Read more
Nhất Hạnh Tăng Thân by
Vô Ngã
Sách Thiền Sư Thích Nhất Hạnh
Đọc và download hàng trăm quyển sách của Thầy tại đây.
Sợ Hãi
Chương 6. Sức Mạnh Của Chánh Niệm
(Không-Sợ-Hãi Là Món Quà Có Thể Dành Tặng Cho Người Khác)
Tất cả chúng ta ai
cũng có khả năng chánh niệm, thiền định, hiểu biết, thương yêu. Những đức tính ấy
có sẵn trong ta. Chúng ta có thể gọi đó là tính Bụt. Cho nên khi chúng ta nói ‘tôi
quy y Bụt’ thì điều đó không có nghĩa là tôi quy y một vị thần có mặt ngoài tôi.
Điều đó có nghĩa là tôi tin vào khả năng hiểu và thương của tôi.
Khi Đức Thế Tôn Đến
tuổi già, trước khi nhập diệt, Ngài chỉ dạy các đệ tử: Các con không nên an trú
vào nơi nào khác ngoài các con. Trong mỗi các con, có một nơi an toàn nhất, hòn
đảo của tự thân, mà các con có thể an trú. Mỗi khi các con trở về Hải Đảo Tự
Thân với hơi thở chánh niệm, các con tạo nên an bình, có Định, có Tuệ. Nếu các
con an trú nơi hải đảo của tự thân đó, các con sẽ được an toàn. Đó là nơi nương
tựa mỗi khi con cảm thấy lo sợ, hoang mang.
Tại Làng Mai chúng
tôi có một bài hát phổ ra từ một bài thơ ngắn:
Quay về nương tựa
Hải Đảo Tự Thân.
Chánh niệm là Bụt
Soi sáng xa gần.
Khi thực tập theo hơi
thở, chúng ta chế tác năng lượng chánh niệm. Chúng ta nói đó là hơi thở chánh
niệm. Năng lượng chánh niệm là Bụt, bởi vì Bụt được làm bằng năng lượng Chánh Niệm
và ai cũng có thể chế tác năng lượng chánh niệm của một vị bụt. Nếu bạn thuộc về
truyền thống cơ đốc thì bạn có thể so sánh năng lượng chánh niệm với năng lượng
chúa thánh thần. Chúa thánh thần có thể được mô tả như là năng lượng của Chúa Trời.
Bước chân và hơi thở
chánh niệm giúp ta chế tác được nguồn năng lượng này. Chánh niệm là ánh sáng
soi đường, hướng dẫn bạn, chỉ bạn rõ hiện tình hình như thế nào và cần phải
hành động như thế nào cho bước tiếp theo. Khi thực tập Hơi Thở chánh niệm, năng
lượng chánh niệm chế tác được sẽ giúp bạn giảm bớt những căng thẳng trong cơ thể
cũng như những cảm thọ sợ hãi, tuyệt vọng. Năng lượng chánh niệm ôm ấp những buồn
khổ và làm lắng dịu, buông thư những căng thẳng. Quay về an trú nơi hải đảo của
tự thân không có nghĩa là phải tách rời cuộc sống thế gian. Nó chỉ có nghĩa là
quay về tự thân vững chãi hơn. Bạn có thể đi giữa đường phố mà vẫn an trú nơi Hải
Đảo Tự Thân của bạn. Phản ứng hành xử của bạn sẽ khác đi rất nhiều khi bạn vững
chãi, không còn bị choáng ngợp. Có thể bạn đang bị căng thẳng trong cơ thể, có
thể bạn đang có nhiều cảm xúc mạnh, nhờ thực tập Hơi Thở chánh niệm mà bạn thư
giãn cơ thể và lắng dịu cảm xúc khổ đau. Sau vài phút thực tập, trở về an trú Hải
Đảo Tự Thân, bạn sẽ tìm lại bình an, không còn cảm giác tù ngục vì tuyệt vọng.
Cảm xúc của bạn sẽ được chuyển hóa.
Tôi thường xuyên thực
tập bài thi kệ trên. Tôi đã thực tập như thế 30 năm qua và bây giờ vẫn còn đang
tiếp tục thực tập.
Đức Thế Tôn giảng dạy
giáo lý Quay Về Hải Đảo Tự Thân lúc Ngài sắp nhập niết bàn. Ngài biết rằng sau
khi ngài nhập diệt, các đệ tử của ngài sẽ hoang mang, lạc lỏng. Đức Bụt muốn nhắn
nhủ các đệ tử của Ngài nên tìm người thầy trong chính mình chứ không ở đâu xa. Cơ
thể của Ngài tuy đã tan rã nhưng giáo huấn của ngài đã được trao truyền cho các
đệ tử. Trở về Hải Đảo Tự Thân là tìm về người thầy ngay trong tự thân mỗi người,
không có sự khác biệt giữa nội tâm và ngoại giới.
Sự thật là khi ta tiếp
xúc với nội tâm thì ta có thể gần gũi hơn với ngoại giới. Nếu không có mặt ngay
trong nội tâm thì không thể tiếp xúc thật sự với ngoại giới.
Lối Ra Tùy Thuộc Đường Vào Nội Tâm
Nếu bạn tiếp xúc sâu
sắc với nội tâm thì bạn có thể tiếp xúc sâu sắc với ngoại cảnh. Ngược lại, nếu
bạn có thể tiếp xúc sâu sắc với bên ngoài thì bạn có thể tiếp xúc với nội giới
cùng một lúc. Quay về Hải Đảo Tự Thân giúp ta chế tác niệm và định. Mỗi khi bị
cảm xúc mạnh như sợ hãi, giận dữ hay tuyệt vọng, hãy quay về với Hải Đảo Tự
Thân và thực tập Thi Kệ ở trên. Tôi tin chắc bạn sẽ cảm thấy lắng dịu hơn chỉ
sau vài phút thực tập. Mỗi khi gặp trường hợp khó khăn, tai ương, hoạn nạn hay
bệnh hoạn ngặt nghèo, hay lúc hoang mang, không biết phải làm gì thì đây là lúc
bạn thực tập như thế. Nếu tất cả mọi người đều thực tập như thế thì chúng ta có
đủ bình an và sáng suốt để vượt qua bất cứ hoàn cảnh khó khăn nào. Thực tập
quay về nương tựa cho ta niềm vui và bình an trong cuộc sống hàng ngày.
Chế Tác Năng Lượng Chánh Niệm
Chánh niệm là một loại
năng lượng giúp đem tâm về với thân để ta có thể an trú bây giờ và ở đây. Và từ
đó có thể tiếp xúc với sự sống, với biết bao màu nhiệm và giúp ta thực sự sống.
Chánh niệm giúp ta ý thức những gì đang xảy ra ngay lúc này trong cơ thể, trong
cảm thọ, ý tưởng của ta cũng như những gì đang xảy ra bên ngoài thế giới. Chúng
ta biết rằng buổi sáng với ánh mặt trời mọc sương mù bao phủ núi đồi tạo nên một
cảnh tượng vô cùng đẹp đẽ. Chúng ta muốn mở rộng lòng thưởng thức vẻ đẹp của một
sớm mai biết rằng cảnh đẹp ấy sẽ nuôi dưỡng ta rất nhiều. Nhưng đôi khi vì chìm
đắm trong cảm xúc và ý tưởng mông lung, chúng ta đã bỏ lỡ dịp thưởng thức những
gì đang xảy ra bây giờ và ở đây.
Trong khi có người biết
mở rộng tâm hồn để thưởng thức núi đồi hùng vĩ, ánh mai huy hoàng, thân và tâm
được tắm mình trong thiên nhiên thì có người đã để cho lo lắng, buồn giận cản lối
nên đã không tiếp xúc được với những hùng vĩ của đất trời. Cảm xúc là chướng ngại
giữa ta và nước Chúa, giữa ta và Tịnh Độ. Vậy chúng ta phải làm gì?
Chúng ta nghĩ rằng
chúng ta phải loại bỏ cảm xúc để có được tự do, để thưởng thức cảnh mặt trời mọc
buổi sáng, chúng ta coi lo sợ, giận hờn như kẻ thù. Chúng ta nghĩ rằng nếu
không có lo lắng, buồn giận thì chúng ta sẽ được tự do. Chúng là những Chướng
Ngại làm cho ta không tiếp xúc được với những gì nuôi dưỡng. Trong những trường
hợp như thế, cần nhất là theo dõi hơi thở chánh niệm, nhẹ nhàng nhận diện những
cảm thọ lo lắng, buồn giận.
Thở vào. Tôi biết là tôi đang lo lắng.
Thở ra, tôi mỉm cười với lo lắng trong tôi.
Có thể là bạn có tập khí
hay lo, hoặc bạn biết rằng lo cũng chẳng có gì là cần thiết hay giúp ích. Bạn
muốn giải tỏa lo lắng buồn giận vì lo lắng là trở ngại cho bạn không tiếp xúc
được những màu nhiệm của cuộc sống. Nhưng lo lắng đã là một phần của bạn cho nên
mỗi khi lo lắng trỗi dậy, bạn cần có mặt chăm sóc nỗi lo lắng ấy một cách nhẹ
nhàng và bình an. Bằng hơi thở và bước chân ý thức bạn chế tác năng lượng chánh
niệm. Chỉ có năng lượng chánh niệm mới giúp bạn làm được việc ấy. Với năng lượng
chánh niệm, bạn nhận diện và ôm ấp những lo lắng, buồn giận một cách nhẹ nhàng.
Khi con khóc bạn
không bao giờ muốn trừng phạt con vì con bạn chính là bạn. Lo lắng, phiền giận
cũng như con bạn. Không nên đối xử tàn bạo với lo lắng, phiền muộn, không thể
ném chúng ra ngoài cửa sổ.
Phép thực tập đơn giản
là nhận diện. Hãy tiếp tục theo dõi hơi thở, bước đi chánh niệm và với năng lượng
mà bạn chế tác, bạn nhận diện những lo lắng, phiền muộn của bạn nặng nhẹ tới
đâu và mỉm cười, ôm ấp chúng. Nếu bạn giận với nổi giận của mình thì bạn sẽ giận
lên gấp 10 lần. Như vậy là không khôn ngoan. Bạn sẽ đau khổ vì phiền giận của bạn
rồi. Khi em bé khóc, người mẹ nhẹ nhàng bế em bé lên vỗ về, nâng niu. Tình
thương yêu của bà mẹ thấm vào em bé và em bé sẽ ngừng khóc.
Năng lượng chánh niệm
giúp bạn có khả năng nhận diện và ôm ấp nỗi buồn. Bạn đã bắt đầu cảm thấy nhẹ lòng.
Em bé trong bạn đã bình an. Giờ đây bạn có thể thưởng thức cảnh huy hoàng của mặt
trời lặn và cho mình cơ hội được nuôi dưỡng những mầu nhiệm của cuộc sống trong
mình và quanh mình.
Mang Theo Chánh Niệm Bên Mình
Chúng ta thường mang theo điện thoại cầm tay không rời. Bạn nghĩ là nếu không có điện thoại cầm tay thì không sống được. Bạn lo khi quên điện thoại ở nhà hay sắp hết pin. Khi thực tập chánh niệm, bạn có thể mang theo chánh niệm với mình như mang theo điện thoại.
Bất kỳ bạn đi đâu, thực
tập chánh niệm cũng theo bạn. Trong đời sống hàng ngày, ta cần có nhiều hướng
tâm linh để giúp ta có khả năng chăm sóc những niềm vui, nỗi khổ của ta. Thực tập
chánh niệm giúp ta có một nơi để an trú. Chăm lo bồi dưỡng chánh niệm sẽ giúp
cho năng lượng chánh niệm càng ngày càng phát triển và hùng mạnh. Bất kỳ đi đâu,
chúng ta cũng cảm thấy tự tin. Có lẽ tự tin hơn cả khi ta có chiếc điện thoại cầm
tay. Chúng ta có thể vượt qua bất kỳ khó khăn nào. Ai cũng có thể thở hơi thở
chánh niệm, kể cả các em bé. Ai cũng có thể uống tách trà trong chánh niệm. Khi
trong cơ thể bạn đã ngập tràn chánh niệm, bạn nói, bạn cười, bạn đi sẽ luôn
trong chánh niệm. Năng lượng chánh niệm đang sống động trong bạn. Chánh niệm đi
đôi với định lực. Chế tác năng lượng niệm và định mỗi ngày giúp bạn chuyển hóa
sợ hãi, buồn giận và chấm dứt khổ đau.
Niệm và định đưa đến
tuệ giác. Hạt giống Tuệ Giác của sự hiểu biết tỏ tường có sẵn trong mỗi chúng
ta. Nhìn những bước chân vững chãi thảnh thơi của bạn, tôi thấy được chất thánh
trong bạn đang hiện hữu. Sự thật là ai cũng mang trong mình những chất thánh,
tính Bụt có mặt trong mọi người. Khi Bụt trong ta đang sống, ta không còn sợ
hãi hay khổ đau. Hạnh phúc là điều có thể có được.
0 Đánh giá