Read more
Tạo sao sống thiền, sống đạo là khó? Vì bạn sẽ liên tục hoài nghi
Bhava, niềm tin là nỗi sợ về
hoài nghi - sợ vì nó đã kìm nén hoài nghi. Và bất kì cái gì bạn kìm nén bạn sẽ
vẫn còn sợ, vì nó bao giờ cũng có đó bên trong bạn, chờ đợi để trả thù, và bất
kì khi nào cơ hội nảy sinh nó sẽ bùng nổ trong bạn với sự trả thù. Niềm tin
đang ngồi trên động đất và mọi ngày hoài nghi đều trở nên mạnh hơn, bởi vì mọi
ngày bạn đều phải kìm nén nó. Sớm hay muốn nó sẽ lớn hơn là bạn có thể kìm nén,
nó nhiều hơn niềm tin của bạn. Thế thì nó đơn giản ném đi niềm tin của bạn.
Nhưng tin cậy không sợ hoài
nghi vì tin cậy không chống lại hoài nghi. Tin cậy dùng hoài nghi, tin cậy biết
cách dùng năng lượng chứa trong bản thân nó. Đó là khác biệt giữa niền tin và
tin cậy. Niềm tin là giả; nó tạo ra loại tôn giáo giả, nó tạo ra đạo đức giả.
Tin cậy có cái đẹp siêu phàm và chân lí về nó. Nó tăng trưởng qua hoài nghi, nó
dùng hoài nghi như phân bón, nó biến đổi hoài nghi. Hoài nghi là bạn, hoài nghi
không là thù.
Và chừng nào tin cậy của bạn
còn chưa chuyển qua nhiều hoài nghi nó sẽ vẫn còn bất lực. Từ đâu nó thu lấy sức
mạnh, từ đâu nó sẽ thu lấy việc tích hợp? Nếu không có thách thức nó nhất định
vẫn còn yếu.
Hoài nghi là thách thức. Nếu
tin cậy của bạn có thể đáp ứng cho thách thức, có thể là bạn bè với hoài nghi của
bạn, nó sẽ tăng trưởng qua hoài nghi. Và bạn sẽ không là con người chia chẻ,
sâu bên dưới là hoài nghi và trên bề mặt thì trung thành, tin tưởng; bạn sẽ có
một loại thống nhất, bạn sẽ là một cá nhân, không phân chia. Và tính cá nhân đó
là điều được gọi là 'linh hồn' trong tôn giáo cổ.
Linh hồn tới qua hoài nghi,
không tới qua tin tưởng. Tin tưởng chỉ là mặt nạ: bạn che giấu mặt nguyên thuỷ
của mình. Tin cậy là biến đổi: bạn trở thành được chói sáng hơn. Và bởi vì bạn
dùng hoài nghi làm thách thức, làm cơ hội, chưa bao giờ có kìm nén. Dần dần, dần
dần hoài nghi biến mất bởi vì năng lượng của nó đã bị tin cậy lấy đi.
Hoài nghi, thực ra, không là gì ngoài tin cậy phát triển; hoài nghi là tin cậy đang trên đường. Bao giờ cũng nghĩ về hoài nghi theo cách như vậy: rằng hoài nghi là tin cậy đang trên đường. Hoài nghi là tìm hiểu và tin cậy là việc hoàn thành của tìm hiểu. Hoài nghi là câu hỏi và tin cậy là câu trả lời. Câu trả lời không chống lại câu hỏi - sẽ không có khả năng nào cho bất kì câu trả lời nào nếu không có câu hỏi. Câu hỏi đã tạo ra cơ hội cho câu trả lời xảy ra.
Cho nên xin bạn đừng bao giờ cảm thấy mặc cảm quanh tôi. Tôi tuyệt đối chống lại bất kì loại mặc cảm nào. Mặc cảm là tuyệt đối sai. Nhưng nó đã được các tu sĩ và chính khách và những kẻ khắt khe đạo đức dùng qua nhiều thời đại - trong nhiều thế kỉ. Mặc cảm là chiến lược, chiến lược để khai thác mọi người: làm cho họ cảm thấy mặc cảm. Một khi bạn đã thành công trong việc làm cho họ cảm thấy mặc cảm, họ sẽ là nô lệ của bạn. Bởi vì mặc cảm họ sẽ không bao giờ được hoà hợp đủ, bởi vì mặc cảm họ sẽ vẫn còn bị phân chia. Bởi vì mặc cảm họ sẽ không bao giờ có khả năng chấp nhận bản thân họ, họ bao giờ cũng sẽ kết án. Bởi vì mặc cảm họ sẽ sẵn sàng tin vào bất kì cái gì. Chỉ để gạt bỏ mặc cảm họ sẽ làm bất kì cái gì. Bất kì cái gì vô nghĩa, bất kì nghi lễ nào họ sẽ thực hiện chỉ để gạt bỏ mặc cảm.
Qua nhiều thế kỉ các tu sĩ đã làm cho mọi người mặc cảm. Mọi cái gọi là tôn giáo đều tồn tại trên mặc cảm của bạn, họ không tồn tại trên sự tồn tại của Thượng đế. Họ chẳng có liên quan gì tới Thượng đế và Thượng đế chẳng có liên quan gì tới họ; họ tồn tại trên mặc cảm của bạn. Bạn sợ, bạn biết rằng bạn sai: bạn phải tìm sự giúp đỡ của ai đó người không sai. Bạn biết rằng bạn là vô giá trị: bạn phải cúi mình, bạn phải phục vụ cho những người có giá trị. Bạn biết rằng bạn không thể tin cậy được vào bản thân bạn, bởi vì bạn bị phân chia.
Chỉ người không phân chia mới có thể tin cậy được vào bản thân mình - cảm giác của người đó, trực giác của người đó. Bạn bao giờ cũng rung chuyển, run rẩy bên trong; bạn cần ai đó để dựa vào. Và một khi bạn dựa vào ai đó, một khi bạn trở thành phụ thuộc vào ai đó, bạn vẫn còn là trẻ con, bạn chưa bao giờ trưởng thành. Tuổi tâm trí bạn vẫn còn là tuổi của đứa trẻ. Bạn chưa bao giờ đạt tới bất kì chín chắn nào, bạn chưa bao giờ trở nên độc lập. Và tu sĩ không muốn bạn trở nên độc lập. Độc lập và bạn bị mất với ông ta, phụ thuộc và bạn là toàn thể bãi chợ của ông ta, toàn thể kinh doanh của ông ta.
Tôi hoàn toàn chống lại bất kì mặc cảm nào. Bao giờ cũng nhớ điều đó: Nếu bạn bắt đầu mặc cảm về cái gì đó quanh tôi, thế thì bạn đang làm nó theo cách riêng của bạn. Thế thì bạn vẫn còn đang mang tiếng nói của bố mẹ bạn, của tu sĩ bên trong bạn; bạn vẫn còn chưa nghe tôi, bạn vẫn còn chưa lắng nghe tôi. Tôi muốn bạn được tự do toàn bộ khỏi mọi mặc cảm. Một khi bạn tự do với mặc cảm, bạn là người tôn giáo. Đó là định nghĩa của tôi về người tôn giáo.
Dùng hoài nghi đi - hoài nghi là hay - bởi vì chính chỉ qua hoài nghi mà tin cậy mới đạt tới trưởng thành. Làm sao có thể khác được? Nó phải là đẹp - chính chỉ qua hoài nghi mà chân lí mới trở nên được định tâm, chính chỉ qua hoài nghi mà chân lí nở hoa, bừng nở. Chính đêm tối của hoài nghi đem sáng vàng lại gần bạn hơn. Đêm tối không chống lại bình minh, đêm tối là bụng mẹ cho bình minh. Bình minh đã sẵn sàng trong chính sự hiện hữu của đêm tối.
Nghĩ về hoài nghi và tin cậy như phần bù nhau đi - cũng như đàn ông và đàn bà vậy, cũng như đêm và ngày, hè và đông, sống và chết. Bao giờ cũng nghĩ về những cặp đôi đó, không tránh khỏi, dưới dạng phần bù; đừng bao giờ nghĩ dưới dạng đối lập. Cho dù trên bề mặt chúng dường như là đối lập, sâu bên dưới chúng là bạn bè, giúp lẫn nhau.
Nghĩ về người không có tin cậy mà xem: người đó sẽ không có hoài nghi nào, vì người đó chẳng có gì để hoài nghi cả. Cứ nghĩ về một người không có tin cậy chút nào - làm sao người đó có thể hoài nghi được, người đó phải hoài nghi cái gì? Chỉ con người của tin cậy mới có cái gì đó để hoài nghi. Bởi vì bạn tin cậy, do đó bạn hoài nghi. Hoài nghi của bạn chứng minh tin cậy của bạn, không điều khác. Nghĩ về người không thể tin cậy được - làm sao người đó có thể tin cậy được? Nếu người đó thậm chí không có khả năng hoài nghi, làm sao người đó có khả năng tin cậy được? Tin cậy là dạng cao nhất của cùng một năng lượng; hoài nghi là bậc thang thấp nhất của cùng chiếc thang và tin cậy là bậc thang cao nhất của cùng chiếc thang. Dùng hoài nghi đi, dùng nó một cách vui vẻ vào.
Không cần cảm thấy mặc cảm chút nào. Điều hoàn toàn có tính người và tự nhiên là thỉnh thoảng cảm thấy hoài nghi lớn lao về tôi và hoài nghi lớn lao về điều đang diễn ra ở đây. Nó hoàn toàn là tính người - không có gì phi thường trong nó. Nếu nó không xảy ra, thế thì cái gì đó dường như là bất thường. Nhưng nhớ rằng người ta phải đạt tới tin cậy: dùng tin cậy, nhưng không quên mục đích, không quên bậc thang cao nhất của chiếc thang. Cho dù bạn đang đứng trên bậc thấp nhất, nhìn lên bậc cao nhất - bạn phải đạt tới đó. Thực ra, hoài nghi đang đẩy bạn hướng tới cái đó vì không ai có thể cảm thấy thoải mái với hoài nghi.
Bạn đã không quan sát nó sao? Khi có hoài nghi đều có không thoải mái. Đừng thay đổi cái không thoải mái đó, đừng diễn giải cái không thoải mái đó là mặc cảm. Vâng, không thoải mái có đó, bởi vì hoài nghi nghĩa là bạn không chắc chắn về nền đất bạn đang đứng trên. Hoài nghi nghĩa là bạn mơ hồ, hoài nghi nghĩa là bạn chưa là một đơn vị thống nhất - làm sao bạn có thể thấy thoải mái được? Bạn là đám đông: bạn không là một người, bạn là nhiều người - làm sao bạn có thể thoải mái được? Phải có tiếng ồn lớn bên trong bạn, phần này kéo bạn theo hướng này và phần khác kéo bạn theo hướng khác. Làm sao bạn có thể trưởng thành được nếu bạn bị kéo theo nhiều hướng thế một cách đồng thời? Nhất định là không thoải mái, căng thẳng, phiền não, lo âu.
Không ai có thể sống với hoài nghi và trong hoài nghi. Hoài nghi đẩy bạn tới chân lí. Hoài nghi nói, “Đi và tìm ra chỗ mình có thể thảnh thơi, nơi mình có thể hiện hữu một cách toàn bộ.” Hoài nghi là bạn của bạn. Nó đơn giản nói, “Đây không phải là nhà. Đi tiếp lên đi - tìm, kiếm, hỏi.” Nó tạo ra thôi thúc để đi tìm, để thám hiểm.
Một khi bạn bắt đầu thấy hoài nghi như người bạn, như một cơ hội, không chống lại tin cậy mà đẩy bạn đi tới nó, đột nhiên mặc cảm biến mất, chỉ có niềm vui lớn lao. Ngay cả khi bạn hoài nghi, bạn vẫn hoài nghi một cách vui vẻ, và bạn dùng hoài nghi để tìm ra tin cậy. Điều đó tuyệt đối bình thường.
Bạn nói, “Tôi không biết liệu Thầy có chứng ngộ không.” Làm sao bạn có thể biết được nó? Không có cách nào để biết nó chừng nào bạn chưa trở nên chứng ngộ. Làm sao bạn có thể biết điều gì đã xảy ra cho tôi chừng nào điều đó còn chưa xảy ra cho bạn nữa? Điều tuyệt đối đúng là đôi khi cảm thấy rằng bạn không thể tin cậy vào tôi. Phép màu là ở chỗ đôi khi bạn có thể tin cậy: chỉ vài khoảnh đó sẽ là đủ. Đừng lo nghĩ: chân lí có sức mạnh vô hạn thế. Chân lí giống như ánh sáng và hoài nghi giống như bóng tối. Chỉ một chiếc nến nhỏ của chân lí là đủ phá huỷ bóng tối của các thời đại.
Bóng tối không thể nói, “Tôi đã sống ở chỗ này lâu thế, tôi không thể ra đi dễ dàng thế được. Và tôi không thể ra đi chỉ bởi vì cây nến nhỏ này.” Ngay cả một cây nến nhỏ cũng có nhiều tiềm năng hơn bóng tối của các thời đại, của nhiều thế kỉ, của hàng nghìn kiếp sống. Nhưng nó sẽ phải đi... một khi ánh sáng có đó nó phải đi.
Vài khoảnh khắc đó của tin cậy - cứ để cho chúng chỉ là vài khoảnh khắc và xa xăm ở giữa, đừng lo - chúng là đủ phá huỷ mọi hoài nghi của bạn dần dần, dần dần. Và với 'phá huỷ' tôi ngụ ý làm thoát ra năng lượng được chứa trong hoài nghi. Chỉ làm vỡ cái vỏ được gọi là hoài nghi... và sâu bên trong bạn sẽ thấy năng lượng thuần khiết của tin cậy. Một khi nó được thoát ra ngày càng nhiều tin cậy hơn sẽ thành sẵn có cho bạn.
Bạn nói, “Tôi không biết liệu Thầy có chứng ngộ không.” Điều tốt là bạn không tin. Nếu bạn bắt đầu tin bạn sẽ dừng tìm kiếm. Người tin không bao giờ di chuyển - người đó đã tin rồi. Đó là lí do tại sao có hàng triệu người tôn thờ trong nhà thờ, đền chùa, nhà thờ Hồi giáo, giáo đường Do Thái, nhưng việc tôn thờ của họ là từ niềm tin. Bởi vì nó là từ niềm tin, hàng triệu người đó vẫn còn phi tôn giáo: họ không tìm Thượng đế, họ không kiếm Thượng đế - họ đã chấp nhận rồi. Việc chấp nhận của họ là khập khiễng; họ đã không tranh đấu cho nó, họ đã không thu được nó.
Bạn phải tranh đấu, bạn phải vật lộn, bạn phải thu được. Không cái gì là không có giá trong cuộc sống; bạn phải trả giá. Họ đã không trả giá - và họ nghĩ rằng chỉ bằng việc tôn thờ trong đền chùa họ sẽ đạt tới sao? Họ là người ngu hoàn toàn, họ đang làm phí thời gian của họ. Mọi tôn thờ của họ đều chỉ là ảo tưởng.
Người tôn giáo thực không thể tin; người đó tìm. Vì người đó không thể tin, người đó vẫn còn trong hoài nghi, và không ai có thể yên tâm với hoài nghi được. Người ta phải tìm và kiếm và phải tìm ra. Hoài nghi cứ giày vò trong con người bạn, cứ dằn vặt bạn: “Tìm đi, kiếm đi, tìm ra đi chứ, và không bằng lòng trước khi mình đã tìm ra.”
Điều tốt là bạn không thể tin được. Chỉ nhớ một điều: không có nhu cầu tin và không cần không tin. Và điều đó đang xảy ra. Và tôi hạnh phúc.
Bạn nói, “Tôi chỉ có thể cảm thấy cái đẹp và tin cậy của Thầy.”
Đó là mọi điều được cần. Điều đó là đủ, còn hơn cả đủ. Điều đó sẽ trở thành chiếc thuyền để đi sang bờ bên kia - nếu bạn có thể cảm thấy tình yêu của tôi, nếu bạn có thể cảm thấy tin cậy của tôi trong bạn, nếu bạn có thể cảm thấy hi vọng của tôi trong bạn, nếu bạn có thể thấy rằng cái gì đó đẹp đã xảy ra - mặc dầu bạn không biết đích xác nó là gì. Bạn không thể xác định được nó và bạn không thể giải thích được nó, nhưng nếu bạn thậm chí có thể cảm thấy rằng cái gì đó của cõi bên kia... Đó là điều cái đẹp là gì. Đẹp bao giờ cũng là của cõi bên kia.
Bất kì khi nào bạn thấy hoa hồng và bạn nói, “Nó đẹp,” bạn ngụ ý gì? Bạn đang nói rằng bạn đã thấy cái gì đó của cõi bên kia, cái gì đó vô hình đã trở thành hữu hình cho bạn. Bạn không thể chứng minh được nó. Nếu ai đó khác đứng bên cạnh bạn phủ nhận việc thấy có đẹp gì trong hoa hồng, bạn không thể chứng minh nó cho người đó được - không có cách nào. Bạn sẽ chỉ phải nhún vai. Bạn sẽ nói, “Thế thì chẳng cái gì có thể được làm về nó cả. Tôi thấy và bạn không thấy và điều đó là vậy thôi.”
Bạn không thể đi tới nhà khoa học để mổ xẻ hoa hồng và tìm ra liệu nó có chứa cái đẹp hay là không - nó không chứa cái đẹp. Cái đẹp không được chứa trong hoa hồng. Cái đẹp là từ cõi bên kia, nó đơn giản nhảy múa trên hoa hồng: những người có mắt, họ sẽ thấy; những người không có mắt, họ sẽ không thấy. Bạn có thể đem hoa hồng tới nhà hoá học - ông ta sẽ mổ xẻ nó, ông ta sẽ tìm mọi thứ ở trong hoa hồng - nhưng cái đẹp không có trong hoa hồng. Hoa hồng chỉ là một cơ hội cho cái đẹp giáng xuống từ cõi bên kia. Hoa hồng chỉ là màn ảnh cho cái đẹp diễn trên nó. Hoa hồng chỉ là một trạng thái cho vở kịch xảy ra. Bản thân nó không phải là vở kịch, Bạn ngắt hoa hồng đi, bạn mổ xẻ nó ra, bạn cắt nó thành từng mảnh, bạn thấy mọi thành tố - nhưng cái đẹp không phải là thành tố của hoa hồng, mặc dầu không có hoa hồng cái đẹp không thể giáng xuống được.
Nó cũng giống như mặt trời lên vào buổi sáng và các tia sáng nhảy múa trên ao sen. Bạn không thấy bản thân tia sáng, bạn không thể thấy được. Đó là điều Bí mật của Hoa Vàng nói: Ông không thể thấy được cái tinh tuý, ông không thể thấy được cuộc sống; mọi điều ông thấy chỉ là hậu quả.
Bạn đã bao giờ thấy bản thân ánh sáng chưa? Không, bạn chưa bao giờ thấy nó. Nếu bạn nghĩ bạn đã thấy bản thân ánh sáng, bạn đã không nghĩ về nó, bạn đã không trầm tư về nó. Bạn đã thấy các vật được chiếu sáng, bạn đã không thấy bản thân ánh sáng. Bạn đã thấy ao được chiếu sáng, bạn đã thấy hoa sen được chiếu sáng, bạn đã thấy khuôn mặt được chiếu sáng của người đàn của bạn hay con của bạn. Bạn đã thấy thế giới được chiếu sáng, nhưng bạn đã thấy bản thân ánh sáng chưa? Nếu không có gì cho ánh sáng chiếu lên, bạn sẽ không có khả năng thấy nó.
Đó là lí do tại sao khoảnh khắc nhà du hành vũ trụ đi xa khỏi Trái đất, ngay cả vào ban ngày, trời vẫn tối, hoàn toàn tối, bởi vì bạn không thể thấy được bản thân ánh sáng và không có gì ở đó để ánh sáng chiếu lên. Do đó trời vô hạn là tối. Bạn thấy ánh sáng trên các ngôi sao vì sao trở thành sàn diễn cho ánh sáng, nhưng bao quanh ngôi sao toàn là bóng tối vì không có gì cản trở ánh sáng. Và chừng nào ánh sáng chưa bị cản trở bạn không thể thấy được nó.
Bạn không thể thấy được chứng ngộ, bạn chỉ có thể thấy hậu quả của nó. Bạn không thể thấy được điều đã xảy ra cho tôi, nhưng bạn có thể thấy cái gì đó đã xảy ra; cái gì đó như X. Không cần gọi nó là chứng ngộ, chỉ X sẽ có tác dụng. Cái gì đó bí ẩn đã xảy ra. Và bạn càng cảm thấy tôi bạn sẽ càng trở nên nhận biết về nó, và bạn càng trở nên nhận biết về nó, cái gì đó bên trong bạn sẽ bắt đầu đáp ứng cho nó. Điều đã xảy ra cho tôi có thể lẩy cò một quá trình trong bạn. Nó không thể là nguyên nhân của chứng ngộ của bạn, nhớ lấy. Chứng ngộ của bạn sẽ không phải là hiệu quả của chứng ngộ của tôi. Không có quan hệ nhân/quả giữa thầy và đệ tử; có một loại quan hệ khác toàn bộ.
Mới trong thế kỉ này, Carl Gustav Jung đã có khả năng xuyên thấu vào trong bí ẩn của loại quan hệ đó. Ông ấy gọi nó là ‘sự đồng bộ’. Nguyên nhân và hậu quả là quan hệ khoa học, sự đồng bộ là quan hệ thơ ca. Với sự đồng bộ điều được ngụ ý là cái gì đó đã xảy ra ở đâu đó và bạn trở thành sẵn có cho nó, bạn vẫn còn mong manh với nó, cái gì đó có thể bắt đầu đáp ứng trong bạn song song với nó. Nhưng nó đã không phải là nguyên nhân cho việc đó, nó không thể là nguyên nhân cho việc đó.
Nó cũng giống như ai đó chơi nhạc hay và ham muốn lớn nảy sinh trong bạn để nhảy múa: nó không được gây ra bởi âm nhạc này, nó là đáp ứng song song trong bạn. Cái gì đó đã ngủ say trong bạn - năng lượng nhảy múa - đã bị đập vào; không phải là nguyên nhân, chỉ đập vào, được khêu gợi, được hứng khởi. Nó là tính đồng bộ. Nếu nó là nguyên nhân thế thì nó sẽ xảy ra cho mọi người.
Chẳng hạn, bạn ở đây, có cả nghìn sannyasins đang hiện diện. Tôi sẵn có cho tất cả các bạn, nhưng tất cả các bạn không sẵn có cho tôi, bạn sẵn có theo những cách khác nhau. Chất lượng khác, số lượng khác. Nếu tôi có thể là nguyên nhân của chứng ngộ của bạn, thế thì tất cả ba nghìn người trong các bạn sẽ trở nên chứng ngộ. Nhưng tôi không là nguyên nhân, tôi chỉ có thể trở thành tác nhân xúc tác. Nhưng để có điều đó bạn phải mở hướng tới tôi. Nếu như tôi là nguyên nhân, sẽ không có nhu cầu cho bạn mở với tôi. Lửa cháy khi gỗ để mở cho nó hay không - điều đó là nguyên nhân. Nước bay hơi tại nhiệt một trăm độ; dù nó mở cho nhiệt hay không cũng không thành vấn đề.
Nguyên nhân và hậu quả là quan hệ mù quáng; nó là thiên về vật chất, nó là giữa vật chất và vật chất. Nhưng tính đồng bộ không có tính vật chất; nó có tính tâm linh, nó có tính thơ ca, nó là chuyện tình. Nếu bạn trở nên mở với tôi, cái gì đó sẽ bắt đầu xảy ra cho bạn. Và nhớ lấy, tôi không phải là nguyên nhân của nó. Bạn không cần cám ơn tôi, bạn không cần biết ơn tôi, tôi không phải là nguyên nhân của nó. Nếu bất kì ai là nguyên nhân của nó, đó là bạn, bởi vì bạn mở với tôi. Tôi có thể đã không làm nó một mình, không có việc làm về phần tôi. Mọi điều được cần là: tôi hiện diện, bạn cũng hiện diện ở đây và cái gì đó sẽ bắt đầu xảy ra. Và không ai làm nó - tôi không làm nó bạn không làm nó. Tôi sẵn có, bạn trở nên sẵn có, và hai năng lượng này rơi vào trong chuyện tình, chúng bắt đầu nhảy múa cùng nhau.
Cho nên đừng lo rằng bạn không thể biết được về chứng ngộ của tôi. Điều này là đủ - bạn nói, “Tôi chỉ có thể cảm thấy cái đẹp và tin cậy của Thầy.” Điều này sẽ có tác dụng. Và một khi nó đã xảy ra trong bạn, bạn sẽ biết. Để biết vị phật người ta phải trở thành vị phật, để biết Christ người ta phải trở thành một Christ.
0 Đánh giá