Read more
Câu hỏi: Nếu tình yêu trở nên bị phá huỷ
trong hôn nhân, làm sao chúng tôi sống được nếu chúng tôi muốn chia sẻ tình yêu
và ý nghĩ trên cơ sở hàng ngày, và cũng nêu ra chuyện con cái với cả mẹ và cha?
Làm sao hôn nhân có thể phá huỷ
được tình yêu? Vâng, nó bị phá huỷ trong hôn nhân, nhưng nó bị bạn phá huỷ chứ
không phải bởi hôn nhân. Làm sao hôn nhân có thể phá huỷ được tình yêu? Chính bạn
mới là người phá huỷ nó, bởi vì bạn không biết tình yêu là gì. Bạn đơn giản giả
vờ biết, bạn đơn giản hi vọng rằng bạn biết, bạn mơ rằng bạn biết, nhưng bạn không
biết tình yêu là gì. Tình yêu phải được học; nó là kho báu lớn nhất có đó.
Nếu mọi người nhẩy múa và ai đó
bảo bạn, 'Lại đây và nhẩy múa đi,' bạn nói, 'Tôi không biết nhẩy.' Bạn không nhẩy
lên và bắt đầu nhẩy múa và để mọi người nghĩ rằng bạn là một vũ công lớn. Bạn sẽ
không tự chứng tỏ mình là anh hề đâu. Bạn sẽ không tự chứng minh mình là một vũ
công. Điều đó phải được học - sự duyên dáng của nó, chuyển động của nó. Bạn phải
huấn luyện thân thể cho việc đó. Bạn không đi và bắt đầu vẽ chỉ bởi vì bức vải
vẽ đang có sẵn cùng chổi vẽ và hộp mầu. Bạn có thể vẽ - nhưng bạn sẽ không là
hoạ sĩ theo cách đó đâu.
Bạn gặp một người đàn bà - bức
vải vẽ có đó. Bạn ngay lập tức trở thành người yêu - bạn bắt đầu vẽ. Và cô ấy bắt
đầu vẽ lên bạn. Tất nhiên cả hai bạn có thể chứng tỏ sự ngu xuẩn - những kẻ ngu
được tô vẽ - và chẳng chóng thì chầy bạn hiểu điều đang xảy ra.
Nhưng bạn không bao giờ nghĩ rằng tình yêu
là nghệ thuật. Bạn được sinh ra mà không có nghệ thuật đó, nó chẳng liên quan
gì tới việc sinh của bạn cả. Bạn phải học nghệ thuật đó. Nó là nghệ thuật tinh
tế nhất.
Tình yêu còn khó hơn nhiều. Nó
là việc nhẩy múa với ai đó khác. Người khác cũng cần được biết nhẩy múa là gì.
Khớp với ai đó, đấy là nghệ thuật lớn. Tạo ra sự hài hoà giữa hai người... Hai
người có nghĩa là hai thế giới khác nhau. Khi hai thế giới lại gần, va chạm nhất
định có đó nếu bạn không biết cách làm hài hoà. Tình yêu là hài hoà. Và hạnh
phúc, mạnh khoẻ, hài hoà, tất cả đều xảy ra từ tình yêu. Hãy học yêu. Đừng vội vã vì
hôn nhân, hãy học yêu. Trước hết hãy trở thành người yêu lớn lao.
Và yêu cầu là gì? Yêu cầu là ở
chỗ người yêu lớn bao giờ cũng sẵn sàng cho tình yêu và không bận tâm liệu nó
có được đền đáp lại hay không. Nó bao giờ cũng được đáp lại, nó chính là ở bản
chất của mọi sự. Nó cũng tựa như bạn đi lên núi và bạn hát bài ca, và thung
lũng vọng lại. Bạn có thấy điểm vọng ở trên núi trên đồi không? Bạn hét lên và
thung lũng hét lên, hay bạn ca lên và thung lũng ca lên. Từng trái tim đều là
thung lũng. Nếu bạn rót tình yêu vào trong nó, nó sẽ đáp ứng. Bài học đầu tiên
về tình yêu là không hỏi xin tình yêu, mà cho. Hãy trở thành người cho. Và mọi
người lại đang làm điều đối lập lại. Ngay cả khi họ cho, họ cho chỉ với ý tưởng
rằng tình yêu phải quay lại. Đó là sự mặc cả. Họ không chia sẻ, họ không chia sẻ
một cách tự do. Họ chia sẻ có điều kiện. Họ cứ liếc trộm xem liệu nó có quay lại
hay không. Những người rất tội nghiệp... Họ không biết sự vận hành tự nhiên của
tình yêu. Bạn đơn giản đổ ra, nó sẽ tới. Và nếu nó không tới, thì cũng chẳng có
gì phải lo âu cả - bởi vì người yêu biết rằng tình yêu là hạnh phúc. Nếu nó tới,
thì tốt; thế thì hạnh phúc được nhân lên. Nhưng cho dù nó không bao giờ quay lại,
thì trong chính hành động yêu bạn đã trở nên hạnh phúc thế, cực lạc thế, ai còn
bận tâm tới việc nó tới hay không nữa?
Tình yêu có hạnh phúc cố hữu của
riêng nó. Nó xảy ra khi bạn yêu. Không có nhu cầu chờ đợi kết quả. Hãy bắt đầu
yêu đi. Dần dần bạn sẽ thấy thêm nhiều tình yêu nữa lại tới với bạn. Người ta
yêu và đi tới biết tình yêu là gì bằng việc yêu. Cũng như người ta học bơi bằng
việc bơi, bằng việc yêu người ta yêu. Và mọi người đều rất keo kiệt. Họ chờ đợi
người yêu lớn lao nào đó xuất hiện, thế rồi họ sẽ yêu. Họ vẫn còn đóng, họ vẫn
còn rút vào trong. Họ chờ đợi. Từ đâu đó một Cleopatra sẽ tới và thế rồi họ sẽ
mở tấm lòng mình, nhưng vào lúc đó họ đã hoàn toàn quên mất cách mở nó ra. Đừng
bỏ lỡ bất kì cơ hội nào của tình yêu. Ngay cả đi qua trên phố bạn cũng có thể
là niềm yêu mến. Ngay cả với người ăn xin bạn cũng có thể là niềm yêu mến.
Không có nhu cầu rằng bạn phải cho người đó cái gì đó; ít nhất bạn có thể mỉm
cười. Điều đó chẳng tốn gì - nhưng chính nụ cười của bạn lại mở ra tấm lòng
mình, làm cho trái tim bạn sống động hơn. Hãy cầm tay ai đó - người bạn hay người
lạ. Đừng chờ đợi rằng bạn sẽ chỉ yêu khi người đúng xuất hiện. Thế thì người
đúng đó sẽ chẳng bao giờ xuất hiện cả. Hãy cứ yêu đi. Bạn càng yêu nhiều càng
có nhiều khả năng cho người đúng xảy ra, bởi vì tấm lòng bạn bắt đầu nở hoa. Và trái tim nở
hoa hấp dẫn nhiều ong bướm, nhiều người yêu.
Bạn đã được huấn luyện theo
cách rất sai. Thứ nhất, mọi người đều sống dưới ảo tưởng sai lầm rằng mọi người
đều đã là người yêu. Được sinh ra, bạn cho rằng bạn là người yêu rồi. Điều đó
không dễ dàng thế. Vâng, có tiềm năng, nhưng tiềm năng phải được huấn luyện, phải
được rèn luyện. Hạt mầm tồn tại, nhưng nó phải trở thành hoa. Bạn có thể cứ
mang hạt mầm của mình; chẳng ong bướm nào sẽ tới. Bạn đã bao giờ thấy ong bay tới
hạt mầm chưa? Chúng không biết rằng hạt mầm có thể trở thành hoa sao? Nhưng
chúng tới khi hạt mầm đã trở thành. Hãy trở thành hoa đi, đừng vẫn còn là hạt mầm.
Hai người, bất hạnh tách biệt,
tạo ra nhiều bất hạnh hơn cho nhau khi họ tới với nhau. Đó là toán học. Bạn đã
bất hạnh, vợ bạn đã bất hạnh và các bạn cả hai lại hi vọng rằng ở cùng nhau bạn
cả hai sẽ trở nên hạnh phúc sao? Đây là... đây là số học thông thường thế - giống
như hai cộng với hai thành bốn. Nó là sự đơn giản đó. Nó không phải là một phần
của toán học cao cấp nào; nó rất bình thường, bạn có thể đếm nó trên đầu ngón
tay của mình. Các bạn cả hai sẽ trở nên bất hạnh.
'Anh không yêu em nữa à?' vợ
Mulla Nasruddin hỏi. 'Anh chẳng bao giờ nói điều gì tình tứ với em như anh đã
nói khi chúng ta tán tỉnh nhau.' Cô ấy chùi nước mắt bằng góc tạp dề. 'Anh yêu
em, anh yêu em,' Mulla Nasruddin nói lại. 'Bây giờ xin em hãy câm đi và để anh
uống bia trong an bình được chứ?' Tán tỉnh là một chuyện. Đừng phụ thuộc vào việc
tán tỉnh. Thực tế trước khi bạn lấy nhau, hãy gạt bỏ việc tán tỉnh ra. Gợi ý của
tôi là ở chỗ hôn nhân nên xảy ra sau tuần trăng mật, đừng bao giờ trước nó. Chỉ
nếu mọi thứ đi đúng, chỉ thế thì hôn nhân mới nên xảy ra.
Tuần trăng mật sau hôn nhân là
rất nguy hiểm. Như tôi biết, chín mươi chín phần trăm hôn nhân kết thúc vào lúc
tuần trăng mật chấm dứt. Nhưng thế thì bạn bị tóm rồi, thế thì bạn không còn đường
thoát nữa. Thế thì toàn thể xã hội, luật pháp, toà án - mọi người đều chống lại
bạn nếu bạn bỏ vợ, hay vợ bỏ bạn. Thế thì toàn thể nền đạo đức, tôn giáo, tu
sĩ, mọi người đều chống lại bạn. Thực tế xã hội nên tạo ra đủ loại rào chắn có
thể có đối với hôn nhân và không rào chắn nào với li dị. Xã hội không nên cho
phép mọi người lấy nhau dễ dàng thế. Toà án nên tạo ra rào chắn - sống với người
đàn bà ít nhất là hai năm, thế rồi toà án có thể cho phép bạn xây dựng gia
đình. Ngay bây giờ họ đang làm chính điều ngược lại. Nếu bạn muốn xây dựng gia
đình, không ai hỏi liệu bạn đã sẵn sàng hay liệu đấy chỉ là ý thích nhất thời,
chỉ bởi vì bạn thích cái mũi của người đàn bà. Ngu xuẩn làm sao! Người ta không
thể sống chỉ bởi cái mũi dài. Sau hai ngày cái mũi sẽ bị quên phắt. Ai nhìn vào
mũi của vợ mình?
Tôi đã nghe:
Một khu vực nào đó đầy các nữ y
tá trông cứ như họ là người lọt vào vòng chung kết thi hoa hậu thế giới, nhưng lần
nào cũng vậy, một trong các bệnh nhân thấy họ, anh ta đều nhìn một cách có chủ
ý và nói, 'Rác rưởi!' Người nằm giường bên cạnh không thể hiểu được điều đó
chút nào. 'Các y tá lộng lẫy thế này để chăm sóc anh mà ất cả mọi điều anh có
thể nói chỉ là "Rác rưởi". Sao vậy?' 'Tôi không nghĩ tới y tá đâu,'
người kia nói một cách buồn bã, 'tôi đang nghĩ về vợ tôi đấy.' Vợ chẳng bao giờ
trông đẹp, chồng chẳng bao giờ trông đẹp cả. Một khi bạn quen rồi, cái đẹp biến
mất.
Hai người nên được phép sống
cùng nhau đủ lâu để trở nên quen thuộc, quen biết lẫn nhau. Và cho dù họ muốn lấy
nhau, họ cũng không nên được phép. Thế thì li dị sẽ biến mất khỏi thế giới này.
Li dị tồn tại bởi vì hôn nhân là sai và bị ép buộc. Li dị tồn tại bởi vì hôn
nhân được thực hiện trong tâm trạng lãng mạn. Tâm trạng lãng mạn là tốt nếu bạn
là nhà thơ - và người ta biết nhà thơ thì không phải là chồng tốt hay vợ tốt.
Thực tế nhà thơ gần như bao giờ cũng là người độc thân. Họ lừa xung quanh nhưng
họ chưa bao giờ bị bắt cả, và do đó cái lãng mạn của họ vẫn còn sống động. Họ cứ
viết thơ, những bài thơ hay. Người ta không nên lấy người đàn bà hay người đàn
ông trong tâm trạng thơ ca. Hãy để tâm trạng văn xuôi tới, thế rồi lắng đọng. Bởi
vì cuộc sống hàng ngày giống văn xuôi hơn là thơ ca. Người ta phải trở nên đủ
trưởng thành.
Trưởng thành nghĩa là người ta
không còn là kẻ ngốc lãng mạn nữa. Người ta hiểu cuộc sống, người ta hiểu trách
nhiệm về cuộc sống, người ta hiểu những vấn đề của việc sống cùng với một người.
Người ta chấp nhận tất cả những khó khăn đó vậy mà vẫn quyết định sống cùng người
đó. Người ta không hi vọng rằng sẽ chỉ có thiên đường, toàn hoa hồng. Người ta
không hi vọng điều vô nghĩa; người ta biết thực tại là khắc nghiệt. Nó khắc
nghiệt đấy. Có hoa hồng, nhưng lại xa xăm và chỉ có vài bông ở giữa; có nhiều
gai.
Khi bạn đã trở nên tỉnh táo với
tất cả những vấn đề này và bạn vẫn quyết định rằng đáng mạo hiểm và sống cùng với
một người còn hơn là ở một mình, thế thì hãy lấy nhau. Thế thì hôn nhân sẽ
không bao giờ giết chết tình yêu, bởi vì tình yêu này mang tính thực tế. Hôn
nhân chỉ có thể giết chết tình yêu lãng mạn. Và tình yêu lãng mạn là điều mọi
người gọi là 'tình yêu trẻ con'. Người ta không nên phụ thuộc vào nó. Người ta
không nên nghĩ về nó như thứ nuôi dưỡng. Nó có thể giống như kem. Thỉnh thoảng
bạn có thể ăn nó, nhưng đừng phụ thuộc vào nó. Cuộc sống phải thực tế hơn, văn
xuôi hơn. Và hôn nhân bản thân nó không bao giờ phá huỷ cái gì cả. Hôn nhân đơn
giản lôi ra bất kì cái gì bị giấu kín trong bạn - nó đem cái đó ra. Nếu tình
yêu bị giấu kín đằng sau bạn, bên trong bạn, hôn nhân đem nó ra. Nếu tình yêu
chỉ là việc giả vờ, chỉ là cái mồi, thế thì chẳng chóng thì chầy nó phải biến mất.
Và thế thì thực tại của bạn, cá tính xấu xí của bạn ló ra. Hôn nhân đơn giản là
một cơ hội, cho nên bất kì cái gì bạn phải đem ra thì sẽ ló ra. Tôi không nói rằng
tình yêu bị hôn nhân phá huỷ. Tình yêu bị phá huỷ bởi vì ngay chỗ đầu tiên tình
yêu đã không có rồi. Bạn đã sống trong mơ. thực tại phá huỷ giấc mơ đó. Bằng
không thì tình yêu là cái gì đó vĩnh hằng, một phần của cái vĩnh hằng. Nếu bạn
lớn lên, nếu bạn biết nghệ thuật này, và bạn chấp nhận thực tại của cuộc sống-tình
yêu, thế thì nó cứ lớn lên mọi ngày. Hôn nhân trở thành cơ hội vô cùng để lớn
lên trong tình yêu.
Không cái gì có thể phá huỷ được
tình yêu. Nếu nó có đó, nó sẽ lớn lên. Nhưng cảm giác của tôi là, nó không có
đó ngay chỗ đầu tiên. Bạn đã hiểu lầm bản thân mình; cái gì khác có đó. Có thể
dục có đó, sự hấp dẫn dục có đó. Thế thì nó sẽ bị phá huỷ, bởi vì một khi bạn
đã yêu người đàn bà, thế thì sự hấp dẫn dục biến mất - bởi vì sự hấp dẫn dục chỉ
có với cái không biết. Một khi bạn đã nếm trải thân thể người đàn bà, thế thì sự
hấp dẫn dục biến mất. Nếu tình yêu của bạn chỉ là sự hấp dẫn dục thế thì nó nhất
định biến mất.
Cho nên đừng bao giờ hiểu lầm
tình yêu vì cái gì đó khác. Nếu yêu thực sự là yêu... Tôi ngụ ý gì khi tôi nói
'thực sự yêu'? Tôi ngụ ý rằng chính hiện hữu trong sự hiện diện của người khác,
bạn bỗng nhiên cảm thấy hạnh phúc, chỉ ở cùng nhau bạn cảm thấy cực lạc, chính
sự hiện hữu của người khác hoàn thành cái gì đó sâu trong lòng bạn... cái gì đó
bắt đầu hát lên trong lòng bạn, bạn rơi vào sự hài hoà. Chính sự hiện diện của
người khác giúp cho bạn ở cùng nhau; bạn trở thành cá nhân hơn, định tâm hơn, bắt
đất hơn. Thế thì đó là tình yêu.
Tình yêu không phải là đam mê, tình yêu
không phải là xúc động. Tình yêu là hiểu biết rất sâu sắc rằng ai đó bằng cách
nào đó làm đầy đủ bạn. Ai đó làm cho bạn thành vòng tròn đầy đặn. Sự hiện diện
của người khác tôn cao sự hiện diện của bạn. Tình yêu cho tự do được là chính bản
thân bạn; nó không phải là tính sở hữu.
Cho nên, hãy quan sát. Đừng bao
giờ coi dục là tình yêu, bằng không bạn sẽ bị lừa. Hãy tỉnh táo, và khi bạn bắt
đầu cảm thấy với ai đó rằng chỉ sự hiện diện thôi, sự hiện diện thuần khiết -
không cái gì khác, không cái gì khác được cần tới; bạn không hỏi xin cái gì cả
- chỉ sự hiện diện, chỉ mỗi điều người khác có đó, là đủ để làm cho bạn hạnh
phúc... cái gì đó bắt đầu nở hoa bên trong bạn, và một bông sen nở ra... thế
thì bạn đang trong tình yêu đấy, và thế thì bạn có thể trải qua mọi khó khăn mà
thực tế tạo ra. Nhiều phiền não, nhiều lo âu - bạn sẽ có khả năng trải qua tất
cả chúng, và tình yêu của bạn sẽ nở hoa ngày một nhiều hơn, bởi vì tất cả những
tình huống đó sẽ trở thành thách thức. Và tình yêu của bạn, bằng việc vượt qua
chúng, sẽ trở thành ngày một mạnh mẽ hơn.
Tình yêu là vĩnh hằng. Nếu nó
có đó, thế thì nó cứ lớn lên mãi. Tình yêu biết cái bắt đầu nhưng không biết
cái kết thúc.