Read more
Thiền Osho -
Yoga: Alpha và Omega (Tập 5)
Bài giảng về Kinh Yoga của Patanjali
Chương 10. Không trả lời, không câu hỏi
Powered by RedCircle
Powered by RedCircle
Câu hỏi thứ nhất
Có phải dấu hiệu rất tốt là người ta không
có câu hỏi nào để hỏi không?
Nếu thực sự điều đó xảy ra rằng
bạn không có câu hỏi nào để hỏi, đó là hiện tượng lớn lao vô cùng. Nó là một
trong những trạng thái đẹp nhất của tâm trí; bởi vì khi không có câu hỏi, tâm
thức không câu hỏi đó là câu trả lời cho mọi câu hỏi. Không phải là bạn có được
câu trả lời đâu, nhưng, đơn giản, câu hỏi tan biến. Tâm trí trở thành không
căng thẳng, bởi vì từng câu hỏi là sự căng thẳng, là lo nghĩ; nó là lo âu.
Và không câu trả lời nào sẽ giải
quyết vấn đề này. Tâm trí hỏi là vấn đề, không phải câu hỏi. Câu hỏi của bạn có
thể được trả lời, nhưng từ câu trả lời tâm trí hỏi của bạn sẽ tạo ra cả nghìn lẻ
một câu hỏi; bạn sẽ thu mọi câu trả lời thành nhiều câu hỏi hơn. Nó không bao
giờ giúp ích. Nó chỉ giúp ích khi mọi câu hỏi rơi rụng đi, khi tâm thức siêu việt
lên trên việc hỏi, khi bạn hiểu rằng không có gì để được hỏi, không có gì để được
trả lời.
Cuộc sống là điều bí ẩn, không
phải là vấn đề - bạn không thể hỏi được cái gì về nó. Nếu nó thực sự xảy ra,
đây là samadhi. Đây là điều toàn thể nỗ lực của tôi tất cả là gì. Bạn phải đi tới
một điểm nơi không câu hỏi nào nảy sinh. Trong im lặng đó, trong cái đẹp toàn bộ
đó, trong an bình đó, bạn được biến đổi: mọi lo âu, phiền não, biến mất.
Nhưng câu hỏi là liệu điều đó
có là thực không, bởi vì bạn có thể không hỏi câu hỏi và câu hỏi vẫn có đó; thế
thì nó là vô dụng. Thế thì tốt hơn cả là hỏi đi. Nếu câu hỏi ở trong tâm trí và
bạn không hỏi, thế thì bạn cảm thấy rụt rè, điều đó sẽ không ích gì. Tốt hơn cả
là hỏi và được kết thúc với chúng. Không phải là bằng việc hỏi bạn sẽ có được
câu trả lời đâu - chả ai đã nhận được câu trả lời - chả ai đã bao giờ có nó -
chả ai sẽ bao giờ có nó. Câu trả lời là không thể được bởi vì cuộc sống là điều
bí ẩn. Nó không thể được giải quyết. Bạn càng giải quyết nó, bạn càng thấy rằng
không thể nào giải quyết được nó. Nhưng bằng việc hỏi, dần dần, bạn trở nên nhận
biết về tính vô tích sự của việc hỏi.
Thế thì một ngày nào đó trong một
khoảnh khắc nhận biết tinh tế, trong một khoảnh khắc ý thức tích hợp, bạn siêu
việt trên các câu hỏi. Cũng như con rắn tuồn ra khỏi bộ da cũ - bộ da cũ bị bỏ
đi, con rắn đi tiếp - một ngày nào đó tâm thức bạn đi và bộ da cũ của các câu hỏi
bị bỏ lại đằng sau. Đột nhiên, bạn tươi tắn và trinh nguyên - đã đạt tới. Bạn
đã trở thành vị Phật. Tâm thức Phật không phải là tâm thức có mọi câu trả lời;
nó là tâm thức không có câu hỏi.
Câu hỏi thứ hai
Người ta nói rằng vào thời của căng thẳng lớn
- xã hội, kinh tế, tôn giáo - điều tốt lớn lao là có thể. Phát biểu này có phản
ánh điều chúng tôi đang kinh nghiệm ở Pune trong sự hiện diện của thầy không?
Có, thời của khủng hoảng là thời
rất có giá trị. Khi mọi thứ được thiết lập và không có khủng hoảng, mọi sự là
chết. Khi không cái gì thay đổi và việc bắt giữ của cái cũ là hoàn hảo, gần như
không thể thay đổi được bản thân bạn. Khi mọi thứ trong hỗn độn, không cái gì
tĩnh tại, không cái gì an ninh, không ai biết cái gì sắp xảy ra khoảnh khắc tiếp
- trong khoảnh khắc hỗn độn như vậy - bạn tự do, bạn có thể thay đổi. Bạn có thể
đạt tới cốt lõi bên trong nhất của bản thể bạn.
Điều đó giống như trong nhà tù:
khi mọi thứ được lắng đọng mọi tù nhân gần như không thể nào thoát ra khỏi nó
được, trốn khỏi nhà tù. Nhưng nghĩ mà xem: có động đất và mọi thứ bị rối loạn
và không ai biết lính gác ở đâu và không ai biết cai tù ở đâu, và mọi qui tắc
đã bị tan rã, và mọi người đều chạy theo cách của mình - trong khoảnh khắc đó nếu
tù nhân có chút ít tỉnh táo người đó có thể thoát rất dễ dàng; nếu người đó
ngu, chỉ thế thì người đó mới bỏ lỡ cơ hội này.
Khi xã hội trong rối loạn và mọi
thứ trong khủng hoảng, hỗn độn tràn ngập - đây là khoảnh khắc, nếu bạn muốn, bạn
có thể thoát khỏi nhà tù. Nó dễ dàng thế bởi vì không ai canh gác bạn, không ai
theo dõi bạn. Bạn bị bỏ lại một mình. Mọi sự đều trong tình trạng mà mọi người
bận về việc riêng của mình - không ai để mắt tới bạn. Đây là khoảnh khắc. Đừng
bỏ lỡ khoảnh khắc đó.
Trong thời kì khủng hoảng lớn,
bao giờ cũng vậy, nhiều chứng ngộ đã xảy ra. Khi xã hội được thiết lập và gần
như không thể nào nổi dậy được, để đi ra ngoài, không đi theo qui tắc, chứng ngộ
trở thành rất, rất khó - bởi vì nó là tự do; nó là loạn cào cào. Thực ra nó
đang đi xa khỏi xã hội và trở thành cá nhân. Xã hội không thích các cá nhân: nó
thích robot kẻ trông như cá nhân nhưng không là cá nhân. Xã hội không thích con
người đích thực. Nó thích kẻ đeo mặt nạ, kẻ giả vờ, kẻ đạo đức giả, nhưng không
thích người thực, bởi vì người thực bao giờ cũng gây rắc rối. Người thực bao giờ
cũng là người tự do. Bạn không thể áp đặt mọi thứ lên người đó; bạn không thể
làm ra tù nhân từ người đó; bạn không thể làm người đó thành nô lệ. Người đó
thà mất mạng, nhưng người đó sẽ không thích mất tự do của mình. Tự do là có giá
trị cho người đó hơn bản thân cuộc sống. Tự do là giá trị cao nhất cho người
đó. Đó là lí do tại sao ở Ấn Độ chúng ta đã gọi giá trị cao nhất là moksha, niết
bàn; những từ này nghĩa là tự do - tự do toàn bộ - tự do tuyệt đối.
Bất kì khi nào xã hội trong rối
loạn và mọi người hướng về việc riêng của mình - phải hướng về - thì trốn đi.
Trong khoảnh khắc đó cánh cửa nhà tù mở ra, nhiều rạn vỡ trong tường, lính gác
không thi hành nhiệm vụ... người ta có thể trốn thoát dễ dàng.
Cùng tình huống này là vào thời
của Phật, hai mươi nhăm thế kỉ trước. Nó bao giờ cũng tới theo vòng tròn; vòng
tròn đầy đủ trong hai mươi nhăm thế kỉ. Cũng như vòng tròn đầy đủ trong một năm
- lại mùa hè trở lại, vòng tròn của một năm và mùa hè trở lại - có vòng tròn lớn
hai mươi nhăm thế kỉ. Mọi thời gian sau hai mươi nhăm thế kỉ, nền tảng cũ tan
biến; xã hội phải đặt nền tảng mới. Toàn thể dinh thự trở thành vô giá trị; nó
phải bị phá huỷ. Thế thì kinh tế, xã hội, chính trị, tôn giáo - mọi hệ thống -
bị rối loạn. Cái mới sắp được sinh ra; đó là nỗi đau sinh thành.
Có hai khả năng. Một, một là khả
năng mà bạn có thể bắt đầu sửa cấu trúc đang sụp đổ cũ: bạn có thể trở thành
người phục vụ xã hội và bạn có thể bắt đầu làm mọi thứ ổn định hơn. Thế thì bạn
bỏ lỡ, bởi vì không cái gì có thể được làm: xã hội đang chết. Mọi xã hội đều có
một khoảng sống và mọi nền văn hoá đều có một khoảng sống. Như đứa trẻ được
sinh ra và chúng ta biết đứa trẻ sẽ thành thanh niên, sẽ thành già, và sẽ chết
- bẩy mươi năm, tám mươi năm, nhiều nhất là một trăm năm - mọi xã hội đều được
sinh ra, là thanh niên, trở nên già, phải chết. Mọi nền văn minh được sinh ra đều
phải chết đi. Những khoảnh khắc quyết định này là khoảnh khắc của cái chết của
quá khứ, cái cũ; khoảnh khắc của việc sinh ra cái mới. Bạn không nên bận tâm; bạn
không nên bắt đầu ủng hộ cấu trúc cũ - nó đang sắp chết. Nếu bạn ủng hộ, bạn có
thể bị nghiền nát dưới nó. Đây là một khả năng: rằng bạn bắt đầu ủng hộ cho cấu
trúc. Điều đó sẽ không có tác dụng. Bạn sẽ bỏ lỡ cơ hội này.
Thế rồi có khả năng khác: bạn
có thể bắt đầu cuộc cách mạng xã hội để đem cái mới vào. Thế nữa, bạn sẽ lại bỏ
lỡ cơ hội, bởi vì cái mới đang sắp tới. Bạn không cần mang nó. Cái mới đã tới rồi
- đừng bận tâm về nó; đừng trở thành nhà cách mạng. Cái mới sẽ tới. Nếu cái cũ
mất đi không ai có thể buộc nó còn lại được, và nếu cái mới có đó và thời gian
đã tới và đứa trẻ đang trưởng thành trong bụng mẹ, đứa trẻ sẽ được sinh ra. Bạn
không cần cố bất kì việc mổ lấy thai nào. Đứa trẻ sẽ được sinh ra; đừng bận tâm
về điều đó. Cách mạng cứ xảy ra bởi bản thân nó; nó là hiện tượng tự nhiên.
Không nhà cách mạng nào được cần. Bạn không cần giết người; người đó sẽ làm chết
bản thân mình. Nếu bạn bắt đầu làm việc cho cách mạng xã hội - bạn trở thành
người cộng sản, nhà xã hội - bạn sẽ lỡ.
Đây là hai phương án trong đó bạn
có thể bỏ lỡ. Hay bạn có thể dùng thời gian khủng hoảng này và được biến đổi,
dùng nó cho trưởng thành cá nhân của bạn. Không có gì giống như khoảnh khắc gay
cấn trong lịch sử: mọi thứ là căng thẳng và mọi thứ đã đi tới một khoảnh khắc,
tới đỉnh, từ đó bánh xe sẽ quay. Dùng cánh cửa này, cơ hội này đi, và được biến
đổi. Đó là lí do tại sao nhấn mạnh của tôi là vào cách mạng cá nhân.
Câu hỏi thứ ba
Thời nay, ngay từ khi sinh cho tới chết mọi
thứ đều bị kiểm soát, hướng dẫn, chỉ đạo, ảnh hưởng, cai quản, xử lí bởi chính
trị. Cho nên chừng nào và cho tới khi chính trị được đặt đúng, mọi nỗ lực của
tôn giáo và khoa học có thể chứng tỏ vô tích sự; bởi vì thế giới ngày nay là
nơi của hỗn độn và mất trật tự, đau đớn, và khổ sở, điều đó có phải chỉ bởi vì
chính trị bẩn thỉu không?
Câu hỏi này có hai phần. Nhân
loại không bẩn thỉu bởi vì các chính khách bẩn thỉu; chính khách bẩn thỉu có đó
vì nhân loại bẩn thỉu. Bạn phải hiểu điều đó cho rõ. Đừng đổ trách nhiệm lên
chính khách. Họ đơn giản đại diện cho bạn, không gì khác. Điều này là ngớ ngẩn:
đầu tiên bạn chọn họ, thế rồi bạn gọi họ là bẩn thỉu. Và khi bạn chọn, bạn chọn
người bẩn nhất. Bạn bỏ phiếu cho họ, và thế rồi bạn gọi họ là bẩn thỉu. Họ tới
thế nào? Họ tới từ đâu? Họ tới từ bạn. Họ có đó cùng hỗ trợ của bạn; họ sẽ sụp
đổ nếu bạn không đỡ họ.
Đừng gọi họ là bẩn thỉu. Đây là
thủ đoạn cũ của tâm trí: bao giờ cũng đổ trách nhiệm lên ai đó khác và bạn cảm
thấy không mặc cảm. Bạn mới là thủ phạm thực. Nếu chính khách bẩn thỉu tồn tại,
họ tồn tại vì tâm trí bẩn thỉu của bạn. Đâu đó trong tâm trí bạn họ có gốc rễ;
từ đó họ được nuôi dưỡng. Cho nên chỉ bằng thay đổi các chính khách chẳng cái
gì sẽ thay đổi. Trong hàng nghìn năm con người đã từng thay đổi các chính
khách, không cái gì khác, nhưng không cái gì xảy ra - bởi vì con người đã không
đổi bản thân mình. Bạn cứ đổi chính khách nhưng ai sẽ chọn người tiếp? Bạn sẽ lại
chọn người tiếp.
Và bất kì khi nào chính khách ở
ngoài quyền lực, ông ta rất đẹp, tốt, hồn nhiên, bởi vì không có quyền lực bạn
không thể bẩn được - bạn cần quyền lực. Cho nên bất kì khi nào một chính khách
không trong quyền lực ông ta trông khiêm tốn thế, chân thành thế. Cứ cho ông ta
quyền lực mà xem, và ngay lập tức ông ta bị biến đổi, ông ta không còn là cùng
người nữa - vì chính trị là trò quyền lực. Người này theo đuổi quyền lực: ông
ta phải khiêm tốn để thuyết phục bạn, để dụ dỗ bạn, rằng ông ta là người khiêm
tốn, thánh thiện. Một khi ông ta có quyền rồi ông ta không chăm nom gì bạn nữa.
Thực ra, ông ta có bao giờ chăm nom trước đây đâu; ông ta chỉ giở trò với bạn
thôi. Ông ta dụ dỗ bạn, khai thác bạn. Bây giờ ông ta đã đạt tới mục đích của
mình - sao ông ta phải bận tâm tới bạn? Bạn là ai? Ông ta không nhận ra bạn.
Bây giờ quyền lực khao khát từ lâu ở trong tay ông ta; ông ta bắt đầu dùng nó.
Thế thì bạn bắt đầu gọi ông ta là bẩn thỉu.
Và bạn đã từng đổi các chính
khách trong nhiều thế kỉ - chẳng cái gì đã thay đổi. Thay vì thế, thay đổi bản
thân bạn đi. Đây là lúc - bây giờ đủ thời gian rồi - bạn phải hiểu rằng không
cuộc cách mạng xã hội nào có thể là cách mạng. Không cách mạng chính trị nào có
thể là cách mạng. Nhiều nhất nó có thể cho bạn sự giảm nhẹ tạm thời, nhưng cái
đó chẳng là gì cả, chẳng có giá trị gì. Chừng nào bạn chưa thay đổi, không cái
gì thay đổi: cá nhân con người phải được thay đổi.
Và, phần thứ hai của câu hỏi
này. Bạn nghĩ rằng ngày nay, thời buổi này, ngay từ việc sinh cho tới chết mọi
thứ đều bị kiểm soát bởi chính khách - "bị hướng dẫn, chỉ đạo, ảnh hưởng,
cai quản." Bọn có biết lúc nào nó không như vậy không? Sao bạn gọi nó là
"thời buổi này"? Nó bao giờ cũng vậy; bao giờ con người cũng bị hướng
dẫn, kiểm soát. Thực ra ngày nay kiểm soát không còn mạnh thế; đó là lí do tại
sao câu hỏi này nảy sinh. Vào thời của Rama câu hỏi này chắc đã không nảy sinh
-việc kiểm soát đã là hoàn hảo. Đi xa hơn trở lại và kiểm soát là hoàn hảo tới
mức bạn thậm chí không thể hỏi được câu hỏi này. Bây giờ bạn có thể hỏi câu hỏi
này bởi vì kiểm soát nới lỏng ra chút ít rồi. Bạn có thể nêu ra câu hỏi: ít nhất
tự do chừng nấy đã xảy ra trên thế giới. Càng đi lùi lại xa hơn, bạn sẽ càng thấy
mọi người bị ước định nhiều hơn.
Chưa bao giờ có một khoảnh khắc
trong quá khứ giống như khoảnh khắc này. Nó là tốt nhất cho tới giờ. Cho tới
nay, đây là khoảnh khắc tốt nhất bạn đang sống, và điều này phải là vậy. Quá khứ
đã không tốt hơn hiện tại - nó không thể thế được. Bây giờ, ít nhất, mẽ ngoài của
tự do tồn tại trên thế giới: ít nhất bạn được phép nói; ít nhất bạn được phép hỏi.
Đây là một trong những cái nhìn sâu về chức năng vĩ đại nhất cần được hiểu.
Chẳng hạn, ở Ấn Độ sudras, tiện
dân, đã tồn tại trong hàng nghìn năm, nhưng chưa bao giờ trong lịch sử quá khứ
có một câu hỏi được nêu ra chống lại cảnh nô lệ của họ. Tại sao? - việc kiểm
soát là hoàn hảo. Kiểm soát hoàn hảo thế, ước định là tuyệt đối thế, họ thậm
chí không thể cảm thấy rằng họ đã bị kiểm soát. Ai sẽ cảm điều đó? Làm sao bạn
sẽ cảm được nếu việc ước định là toàn bộ? Bạn sẽ nghĩ đây là cuộc sống duy nhất
có đó; không có khả năng nào của bất kì đời sống khác nào để được so sánh với
nó. Sudras chấp nhận rằng đây là khả năng duy nhất. Họ đã sống một trong những
kiếp sống xấu xí nhất trên trái đất, nhưng họ chưa bao giờ nhận biết. Ước định
là hoàn hảo.
Bạn không thể tìm được người ước
định lớn lao hơn brahmins; và họ phải là giỏi nhất vì họ trong thương mại lâu
nhất. Họ đã từng ở trong thương mại lâu nhất - không ai biết nhiều thủ đoạn hơn
bọ biết. Toàn thế giới phải học từ brahmins về cách ước định. Họ là những người
tẩy não cổ nhất. Họ đã ước định hoàn hảo tới mức sudras, số rất đông người, đơn
giản tin rằng điều này là vì nghiệp xấu quá khứ của họ mà họ đang chịu đựng;
cho nên không có vấn đề về bất kì nổi dậy nào - bạn phải chịu đựng nó. Nếu bạn
chịu đựng một cách im lặng có khả năng trong kiếp sau bạn có thể không được
sinh ra là một sudra; nếu bạn tạo ra rắc rối thế thì trong kiếp sau nữa bạn sẽ
được sinh ra là một sudra, thậm chí còn tồi hơn điều này. Họ không chỉ ước định
một kiếp, họ đã ước định toàn thể dây chuyền các kiếp sống. Và sudras không được
phép đọc bởi vì khi bạn bắt đầu đọc bạn bắt đầu hỏi. Họ không được phép biết
cái gì từ Vedas, kinh sách, bởi vì nếu bạn biết cùng bí mật mà kẻ áp bức biết
thế thì sẽ khó khăn. Họ không bao giờ được phép có bất kì hiểu biết thuộc bất
kì loại nào. Họ sống như con vật.
Cảnh nô lệ đó là hoàn hảo; và
điều này đã từng như vậy trên khắp thế giới. Lần đầu tiên con người mới có được
chút ít tự do, chút ít dây thừng. Cho nên đừng nói "thời buổi này," bởi
vì trong cái "thời buổi này"đó có kết án về hiện tại và ca ngợi quá
khứ; điều đó không đúng. Hiện tại bao giờ cũng tốt hơn. Nó phải là vậy vì nó đã
phát triển từ quá khứ: nhiều kinh nghiệm hơn, giầu có hơn, tương lai sẽ tốt
hơn. Nhưng việc ước định có đó; nó bao giờ cũng có đó. Xã hội sống trên việc ước
định; nó ước định mọi người. Phương pháp có thể khác - ở Trung Quốc họ ước định
theo cách khác, ở Nga theo cách khác, ở Ấn Độ theo cách khác - nhưng việc ước định
là như nhau.
Và bạn nghĩ gì?... người tôn
giáo đã từng làm gì? Bạn có nghĩ chỉ các chính khách đã ước định mọi người
không? Tôn giáo đã từng là chính trị lớn nhất trên thế giới; nó cũng đã ước định
mọi người. Bạn là người Hindu thế nào? Là người Hindu hay người Ki tô giáo hay
người Mô ha mét giáo là gì? Nó là ước định đấy. Đứa trẻ được sinh ra: chính trị
sẽ có khả năng tóm cổ đứa bé rất muộn, khi đứa trẻ đi vào trường - chỉ thế
thôi. Đến lúc đó nó sẽ bẩy tuổi rồi. Bây giờ các nhà khoa học nói rằng đến bẩy
tuổi đứa trẻ đã bị ước định tới tám mươi phần trăm. Vậy ai làm ước định đó? - bố
mẹ, tu sĩ, đền chùa, nhà thờ. Từ chính lúc bắt đầu họ đã nạp vào tâm trí bạn rằng
bạn là người Hindu, rằng bạn là người Mô ha mét giáo, rằng bạn là người Ki tô
giáo - hay, rằng bạn là người cộng sản.
Mọi tôn giáo đều quan tâm tới
trẻ em, để dạy chúng. Ngay lập tức, khoảnh khắc chúng có thể hiểu được lời,
chúng phải bị dạy. Ngay lập tức - bởi vì một khi họ bỏ lỡ cơ hội dạy chúng một
cách dễ dàng, có nguy hiểm; vô thức của bạn phải bị ước định hoàn toàn. Và điều
đó ảnh hưởng tới cả đời bạn. Dù bạn trở thành bất kì cái gì, ước định đó bao giờ
cũng sẽ có đó, tô mầu cho thái độ của bạn, tâm trí bạn. Nếu bạn đã là người
Hindu, người Hindu bẩm sinh, thế thì bằng học tập, hiểu biết trí tuệ, gặp gỡ với
mọi người khác, biết các tôn giáo khác, kinh sách khác, bạn có thể trở nên nhận
biết chút ít rằng không chỉ người Hindu là đúng, rằng có những người khác cũng
đúng - Koran cũng tốt, không chỉ Veda là tốt - nhưng nếu bạn nhìn sâu bên dưới
trong vô thức, bạn bao giờ cũng thấy cấp bậc: Veda bao giờ cũng sẽ ở trên đỉnh.
Bạn có thể ca ngợi Christ, nhưng Krishna sẽ ở trên đỉnh.
Ngay cả người như Bertrand
Russell, người đã trở thành đối kháng tuyệt đối trong cả cuộc đời về sau của
ông ấy, đã trở thành phi tôn giáo, đã chấm dứt tin vào Thượng đế hay vào bất kì
kiếp sống tương lai nào - ngay cả ông ấy cũng nói rằng ông ấy biết rõ là Phật
dường như là người vĩ đại nhất đã từng được sinh ra trên thế giới, nhưng về mặt
trí tuệ ông ấy có thể nói rằng: trái tim ông ấy cứ nói mãi, "Không, làm
sao Phật có thể là vĩ đại thế - vĩ đại hơn Jesus sao? Không thể được." Cho
nên ông ấy nói, "Nhiều nhất tôi có thể để họ lên cùng một bệ, nhưng tôi
không thể đặt Phật lên cao hơn. Và tôi biết về mặt trí tuệ rằng Phật dường như
là hiện tượng vĩ đại hơn Jesus" - nhưng huấn luyện thời thơ ấu cứ chộp lấy
trái tim bạn.
Các tôn giáo đã từng ước định bạn,
các chính khách đã từng ước định bạn: bạn là cái máy được ước định. Chỉ qua thiền
mới có khả năng giải ước định tâm trí. Chỉ thiền nhân mới đi ra ngoài ước định.
Tại sao? Bởi vì mọi ước định đều làm việc qua ý nghĩ. Nếu bạn cảm thấy bạn là
người Hindu, điều đó là gì? - một chùm ý nghĩ được trao cho bạn khi bạn thậm
chí không nhận biết cái gì được trao cho bạn. Chùm ý nghĩ và bạn là người Ki tô
giáo, người Cơ đốc giáo, người Tin lành. Chỉ trong thiền ý nghĩ tan biến - mọi
ý nghĩ. Bạn trở thành vô ý nghĩ. Trong trạng thái vô ý nghĩ đó không có ước định:
bạn không còn là người Hindu, không là người Ki tô giáo, không là người cộng sản,
không là người phát xít. Bạn không còn là bất kì ai - bạn đơn giản là bản thân
bạn. Lần đầu tiên mọi ước định đã bị bỏ đi. Bạn ở ngoài nhà tù.
Chỉ thiền mới có thể giải ước định
cho bạn. Không cách mạng xã hội nào sẽ giúp đỡ, bởi vì các nhà cách mạng sẽ lại
ước định bạn theo cách của họ. Năm 1917 nước Nga trải qua cuộc cách mạng. Trước
đó, nó đã là một trong những nước Ki tô giáo chính thống nhất. Nhà thờ Nga đã
là một trong những nhà thờ chính thống nhất - chính thống hơn cả Vatican -
nhưng thế rồi, đột nhiên, người Nga đã thay đổi mọi thứ. Nhà thờ bị đóng cửa -
chúng đã được hoán đổi thành trường học, văn phòng đảng cộng sản, bệnh viện -
việc giảng đạo tôn giáo bị cấm, và họ bắt đầu ước định mọi người theo chủ nghĩa
cộng sản. Trong vòng mười năm mọi người đều là người vô thần. Chỉ trong mười
năm! Đến năm 1927 toàn thể tôn giáo biến mất khỏi Nga; họ đã ước định một lần nữa.
Nhưng với tôi điều đó là một
thôi: dù bạn ước định một người là người Cơ đốc giáo, Ki tô giáo hay bạn ước định
một người là người cộng sản, điều đó không tạo ra khác biệt gì cho tôi, bởi vì
toàn thể vấn đề là về ước định. Bạn ước định, bạn không cho người đó tự do - có
tạo ra khác biệt gì dù bạn sống trong địa ngục Ki tô giáo hay địa ngục Hindu,
hay bạn sống trong cảnh nô lệ Ki tô giáo hay cảnh nô lệ Hindu? Điều đó tạo ra
khác biệt gì? Chẳng có gì khác biệt cả. Nếu bạn sống trong nhà tù Hindu, hừmm?...
chỉ là cái nhãn. Thế thì một ngày nào đó cách mạng tới: họ xé bỏ cái nhãn; họ đặt
"Nhà tù cộng sản." Thế rồi bạn hạnh phúc và hân hoan rằng bạn tự do -
trong cùng nhà tù! Chỉ lời nói thay đổi. Đầu tiên bạn được dạy có Thượng đế,
ngài đã tạo ra thế giới; bây giờ bạn được dạy không có Thượng đế và không ai đã
tạo ra thế giới; nhưng cả hai điều đều được dạy cho bạn.
Và tôn giáo không thể được dạy.
Mọi điều có thể được dạy sẽ là chính trị. Đó là lí do tại sao tôi nói bản thân
tôn giáo đã từng chính trị lớn nhất trong quá khứ. Và không có khả năng nào về
bất kì cách mạng xã hội nào, bởi vì mọi cuộc cách mạng sẽ lại ước định bạn.
Chỉ có một khả năng: đó là việc
nở hoa cá nhân của vô trí. Bạn đạt tới qua vô ý nghĩ, thế thì không ai có thể ước
định được bạn, thế thì mọi ước định đều rơi rụng đi. Thế thì, lần đầu tiên, bạn
tự do. Thế thì toàn thể không gian là của bạn: không có bất kì giới hạn nào,
không có bất kì bức tường nào, trong cuộc sống bạn đi, bạn sống, bạn yêu, bạn
hân hoan, bạn vui sướng.
Câu hỏi thứ tư
Tại điểm nào thanh tẩy có thể được vứt bỏ?
Tự nó bỏ đi khi nó được kết
thúc. Bạn không cần bỏ nó. Dần dần bạn sẽ cảm thấy không có năng lượng trong
nó. Dần dần bạn sẽ cảm thấy rằng bạn đang làm thanh tẩy nhưng chúng là những cử
chỉ trống rỗng, năng lượng không có đó - thực ra, bạn đang giả vờ làm nó, diễn
kịch nó; nó không xảy ra. Bất kì khi nào bạn cảm thấy rằng nó không xảy ra và bạn
phải ép buộc nó, nó đã bị bỏ rồi. Bạn chỉ phải nghe theo trái tim bạn.
Khi bạn giận, làm sao bạn biết
khi cơn giận đã biến mất? Khi bạn thích dục, làm sao bạn biết rằng dâm dục đã mất
đi? Bởi vì năng lượng từ ý nghĩ không còn đó. Ý nghĩ có thể vẫn còn, nhưng năng
lượng không còn đó; nó là thứ trống rỗng. Bạn giận vài phút trước đó: bây giờ,
mặt bạn có thể vẫn còn chút ít giận, nhưng sâu bên dưới bạn biết không có giận,
năng lượng đã rời đi. Thực ra, bạn đã từng giận dữ vào thời trẻ con của bạn: bạn
không thể mỉm cười được, bằng không đứa trẻ sẽ hiểu lầm bạn, cho nên bạn giả vờ
rằng bạn vẫn giận; nhưng bạn muốn cười to bây giờ và bạn muốn đem đứa trẻ đó lại
gần bạn, hôn đứa trẻ, yêu đứa trẻ. Nhưng bạn vẫn giả vờ. Bằng không toàn thể vấn
đề sẽ bị mất - giận của bạn - và đứa trẻ sẽ bắt đầu cười, và nó sẽ nghĩ cái đó
không là gì cả. Bạn đang giả vờ, chỉ trên mặt, nhưng sâu bên dưới năng lượng đã
di chuyển.
Cùng điều này sẽ xảy ra trong
thanh tẩy. Bạn đang làm thanh tẩy; nó là hiện tượng năng lượng. Nhiều xúc động
bị kìm nén - chúng được duỗi ra, chúng trào ra, nổi bong bóng lên. Thế thì có
nhiều năng lượng. Bạn la hét - có năng lượng. Và sau la hét bạn cảm thấy được
giảm nhẹ, dường như gánh nặng đã biến mất. Bạn cảm thấy vô trọng lượng; bạn cảm
thấy thoải mái hơn, bình tĩnh lại, chậm lại. Nhưng nếu không có xúc động bị kìm
nén, thế thì bạn có thể làm cử chỉ này - sau cử chỉ bạn sẽ cảm thấy mệt, bởi vì
bạn làm phí hoài năng lượng một cách không cần thiết. Không có xúc động bị kìm
nén, không cái gì tới, và bạn nhảy nhót và la hét không cần thiết; bạn sẽ cảm
thấy mệt.
Nếu thanh tẩy là đúng, bạn sẽ cảm
thấy sảng khoái sau nó; nếu thanh tẩy là sai, bạn sẽ cảm thấy mệt. Nếu thanh tẩy
là đúng, bạn sẽ rất, rất sống động sau nó, trẻ trung hơn trước đây, dường như
vài năm đã biến mất - bạn ba mươi tuổi, bây giờ bạn hai tám hay hai nhăm. Một tải
trọng đã biến mất - bạn trẻ hơn, sống hơn, tươi tắn hơn. Nhưng nếu bạn chỉ làm
các cử chỉ, bạn sẽ cảm thấy mệt - bạn ba mươi: bạn sẽ cảm thấy ba nhăm, già đi.
Bạn phải quan sát. Không ai
khác có thể biết cái gì đang xảy ra bên trong bạn. Bạn phải là người quan sát.
Liên tục quan sát điều đang xảy ra. Đừng cứ giả vờ - bởi vì thanh tẩy không phải
là mục đích; nó chỉ là phương tiện. Một ngày nào đó phải bỏ nó đi. Đừng cứ mang
nó. Nó cũng giống chiếc thuyền, chiếc phà: bạn đi qua dòng nước và thế rồi bạn
quên nó; bạn không mang nó trên đầu bạn.
Phật thường kể đi kể lại câu
chuyện rằng ngày xưa chuyện xảy ra, năm kẻ ngu đi qua sông. Thế rồi họ suy nghĩ
ủ ê về chuyện này vì chiếc thuyền đã giúp họ nhiều thế. Hôm đó vào mùa mưa và
con sông ngập nước và gần như không thể nào qua được nó mà không có sự giúp đỡ
của chiếc thuyền, cho nên họ nói, "Chiếc thuyền này đã ích lợi tới mức làm
sao chúng ta có thể bỏ nó ở đây được? Chúng ta nên biểu lộ sự kính trọng và
lòng biết ơn của chúng ta." Thế là họ mang chiếc thuyền trên đầu vào bãi
chợ. Mọi người hỏi, "Các anh làm gì vậy?" Họ nói, "Chiếc thuyền
này đã giúp chúng tôi nhiều thế, làm sao chúng tôi có thể bỏ nó bây giờ được?
Chúng tôi sẽ mang nó cả đời mình. Ngay cả thế thì lòng biết ơn sẽ vẫn không đủ.
Chiếc thuyền này đã cứu mạng chúng tôi."
Phật thường nói, "Đừng ngu
xuẩn như năm người ngu kia." Tôn giáo là chiếc thuyền; cuộc sống là mục
đích. Tôn giáo là chiếc thuyền; cực lạc là mục đích. Mọi phương pháp đều là
phương pháp, nhớ lấy - đừng quên điều đó. Không phương pháp nào nên trở thành mục
đích. Toàn thể mọi điều của Patanjali phải bị bỏ đi một ngày nào đó vì nó toàn
là phương pháp luận. Và khi toàn thể mọi điều của Patanjali đã bị bỏ đi thế thì
đột nhiên bạn sẽ khám phá ra một Lão Tử ẩn đằng sau - ông ấy là mục đích. Mục
đích là hiện hữu. Mục đích không phải là làm bất kì cái gì; mục đích là hiện hữu.
Mọi phương pháp đều để làm cái gì đó, chúng giúp đem bạn về nhà, nhưng khi bạn
vào nhà bạn quên chiếc xe đã đưa bạn tới hay con lừa mà bạn đã tới hay chiếc
thuyền. Mọi phương pháp bị bỏ bên ngoài: bạn đã đạt tới nhà.
Nhớ lấy, thanh tẩy có thể trở
thành ám ảnh của bạn. Bạn có thể cứ làm nó, và thế rồi nó có thể trở thành đường
mòn, hình mẫu. Nó không dự dịnh làm thành hình mẫu. Theo dõi, khi nó được cần,
cứ theo dõi. Dần dần bạn sẽ trở nên nhận biết - đó là nhận biết rất tinh tế vì
hiện tượng này là rất tinh tế - rằng bây giờ không có năng lượng: bạn la hét
nhưng thực sự la hét không tự tới, bạn nhảy nhưng bạn phải làm nỗ lực. Thế thì
cho phép nó được bỏ đi; đừng mang chiếc thuyền.
Tại điểm nào thanh tẩy có thể bị
bỏ? Tự nó bỏ nó. Bạn đơn giản vẫn còn tỉnh táo và quan sát nó. Và khi nó muốn dừng
lại, đừng níu bám lấy nó; để cho nó được bỏ đi.
Câu hỏi thứ năm
Tại sao con người đã mất năng lực thăng hoa
từ thời Patanjali?
Bởi vì quá nhiều kìm nén. Cơ chế
này phải được hiểu. Thời của Patanjali đã rất nguyên sơ, tự nhiên, nguyên thuỷ;
mọi người như trẻ con, hồn nhiên. Bây giờ, mọi người đều được văn minh, văn
hoá. Đứa trẻ bên trong bạn đã bị nghiền nát, hoàn toàn bị nghiền nát. Nền văn
minh giống như con quỉ: nó cứ giết và sát hại đứa trẻ bên trong bạn. Và đó là tự
nhiên đã bị làm suy đồi; mọi cái là tự nhiên đã bị kết án.
Có các lí do cho nó. Chẳng hạn,
mọi nền văn hoá, mọi xã hội, đều phải trải qua nhiều cuộc chiến tranh. Nếu dục
không bị kìm nén thế thì quân đội không thể được tạo ra. Người lính phải kìm
nén dục của anh ta; chỉ thế cùng năng lượng trở thành năng lượng chiến đấu.
Không nước nào cho phép lính của nó được đem vợ và bạn gái ra mặt trận - trừ
Mĩ. Và Mĩ sẽ bị đánh bại ở mọi nơi bởi vì thế thì không có năng lượng được dựng
lên. Người lính cần năng lượng nản lòng. Nếu người đó có bạn gái hay vợ cùng
mình, người đó được thoả mãn. Sao người đó phải chiến đấu?
Bạn có quan sát không? Bất kì
khi nào bạn kìm nén dục, nhiều giận hơn xảy ra. Đi và xem các sư, cái gọi là
các sadhus, và bạn bao giờ cũng thấy họ giận. Giận là phong cách sống của họ
bây giờ bởi vì họ đã từng kìm nén dục. Kìm nén dục: thế thì năng lượng phải được
xả ra từ đâu đó khác. Nếu bạn đóng cửa này cửa khác lập tức mở ra - và cửa khác
sẽ bị suy đồi. Cửa thứ nhất là tự nhiên. Đóng cửa thứ hai, thế thì cửa thứ ba mở
- cửa thứ ba sẽ thậm chí còn bị suy đồi hơn. Và đến lúc bạn mở cửa thứ tư, bạn
sẽ ở trong nhà thương điên.
Mọi xã hội đều dùng năng lượng
dục; đó là lí do tại sao mọi xã hội đều chống lại dục. Nếu dục của mọi người được
đáp ứng, hạnh phúc, đẹp, ai bận tâm tới đánh nhau? Bạn không thể phái người
hippies vào chiến tranh được. Lí do duy nhất là họ hạnh phúc thế, sống cuộc sống
của họ tự nhiên tới mức họ không chỉ không đi, họ còn biểu tình với áp phích -
"Yêu, không chiến tranh." Và họ là đúng. Nếu mọi người được phép yêu,
chiến tranh sẽ biến mất khỏi thế giới.
Điều này rất phức tạp. Ngay cả
các tôn giáo như Jaina giáo, dạy về bất bạo hành, cũng dạy kìm nén dục. Điều
này là ngớ ngẩn. Nếu dục bị kìm nén chiến tranh sẽ có đó, bạo hành sẽ có đó, bởi
vì năng lượng sẽ đi đâu? Nếu bạn thực sự muốn không có chiến tranh trên thế giới
thế thì năng lượng phải được phép di chuyển theo cách tự nhiên. Nhưng không xã
hội nào có thể cho phép, bởi vì chiến tranh là cần thiết; bằng không người khác
sẽ nhảy lên bạn. Họ sẽ không nghĩ rằng bạn là người tốt cho nên không cần gây rắc
rối cho bạn. Nếu Ấn Độ cho phép tự do dục toàn bộ và trở thành nước hippy, Trung
Quốc sẽ tới. Điều đó là không thể được. Nếu Trung Quốc cho phép, nỗi sợ có đó,
Nga sẽ tới. Nếu Nga cho phép, Mĩ đang đợi đó. Cho nên mọi người đều theo sau mọi
người khác, và không ai có thể cho phép cuộc sống nở hoa theo cách tự nhiên. Là
tự nhiên đã trở thành điều khó nhất trong thế giới này.
Thế thì, nếu bạn muốn dạy cho đứa
trẻ, bạn phải kìm nén dục của nó bởi vì gần mười ba tuổi, mười bốn tuổi, đứa trẻ
trở nên chín muồi về dục. Thế thì tự nhiên đã cho nó vé, bây giờ người đó có thể
sinh ra trẻ em - nhưng đại học phải được kết thúc đã. Nếu người đó bắt đầu có
hôn nhân ở tuổi mười bốn thì làm sao người đó sẽ trở thành bác sĩ, kĩ sư được?
Không, người đó phải trở thành bác sĩ, nhưng trở thành bác sĩ người đó sẽ phải
đợi. Đến năm hai mươi nhăm, hai mươi sáu người đó sẽ là kĩ sư hay bác sĩ hay
giáo sư; thế rồi người đó được phép lấy vợ - bởi vì cùng năng lượng đó phải được
dùng cho học tập. Nếu bạn cho phép con gái và con trai sống trong cùng kí túc
xá, đại học sẽ biến mất; chúng không thể tồn tại được. Chúng tồn tại trên cơ chế
tinh vi của kìm nén. Dục phải bị kìm nén; chỉ thế thì mới có năng lượng sẵn có
cho cái gì đó khác. Thế thì con trai và con gái đưa năng lượng vào kì thi. Họ
không thích điều đó, nhưng phải làm gì? Năng lượng có đó.
Thế rồi mọi xã hội đều chống lại
thủ dâm, bởi vì nếu bạn không cho phép con gái và con trai sống cùng nhau, con
trai sẽ thủ dâm, con gái sẽ thủ dâm. Xã hội phải chống lại điều đó bởi vì chúng
làm rò rỉ năng lượng. Năng lượng phải bị buộc đưa vào đại học; chúng phải trở thành
kĩ sư. Chúng không tận hưởng bản thân chúng. Cho nên mọi xã hội đều tạo ra mặc
cảm quanh thủ dâm. Và mọi xã hội cứ ca ngợi, rằng nếu bạn bảo toàn năng lượng dục
bạn sẽ trở nên rất, rất vĩ đại. Tất nhiên, theo một cách nào đó, người ta trở
thành vậy: trong thế giới của tham vọng. Nếu bạn không kìm nén dục, bạn không
thể trở thành người lãnh đạo chính trị lớn, bởi vì ai bận tâm? Nó là vô nghĩa
thế, ai muốn đi tới Delhi hay tới Nhà Trắng, Washington? Không ai bận tâm. Cần
gì nào? Ngôi nhà nhỏ của bạn là "Nhà Trắng" rồi. Bạn sống đẹp và bạn
tận hưởng, và tại sao bạn phải phí hoài cuộc sống của bạn đi tới Delhi hay
Washington? Không, thế thì bạn không thể trở thành người lãnh đạo chính trị lớn
được.
Năng lượng dục phải bị làm mất
tác dụng; thế thì bạn trở thành nghệ sĩ lớn. Năng lượng dục phải bị làm mất tác
dụng; thế thì bạn trở thành nhà khoa học lớn. Freud nói rằng những người có
năng lượng dục rất, rất bị kìm nén, họ trở thành nhà khoa học; bởi vì thử tìm
ra bí mật là tò mò dục - con trai nhỏ thử biết con gái cởi truồng thế nào, tò
mò. Mọi con trai, trên khắp thế giới, đều chơi trò chơi có tên là "bác
sĩ." Chúng trở thành bác sĩ và con gái trở thành bệnh nhân - con gái nhỏ,
bác sĩ nhỏ, bệnh nhân nhỏ - chỉ để biết con gái trông thế nào bên trong bộ quần
áo. Và bác sĩ, tất nhiên là được phép; anh ta phải khám thân thể. Tò mò này là
cùng tò mò như của nhà khoa họ. Nếu dục bị kìm nén, dần dần, nhà khoa học sẽ thử
chọc mũi mình vào mọi nơi - để cởi quần áo của tự nhiên, để biết bí mật, bí mật
là gì. Ông ta muốn toàn thế giới, toàn thể sự tồn tại, trần truồng để cho ông
ta có thể biết mọi bí mật, mọi xó xỉnh ngóc ngách.
Nếu dục được phép... Chẳng hạn,
có các xã hội nguyên thuỷ trên khắp thế giới, vài xã hội nguyên thuỷ. Họ đã
không tạo ra bất kì nhà khoa học lớn nào. Họ không thể tạo ra được. Ở Bastar, ở
Ấn Độ, tôi đã từng tới một cộng đồng nhỏ những người rất nguyên thuỷ. Họ có một
ngôi nhà nhỏ, nhà cộng đồng, trong mọi thành phố. Mọi con trai và con gái sau
tuổi mười hai đều được phép tới nhà cộng đồng và ngủ ở đó; mọi con gái ngủ ở
đó, mọi con trai ngủ ở đó. Và không có hạn chế lên tính dục của chúng - chúng tận
hưởng. Chỉ có một hạn chế, điều đó là tuyệt vời, rằng không con trai nào được
đi cùng với bất kì con gái nào quá ba ngày, để cho nó đi tới biết mọi con gái của
thị trấn để cho nó có thể quyết định, và mọi con gái cũng phải biết mọi con
trai của thị trấn. Để cho chúng có thể quyết định sống với ai cả đời chúng. Điều
này có vẻ thực sự hay, đơn giản và rất tính người. Mọi con trai đều được phép tự
do, mọi con gái đều được phép mọi tự do - không kìm nén.
Một khi chúng đã biết mọi con
trai và mọi con gái của cộng đồng chúng có thể quyết định. Một khi chúng quyết
định, thế thì không tự do. Thực ra, không cần. Chúng là những người yêu đích thực
thế vì bạn không thể tìm thấy ở bất kì đâu trên thế giới. Một khi con trai và
con gái quyết định lấy nhau chúng quên về những con trai và con gái khác hoàn
toàn. Không có vấn đề gì: chúng đã biết tất cả và đây là chọn lựa của chúng.
Chúng đã tìm thấy bạn tình của chúng - được kết thúc! Chúng chưa bao giờ không
chung thuỷ với nhau - điều đó chưa bao giờ xảy ra trong lịch sử của họ rằng chồng
đã bị tìm ra làm tình với người đàn bà khác nào đó hay quan tâm tới người đàn
bà khác hay đàn bà bí mật trở thành người yêu của ai đó khác. Không, điều này
đơn giản không xảy ra. Nó không cần xảy ra.
Nhưng họ đã không tạo ra được
các nhà khoa học lớn hay các nhà thơ lớn hay các nghệ sĩ lớn hay các chiến binh
lớn. Không, họ đã không tạo ra được bất kì người vĩ đại nào thuộc bất kì loại
nào. Họ đã tạo ra người thường, đơn giản, tự nhiên. Thực ra mọi loại vĩ đại đều
là loại bất bình thường; và, đâu đó, năng lượng dục phải được dùng, bởi vì đó
là năng lượng duy nhất.
Vào những ngày của Patanjali mọi
người đều đơn giản, tự nhiên. Không cần thanh tẩy; không cái gì bị kìm nén.
Không có nhu cầu đi vào thanh tẩy. Nhưng bây giờ mọi người đều bị kìm nén. Và mọi
người đều bị kìm nén theo nhiều cách tới mức nhiều năm thanh tẩy sẽ được cần tới:
chỉ thế thì bạn mới trở lại tự nhiên lần nữa. Bạn đã thu thập nhiều rác rưởi thế
trong vô thức, nó phải được tống ra. Ngay bây giờ bạn không thể đi trên con đường
- đầu tiên bạn phải dỡ tải cho bản thân bạn.
Bạn phải hiểu xã hội có nhu cầu
riêng của nó, mọi quốc gia có nhu cầu riêng của nó. Chúng không nhất thiết là
nhu cầu của cá nhân, đây là vấn đề. Nhu cầu của cá nhân là được hạnh phúc, được
phúc lạc - vui sướng trong cuộc sống nhỏ bé này mà đã được trao cho bạn. Đó là
nhu cầu cá nhân, nhưng đó không phải là nhu cầu của xã hội. Xã hội không bận
tâm liệu bạn hạnh phúc hay bất hạnh: xã hội muốn bạn năng suất hơn, xã hội muốn
bạn là chiến binh vĩ đại để cho bạn có thể bảo vệ xã hội, xã hội muốn bạn là
nhà khoa học lớn vì khoa học là quyền lực. Xã hội có nhu cầu riêng của nó, và
cá nhân có nhu cầu khác toàn bộ.
Trong xã hội hoàn hảo sẽ không
có xã hội, chỉ có các cá nhân. Trong quốc gia hoàn hảo sẽ không có quốc gia,
không chính phủ, chỉ các cá nhân. Nhiều nhất, lượng tối thiểu chính phủ có thể
được phép. Chẳng hạn, dịch vụ bưu điện phải được chăm sóc bởi cơ quan trung
tâm, hay đường sắt phải được chăm sóc bởi cơ quan trung tâm, có vậy thôi. Chính
phủ nên quản lí đường sắt và chăm nom bưu điện, và những thứ kiểu như vậy. Và
chính phủ nên là lực phủ định. Khi tôi nói "lực phủ định" tôi ngụ ý
chính phủ nên thấy rằng không cá nhân nào được can thiệp vào bất kì cá nhân nào
khác và tự do và cuộc sống của bất kì cá nhân nào khác, có vậy thôi. Chính phủ
không nên áp đặt bất kì qui tắc chính trị nào lên mọi người. Ngần này là đủ: rằng
mọi người được phép sống cuộc sống riêng của người đó, làm việc riêng của người
đó, và không ai can thiệp. Nếu ai đó can thiệp, thế thì chính phủ bước vào, bằng
không thì không bước vào. Nhưng điều đó dường như chỉ là không tưởng. Từ
"không tưởng" là rất hay. Nó nghĩa là "cái không bao giờ xảy
ra." Không tưởng nghĩa là không ở đâu cả - mảnh đất không tồn tại, và
không dường như tồn tại; chính mọi thứ dường như là không thể được.
Cho nên tôi không dạy bạn ham
muốn bất kì cái gì không tưởng. Mọi thứ có thể được làm, và mọi thứ thực hành,
là để trở nên tỉnh táo để cho bạn thoát ra khỏi đống lộn xộn. Và xin bạn, đừng
lo nghĩ về người khác, vì không ai có thể đem họ ra khỏi đống lộn xộn của họ nếu
họ không muốn. Nếu họ đang tận hưởng cứ để họ tận hưởng đi. Nếu họ cảm thấy hạnh
phúc trong khổ của họ, cứ để họ khổ, đó là tự do của họ. Đừng cố áp đặt cái gì
lên bất kì ai - đó là vi phạm, xâm lấn. Đó là bạo hành, với tôi. Cho phép mọi
người là bản thể riêng của họ và tự do riêng của họ; thế thì sẽ không cần thanh
tẩy. Nhưng ngay bây giờ mọi người đang can nhiễu vào cuộc sống của mọi người
khác; không ai muốn để cho bạn một mình.
Và kĩ thuật tinh vi thế đã được
dùng, trừ phi bạn rất, rất tỉnh táo, bạn sẽ không có khả năng biết kiểu kĩ thuật
nào đã được dùng để làm cho bạn thành nô lệ. Các tôn giáo nói rằng dù bạn ở bất
kì đâu, Thượng đế đang nhìn bạn. Điều đó nghĩa là không ở đâu có khả năng nào để
một mình và để là bản thân bạn. Thượng đế này dường như là cậu Tom nhòm lỗ
khoá. Dù bạn ở bất kì đâu - ngay cả trong buồng tắm - ngài có đó nhìn bạn. Ngay
cả ở đó, bạn không thể lầm rầm bài ca, thậm chí ở đó bạn không thể làm mặt
trong gương, thậm chí ở đó bạn không thể có chút ít nhảy múa của riêng bạn,
không. Thượng đế đang nhìn. Và "Thượng đế" nghĩa là rất nghiêm chỉnh:
ông già - tóc bạc, râu bạc - và bao giờ cũng mặt dài và nghiêm nghị, và ngài
đang nhìn.
Tôi đã nghe nói về một ni thường
tắm mà không cởi quần áo. Cho nên ai đó hỏi, "Cô làm gì vậy? Trong nhà tắm
cô có thể cởi quần áo ra chứ." Nhưng cô ấy nói, "Thượng đế đang nhìn ở
mọi nơi, cho nên làm sao tôi có thể cởi truồng được? Điều đó sẽ là sỉ nhục."
Nhưng nếu Thượng đế đang nhìn ở mọi nơi, ngài phải đang nhìn trong quần cáo.
Cho nên phỏng có ích gì? Bạn có thể ở truồng bất kì chỗ nào. Điều đó nghĩa là,
Thượng đế đang nhìn ở mọi nơi: bạn không thể thoát được. Quên ngài đi.
Đây là những kĩ thuật tinh vi.
Xã hội đã tạo ra lương tâm trong bạn, cho nên bất kì cái gì bạn làm, lương tâm
cứ vận hành trong phục vụ cho xã hội. Và xã hội đã dạy bạn, "Đây là tiếng
nói bên trong của bạn." Đây không phải là tiếng nói bên trong của bạn đâu.
Nếu bạn đã được sinh ra trong gia đình Mô ha mét giáo thế thì bạn có thể có bốn
vợ, và lương tâm của bạn sẽ không bao giờ can thiệp - cứ tới bốn là được. Với
người thứ năm sẽ có nguy hiểm. Với vợ thứ năm lương tâm của bạn sẽ bắt đầu kích
động, và nó sẽ nói, "Điều này là không tốt." Nhưng nếu bạn là người
Hindu hay người Ki tô giáo thế thì chỉ một vợ là được phép. Với vợ thứ hai, rắc
rối sẽ nảy sinh. Lương tâm của bạn sẽ bắt đầu nói. "Điều này là xấu, điều
này là không tốt, điều này là vô đạo đức. Mình đang làm gì? Mình đáng ra phải
yêu một người đàn bà thôi - và yêu mãi mãi và mãi mãi."
Lương tâm là gì? Người Mô ha
mét giáo có lương tâm khác không? Người Hindu có lương tâm khác không?
Trong thời thơ ấu của tôi,
trong nhà tôi cà chua là không được phép, vì tôi được sinh ra trong gia đình
Jaina, và cà chua trông giống thịt - chỉ trông giống thôi! Chẳng có gì trong nó
cả. Hừmm?... cà chua hồn nhiên và vô hại thế, nhưng thời thơ ấu của tôi, tôi
chưa bao giờ ăn cà chua trong gia đình, điều đó không được phép. Và khi lần đầu
tiên viếng thăm nhà người bạn, tôi đã được mời ăn cà chua, tôi nôn mửa. Toàn thể
lương tâm: tôi không thể tin được rằng mọi người đang ăn cà chua. Cà chua là thứ
nguy hiểm thế - trông như thịt. Làm sao bạn có thể ăn nó được?
Lương tâm không là gì ngoài thủ
đoạn của xã hội. Nó cho ý tưởng nào đó cho tâm trí bên trong của bạn, và từ đó
chúng bắt đầu vận hành. Chúng giống như điện cực của Delgado. Rất tinh vi... bất
kì chỗ nào bạn đi xã hội đều đi theo bạn, ẩn đằng sau bạn, bên trong bạn. Nếu bạn
làm bất kì cái gì ngược lại, lương tâm cắn rứt.
Đây không phải là tiếng nói bên
trong thực - bởi vì tiếng nói bên trong thực không thể khác với người Hindu và
người Mô ha mét giáo và người Jaina và người Ki tô giáo, không. Tiếng nói bên
trong thực sẽ là như nhau bởi vì tiếng nói bên trong thực không do xã hội tạo
ra. Tiếng nói bên trong thực tới từ cốt lõi bản thể bên trong nhất của bạn,
nhưng để khám phá ra điều đó, người ta phải trải qua mọi pha của thiền. Chừng
nào mọi ý nghĩ còn chưa tan biến, bạn không thể nghe được tiếng nói riêng của bạn.
Xã hội đã rót vào tâm trí bạn nhiều thứ tới mức bất kì cái gì bạn nghe thấy sẽ
là xã hội cố gắng thao túng bạn từ bên trong. Từ bên ngoài nó thao túng thông
qua cảnh sát và quan toà. Từ bên trong nó thao túng qua Thượng đế, lương tâm, đạo
đức, địa ngục, cõi trời, và cả nghìn lẻ một thứ.
Do đó, có nhu cầu về thanh tẩy.
Bạn không tự nhiên, và chỉ qua thanh tẩy bạn sẽ có khả năng làm nhẹ gánh bản
thân bạn khỏi xã hội, sẽ làm cho bạn tự do khỏi xã hội. Tự do khỏi xã hội, bạn
trở thành sẵn có cho tự nhiên; sẵn có cho tự nhiên, bạn trở nên sẵn có cho sự tồn
tại. Và, với tôi, sự tồn tại là Thượng đế.
Câu hỏi thứ sáu
Tại sao thầy nhấn mạnh rằng người ta nên nhảy
thẳng vào bước thứ bẩy, đó là dhyan, và thế rồi kết thúc các bước khác để cho về
toàn bộ nhận ra samadhi?
Với một lí do đặc biệt. Tôi nhấn
mạnh trước hết là nhảy vào dhyan, vào thiền, và thế rồi hoàn chỉnh mọi bước
khác bởi vì bạn đã đánh mất hương vị của dhyan, của thiền, hoàn toàn tới mức chừng
nào bạn chưa giành lại hương vị đó bạn sẽ không nhận rắc rối của việc hoàn
thành tất cả những điều khác.
Vào thời của Patanjali thiền đã
là sự kiện được chấp nhận. Mọi người đều thiền. Mọi đứa trẻ đều được gửi tới
gurukul, tu viện trong rừng. Có giáo huấn cơ sở về thiền; mọi thứ khác là phụ.
Khi người đó hai mươi nhăm tuổi người đó sẽ quay lại xã hội, nhưng người đó đã
học tính thiền. Người đó sẽ sống ở bãi chợ, nhưng sống có tính thiền. Đến độ tuổi
năm mươi, người đó lại sẵn sàng trở lại rừng. Và đến độ tuổi bẩy mươi nhăm, người
đó sẽ không làm gì khác hơn thiền.
Cho nên nếu bạn chỉ nhìn vào
toàn thể khoảng thời gian sống, nếu nó là một trăm năm: trong hai mươi nhăm năm
đầu, lúc bắt đầu, hương vị của thiền đã được trao - người ta biết hương vị của
nó, hương thơm của nó. Người ta biết cái đẹp của nó, phúc lành của nó - và thế
rồi người ta tới thế giới. Bây giờ, người ta sẽ không bao giờ là một phần của
thế giới; người ta biết cái gì đó đẹp tồn tại ở đó trong rừng. Người ta đã biết
tính một mình; bây giờ ở cùng nhau trong đám đông, trong thế giới, người ta sẽ
không bao giờ ở nhà. Người ta đã nếm trải... bây giờ mọi hương vị khác đều
không có giá trị nào. Người ta sẽ ở trong thế giới như một nghĩa vụ.
Đó là điều kinh sách Hindu nói,
rằng người ta phải ở trong thế giới như nghĩa vụ. Bố mẹ bạn đã sinh ra bạn: bạn
phải hoàn thành nghĩa vụ của bạn và sản sinh ra người khác để cho xã hội và dây
chuyền tiếp tục và dòng sông cứ chảy đi - bạn phải không chắn dòng sông. Nhưng
lời gọi cứ tới. Người làm việc trong cửa hàng, sống ở chợ, nuôi nấng con cái, lấy
chồng lấy vợ, cả nghìn lẻ một thứ người đó làm, nhưng tiếng gọi cứ vọng tới.
Trong những khoảnh khắc nào đó, vào buổi sáng khi chợ im ắng và thế giới vẫn
còn ngủ - người đó thức dậy... người đó chìm sâu vào trong thiền, điều người đó
đã được phép biết trong hai mươi nhăm năm đầu đời của mình. Trong đêm, khi mọi
người đã đi vào giấc ngủ, người đó ngồi trong giường... tiếng gọi cứ theo người
đó như cái bóng.
Đến độ tuổi năm mươi, người đó
phải đi lần nữa bởi vì bây giờ con của người đó đã gần hai mươi nhăm; chúng
đang quay lại từ rừng. Bây giờ chúng sẽ chăm nom thế giới; bây giờ nghĩa vụ của
người đó được hoàn thành.
Nhưng ở độ tuổi năm mươi người
đó không đi vào rừng, thực tế. Từ tiếng Phạn là vanprastha: người đó quay mặt
hướng về rừng. Người đó không rời nhà, bởi vì trong vài năm người đó sẽ được cần
cho con cái, những người đang quay về, để trao cho chúng kinh nghiệm sống riêng
của mình, để cho chúng được an tâm. Bằng không điều này sẽ là hiện tượng rất
không an tâm - chúng về nhà và người đó đi, thế thì sẽ không có móc nối với thế
giới. Chúng đã học cái gì đó về sự tồn tại; bây giờ chúng phải học cái gì đó của
thế giới từ người bố.
Nhưng bây giờ người bố sẽ là phụ;
con cái sẽ trở thành lực lượng chính. Người bố sẽ bước lùi lại, người mẹ sẽ bước
lùi lại... con dâu tới, con trai tới. Bây giờ họ trở thành những người chủ gia
đình thực, người bố và người mẹ còn đó chỉ nếu họ cần lời khuyên. Lời khuyên có
thể được cho, nhưng bây giờ mặt họ hướng về rừng; họ đã sẵn sàng.
Khi họ bẩy mươi lăm tuổi, con họ
sẽ gần năm mươi. Bây giờ người mẹ và người bố sẵn sàng quay về rừng - họ ra đi,
họ đi vào rừng lần nữa.
Cuộc sống Ấn Độ bắt đầu trong rừng,
thế rồi chấm dứt trong rừng; bắt đầu trong đơn độc, chấm dứt trong một mình; bắt
đầu với thiền, chấm dứt với thiền. Thực ra - bẩy mươi nhăm năm cho thiền, chỉ
hai mươi nhăm năm cho thế giới: thế giới không thể quá nhiều... dòng chảy bên
trong liên tục. Thực ra toàn thể cuộc sống đã có tính thiền - chỉ trong hai
mươi nhăm năm người ta lấy cái gì đó như nghĩa vụ để được làm.
Trong những ngày đó đã không có
nhu cầu cho bạn nếm trải thiền, bạn đã biết nó, nhưng bây giờ mọi sự khác toàn
bộ rồi. Bạn không biết thiền là gì. Khi tôi nói "thiền," chỉ một từ
ngân vang trong tai bạn - không có đáp ứng. Nếu tôi nói "chanh" nước
bọt bắt đầu chảy trong mồm bạn, nhưng khi tôi nói "thiền", chẳng cái
gì tương ứng. Khi tôi nói "Thượng đế" mồm vẫn còn khô. Bạn đã không
có hương vị; từ này là vô nghĩa.
Do đó tôi nói thiền đầu tiên. Tức
là, chỉ lấy chút ít vị, chỉ có chút ít thoáng nhìn. Thế rồi bạn sẽ bắt đầu theo
cách riêng của bạn, và thế rồi bạn sẽ bắt đầu hoàn thành các bước khác. Bạn cần
một thoáng nhìn, nó đã không được cần tới trước đây; do đó nhấn mạnh của tôi
vào thiền một cách trực tiếp. Một khi bạn có tính thiền mọi thứ sẽ đi theo. Tôi
không cần nói về nó; bạn sẽ bắt đầu làm nó bởi bản thân bạn.
Khi bạn có tính thiền, bạn sẽ
muốn ngồi im lặng và tĩnh lặng: asan sẽ đi theo. Khi bạn có tính thiền, bạn sẽ
đi tới hiểu rằng việc thở có nhịp điệu của im lặng: pranayam sẽ đi theo. Khi bạn
im lặng, có tính thiền, tận hưởng một mình, tính cách của bạn sẽ thay đổi; bạn
sẽ không can thiệp vào cuộc sống của bất kì ai: bạn sẽ không bạo hành. Bạn sẽ
là thực bởi vì bất kì khi nào bạn không thực, cân bằng bên trong của bạn sẽ bị
mất. Bằng việc không thực bạn có thể tiết kiệm năm ru pi, nhưng bằng việc không
thực bạn sẽ mất nhiều thế - bên trong, của cải mới bây giờ bạn phải mất. Tôi
chưa bao giờ thấy người như vậy, người sẽ ngu xuẩn - tới mức chỉ vì năm ru pi
người đó sẽ đánh mất kho báu bên trong, điều có giá trị hơn, giá trị vô hạn. Thế
thì yam theo sau. Khi bạn trở nên ngày càng im lặng hơn, cuộc sống trở thành tự
phát: niyam, kỉ luật bên trong, tới một cách tự động. Chỉ một chút ít giúp đỡ từ
bạn, và hiểu biết, và mọi sự bắt đầu rơi vào hàng. Nhưng điều đầu tiên là biết
thiền là gì; mọi thứ khác theo sau.
Jesus nói, "Tìm vương quốc
của Thượng đế trước, thế rồi mọi thứ khác sẽ theo sau." Cùng điều đó tôi
cũng nói với bạn.
Câu hỏi thứ bẩy
Hiển nhiên, tôi đã lẩn tránh mọi chư phật
quá khứ mà tôi bắt gặp, nhưng bây giờ tôi biết rằng chừng nào tôi còn trong
thân thể này tôi sẽ không bỏ đi lần này. Nhưng, thế thì, một nỗi sợ rình rập vẫn
còn về tôi ra đi, hay thầy rời bỏ thân thể trước khi giao cảm phi vật lí được
thiết lập.
Nỗi sợ đó là tự nhiên, và, theo
một cách nào đó, là tốt. Không gì phải sợ trong điều đó; nỗi sợ đó sẽ giúp ích.
Mọi sợ đều không xấu, và mọi bạo dạn đều không tốt. Thỉnh thoảng bạo dạn đơn giản
là ngu xuẩn; thỉnh thoảng sợ là trí huệ. Nỗi sợ này tôi gọi là trí huệ, bởi vì
bạn biết điều này là có thể. Bạn đã từng bỏ lỡ nhiều chư Phật trong quá khứ -
nhiều khả năng có đó rằng bạn sẽ bỏ lỡ cả tôi nữa, bởi vì bạn đã trở nên được
huấn luyện thế trong bỏ lỡ. Sợ là tốt. Điều đó sẽ giúp đỡ. Sợ là khôn ngoan; điều
đó sẽ không cho phép bạn thảnh thơi và trở nên vô nhận biết - điều đó sẽ không
cho phép bạn bỏ lỡ lần nữa.
Cám ơn nỗi sợ đi, sợ không phải
bao giờ cũng xấu. Khi bạn thấy rắn trên đường, bạn làm gì? Bạn đơn giản nhảy. Bạn
có sợ không? Bạn có là kẻ hèn không? Vài kẻ ngốc có thể bảo bạn rằng bạn là kẻ
hèn, nhưng bạn nghĩ gì?... Phật sẽ làm gì? Ông ấy sẽ nhảy nhanh hơn bạn, có vậy
thôi. Bởi vì ông ấy tỉnh táo hơn ông ấy sẽ thấy rắn trước khi bạn có thể thấy;
ông ấy sẽ thấy nguy hiểm trước khi bạn có thể thấy. Bạn có thể cần chút ít thời
gian bởi vì bạn ngủ say thế. Vị Phật sẽ nhảy nhanh hơn, có vậy thôi. Nhưng vị
Phật có sợ rắn không? Không, vấn đề không phải là về sợ hay không. Ông ấy đơn
giản tỉnh táo, và từ tỉnh táo ông ấy hành động.
Sợ này là một loại tỉnh táo. Đừng
gọi nó là "nỗi sợ rình rập"; thay vì thế, gọi nó là "tỉnh táo nảy
sinh," bởi vì cách bạn gọi một thứ tạo ra nhiều khác biệt. Nếu bạn gọi nó
là "sợ" bạn đã kết án nó. Nếu bạn gọi nó là "tâm thức nảy
sinh" bạn đã chấp nhận nó, ca ngợi nó.
Và nếu bạn tỉnh táo, lần này bạn
sẽ không bỏ lỡ. Toàn thể sự việc là tỉnh táo. Nếu bạn nhận biết, bạn sẽ không bỏ
lỡ. Bạn bỏ lỡ trong quá khứ bởi vì bạn đã trong ngủ say, trong trạng thái thôi
miên. Mắt bạn nhắm. Bạn bỏ lỡ bởi vì bạn không thể hiểu được rằng có vị Phật. Một
khi bạn hiểu rằng có vị Phật làm sao bạn có thể bỏ lỡ được? Một khi bạn biết rằng
đây là kim cương, bạn không thể vứt nó đi được. Bạn có thể đã ném đi các kim
cương khác cứ tưởng rằng chúng chỉ là đá cuội...
Tôi đã nghe một chuyện Sufi.
Chuyện xảy ra: Một faki, người ăn xin nghèo, đi dọc theo bờ chiếc hồ nhỏ. Anh
ta loạng choạng đeo chiếc túi. Lúc đó là sáng sớm. Mặt trời còn chưa lên; trời
vẫn còn tối. Anh ta mở túi ra, cảm nhận cái ở bên trong; chỉ có đá. Ngồi trên bờ
hồ, chẳng có gì làm, anh ta bắt đầu ném những hòn đá này vào hồ. Chúng bắn toé
nước, chúng tạo ra những gợn sóng... anh ta thích thú. Thế rồi, dần dần, buổi
sáng tới mỗi lúc một gần, bóng tối biến đi. Đến lúc trời đủ sáng để thấy điều
anh ta làm, hòn đá cuối cùng còn lại. Đó là viên kim cương. Anh ta bắt đầu kêu
khóc. Chúng toàn là kim cương cả. Nhưng bây giờ anh ta không thể ném nó được.
Bạn có thể đã ném đi cả túi đá
và chư Phật. Lần này nếu một tỉnh táo nhỏ tới với bạn và ánh sáng đã hừng lên, làm
sao bạn có thể ném nó đi được? Điều đó là không thể được.
0 Đánh giá