Read more
Cái tầm thường là cái sâu lắng, Coca-Cola cũng là thiêng liêng
SỐNG THIỀN OSHO
Đó là cách cuộc sống vậy, sâu lắng và tầm thường cùng lúc, đồng thời. Không có mâu thuẫn đâu, Dhruva, trong sự sâu sắc của cuộc sống và tính tầm thường của nó. Bạn đã được dạy rằng điều thiêng liêng là xa xăm và không bao giờ là điều trần tục. Bạn đã được dạy phân biệt giữa điều trần tục và điều thiêng liêng, giữa điều sâu lắng và điều tầm thường. Thực ra, không có phân biệt. Cái tầm thường là cái sâu lắng, cái bình thường là cái phi thường, và cái nhất thời là cái vĩnh hằng.
Cho nên đây là sáng suốt lớn. Đừng
đánh mất cái nhìn về nó. Nhiều khả năng có đó rằng bạn sẽ đánh mất nó, bởi vì
nó sẽ trái ý muốn. Toàn thể huấn luyện của bạn đã từng là tới mức bạn bao giờ
cũng phân chia: cái tốt và cái xấu, cái thuần khiết và cái không thuần khiết,
cái hoàn hảo và cái bất toàn, đức hạnh và tội lỗi, linh thiêng và không linh
thiêng. Bạn bao giờ cũng làm những phân biệt này, và vì các phân biệt, bạn đã bỏ
lỡ thực tại của cái đang đó.
Tiếng con chim cúc cu này ở đó
và tiếng Christ nói với bạn là không khác nhau. Lá rơi khỏi cây và lời buông ra
từ môi Phật là không khác nhau. Chính hạt bụi là thiêng liêng. Phân biệt do con
người tạo ra, nó là thủ đoạn của tâm trí.
Và bởi vì những phân biệt này,
những phân loại này, chúng ta không bao giờ cùng nhau, chúng ta không thể cùng
nhau được. Làm sao bạn có thể cùng nhau nếu bạn làm ra kẽ hở không thể bắc cầu
qua được giữa cái sâu lắng và cái tầm thường? Thế thì bạn sẽ thấy cả đời bạn là
tầm thường. Ăn, uống, ngủ, bước, đi tới văn phòng hay nông trang - toàn là thứ
tầm thường.
Thế thì bạn sẽ tìm ra cái sâu lắng
ở đâu? Trong nhà thờ, trong đền chùa, đôi khi cầu nguyện và thiền, đôi khi lắng
nghe tôi sao? Thế thì cái sâu lắng sẽ chẳng là mấy trong đời bạn, và cái sâu lắng
sẽ là giả, theo một cách nào đó. Nó sẽ không lan toả toàn thể cuộc đời bạn. Nó
sẽ không có đó luôn luôn cùng với bạn. Nó sẽ không bao quanh bạn như bầu khí hậu.
Đôi khi bạn sẽ phải làm nỗ lực để có phẩm chất đó của tính sâu lắng, và lặp đi
lặp lại bạn sẽ đánh mất nó. Và bạn sẽ trở nên bị phân chia, phân liệt; bạn sẽ
trở thành hai, bị chia chẻ, và bạn sẽ bắt đầu kết án bản thân bạn.
Bất kì khi nào bạn thấy cái gì
đó tầm thường bạn sẽ kết án bản thân bạn, rằng "Mình chỉ là kẻ tầm thường,
bình thường." Và bất kì khi nào bạn thấy cái gì đó sâu lắng, bạn sẽ bắt đầu
cảm thấy linh thiêng hơn ngươi; bạn sẽ bắt đầu cảm thấy rất bản ngã. Cả hai đều
là nguy hiểm.
Cảm thấy rằng bạn là tầm thường
là việc kết án. Nó tạo ra phức cảm thấp kém. Nó kéo bạn xuống vào trong nỗi buồn.
Nó buộc bạn vẫn còn buồn phiền. Và, một cách tự nhiên, bạn không thể yêu bản
thân bạn được: bạn tầm thường thế. Bạn tầm thường thế, làm sao bạn có thể yêu bản
thân bạn được? Bạn không đáp ứng được lí tưởng về hoàn hảo. Cho nên một kết án
lớn nảy sinh trong con người bạn, và khoảnh khắc bạn kết án bản thân bạn, bạn ở
trong địa ngục. Thế thì không ai có thể đưa bạn ra khỏi nó được. Cho dù ai đó tới
và nói bạn là đẹp, bạn sẽ không tin cậy người đó. Bạn sẽ nghĩ người đó đang cố
lừa bạn, hối lộ bạn. Người đó đang cố khai thác bạn. Làm sao bạn có thể đẹp được?
Bạn biết bản thân bạn rõ hơn người đó biết bạn. Bạn không đẹp; bạn xấu. Bạn là
người xấu nhất trên thế giới.
Vì kết án này, yêu sẽ không xảy
ra. Làm sao bạn có thể yêu được người nào nếu bạn cảm thấy bị kết án thế trong
bản thân bạn? Và làm sao bạn có thể cho phép ai đó yêu bạn nếu bạn cảm thấy bị
kết án thế? Yêu là không thể được. Khi bạn sống trong tự kết án, bạn sống trong
địa ngục. Địa ngục không phải ở đâu đó khác: nó là trong thái độ của bạn; nó là
thái độ kết án.
Khi bạn chấp nhận bản thân bạn
và bạn tận hưởng bản thân bạn, bạn ở trong cõi trời. Cõi trời cũng là thái độ.
Và bạn có thể đi từ cõi trời và
địa ngục bất kì khoảnh khắc nào bạn quyết định! Và bạn liên tục di chuyển; bạn
chuyển giữa cõi trời và địa ngục. Cứ hiểu rằng đó là sáng tạo của bạn.
Cho nên nếu bạn cảm thấy bị kết
án bởi vì sự tầm thường của bạn, bạn sẽ ở trong địa ngục. Và thế rồi thỉnh thoảng
bạn sẽ bắt đầu cảm thấy rất linh thiêng vì bạn đã làm cái gì đó lớn lao. Bạn đã
cứu một mạng sống - ai đó chết đuối trong đại dương và bạn cứu người đó, và đứa
trẻ bị mắc trong nhà đang cháy và bạn nhảy vào và bạn liều đời bạn, bạn đã làm
cái gì đó lớn lao - thế thì bạn sẽ cảm thấy rất bản ngã. Bản ngã lại là địa ngục.
Cảm thấy cao siêu là ở trong địa
ngục, cảm thấy thấp kém là ở trong địa ngục. Vứt bỏ moi tính cao siêu, tính thấp
kém, và chỉ hiện hữu là ở trong niết bàn.
Ý tưởng về kết án cũng là hướng
bản ngã. Mọi người có các lí tưởng không thể được. Mới đêm hôm nọ Vishnu tới;
anh ấy viết đi viết lại rằng "Tôi không hoàn hảo. Tôi phải làm gì?" rằng
"Tôi bất toàn," rằng "Bất kì cái gì tôi làm cũng đều bất
toàn." Anh ấy tự hành hạ bản thân anh ấy vì anh ấy là bất toàn. Nhưng ai
không bất toàn? Chính ý tưởng rằng "Mình phải hoàn hảo," là rất bản
ngã. Chính nỗ lực này là có tính bản ngã. Không ai là hoàn hảo.
Thực ra, hoàn hảo không thể tồn
tại được, bởi chính bản chất của nó. Là hoàn hảo có nghĩa là chết. Thế thì sẽ
không có tiến hoá, khi bạn là hoàn hảo. Thế thì làm sao bạn có thể sống sót được?
Để làm gì? Nếu Thượng đế là hoàn hảo thế thì Thượng đế chết. Nếu Thượng đế là bất
toàn chỉ thế thì ngài mới sống động và có thể sống động.
Tôi giảng về Thượng đế bất
toàn, và tôi giảng về kinh nghiệm bất toàn, và tôi giảng về cái đẹp của bất
toàn và cuộc sống là bất toàn. Chính ý tưởng rằng "Mình phải hoàn hảo,"
rằng "Không thiếu sót nào được có trong đời tôi" là có tính bản ngã.
Và chắc chắn bạn sẽ thấy cả nghìn lẻ một thiếu sót.
Cho nên một mặt bạn đang trên
cuộc hành trình bản ngã, điều tạo ra rắc rối, làm cho bạn khổ, bởi vì bạn không
hoàn hảo; và mặt khác cùng cuộc hành trình đó tạo ra kết án. Bạn muốn là cao
siêu và bạn biết rằng bạn thấp kém: cả hai đều là hai mặt của cùng một đồng tiền.
Bạn vẫn còn trong địa ngục.
Tận hưởng bất toàn của bạn đi.
Tận hưởng cách bạn đang vậy đi.
Và bỏ mọi phân biệt giữa linh
thiêng và không linh thiêng, tội lỗi và đức hạnh, tốt và xấu, Thượng đế và quỉ.
Phá huỷ mọi phân biệt đó đi. Đó là những cái bẫy bạn bị mắc vào. Đó là những
cái bẫy không cho phép bạn sống, không cho phép bạn tự do. Bạn không thể nhảy
múa được: một chân bị nhốt vào trong tính thấp kém, chân kia bị nhốt vào trong
tính cao siêu. Bạn bị xích lại. Làm sao bạn có thể nhảy múa? Bỏ mọi xiềng xích
này đi.
Đó là điều Thiền nhân nói:
"Một phân biệt bằng sợi tóc, cõi trời và địa ngục đã chia lìa." Đó là
điều Tilopa nói. Một phân biệt chút ít, phân biệt bằng sợi tóc, và địa ngục và
cõi trời đã chia lìa, và bạn bị mắc vào trong nhị nguyên. Không phân biệt, và bạn
tự do. Không phân biệt là tự do.
Tính sâu lắng của cái tầm thường
và tính tầm thường của cái sâu lắng, đó là điều tôi dạy.
Ăn là tầm thường nếu bạn nhìn từ
bên ngoài. Nếu bạn nhìn từ bên trong nó là sâu lắng, nó phép màu - rằng bạn có
thể ăn bánh mì và bánh mì biến thành máu, rằng nó trở thành thịt của bạn, rằng
nó trở thành xương của bạn, rằng nó thậm chí trở thành tuỷ của bạn. Bạn ăn bánh
mì, và bánh mì trở thành ý nghĩ, giấc mơ của bạn. Nó là phép màu. Nó là điều
sâu lắng nhất đang xảy ra. Khi bạn ăn, nó không phải là điều bình thường. Thượng
đế đang trong công việc. Nó là sáng tạo. Trong khi nhai bánh mì bạn đang tạo ra
cuộc sống, một cách vô tình, vô ý thức. Bạn đang làm cả nghìn lẻ một thứ có thể.
Ngày mai bạn có thể vẽ: và bánh mì đó mà bạn đã ăn đã trở thành bức tranh. Ngày
mai bạn có thể hát, hay ngay bây giờ bạn có thể làm cái gì đó mà đã không có thể
nếu như bánh mì không có đó.
Lời nguyện Ki tô giáo là hay; nó
nói, "Cầu Chúa, xin cho chúng con bánh mì hàng ngày." Có vẻ rất tầm
thường! Jesus ngụ ý gì khi ông ấy nói, "Cầu nguyện mọi ngày, 'Cho chúng
con bánh mì hàng ngày"'? Ông ấy không thể nghĩ được cái gì sâu sắc hơn
sao? Bánh mì sao? Bạn chỉ đổi từ "bánh mì" và nói mọi ngày trong lời
nguyện của bạn, "Cầu Trời, cho chúng con trà hàng ngày," và bạn sẽ thấy
nó có vẻ ngu xuẩn làm sao. Nhưng bánh mì hay trà hay cà phê - hay Coca-Cola!...
vâng, Coca-Cola cũng là thiêng liêng.
Mọi thứ đều thiêng liêng - vì
làm sao nó có thể là khác được?
Lời nguyện nói, "Xin cho
chúng con bánh mì hàng ngày." Nó nâng cái tầm thường lên thành cái sâu lắng.
Nó là một phát biểu lớn. Người Hindus bao giờ cũng nói, "Annam
Brahma" - "Thức ăn là Thượng đế." Nâng cái tầm thường thành cái
sâu lắng. Nhìn vào trong cái tầm thường sâu tới mức nó đổi thành cái sâu lắng.
Bạn đang tắm hoa sen. Nó là tầm
thường, việc mọi ngày, nhưng nó có thể trở thành sâu lắng. Nhìn sâu vào trong
nó đi. Đứng dưới vòi hoa sen, và nước liên tục chảy ra, và thân thể cảm thấy
tươi tắn và trẻ trung và sống động, và nước là ân huệ. Vì chúng ta được làm ra
từ nước. Con người gần tám mươi phần trăm là nước, và thoáng nhìn đầu tiên của
cuộc sống đã xảy ra trong biển. Điều đầu tiên đã tồn tại là cá, và ngay cả bây
giờ, trong bụng mẹ, đứa trẻ nổi trong nước biển, với gần như cùng chất liệu,
cùng độ mặn. Đó là lí do tại sao khi đàn bà mang thai cô ấy ăn nhiều muối hơn;
cô ấy cần nhiều muối vì đứa trẻ cần nước biển quanh nó. Đứa trẻ vẫn là cá lúc
ban đầu, giai đoạn chủ yếu. Nước là cuộc sống, và khi bạn tắm, cuộc sống đang
phun nước lên bạn - tám mươi phần trăm cuộc sống đang xối nước lên bạn, yếu tố
cần thiết nhất cho cuộc sống. Không cuộc sống nào là có thể nếu không có nước.
Những cây này sẽ không có đó nếu nước không có, và những con chim này sẽ không
hót, và những con vật này sẽ không có đó và những người này sẽ không có đó. Mọi
cuộc sống sẽ biến mất nếu nước biến mất.
Có kinh nghiệm sâu lắng khi bạn
được nước chạm vào. Bạn có thể làm nó thành sâu lắng thế! Điều đó là tuỳ ở bạn,
cách bạn đi vào trong nó. Nó có thể trở thành thiền, lời nguyện. Bạn có thể cảm
thấy biết ơn, rằng Thượng đế là vĩ đại, rằng nước vẫn sẵn có.
Thở là tầm thường thế, ai bận
tâm về nó? Nhưng hơi thở là cuộc sống của bạn. Mọi ngôn ngữ đều có từ cho
"sống" mà thực sự có nghĩa là "thở ". Tiếng Phạn có prana
dành cho "sống"; nó có nghĩa là "thở". Từ "soul-linh hồn"
nghĩa là "thở"; từ "psyche-tâm thần" nghĩa là "thở".
Và Kinh Thánh nói Thượng đế đã
làm ra con người và thổi cuộc sống vào trong anh ta. Sống đã bắt đầu bằng việc
thổi vào con người; bằng không con người chỉ là bụi. "Adam" nghĩa là
"bụi," "đất". Thượng đế đã làm ra Adam từ bùn.
"Adam" là từ Do Thái cho "đất". Thế rồi ngài thổi cuộc sống
vào trong anh ta. Và đó là cách cuộc sống bao giờ cũng xảy ra. Đứa trẻ được
sinh ra và điều đầu tiên chúng ta chờ đợi một cách mong đợi là ở chỗ nó phải
khóc. Tại sao? Vì chỉ qua việc khóc nó sẽ bắt đầu thở. Trong hai, ba giây ngay
cả bác sĩ cũng không thể thở được, các y tá không thể thở được. Liệu đứa trẻ
này có thở hay không, ai biết? Nó có thể không thở. Nếu nó không thở thế thì sẽ
không có sự sống. Nếu nó thở sẽ có sự sống. Dầu vậy cùng điều này xảy ra như nó
xảy ra với Adam: Thượng đế thở trong đứa trẻ, trong từng đứa trẻ.
Thượng đế là lực vô hình, sinh
lực bao quanh bạn. Nó đi vào qua việc thở vào trong bạn, và ngày bạn chết bạn sẽ
chết qua thở ra. Bạn bắt đầu cuộc sống với thở vào, bạn chấm dứt cuộc sống với
thở ra; thế rồi bạn sẽ không thở thêm nữa. Lần nữa Adam là adam, lần nữa bụi là
bụi, bụi về với bụi.
Thở là sự sống, nhưng bạn có
nhìn vào trong nó không? Đứng dưới mặt trời buổi sáng, thở đi. Bạn đang thở vào
chính Thượng đế đấy. Và thế thì điều đó trở thành sâu lắng. Nó là thái độ của bạn.
Cái tầm thường và cái sâu lắng
không phải là hai thứ tách rời. Chúng là một, chúng là cùng nhau, chúng là hai
mặt của cùng một năng lượng. Cuộc sống của bạn là tầm thường nếu bạn không nhìn
sâu. Nếu bạn bắt đầu nhìn sâu, cuộc sống của bạn là sâu lắng.
Cho nên Dhruva, đó là sáng suốt
lớn. Bạn nói, "Kinh nghiệm của tôi là kinh nghiệm sâu lắng nhất của đời
tôi. Nó cũng là điều tầm thường nhất. Xin làm sáng tỏ." Đừng bị lẫn lộn.
Không có gì để làm sáng tỏ cả. Đó là cách cuộc sống là vậy: cái tầm thường là
cái sâu lắng.
Câu hỏi này đã nảy sinh bởi vì
Dhruva ắt đã từng nghĩ đây là những mâu thuẫn, cái tầm thường và cái sâu lắng.
Không, chúng không mâu thuẫn; chúng là bù nhau.
Cái tầm thường che giấu cái sâu
lắng. Cái tầm thường vận hành như cái vỏ che, như lớp vỏ; nó bảo vệ cái sâu lắng.
Nó gần giống như hạt mầm. Hạt mầm đang bảo vệ khả năng của cây. Khả năng đó là
rất mềm; hạt mầm là cứng. Hạt mầm cứng, lớp vỏ cứng của hạt mầm, đang bảo vệ
cho khả năng mềm mại nhất, của hoa, của cây lớn. Và hạt mầm sẽ bảo vệ nó cho tới
khi hạt mầm tìm được mảnh đất đúng. Thế rồi hạt mầm biến mất, thế rồi lớp vỏ
che biến mất, thế rồi lớp vỏ cứng tan biến vào trong đất và sự sống mềm mại nảy
sinh.
Cái sâu lắng được ẩn kín trong cái tầm thường, cho nên nhìn sâu vào. Bất kì chỗ nào có cái tầm thường đều có cái sâu lắng. Đừng trốn cái tầm thường; bằng không bạn sẽ trốn khỏi cái sâu lắng. Và đừng tìm cái sâu lắng ngược với cái tầm thường; bằng không bạn sẽ không bao giờ tìm thấy nó.
0 Đánh giá