Chương 2. Bí ẩn bên ngoài tâm trí

Osho - Con đường tôi đi - Con đường của mây trắng

Chương 2. Bí ẩn bên ngoài tâm trí

Osho kính yêu,

Mây trắng đẹp ơi,

Tại sao chúng tôi may mắn có thầy ở bên - và tại sao chúng tôi ở cùng thầy?

Những cái tại sao bao giờ cũng không thể trả lời được. Với tâm trí, dường như là bất kì khi nào bạn có thể hỏi một cái tại sao, nó đều được trả lời. Nhưng đấy là giả thiết sai lầm. Không cái tại sao nào đã từng được trả lời hay có thể được trả lời. Sự tồn tại có đấy - không có tại sao về nó. Nếu bạn hỏi, nếu bạn cứ cố nài nỉ, bạn có thể tạo ra câu trả lời - nhưng câu trả lời đó sẽ là câu trả lời được bịa ra; đấy thực sự không phải là câu trả lời. Bản thân việc hỏi về cơ bản đã là ngớ ngẩn.

Cây cối có đấy - bạn không thể hỏi tại sao.

Bầu trời có đấy - bạn không thể hỏi tại sao.

Sự tồn tại có đấy, sông chảy, mây trôi - bạn không thể hỏi tại sao.

Tâm trí hỏi tại sao, tôi biết điều đó. Tâm trí tò mò; nó muốn biết tại sao về mọi thứ. Nhưng đây là bệnh trong tâm trí, và đó là cái gì đó không thể được thoả mãn bởi vì nếu bạn trả lời cái tại sao này, cái tại sao khác sẽ nảy sinh ngay lập tức. Mọi câu trả lời chỉ tạo ra thêm nhiều câu hỏi. Và tâm trí sẽ không thoả mãn chừng nào câu trả lời tối thượng chưa được trao cho bạn - mà lại không có câu trả lời tối thượng. Với câu trả lời tối thượng tôi muốn nói rằng bạn không thể hỏi thêm bất kì cái tại sao nào nữa. Nhưng không có khả năng nào về trạng thái như thế cả. Bất kì cái gì được nói ra, cái tại sao lại trở thành có liên quan.

Đây đã là toàn bộ nỗ lực ngớ ngẩn của các triết gia: Tại sao lại có thế giới này? Do vậy họ suy nghĩ và họ tạo ra lí thuyết về nó: Thượng đế tạo ra thế giới. Nhưng tại sao Thượng đế lại tạo ra nó? Thế rồi lại thêm lí thuyết và rồi cuối cùng: Tại sao lại Thượng đế? Cho nên điều đầu tiên cần phải biết là về phẩm chất này của tâm trí, điều nó cứ hỏi tại sao mãi. Giống như lá mọc ra từ cây, cái tại sao mọc ra từ tâm trí - bạn cắt đi một cái tại sao, nhiều cái tại sao khác lại mọc ra. Bạn có thể thu thập nhiều câu trả lời nhưng đúng câu trả lời thì không có đó. Và chừng nào câu trả lời chưa có đó, tâm trí còn tiếp tục, không ngưng nghỉ trong việc tìm kiếm. Cho nên đây là điều đầu tiên tôi muốn nói với bạn: Chớ có khăng khăng nhiều về cái tại sao.

Tại sao chúng ta cứ khăng khăng? Tại sao chúng ta cứ muốn biết nguyên nhân? Tại sao chúng ta muốn đi sâu hơn vào trong một điều và đi tới chính cơ sở của nó? Tại sao?... Bởi vì nếu bạn biết mọi thứ tại sao, nếu bạn biết mọi câu trả lời về một điều, bạn đã trở thành người chủ về điều đó. Thế thì điều đó có thể bị thao túng. Thế thì điều đó không còn là bí ẩn nữa; không còn kính sợ, không còn ngạc nhiên về nó. Bạn đã biết nó, bạn đã giết chết bí ẩn.

Tâm trí là kẻ sát hại, kẻ ám sát - kẻ ám sát mọi bí ẩn. Và tâm trí bao giờ cũng thấy dễ chịu với bất kì cái gì chết. Với bất kì cái gì sống tâm trí cảm thấy không thoải mái, bởi vì bạn không thể là người chủ hoàn toàn. Việc sống bao giờ cũng có đó - không thể dự đoán được. Tương lai không thể được cố định cho cái đang sống, và bạn không biết nơi nó sẽ đi, nơi nó sẽ dẫn đến. Với vật chết mọi thứ là chắc chắn và cố định. Bạn cảm thấy dễ chịu. Bạn không phải lo nghĩ về nó, bạn chắc chắn.

Làm mọi thứ thành chắc chắn là thôi thúc sâu sắc trong tâm trí bởi vì tâm trí sợ cuộc sống. Tâm trí tạo ra khoa học chỉ để giết chết mọi khả năng của cuộc sống. Tâm trí cố gắng tìm lời giải thích. Một khi lời giải thích được tìm thấy, bí ẩn tan biến. Bạn hỏi một điều tại sao và điều đó được trả lời, thế thì tâm trí thấy dễ chịu. Bạn đạt được gì qua việc đó? Bạn chẳng đạt được gì cả, bạn đã đánh mất cái gì đó - bí ẩn đã bị mất.

Bí ẩn làm cho bạn không thoải mái bởi vì nó là cái gì đó còn lớn hơn bạn, cái gì đó mà bạn không thể thao túng được, cái gì đó mà bạn không thể dùng được như một vật; cái gì đó mà trước nó bạn bị trần trụi và bất lực - cái gì đó mà trước nó bạn đơn giản tan biến đi. Bí ẩn cho bạn cảm giác về cái chết; do đó mới có biết bao đòi hỏi về cái tại sao - tại sao thế này, tại sao thế kia. Đây là điều đầu tiên cần phải nhớ.

Nhưng đừng nghĩ rằng tôi đang tránh né câu hỏi của bạn. Tôi không tránh né nó, tôi chỉ định nói cho bạn đôi điều về tâm trí - tại sao nó hỏi. Và nếu bạn có thể duy trì cảm giác bí ẩn, tôi sẽ đưa ra câu trả lời. Nếu cảm giác về cái bí ẩn vẫn được duy trì thế thì việc trả lời là không nguy hiểm, nó có thể có ích. Thế thì mọi câu trả lời đều sẽ dẫn bạn vào bí ẩn sâu sắc hơn. Thế thì toàn bộ vấn đề trở thành khác hẳn về chất. Thế thì bạn hỏi không phải để được lời giải thích, thế thì bạn hỏi để vào sâu hơn trong bí ẩn. Thế thì tò mò không còn mang tính tâm trí nữa, thế thì nó trở thành đòi hỏi - đòi hỏi sâu sắc của bản thể.

Bạn có thấy khác biệt không? Nếu bạn khát khao lời giải thích, đấy là điều xấu, và thế thì tôi sẽ là người cuối cùng thực hiện việc đó bởi vì thế thì tôi trở thành kẻ thù của bạn, thế thì tôi làm mọi thứ chết quanh bạn. Các nhà thượng đế học đã làm cho ngay cả Thượng đế cũng thành thứ chết - họ đã giải thích về điều ấy quá nhiều, họ đã trả lời quá nhiều thứ về Thượng đế, đó là lí do tại sao Thượng đế chết. Loài người không giết chết Thượng đế - các tu sĩ, họ mới là những người đã giết chết ngài. Họ giải thích ngài quá nhiều đến mức không còn gì bí ẩn nữa. Và Thượng đế là gì nếu không còn bí ẩn trong đó? Nếu đấy chỉ là lí thuyết mà bạn có thể thảo luận, học thuyết mà bạn có thể phân tích, niềm tin mà bạn có thể chấp nhận hay phủ nhận, thì bạn còn lớn hơn và Thượng đế này chỉ là một phần vật dụng trong tâm trí bạn - nó là thứ chết.

Bất kì khi nào tôi nói với bạn, nhớ điều này: bất kì điều gì tôi nói đều không giết chết đòi hỏi của bạn, không đưa ra cho bạn sự giải thích. Tôi không quan tâm tới việc trao cho bạn câu trả lời. Hơn thế, ngược lại, tôi định làm cho bạn đòi hỏi thêm, thấm nhuần sâu sắc vào trong bí ẩn. Câu trả lời của tôi sẽ trao cho bạn những câu hỏi sâu sắc hơn, và một khoảnh khắc sẽ tới khi mọi việc hỏi đều bị vứt bỏ - không phải bởi vì bạn đã nhận được mọi câu trả lời mà bởi vì mọi câu trả lời đều vô ích. Và thế thì bí ẩn là toàn bộ, thế thì nó là mọi điều xung quanh, cả bên ngoài lẫn bên trong. Thế thì bạn trở thành một phần của nó, thế thì bạn nổi lên trong nó, thế thì bạn cũng trở thành sự hiện hữu bí ẩn, và chỉ có thế thì các cánh cửa mới mở ra.

Bây giờ tôi có thể trả lời tại sao tôi lại ở đây với các bạn và tại sao các bạn lại ở đây với tôi.

Điều đầu tiên: không phải chỉ có ở đây vào khoảnh khắc này mà bạn đang ở cạnh tôi - bạn đã cùng với tôi từ trước đây. Cuộc sống có quan hệ chằng chịt lẫn nhau, nó là dòng chảy tựa con sông. Chúng ta phân chia quá khứ, hiện tại và tương lai, nhưng phân chia chỉ là tiện dụng. Cuộc sống là không phân chia. Dòng chảy cuộc sống là đồng đại.

Sông Hằng từ tận thượng nguồn, sông Hằng chảy qua Himalaya, sông Hằng trên bình nguyên, sông Hằng đổ vào đại dương - đó là một. Nó là đồng đại. Cội nguồn và kết thúc, điểm đầu và điểm cuối, không phải là hai sự vật tách biệt - đấy chỉ là một dòng chảy. Đó không phải là quá khứ và tương lai, đó là hiện tại vĩnh hằng. Điều này cần phải được hiểu rất sâu sắc.

Bạn đã từng bên tôi. Bạn đang bên tôi. Vấn đề không phải là quá khứ. Nếu bạn có thể im lặng, nếu bạn có thể gạt tâm trí mình sang bên một chút, nếu bạn có thể trở thành mây trắng bồng bềnh trên núi, không suy nghĩ, chỉ hiện hữu, bạn sẽ cảm thấy điều ấy. Bạn đã từng bên cạnh tôi, bạn đang bên cạnh tôi, bạn sẽ bên tôi. Việc ở bên tôi không phải là vấn đề thời gian.

Ai đó hỏi Jesus: Thầy nói về Abraham - làm sao thầy biết được?... Bởi vì có lỗ hổng dài giữa thời đại của Abraham và Jesus, hàng nghìn năm. Và Jesus đã nói một câu rất bí ẩn, câu bí ẩn nhất mà Jesus đã từng khẳng định. Ông ấy nói: Trước khi Abraham hiện hữu, ta hiện hữu. Trước khi Abraham hiện hữu, ta hiện hữu. Thời gian biến mất.

Cuộc sống là hiện tại vĩnh hằng. Chúng ta bao giờ cũng ở đây và bây giờ - mãi mãi, mãi mãi. Hình dạng khác nhau, dáng dấp khác nhau, tất nhiên, cả tình huống cũng khác nhau. Nhưng chúng ta bao giờ và bao giờ cũng vẫn bên nhau.

Cá nhân là hư cấu. Cuộc sống không phân chia. Chúng ta không như những hòn đảo, chúng ta là một. Cái một này cần phải được cảm thấy, và một khi bạn cảm thấy cái một này, thời gian biến mất, không gian trở thành vô nghĩa. Bỗng nhiên bạn được chuyển ra khỏi cả không gian và thời gian. Thế thì bạn hiện hữu - đơn giản bạn hiện hữu.

Ai đó hỏi Phật: Thầy là ai? Còn Phật nói: ta không thuộc đẳng cấp nào cả. Ta đang đây. Ta đây, nhưng ta không thuộc vào đẳng cấp nào cả.

Ngay bây giờ bạn có thể có thoáng nhìn. Nếu bạn không suy nghĩ, bạn là ai? Thời gian đâu? Có quá khứ nào không? Thế thì có tương lai nào không? Thế thì khoảnh khắc này trở thành vĩnh hằng. Toàn bộ quá trình thời gian chỉ là bây giờ được kéo dài ra. Toàn bộ không gian chỉ là ở đây kéo dài ra.

Cho nên khi bạn hỏi tại sao tôi lại ở đây, hay tại sao bạn lại ở đây, thì vì đấy là cách duy nhất của hiện hữu. Tôi không thể ở đâu khác được, bạn không thể ở đâu khác được. Đây là cách chúng ta trở nên được nối với nhau. Bạn có thể không có khả năng thấy điều đó ngay lúc này. Các mối nối chưa đủ rõ rệt cho bạn bởi vì vô thức riêng của bạn còn chưa rõ rệt cho bạn, bởi vì bạn không biết về bản thân mình trong tính toàn bộ của mình.

Bạn mới biết có một phần mười về sự hiện hữu mình, còn chín phần mười vẫn trong bóng tối.

Bạn cũng giống như một khu rừng với một chút ít chỗ quang đãng. Cây đã bị chặt và một chỗ nhỏ đã được tạo ra trong đó. Nhưng ngay bên ngoài vùng quang đãng nhỏ hẹp đó khu rừng tối tăm vẫn tồn tại. Bạn không biết về biên giới của nó. Và bạn sợ bóng tối và thú vật hoang dại đến độ bạn chưa bao giờ rời khỏi vùng quang đãng của mình. Nhưng vùng quang đãng đó chỉ là một phần của khu rừng tối này. Bạn chỉ biết có một phần bản thể mình.

Tôi thấy bạn như toàn bộ bóng tối của bạn, toàn bộ khu rừng của bạn. Và một khi tôi thấy một cá nhân riêng lẻ trong tính toàn bộ của người đó, mọi cá nhân cũng đều được bao hàm, bởi vì khu rừng đó không tách bạch. Trong bóng tối đó những biên giới gặp nhau, trộn lẫn và trở thành một.

Bạn đang ở đây. Nếu tôi trở nên quá chú ý tới một cá nhân, thế thì tôi đang tập trung vào chính mình. Nhưng dẫu thế, dù tập trung, tôi vẫn liên tục cảm thấy các biên giới của bạn đang trộn lẫn với biên giới khác. Cho nên để chắc chắn tôi có thể coi bạn như một cá nhân, nhưng trong thực tế thì không phải như vậy. Khi tôi không tập trung tôi chỉ nhìn vào bạn mà không thấy bạn - chỉ nhìn thôi, thế thì bạn không còn ở đó nữa. Các biên giới của bạn gặp gỡ với biên giới của người khác, mà không chỉ với con người và loài người - còn gặp gỡ cả với cây cối, tảng đá, với bầu trời... với mọi thứ. Các biên giới là hư cấu, do đó cá nhân cũng là hư cấu.

Tôi đang ở đây bởi vì tôi không thể ở nơi nào khác được. Đây là cách thức cuộc sống đã xảy ra. Bạn đang ở đây bởi vì bạn không thể ở nơi nào khác được. Đây là cách thức cuộc sống đã xảy ra cho bạn. Nhưng thật khó mà chấp nhận điều đó. Tại sao lại khó chấp nhận được điều đó? - bởi vì thế thì bạn không thể thao túng nó được, thế thì cuộc sống trở nên lớn hơn bạn.

Nếu tôi nói bạn đang ở đây bởi vì bạn là người tìm kiếm chân lí vĩ đại, thế thì bạn cảm thấy dễ chịu. Nếu bạn ở đây bởi vì bạn là người tìm kiếm vĩ đại thì bản ngã được đáp ứng. Thế thì nếu bạn chọn lựa, bạn có thể đi. Thế thì bạn là người chọn lựa. Thế thì bạn đang kiểm soát được cuộc đời, không phải là bị cuộc đời kiểm soát. Nhưng tôi không nói như thế, tôi nói bạn ở đây bởi vì cuộc sống đã xảy ra theo cách này. Bạn không thể đã chọn lựa, đấy không phải là chọn lựa của bạn. Ngay cả việc bạn bỏ đi, đó cũng vẫn không phải là sự chọn lựa của bạn. Một lần nữa, đó sẽ là cách thức cuộc sống xảy ra cho bạn. Nếu bạn chọn ở lại, điều đó nữa cũng không phải là sự chọn lựa. Chọn lựa là không thể có. Chọn lựa chỉ có thể có với bản ngã.

Bất kì khi nào bản ngã không được nuôi dưỡng, bạn đều cảm thấy khó chịu, không thoải mái. Cho nên có hai cách làm dễ chịu: một cách là tiếp tục nuôi dưỡng bản ngã, cách kia đơn giản vứt bỏ nó. Và nhớ, cách thứ nhất là tạm thời. Bạn càng nuôi dưỡng bản ngã nhiều, nó càng đòi hỏi nhiều hơn, và không có kết thúc cho nó.

Cho nên tôi bảo bạn: cuộc sống đã xảy ra theo cách mà tôi ở đây và bạn cũng ở đây. Và nó đã xảy ra nhiều lần trước đây, và nó sẽ tiếp tục xảy ra theo cùng cách đó. Nếu bạn có thể hiểu được điều này, nhiều điều thêm nữa sẽ lập tức trở nên có thể. Nếu bạn hiểu điều này, bạn sẽ cởi mở hơn, bớt đóng kín hơn, mong manh hơn, đón nhận hơn. Thế thì bạn không sợ sệt. Thế thì cuộc sống có thể đi qua bạn. Thế thì cuộc sống trở thành cơn gió thoảng, và bạn trở thành căn phòng trống, còn cuộc sống đến rồi đi... mà bạn lại cho phép nó. Cho phép chính là bí mật - bí mật của mọi bí mật.

Do đó tôi nhấn mạnh, nhất quyết rằng bạn không ở đây theo chọn lựa thuộc phần bạn. Tôi không ở đây theo bất kì chọn lựa nào thuộc phần tôi. Chừng nào tôi còn có liên quan, không thể có bất kì chọn lựa nào, bởi vì tôi không hiện hữu. Chừng nào bạn còn có liên quan, bạn có thể còn đang trong ảo tưởng là bạn ở đây bởi chọn lựa của bạn, nhưng đấy không phải là vấn đề.

Và tôi cũng không định nuôi dưỡng cho bản ngã của bạn bởi vì chúng phải bị phá huỷ. Đó là toàn bộ nỗ lực của tôi: làm sao phá huỷ bạn - bởi vì một khi biên giới của bạn bị phá huỷ, bạn là vô hạn. Ngay khoảnh khắc này điều ấy cũng có thể xảy ra. Không có rào chắn nào cho nó hết - chỉ có sự níu bám của bạn.

Nhiều người đến tôi và hỏi: Chẳng lẽ chúng tôi đã từng ở bên thầy trước đây sao? Nếu tôi nói có, họ cảm thấy hài lòng. Nếu tôi nói không, họ cảm thấy buồn bã, thất vọng. Tại sao? Chúng ta sống trong hư cấu. Bạn ở đây với tôi - điều ấy cũng chẳng có ý nghĩa gì lắm; bạn đã ở bên tôi trong quá khứ - điều đó dường như nhiều ý nghĩa hơn. Và bạn đang bỏ lỡ khoảnh khắc này khi bạn có thể thực sự bên tôi - bởi vì ở bên tôi không phải là hiện tượng vật lí. Bạn có thể ngồi cạnh tôi mà bạn không thể đang cùng tôi. Bạn có thể níu bám tôi trong nhiều năm mà bạn có thể vẫn không cùng tôi trong một khoảnh khắc - bởi vì cùng với tôi chỉ có nghĩa là bạn không hiện hữu.

Tôi không hiện hữu, và nếu chỉ một khoảnh khắc bạn cũng không hiện hữu, thì sẽ có sự gặp gỡ - thế thì hai cái trống rỗng gặp nhau. Nhớ lấy, chỉ có hai cái trống rỗng mới có thể gặp nhau, không thể có sự gặp nhau khác được. Bất kì khi nào bạn có sự gặp gỡ điều đó có nghĩa là hai cái trống rỗng hội nhập.

Bản ngã rất cứng rắn, quá vững chắc nên không thể hội nhập được. Cho nên các bạn có thể tranh đấu, va chạm, nhưng các bạn không thể gặp gỡ. Bạn có thể nghĩ rằng va chạm này của hai bản ngã là gặp gỡ; nhưng đấy không phải là loại gặp gỡ. Các bạn đến cùng nhau nhưng các bạn lại chưa bao giờ sống cùng nhau. Các bạn gặp nhau mà các bạn vẫn chưa gặp. Các bạn động chạm vào nhau bên ngoài thế mà các bạn vẫn còn chưa được chạm tới. Cái trống rỗng bên trong của bạn vẫn còn là mảnh đất hoang sơ, nó chưa được hiểu thấu.

Nhưng khi bản ngã không có đó, khi bạn không cảm thấy nhiều về cái tôi, khi bạn không nghĩ về bản thân mình chút nào, khi không có cái ngã, đó là điều Phật gọi là anatta - vô ngã. Ông ấy bị hiểu nhầm quá nhiều. Ở Ấn Độ, người ta nói về atman - cái ngã, cái ta tối cao. Mọi người đều tìm kiếm cái ta tối cao - cách trở thành cái ta tối thượng. Và thế rồi Phật tới và ông ấy nói: Không có cái ngã nào cần được đạt tới cả; thay vì thế xin hãy là vô ngã. Giáo huấn của ông ấy không thể được chấp nhận. Phật bị tống ra khỏi đất nước này. Ông ấy không được chấp nhận ở đâu cả. Vị Phật bao giờ cũng bị tống khứ. Đi đến đâu ông ấy cũng sẽ bị tống khứ ra, bởi vì ông ấy động chạm tới bạn quá sâu sắc đến độ bạn không thể tha thứ được điều đó. Ông ấy nói bạn không hiện hữu.

Khi bạn là trống rỗng, khi chỉ có chân không tồn tại, việc gặp gỡ xảy ra. Bất kì ai có khả năng trở thành trống rỗng đều sẽ hội nhập. Và đây là cách duy nhất trở thành một với sự tồn tại. Bạn có thể gọi nó là tình yêu, bạn có thể gọi nó là lời cầu nguyện, bạn có thể gọi nó là thiền, hay bất kì điều gì bạn muốn.

Bạn đang ở đây bởi vì cuộc sống đã xảy ra theo cách đó.

Tôi đang ở đây bởi vì đây là cách cuộc sống đã xảy ra cho tôi.

Và khả năng về sự hiện hữu của bạn ở gần tôi có thể được sử dụng, có thể bị dùng sai mà cũng có thể bị bỏ lỡ nữa. Nếu bạn bỏ lỡ, điều đó nữa cũng không phải là lần đầu. Nhiều lần bạn đã cùng với tôi. Có thể không đích xác đã cùng với tôi; nhiều lần bạn đã cùng với một Phật và đó là đã cùng với tôi rồi. Nhiều lần bạn đã cùng với một jinna, cùng với một Mahavira, và đó là đã cùng với tôi rồi. Nhiều lần bạn đã ở xung quanh Jesus hay Moses hay Lão tử - đó là đã cùng với tôi rồi. Một Lão Tử hay một Phật không thể được định nghĩa theo bất kì cách nào; họ là hai cái trống rỗng, và hai cái trống rỗng không có phẩm chất khác biệt. Bạn có thể đã ở cùng với Lão Tử và tôi nói bạn đã cùng với tôi, bởi vì không có gì tạo ra bất kì sự phân biệt nào. Một Lão Tử là một sự trống rỗng. Hai cái trống rỗng chỉ là một, bạn không thể tạo ra bất kì sự phân biệt nào. Nhưng bạn đã lỡ. Bạn đã lỡ nhiều lần. Bạn có thể lỡ lần nữa.

Và nhớ, bạn đang khôn ngoan, láu lỉnh, tính toán. Cho dù bạn lỡ, bạn sẽ lỡ rất ngôn ngoan. Bạn sẽ hợp lí hoá nó. Bạn sẽ nói chẳng có gì thu được cả. Hay bạn sẽ tìm ra lí lẽ để che dấu sự kiện. Nếu bạn trở nên tỉnh táo về khả năng bị lỡ này, thế thì việc gặp gỡ lập tức là có thể có. Và tôi nói ngay - không cần phải trì hoãn nó.

Và điều này là có ý nghĩa, rằng cuộc sống đã xảy ra theo cách mà bạn đang ở đây. Hàng triệu người đang có đó và cuộc sống không xảy ra theo cách như vậy. Bạn thật may mắn, nhưng đừng làm cho điều đó thành thứ nuôi dưỡng cho bản ngã - bởi vì nếu bản ngã của bạn chiếm được bất kì thứ gì bên ngoài nó và trở nên mạnh hơn, bạn sẽ lỡ dịp may đó. Bạn đang may mắn, nhưng vẫn còn một khả năng để ngỏ. Bạn có thể lớn lên trong nó, bạn có thể vứt bỏ nó. Và điều này hiếm thấy - hiếm vì nhiều lí do.

Trước hết, rất khó bị hấp dẫn vào một người là trống rỗng - rất khó, bởi vì cái trống rỗng không có từ lực như vậy. Bạn bị hấp dẫn vào người đã kiếm được cái gì đó. Tại sao chúng ta lại bị hấp dẫn vào một người đã kiếm được cái gì đó? - bởi vì chúng ta có ham muốn. Chúng ta bao giờ cũng muốn được cái gì đó. Bạn bị hấp dẫn vào chính khách, người có quyền lực bởi vì bạn là người hướng quyền lực, bạn muốn quyền lực. Cho nên bất kì ai có nó đều trở thành thần tượng, thành anh hùng. Bạn bị hấp dẫn vào người giầu có không tưởng tượng nổi. Bởi vì bạn nghèo, sâu trong bạn là khao khát về giầu có. Cho nên bất kì ai có sự giầu có đều trở thành lí tưởng. Nhưng tại sao người ta lại bị hấp dẫn về một người không có gì cả?

Đây là điều may mắn, cơ hội hiếm hoi. Đôi khi cuộc sống xảy ra theo cách mà bạn trở nên bị hấp dẫn vào người không có cái gì, người trống rỗng. Bạn không định có được bất kì cái gì từ người đó; thay vì thế, mọi thứ đều bị mất đi với người đó. Đấy là trò chơi nguy hiểm. Cho nên bạn là người mạo hiểm - đó là lí do tại sao bạn ở đây. Và chừng nào bạn còn chưa có mạo hiểm toàn bộ, bạn sẽ bỏ lỡ, bởi vì mạo hiểm này không thể là bộ phận được, bộ phận không thể được chấp nhận. Đó không phải là luật của trò chơi này.

Cho nên đừng giữ lại, hãy đặt cọc mọi thứ bạn có. Việc ấy nguy hiểm đấy, mạo hiểm đấy. Đó là lí do tại sao tôi nói hiếm khi bị hấp dẫn vào một Phật hay vào một Jesus. Rất ít người bị hấp dẫn tới. Bạn đã biết về Jesus rồi đấy... rất ít người, chỉ có mười hai tông đồ. Và toàn là những người rất bình thường: ngư dân, tiều phu, nông dân - chẳng có ý nghĩa gì về mọi phương diện, chỉ là những dân thường. Tại sao những người bình thường đó lại bị hấp dẫn tới Phật hay Jesus? Là bình thường chính là mang phẩm chất rất phi thường, bởi vì những người khác thường hay theo đuổi vị kỉ nào đó - giầu sang, quyền lực, địa vị. Nông dân, ngư dân, tiều phu - những người không quan trọng, hoàn toàn bình thường, không tìm kiếm thành đạt nào - họ trở nên bị hấp dẫn tới Jesus.

Để là người bình thường đã là hiếm; để là người tuyệt đối bình thường thì phải thực sự phi thường. Tương truyền các thiền sư liên tục nói: Trở thành bình thường và thế thì ông sẽ trở thành phi thường. Mọi người bình thường đều cố thành phi thường - đó là điều thông thường. Vẫn còn bình thường đi. Điều đó nghĩa là không tìm kiếm cái gì, không tìm tòi thành đạt, thực sự, không theo bất kì con đường hướng mục đích nào, chỉ sống hết khoảnh khắc nọ đến khoảnh khắc kia, trôi nổi. Đó là điều tôi đã nói - trôi nổi tựa mây trắng.

Sự có mặt của bạn ở đây là điều hiếm hoi cũng còn vì những lí do khác nữa... bởi vì tâm trí con người bao giờ cũng sợ cái chết. Nó níu bám lấy cuộc sống, thèm khát sống có đó. Ngay cả trong khổ nó vẫn níu bám cuộc sống - sợ chết sâu sắc. Và khi một người đến tôi, quả thực người đó đang đi đến cái chết, người đó đang đi tới tan biến. Tôi sẽ là vực thẳm cho người đó, vực thẳm không đáy trong đó người đó sẽ rơi xuống, rơi mãi và rơi mãi mà không tới đâu cả! Nếu bạn nhìn vào trong tôi bạn sẽ cảm thấy chóng mặt. Nếu bạn nhìn vào mắt tôi bạn sẽ thấy vực thẳm, và thế thì nỗi sợ sẽ giữ bạn - và việc rơi mãi và rơi mãi... Nghĩ về chiếc lá rụng vào vực thẳm - còn vực thẳm thì vô tận, không đáy nên không thể đạt tới đâu cả, lá chỉ biến mất; rơi mãi, rơi mãi, rơi mãi, nó sẽ biến mất.

Cuộc hành trình tôn giáo bắt đầu nhưng không bao giờ kết thúc. Bạn đến với tôi, bạn rơi vào tôi, bạn biến mất, bạn chẳng bao giờ đạt tới đâu cả. Nhưng sự biến mất đó là niềm vui. Không niềm vui nào khác đã từng được biết tới, không niềm vui nào khác có đó. Niềm vui của việc biến mất hoàn toàn! Hệt như giọt sương sớm tan biến khi mặt trời lên, hay như trong đêm ngọn đèn đất cháy, gió thổi tới và ngọn lửa tắt và bóng tối... Ngọn lửa đã biến mất và bạn không thể tìm thấy nó ở đâu nữa - theo cùng cách đó bạn biến mất.

Hiếm khi người ta tìm kiếm việc tự tử: đây là tự tử, tự tử thực sự! Bạn có thể giết chết thân thể ở bất kì đâu, nhưng bạn không thể giết chết cái ta ở bất kì đâu được. Tại đây bạn sẵn sàng cho tự tử cuối cùng - giết chết cái ta.

Nhưng đừng làm cho tất cả những điều này thành giải thích, chúng không phải là giải thích. Tôi bao giờ cũng chống lại giải thích. Nếu tất cả những điều này làm cho bạn bí ẩn hơn, nếu tất cả những điều này làm cho bạn mơ hồ hơn, điều đó càng nhiều càng tốt. Nếu tâm trí bạn bay lên thành mây khói và bạn không biết cái gì là cái gì, đó là điều kiện tốt nhất.

Osho kính yêu,

Như mọi đám mây, mây trắng bị gió đưa đi.

Đâu là chiều hướng hiện tại của gió?

Có tiềm năng đặc biệt cho thời đại bây giờ không?

Mây trắng không bị gió đưa đi. Hiện tượng đưa đi chỉ tồn tại khi có kháng cự. Nếu mây trắng muốn đi về đông còn gió thổi về tây thế thì mới có việc dẫn đưa - bởi vì chống đối có đó. Nhưng nếu mây không định đi đâu cả, đông và tây có nghĩa như nhau cả, không có kháng cự. Nếu không có ý chí về phần của mây, gió không thể dẫn đưa nó đi được.

Bạn có thể điều khiển chỉ khi ai đó không sẵn sàng thả nổi, không thảnh thơi, không buông xuôi. Nhưng hiện tượng đám mây có nghĩa là nó rất buông xuôi. Nếu gió nói phương đông, mây sẵn sàng; nó đã sẵn sàng đi về phương đông. Không một thoáng suy nghĩ gì về không đi; không một lời chối từ. Nếu mây định đi về phương tây còn gió bắt đầu thổi về phương đông, mây đi về phương đông. Gió không dẫn đưa; việc dẫn đưa chỉ cần khi có ai đó chống lại.

Mọi người đến tôi và nói: Dẫn dắt chúng tôi đi - còn tôi biết điều họ định nói; Hướng dẫn chúng tôi đi - còn tôi biết điều họ định nói. Họ không sẵn sàng; nếu không, cần gì phải được dẫn dắt và hướng dẫn? Bạn đang ở đây với tôi là đủ, mọi việc sẽ xảy ra. Gió thổi về đông và bạn bắt đầu nổi về hướng đông. Nhưng bạn nói: Xin hướng dẫn; bạn nói: Xin dẫn dắt. Bạn đang nói rằng bạn chống lại. Bạn đã chối từ, bạn có bác bỏ; bạn sẽ tranh đấu. Và nếu không có ý chí thuộc về phần mây, làm sao bạn có thể phân biệt được đâu là mây và đâu là gió? Biên giới tồn tại cùng với ý chí.

Nhớ điều này, điều này phải trở thành sáng suốt nền tảng của bạn: biên giới giữa bạn và tôi tồn tại bởi vì ý chí của bạn. Bạn có đó, được bao bọc bởi ý chí. Thế rồi tôi đến và có xung đột. Mây không có ý chí, cho nên đâu là biên giới? Mây kết thúc ở đâu và gió bắt đầu từ đâu? Gió và mây là một. Mây là một phần của gió; gió là một phần của mây. Hiện tượng này là một, không phân chia.

Và gió tiếp tục thổi theo đủ mọi hướng. Cho nên vấn đề không phải là việc chọn hướng; vấn đề là làm sao trở thành mây. Gió cứ thổi đủ mọi hướng. Nó di chuyển, nó thay đổi. Nó bao giờ cũng lồng hết góc nọ đến góc kia. Quả thực, không có hướng, không có bản đồ; toàn bộ sự việc không được vẽ sơ đồ. Không có ai hướng dẫn nó và nói: Bây giờ đi về đông, bây giờ đi về tây. Toàn bộ sự tồn tại làm 'dập dờn' nó. Đó là sự tồn tại dập dờn - tất cả các hướng đều thuộc vào nó. Và khi tôi nói tất cả các hướng, tôi ngụ ý cả tốt lẫn xấu, tôi ngụ ý cả đạo đức lẫn vô đạo đức. Khi tôi nói mọi hướng, tôi ngụ ý tất cả. Gió đang thổi theo đủ mọi hướng. Điều này bao giờ cũng như vậy.

Cho nên nhớ lấy: chưa từng bao giờ có thời đại tôn giáo đặc biệt nào mà cũng chưa từng có thời đại phi tôn giáo, không thể có được. Mọi người hay nghĩ theo cách này bởi vì điều đó nữa cũng cho họ vị kỉ. Ở Ấn Độ, mọi người nghĩ rằng ngày xưa, thời cổ đại, đã có thời đại tôn giáo trên trái đất và bây giờ mọi thứ đã suy đồi - đây là thời đại đen tối nhất. Đó là điều vô nghĩa. Không thời đại nào là tôn giáo cả, không thời đại nào là phi tôn giáo. Tính tôn giáo không liên quan với thời gian, nó liên quan tới phẩm chất của tâm trí.

Cho nên vấn đề không phải là liệu mây đi về phía đông thì đó sẽ là tôn giáo, hay đi về phía tây và nó sẽ là phi tôn giáo. Không. Nếu mây không có ý chí, mây là tôn giáo dù nó đi về bất kì đâu. Còn nếu mây có ý chí, dù nó đi bất kì đâu nó cũng là phi tôn giáo. Và có hai kiểu mây: rất ít người vô ý chí, hàng triệu người có ý chí và phóng chiếu cùng các ham muốn và ý tưởng. Họ đấu tranh với gió. Họ càng tranh đấu nhiều, càng nhiều phiền não sinh ra. Và tranh đấu chẳng dẫn đến đâu cả, bởi vì không gì có thể được làm. Dù bạn có tranh đấu hay không, gió vẫn đi về phương đông và bạn sẽ phải đi về phương đông. Bạn có thể chỉ mang một ý niệm là bạn đã tranh đấu và bạn là một chiến binh vĩ đại, có vậy thôi.

Người hiểu biết dừng tranh đấu. Người đó thậm chí không cố gắng bơi nữa, người đó đơn giản đi theo trận lụt. Chính dòng nước này người đó dùng như một phương tiện; người đó trở thành một với nó và di chuyển theo nó. Đây là điều tôi gọi là buông xuôi, và đây là điều các kinh sách cổ gọi là thái độ của người sùng kính. Buông xuôi, bạn không hiện hữu. Thế thì gió đưa bạn đến bất kì đâu bạn cũng sẽ đi. Bạn không có ý chí nào của riêng mình. Điều này bao giờ cũng là như vậy.

Trong quá khứ đã có chư phật, mây trắng trôi nổi; trong hiện tại có chư phật, mây trắng trôi nổi. Trong quá khứ đã có mây đen điên dại chất đầy ý chí, ham muốn, tương lai; ngày nay chúng có đó. Với ý chí và ham muốn bạn là mây đen - nặng nề. Không ý chí, không ham muốn, bạn là mây trắng - vô trọng lượng. Và khả năng cho cả hai loại mây này bao giờ cũng để mở. Vấn đề là liệu bạn có cho phép buông xuôi hay không.

Đừng nghĩ tới thời gian và thời đại. Thời gian và thời đại là không thiên vị. Chúng không buộc ai phải trở thành phật; chúng không ngăn cản ai trở thành phật. Thời gian và thời đại là không thiên vị. Cho phép bản thân mình được trống rỗng và đây là thời hoàng kim. Cho phép bản thân mình chất đầy quá nhiều ham muốn và đây là thời đại đen tối nhất có thể có, thời kali yuga. Bạn tạo ra thời gian và thời đại quanh mình. Bạn sống trong thời đại và thời gian của riêng mình.

Hãy nhớ, chúng ta không đồng đại theo cách đó. Một người như Jesus là người cổ đại; ông ấy có thể chỉ ở đây, nhưng ông ấy vẫn là người xưa. Ông ấy sống vĩnh hằng thế, bạn không thể gọi ông ấy là hiện đại được. Ông ấy sống toàn bộ đến mức bạn không thể nói rằng ông ấy thuộc vào một mảnh thời gian. Ông ấy không phải là một phần của thế giới kiểu cách đang tới và đi. Sống với tuyệt đối, bạn trở thành tuyệt đối. Sống với vĩnh hằng, bạn trở thành vĩnh hằng. Sống với vô thời gian bạn trở thành vô thời gian.

Nhưng câu hỏi vẫn còn thích hợp theo nghĩa khác. Trên toàn thế giới người ta có cảm giác là một thời đại nào đó, một thời kì nào đó, một cao trào nào đó, một đỉnh điểm, đang tới gần - cái gì đó đang sắp bùng nổ, dường như chúng ta đang đạt tới một điểm đặc biệt trong sự tiến hoá con người. Nhưng tôi muốn nói với bạn: đây lại là trò bản ngã về thời đại. Mọi thời đại đều nghĩ theo cách đó: cái gì đang đạt tới cao trào với chúng ta; chúng ta ở đây, cái gì đó đặc biệt đang sắp xảy ra trên trái đất. Điều này bao giờ cũng như vậy!

Tương truyền rằng khi Adam và Eve bị ném ra khỏi vườn Địa đàng, Adam đã nói với Eve ngay khi họ đi qua cửa: Chúng ta đang trải qua biến đổi lớn lao nhất mà lịch sử chưa từng biết tới. Chính con người đầu tiên nói và nghĩ: biến đổi lớn nhất...

Mọi thời đại đều nghĩ rằng mọi thứ đều đạt tới cao điểm, tới điểm tối thượng, tới điểm cuối cùng, nơi mọi thứ sẽ bùng nổ và con người mới sẽ sinh ra. Nhưng tất cả những cái đó chỉ là hi vọng, ích kỉ, không có nghĩa gì lắm. Bạn sẽ vẫn ở đây vài năm nữa; rồi những người khác sẽ ở đây và họ sẽ nghĩ cũng như vậy. Đỉnh điểm được đạt tới không phải với thời đại mà với cá nhân con người. Cao trào được đạt tới nhưng nó bao giờ cũng được đạt tới với tâm thức, không phải với vô thức tập thể.

Bạn có thể trở thành người tôn giáo. Và thời gian là tốt, thời gian bao giờ cũng tốt. Đừng nghĩ về người khác quá nhiều bởi vì điều này có thể chỉ là việc chạy trốn khỏi chính bạn. Đừng nghĩ về thời đại và cũng đừng nghĩ về loài người - bởi vì tâm trí tinh ranh thế, tâm trí con người tinh ranh thế, bạn không biết...

Tôi đã từng đọc bức thư của một người bạn, người đó nói rằng người đó trở nên thất vọng biết bao với chuyện tình của mình, cứ khi nào trong tình yêu là lại thấy khổ đến nỗi người đó chấm dứt yêu bất kì cá nhân nào và bắt đầu yêu toàn bộ loài người. Bây giờ, toàn bộ loài người thật dễ để yêu; và những người không thể yêu được thì bao giờ cũng yêu toàn thể loài người, không có vấn đề gì. Yêu một cá nhân là rất, rất khó; bản thân điều đó có thể là địa ngục. Bản thân nó có thể là địa ngục bởi vì nó có thể trở thành cõi trời.

Chúng ta tránh né. Người ta bắt đầu nghĩ về người khác chỉ để tránh suy nghĩ về chính mình. Họ bắt đầu nghĩ về thời đại, về thời gian, về hành tinh và cái gì sắp xảy ra cho tâm thức con người, chỉ để né tránh gặp phải vấn đề cơ bản: Cái gì sắp xảy ra cho tâm thức tôi?

Tâm thức bạn nên là mục đích.

Mọi thời gian đều tốt, mọi thời gian đều tốt cho nó.

Xem Chương 3 - Quay về Mục lục