Bạn chỉ là những thói quen cũ của mình - Osho

Bạn chỉ là những thói quen cũ của mình - Osho

Prem Harideva, điều đó đúng đấy... nhưng tại sao? Tại sao thói quen cũ khó chết? Bởi vì bạn không là gì ngoài thói quen cũ của mình. Nếu chúng chết, bạn sẽ chết. Bạn không có gì hơn, bạn không có gì thêm. Bạn chỉ là những thói quen cũ của mình. Bạn là cái máy, chưa là con người; đó là lí do tại sao thói quen cũ khó chết. Rất hiếm khi con người tồn tại, rất ít người và khoảng cách xa ở giữa.

Một Phật là một con người thực, đích thực. Một Zarathustra là một con người thực - người đáng gọi là người. Nhân loại bình thường chỉ như người máy: sống một cách vô ý thức, sống một cách máy móc. Và thói quen là mọi điều bạn có. Nếu bạn vứt bỏ tất cả thói quen của mình, bạn sẽ đơn giản bắt đầu bay hơi; bạn sẽ không tìm thấy bản thân mình chút nào. Bạn là gì? Quan sát mà xem, và bạn sẽ thấy một đống thói quen cũ. Bạn chưa có cái gì hơn.

Đó là toàn thể nỗ lực của thiền: đem cái gì đó nhiều hơn tới cuộc sống của bạn, cái không là thói quen, cái gì đó tự phát, cái gì đó không máy móc, cái gì đó biến đổi bạn từ người máy thành sinh linh có ý thức.

George Gurdjieff hay nói rằng mọi người được sinh ra không có linh hồn. Ở bề ngoài điều đó dường như không thể tin được bởi vì trong hàng thế kỉ, bạn đã được các tu sĩ bảo rằng mọi người được sinh ra đều có linh hồn và bạn tin vào điều đó. Điều thuận tiện là tin rằng bạn có linh hồn. Điều đó cho cảm giác rất dễ chịu, ấm cúng, nồng nhiệt, rằng sâu bên trong mình, bạn có linh hồn, vĩnh hằng, bất tử. Và Gurdjieff nói bạn không có linh hồn nào cả! Bạn chỉ hổng hoác bên trong; chẳng có gì bên trong bạn - chỉ toàn thói quen và thói quen, chùm những thói quen và ở chính trung tâm chẳng có ai cả. Ngôi nhà trống rỗng. Người chủ chưa tới hay đang ngủ say.

Gurdjieff đúng: bạn chỉ là con người về tiềm năng thôi. Khả năng có đó, nhưng khả năng này có thể bị bỏ lỡ dễ dàng. Và hàng triệu người bỏ lỡ nó bởi vì trở nên có ý thức, trở thành linh hồn, cần nỗ lực gian nan. Đó là nhiệm vụ lên dốc. Vẫn còn trong thói quen của bạn là rẻ rúng, dễ dàng, là xuống dốc. Lực trọng trường là đủ; nó cứ kéo bạn xuống.

Cũng giống như khi bạn đi xuống dốc trong xe hơi, bạn tắt động cơ đi. Bạn không cần nhấn ga để đi xuống dốc; lực kéo của trọng trường là đủ. Nhưng điều đó không thể được làm khi bạn đi lên dốc; thế thì ga sẽ được cần tới. Bạn sẽ cần sự toàn vẹn nào đó, sức mạnh nào đó. Và chỉ ý thức mới làm toát ra sức mạnh. Ý thức là chìa khoá, chìa khoá đánh lửa, cái làm toát ra sức mạnh trong bạn, và bạn trở nên có khả năng soải cánh bay cao. Bằng không, Harideva, câu ngạn ngữ cổ này đúng: Thói quen cũ khó chết... bởi vì không ai có thể giết chết những thói quen cũ đó.

Tại bữa sáng, vợ của Feinberg nói với anh ta, "Chúng ta có bạn trai của Sonia tới ăn tối lần đầu tiên. Chúng ta sẽ có bữa ăn thịnh soạn với những món ngon nhất. Cho nên anh cư xử cho phải vào. Đừng ăn bằng dao, bằng không anh sẽ giết chết cơ hội hôn nhân của con đấy."

Đêm đó tại bữa tối tất cả đều trôi chảy. Feinberg gần như không chạm tới cái gì vì sợ dùng công cụ sai. Thế rồi cà phê được đưa tới. Feinberg cầm cốc và bắt đầu rót cà phê pha vào cốc của mình. Cả gia đình nhìn ông ấy trừng trừng. Feinberg cứ thế rót. Cuối cùng cốc đầy tràn. Feinberg nâng nó lên mồm, nhìn quanh bàn và nói, "Một lời vì mọi người và tôi sẽ làm ra bong bóng!"

Nó là khó, nó rất gian truân. Bạn phải có ý thức, tỉnh táo, cảnh giác. Bạn phải cứ nhớ thường xuyên. Và việc nhớ là điều khó nhất trong sự tồn tại. Thói quen có thể bị bỏ đi không phải bởi tranh đấu chống lại chúng. Đó là điều mọi người thường vẫn làm. Nếu họ muốn thay đổi thói quen, họ tạo ra thói quen khác ngược lại nó để tranh đấu với nó. Họ chuyển từ thói quen này sang thói quen khác. Nếu bạn muốn bỏ thuốc lá bạn bắt đầu nhai kẹo cao su; bây giờ nó cũng ngu xuẩn như cái kia thôi. Bạn đổi thói quen này thành thói quen khác, nhưng bạn vẫn còn là cùng con người vô ý thức đó. Vứt bỏ thói quen và không đền bù cho nó và vẫn còn hoàn toàn nhận biết và tỉnh táo để cho bạn không bắt đầu đi vào việc thay thế khác là một trong những điều khó khăn nhất trong cuộc sống. Nhưng điều đó không phải là không thể được; bằng không thì sẽ không có khả năng nào của một Phật, của một Christ, của một Krishna. Bởi vì chư phật xảy ra, điều đó là có thể - mặc dầu khó, rất khó; thách thức lớn phải được chấp nhận. Và mọi người có bất kì kính trọng gì với bản thân họ bao giờ cũng chấp nhận thách thức của điều lớn lao nhất, điều gian nan nhất.

Lên tới mặt trăng không gian nan đến thế, nó không khó thế. Đi lên đỉnh Everest là trò chơi trẻ con so với việc nhớ thường xuyên bạn đang làm gì, bạn đang nhận biết. Nhưng cái ngày nhận biết bắt đầu xảy ra, bạn biết cực lạc của hiện hữu, phúc lạc của hiện hữu. Bạn biết cái gì đó không thể được tưởng tượng ra.

Nó bao la thế, nó không cạn thế! Aes dhammo sanantano. Phật nói: Nó là luật tối thượng của phúc lạc, của vui vẻ, của cực lạc. Và nó là không cạn; một khi bạn đi vào trong nó, nó mãi mãi là của bạn. Jesus gọi nó là vương quốc của Thượng đế; đó là cách diễn đạt của ông ấy về nó. Nhưng người ta phải trở nên đủ tỉnh táo, đủ nhận biết, để cho người ta có thể không tự đồng nhất mình với thói quen, với hình mẫu, cấu trúc, cái đã trở thành ăn sâu bén rễ trong bản thể bạn.

Ông già rất giầu nhưng cũng rất keo này sắp chết, cho nên ông ấy gọi tới giường chết cả ba thầy tu - một giáo sĩ, một linh mục và một mục sư. Khi họ tới ông ấy nói, "Thưa các quí ông, các ông biết câu ngạn ngữ cổ: Ông không thể đem nó đi cùng ông được. Rồi, đem nó đi cùng tôi là chính xác điều tôi đề nghị làm. Và bởi vì nền tảng tôn giáo của các ông, tôi cảm thấy tôi có thể tin cậy vào các ông được. Ở đây, trong ba cái hộp này, là phần lớn hơn của mọi của cải của tôi. Ước muốn khi chết của tôi là từng người trong các ông đặt một hộp vào nấm mồ của tôi."

Cả ba đều đồng ý với yêu cầu của ông ấy, khi người sắp chết này phân phát các hộp và chết. Để cho chắc, vào ngày lễ tang, họ tất cả đều có mặt và từng người đều đặt cái hộp vào trong mồ. Về sau họ quyết định đi tới một quán rượu gần đó, nơi mà, sau một hồi im lặng lâu, linh mục cuối cùng lên tiếng.

"Thưa các bạn," linh mục nói, "tôi e là tôi phải thú nhận việc làm. Tôi đã không để tất cả số tiền vào trong mồ đâu. Điều gì xảy ra với đóng góp rơi rụng đi và nhà thờ lại đang cần sửa chữa, dường như là tội lỗi thế nếu không đưa một số tiền vào chỗ nó làm được việc tốt nào đó."

Thế rồi mục sư nói, "Thưa cha, tôi vui mừng là cha đã nói ra. Như các vị biết, tôi là hội trưởng của nhiều hội từ thiện. Và, tương tự như vậy, với tôi điều dường như tội lỗi là chôn vùi đi cả số tiền đó. Cho nên tôi cũng giữ lại một phần số đó, tất nhiên phần nhỏ thôi, để giúp cho những việc từ thiện rất xứng đáng này của tôi."

Sau một hồi im lặng lâu khác, linh mục và mục sư hỏi giáo sĩ, người cứ nhìn mãi ra ngoài cửa sổ mọi lúc, xem ông ấy nghĩ gì về hành động của họ. "Thế này," giáo sĩ nói, "tôi phải nói rằng tôi ngạc nhiên sâu sắc, nếu không nói là bị choáng. Là giáo sĩ, kính trọng ước muốn của người chết, tôi chỉ có thể để tất cả số tiền vào thôi. Thực ra, tôi đã cho ông ấy cả cuốn sổ séc cá nhân của riêng tôi đấy!"

Người Do Thái là người Do Thái! Dù người đó là giáo sĩ hay không thì cũng chẳng tạo ra mấy khác biệt: thói quen cũ chết đi khó lắm. Nhưng chúng có thể chết được. Và bạn phải làm mọi nỗ lực để cho chúng chết, bởi vì trong cái chết của chúng là sự bắt đầu của cuộc sống thực của bạn.

Trích quyển 'Dhammapada - Con đường của Phật' (Tập 8)