Read more
Từ Bi
Maneesha, Thiền là bất kì cái
gì trừ cái không tốt, cái không duyên dáng. Nó là từ bi thuần khiết. Và từ bi
được kiểm nghiệm trong hoàn cảnh chỉ khi bạn nghĩ gần như không thể nào là từ
bi được.
Giai thoại nhỏ này về Thiền sư
lớn, Nam Tuyền, có tác động vô cùng cho tất cả các bạn hiểu – không chỉ về mặt
trí tuệ, mà với toàn thể bản thể bạn. Cảm thấy nghĩa này trong mọi tế bào của
thân thể, tâm trí và linh hồn bạn. Rất khó tìm được câu chuyện như vậy trong lịch
sử của bất kì tôn giáo nào khác.
Nam Tuyền sống ở một lều nhỏ
trên núi, một hôm một sư lạ tới thăm ông ấy lúc ông ấy chuẩn bị ra đồng đi làm.
Từng và mọi lời đều phải được
hiểu rõ ràng. Người lạ không được mọi người chấp nhận. Chính việc là người lạ tạo
ra sợ trong bạn, vì người đó là không thể dự đoán được. Rời khỏi lều để đi làm
trên đồng, bảo người lạ này nghỉ lại, cần tin cậy mênh mông, tin cậy mà cho dù
bị phản bội, vẫn không thể bị phá huỷ.
Ông ấy thậm chí đã không hỏi
tên của sư này, không hỏi sư này từ đâu tới, không hỏi chủ định của sư này là
gì, sư này muốn gì từ ông ấy. Không câu hỏi chút nào... Như thế là cách tiếp cận
của Thiền – không câu hỏi chút nào, nhưng chấp nhận sâu sắc tính lạ của mọi thứ.
Mọi điều này là biểu tượng. Bạn
có biết tre bên ngoài Phòng Phật không? Bạn có biết những người này và mây bay
qua và mưa không? Mọi thứ đều là lạ và đó là cái đẹp của nó. Cũng như tre và
hoa và hoa hồng và mây và sao được chấp nhận mà không có tên tuổi, đẳng cấp, đất
nước, giống nòi, cùng điều đó đáng phải là cách tiếp cận tới con người chứ. Tại
sao bạn phân biệt? Tại sao bạn hỏi một người về tên của người đó, chủ định của
người đó? Bạn làm điều đó để cho bạn có thể bỏ nỗi sợ về người lạ.
Thực ra, mọi người đều là người
lạ, ngay cả vợ bạn hay chồng bạn hay con bạn. Bạn có biết con bạn không? Chúng
là người lạ cũng như tre hay có lẽ thậm chí còn hơn, vì chúng tới từ bạn nhưng
chúng không là từ bạn – chúng tới từ cõi bên kia. Vậy mà bạn đã không hỏi đứa
trẻ, "Tại sao con đã tới?"
Đó là cách tiếp cận của Thiền.
Nam Tuyền đã không hỏi sư lạ này. Ngược lại, ông ấy đón chào ông này, nói,
"Ông cứ coi như ở nhà ông đi.”
Trong một giai thoại nhỏ, trong
vài lời chính điều bản chất có thể được diễn đạt. "Ông cứ coi như ở nhà
ông đi."
Một người như Nam Tuyền không sở
hữu bất kì cái gì: toàn thể sự tồn tại là nhà của ông ấy; chiếc lều nhỏ này
không thể giới hạn được ông ấy, không thể trở thành đồ sở hữu của ông ấy.
Ông ấy nói với người lạ,
"Ông cứ coi như ở nhà ông đi. Nấu bất kì cái gì ông thích mà ăn trưa, thế
rồi đem chút thức ăn còn lại cho tôi theo đường đi tới chỗ làm việc của
tôi."
Bạn có thấy không? Ông ấy không
nói, "Chuẩn bị bữa trưa cho tôi." Ông ấy nói, "Chuẩn bị bữa trưa
cho ông và nếu cái gì đó còn sót lại, đem nó cho tôi ở cánh đồng nơi tôi đang
làm việc."
Nam Tuyền làm việc chăm chỉ mãi
tới tối, và về nhà rất đói. Sư lạ đã nấu cơm và tự mình ăn bữa trưa ngon lành,
thế rồi đổ mọi thức ăn thừa đi và đập vỡ mọi đồ nấu bếp. Nam Tuyền thấy sư này
đang ngủ an bình trong lều trống, nhưng khi ông ấy duỗi người mệt mỏi nằm bên cạnh
người lạ này, người này đứng dậy và đi mất.
Ngay cả vậy, Nam Tuyền đã không
hỏi cái gì đã xảy ra cho đồ ăn thừa. Ông ấy đã không hỏi, "Mọi đồ ăn thừa
đâu rồi? Và ông đi đâu?" Thái độ không hỏi hướng tới sự tồn tại, sự chấp
nhận hồn nhiên thuần khiết rằng người lạ phải đang làm bất kì cái gì người đó cảm
thấy đúng cần làm.
Nhiều năm sau, Nam Tuyền kể lại
giai thoại này cho đệ tử của mình, với lời bình, "Ông ta là sư tốt thế -
thậm chí tới giờ ta vẫn còn nhớ ông ta."
Đây là điều rất bản chất của từ
bi, của yêu, của tin cậy. Bạn không thể phản bội lại nó: bằng việc phản bội nó,
bạn đang phản bội bản thân bạn. Sư lạ đó đã làm mọi thứ để phá huỷ tin cậy của
Nam Tuyền vào nhân tính. Nhưng ngược lại, tin cậy của Nam Tuyền đã trải qua thử
lửa.
Nhiều năm sau, ông ấy nói,
"Ông ta là sư tốt thế - thậm chí tới giờ ta vẫn còn nhớ ông ta."
Nếu bạn có thể hiểu cách tiếp cận
của không điều kiện, không phán xét... Có mọi khả năng rằng Nam Tuyền chắc đã
phán xét rằng, "Cha này đã chứng tỏ là tuyệt đối vô giá trị với tin cậy của
mình." Thế thì tin cậy là rất nhỏ; tin cậy của Nam Tuyền là lớn như toàn
thể bầu trời. Ông này làm hại gì? Tất nhiên Nam Tuyền mất bữa ăn, đồ nấu bếp của
ông ấy bị đập vỡ, nhưng đây là những thứ nhỏ bé. Chỉ tâm trí tầm thường mới
quan tâm tới những thứ này. Những người giầu có bên trong, người biết tới vương
quốc Thượng đế của họ, sẽ không bận tâm tới những điều như thế. "Anh chàng
đó phải có lí do riêng của ông ta; mình là ai mà phán xét? Ít nhất ông ta đã
không giết mình. Ông ta đã không đốt lều. Ông ta đã là anh chàng tốt thế,"
Nam Tuyền nói. "Thậm chí tới giờ ta vẫn còn nhớ ông ta – sự hào phóng của
ông ta, an bình của ông ta, việc đi im lặng của ông ta không làm phiền tới
ta."
Từ bi chỉ có thể là vô giới hạn.
Nếu bạn đặt giới hạn lên từ bi của bạn, bạn đang lừa bản thân bạn vì bên ngoài
giới hạn đó, hoài nghi đang chờ đợi. Bên ngoài giới hạn đó là bắt đầu của không
tin cậy. Người đó đã làm hại gì mà bạn phải làm mất kinh nghiệm quí giá về tin
cậy? Thực ra, người lạ này đã cho Nam Tuyền một cơ hội để nhìn bản thân ông ấy
rằng ông ấy không giận, rằng ông ấy không nghi ngờ, rằng từ bi của ông ấy là
không bị giới hạn. Ông ấy cám ơn người lạ này và về sau ông ấy nói, "Ông
ta là sư tốt thế - thậm chí tới giờ ta vẫn nhớ ông ta."
Nếu bạn có thể trải nghiệm điểm
này, toàn thể cuộc đời bạn sẽ được biến đổi. Thế thì toàn thể sự tồn tại này
không còn là lạ nữa, nó trở thành rất quen thuộc. Bạn ở nhà tại mọi chỗ. Không
người nào, thậm chí không con vật, chim chóc, con chim cúc cu này, những cây
tre đứng im lặng này... chúng tất cả đều trở thành bạn bè. Bạn bắt đầu sống
trong thơ ca, bạn bắt đầu sống trong điệu vũ mà không biết tới hoài nghi.
Tôn giáo đã từng trao đồng tiền
giả cho mọi người có tên là niềm tin. Nếu bạn nhìn và từ điển, niềm tin và tin
cậy và đức tin dường như đồng nghĩa. Chúng không đồng nghĩa đâu: niềm tin bao
giờ cũng là niềm tin vào giả thuyết nào đó; đức tin bao giờ cũng từ sợ; tin cậy
có phẩm chất khác toàn bộ - nó là từ hiểu biết, từ yêu. Một khi bạn bắt đầu sống
từ yêu, chỉ thế thì bạn mới biết tôn giáo là gì. Thiền là dạng thuần khiết nhất
của tôn giáo.
Trích quyển
"Thiền - Bước nhảy lượng tử từ tâm trí sang vô trí"
0 Đánh giá