải là trói buộc.
Khi yêu trở thành hôn nhân nó nghĩa là hai cá nhân quyết định sống cùng nhau -
nhưng trong tự do tuyệt đối, không sở hữu lẫn nhau. Yêu là không sở hữu; nó cho
tự do. Khi yêu phát triển thành hôn nhân, hôn nhân không phải là điều bình thường.
Nó là tuyệt đối phi thường. Nó không liên quan gì tới văn phòng đăng kí. Bạn có
thể cần văn phòng đăng kí, trừng phạt của xã hội có thể được cần, nhưng đấy chỉ
là ở ngoại vi; chúng không phải là cốt lõi trung tâm của nó. Trong trung tâm có
trái tim, trong trung tâm có tự do. Và thỉnh thoảng từ hôn nhân, tình yêu cũng
có thể phát triển, nhưng điều đó hiếm khi xảy ra. Từ hôn nhân hiếm khi tình yêu
xảy ra. Nhiều nhất là sự thân mật quá đáng. Nhiều nhất, một loại nào đó của
thông cảm, không phải là yêu. Yêu là đam mê; thông cảm là đờ đẫn. Yêu là sống động;
thông cảm chỉ làng nhàng, hờ hững.
Nhưng tại sao
tôi bảo mọi người cứ kết hôn? Khi tôi thấy rằng họ theo đuổi an ninh, khi tôi thấy
rằng họ theo đuổi thưởng phạt của xã hội, khi tôi thấy họ sợ, khi tôi thấy rằng
họ không thể đi vào trong yêu nếu hôn nhân không có đó, thế thì tôi bảo họ đi
vào trong nó - nhưng tôi sẽ cứ giúp họ đi ra ngoài nó. Tôi sẽ cứ giúp họ siêu
việt nó. Hôn nhân nên được siêu việt lên; chỉ thế thì hôn nhân thực mới xảy ra.
Hôn nhân nên bị quên đi hoàn toàn. Thực ra người mà bạn đã từng yêu bao giờ
cũng nên là người lạ và không bao giờ nên bị coi là đương nhiên có đấy. Khi hai
người sống như người lạ, có cái đẹp của nó, cái đẹp rất đơn giản, hồn nhiên của
nó. Và khi bạn sống với ai đó như người lạ...
Và mọi người
đều là người lạ. Bạn không thể biết được một người. Tri thức là rất hời hợt;
con người là rất sâu lắng. Con người là bí ẩn vô hạn. Đó là lí do tại sao chúng
ta nói mọi người đều mang thượng đế bên trong. Làm sao bạn có thể biết được thượng
đế? Nhiều nhất bạn có thể chạm tới ngoại vi. Bạn càng biết nhiều về con người,
bạn sẽ càng trở nên khiêm tốn hơn - bạn sẽ càng cảm thấy rằng bí ẩn là không thể
động đến được. Thực ra bí ẩn trở nên ngày càng sâu hơn. Bạn càng biết nhiều, bạn
càng ít cảm thấy rằng bạn biết hơn.
Nếu những người
yêu thực sự trong tình yêu, họ sẽ không bao giờ thu người khác thành thực thể
đã biết; bởi vì những điều duy nhất có thể được biết - con người không thể được
biết. Chỉ đồ vật mới có thể trở thành một phần của tri thức. Con người là bí ẩn
- bí ẩn lớn nhất có đó. Siêu việt trên hôn nhân đi. Vấn đề không phải là pháp
lí, hình thức, gia đình - mọi thứ đó đều vô nghĩa. Được cần đấy, bởi vì bạn sống
trong xã hội, nhưng siêu việt lên; đừng bị kết thúc ở cái đó. Và đừng cố sở hữu
con người. Đừng bắt đầu cảm thấy rằng người khác là chồng - bạn đã thu cái đẹp
của người này thành một vật xấu xí: chồng. Đừng bao giờ nói rằng người đàn bà
này là vợ bạn - người lạ không còn đó nữa; bạn đã thu nó về mức độ rất trần tục,
về mức độ rất bình thường của đồ vật. Vợ và chồng thuộc vào thế giới. Người yêu
thuộc về bờ bên kia.
Nhớ tính
thiêng liêng và linh thiêng của người khác. Đừng bao giờ đụng chạm tới nó; đừng
bao giờ xâm phạm nó. Người yêu bao giờ cũng ngần ngại. Người đó bao giờ cũng
cho bạn không gian để là bản thân bạn. Người đó biết ơn; người đó chưa bao giờ
cảm thấy rằng bạn là tài sản của người đó. Người đó cám ơn rằng thỉnh thoảng
trong những khoảnh khắc hiếm hoi bạn cho phép người đó đi vào điện thờ bên
trong nhất của bạn và ở cùng bạn. Người đó bao giờ cũng cám ơn.
Nhưng chồng
và vợ bao giờ cũng kêu ca phàn nàn, chưa bao giờ cám ơn - bao giờ cũng đấu
tranh. Và nếu bạn quan sát đấu tranh của họ, nó là xấu. Toàn thể cái đẹp của
tình yêu biến mất. Chỉ thực tại rất bình thường mới tồn tại: vợ, chồng, con
cái, và những thường lệ hàng ngày. Cái không biết không còn chạm vào nó. Đó là
lí do tại sao bạn sẽ thấy bụi đọng lại khắp xung quanh - vợ trông đờ đẫn, chồng
trông đờ đẫn. Cuộc sống đã mất nghĩa, sự cộng hưởng, ý nghĩa. Nó không còn là
thơ ca; nó đã trở thành thô.
Tình yêu là
thơ ca. Hôn nhân là văn xuôi bình thường, tốt cho trao đổi bình thường. Nếu bạn
mua rau cỏ, tốt; nhưng nếu bạn đang nhìn lên trời và nói với Thượng đế, không đủ
- thơ ca được cần tới. Cuộc sống bình thường giống như văn xuôi. Cuộc sống tôn
giáo giống như thơ ca: nhịp điệu khác, vần điệu khác, cái gì đó của cái không
biết và điều bí ẩn.
Tôi không
thiên về hôn nhân. Đừng hiểu lầm tôi - tôi không nói sống với những người không
hôn nhân. Cứ làm bất kì cái gì xã hội muốn được làm, nhưng đừng coi nó là toàn
thể. Cái đó chỉ là ngoại vi; đi ra ngoài nó đi. Và tôi bảo bạn kết hôn nếu tôi
cảm thấy rằng đây là điều bạn cần. Thực ra nếu tôi cảm thấy rằng bạn cần đi vào
địa ngục tôi sẽ cho phép bạn - và đẩy bạn - đi vào địa ngục, bởi vì đó là điều
bạn cần, và đó là cách bạn sẽ trưởng thành.
