Read more
1% nhân loại là
ngốc, 1% là thiên tài, còn 98% là phàm tục
Đó chính là tâm trí phàm tục là
gì - chút ít nhận biết, chút ít hiểu biết và chút ít không hiểu biết, phần nhỏ
được chiếu sáng và phần nhỏ trong bóng tối, bị phân chia.
Bị phân chia là phàm tục. Bị
phân chia chống lại bản thân mình là phàm tục bởi vì nó làm tiêu tán năng lượng
của bạn; nó không bao giờ có thể cho phép bạn tuôn chảy, mở hội sự tồn tại. Nếu
bạn cố gắng tạo ra đánh nhau giữa tay phải và tay trái bạn, làm sao bạn có thể
hạnh phúc được? Chính việc đánh nhau sẽ giết chết bạn và sẽ chẳng có kết quả gì
từ nó, bởi vì làm sao bên trái có thể thắng, hay làm sao bên phải có thể thắng
được? Cả hai tay đều là của bạn cả mà.
Bất kì kiểu xung đột bên trong
nào cũng đều làm cho bạn thành phàm tục, và những người dạy bạn bị phân chia đều
là kẻ thù của bạn. Họ nói, "Cái này xấu và cái kia tốt." Lập tức phân
chia đi vào. Họ nói, "Cái này thấp hơn, cái kia cao hơn." Lập tức
phân chia đi vào. Họ nói, "Cái này tội lỗi và cái kia đức hạnh." Lập
tức phân chia đi vào. Bạn bị chia chẻ. Toàn thể nhân loại bị tinh thần phân liệt
và mọi người đều trở thành phàm tục.
Là một chính là phúc lạc; bị
phân chia là trong đau khổ. Là một là trong cõi trời; bị phân chia là trong địa
ngục. Càng bị phân chia; địa ngục sẽ càng lớn hơn - và bạn chỉ là đám đông -
không chỉ là hai, mà là nhiều. Các nhà tâm lí nói rằng con người đã trở thành
đa tâm lí: con người bây giờ không có một tâm trí đâu, người đó có nhiều tâm
trí.
Trong những việc vặt bạn cũng
có nhiều tâm trí - ăn cái này hay ăn cái kia... Ngồi trong tiệm ăn, nhìn vào
menu, bạn là đa tâm lí - gọi món này hay gọi món kia? Cứ dường như bạn đã mất tất
cả khả năng ra quyết định, tính quyết định, bởi vì bạn chỉ có thể có tính quyết
định nếu bạn là một, một đơn vị.
Làm sao bạn có thể có tính quyết
định được? Khi tiếng nói này nói cái này, tiếng nói khác lập tức mâu thuẫn lại
và nói cái kia; tiếng nói này nói: 'Đi sang đông,' tiếng nói khác nói: 'Đi sang
tây.' Bản thân bạn bị lôi kéo theo nhiều hướng thế, toàn thể cuộc sống của bạn
sẽ chỉ là thất bại buồn nản, câu chuyện dài, dài những thất vọng mà chẳng cái
gì khác - câu chuyện do kẻ ngốc kể lại, đầy những ồn ào và tức giận, chẳng có ý
nghĩa gì."
Ý nghĩa là có thể chỉ khi có thống
nhất bên trong. Kiểu người cao nhất có thể đạt tới thống nhất, kiểu người thấp
nhất cũng có kiểu thống nhất nào đó, nhưng phàm nhân ở vào nguy hiểm lớn nhất.
Bạn có thể thấy người trí huệ
như Phật hay Lão Tử trong sự thống nhất - phúc lạc bao quanh họ, họ đi được bao
quanh bởi cực lạc tinh tế, và nếu bạn nhìn họ, bạn có thể thấy họ đang ngất
ngây với điều thiêng liêng. Họ bước đi trên đất nhưng họ không ở đây.
Nhưng bạn đôi khi cũng có thể cảm
thấy cùng kiểu thoáng nhìn đó quanh kẻ ngốc, người ngu, người tuyệt đối ngu xuẩn.
Hồn nhiên nào đó bao quanh người đó - người đó cười, và bạn có thể thoáng thấy
thánh nhân trong người ngốc bởi vì người đó cũng là một. Người đó không phải là
thánh nhân, người đó đã không đạt tới cái gì cả, nhưng ít nhất người đó không bị
phân chia.
Thánh nhân đã vượt ra ngoài tâm
trí, kẻ ngốc ở dưới tâm trí. Về một điều, họ là bình đẳng: họ cả hai đều không
có tâm trí. Có khác biệt bao la nhưng cũng có điều tương tự này. Cho nên nếu bạn
không hiểu, thánh nhân thỉnh thoảng trông như kẻ ngốc, và thỉnh thoảng, trong dốt
nát của bạn, bạn có thể tôn thờ kẻ ngốc là thánh nhân. Tôi đã bắt gặp nhiều kẻ
ngốc được tôn thờ rồi - họ có phẩm chất nào đó; ít nhất họ cũng là một. Họ
không có nhiều tâm trí - thực tế, họ không có tâm trí chút nào, họ không có ý
nghĩ.
Tôi đã sống trong một thị trấn
trong nhiều năm, và gần thị trấn đó có một thánh nhân sống, ông này nổi tiếng lắm,
và mọi người từ khắp Ấn Độ thường kéo tới để gặp ông ấy. Ông ấy là kẻ ngốc hoàn
hảo, nhưng ông ấy có cái đẹp nào đó quanh mình - không lo âu, không vấn đề gì.
Vài vấn đề có thể đã tồn tại cho ông ấy, nhưng bởi vì mọi người bắt đầu tôn thờ
ông ấy, ngay cả những vấn đề đó cũng không có đó. Mọi người đem tới thức ăn và
mọi thứ khác cho ông ấy cho nên ngay cả vấn đề sống còn cơ bản cũng không có
đó. Họ thậm chí còn làm nhà đẹp cho ông ấy, cho nên không có vấn đề nào tồn tại.
Và ông ấy tuyệt đối ngốc; nếu bạn
quan sát ông ấy, bạn có thể thấy rằng ông ấy chẳng hiểu điều gì. Nửa thân ông ấy
gần như tê liệt. Điều xảy ra cho những người ngốc này nhiều lần là họ thậm chí
không có khả năng điều khiển được thân thể của riêng mình. Ông ấy ị ra chỗ ông ấy
ngồi, nhưng mọi người lại nghĩ rằng ông ấy là một paramahansa, một linh hồn lớn
đã đạt tới chiều cao nơi không khác biệt nào tồn tại. Ông ấy sẽ ị ra và cùng chỗ
đó ông ấy bắt đầu ăn mọi thứ - không khác biệt. Tôi tới xem ông ấy nhiều lần và
tôi đã quan sát ông ấy cặn kẽ. Ông ấy tuyệt đối ngốc, ông ấy không thể thốt ra
được một lời nào, nhưng mọi người nghĩ rằng ông ấy đã lấy lời nguyện im lặng cả
đời mình.
Không chút le lói tỉnh táo nào
trong mắt ông ấy, nhưng dầu vậy vẫn có sự tương tự. Mọi người đã bị lừa nhiều lần.
Tất nhiên, những kẻ ngốc đáng thương này không thể lừa bạn được; đó là khờ dại
riêng của bạn: bạn bị lừa bởi cái ta riêng của mình.
Và nhiều lần chuyện xảy ra là
những linh hồn rất, rất hiếm hoi đã bị coi là ngu si, bởi vì bạn lại thấy rằng
cái gì đó giống như kẻ ngốc đang xảy ra. Kẻ ngốc là một phần, siêu nhân là một
phần, và thế rồi có phần giữa, phàm nhân, người chiếm đa số trên thế giới này.
Bạn sẽ ngạc nhiên mà biết về
phát kiến các nhà khoa học đã làm ra: cứ như nhân loại đang tồn tại, gần chín
mươi tám phần trăm mọi người đều là phàm nhân, và một phần trăm là thiên tài và
một phần trăm là kẻ ngốc. Dường như có cân bằng nào đó: một phần trăm là kẻ ngốc,
một phần trăm là thiên tài, và chín mươi tám phần trăm nhân loại ở giữa. Phần lớn
nhất của nhân loại là phàm nhân.
"Phàm nhân," Lão tử
nói, "dường như nhận biết và vậy mà chẳng nhận biết về nó." Nếu bạn
nói về chân lí, tâm trí phàm nhân hiểu nó theo cách trí tuệ nhưng không hiểu nó
một cách toàn bộ. Người đó nói, "Vâng, tôi có thể hiểu được điều ông đang
nói nhưng dầu vậy tôi vẫn lỡ cái gì đó. Ông định nói gì?" Từ được nghe thấy,
nhưng nghĩa bị mất rồi. Người đó thấy rằng mình có thể hiểu về mặt trí tuệ, người
đó là người có giáo dục, người đó có thể là sinh viên tốt nghiệp, thậm chí có bằng
tiến sĩ. Người đó hiểu điều bạn đang nói bởi vì người đó hiểu ngôn ngữ, nhưng
người đó cảm thấy rằng cái gì đó đang bị mất đi. Người đó hiểu lời, nhưng lời
không phải là thông điệp. Thông điệp là cái gì đó tinh tế: nó có thể tới bằng lời,
nhưng nó không phải là lời.
Lời giống như hoa và nghĩa giống
như hương thơm bao quanh nó. Nếu mũi bạn không làm việc tốt, tôi có thể cho bạn
đoá hoa nhưng tôi không thể cho bạn hương thơm được. Nếu tâm trí bạn không làm
việc một cách toàn bộ, tôi có thể cho bạn lời nhưng tôi không thể cho bạn nghĩa
được, bởi vì nghĩa phải được bạn phát hiện ra, được bạn giải mã. Tôi có thể cho
bạn hoa bởi vì điều đó không phải là vấn đề gì, nhưng làm sao tôi có thể cho bạn
hương thơm được? Nếu mũi bạn không làm việc, nếu mũi bạn tắc, không nhạy cảm,
thế thì chẳng cái gì có thể được làm - tôi có thể cho bạn cả nghìn lẻ một hoa,
nhưng hương thơm sẽ không xảy ra.
Phàn nhân hiểu lời nhưng bỏ lỡ
nghĩa. Người đó cứ nghe Đạo - nếu có con người của Đạo, người đó chắc chắn hấp
dẫn phàm nhân, phàm nhân cảm thấy có cái gì đó. Chút ít nhận biết, người đó ngờ
rằng có cái gì đó nhưng người đó không thể chắc chắn được. Người đó hiểu và vậy
mà người đó không hiểu.
Nhiều người tới tôi và nói,
"Bất kì điều gì thầy nói, chúng tôi đều hiểu cả, nhưng chẳng cái gì xảy
ra. Chúng tôi đã hiểu mọi thứ thầy đã nói, chúng tôi đã đọc nhiều sách của thầy,
nhiều lần, chúng tôi đã gạch dưới gần như mọi dòng - nhưng chẳng cái gì xảy ra
cả."
Tôi có thể cho bạn hoa, nhưng
làm sao tôi có thể cho bạn hương thơm được? Bạn phải lau sạch mũi mình, bạn phải
trở nên nhạy cảm hơn. Và đó là chỗ thiền có thể có ích, nó làm cho bạn nhạy cảm
hơn, tỉnh táo hơn. Nó đẩy bạn tới kiểu người thứ nhất, sattva, và dần dần bạn bắt đầu cảm thấy - không chỉ hiểu, bạn bắt đầu
cảm. Khi tôi nói điều gì đó về tình yêu, bạn hiểu lời, bạn hiểu điều tôi đang
nói, nhưng trái tim bạn không đáp ứng. Làm sao bạn có thể hiểu được cái gì đó về
tình yêu nếu trái tim bạn không đáp ứng? Cảm là cần. Tôi không ngụ ý rằng bạn
phải trở thành uỷ mị, không. Uỷ mị không phải là cảm; uỷ mị là đồng tiền giả.
Có những người có thể kêu và khóc chẳng vì cái gì cả và họ nghĩ họ là kiểu người
cảm. Họ không phải vậy. Họ chỉ uỷ mị thôi.
Uỷ mị không phải là cảm. Cảm là
phẩm chất chín muồi; uỷ mị là phẩm chất chưa chín muồi.
Con người của cảm sẽ làm cái gì
đó; con người của uỷ mị thậm chí sẽ tạo ra nhiều rắc rối hơn. Chẳng hạn, nếu ai
đó ốm, hay ai đó chết, con người của cảm sẽ xô tới bệnh viện, và sẽ cố gắng
giúp người sắp chết. Con người của uỷ mị sẽ bắt đầu kêu và khóc. Người đó sẽ tạo
ra nhiều rắc rối hơn cho người sắp chết - họ thậm chí sẽ không cho phép người
này chết trong im lặng.
Uỷ mị là hỗn độn; cảm là trưởng
thành rất, rất bản chất. Khi tôi nói về tình yêu, nếu bạn có cảm, thế thì không
chỉ đầu bạn hiểu, mà tim bạn cũng bắt đầu đập rộn ràng theo cách khác. Thế thì
hương thơm đạt tới bạn.
Các cách thiền có thể giúp bạn
bởi vì chúng là thanh tâm - chúng ném đi tất cả bụi bặm và bẩn thỉu mà bạn đã
thu thập trong mình, những thứ đang chặn nhạy cảm của bạn. Mọi cánh cửa cảm nhận
của bạn đều bị phủ đầy thứ bẩn. Bạn muốn nhìn đúng, nhưng có nhiều nước mắt bị
đè nén tới mức chúng sẽ không cho phép bạn có con mắt trong trẻo. Bạn muốn ngửi
hoa, nhưng bạn không thể ngửi được, bởi vì toàn thể nền văn minh đã đè nén mũi.
Bạn có thể không nhận biết rằng mũi là phần bị đè nén nhất của thân thể. Con
người đã đánh mất khứu giác gần như hoàn toàn.
Ngay cả ngựa và chó còn nhạy cảm
hơn người. Điều gì xảy ra cho mũi con người? Tại sao nó đã thành chết? Có cơ chế
tinh tế làm việc đằng sau nó bởi vì ngửi được quan tâm sâu sắc và được gắn với
dục. Bạn có thấy con vật ngửi lẫn nhau trước khi chúng làm tình không? Chúng sẽ
chẳng bao giờ làm tình chừng nào chúng còn chưa ngửi trước hết, bởi vì qua mùi
chúng cảm thấy liệu năng lượng thân thể của chúng có gặp gỡ hay không. Việc ngửi
đó là một loại thăm dò. Chó đi, ngửi: nếu chó cái hợp với khứu giác của nó và
ngửi mùi, chỉ thế thì nó mới làm nỗ lực; bằng không, đứa nào đi đường đứa nấy.
Nó chẳng lo nghĩ chút nào. Con chó cái kia không dành cho nó; nó không dành cho
con cái kia.
Ngửi là giác quan mang tính dục
nhất trong thân thể và khi nền văn minh quyết định kìm nén dục, nền văn minh tự
động quyết định kìm nén cả ngửi nữa. Bất kì khi nào người đàn bà muốn làm tình,
cô ấy đột nhiên bắt đầu phát ra mùi tinh tế quanh cô ấy và điều đó sẽ là nguy
hiểm trong một thế giới mà dục không được chấp nhận. Nếu bạn bước đi trên phố
cùng vợ mình và, nhìn thấy người đàn ông khác nào đó, cô ấy bắt đầu phát ra
mùi, bạn sẽ biết điều đó ngay lập tức. Thế thì vợ bạn không thể lừa bạn được;
cô ấy không thể nói rằng cô ấy thậm chí đã không nhìn người đàn ông đó. Bản
thân người vợ không thể biết được rằng thân thể cô ấy đang tung ra mùi nào đó,
mà đàn ông cũng chẳng thể biết được cô ấy bỗng nhiên đã trở nên bị hấp dẫn vào
ai. Mũi bạn hoàn toàn bị đóng; bạn không ngửi. Và mọi sự được giải quyết đẹp đẽ,
không rắc rối gì nảy sinh.
Cho nên nếu bạn thực sự muốn ngửi
hoa nữa, nếu bạn muốn không chỉ mang hoa mà tận hưởng hương hoa nữa, thế thì bạn
sẽ phải đi tới trạng thái tự nhiên hơn của tính dục không bị kìm nén. Bằng
không điều đó sẽ là không thể được. Và nếu tất cả năm giác quan của bạn đều bị
che phủ bởi bụi và bẩn và bị đè nén, chúng sẽ tạo ra tâm trí phàm tục, bởi vì
tâm trí không là gì ngoài bình chứa tập thể của cả năm giác quan. Thế thì bạn
là phàm tục, thế thì bạn có thể cứ trở nên ngày một học thức hơn, nhưng bạn sẽ
vẫn còn là kẻ ngu bởi vì bạn sẽ không sống động. Bạn có quan sát hiện tượng các
bác học là những người chết nhất mà bạn có thể thấy không? Các giáo sư và học
giả là những người chết nhất. Họ không nhìn, họ không ngửi, họ không nếm - họ gần
như chết vì tất cả các giác quan của họ đều chết. Chỉ đầu của họ là còn làm việc,
một mình, không có hỗ trợ nào từ thân thể.
Nếu bạn cắt thân thể họ, họ sẽ
không lo nghĩ, chỉ đừng quấy rầy đầu họ thôi. Ngược lại, họ sẽ rất hạnh phúc nếu
cái đầu có thể làm việc mà không có thân thể. Thế thì họ có thể cứ tiếp tục những
cuộc hành trình học thức của mình mà không bị rắc rối từ thân thể. Không ốm bệnh
nào sẽ quấy rối họ; không đói nào sẽ quấy rối họ.
Tôi nghe nói đôi điều về Edison
- một nhà trí thức khổng lồ rất vĩ đại nhưng hoàn toàn chết trong các giác quan
của mình. Một hôm chuyện xảy ra là ông ấy đang làm công trình toán học nào đó,
và vợ ông ấy tới gọi ông ấy đi ăn sáng. Nhưng đã có lệnh từ ông ấy rằng nếu ông
ấy quá say mê thì ông ấy không nên bị quấy rối bởi những điều vặt vãnh như thế,
cho nên bà ấy tới và để bữa sáng gần ông ấy để cho khi công việc ông ấy được
hoàn thành, ông ấy sẽ thấy bữa sáng và ăn nó.
Thế rồi một người bạn tới,
nhưng Edison vẫn tiếp tục, nhiều thứ tham gia vào công việc của ông ấy. Người bạn
cũng biết rằng ông ấy không nên bị quấy rầy, cho nên trong lúc đó phải làm gì
đây? Anh ta thấy bữa sáng, thế là anh ta ăn nó, rồi đẩy mọi thứ sang bên và chờ
đợi. Thế rồi Edison nhìn anh ta, nhìn vào bữa sáng đã hết và nói với người bạn:
Anh tới hơi chậm rồi, tôi đã ăn xong bữa sáng.
Học giả không biết ngay cả cơn
đói của mình. Ông ấy sống trong đầu. Học giả bao giờ cũng phàm tục, phàm tục
hoàn hảo, và vấn đề với phàm nhân là ở chỗ người đó hiểu - điều đó lừa dối họ,
bởi vì người đó nghĩ rằng người đó hiểu, kết thúc. Và người đó chẳng hiểu một
chút gì; người đó vẫn còn vô nhận biết. Hiểu biết của người đó chỉ là từ cái đầu,
không từ toàn bộ bản thể, và chừng nào hiểu biết còn chưa là của toàn bộ bản thể,
nó không phải là hiểu biết chút nào. Hiểu biết trí tuệ không phải là hiểu biết
chút nào; đó là dùng sai từ.
