Chương 13. Đưa bản thân bạn ra khỏi đám đông

Osho - Dũng cảm – Vui sống hiểm nguy

Chương 13. Đưa bản thân bạn ra khỏi đám đông

Chương 13. Đưa bản thân bạn ra khỏi đám đông

Thiền chính là dũng cảm để im lặng và một mình.

Dần dần bạn bắt đầu cảm thấy phẩm chất mới cho bản thân mình, sức sống mới, cái đẹp mới, thông minh mới - không được vay mượn từ bất kì ai, đang trưởng thành bên trong bạn. Nó có gốc rễ trong sự tồn tại của bạn. Và nếu bạn không hèn nhát, nó sẽ đi tới đâm hoa, tới kết quả.

Không ai cả là điều con người được ngụ ý hiện hữu bởi sự tồn tại. Xã hội, nền văn hoá, tôn giáo, nền giáo dục tất cả đều đã cùng âm mưu chống lại đứa trẻ hồn nhiên. Họ tất cả đều có quyền lực - đứa trẻ bất lực và phụ thuộc, cho nên bất kì cái gì họ muốn làm ra từ nó, họ đều xoay xở để làm điều đó. Họ không cho phép đứa trẻ nào được trưởng thành tới số phận tự nhiên của nó. Mọi nỗ lực của họ đều để làm cho con người trở thành thứ tiện dụng. Ai biết được, nếu đứa trẻ được để trưởng thành theo cách của nó, liệu nó sẽ hữu dụng gì cho những quyền lợi được đầu tư hay không? Xã hội không được chuẩn bị để nhận nguy cơ đó. Nó tóm lấy đứa trẻ và bắt đầu nhào nặn đứa trẻ thành cái gì đó cần cho xã hội.

Theo một nghĩa nào đó, nó giết chết linh hồn của đứa trẻ và cho đứa trẻ căn cước giả tạo để cho đứa trẻ không bao giờ thấy linh hồn mình, bản thể mình. Căn cước giả tạo là cái thay thế. Nhưng cái thay thế đó là hữu dụng chỉ trong cùng một đám đông đã trao nó cho bạn. Khoảnh khắc bạn một mình, cái giả bắt đầu rơi rụng đi và cái thực bị kìm nén bắt đầu diễn đạt bản thân nó. Do đó có nỗi sợ đơn độc.

Không ai muốn đơn độc. Mọi người đều muốn thuộc vào đám đông - không chỉ một đám đông, mà nhiều đám đông. Một người thuộc vào đám đông tôn giáo, đảng phái chính trị, câu lạc bộ... và có nhiều nhóm nhỏ khác để thuộc vào. Người ta muốn được hỗ trợ cả hai mươi bốn giờ một ngày bởi vì cái giả, thiếu hỗ trợ, không thể đứng được. Khoảnh khắc người ta một mình, người ta bắt đầu cảm thấy điên dại kì lạ. Cho nên trong nhiều năm bạn đã tin bản thân mình là ai đó, và thế rồi bỗng nhiên trong một khoảnh khắc của đơn độc bạn bắt đầu cảm thấy mình không phải là cái đó. Điều đó tạo ra sợ hãi: thế thì mình là ai?

Và nhiều năm kìm nén... sẽ phải mất thời gian cho cái thực tự diễn đạt nó. Lỗ hổng giữa hai điều này được các nhà huyền môn gọi là "đêm tối của linh hồn" - cách diễn đạt rất thích hợp. Bạn không còn là cái giả nữa, và bạn vẫn chưa là cái thật. Bạn đang trong tình trạng lấp lửng, bạn không biết mình là ai.

Đặc biệt ở phương Tây, vấn đề này còn phức tạp hơn bởi vì họ đã không phát triển bất kì phương pháp luận nào đề khám phá ra cái thực sớm nhất có thể được, để cho đêm tối của linh hồn có thể được rút ngắn lại. Phương Tây chẳng biết gì khi có liên quan tới thiền. Và thiền chỉ là cái tên cho việc là một mình, im lặng, chờ đợi cái thực tự khẳng định nó. Nó không phải là hành động, nó là thảnh thơi im lặng - bởi vì bất kì cái gì bạn "làm" đều sẽ bắt nguồn từ cá tính giả tạo của bạn... tất cả mọi việc làm của bạn, trong bao nhiêu năm qua, đều bắt nguồn từ nó. Nó là thói quen cũ.

Thói quen khó chết đi. Bao nhiêu năm sống trong cá tính giả bị áp đặt bởi những người yêu bạn, những người bạn kính trọng... và họ không cố tình làm bất kì điều gì xấu cho bạn. Ý định của họ là tốt, chỉ mỗi nhận biết của họ chẳng có gì. Họ không phải là những người có ý thức - bố mẹ bạn, thầy giáo bạn, các tu sĩ của bạn, các chính khách của bạn - họ không phải là những người có ý thức, họ vô ý thức. Và ngay cả ý định tốt trong tay người vô ý thức thì cũng biến thành độc hại.

Cho nên bất kì khi nào bạn một mình, có nỗi sợ sâu sắc - bởi vì bỗng nhiên cái giả bắt đầu biến mất. Và cái thực sẽ cần chút ít thời gian, bạn đã đánh mất nó bao nhiêu năm trước rồi. Bạn sẽ phải cân nhắc sự kiện là lỗ hổng bao nhiêu năm này cần được bắc cầu qua.

Trong sợ hãi - rằng "Mình đang làm mất chính bản thân mình, ý nghĩa của mình, lành mạnh của mình, tâm trí mình, mọi thứ"... bởi vì cái ta đã được người khác trao cho bạn bao gồm toàn những thứ này - có vẻ giống như bạn sẽ sắp điên khùng. Bạn lập tức bắt đầu làm điều gì đó chỉ để giữ cho mình được dính líu. Nếu không có mọi người, ít nhất cũng có hành động nào đó, để cho cái giả vẫn còn dính líu và không bắt đầu biến mất.

Do đó mọi người thấy điều khó nhất là vào những ngày nghỉ. Trong năm ngày họ làm việc, cứ hi vọng rằng vào cuối tuần họ sẽ thảnh thơi. Nhưng cuối tuần lại là lúc tồi tệ nhất trên toàn thế giới - nhiều tai nạn xảy ra vào cuối tuần, nhiều người tự tử, nhiều vụ giết người, nhiều trộm cắp, nhiều hãm hiếp. Kì lạ... và những người này lại đã tham dự trong năm ngày và không có vấn đề gì. Nhưng ngày cuối tuần bỗng nhiên cho họ sự chọn lựa, hoặc vẫn còn tham gia vào cái gì đó hoặc thảnh thơi - nhưng thảnh thơi lại sợ sệt; cá tính giả biến mất. Phải vẫn còn tham gia, làm bất kì cái gì ngu xuẩn. Mọi người xô nhau tới các bãi biển, nối đuôi nhau, luồng xe cộ dài hàng dặm đường. Và nếu bạn hỏi họ đang đi đâu, họ đều "tránh xa khỏi đám đông" - và toàn thể đám đông lại đi cùng họ! Họ đi tìm chỗ hoang vắng, im lặng - tất cả họ.

Thực tế, nếu họ ở lại nhà thì sẽ còn cô đơn và im lặng hơn - bởi vì tất cả mọi kẻ ngốc đều đã đi tìm chỗ hoang vắng rồi. Và họ đều xô tới như điên, bởi vì hai ngày sẽ chấm dứt ngay thôi, họ phải tới - đừng hỏi ở đâu!

Trên bãi biển, bạn thấy đấy... họ sao đông thế, thậm chí bãi chợ cũng không đông thế. Và cũng khá kì lạ, mọi người đều cảm thấy rất thoải mái, tắm nắng. Mười nghìn người trên một bãi biển nhỏ tắm nắng, thảnh thơi. Cùng người đó trên cùng bãi biển đó một mình sẽ không thể thảnh thơi được. Nhưng người đó biết hàng nghìn người khác tất cả đang thảnh thơi quanh mình. Cùng những người đó trong văn phòng, cùng những người đó trên phố, cùng những người đó ở chợ, bây giờ cùng những người đó ở bãi biển.

Đám đông là điều bản chất cho cái ta giả tồn tại. Khoảnh khắc nó đơn độc, bạn bắt đầu phiêu diêu. Đây là chỗ người ta nên hiểu thêm chút ít về thiền.

Đừng lo nghĩ, bởi vì cái có thể biến mất thì cũng đáng để biến mất đi. Níu bám lấy nó là điều vô nghĩa - nó không phải là của bạn, nó không phải là bạn.

Bạn là cái một khi cái giả đã ra đi và cái tươi tắn, cái hồn nhiên, con người không ô nhiễm sẽ nảy sinh vào chỗ của nó. Không ai khác có thể trả lời cho câu hỏi của bạn "Mình là ai?" - bạn sẽ biết nó.

Mọi kĩ thuật thiền đều có ích để phá huỷ cái giả. Chúng không cho bạn cái thực - cái thực không thể được cho.

Cái mà có thể được cho thì không thể là thực. Cái thực bạn đã có rồi; chỉ cái giả phải bị lấy đi.

Theo cách khác có thể nói điều đó là: Thầy lấy đi từ bạn những thứ bạn không thực có, và thầy cho bạn cái bạn thực có.

Thiền chỉ là dũng cảm để im lặng và một mình. Dần dần, bạn bắt đầu cảm thấy phẩm chất mới cho bản thân mình, sự sống động mới, cái đẹp mới, thông minh mới - cái không vay mượn từ bất kì ai, cái đang trưởng thành từ bên trong bạn. Nó có gốc rễ trong sự tồn tại của bạn. Và nếu bạn không phải là kẻ hèn nhát, nó sẽ đi tới kết quả, tới việc nở hoa.

Chỉ người bạo dạn, người dũng cảm, người có lòng can đảm, mới có thể có tính tôn giáo. Không phải người hay đi lễ nhà thờ - đây là những người hèn nhát. Không phải người Hindu, không phải người Mô ha mét giáo, không phải người Ki tô giáo - họ chống lại việc tìm kiếm. Cùng đám đông đó, họ đang cố gắng làm cho sự đồng nhất giả tạo của mình được củng cố chắc hơn.

Bạn được sinh ra, bạn đã tới thế giới này bằng cuộc sống, bằng tâm thức, bằng nhạy cảm vô cùng. Nhìn đứa trẻ nhỏ - nhìn vào mắt nó, tươi mát. Tất cả những cái đó đã bị che phủ bởi cá tính giả tạo.

Không có nhu cầu phải sợ. Bạn có thể mất chỉ cái phải bị mất. Và cũng tốt để đánh mất nó đi thật sớm - bởi vì nó càng lưu lại lâu hơn, nó càng trở nên mạnh hơn.

Và người ta không biết gì về ngày mai cả.

Đừng chết trước khi nhận ra bản thể đích thực của bạn.

Chỉ vài người may mắn đã sống với bản thể đích thực và đã chết với bản thể đích thực - bởi vì họ biết rằng cuộc sống là vĩnh hằng, và cái chết là hư huyễn.

Xem tiếp Chương 14 - Quay về Mục lục