Chương 2. Con ngỗng ở ngoài

Osho - Kinh nghiệm Mật Tông

Chương 2. Con ngỗng ở ngoài

Câu hỏi thứ nhất:

Osho ơi, Liệu có khác biệt gì giữa cách tiếp cận của Shiva và Saraha đối với Mật tông không?

Không thực sự, không bản chất. Nhưng khi có liên quan tới hình dạng thì có. Tôn giáo khác biệt chỉ ở hình dạng, tôn giáo khác biệt chỉ trong phương pháp luận của chúng. Tôn giáo khác biệt khi có liên quan tới cánh cửa đi vào điều thiêng liêng, nhưng không khác biệt về sự tồn tại. Và chỉ có hai khác biệt hình dạng cơ bản: đó là con đường của thành tâm, cầu nguyện, tình yêu; và con đường của thiền, nhận biết. Hai khác biệt cơ bản này còn dai dẳng.

Cách tiếp cận của Shiva là cách tiếp cận của thành tâm; nó là cách tiếp cận của lời cầu nguyện, của tình yêu. Cách tiếp cận của Saraha là cách tiếp cận của thiền, nhận biết. Phân biệt vẫn là hình thức, bởi vì khi tình nhân và thiền nhân đạt tới, họ đều tới cùng đích. Mũi tên của họ được buông ra từ những góc khác nhau, nhưng chúng đều đạt tới cùng mục tiêu. Mũi tên của họ được buông ra từ những cánh cung khác nhau, nhưng chúng đều đạt tới cùng mục tiêu. Cung không phải là vấn đề chung cuộc. Kiểu cung nào bạn chọn không thành vấn đề nếu mục tiêu được đạt tới. Đây là hai cây cung bởi vì con người về cơ bản bị phân chia thành hai loại: suy nghĩ và cảm giác. Hoặc bạn có thể tiếp cận thực tại qua suy nghĩ hoặc bạn có thể tiếp cận thực tại qua cảm giác.

Cách tiếp cận của Phật tử - cách tiếp cận của Phật và Saraha - là qua thông minh. Về cơ bản thông qua tâm trí mà Saraha chuyển động. Tất nhiên tâm trí phải bị bỏ lại đằng sau, nhưng chính tâm trí là cái phải bị bỏ lại đằng sau. Dần dần tâm trí phải biến mất vào trong thiền, nhưng chính tâm trí là cái phải biến mất; chính suy nghĩ là cái phải được biến đổi, và trạng thái vô ý nghĩ phải được tạo ra. Nhưng nhớ lấy: nó là trạng thái vô ý nghĩ, và điều đó có thể được tạo ra chỉ bằng vứt bỏ dần các ý nghĩ, dần dần. Cho nên toàn bộ công việc bao gồm trong phần suy nghĩ.

Cách tiếp cận của Shiva là cách tiếp cận của cảm giác, của trái tim. Cảm giác phải được biến đổi. Tình yêu phải được biến đổi để cho nó trở thành lời cầu nguyện. Theo cách của Shiva, người thành tâm và thượng đế vẫn còn, bhakta và bhagwan vẫn còn. Tại đỉnh tối thượng họ cả hai biến mất vào lẫn nhau. Lắng nghe điều đó thật cẩn thận: khi Mật tông của Shiva đạt tới cực thích tối thượng của nó, ta tan biến vào trong người, và người tan biến vào trong ta; họ cả hai cùng nhau, họ trở thành một đơn vị.

Khi Mật tông của Saraha đạt tới đỉnh tối thượng của nó, nhận biết là: bạn không là phải, bạn không là đúng, bạn không tồn tại, mà cả tôi cũng không; cả hai biến mất. Hai số không, hai không gian trống rỗng tan biến vào lẫn nhau… bởi vì toàn bộ nỗ lực trên con đường của Saraha là làm sao tan biến ý nghĩ, và ta và người đều là các phần của ý nghĩ. Khi ý nghĩ hoàn toàn biến mất, làm sao bạn có thể gọi bản thân mình là tôi? Và bạn sẽ gọi ai là Thượng đế của mình? Thượng đế là một phần của ý nghĩ; đó là sáng tạo ý nghĩ, kết cấu ý nghĩ, kết cấu tâm trí. Cho nên tất cả các kết cấu tâm trí đều tan biến và shunya, trống rỗng, nảy sinh.

Trên con đường của Shiva, bạn không còn yêu hình dạng, bạn không còn yêu con người - bạn bắt đầu yêu toàn thể sự tồn tại. Toàn thể sự tồn tại trở thành người của bạn; bạn được toàn thể sự tồn tại nhắm tới. Tính sở hữu bị vứt bỏ, ghen tị bị vứt bỏ, hận thù bị vứt bỏ; tất cả những điều tiêu cực trong cảm giác đều bị vứt bỏ, và cảm giác trở thành ngày một thuần khiết hơn. Một khoảnh khắc tới khi có tình yêu thuần khiết. Trong khoảnh khắc tình yêu thuần khiết đó, bạn tan biến vào trong người và người tan biến vào trong bạn. Bạn biến mất, nhưng bạn biến mất không giống như hai số không; bạn biến mất như người được yêu biến mất vào trong người yêu và người yêu biến mất vào trong người được yêu.

Cho tới điểm này họ vẫn khác nhau, nhưng điều đó nữa cũng là khác nhau về hình dạng. Bên ngoài điều này, có thành vấn đề gì dù bạn biến mất như người yêu và người được yêu, hay bạn biến mất như hai số không? Điểm cơ bản, điểm nền tảng là ở chỗ bạn biến mất, ở chỗ chẳng cái gì còn lại, ở chỗ chẳng dấu vết nào còn lại. Biến mất đó là chứng ngộ.

Cho nên bạn phải hiểu điều đó: nếu tình yêu hấp dẫn bạn, Shiva sẽ hấp dẫn bạn, và Sách về các bí mật sẽ là kinh thánh Mật tông của bạn. Nếu thiền hấp dẫn bạn, thế thì Saraha sẽ hấp dẫn bạn. Điều đó tuỳ thuộc vào bạn. Cả hai đều phải, cả hai đều đi tới cùng cuộc hành trình. Bạn muốn du hành cùng ai, đấy là chọn lựa của bạn. Nếu bạn có thể một mình và phúc lạc, thế thì Saraha… Nếu bạn không thể phúc lạc khi bạn một mình, và phúc lạc của bạn tới chỉ khi bạn có quan hệ, thế thì Shiva. Đây là khác biệt giữa Mật tông Hindu và Mật tông Phật giáo.

Câu hỏi thứ hai:

Osho kính yêu, tôi bao giờ cũng đồng ý với bất kì điều gì thầy nói - thế thì tại sao cuộc sống của tôi không thay đổi?

Có thể bởi vì sự đồng ý ấy. Nếu bạn đồng ý với tôi, hay nếu bạn bất đồng với tôi, cuộc sống bạn sẽ không thay đổi. Vấn đề không phải là đồng ý hay không đồng ý, vấn đề là ở hiểu biết - và hiểu biết ở ngoài cả hai việc đồng ý và bất đồng.

Thông thường, khi bạn đồng ý, bạn nghĩ bạn đã hiểu tôi. Nếu bạn đã hiểu tôi thế thì sẽ không có vấn đề đồng ý và bất đồng. Làm sao bạn có thể đồng ý với chân lí? - hay bất đồng? Mặt trời đã mọc - bạn đồng ý hay bất đồng không? Bạn sẽ nói vấn đề chẳng liên quan.

Đồng ý, bất đồng, là về lí thuyết, không về chân lí. Cho nên khi bạn đồng ý với tôi, bạn không thật đồng ý với tôi đâu; bạn bắt đầu cảm thấy rằng tôi đồng ý với lí thuyết mà bạn đã mang cùng mình. Bất kì khi nào bạn cảm thấy rằng Osho đồng ý với bạn, bạn đều cảm thấy rằng bạn đồng ý với Osho. Bất kì khi nào tôi không trong đồng ý với bạn thế thì có rắc rối, thế thì bạn không đồng ý với tôi. Hay bạn không lắng nghe điều đó, bạn không nghe thấy điều đó. Bạn đơn giản đóng mình lại khi tôi nói điều gì đó mà không đồng ý với bạn.

Vấn đề không phải là đồng ý hay bất đồng. Vứt điều này đi! Tôi không ở đây để tìm bất kì điều che giấu nào. Tôi không thử bất kì triết lí nào, tôi không ở đây để đề nghị bất kì lí thuyết nào. Tôi không tìm kiếm tín đồ, tôi tìm kiếm đệ tử - và đó là điều hoàn toàn khác, tuyệt đối khác. Đệ tử không phải là người đồng ý: đệ tử là người nghe, người học. Chính từ đệ tử (disciple) bắt nguồn từ việc học, môn học (discipline).

Đệ tử là người cởi mở để học. Tín đồ bị khép kín. Tín đồ nghĩ mình đã đồng ý; bây giờ chẳng có gì và không cần vẫn còn cởi mở - người đó có thể khép kín, người đó có thể đảm đương việc khép kín. Đệ tử không bao giờ có thể đảm đương được việc khép kín, có quá nhiều điều phải học. Làm sao bạn có thể đồng ý hay bất đồng được? Và đệ tử không có bản ngã, cho nên ai sẽ đồng ý và ai sẽ không đồng ý? Đệ tử chỉ là chỗ mở, không có người nào bên trong để đồng ý hay không đồng ý. Chính đồng ý của bạn đang tạo ra rắc rối. Và không ai đã bao giờ được biến đổi qua đồng ý. Đồng ý là rất hời hợt, rất trí năng.

Để được biến đổi người ta cần hiểu biết. Bao giờ hiểu biết cũng tạo ra biến đổi, chuyển hoá. và khi bạn hiểu, bạn không làm điều gì; hiểu biết sẽ bắt đầu làm mọi việc. Không phải là trước hết bạn hiểu, thế rồi bạn thực hành, không. Chính việc hiểu, chính sự kiện hiểu mới đi sâu vào trong trái tim bạn, chìm vào, và có biến đổi.

Biến đổi là hậu quả của hiểu biết.

Nếu bạn đồng ý, thế thì vấn đề nảy sinh: bây giờ làm gì? Mình đã đồng ý, bây giờ điều gì đó phải được thực hành. Đồng ý là rất ngu xuẩn, ngu như bất đồng vậy. Và thế thì tâm trí rất tinh ranh! Bạn chẳng bao giờ biết bạn ngụ ý gì bởi sự đồng ý…

Một vài cảnh: thứ nhất…

Mẹ đứa bé đã chết khi nó còn nhỏ, và bố nó phải làm việc vất vả để nuôi nấng nó cho thích đáng. Cuối cùng cậu nhỏ cũng vào trường cao đẳng. Bức thư đầu tiên của nó là điều thất vọng cho bố nó. Đó là điều thất vọng nhưng ông già này chẳng biết đích xác tại sao. Chắc chắn chẳng có gì thất vọng trong nội dung. Có lẽ cái gì đó trong giọng điệu làm bận lòng ông ta. Bức thư nói: "Bố thân yêu, Mọi thứ đều tốt đẹp cả. Con thích ở đây tại trường cao đẳng này. Con trong đội bóng. Con ở trong hội học sinh đại học tốt nhất trong khu trường. Con được loại 'A' trong kì kiểm tra đại số đầu tiên…"

Sau khi suy nghĩ, người bố mới có khả năng vạch ra khó khăn. Ông ta viết lại, "Này con, bố không muốn dường như là một ông già xuẩn ngốc, nhưng có cái gì đó sẽ làm cho bố rất sung sướng. Không phải là bố nghĩ con bạc bẽo theo bất kì cách nào. Nhưng bố phải làm việc rất vất vả để nuôi nấng con và cho con đi học cao đẳng và bố chưa bao giờ có cơ hội nào cho mình tới trường cao đẳng cả. Điều bố muốn nói là thế này: Sẽ rất có ý nghĩa cho bố nếu con nói, 'Chúng ta đã làm điều này và chúng ta đã làm điều nọ,' thay vì nói 'Con đã làm điều này và con đã làm điều nọ.' Điều đó sẽ giúp cho bố cảm thấy dường như bố có một phần trong tất cả những cái đó."

Đứa con hiểu ngay lập tức và từ đó về sau thư đều về dưới dạng, "Này bố, chúng ta đã thắng cuộc đấu lớn vào thứ bảy vừa rồi. Chúng ta đã có cuộc hẹn hò với một cô gái cừ nhất. Chúng ta vừa được 'A' về lịch sử." Ông già thấy thực sự hài lòng trong việc chia sẻ kinh nghiệm này. Mọi ngày đều vui vẻ cho ông ấy.

Một hôm một bức điện tín tới: "Bố thân yêu, chúng ta làm cho con gái ông trưởng khoa gặp rắc rối rồi. Cô ấy sinh đôi. Con của con chết rồi. Bố định làm gì với của bố đây?"

Tâm trí rất tinh ranh… Quan sát xem… khi bạn đồng ý với tôi, bạn có thực sự đồng ý với tôi không? hay bạn thấy rằng tôi đồng ý được với bạn? Và thế thì tâm trí rất hợp pháp, tâm trí là luật sư: nó có thể tìm ra cách để đồng ý ấy vậy mà vẫn còn như cũ. Không chỉ thế, nhưng khi bạn đồng ý, bạn bắt đầu cảm thấy dường như bây giờ chính trách nhiệm của Osho là biến đổi bạn - bạn có thể làm gì hơn nữa được đây? Bạn đồng ý rồi, bạn đã làm xong phần của mình rồi. Bạn có thể làm thêm cái gì nữa?… bạn đã đồng ý rồi, bạn đã trở thành sannyasin rồi, bạn đã buông xuôi rồi. Bạn có thể làm thêm cái gì nữa? Bây giờ nếu chẳng cái gì xảy ra, bạn bắt đầu giận tôi.

Thế thì khi tôi nói điều gì đó cho bạn, đấy không đích xác là cùng điều bạn nghe thấy. Bạn nghe theo cách riêng của bạn, bạn nghe với mọi diễn giải của bạn. Bạn nghe qua quá khứ của mình, qua kí ức, qua tri thức, qua ước định của mình. Bạn nghe qua tâm trí còn tâm trí thì tô mầu cho mọi thứ bạn nghe. Nó lập tức nhảy vào điều đó, thay đổi điều đó, làm cho điều đó đồng ý được với bạn: vứt bỏ đôi điều, phóng đại đôi điều khác, lấp vào lỗ hổng. Chỉ một phần của điều tôi đã nói còn lại trong nó - và phần đó chẳng bao giờ có thể biến đổi được, chỉ cái toàn thể mới có thể.

Nhưng cái toàn thể có thể vẫn còn là toàn thể chỉ khi bạn không làm nỗ lực nào để đồng ý hay bất đồng. Khi bạn không làm bất kì nỗ lực nào để đồng ý hay bất đồng, bạn gạt tâm trí sang bên. Nếu bạn cố gắng làm nỗ lực để đồng ý, làm sao bạn có thể gạt tâm trí sang bên được? Chính tâm trí mới đồng ý hay bất đồng.

Hiểu biết là cái gì đó lớn hơn tâm trí. Hiểu biết xảy ra trong toàn bộ bản thể bạn. Nó đầy trong đầu bạn cũng như trong ngón chân bạn. Hiểu biết là cái gì đó toàn bộ. Tâm trí là phần rất nhỏ nhoi, nhưng rất độc tài, và nó cứ giả vờ rằng nó là cái toàn thể.

Cảnh thứ hai…

Có một nhà kinh doanh trạc trung tuần đưa vợ tới Paris. Sau khi dạo chơi thơ thẩn với vợ hết cửa hàng nọ tới cửa hàng kia, anh ta xin nghỉ một ngày, và được chấp thuận. Để vợ lại đi mua bán, anh ta tới một quán ba và kiếm một cô Paris ngọt ngào. Họ hoà thuận với nhau cho tới khi vấn đề tiền bạc nảy ra: cô ấy muốn được năm mươi đô la Mĩ, anh ta chỉ đưa ra mười đô la. Họ không thể thoả thuận được giá, cho nên họ đã không đồng ý với nhau.

Tối hôm đó anh ta đi cùng vợ tới một trong những tiệm ăn đẹp hơn và tại đây anh ta phát hiện ra cô gái xinh tươi ban chiều của mình đang ngồi cạnh bàn gần cửa.

"Thấy rồi sao, thưa ông?" cô gái xinh tươi nói khi họ đi qua cô ta. "Nhìn cái ông kiếm được với mười đô la tệ hại của mình!"

Hiểu biết của bạn là hiểu biết của bạn. Diễn giải của bạn là diễn giải của bạn. Bạn sẽ nhìn từ góc độ của mình. Bất kì điều gì bạn nghe thấy đều là diễn giải của bạn, bao giờ cũng nhớ điều đó. Nhận biết về điều đó! Đấy không phải là điều tôi đã nói, đấy là điều bạn đã nghĩ rằng bạn đã nghe thấy - và chúng không là cùng một điều. Bạn đồng ý với tiếng vọng của riêng mình, bạn không đồng ý với tôi. Bạn đồng ý với với ý tưởng riêng của mình. Thế thì làm sao bạn có thể thay đổi được? Ý tưởng là của bạn, đồng ý là của bạn, cho nên không có khả năng nào cho thay đổi.

Xin bạn chấm dứt việc đồng ý, bất đồng. Chỉ lắng nghe tôi thôi. Phương pháp đồng ý của bạn có thể là một loại thủ thuật để bảo vệ bản thân bạn, để cho bạn không bị sốc. Nó vận hành như bộ đệm. Tôi nói điều gì đó, bạn đồng ý ngay lập tức - cú choáng được tránh khỏi. Nếu như bạn không đồng ý với tôi, điều đó có thể gây choáng cho bạn tới tận gốc rễ, nó có thể làm rung chuyển bạn tới tận ruột. Tôi nói điều gì đó, bạn nói, "Vâng, tôi đồng ý." Với đồng ý này bạn cắt phăng đi. Bây giờ không cần phải bị choáng nữa: bạn đồng ý. Nếu như bạn không đồng ý hay bất đồng…

Đấy cùng cùng là một điều với bất đồng. Khoảnh khắc bạn nói điều gì đó và có ai đó nói, "Tôi không đồng ý," người đó đã cắt đi năng lượng này. Bây giờ năng lượng này sẽ không đi vào trong gốc rễ của người đó và sẽ không làm rung chuyển người đó.

Chúng ta đã tạo ra biết bao nhiêu bộ đệm quanh bản thân mình, những vật bảo vệ. Những vật bảo vệ này sẽ không cho phép bạn thay đổi. Để thay đổi, bạn sẽ cần phải bị sốc - bị sốc cực kì, khủng khiếp. Điều đó sẽ là đau đớn: biến đổi sẽ là đau đớn. Đồng ý là rất thoải mái, bất đồng cũng vậy. Tôi không tạo ra mấy khác biệt giữa đồng ý và bất đồng; chúng là hai mặt của cùng một đồng tiền.

Người thực, người muốn ở gần tôi và ở cạnh tôi, người muốn thực sự trong tiếp xúc với tôi, sẽ không đồng ý, sẽ không bất đồng. Người đó đơn giản lắng nghe tôi - lắng nghe thuần khiết, lắng nghe tuyệt đối thuần khiết, không có diễn giải. Người đó sẽ gạt bản thân mình sang bên. Người đó sẽ nhường đường cho tôi.

Cảnh thứ ba…

Cô giáo vừa mới kết thúc bài giảng đầu tiên về những sự kiện cơ sở của cuộc sống. Nhỏ Mary giơ tay từ hàng ghế trước. "Con trai sáu tuổi có thể sinh ra trẻ con được không ạ?"

"Không," cô giáo nói, mỉm cười, "điều đó là không thể được. Còn câu hỏi nào khác không, cả lớp?"

Cả lớp ngập ngừng… Mary lại giơ tay lên, "Liệu con gái sáu tuổi có thể sinh ra trẻ con được không ạ?"

"Không," cô giáo nói. Và thế rồi cậu nhỏ đằng sau Mary nghiêng về phía trước và thì thào rõ to vào tai nó, "Đằng ấy-a thấy đấy! Tớ đã bảo đằng ấy-a, đằng ấy-a không có gì phải lo nghĩ cả!"

Tất cả mọi đồng ý của bạn, tất cả mọi bất đồng của bạn, đều chỉ là tìm ra cách để vẫn còn trên đường của mình, để không thay đổi. Toàn bộ cuộc sống của mọi người đều dành cho một việc: làm sao đừng thay đổi. Họ cứ nói mãi, "Tôi không muốn khổ," và họ cứ làm mọi điều làm cho họ khổ. Họ cứ nói, "Tôi muốn thay đổi," nhưng tôi nhìn sâu bên dưới họ và họ không muốn thay đổi. Trong thực tế việc diễn đạt ham muốn này rằng họ muốn thay đổi lại là một thủ đoạn để không thay đổi, cho nên họ có thể nói với thế giới, "Tôi đang cố gắng thay đổi và tôi đang nói to và hét to tôi muốn thay đổi, vậy mà nếu chẳng cái gì xảy ra, tôi có thể làm được gì?"

Bạn không thể thay đổi được. Điều cuối cùng tôi muốn nói tới về câu hỏi này - bạn không thể thay đổi được, bạn chỉ có thể cho phép thay đổi xảy ra. Cố gắng thay đổi, bạn sẽ không bao giờ thay đổi. Ai cố gắng? Cái cũ. Nhìn vào logic bên trong của nó: bạn đang cố gắng thay đổi bản thân mình. Nó cũng gần như là tự bạn kéo mình lên trên chính ngón chân của mình. Cái gì có thể xảy ra từ điều đó? Chẳng cái gì có thể cả. Bạn không thể thay đổi được bản thân mình, bởi vì ai là người này, người đang cố gắng thay đổi? Nó là quá khứ của bạn. Nó là bạn.

Bạn có thể cho phép thay đổi xảy ra. Bạn có thể làm gì để cho phép điều đó? Xin đừng đồng ý và bất đồng với tôi. Chỉ lắng nghe thôi! Chỉ ở đây thôi. Chỉ để cho sự hiện hữu của tôi vận hành như tác nhân xúc tác. Bạn chỉ bị tiêm nhiễm bởi tôi. Bạn chỉ nhiễm lấy bệnh mà tôi có, bệnh sởi mà tôi có. Bạn chỉ cho phép tôi, bạn đừng cố gắng thay đổi bản thân mình. Việc cho phép này chính là tất cả ý nghĩa người buông xuôi là gì.

Sannyasin không phải là người đã đồng ý với tôi. Nếu người đó đồng ý với tôi, thế thì người đó không phải là sannyasin, thế thì người đó là tín đồ, hệt như người Ki tô giáo là tín đồ của Christ. Họ đã đồng ý với Christ, nhưng điều đó đã không làm thay đổi họ. Hệt như Phật tử là tín đồ của Phật - họ đã đồng ý với Phật, nhưng điều đó đã không thay đổi họ. Bạn không thể thấy cả thế giới này đều đang theo người này hay người khác đó sao?

Cho nên đi theo là một cách để né tránh thay đổi. Xin đừng theo tôi. Bạn đơn giản lắng nghe điều đang xảy ra ở đây, bạn thấy điều đang xảy ra ở đây. Bạn chỉ nhìn vào tôi, và bạn nhường đường cho tôi để cho năng lượng của tôi có thể bắt đầu vận hành trên năng lượng cuả bạn. Đấy không phải là việc tâm trí, đấy là chuyện toàn bộ… đến mức bạn có thể bắt đầu rung động theo cùng bước sóng - thậm chí trong vài khoảnh khắc.

Những khoảnh khắc này sẽ đem tới thay đổi, những khoảnh khắc này sẽ đem tới những thoáng nhìn về cái chưa biết. Những khoảnh khắc này sẽ làm cho bạn nhận biết rằng có cái vĩnh hằng bên ngoài thời gian. Những khoảnh khắc này sẽ cho bạn cảm giác về việc trong thiền là cái gì. Những khoảnh khắc này sẽ cho phép bạn một chút ít hương vị của Thượng đế, của Đạo, của Mật tông, của Thiền. Những khoảnh khắc đó sẽ đem tới khả năng thay đổi, bởi vì những khoảnh khắc đó sẽ tới, không từ quá khứ của bạn mà từ tương lai của bạn.

Đồng ý, đấy là quá khứ của bạn đồng ý với tôi. Cởi mở, cho phép, đấy là tương lai của bạn mở ra - mở ra với tôi. Khả năng biến đổi của bạn là trong tương lai của bạn. Quá khứ chết rồi và qua rồi và kết thúc rồi. Chôn nó đi! Nó chẳng còn nghĩa gì nữa. Đừng cứ mang nó mãi; nó là hành lí không cần thiết. Bởi vì hành lí này mà bạn không thể đi rất cao.

Bạn ngụ ý gì khi bạn nói, "Tôi đồng ý với thầy?" Điều đó nghĩa là quá khứ của bạn đồng ý, quá khứ của bạn cảm thấy tốt và gật đầu, và nói, "Vâng, đấy là điều tôi bao giờ cũng nghĩ tới." Đây là cách để tránh tương lai. Nhận biết đi.

Chỉ hiện hữu với tôi - đó là satsang, đó là tiếp xúc cao. Chỉ hiện hữu với tôi, dù bạn ở đó, vài tia sáng sẽ đi vào trong bản thể bạn và sẽ bắt đầu nô đùa. Và thế thì bạn sẽ trở nên nhận biết rằng bất kì cuộc sống nào bạn đã sống qua đều không phải là cuộc sống chút nào, rằng bạn đã trong ảo tưởng, rằng bạn đã mơ. Những thoáng nhìn đó về thực tại sẽ làm tan tành toàn bộ quá khứ của bạn, và thế thì có biến đổi. Nó tới một cách tự nhiên theo cách riêng của nó - nó đi theo hiểu biết.

Câu hỏi thứ ba:

Osho ơi, đôi khi tôi quan sát mọi người chơi cùng trò chơi cũ mà cứ chơi đi chơi lại mãi, mắt tôi cảm thấy lão hoá và chán ngấy và tim tôi mệt mỏi và yếm thế. Tôi đoán đấy là bởi vì tôi thấy ngày càng nhiều trò chơi và thủ đoạn cũ của mình và tôi nghe thấy giọng gây bực mình của thầy giữa tai mình nói rằng, "Thế là được đấy - bạn chỉ phải chấp nhận và yêu lấy bản thân mình, và không có vấn đề gì." Đúng thế chứ???!

Tôi nghĩ nếu thầy nói lời này lần nữa thì tôi sẽ hét lên.

Tôi không hạnh phúc hơn sao khi tôi nghĩ có một mục tiêu?

Câu hỏi này là từ Ma Deva Anando. Nó có ý nghĩa đấy. Câu hỏi này có thể là câu hỏi của hầu hết mọi người đang hiện diện. Lắng nghe nó. Nó đơn giản chỉ ra một tình huống mà mọi người tìm kiếm đều phải trải qua.

Trước hết, Anando nói, "Đôi khi tôi quan sát mọi người chơi cùng trò chơi cũ mà cứ chơi đi chơi lại mãi, mắt tôi cảm thấy lão hoá và chán ngấy và tim tôi mệt mỏi và yếm thế."

Xin đừng cố gắng quan sát người khác - đó không phải là việc của bạn. Nếu họ đã quyết định chơi trò chơi cũ, nếu họ muốn chơi trò chơi cũ, nếu họ hạnh phúc trong việc chơi trò chơi cũ của mình, bạn là ai mà can thiệp vào? Bạn là ai mà thậm chí đánh giá?

Khao khát thường xuyên này để đánh giá người khác phải bị vứt bỏ đi. Điều đó chẳng ích gì cho người khác cả; nó làm hại bạn, nó chỉ làm hại bạn thôi. Sao bạn phải bận tâm? Điều đó chẳng liên quan gì tới bạn cả. Nó là niềm vui của người khác nếu họ muốn vẫn còn là cái cũ và họ muốn đi theo cùng đường mòn, theo cùng lệ thường. Tốt! Đấy là cuộc sống của họ và họ có mọi quyền sống nó theo cách riêng của họ.

Bằng cách nào đó chúng ta không thể cho phép người khác có cách riêng của họ; theo cách này cách khác chúng ta cứ đánh giá. Đôi khi chúng ta nói họ là kẻ tội lỗi; đôi khi chúng ta nói họ nhất định xuống địa ngục, đôi khi chúng ta nói họ là thế này thế nọ, tội phạm. Nếu tất cả mọi cái đã thay đổi, bây giờ một đánh giá mới - rằng họ đang chơi trò chơi cũ và "tôi mệt mỏi"… Sao bạn phải mệt mỏi vì trò chơi của họ? Cứ để họ mệt mỏi bởi trò chơi của họ đi nếu họ muốn; hay nếu họ không muốn, thế nữa cũng là chọn lựa của họ. Xin đừng quan sát người khác.

Toàn bộ năng lượng của bạn phải hội tụ vào bản thân mình. Có thể bạn đang lên án người khác về trò chơi cũ của họ chỉ như một thủ đoạn, bởi vì bạn không muốn lên án bản thân mình. Điều đó bao giờ cũng xảy ra, đó là một thủ đoạn tâm lí: chúng ta phóng chiếu lên người khác. Kẻ trộm nghĩ mọi người đều là kẻ trộm - điều đó là rất tự nhiên cho người đó - đó là cách bảo vệ bản ngã của người đó. Nếu người đó cảm thấy toàn thế giới là xấu thì người đó cảm thấy tốt trong so sánh này. Kẻ giết người nghĩ toàn thế giới đều mang tính sát nhân - điều đó làm cho người đó cảm thấy tốt và thoải mái. Cũng tiện mà nghĩ cả thế giới đều là sát nhân; thế thì người đó có thể giết người và chẳng cần có bất kì cảm giác mặc cảm nào, không cần có bất kì cắn rứt nào của lương tâm.

Cho nên chúng ta cứ phóng chiếu lên người khác bất kì cái gì chúng ta không muốn thấy trong bản thân mình. Xin chấm dứt điều đó đi! Nếu bạn thực sự mệt mỏi về trò chơi cũ, thế thì đây là trò chơi cũ đấy - cũ nhất. Trong nhiều kiếp bạn đã từng chơi nó: phóng chiếu những khiếm khuyết của bạn lên người khác, và thế rồi cảm thấy tốt. Và tất nhiên bạn phải phóng đại lên, bạn phải khuếch đại lên. Nếu bạn là kẻ trộm, bạn phải khuếch đại hình ảnh của người khác, rằng họ còn kẻ trộm lớn hơn bạn. Thế thì bạn cảm thấy tốt trong so sánh này, bạn còn là người tốt hơn nhiều.

Đó là lí do tại sao mọi người cứ đọc báo. Báo chí giúp cho bạn nhiều lắm. Sáng sớm, ngay cả trước khi bạn uống chén trà, bạn đã sẵn sàng đọc báo. Và báo chẳng đem tới cái gì ngoài tin tức, bởi vì chẳng cái gì mới. Nó vẫn là cùng cái đã cũ rích. Nhưng bạn cảm thấy tốt: ở đâu đó ai đó đã bị giết, đâu đó mới có vụ Watergate, và đâu đó điều gì đó khác, và đâu đó ai đó bị mất cắp, và vợ ai đó đã trốn đi với ai đó khác… vân vân và vân vân. Ngắm nhìn tất cả những điều đó, bạn thảnh thơi; bạn cảm thấy, "Vậy mình cũng không đến nỗi tệ lắm - cả thế giới đang xuống dốc. Mình còn là người tốt hơn nhiều. Mình vẫn còn chưa trốn đi với vợ hàng xóm. Mình chưa giết ai cả - mặc dầu mình có nghĩ tới điều đó, nhưng suy nghĩ thì không phải là tội ác ở nơi người ta thực sự làm những việc này." Bạn cảm thấy tốt. Và khoảnh khắc bạn cảm thấy tốt, bạn vẫn còn như cũ.

Xin đừng ngắm nhìn người khác. Điều đó chẳng ích gì cho bạn cả. Dùng năng lượng của mình để quan sát chính bản thân mình đi.

Và có cái gì đó cực kì biến đổi trong việc quan sát này. Nếu bạn quan sát bản thân mình, mọi sự sẽ bắt đầu thay đổi. Nếu bạn bắt đầu quan sát cơn giận của mình, một ngày nào đó bạn bỗng nhiên sẽ thấy cơn giận không còn năng lượng theo cách nó đã quen có; nó không còn dữ tợn nữa. Cái gì đó đã chết đi trong nó.

Nếu bạn bắt đầu ngắm nhìn bản thân mình, bạn sẽ thấy dần dần cái tiêu cực đang chết đi và cái tích cực đang trở nên ngày một sống động hơn; rằng khổ đang biến mất và phúc lạc đang đi vào trong cuộc sống của bạn; rằng bạn mỉm cười nhiều hơn, thậm chí đôi khi chẳng có lí do gì; rằng một cảm giác vui nhộn đang nảy sinh trong bạn nếu bạn bắt đầu ngắm nhìn. Cái cũ bị kìm nén đó, khuôn mặt dài đang biến mất; cảm giác vui vẻ được sinh ra. Bạn bắt đầu coi cuộc sống là vui đùa hơn nếu bạn ngắm nhìn; cái nghiêm chỉnh trở thành ngày một chẳng liên quan. Bạn ngày càng trở nên hồn nhiên hơn, tin cậy, ngày càng ít hoài nghi hơn.

Tôi không nói rằng tin cậy của bạn bao giờ cũng phải được kính trọng. Không, đấy không phải là vấn đề. Bạn có thể bị lừa nhiều hơn, bởi vì khi bạn tin cậy thì bạn có thể bị lừa nhiều. Nhưng cho dù bạn có bị lừa, tin cậy của bạn cũng sẽ không bị phá huỷ bởi điều đó; trong thực tế nó thậm chí còn có thể được nâng cao hơn. Bạn có thể bắt đầu nghĩ rằng cho dù bạn có bị lừa - ai đó đã lấy đi ít tiền và lừa bạn - bạn sẽ có khả năng thấy rằng bạn đã giữ được điều có giá trị hơn nhiều, đó là tin cậy; và cái gì đó gần như chẳng giá trị gì, tiền bạc, mất đi.

Bạn có thể giữ được tiền và tin cậy mất đi - điều đó sẽ là tổn thất lớn lao hơn nhiều, bởi vì chẳng ai đã từng bao giờ hạnh phúc chỉ bởi vì tiền. Nhưng bởi tin cậy, mọi người đã sống như thượng đế trên trái đất. Bởi tin cậy, mọi người đã tận hưởng cuộc sống toàn bộ tới mức họ có thể cảm thấy biết ơn Thượng đế. Tin cậy là phúc lành. Tiền bạc nhiều nhất có thể cho bạn một chút ít thoải mái, nhưng không có lễ hội. Tin cậy có thể không cho bạn nhiều thoải mái, nhưng sẽ cho bạn lễ hội lớn lao.

Bây giờ chọn thoải mái chứ không chọn lễ hội đơn giản là ngu xuẩn, bởi vì cuộc sống thoải mái sẽ chẳng là gì ngoài cái chết thoải mái. Bạn có thể sống tiện lợi và bạn có thể chết tiện lợi. Nhưng hương vị thực của cuộc sống là có thể chỉ khi bạn mở hội tới mức tối đa, tới mức cực đại, khi ngọn đuốc của bạn bùng cháy từ cả hai đầu cùng nhau. Có thể chỉ cho một khoảnh khắc… nhưng mãnh liệt của nó, nhưng tính toàn bộ của nó, nhưng tính toàn thể của nó!… Và điều này xảy ra chỉ qua quan sát. Quan sát là một trong những lực vĩ đại nhất của biến đổi.

Bắt đầu quan sát bản thân mình đi. Đừng phí năng lượng của mình để quan sát người khác - đó là lãng phí cực kì! Và không ai sẽ cám ơn bạn về điều đó cả, đấy là công việc bạc bẽo. Và bất kì người nào bạn quan sát đều sẽ cảm thấy bị xúc phạm, bởi vì không ai thích bị quan sát cả, mọi người đều muốn có cuộc sống riêng tư. Tốt hay xấu, ngu hay khôn, mọi người đều muốn có cuộc sống riêng tư của mình. Và bạn là ai mà can thiệp vào? Cho nên đừng là những kẻ dòm ngó, đừng nhìn qua lỗ khoá nhà mọi người, và đừng ngắm nhìn. Đấy là cuộc sống của họ. Nếu họ muốn và nếu họ thích chơi trò chơi cũ, cứ để cho họ chơi đi!

Cho nên điều đầu tiên: xin chấm dứt việc ngắm nhìn người khác, quay toàn bộ năng lượng của bạn vào bản thân mình.

Điều thứ hai, bạn nói: "Tôi đoán đấy là bởi vì tôi thấy ngày càng nhiều trò chơi và thủ đoạn cũ của mình và tôi nghe thấy giọng gây bực mình của thầy giữa tai mình nói rằng, "Thế là được đấy - bạn chỉ phải chấp nhận và yêu lấy bản thân mình, và không có vấn đề gì cả."

Tôi phải nhắc lại điều đó: Không có vấn đề gì. Tôi chưa bao giờ bắt gặp vấn đề thực nào - cho tới giờ. Và tôi phải đã nghe hàng nghìn người và hàng nghìn vấn đề của họ. Tôi chưa bắt gặp vấn đề thực nào cả. Và tôi không nghĩ điều đó sẽ xảy ra, bởi vì vấn đề thực không tồn tại. 'Vấn đề' là một thứ được bịa ra. Tình huống có đó, vấn đề không có đó. Vấn đề là diễn giải của bạn về tình huống. Cùng một tình huống có thể không là vấn đề với ai đó và có thể là vấn đề đối với ai đó khác.

Cho nên điều đó tuỳ thuộc vào bạn liệu bạn có tạo ra vấn đề hay bạn không tạo ra vấn đề, nhưng vấn đề không có đó. Vấn đề không có trong sự tồn tại; chúng có trong tâm lí của con người.

Lần sau chỉ nhìn, bạn đang có một lầm lỗi nào đó và vướng phải một vấn đề. Ngắm nhìn, đứng sang bên và nhìn vào vấn đề. Nó có thực hay không? hay bạn đã tạo ra nó? Nhìn sâu vào nó và bạn bỗng nhiên sẽ thấy nó không tăng lên, nó đang giảm đi; nó trở thành ngày một nhỏ hơn. Bạn càng đặt nhiều năng lượng của mình vào quan sát, nó càng trở nên nhỏ đi hơn. Và một khoảnh khắc tới khi bỗng nhiên nó không có đó… và bạn sẽ có cái cười khoái trá.

Bất kì khi nào bạn có vấn đề, nhìn vào nó. Vấn đề là hư huyễn, chúng không tồn tại. Đi quanh vấn đề, nhìn từ mọi góc độ - làm sao nó có thể có được? Nó là bóng ma! Bạn đã muốn nó, đó là lí do tại sao nó có đó. Bạn đã yêu cầu nó, đó là lí do tại sao nó có đó. Bạn đã mời nó, đó là lí do tại sao nó có đó.

Nhưng mọi người không thích điều đó: nếu bạn nói vấn đề của họ không phải là vấn đề, họ không thích điều đó. Họ cảm thấy rất tồi tệ. Nếu bạn nghe vấn đề của họ, họ cảm thấy rất tốt. Và nếu bạn nói, "Vâng, đây là vấn đề lớn," họ rất sung sướng. Đó là lí do tại sao phân tâm học lại đã trở thành một trong những điều quan trọng nhất của thế kỉ này. Nhà phân tâm chẳng giúp được cho ai cả - có thể người đó tự giúp mình mà thôi, nhưng người đó chẳng giúp cho ai khác cả. Người đó không thể giúp được. Nhưng mọi người vẫn cứ tới và trả tiền. Họ tận hưởng - người đó chấp nhận vấn đề của họ. Bất kì vấn đề ngớ ngẩn nào bạn đem tới nhà phân tâm, người đó đều lắng nghe nó rất chân thành và nghiêm chỉnh, dường như nó có đó. Người đó cứ giả dụ như là bạn đang đau khổ ghê lắm, và người đó bắt đầu làm việc trên nó và phân tích nó. Và điều đó mất hàng năm!

Thậm chí sau nhiều năm phân tâm vấn đề vẫn không được giải quyết bởi vì ngay chỗ đầu tiên vấn đề chưa bao giờ có đó - cho nên làm sao bất kì ai có thể giải quyết được nó? Nhưng sau nhiều năm phân tâm bạn trở nên mệt mỏi, và bạn kết thúc với vấn đề cũ; bây giờ bạn muốn vấn đề mới nào đó. Cho nên một hôm bạn bỗng nhiên nói, "Vâng, nó không còn có đó nữa, nó mất rồi," và bạn cám ơn nhà phân tâm. Nhưng đấy đơn giản chỉ là thời gian đã giúp vào, thời gian đã chữa lành. Đấy không phải do phân tâm. Nhưng có những người không thích đơn giản chờ đợi và ngắm nhìn.

Khi bạn mang một người điên tới một thiền viện, họ đơn giản cho anh ta vào một góc, trong một chiếc lều nhỏ, xa với thiền viện; họ cho anh ta thức ăn và họ bảo anh ta, "Ở đó, yên tĩnh." Không ai tới nói chuyện với anh ta; thức ăn thì được cung cấp, tiện nghi của anh ta được chăm nom, nhưng không ai bận tâm về anh ta cả. Và điều phân tâm làm trong ba năm, họ làm trong ba tuần. Trong vòng ba tuần người này đơn giản bước ra và người đó nói, "Vâng, vấn đề hết."

Trong ba tuần bạn bị bỏ lại với vấn đề của mình - làm sao bạn có thể tránh việc nhìn nó? Và không phân tích nào được nêu ra cho nên không có phân tán, bạn không bị làm sao lãng. Nhà phân tâm làm sao lãng bạn! Vấn đề có thể đã chết đi theo cách của nó trong vòng ba tuần, nhưng nó sẽ không chết đi bây giờ bởi vì với hỗ trợ của nhà phân tâm nó sẽ sống ba năm, hay thậm chí còn hơn. Điều đó tuỳ thuộc vào bạn giầu thế nào. Nếu bạn đủ giầu, vấn đề có thể tiếp tục suốt cả đời bạn. Điều đó nghĩa là nó phụ thuộc vào bạn có thể đảm đương chi trả được bao nhiêu. Người nghèo không chịu đựng nhiều vấn đề. Người giầu chịu đựng; họ có thể đảm đương được. Họ có thể tận hưởng trò chơi có vấn đề lớn. Người nghèo không thể đảm đương được và không thể tận hưởng trò chơi đó.

Lần sau bạn có vấn đề, nhìn vào nó, nhìn nghiêm khắc vào nó; không cần bất kì phân tích nào. Đừng phân tích nó, bởi vì phân tích là cách làm lãng trí. Khi bạn bắt đầu phân tích, bạn không nhìn vào vấn đề. Bạn bắt đầu hỏi tại sao? từ đâu? nó tới thế nào?… trong thời thơ ấu của bạn, mối quan hệ của mẹ bạn với bạn, mối quan hệ của bố bạn với bạn? Bạn đã đi lạc lối, bây giờ bạn không nhìn vào trong bản thân vấn đề. Cách phân tâm của Freud thực sự là trò chơi tâm trí, và được chơi với tri thức chuyên gia lớn.

Đừng đi vào trong nguyên nhân! Không cần… bởi vì không có nguyên nhân. Đừng đi vào trong quá khứ; không cần bởi vì điều đó sẽ là đi xa khỏi vấn đề hiện tại. Nhìn vào trong nó như một điều ở đây và bây giờ, chỉ đi vào trong nó. Và đừng nghĩ về nguyên nhân, lí do. Chỉ quan sát vấn đề như nó hiện thế. Và bạn sẽ ngạc nhiên rằng nhìn nghiêm khắc vào trong nó, nó bắt đầu tản mác đi. Cứ nhìn vào trong nó và bạn sẽ thấy nó đã mất đi.

Vấn đề không có đó. Chúng ta tạo ra chúng bởi vì chúng ta không thể sống mà không có vấn đề. Đó là lí do duy nhất tại sao chúng ta lại tạo ra chúng. Có vấn đề là có cơ hội; người ta cảm thấy tốt, cái gì đó có đó để làm. Khi không có vấn đề gì, bạn bị bỏ lại một mình, trống rỗng - phải làm gì tiếp đây? Mọi vấn đề kết thúc…

Chỉ nghĩ: một ngày nào đó Thượng đế tới và nói, "Không vấn đề gì nữa - hết rồi! Mọi vấn đề đã mất." Bạn sẽ làm gì? Nghĩ về ngày đó. Mọi người sẽ bị mắc kẹt. Mọi người sẽ bắt đầu rất giận với Thượng đế. Họ sẽ nói, "Đây không phải là ân huệ! Bây giờ chúng tôi sẽ được giả thiết làm gì? Không vấn đề gì sao?" Thế thì bỗng nhiên năng lượng không chuyển đi đâu cả; thế thì bạn sẽ cảm thấy trì trệ. Vấn đề là cách thức để bạn di chuyển, để đi tiếp, để mang tiếp, để hi vọng, để ham muốn, để mơ mộng. Vấn đề đem lại biết bao nhiêu khả năng để vẫn còn được bận bịu.

Và nhàn rỗi, hay có khả năng nhàn rỗi, là điều tôi gọi là thiền. Một tâm trí nhàn rỗi, người tận hưởng khoảnh khắc nhàn rỗi là tâm trí thiền.

Bắt đầu tận hưởng những khoảnh khắc nhàn rỗi nào đó. Cho dù vấn đề có đó - bạn cảm thấy nó có đó, tôi nói nó không có, nhưng bạn cảm thấy nó có đó - gạt vấn đề sang bên và nói với vấn đề, "Đợi đấy! Cuộc sống có đó, toàn bộ cuộc sống có đó. Ta sẽ giải quyết mi, nhưng ngay bây giờ để ta có một chút ít không gian, không bị bận bịu với bất kì vấn đề nào." Bắt đầu có vài khoảnh khắc nhàn rỗi đi. Một khi bạn đã tận hưởng chúng, bạn sẽ thấy sự kiện là vấn đề do bạn tạo ra bởi vì bạn không có khả năng tận hưởng những khoảnh khắc nhàn rỗi, cho nên vấn đề lấp vào lỗ hổng.

Bạn chưa từng ngắm nhìn mình sao? Ngồi trong phòng, nếu bạn chẳng có việc gì làm, bạn bắt đầu cảm thấy bồn chồn, bạn bắt đầu cảm thấy không thoải mái, bạn bắt đầu cảm thấy bất ổn. Bạn sẽ bật radio lên, hay bạn sẽ bật ti vi lên, hay bạn sẽ bắt đầu đọc cùng tờ báo mà bạn đã đọc tới ba lần từ sáng. Hay nếu chỉ có mỗi một cách, bạn sẽ rơi vào giấc ngủ để cho bạn có thể tạo ra các giấc mơ và lại vẫn còn bận tâm. Hay bạn sẽ bắt đầu hút thuốc… Bạn có quan sát điều đó không? Bất kì khi nào bạn không có việc gì làm, hiện hữu trở thành rất khó, chỉ hiện hữu.

Tôi sẽ nói lại: Không có vấn đề gì cả, Anando. Nhìn vào trong sự kiện của nó, rằng không có vấn đề gì trong cuộc sống cả. Nếu bạn muốn có nó, đấy là niềm vui của bạn - bạn hưởng thú với tất cả mọi phúc lành của tôi. Nhưng chân lí là, không có vấn đề gì cả.

Cuộc sống không phải là vấn đề chút nào, nó là bí ẩn để được sống và được tận hưởng. Vấn đề do bạn tạo ra bởi vì bạn sợ tận hưởng cuộc sống, và bạn sợ sống cuộc sống. Vấn đề cho bạn sự bảo vệ chống lại cuộc sống, chống lại niềm vui, chống lại tình yêu. Bạn có thể tự nói với mình, "Làm sao mình tận hưởng được? Mình có biết bao nhiêu là vấn đề, làm sao mình tận hưởng được? Mình có biết bao nhiêu vấn đề, làm sao mình có thể yêu người đàn ông hay người đàn bà?

Mình có biết bao nhiêu vấn đề, làm sao mình có thể nhảy múa và ca hát được? Không thể được!" Bạn có thể tìm thấy lí do nào đó để không hát, để không nhảy múa. Vấn đề của bạn cho bạn một cơ hội lớn để né tránh.

Nhìn vào trong vấn đề này và bạn sẽ thấy chúng là hư huyễn. Và thậm chí nếu bạn có vấn đề và bạn cảm thấy nó là thực, tôi nói điều đó là được. Tại sao tôi lại nói nó là được? - bởi vì khoảnh khắc bạn bắt đầu cảm thấy nó là được, nó sẽ biến mất. Khoảnh khắc bạn nói với một vấn đề, "Điều đó là được," bạn đã dừng cấp năng lượng cho nó. Bạn đã chấp nhận nó. Khoảnh khắc bạn chấp nhận một vấn đề, nó không còn là vấn đề nữa. Một vấn đề có thể là vấn đề chỉ khi bạn cứ bác bỏ nó: khi bạn nói nó không nên là như vậy… và nó là như vậy, và nó không nên là như vậy - vấn đề được làm mạnh thêm.

Đó là lí do tại sao tôi nói điều đó. Mọi người tới tôi với vấn đề lớn của họ và tôi nói, "Điều đó là được, điều đó rất được, bạn chấp nhận nó." Và tôi nói, "Bạn chấp nhận và yêu lấy bản thân mình." Và tôi hiểu, Anando nói, "Chính giọng gây bực mình của thầy liên tục nói, 'Thế là được đấy - bạn chỉ phải chấp nhận và yêu lấy bản thân mình, và không có vấn đề gì cả.'"

"Đúng thế chứ???!" Và Anando nói, "Tôi nghĩ nếu thầy nói lời này lần nữa thì tôi sẽ hét lên."

Bạn đã la hét cả đời mình - dù bạn la hét hay không thì cũng không phải là vấn đề, bạn đã la hét cả đời mình. Bạn đã chưa làm gì khác hơn từ trước cho tới nay. Đôi khi la to, đôi khi la thầm, nhưng bạn đã la hét. Đó là cách tôi thấy mọi người: những người la hét - trái tim họ la hét, bản thể họ la hét. Nhưng điều đó sẽ chẳng ích gì.

Cố gắng hiểu hơn là la lên. Cố gắng thấy điều tôi đang nói với bạn. Và điều tôi đang nói với bạn không phải là lí thuyết, nó là sự kiện. Và tôi đang nói điều đó bởi vì tôi đã biết nó theo cách đó. Nếu điều đó có thể xảy ra cho tôi rằng không có vấn đề gì cả, sao nó không thể xảy ra cho bạn được? Nhận lấy thách thức về điều đó đi! Tôi chỉ là một người bình thường như bạn; tôi không đòi hỏi quyền năng huyền bí phi thường nào. Tôi rất bình thường, cũng hệt như bạn vậy.

Khác biệt duy nhất giữa tôi và bạn là bạn không nói được cho bản thân mình còn tôi nói hoàn toàn được cho bản thân tôi - đó là khác biệt duy nhất. Bạn liên tục cố gắng cải thiện bản thân mình còn tôi không cố gắng cải thiện bản thân mình. Tôi đã nói: Không hoàn chỉnh là cách thức cuộc sống hiện thế. Bạn đang cố gắng trở nên hoàn hảo còn tôi đã chấp nhận không hoàn hảo của mình. Đó là khác biệt duy nhất.

Cho nên tôi không có vấn đề gì. Khi bạn chấp nhận không hoàn hảo của mình, vấn đề có thể từ đâu tới được? Khi bất kì cái gì xảy ra bạn nói điều đó là được, thế thì vấn đề có thể tới từ đâu được? Khi bạn chấp nhận các giới hạn, thế thì vấn đề có thể từ đâu tới được? Vấn đề nảy sinh từ việc không chấp nhận của bạn. Bạn không thể chấp nhận cách thức bạn đang hiện hữu, do đó mới có vấn đề. Và bạn sẽ chẳng bao giờ chấp nhận cách bạn đang hiện hữu, cho nên vấn đề bao giờ cũng sẽ có đó. Bạn có thể hình dung bản thân mình một ngày nào đó chấp nhận, hoàn toàn chấp nhận cách bạn đang hiện hữu không? Nếu bạn có thể hình dung được, thế thì tại sao bạn không làm điều đó ngay bây giờ? Sao lại đợi? Từ ai? Để làm gì?

Tôi đã chấp nhận cách thức tôi đang hiện hữu, và chính khoảnh khắc đó tất cả các vấn đề đều biến mất, chính khoảnh khắc đó mọi lo nghĩ biến mất. Không phải là tôi đã trở nên hoàn hảo, nhưng tôi bắt đầu tận hưởng sự không hoàn hảo của mình. Chẳng ai đã bao giờ trở nên hoàn hảo cả, bởi vì trở nên hoàn hảo có nghĩa là trở thành hoàn toàn chết. Hoàn hảo là không thể được bởi vì cuộc sống là vĩnh hằng. Hoàn hảo là không thể được bởi vì cuộc sống cứ tiếp diễn mãi - không có tận cùng cho nó.

Cho nên cách duy nhất để thoát ra khỏi cái gọi là vấn đề là chấp nhận cuộc sống của bạn như bạn thấy nó ngay khoảnh khắc này, và sống nó, tận hưởng, vui thích trong nó. Khoảnh khắc tiếp sẽ còn vui vẻ hơn bởi vì nó sẽ bắt nguồn từ khoảnh khắc này; và khoảnh khắc tiếp nữa sẽ thậm chí còn vui vẻ hơn nữa, bởi vì dần dần bạn sẽ trở thành ngày càng vui vẻ hơn. Không phải là bạn sẽ trở thành vui vẻ hơn qua cải thiện, mà bởi việc sống khoảnh khắc này.

Nhưng bạn sẽ vẫn còn không hoàn hảo. Bạn bao giờ cũng sẽ có những giới hạn, và bạn bao giờ cũng có những tình huống mà nếu bạn muốn tạo ra vấn đề, bạn có thể tạo ra ngay lập tức. Nếu bạn không muốn tạo ra vấn đề, không có nhu cầu để tạo ra chúng. Bạn có thể la lên, nhưng điều đó chẳng ích gì. Đó là điều bạn vẫn đang làm. Điều đó đã chẳng ích gì.

Thậm chí trị liệu nguyên thuỷ cũng không tỏ ra có ích nhiều lắm. Nó cho phép mọi người la hét - vâng, có cảm thấy chút ít thoải mái, nó là trị liệu cáu kỉnh. Nó cho phép bạn nôn ra. Có cảm thấy chút ít thoải mái bởi vì bạn cảm thấy đỡ nặng, nhẹ gánh chút ít, nhưng thế rồi trong vài ngày trạng thái phởn phơ đó biến mất; lần nữa bạn lại như cũ, lại tích luỹ. Lần nữa lại đi tới trị liệu nguyên thuỷ - bạn sẽ cảm thấy thoải mái trong vài ngày - lần nữa lại như cũ…

Chừng nào bạn còn chưa hiểu rằng người ta phải chấm dứt việc tạo ra vấn đề, bạn sẽ vẫn cứ tạo ra vấn đề. Bạn có thể đi vào nhóm đương đầu, bạn có thể thực hành trị liệu nguyên thuỷ, bạn có thể làm cả nghìn nhóm khác, và sau mỗi nhóm bạn sẽ cảm thấy cực kì hay, bởi vì bạn vứt bỏ đi cái gì đó trên đầu bạn - nhưng bạn đã không vứt bỏ cơ chế tạo ra nó. Bạn đã vứt bỏ cái gì đó bạn đã có, nhưng bạn không vứt bỏ chính cái nhà máy cứ liên tục tạo ra nó. Lần nữa bạn sẽ tạo ra, điều đó sẽ chẳng hữu dụng gì mấy. Nó sẽ cho bạn việc giải lao, nghỉ ngơi…

Nhưng nếu bạn thực sự hiểu sự việc này, sự việc này là ở chỗ bạn phải chấm dứt việc tạo ra vấn đề; bằng không thì bạn có thể cứ đi từ nhóm này sang nhóm khác, từ nhà phân tâm này sang nhà phân tâm khác, từ nhà tâm thần này sang nhà tâm thần khác, từ trị liệu này sang trị liệu khác… và mọi người sẽ cho bạn một chút ít giải lao, chút ít nghỉ ngơi, và bạn lại làm cùng một thứ.

Toàn bộ nỗ lực của tôi ở đây là để cắt bỏ vấn đề từ chính gốc rễ. Xin đừng tạo ra vấn đề. Chúng không có, chúng không tồn tại.

Và điều cuối cùng Anando nói, "Tôi không hạnh phúc hơn sao khi tôi nghĩ có một mục tiêu?"

Vâng, bạn hạnh phúc hơn, và bây giờ bạn cũng khổ hơn nữa - bởi vì hạnh phúc của bạn là trong hi vọng, nó không phải là hạnh phúc thực. Cho nên tôi nói bạn hạnh phúc hơn và cũng khổ nữa. Khổ, bạn ở đây trong hiện tại, và hạnh phúc bạn ở trong tương lai - nhưng làm sao bạn có thể ở trong tương lai được? Mục đích là ở trong tương lai.

Bất hạnh bạn ở đây, hạnh phúc bạn ở kia. 'Ở kia' không tồn tại - tất cả đều ở đây. Bao giờ cũng là ở đây, mọi nơi đều ở đây cả! 'Ở kia' chỉ tồn tại trong từ điển. Cũng vậy với khi đó - bao giờ cũng là bây giờ, khi đó không tồn tại. Vâng, bạn đã hạnh phúc hơn trong mơ của mình khi nghĩ về mục đích, nghĩ về tương lai đẹp đẽ. Nhưng tại sao người ta nghĩ về tương lai đẹp đẽ? - bởi vì người đó khổ trong hiện tại.

Tôi không nghĩ về tương lai đẹp đẽ, tôi không thể quan niệm nổi làm sao nó có thể đẹp hơn nữa được! Làm sao nó có thể đẹp hơn nó ngay bây giờ, khoảnh khắc này được? Làm sao sự tồn tại sẽ hạnh phúc hơn và vui vẻ hơn nó đang thế trong khoảnh khắc này được? Nhìn mà xem - làm sao nó có thể hạnh phúc hơn, vui sướng hơn? Nhưng đấy là thủ đoạn, lần nữa là thủ đoạn của tâm trí: để tránh hiện tại chúng ta nghĩ về tương lai để cho chúng ta không cần thấy hiện tại. Và hiện tại là tất cả những cái đang có đó.

Cho nên bạn cũng phải, bạn hạnh phúc hơn - hạnh phúc hơn trong giấc mơ của mình. Bây giờ tôi đã làm tan tành mọi giấc mơ của bạn. Hạnh phúc hơn trong hi vọng của bạn - bây giờ tôi đang cố gắng theo đủ mọi cách để tạo ra trạng thái vô vọng, cho nên không hi vọng nào còn lại cả. Tôi đang cố gắng đem bạn về hiện tại. Bạn đã vẩn vơ trong tương lai, tôi đang kéo bạn trở lại với ở đây bây giờ. Đấy là công việc vất vả. Và lấy mất mục đích đi, người ta cảm thấy rất giận.

Bạn đôi khi rất giận tôi. Tôi đã lấy đi hi vọng của bạn, giấc mơ của bạn - hay tôi đang cố gắng làm điều đó! Bạn đang níu bám vào chúng. Bạn nghiện với hi vọng của mình tới mức bạn thậm chí bắt đầu hi vọng qua tôi.

Bạn bắt đầu hi vọng qua tôi: "Osho sẽ làm điều này." Người này không định làm gì cả! Bạn bắt đầu hi vọng rằng, "Bây giờ mình ở cùng với Osho rồi nên không cần phải sợ. Chẳng chóng thì chầy mình sẽ trở nên chứng ngộ." Quên tất cả những điều đó đi! Chứng ngộ không phải là hi vọng! Nó không phải là ham muốn và nó không ở trong tương lai. Nếu bạn bắt đầu sống ngay khoảnh khắc này, bạn chứng ngộ rồi. Tôi đang cố gắng để làm cho bạn chứng ngộ mọi ngày, còn bạn thì nói, "Ngày mai." Thế thì khi bạn sẽ… nhưng ngày mai điều đó sẽ chẳng bao giờ xảy ra. Hoặc là nó là bây giờ hay chẳng bao giờ.

Trở nên chứng ngộ ngay bây giờ đi! Và bạn có thể trở nên chứng ngộ được bởi vì bạn đang… đơn giản bị lừa, đơn giản nghĩ rằng bạn không hiện hữu.

Cho nên đừng hỏi làm sao. Khoảnh khắc bạn hỏi làm sao, bạn bắt đầu hi vọng. Cho nên đừng hỏi làm sao, và đừng nói, "Vâng, chúng tôi sẽ trở thành." Tôi không nói điều đó. Tôi nói bạn hiện hữu.

Ngỗng ở ngoài rồi! Ngỗng chưa bao giờ ở trong cả. Người ta chỉ phải tỉnh táo trong từng khoảnh khắc. Chỉ một khoảnh khắc tỉnh táo, một cú sốc, và bạn được tự do.

Mọi ngày tôi đều cố gắng làm cho bạn được chứng ngộ, bởi vì tôi biết bạn được chứng ngộ rồi. Nhưng nếu bạn muốn chơi trò chơi luân hồi, bạn cứ chơi đi.

Chắc chắn là bạn hạnh phúc hơn - và cũng khổ nữa. Tôi đã lấy đi hạnh phúc của bạn bởi vì bạn không thể hi vọng thêm nữa. Nếu bạn cho phép tôi thêm một chút nữa, tôi sẽ lấy cả khổ của bạn đi nữa. Nhưng trước tiên hạnh phúc phải ra đi, bởi vì khổ tồn tại như cái bóng của hi vọng vào hạnh phúc. Cho nên đầu tiên hi vọng về hạnh phúc phải ra đi, chỉ thế thì cái bóng mới đi.

Cho nên bạn có thể kêu la nếu bạn muốn kêu la, nhưng tôi sẽ nhắc lại cả nghìn lẻ một lần: Anando, không có vấn đề gì cả. Bạn chỉ cần chấp nhận và yêu lấy chính mình - vâng, Đúng thế.

Câu hỏi thứ tư:

Osho kính yêu, Mật tông chẳng phải là con đường mê đắm đó sao?

Nó không phải vậy. Nó là con đường duy nhất để thoát ra khỏi mê đắm. Nó là con đường duy nhất để thoát ra ngoài bản năng dục. Không con đường nào khác đã có ích cho con người; tất cả mọi con đường khác đều làm cho con người ngày càng nhiều bản năng dục hơn.

Dục đã không biến mất. Tôn giáo đã làm cho nó chỉ bị đầu độc thêm; nó vẫn có đó, dưới dạng bị đầu độc. Vâng mặc cảm đã nảy sinh trong con người, nhưng dục không biến mất. Nó không thể biến mất được bởi vì nó là thực tại sinh học. Nó là sự tồn tại; nó không thể đơn giản biến mất bởi việc kìm nén nó. Nó có thể biến mất chỉ khi bạn trở nên tỉnh táo tới mức bạn có thể giải phóng năng lượng 'bị bao' trong bản năng dục. Không phải bởi kìm nén mà năng lượng được giải phóng ra, mà bởi hiểu biết. Và một khi năng lượng được giải phóng ra, từ bùn, hoa sen… Hoa sen phải mọc lên từ bùn, nó phải đi cao hơn - và kìm nén ấn nó sâu hơn vào trong bùn, bùn cứ kìm nén hoa sen.

Điều bạn đã làm cho đến nay, toàn thể nhân loại làm, là kìm nén dục trong bùn của vô thức. Cứ kìm nén nó, ngồi lên trốc nó, không cho phép nó chuyển động; giết chết nó bằng nhịn ăn, bằng kỉ luật, bằng đi vào hang động trong Himalayas, bằng đi vào trong tu viện nơi phụ nữ không được phép tới. Có những tu viện nơi phụ nữ chưa bao giờ được bước vào trong hàng trăm năm; có những tu viện chỉ các ni cô sống và đàn ông không bao giờ bước vào. Đây là các cách kìm nén. Và họ tạo ra ngày càng nhiều bản năng dục và ngày càng nhiều giấc mơ mê đắm.

Không, Mật tông không phải là con đường mê đắm. Nó là con đường duy nhất của tự do. Mật tông nói: Bất kì cái gì hiện hữu cũng phải được hiểu, và qua hiểu biết thì thay đổi xuất hiện theo cách riêng của nó.

Cho nên lắng nghe tôi hay lắng nghe Saraha, bạn đừng bắt đầu nghĩ rằng Saraha đang hỗ trợ cho mê đắm của bạn. Bạn sẽ trong trạng thái tồi tệ nếu bạn chấp nhận điều đó. Nghe câu chuyện này…

Một quí ông già cả có tên Martin tới bác sĩ khám bệnh: "Tôi muốn ông bảo cho tôi cái gì sai, bác sĩ. Tôi cảm thấy đau đây đó, và tôi không thể hiểu được nó. Tôi đã sống một cuộc sống rất sạch sẽ - không hút thuốc, không uống rượu hay chạy quanh. Tôi nằm trên giường, một mình, vào chín giờ mỗi đêm. Sao tôi cảm thấy theo cách này?"

"Ông bao nhiêu tuổi rồi?" bác sĩ hỏi.

"Tôi bẩy mươi tư vào sinh nhật sắp tới." Martin nói.

Bác sĩ trả lời, "Sau rốt, ông đã xoay xở trong nhiều năm, ông đã có trông đợi những điều như thế, Nhưng ông đã làm mất thời gian còn lại. Thoải mái và đừng lo nghĩ. Tôi gợi ý ông nên tới suối nước nóng."

Thế là Martin tới suối nước nóng. Tại đó ông ta gặp một quí ông khác trông cũng già lão và hom hem đến mức Martin cảm thấy được động viên bởi từ bi. "Người anh em," Martin nói, "Ông chắc chắn phải chăm sóc bản thân mình cẩn thận lắm, sống tới tuổi già đến thế. Tôi đã sống cuộc sống yên ả, sạch sẽ, nhưng không như ông, tôi cá đấy. Công thức của ông là gì để đạt tới tuổi già đến thế?"

Thế là cụ già quắt queo này nói, "Ngược lại, thưa ngài. Khi tôi mười bẩy tuổi bố tôi bảo tôi, 'Này con, con cứ tận hưởng cuộc sống đi. Ăn, uống và vui vẻ theo hài lòng của trái tim mình. Sống cuộc sống tới mức độ cao nhất. Thay vì lấy một đàn bà, sống độc thân và có mười đàn bà. Tiêu tiền cho vui, cho bản thân con, thay vì cho vợ và trẻ con.' ấy a - rượu, đàn bà và bài ca; cuộc sống được sống tới mức độ tràn trề. Đó đã là chính sách cho cả đời tôi, người anh em!"

"Có vẻ như ông đã thu được cái gì đó," Martin nói. "Ông bao nhiêu tuổi rồi?"

Người kia trả lời, "Hai mươi tư."

Mê đắm là tự tử, như tự tử như kìm nén. Đây là hai cực Phật nói nên tránh. Một cực là kìm nén, cực kia là mê đắm. Chỉ ở giữa: không kìm nén, không mê đắm. Chỉ ở giữa, mang tính quan sát, tỉnh táo, nhận biết. Nó là cuộc sống của bạn - chẳng phải bị kìm nén, chẳng phải bị phí hoài; nó phải được hiểu.

Nó là cuộc sống của bạn - chăm nom lấy nó! Yêu lấy nó! Thân thiện với nó! Nếu bạn có thể thân thiện, cuộc sống của bạn sẽ để lộ ra nhiều bí ẩn cho bạn, nó sẽ đưa bạn tới chính cánh cửa của Thượng đế.

Nhưng Mật tông không mê đắm chút nào. Những người kìm nén bao giờ cũng nghĩ rằng Mật tông là mê đắm. Tâm trí họ bị ám ảnh quá nhiều… Chẳng hạn, một người đi tới tu viện và sống ở đó thậm chí chẳng nhìn tới phụ nữ - làm sao người đó có thể tin rằng Saraha lại không mê đắm khi anh ta sống với một phụ nữ? Không chỉ sống, mà lại còn công phu những điều kì lạ… ngồi trước người phụ nữ trần truồng… người phụ nữ trần truồng, và anh ta cứ nhìn ngắm người phụ nữ này… hay thậm chí trong khi làm tình với người phụ nữ này anh ta cứ quan sát…

Bây giờ bạn không thể quan sát việc quan sát của anh ta được, bạn có thể quan sát chỉ điều anh ta đang làm tình với người phụ nữ. Và nếu bạn bị kìm nén, toàn thể bản năng dục bị kìm nén của bạn sẽ bùng ra. Bạn phải bắt đầu phát điên! Và bạn sẽ phóng chiếu tất cả những điều bạn đã kìm nén trong bản thân mình lên Saraha - và Saraha lại chẳng làm gì như thế cả. Anh ta đang đi vào một chiều hướng hoàn toàn khác. Anh ta không thực quan tâm tới thân thể. Anh ta muốn thấy bản năng dục này là gì, anh ta muốn thấy sự hấp dẫn của cực thích này là gì, anh ta muốn thấy đích xác cực thích là gì; anh ta muốn mang tính thiền trong khoảnh khắc cực đỉnh đó, để cho anh ta có thể thấy ra manh mối và chìa khoá. Có thể có chìa khoá để mở cánh cửa của điều thiêng liêng. Trong thực tế nó có đó.

Thượng đế đã giấu kín chìa khoá trong bản năng dục của bạn. Một mặt, qua dục của bạn, cuộc sống tồn tại; đó chỉ là tính hữu dụng bộ phận của năng lượng dục của bạn. Mặt khác, nếu bạn đi với nhận biết đầy đủ trong năng lượng dục của mình, bạn sẽ thấy rằng bạn đã bắt gặp chiếc chìa khoá có thể giúp bạn đi vào trong cuộc sống vĩnh hằng. Một khía cạnh nhỏ của dục là ở chỗ con bạn sẽ sống. Khía cạnh kia, khía cạnh cao hơn, là ở chỗ bạn có thể sống trong vĩnh hằng.

Năng lượng dục là năng lượng sống.

Thông thường chúng ta không đi xa hơn hành lang, chúng ta chưa bao giờ đi vào trong lâu đài. Saraha đang cố gắng đi vào trong lâu đài. Bây giờ những người tới nhà vua phải là những người bị kìm nén, như tất cả mọi người đều bị kìm nén.

Chính khách và tu sĩ phải dạy kìm nén, bởi vì chính chỉ qua kìm nén mà người ta mới bị hướng đến mất trí. Và bạn có thể cai trị những người mất trí dễ dàng hơn người lành mạnh. Và khi mọi người mất trí trong năng lượng dục của mình, họ bắt đầu đi theo hướng khác: họ sẽ bắt đầu đi tới tiền bạc hay quyền lực hay danh vọng. Họ phải biểu lộ năng lượng dục của mình ở đâu đó chỗ này chỗ khác; nó đang sôi lên ở kia, họ phải xì nó ra theo cách này cách khác. Cho nên điên vi tiền hay nghiệm quyền lực trở thành việc xì ra của họ.

Toàn bộ xã hội này đều bị ám ảnh dục. Nếu ám ảnh dục biến mất khỏi thế giới này, mọi người sẽ không điên vì tiền - ai sẽ bận tâm tới tiền nữa? Và mọi người sẽ không bị bận tâm tới quyền lực. Chẳng ai thích trở thành tổng thống hay thủ tướng. Để làm gì? Cuộc sống vô cùng đẹp đẽ trong tính bình thường của nó, nó siêu phàm trong tính bình thường của nó, sao người ta phải muốn trở thành ai đó? Bằng việc là không ai cả, vui thích thế, chẳng cái gì mất đi cả. Nhưng nếu bạn phá huỷ bản năng dục của mọi người và làm cho họ bị kìm nén, nhiều thứ bị lỡ đi đến mức họ bao giờ cũng khao khát: ở đâu đó phải có niềm vui - tại đây nó đang bị bỏ lỡ.

Dục là một trong những hoạt động do tự nhiên và Thượng đế ban cho, trong đó bạn cứ bị ném đi ném lại vào khoảnh khắc hiện tại. Thông thường bạn chưa bao giờ trong hiện tại cả - ngoại trừ khi bạn làm tình, và thế nữa cũng chỉ vài giây.

Mật tông nói người ta phải hiểu dục, giải mã dục. Nếu dục là sinh động đến mức cuộc sống bắt nguồn từ nó, thế thì phải có cái gì đó nhiều hơn cho nó. Cái gì đó nhiều hơn ấy là chìa khoá hướng tới điều thiêng liêng, hướng tới Thượng đế.

Câu hỏi thứ năm:

Osho ơi, cái gì sai với tôi thế? Tôi hiểu điều thầy nói, tôi đã đọc sách của thầy và thích thú chúng cực kì, nhưng cái gì đó rất bản chất vẫn bị lỡ.

Thiền về những vần thơ hay này của Wordsworth:

Thế giới quá nhiều với chúng ta; chẳng chóng thì chầy, Lấy và dùng, chúng ta phí hoài quyền năng của mình. Ít điều chúng ta thấy trong Tự nhiên là của chúng ta, Chúng ta đã cho đi trái tim mình, ân huệ hèn hạ.

Biển này, đang trần ngực với trăng, Gió này, sẽ gào thét hàng giờ,

Đều tụ hội bây giờ như hoa ngủ,

Bởi điều này, với mọi thứ, chúng ta mất hài hoà - Nó không làm chúng ta xúc động…

Đó là điều bỏ lỡ là gì. Nó không làm chúng ta xúc động… Chúng ta mất hài hoà với sự tồn tại. Thế giới này quá nhiều với chúng ta…lấy và dùng, chúng ta phí hoài quyền năng của mình. Ít điều chúng ta thấy trong Tự nhiên… Làm sao bạn có thể tìm thấy Thượng đế và làm sao bạn có thể tìm thấy phúc lạc nếu bạn không nhìn vào trong tự nhiên? Tự nhiên là biểu lộ của Thượng đế. Tự nhiên là thân thể của Thượng đế, hình dạng của Thượng đế, ngôi đền của Thượng đế. Chúng ta đã cho đi trái tim mình… Đó là điều bỏ lỡ là gì. Bởi điều này, với mọi thứ, chúng ta mất hài hoà - nó không làm chúng ta xúc động…

Cho nên chỉ đọc và lắng nghe tôi sẽ không có ích gì nhiều. Bắt đầu cảm đi. Lắng nghe, cảm thấy nữa, không chỉ lắng nghe. Lắng nghe, lắng nghe nữa qua trái tim. Để cho nó chìm vào trong khía cạnh cảm giác của bạn. Đó là ý nghĩa khi tất cả các tôn giáo đều nói shraddha - niềm tin, tin cậy - là cần thiết. Tin cậy có nghĩa là lắng nghe từ trái tim, không từ hoài nghi, không qua logic, không qua lí trí, không qua trí óc thảo luận, qua tham dự sâu sắc qua trái tim.

Như bạn nghe nhạc, lắng nghe tôi theo cách đó. Đừng nghe tôi như bạn nghe triết gia; nghe tôi như bạn nghe chim. Nghe tôi như bạn nghe thác nước. Nghe tôi như bạn nghe gió thổi qua rặng thông. Nghe tôi, đừng qua tâm trí thảo luận, mà qua trái tim tham dự. Và thế thì cái gì đó bạn liên tục cảm thấy đang bị bỏ lỡ sẽ không bị bỏ lỡ.

Cái đầu đã trở thành chuyên gia quá nhiều; nó đã đi tới chính tột cùng. Nó là một công cụ tốt. Vâng, như nô lệ, cái đầu là kì diệu; như ông chủ, nó rất nguy hiểm. Nó đã đi tới chính tột cùng, nó đã hút hết mọi năng lượng của bạn; nó đã trở thành độc đoán. Tất nhiên nó làm việc, nhưng bởi vì nó làm việc mà bạn đã bắt đầu phụ thuộc vào nó quá nhiều. Và người ta bao giờ cũng có thể đi tới điểm tột cùng, và tâm trí đi tới tột cùng.

Chàng Warren rất tham vọng, và khi chàng ta kiếm được việc làm nhân viên văn phòng, chàng ta quyết tâm học mọi thứ có thể để cho mình có thể gây ấn tượng cho ông chủ và tiến lên. Một hôm ông chủ mời anh ta tới và nói, "Bảo phòng giao thông đặt chỗ cho tôi đi đường biển tới Queen Mary, khởi hành vào ngày mười một."

"Xin lỗi ông ấy," chàng trai nói, "nhưng con tầu đó mãi đến ngày mười hai mới đi cơ."

Ông chủ nhìn chàng ta, rất ấn tượng. Thế rồi ông ta nói, "Bảo phòng mua hàng đặt ngay một đơn hàng về cung cấp nhôm cho sáu tháng."

"Tôi xin có ý kiến," Warren trả lời, "rằng đơn hàng để mai hãy đặt, bởi vì giá sẽ giảm. Bên cạnh đó, đơn cung cấp chỉ cho một tháng thôi bởi vì khuynh hướng thị trường chỉ ra giá sẽ hạn thấp hơn."

"Rất tốt, anh bạn trẻ, anh tích cực đấy. Bảo cô Kate vào để nhận lệnh."

"Cô Kate không có hôm nay," cậu chàng đáp. "Có chuyện gì vậy, cô ấy ốm sao?"

"Không thưa ông ấy, cô ấy không có mãi tới mồng chín cơ."

Bây giờ đây là việc biết quá nhiều, điều này đi quá xa. Và đó là điều đã xảy ra cho tâm trí con người: nó đã đi quá xa, nó đã vượt quá giới hạn của nó. Và nó đã hút hết mọi năng lượng cho nên chẳng cái gì còn lại cho trái tim. Bạn đã hoàn toàn bỏ qua trái tim mình. Bạn không đi qua trái tim, bạn không di chuyển theo đường đó chút nào. Trái tim gần như là vật chết, trọng lượng chết - đó là điều bỏ lỡ là gì.

Bạn có thể lắng nghe tôi qua cái đầu, và tất nhiên bạn sẽ hiểu bất kì điều gì tôi đang nói - và vậy mà bạn sẽ không hiểu cái gì cả, không hiểu lấy một lời, bởi vì đây là việc hiểu biết của một loại hoàn toàn khác. Đây là hiểu biết giống nhiều với yêu hơn là với biết.

Nếu bạn đang trong tình yêu với tôi, chỉ thế thì… Nếu bạn đã bắt đầu cảm thấy tôi, chỉ thế thì… Nếu lòng yêu mến đang lớn lên giữa tôi và bạn, nếu nó là chuyện tình, chỉ thế thì…

Và câu hỏi cuối cùng:

Osho kính yêu, Làm sao thầy định nghĩa bài nói hay?

Khó mà nói… tôi chưa bao giờ đưa ra bài nói nào trong đời mình cả. Bạn đang hỏi sai người. Nhưng tôi đã nghe thấy một định nghĩa mà tôi thích và tôi muốn bạn biết nó…

Việc bắt đầu tốt và chấm dứt tốt tạo ra bài nói tốt - nếu chúng tới thật gần nhau, bắt đầu và kết thúc. Tất nhiên bài nói tốt nhất không có phần giữa chút nào, và chính cái tốt nhất thì lại chưa bao giờ được nói ra.

Và tôi bao giờ cũng nói điều tốt nhất… điều không được nói. Tôi chưa bao giờ nói lấy một bài nói nào trong đời mình cả, bởi vì tôi giải quyết trong im lặng, không trong lời. Thậm chí khi bạn nghe lời nói, đó cũng không phải là mục đích. Thậm chí khi tôi dùng lời, lời cũng được dùng chỉ như cái xấu cần thiết - bởi vì chúng phải được dùng, bởi vì bạn chưa thể hiểu được cái im lặng.

Tôi không nói cho bạn. Tôi chẳng có gì để nói cả, bởi vì cái mà tôi có thì không thể được nói ra, nó không thể được thảo luận tới. Nhưng bạn không hiểu cái gì khác ngoài lời, cho nên tôi phải chịu đựng, tôi phải dùng lời là vô nghĩa. Và tôi phải nói những điều không nên được nói ra trong hi vọng rằng dần dần bạn sẽ bắt đầu nhìn thẳng nhiều hơn vào tôi… dần dần bạn sẽ không nghe lời nói nữa mà nghe thông điệp.

Nhớ lấy: cái trung gian không phải là thông điệp, lời không phải là thông điệp của tôi. Thông điệp là vô lời.

Tôi đang cố gắng trao cho bạn bài nói không chuyển trao được. Nó là việc truyền trao bên ngoài lời, cho nên chỉ những ai được gắn liền với tôi qua trái tim họ thì mới có khả năng nhận nó.