Read more
Giáo dục đúng nghĩa phải là “kéo ra” chứ
không phải “trút vào”
Nếu giáo dục không có khả năng dạy bạn về cả
sự sống và cái chết, nó không thể là giáo dục hoàn hảo. Nếu giáo dục không làm
cho con người trở thành đàng hoàng, tự trọng, không thấp kém hay cao hơn bất cứ
ai, nó không phải là giáo dục.
Và giáo dục thực sẽ phải mang ra ngoài cái ẩn
giấu bên trong bạn – cái mà Thượng đế đã đặt vào trong bạn như một kho báu – để
khám phá nó, để biểu lộ nó, để làm cho bạn tỏa sáng trong bóng tối.
- Osho
Giáo dục là một cây cầu giữa khả
năng và thực tế. Giáo dục là để giúp bạn trở thành điều đó, cái mà bạn chỉ ở
trong một dạng hạt mầm. Và cái điều đang được làm trong các trường học bình thường
và các cao đẳng và các đại học không là giáo dục. Nó chỉ chuẩn bị cho bạn có một
công việc tốt, một việc kiếm sống tốt; nó không là giáo dục thực. Nó không cho
bạn cuộc sống. Có lẽ nó có thể cho bạn một mức sống tốt hơn, nhưng mức sống tốt
hơn không phải là tiêu mức tốt hơn của cuộc sống; chúng là không đồng nghĩa.
Cái gọi là giáo dục này diễn ra
trên thế giới chuẩn bị cho bạn chỉ để kiếm bánh mỳ. Và Jesus nói: “Con người
không thể sống bằng mỗi bánh mỳ.” Và đó là điều các đại học của bạn đã và đang
làm – họ chuẩn bị cho bạn kiếm bánh mỳ theo một cách thức tốt hơn, theo một
cách thức dễ dàng hơn, theo một cách thức thoải mái hơn, với ít nỗ lực hơn, với
ít sự gian khổ hơn. Nhưng tất cả điều đó họ làm là để chuẩn bị cho bạn kiếm
bánh mỳ và bơ của bạn. Đó là một loại giáo dục rất, rất nguyên thủy: nó không
chuẩn bị bạn cho cuộc sống.
Nền giáo dục này đã thịnh hành
trong quá khứ là rất không đầy đủ, không hoàn thiện, hời hợt. Nó chỉ tạo ra những
người có thể kiếm sống, nhưng nó không mang lại bất cứ cái nhìn sâu sắc vào
chính bản thân cuộc sống.
Giáo dục là để cho bạn sự giàu
có bên trong. Nó không chỉ làm cho bạn có hiểu biết hơn; đó là một ý tưởng về
giáo dục nguyên thủy. Nó là nguyên thủy bởi vì nó được bắt rễ từ nỗi sợ, được bắt
rễ trong cái mà “Nếu tôi không được giáo dục tốt, tôi sẽ không có khả năng sống
sót.” Nó là nguyên thủy bởi vì sâu xuống dưới nó là rất bạo lực: nó dạy bạn cạnh
tranh, nó làm cho bạn tham vọng. Nó không là gì mà là việc chuẩn bị cho một kẻ
giết người, thế giới cạnh tranh nơi mọi người đều là kẻ thù của mọi người khác.
Nền giáo dục thực sự sẽ không dạy
bạn cạnh tranh; nó sẽ dạy bạn hợp tác. Nó sẽ không dạy bạn tranh đấu và đi tới
thứ nhất. Nó sẽ dạy bạn sáng tạo, đáng yêu, phúc lạc, không có bất kì so sánh
nào với người khác. Nó sẽ không dạy bạn rằng bạn chỉ có thể hạnh phúc khi bạn
là người thứ nhất. Điều đó cực kì vô nghĩa. Bạn không thể hạnh phúc chỉ bởi là
người thứ nhất. Và trong cố gắng là người thứ nhất, bạn trải qua khổ tới mức đến
lúc bạn trở thành quen với khổ trước khi bạn là người thứ nhất.
Đến lúc bạn trở thành tổng thống
hay thủ tướng của đất nước, bạn đã trải qua khổ nhiều tới mức bây giờ khổ là bản
tính thứ hai của bạn. Căng thẳng đã trở thành thâm căn cố đế; lo âu đã trở
thành cách sống của bạn. Bạn không biết cách nào khác; đây chính là phong cách
sống của bạn. Cho nên, cho dù bạn đã trở thành người thứ nhất, bạn vẫn còn thận
trọng, lo âu, sợ sệt. Nó không thay đổi phẩm chất bên trong của bạn chút nào.
Nền giáo dục thực sự sẽ không dạy
bạn là người thứ nhất. Nó sẽ bảo bạn tận hưởng bất kì cái gì bạn đang làm,
không vì kết quả, mà vì bản thân hành động. Cũng giống như hoạ sĩ hay vũ công
hay nhạc sĩ…
Bạn có thể vẽ theo hai cách. Bạn
có thể vẽ để ganh đua với hoạ sĩ khác; bạn muốn là hoạ sĩ vĩ đại nhất trên thế
giới, bạn muốn là một Picasso hay một Van Gogh. Thế thì tranh của bạn sẽ là loại
hai, bởi vì tâm trí bạn không quan tâm tới bản thân việc vẽ; nó quan tâm tới việc
là người thứ nhất, hoạ sĩ vĩ đại nhất trên thế giới. Bạn sẽ không đi sâu vào
nghệ thuật vẽ. Bạn không tận hưởng nó, bạn chỉ dùng nó như bậc đá để bước lên.
Bạn đang trong trò chơi bản ngã.
Nhưng nếu bạn quá bận tâm tới kết
quả, kết quả tối thượng – rằng bạn phải trở nên nổi tiếng, rằng bạn phải đoạt
giải thưởng Nobel, rằng bạn phải là hoạ sĩ thứ nhất trên thế giới, rằng bạn phải
đánh bại mọi hoạ sĩ khác cho tới giờ – thế thì mối quan tâm của bạn không ở
trong việc vẽ; việc vẽ là phụ. Và tất nhiên, với mối quan tâm phụ vào việc vẽ bạn
không thể vẽ được cái gì độc đáo; nó sẽ tầm thường.
Bản ngã không thể đem được cái
gì phi thường vào thế giới này; cái phi thường tới chỉ qua vô ngã. Và đấy là
trường hợp xảy ra cho mọi người.
Với bất kỳ hình thức của cạnh
tranh nào đều có bạo lực sâu ở bên dưới, và nó tạo ra những người không biết
yêu thương. Toàn bộ nỗ lực là để trở thành người thành đạt – có tên tuổi, nổi
tiếng, và tất cả các loại tham vọng. Rõ ràng là họ phải đấu tranh và giành giật
cho chính họ. Điều đó phá hủy niềm vui và sự thân thiện của họ. Có vẻ như tất cả
mọi người đều đang chiến đấu chống lại cả thế giới.
Chính vì vậy thế giới đã trở
thành một nhà thương điên. Tình yêu không thể xảy ra. Làm sao tình yêu có thể xảy
ra trong một thế giới bạo lực, tham vọng, cạnh tranh như vậy nơi mọi người ngồi
trên cổ của nhau? “Nếu tôi không được giáo dục tốt, được bảo vệ tốt, có hiểu biết
cao, tôi có thể không có khả năng sống sót trong sự vật lộn với cuộc sống.” Nó
mang đến cuộc sống chỉ như một cuộc vật lộn.
Cái nhìn của tôi về giáo dục là
cuộc sống không nên được xem như một cuộc vật lộn cho sự sống còn; cuộc sống
nên được xem như một sự mở hội. Cuộc sống không nên chỉ là sự cạnh tranh, cuộc
sống cũng nên là sự vui mừng. Ca hát và nhảy múa và thơ ca và âm nhạc và hội họa,
và tất cả những thứ đó là sẵn có trong thế giới – giáo dục nên chuẩn bị cho bạn
để rơi vào trong giai điệu với nó – với cây cối, với chim muông, với bầu trời,
với mặt trời và mặt trăng.
Và giáo dục nên chuẩn bị cho bạn
để là bản thân bạn. Ngay bây giờ nó chuẩn bị cho bạn để là một kẻ bắt chước; nó
dạy bạn làm thế nào để như những người khác. Đây là vô giáo dục. Giáo dục đúng
sẽ dạy bạn làm sao để là bản thân bạn, đích thực bản thân bạn. Bạn là duy nhất.
Không có ai như bạn, đã từng như vậy, sẽ không bao giờ như vậy. Đây là một sự
tôn trọng vô cùng điều mà Thượng đế đã trao cho bạn. Đây là niềm vinh dự của bạn,
rằng bạn là duy nhất. Đừng trở thành kẻ bắt chước, đừng trở thành những bản
sao.
Nhưng đó là điều mà cái được gọi
là giáo dục của bạn cứ làm: nó làm ra những bản sao; nó phá hủy bộ mặt nguyên
thủy của bạn. Từ “education-giáo dục” có hai nghĩa, cả hai đều đẹp.
Một nghĩa được biết rất rõ
ràng, mặc dù không có kinh nghiệm chút nào, đó là: để kéo cái gì đó từ bạn ra.
“Education-giáo dục” ngụ ý: để kéo ra ngoài cái mà ở bên trong bạn, để làm cho
khả năng của bạn thành thực tế, như bạn kéo nước từ giếng lên.
Nhưng điều này không phải là
đang không được kinh nghiệm. Mà ngược lại, nhiều thứ đang được rót vào bên
trong bạn, không được kéo ra khỏi bạn. Địa lý và lịch sử và toán học, họ cứ rót
chúng vào trong bạn. Bạn trở thành con vẹt. Bạn đã được xem như chiếc máy tính;
chỉ như họ nạp dữ liệu vào máy tính, họ nạp vào bạn. Các cơ quan giáo dục của bạn
là những nơi mà ở đó nhiều thứ được nhồi vào trong đầu bạn.
Giáo dục thực sẽ phải mang ra
ngoài cái ẩn dấu bên trong bạn – cái mà Thượng đế đã đặt vào trong bạn như một
kho báu – để khám phá nó, để biểu lộ nó, để làm cho bạn tỏa sáng.
Và một nghĩa khác của từ này,
nó thậm chí sâu xa hơn: “education-giáo dục” đến từ từ “educare”; nó ngụ ý dẫn
bạn từ bóng tối ra ánh sáng. Một nghĩa cực kỳ quan trọng: để dẫn dắt bạn từ
bóng tối ra ánh sáng.
Giáo dục cho đến nay luôn hướng
tới mục tiêu: những gì bạn đang học tập là không quan trọng, điều quan trọng là
kỳ thi sẽ đến một năm hoặc hai năm sau đó. Nó làm cho tương lai trở nên quan trọng
– quan trọng hơn hiện tại. Nó hy sinh hiện tại cho tương lai. Và điều đó trở
thành phong cách sống của bạn, bạn luôn luôn hy sinh khoảnh khắc hiện tại cho một
cái gì đó không có bây giờ. Nó tạo ra một sự trống rỗng khổng lồ trong cuộc sống.
Trước khi tôi đi vào các chiều
hướng giáo dục, vài điều phải được lưu ý.
Một: không nên có bất cứ loại
kiểm tra nào như một phần của giáo dục, mà mọi ngày, mọi giờ dưới sự quan sát của
các giáo viên; sự nhận xét suốt năm sẽ quyết định bạn có chuyển lên nữa hay bạn
vẫn còn trong lớp cũ thấp hơn. Không ai rớt, không ai vượt qua – đó chỉ là vài
người nhanh và vài người lười hơn chút ít – bởi vì cái ý tưởng về thất bại tạo
ra một vết thương sâu về sự thấp kém, và cái ý tưởng về thành công cũng tạo ra
một loại bệnh, về cao siêu. Không ai thấp hơn và không ai cao hơn. Mỗi người chỉ
là bản thân người đó, không thể so sánh. Bởi vậy, các bài kiểm tra sẽ không có ở
bất cứ đâu. Điều đó sẽ làm thay đổi toàn thể viễn cảnh từ tương lai cho tới hiện
tại. Cái bạn đang làm chính khoảnh khắc này sẽ quyết định, không có năm câu hỏi
vào cuối hai năm học. Hàng nghìn thứ bạn sẽ phải trải qua trong suốt hai năm
này, mỗi ngày sẽ quyết định; bởi vậy giáo dục sẽ không hướng mục tiêu.Giáo viên
là hết sức quan trọng trong quá khứ, bởi vì anh ta biết anh ta phải trải qua tất
cả các bài kiểm tra, anh ta đã tích lũy tri thức. Nhưng tình huống đã thay đổi
– và đây là một trong những vấn đề, rằng các tình huống thay đổi nhưng các đáp ứng
của chúng ta vẫn còn những người cũ. Bây giờ việc bùng nổ tri thức là quá rộng,
rất lớn, quá nhanh, đến mức bạn không thể viết một quyển sách lớn về bất cứ chủ
đề khoa học nào bởi vì vào lúc sách của bạn hoàn thành, nó sẽ lạc hậu; các sự
kiện mới, các khám phá mới sẽ làm cho nó thành không liên quan. Bởi vậy bây giờ
khoa học dựa vào các bài báo, vào các tạp chí xuất bản định kỳ, không phải vào
các quyển sách. Giáo viên được dạy ba mươi năm trước. Trong ba mươi năm mọi thứ
đã thay đổi, và anh ta cứ lặp lại điều anh ta đã được dạy. Anh ta là lạc hậu rồi,
và anh ta đang làm cho các sinh viên của mình lạc hậu. Bởi vậy trong cái nhìn của
tôi, giáo viên không có chỗ đứng nào. Thay vì các giáo viên, sẽ có những người
hướng dẫn, và sự khác nhau phải được hiểu: người hướng dẫn sẽ nói cho bạn nơi
trong thư viện, để tìm thông tin mới nhất theo chủ đề. Và việc dạy không nên được
làm theo cách thức khuôn mẫu cũ, bởi vì tivi có thể làm điều đó tốt hơn nhiều,
có thể mang thông tin mới nhất không có bất cứ vấn đề nào. Giáo viên phải lôi
cuốn đôi tai bạn; tivi hấp dẫn trực tiếp tới mắt bạn; và sự tác động này là lớn
hơn nhiều, bởi vì đôi mắt thu hút tám mươi phần trăm các tình huống cuộc sống của
bạn – chúng là phần sống động nhất. Nếu bạn có thể nhìn thấy cái gì đó không có
nhu cầu phải nhớ nó; nhưng nếu bạn nghe cái gì đó bạn phải nhớ nó. Gần như chín
mươi tám phần trăm giáo dục có thể được thực hiện qua tivi, và các câu hỏi mà
sinh viên sẽ hỏi có thể được trả lời bằng máy tính. Giáo viên nên chỉ là người
hướng dẫn để chỉ ra cho bạn kênh đúng, chỉ ra cho bạn làm sao để sử dụng máy
tính, làm sao để tìm thấy quyển sách mới nhất. Chức năng của giáo viên là hoàn
toàn khác. Giáo viên sẽ không truyền đạt tri thức cho bạn, giáo viên sẽ làm cho
bạn nhận biết về tri thức đương đại, về tri thức mới nhất. Giáo viên chỉ là người
hướng dẫn.Với việc xem xét này, tôi chia giáo dục thành năm chiều hướng.
Thứ nhất là thông tin, như lịch
sử, địa lý, và nhiều chủ đề khác mà có thể được đề cập bởi tivi và máy tính
cùng nhau.
Phần thứ hai nên là các ngành
khoa học. Chúng cũng có thể được truyền đạt bởi tivi và máy tính, nhưng chúng
là phức tạp hơn, và việc hướng dẫn sẽ là cần thiết hơn. Ngôn ngữ cũng đến trong
chiều hướng đầu tiên. Mọi người trên thế giới nên biết ít nhất hai ngôn ngữ; một
là tiếng mẹ đẻ, và tiếng khác là tiếng Anh như một phương tiện giao tiếp quốc tế.
Chúng cũng có thể được dạy chính xác hơn bởi tivi – trọng âm, ngữ pháp, mọi thứ
có thể được dạy chính xác hơn bởi con người. Chúng ta có thể tạo ra trên thế giới
không khí của tình anh em: ngôn ngữ kết nối mọi người và ngôn ngữ cũng chia
tách mọi người. Ngay bây giờ không có ngôn ngữ quốc tế nào. Điều này là do những
định kiến của bạn. Tiếng Anh là hoàn toàn có khả năng, bởi vì nó được biết bởi
nhiều người hơn trên khắp thế giới trên một phạm vi rộng – cho dù nó không phải
là ngôn ngữ số một. Ngôn ngữ nhiều người biết nhất là tiếng Tây ban nha. Nhưng
những người nói tiếng Tây ban nha là tập trung, nó không trải ra khắp thế giới.
Thứ hai là tiếng Trung quốc, tiếng này thậm chí còn tập trung hơn, chỉ ở Trung
quốc. Về số người sử dụng, các ngôn ngữ này được nói bởi nhiều người hơn, nhưng
vấn đề không phải là con số, mà vấn đề là sự phổ biến. Tiếng Anh là ngôn ngữ phổ
biến nhất, mọi người nên vứt bỏ các định kiến của họ - họ nên nhìn vào thực tế.
Có nhiều nỗ lực để tạo ra các ngôn ngữ để tránh những định kiến – người Tây ban
nha có thể nói ngôn ngữ của họ là ngôn ngữ quốc tế bởi vì nó được nhiều người
nói nhất hơn bất cứ ngôn ngữ nào… Để tránh định kiến này, các ngôn ngữ như
Esperanto đã được tạo ra. Nhưng không ngôn ngữ được tạo ra nào đã có thể thực
hiện chức năng. Có vài thứ phát triển, cái không thể được tạo ra; ngôn ngữ là một
sự phát triển hàng nghìn năm. Esperanto trông quá không tự nhiên đến mức những
nỗ lực đó đã thất bại. Nhưng điều hoàn toàn cần thiết là tạo ra hai ngôn ngữ -
đầu tiên, là tiếng mẹ đẻ, bởi vì có những cảm giác và sắc thái mà bạn chỉ có thể
nói bằng tiếng mẹ đẻ. Một trong những giáo sư của tôi, S. K. Saxena, một người
hay đi khắp thế giới, ông là một giáo sư triết học trên nhiều quốc gia, thường
nói rằng trong tiếng nước ngoài bạn có thể làm mọi thứ, nhưng khi nó đến với đấu
tranh hay với tình yêu, bạn cảm thấy rằng bạn đang không thật và chân thành với
những cảm giác của bạn. Bởi vậy vì cảm giác của bạn và vì sự chân thành của bạn,
tiếng mẹ đẻ… cái mà bạn hấp thu cùng với sữa của người mẹ, cái trở thành một phần
của máu bạn và xương bạn và tủy bạn. Nhưng chừng đó là không đủ - chừng đó tạo
ra những nhóm người nhỏ và làm ra những người lạ khác nhau. Một ngôn ngữ quốc tế
là hoàn toàn cần thiết như nền tảng của thế giới, cho loài người. Bởi vậy hai
ngôn ngữ nên hoàn toàn cần thiết cho mọi người. Điều đó sẽ đến trong chiều hướng
đầu tiên.
Thứ hai là sự điều tra các chủ
đề khoa học, những chủ đề hết sức quan trọng bởi vì nó là một nửa của thực tại,
bên ngoài thực tại.
Và chiều hướng thứ ba là cái mà
đang bỏ lỡ trong giáo dục ngày nay, nghệ thuật sống. Mọi người đã cứ tin rằng họ
biết tình yêu là gì. Họ không biết… và vào lúc họ biết, nó là quá muộn rồi. Mỗi
đứa trẻ nên được giúp đỡ để biến đổi giận dữ, sự căm thù, ghen tỵ của nó thành
tình yêu. Một phần quan trọng của chiều hướng thứ ba cũng nên là một chút khả
năng hài hước. Cái được gọi là giáo dục của chúng ta làm cho mọi người buồn
chán và nghiêm túc. Và nếu một phần ba cuộc đời bạn bị lãng phí trong đại học với
sự buồn rầu và nghiêm nghị, nó trở nên ăn sâu. Bạn quên mất ngôn ngữ của tiếng
cười – và người mà quên mất ngôn ngữ của tiếng cười thì cũng đã quên mất nhiều
về cuộc sống. Bởi vậy tình yêu, tiếng cười, và một sự hiểu biết sơ sài về cuộc
sống và các kỳ quan của nó, sự huyền bí của nó… Những con chim đang hót trên
cây này không nên chẳng có ai nghe. Những cây và hoa và những vì sao này nên có
kết nối với trái tim bạn. Mặt trời mọc và mặt trời lặn này sẽ không chỉ ở bên
ngoài các thứ - chúng cũng nên là cái gì đó ở bên trong. Một sự sùng kính đối với
cuộc sống nên là cơ sở của chiều hướng thứ ba. Mọi người là quá thiếu tôn kính
đối với cuộc sống. Họ vẫn cứ giết các con vật để ăn – họ coi nó là trò chơi; và
nếu con vật này ăn họ - thế thì họ gọi nó là tai họa. Kỳ lạ… trong trò chơi cả
hai bên nên được trao cơ hội ngang bằng nhau. Các con vật này không có vũ khí
còn bạn có súng máy hay tên bắn… Bạn có thể đã không nghĩ về tại sao tên bắn và
súng máy được phát minh: để bạn có thể giết con vật này từ một khoảng cách xa;
đến gần là nguy hiểm. Cái loại trò chơi gì thế này? Và con vật đáng thương này,
sự phòng thủ chống lại những viên đạn của bạn… Đó không phải là vấn đề về giết
những con vật này; đó là vấn đề về việc thiếu tôn kính đối với cuộc sống, bởi
vì tất cả cái bạn cần có thể được cung cấp hoặc bởi thức ăn nhân tạo, hay bởi
các phương pháp khoa học khác. Tất cả các nhu cầu của bạn có thể được hoàn
thành; không con vật nào phải bị giết. Và một người mà giết các con vật, sâu xuống
có thể giết con người không có khó khăn gì – bởi vì sự khác nhau là gì? Và có
những kẻ ăn thịt người…
Chỉ mới vài ngày trước ở
Palestine, dân chúng đã yêu cầu chính phủ cho phép họ ăn thịt người, bởi vì đã
không có đủ thức ăn – bởi vậy tại sao lãng phí thân thể người chết? Dù cho đó
là chết tự nhiên hay bị chết bởi khủng bố hay trong tai nạn, nó là thức ăn tốt!
Và điều ngạc nhiên là chính phủ Palestine đã đồng ý – họ phải đồng ý. Thức ăn
thì thiếu, còn mọi người không thể bị bỏ đói. Hôm nay họ đang ăn cái chết tự
nhiên hay từ tai nạn, hay những thân thể đó bị giết bởi những kẻ khủng bố;
nhưng điều này sẽ không tiếp tục mãi mãi. Chẳng mấy chốc họ sẽ tìm ra những
cách thức để giết người – đánh cắp trẻ em, bởi vì thịt của chúng được cho là
ngon nhất.
Một sự tôn trọng vô cùng đối với
cuộc sống nên được dạy, bởi vì cuộc sống là Thượng đế và không có bất cứ Thượng
đế nào khác hơn bản thân cuộc sống, và niềm vui, tiếng cười, khả năng hài hước
– tóm lại một tinh thần lễ hội.
Chiều hướng thứ tư nên là nghệ
thuật của sáng tạo: hội họa, âm nhạc, sự lành nghề, nghề gốm, nghề thợ xây – bất
cứ cái gì là sáng tạo. Mọi lĩnh vực của sáng tạo nên được cho phép; các sinh
viên có thể chọn. Chỉ nên có vài thứ bắt buộc – ví dụ một ngôn ngữ quốc tế nên
là bắt buộc; một khả năng kiếm sống nào đó nên là bắt buộc; một nghệ thuật sáng
tạo nào đó nên là bắt buộc. Bạn có thể chọn toàn thể cầu vồng của các nghệ thuật
sáng tạo, bởi vì trừ khi một người học được làm sao để sáng tạo, người đó chưa
bao giờ là một phần của sự tồn tại, cái mà liên tục sáng tạo. Bởi việc sáng tạo,
người ta trở nên thiêng liêng; sáng tạo là lời cầu nguyện duy nhất.
Và chiều hướng thứ năm nên là
nghệ thuật của việc chết. Trong chiều hướng thứ năm này sẽ là tất cả những việc
thiền, để bạn có thể biết không có cái chết nào, để bạn có thể trở nên nhận biết
về một cuộc sống vĩnh hằng bên trong bạn. Điều này nên là tuyệt đối cần thiết,
bởi vì mọi người đều phải chết; không ai có thể tránh được nó. Và dưới cái ô lớn
của thiền, bạn có thể được giới thiệu tới Zen, tới Đạo, tới Yoga, tới
Hassidism, tới tất cả các loại và tất cả các khả năng đã từng tồn tại, những thứ
này giáo dục đã không có bất cứ quan tâm nào.
Trong chiều hướng thứ năm, bạn
cũng nên được làm cho nhận biết về những nghệ thuật thượng võ như aikido,
jujitsu, judo – nghệ thuật của tự vệ mà không có vũ khí – mà không chỉ tự vệ,
mà cùng đồng thời với thiền. Công xã mới này sẽ có một giáo dục đầy đủ, một
giáo dục toàn thể. Tất cả những cái cần thiết nên là bắt buộc, và tất cả những
cái không cần thiết nên là tùy ý. Người ta có thể lựa chọn từ các quyền lựa chọn,
những cái sẽ có nhiều. Và một khi những nền tảng được hoàn thành, thế thì bạn
phải học cái gì đó mà bạn thích thú; âm nhạc, nhảy múa, hội họa – bạn phải biết
cái gì đó để đi hướng vào trong, để biết bản thân bạn. Tôi từng là một giáo sư
và tôi đã từ bỏ đại học với lời nói: Đây không là giáo dục, đây hoàn toàn là
ngu xuẩn; bạn đang không dạy bất cứ cái gì quan trọng. Nhưng nền giáo dục vô
nghĩa này phổ biến khắp thế giới – nó không làm ra khác biệt nào, ở Liên xô hay
ở Mỹ. Không ai đã từng nhìn vào một nền giáo dục toàn thể hơn, toàn bộ hơn.
Theo hướng này gần như mọi người đều được giáo dục; thậm chí những người đó có
bằng cấp cao không được giáo dục trong các lĩnh vực rộng hơn của cuộc sống. Vài
người có giáo dục hơn, vài người ít giáo dục hơn – nhưng mọi người đều được
giáo dục. Nhưng để tìm thấy một người có giáo dục là không thể, bởi vì giáo dục
như một toàn thể không tồn tại ở bất cứ đâu.”
Trích quyển "Cách mạng trong Giáo dục'