Thầy có bao giờ mơ không?

Hãy sống trong vui vẻ

Trong lành mạnh,

ngay cả giữa những người khổ.

Với lành mạnh Phật ngụ ý tính toàn thể. Lành mạnh-health tới từ cùng gốc như 'chữa lành-healing'. Người được chữa lành là người lành mạnh, người được chữa lành là người toàn thể. Với "lành mạnh" Phật không ngụ ý nghĩa bình thường, y học của từ này; nghĩa của ông ấy không mang tính y học, nó mang tính thiền - mặc dầu bạn sẽ ngạc nhiên mà biết rằng các từ 'thiền-meditation' và 'thuốc-medicine' cả hai có cùng một gốc. Thuốc chữa lành bạn về mặt thể chất, thiền chữa lành bạn về mặt tâm linh. Cả hai đều là các quá trình chữa lành, cả hai đều đem tới lành mạnh.

Nhưng Phật không nói về lành mạnh của thân thể; ông ấy đang nói về lành mạnh của linh hồn bạn. Hãy mang tính toàn thể, mang tính toàn bộ. Đừng bị phân mảnh, đừng bị phân chia. Hãy là cá nhân theo đúng từ này: không phân chia được, một mảnh. Mọi người không phải là một mảnh; họ là nhiều mảnh, bằng cách nào đó giữ gắn chúng lại với nhau. Chúng có thể rã rời vào bất kì khoảnh khắc nào. Chúng là tất cả Humpty-Dumpties - cậu bé "quả trứng", chỉ là một đống nhiều thứ. Bất kì tình huống mới nào, bất kì nguy hiểm mới nào, bất kì bất an nào, và chúng có thể rã rời ra. Vợ bạn chết hay bạn phá sản hay bạn thất nghiệp - bất kì điều nhỏ bé nào cũng đều có thể chứng tỏ là cọng rơm cuối cùng trên lưng lạc đà. Sự khác biệt chỉ ở mức độ. Ai đó sôi ở chín mơi tám độ, ai đó ở chín mươi chín độ; ai đó có thể ở chin mươi chín phẩy chín độ, nhưng khác biệt chỉ ở mức độ, và bất kì cái gì nhỏ bé nào cũng đều có thể làm thay đổi sự cân bằng. Bạn có thể phát điên vào bất kì khoảnh khắc nào, bởi vì bên trong bạn đã là đám đông rồi.

Biết bao nhiêu ham muốn, biết bao nhiêu mơ mộng, biết bao nhiêu người đang sống trong bạn. Nếu bạn quan sát chăm chú, bạn sẽ không tìm thấy một người có đó mà nhiều khuôn mặt, thay đổi mọi khoảnh khắc. Cứ dường như bạn chỉ là bãi chợ nơi biết bao nhiêu người tới và đi, ồn ào thế, và chẳng cái gì tạo ra ý nghĩa cả.

Mới hôm nọ, Subhash đã hỏi một câu hỏi: "Thưa thầy kính yêu, thầy có bao giờ mơ không?"

Bạn có thể mơ chỉ nếu bạn là nhiều người. Bạn có thể mơ chỉ nếu bạn có nhiều ham muốn. Tôi chẳng có ham muốn nào. Mơ là sản phẩm phụ của ham muốn: điều bạn muốn ban ngày, bạn mơ ban đêm. Việc mơ là tàn tích; cái gì đó vẫn còn lại không đầy đủ trong ngày mà phải được làm đầy đủ. Tâm trí là kẻ cầu toàn; nó muốn thử, theo mọi cách có thể, để hoàn tất mọi sự.

Trên đường bạn thấy một nhà hàng đẹp, nhưng bạn đang vội. Bạn định đi làm việc gì đó và bạn không thể vào được nhà hàng này. Và mùi thơm phức của thức ăn hấp dẫn thế và mầu sắc của thức ăn... Bạn muốn vào những bạn không thể vào được. Bạn sẽ mơ về nhà hàng này; bạn sẽ phải mơ chỉ để hoàn chỉnh toàn thế quá trình, để cho nó được vứt bỏ và không còn bám riết lấy bạn nữa. Nhưng mơ của bạn sẽ phản xạ cái điên khùng của bạn.

Người lành mạnh không thể mơ được - nhưng với "người lành mạnh" tôi ngụ ý người toả sáng, vị phật. Tôi không ngụ ý bởi "lành mạnh" là điều bạn ngụ ý bởi từ này. Với bạn, người điên là trong nhà thương điên còn mọi người bên ngoài đều lành mạnh. Điều đó không phải như vậy. Chỉ bức tường nhà thương điên không phân chia lành mạnh với điên khùng. Có người điên bên trong và có người điên bên ngoài. Những người ở bên ngoài còn chưa bị bắt hay có thể họ vẫn trong biên giới của hành vi thông thường. Ít nhất trên bề mặt họ có thể xoay xở được; trong cốt lõi bên trong nhất của mình họ có thể điên khùng. Tôi không thể mơ được cho dù tôi muốn mơ; điều đó là không thể được. Bất kì khi nào tôi đang ngồi tôi đơn giản ngồi - không có ý nghĩ. Và khi tôi ngủ tôi đơn giản ngủ - không có mơ. Nhưng Subhash phải chịu đựng từ những giấc mơ. Mọi người đều chịu đựng, hết ngày nọ tới ngày kia. "Tôi lo lắm. Đêm qua tôi mơ tôi mỗi mình với hàng trăm cô gái tóc hung đẹp đẽ, hàng trăm cô tóc nâu và hàng trăm cô tóc đỏ đẹp tuyệt vời. Thật là khủng khiếp!"

"Trời đất, này anh! Khủng khiếp gì về điều đó?" nhà tâm thần hỏi bệnh nhân.

"Tôi mơ tôi là con gái nữa!"

Giấc mơ của bạn sẽ phản xạ bạn. Chúng còn có thể phản xạ ai khác được? Giấc mơ của bạn là chìa khoá; qua giấc mơ của bạn nhiều điều có thể được biết về bạn. Toàn thể phân tâm học phụ thuộc vào giấc mơ của bạn để lần ra manh mối. Khi bạn thức bạn không thật đáng tin cậy; điều bạn nói về bản thân mình là lừa dối. Trong mơ bạn còn hồn nhiên hơn, bởi vì không có ai kiểm soát và kìm nén. Lương tâm đang ngủ say, đạo đức đi rồi; bạn tự nhiên hơn, bình thường hơn. Trong giấc mơ bạn là thuần khiết hơn. Do đó phân tâm phải tuỳ thuộc vào giấc mơ của bạn và qua giấc mơ của bạn nó đi tới kết luận về bạn.

Đây là trạng thái rất đáng buồn của mọi chuyện: rằng bạn không thể được tin cậy chút nào, bởi vì bạn nói điều này và bạn là điều gì đó hoàn toàn khác. Và vấn đề không phải là bạn cố ý thử lừa dối; lừa dối đã gần như trở thành bản tính phụ của bạn. Đó là lí do tại sao bạn lập tức quên mất giấc mơ của mình; nó là chiến lược của tâm trí. Trong vòng năm phút thức dậy... khi bạn thức dậy có chút ít rơi rớt, chút ít kí ức - chỉ vài mảnh mẩu, những phần cuối cùng của giấc mơ của bạn. Nhưng trong năm giây chúng mất đi. Tới lúc bạn ra khỏi giường tất cả giấc mơ của bạn đã biến mất, bạn đã quên tất cả về chúng. Chừng nào bạn còn chưa làm nỗ lực rất ý thức bạn sẽ không có khả năng nhớ được chúng. Đây là chiến lược của tâm trí, nó đơn giản đóng cánh cửa lại, bởi vì giấc mơ của bạn có thể là sự quấy rối cho bạn.

Nếu bạn đi tới biết rằng trong giấc mơ của mình bạn đã giết bố bạn thì điều đó sẽ đè nặng lên bạn, bạn có thể cảm thấy phạm tội. Nếu bạn là người rất, rất đạo đức, người thuần đạo đức và bạn thấy rằng trong giấc mơ của mình bạn đã chạy trốn, lẩn trốn cùng vợ hàng xóm mình và bạn thích thú điều đó lắm, bạn sẽ bị bối rối. Bạn sẽ trở nên hoài nghi về đạo đức của mình, về sự thuần khiết của mình. Nó sẽ treo lơ lửng trên bạn như đám mây tối.

Tâm trí đơn giản cắt bạn khỏi các giấc mơ của bạn. Nó đã tạo ra hai loại thế giới: một thế giới, thế giới mơ, tách biệt toàn bộ, và một thế giới, cái gọi là thế giới thức, tách biệt toàn bộ. Bạn sống trong các ngăn. Khi bạn đi vào mơ bạn quên mất tất cả về thức; khi bạn đi vào thức bạn quên tất cả về mơ.

Vị phật thức tỉnh ngay cả khi ông ấy ngủ. Ông ấy không có các ngăn trong bản thể mình. Ông ấy không phải là nhiều người, ông ấy là một người. Bởi vì ông ấy là một người và ông ấy không níu bám vào kí ức và không có ham muốn về tương lai, hiện tại là đủ cho ông ấy. Thế thì ông ấy sống khoảnh khắc sang khoảnh khắc trong tính toàn bộ của nó; ông ấy không sống từng bộ phận. Giấc mơ của bạn chỉ ra rằng bạn sống một cách bộ phận, và các bộ phận chưa được sống phải được sống trong mơ của bạn. Nếu bạn sống một cách toàn bộ từng khoảnh khắc, thế thì không có khả năng nào của bất kì mơ cả.

Có lần chuyện xảy ra:

Một người Sufi tới tôi, một người rất đẹp, và đang thực hành thiền Sufi - zikr - anh ta đã trở nên có khả năng đọc được ý nghĩ của người khác. Một số trong các đệ tử của anh ta, những người biết tôi, muốn anh ta tới và đọc ý nghĩ của tôi.

Tôi nói, "Được đấy, hãy đem anh ta tới."

Người này thực sự có khả năng. Anh ta sẽ đơn giản nhắm mắt lại và anh ta sẽ bắt đầu nói ý nghĩ nào thoáng qua bên trong bạn. Trong cả nửa giờ anh ta vẫn còn nhắm mắt, rất phân vân. Thế rồi cuối cùng anh ta từ bỏ.

Anh ta nói, "Nhưng tôi chẳng thấy cái gì cả, chỉ trống rỗng hoàn toàn."

Anh ta nói, "Đây là lần đầu tiên mà tôi không thể đọc được. Ông đã làm cái gì với tôi thế?"

Tôi đã chẳng làm gì anh ta cả. Tôi nói với anh ta, "Tôi có làm cái gì đâu.

Tôi đơn giản ngồi đây, chẳng làm gì với anh hay với bất kì ai khác.

Nhưng làm sao anh có thể đọc được nếu không có ý nghĩ? Không phải là tôi đã làm mất khả năng đọc của anh đâu."

Anh ta cứ tưởng rằng tôi đã làm hư hỏng gì đó cho việc đọc ý nghĩ của anh ta. Tôi nói, "Tôi có làm gì đâu. Nếu anh muốn, tôi có thể bắt đầu đem tới vài ý nghĩ. Nó sẽ là nỗ lực. Như cách tôi nói ra tôi sẽ bắt đầu nói ở bên trong. Tôi sẽ phải nghĩ về các sannyasins của mình và tôi sẽ phải nói chúng ra - thế thì anh có thể đọc được. Khả năng của anh vẫn còn nguyên si. Nhưng tôi chỉ ngồi im lặng, cách tôi bao giờ cũng ngồi khi tôi một mình. Ban ngày tôi không nghĩ, mà ban đêm tôi cũng không mơ.

Tất cả mọi giấc mơ biến mất vào ngày ham muốn biến mất. Tất cả mọi ý nghĩ đều trở thành vô nghĩa vào ngày tôi đi tới biết rằng tôi không là tâm trí. Nhưng tôi hiểu khó khăn của anh, tôi hiểu lẫn lộn của anh..."