Chương 2: Sự hỗn độn là phương pháp của tôi

Osho – Nghệ thuật Cân bằng Sự sống và Cái chết

Chương 2: Sự hỗn độn là phương pháp của tôi

12 tháng 10 năm 1976, buổi sáng tại thính đường Phật

Câu hỏi 1: Làm cách nào chúng ta có thể tự chuẩn bị cho cái chết?

Đừng tích lũy bất kì thứ gì: quyền lực, tiền bạc, danh tiếng, đức hạnh, kiến thức, thậm chí cái gọi là những trải nghiệm tâm linh. Nếu bạn không tích lũy thì bạn sẵn sàng chết ở bất kì thời điểm nào, bởi vì bạn không có gì để mất. Sợ chết không thực sự là nỗi sợ chết; nỗi sợ chết xuất phát từ những tích lũy của cuộc đời. Vì bạn có quá nhiều thứ để mất cho nên bạn bám vào nó. Đó chính là ý nghĩa câu nói của Chúa Jesus: “Phúc cho người nghèo khó, vì nước Trời là của họ.”

Tôi không muốn nói là kẻ ăn xin; tôi cũng không ngụ ý là từ bỏ thế giới. Đừng tích lũ bêmn trong, hãy là nghèo nàn về tinh thần. Đừng bao giờ sở hữu về bất kì thứ gì - và thế thì bạn sẵn sàng chết. Sở hữu là rắc rối mà không phải chính cuộc sống là rắc rối. Bạn càng sở hữu nhiều thì bạn càng sợ bị mất. Nếu bạn không sở hữu bất kì thứ gì, nếu sự thanh khiết của bạn, nếu tinh thần của bạn không bị làm cho ô uế bởi bất kì thứ gì, nếu bạn chỉ đơn giản là một mình thì bạn có thể biến đi ở bất kì thời điểm nào; bất kì khi nào cái chết gõ cửa thì nó cũng nhận ra bạn đang sẵn sàng. Bạn không mất bất kì thứ gì. Với việc đồng hành cùng cái chết thì bạn không phải là người mất. Bạn có thể hướng vào trải nghiệm mới.

Khi tôi nói đừng tích lũy, tôi ngụ ý điều đó là tuyệt đối khẩn thiết. Tôi không nói đừng tích lũy những thứ của thế giới này mà hãy liên tục tích lũy đức hạnh, kiến thức, và cái gọi là những trải nghiệm tinh thần, những quan điểm - không. Tôi đang nói bởi biệt ngữ tuyệt đối rằng: Đừng tích lũy. Có những người, đặc biệt là ở phương Đông, là những người thuyết giảng từ bỏ. Họ nói, "Đừng tích lũy bất kì thứ gì của thế giới này, bởi vì chúng sẽ bị lấy khỏi bạn khi cái chết xuất hiện." Về cơ bản, có vẻ như những người đó còn tham lam hơn bất kì người trần tục nào. Logic của họ là: Đừng tích lũy trong thế giới này, bởi vì cái chết sẽ lấy nó đi khỏi bạn - tích lũy đức hạnh, PUNYA; tích lũy tính cách, đạo đức, kiến thức; tích lũy những kinh nghiệm, những trải nghiệm tâm linh, những trải nghiệm kundalini, thiền, cái này cái kia; tích lũy một cái gì đó mà cái chết không thể lấy khỏi bạn.

Nhưng nếu bạn tích lũy thì vì sự tích lũy đó mà nỗi sợ xuất hiện. Mỗi sự tích lũy lại mang nỗi sợ đến theo cùng một tỉ lệ... thế thì bạn lại sợ hãi. Không tích lũy và nỗi sợ biến đi. Tôi không thuyết giảng bạn từ bỏ theo lối cũ; sannyas của tôi là khái niệm tuyệt đối mới. Nó thuyết giảng bạn ở lại thế gian và không vì nó. Thế thì bạn luôn sẵn sàng.

Tôi đã nghe về nhà huyền môn Sufi vĩ đại tên Abraham Adam. Có một thời ông ta là hoàng đế của Bokhara, sau đó ông ta bỏ lại mọi thứ và trở thành người khất thực Sufi. Khi ông đang nghỉ cùng vị Sufi khác, ông đã bối rối, bởi vì hàng ngày người đàn ông đó liên tục than phiền về sự nghèo khó của mình.

Abraham nói với ông ta, "Cái cách mà ông lạm dụng nó, có thể là ông đã mua sự nghèo khó một cách rẻ mạt." "Ông mới ngu ngốc làm sao!" người đàn ông trả miếng, không biết người mà ông đang nói chuyện, không biết rằng Abraham đã từng là hoàng đế. Ông ta nói, "Ông phải ngu ngốc như thế nào mới nghĩ rằng con người lại đi mua sự nghèo khó."

Abraham trả lời, "Trong trường hợp của mình, tôi đã trả giá vương quốc của tôi cho điều đó. Tôi hẳn sẽ trao hàng trăm thế giới vì một khảonh khắc đó, vì hàng ngày, giá trị của nó trở nên ngày càng lớn hơn đối với tôi. Tôi biết ơn rất nhiều vì điều đó, còn ông thì lại than van, điều đó không có gì ngạc nhiên."

Sự thanh khiết về tinh thần là sự nghèo khó thực sự. Từ ‘sufi’ xuất phát từ từ Arabic ‘safa’. Safa có nghĩa là thanh khiết. Sufi có nghĩa là con người có trái tim thanh khiết.

Sự thanh khiết là gì? Đừng hiểu lầm tôi, sự thanh khiết không có gì liên quan đến đạo đức. Đừng hiểu nó theo kiểu đạo đức. Thanh khiết không có gì liên quan đến nhữngngười theo Thanh giáo. Thanh khiết đơn giản là trạng thái không bị ô uế của tâm trí, nơi chỉ có tâm thức bạn và không có gì khác nữa. Không gì khác thực sự biến thành tâm thức bạn, nhưng nếu bạn thèm muốn sự sở hữu thì nỗi thèm muốn đó là ô uế bạn. Vàng không thể biến thành tâm thức bạn. Không có cách nào. Làm thế nào bạn có thể mang vàng vào tâm thức bạn. Thế thì bạn lại trở nên không tinh khiết. Nếu bạn không muốn sở hữu bất kì thứ gì thì bạn trở nên không sợ hãi. Thế thì cái chết cũng là trải nghiệm tuyệt vời.

Con người thực sự tâm linh cũng có những trải nghiệm tuyệt vời, nhưng họ chưa bao giờ tích lũy chúng. Khi chúng xuất hiện, họ quên chúng ngay. Họ chưa bao giờ nhớ, họ chưa bao giờ phóng chiếu chúng vào tương lai. Họ chưa bao giờ nói chúng nên được lặp lại, hoặc chúng nên xuất hiện lại trong họ. Họ chưa bao giờ cầu nguyện chúng. Khi chúng xuất hiện thì sẽ xuất hiện. Thế là hết! Họ kết thúc với chúng và họ di chuyển khỏi chúng. Họ luôn sẵng sang cho những cái mới, họ chưa bao giờ mang những cái cũ.

Và nếu bạn không mang cái cũ thì bạn sẽ nhận ra cuộc đời tuyệt đối mới, không thể tin, không thể hình dung ở mỗi bước chân. Cuộc sống là mới, chỉ tâm trí là cũ; và nếu bạn nhìn thông qua tâm trí thì cuộc đời nhìn cũng giống như là sự lặp lại, thật là chán. Nếu bạn không nhìn qua tâm trí… tâm trí có nghĩa là quá khứ của bạn, âtm trí có nghĩa là những kinh nghiệm được tích lũy của bạn, kiến thức và mọi thứ khác. Tâm trí có nghĩa là thông qua nó bạn đã bị bỏ qua, nhưng bạn vẫn còn bị treo lơ lững quanh nó. Tâm trí có nghĩa là còn sót lại, bụi từ quá khứ phủ tâm thức-tấm gương của bạn. Thế thì khi bạn nhìn thông qua nó thì mọi thứ trở nên bị xuyên tạc. Tâm trí có khả năng xuyên tạc. Nếu bạn không nhìn thông qua tâm trí thì bạn sẽ biết cuộc đời là vĩnh hằng. Chí tâm trí chết – không tâm trí bạn là bất tử. Không tâm trí không gì đã từng chết; sự sống liên tục và mãi mãi. Nó không có khởi đầu và không kết thúc.

Tích lũy, thế thì bạn có khởi đầu, và thế thì bạn cũng sẽ có kết thúc.

Làm thế nào để chuẩn bị chính bạn cho cái chết… khi tôi nói, “Làm thế nào chuẩn bị cho cái chết,” tôi không ngụ ý rằng chuẩn bị cho cái chết là sẽ tới hồi kết thúc – điều đó còn rất xa. Nếu bạn chuẩn bị cho điều đó thì bạn sẽ chuẩn bị cho tương lai và tâm trí sẽ lại xuất hiện. Không, khi tôi nói chuẩn bị cho cái chết, tôi không ngụ ý, cuối cùng thì cái chết cũng sẽ xuất hiện: tôi ngụ ý, cái chết thăm viếng bạn ở mỗi thời điểm và bạn sẽ sẵn sang cho cái chết cuối cùng khi nó xuất hiện.

Bắt đầu hấp hối mỗi thời điểm đối với quá khứ. Làm sạch bạn khỏi quá khứ ở mỗi thời điểm. Chết đối với điều biết sao cho bạn trở nên sẵn sàng đối với điều chưa biết. Với sự hấp hối và được sinh ra ở mỗi thời điểm, bạn sẽ có khả năng sống cuộc đời và bạn cũng sẽ có khả năng sống với cái chết.

Đó thực sự là ý nghĩa về tâm linh: Sống cùng cái chết một cách mãnh liệt; sống cuộc sống một cách mãnh liệt; sống nồng nhiệt say đắm với cả hai khía cạnh sao cho không gì chưa được sống còn lại phía sau, thậm chí cả cái chết. Nếu bạn sống với cuộc sống và với cái chết một cách trọn vẹn thì bạn sẽ siêu việt lên. Với sự nồng nhiệt và mãnh liệt về sống và chết đó mà bạn siêu việt lên trên lưỡng cực, bạn siêu việt lên trên sự đối nghịch, bạn trở thành duy nhất. Cái duy nhất đó trở thành sự thật. Bạn có thể gọi đó là Thượng đế, bạn có thể gọi đó là cuộc sống, bạn có thể gọi đó là sự thật, nhập định, hoặc bất kì điều gì bạn chọn.

Câu hỏi 2: Nhiều lần, có vẻ như thầy có ý định làm bối rối chúng tôi về tình yêu và thiền. Đôi khi thầy làm căng thẳng về sự vô tích sự đối với tình yêu, nhưng vào những dịp khác thầy lại tuyên bố thiền là cái thứ vô dụng. Và đôi khi thầy lại nói cả hai, tình yêu và thiền là những con đường cơ bản của chứng ngộ.

Người hỏi nói, "Nhiều lần, có vẻ như thầy có ý định làm bối rối chúng tôi." Không, bạn đã không nghe rõ tôi. Tôi luôn làm cho bối rối, không chỉ nhiều lần. Làm cho bối rối là phương pháp của tôi.

Những gì tôi đang cố thực hiện bằng việc làm cho bối rối là nhổ bật rễ khỏi đầu óc bạn. Tôi hẳn không muốn bạn có bất kì gốc rễ nào trong tâm trí dưới cái tên tình yêu, hoặc dưới cái tên thiền, hoặc dưới cái tên Thượng đế. Tâm trí bạn rất ranh mãnh. Nó có thể làm cho bất kì thứ gì phát triển: về thiền, về tình yêu, nó cũng có thể làm cho phát triển. Thời điểm nhìn thấy tâm trí bạn đang phát triển bất kì thứ gì thì ngay lập tức tôi phải nhổ rễ bạn khỏi nó. Toàn bộ nỗ lực của tôi là tạo ra trạng thái không-tâm-trí trong bạn. Tôi không ở đây để thuyết phục bạn về bất kì điều gì. Tôi không ở đây để trao bạn tín điều, tín ngưỡng để sống. Tôi ở đây để lấy mọi tín ngưỡng khỏi bạn, bởi vì chỉ khi đó cuộc sống sẽ xuất hiện với bạn. Tôi không trao bạn bất kì thứ gì để sống, tôi chỉ đơn giản là lấy mọi bệ đỡ, mọi trụ chống khỏi bạn.

Tâm trí rất khôn. Nếu bạn nói, "Bỏ rơi thiền" thì tâm trí nói, "Được thôi. Liệu tôi có thể bám vào thiền không?" Nếu bạn nói với tâm trí, "Từ bỏ thế gian" thì tâm trí nói, "Được thôi. Liệu bây giờ tôi có thể sở hữa những kinh nghiệm tâm linh không?" Nếu bạn nói, "Từ bỏ thế gian" thì tâm trí nói, "Tôi có thể từ bỏ thế gian, nhưng bây giờ tôi sẽ bám vào ý tưởng về Thượng đế."

Và không có gì là rào cản lớn hơn tới Thượng đế hơn là ý tưởng về Thượng đế.

Từ "Thượng đế" là rào cản ghê gớm, niềm tin vào Thượng đế đã trở thành rào cản ghê gớm. Nếu bạn muốn vươn tới Thượng đế thì bạn sẽ bỏ rơi mọi ý tưởng về Thượng đế, mọi niềm tin về Thượng đế. Bạn sẽ phải tuyệt đối tĩnh lặng, không bám vào, không biết. Trong trạng thái hoàn toàn không biết đó thì Thượng đế biểu lộ chính ngài cho bạn - chỉ trong trạng thái không biết đó.

Nỗ lực của tôi là hoàn toàn khác với nỗ lực của bạn. Những gì tôi đang làm ở đây là hoàn toàn đối nghịch với những gì bạn đang làm ở đây. Nỗ lực của tôi là tạo ra sự ngu dốt sâu sắc trong bạn, tôi sẽ phải làm bối rối bạn. Bất kì khi nào bạn nhìn thấy, khi kiến thức nào đó được tích lũy thì ngay lập tức tôi sẽ nhảy lên nó và hủy diệt nó. Dần dần bạn sẽ học được - bằng việc gần với tôi bạn buộc phải học được - đó là sự tích lũy phù phiếm, bởi vì con người này sẽ không để bạn yên. Nếu bạn dính vào cái gì đó thì ông ta sẽ lấy nó đi. Cho nên giá trị là gì? Vào một ngày bạn sẽ đơn giản là lắng nghe tôi, không dính vào, không tạo ra bất kì niềm tin nào từ nó, không tạo ra triết lí, lí thuyết từ đó - chỉ đơn giản là lắng nghe như bạn nghe chim hót, như bạn nghe gió thổi qua rặng thông, như bạn nghe dòng sống đổ ra biển, như bạn nghe sóng gầm hoang dại của đại dương. Thế thì bạn đừng tạo ra triết lí, bạn chỉ đơn giản là lắng nghe.

Hãy để tôi là biển lớn gầm sóng hoang dại trước bạn, hoặc là những cơn gió thổi qua những ngọn cây, hoặc những con chim ca hót buổi ban mai. Tôi không phải là nhà triết học, tôi không truyền đạt kiến thức cho bạn. Tôi đang cố chỉ ra một cái gì đó bên ngoài kiến thức.

Cho nên thời điểm tôi nhìn thấy bạn đang gật đầu, thời điểm tôi nhìn thấy bạn đang nói, "Đúng, điều đó là đúng", thời điểm tôi nhìn thấy bạn đang tích lũy một cái gì đó thì ngay lập tức tôi phải nhảy vào nó và phủ nhận nó để làm cho bạn bối rối. Bối rối là phương pháp của tôi, tôi thực hiện điều đó ở mọi thời điểm. Tôi sẽ không để cho bạn nghỉ ngơi trừ khi bạn bỏ rơi toàn bộ nỗ lực của triết lí, trừ khi bạn bắt đầu nghe tôi trong trạng thái không tâm trí, mà chỉ vì niềm vui tuyệt vời, như khi bạn nghe âm nhạc. Khi bạn bắt đầu nghe tôi theo cách như vậy thì bạn sẽ không bao giờ bối rối. Bạn cảm thấy bối rối bởi vì đầu tiên bạn dính vào một cái gì đó, sau đó ở bước tiếp theo bạn hủy hoại nó, bạn cảm thấy bối rối. Bạn đã tạo ra ngôi nhà và lần nữa bạn lại tới đó và phá hủy nó.

Thực tế, sự bối rối của bạn là do bạn tạo ra. Đừng tạo ra ngôi nhà đó, thế thì bạn không thể phá hủy nó. Nếu bạn tạo ra thì tôi sẽ phá hủy nó. Nếu bạn dừng tạo ra những ngôi nhà - chúng là những ngôi nhà quảng cáo - bạn bạn dừng tạo ra những ngôi nhà, nếu bạn nói, "Con người này sẽ đến và sẽ phá hủy", nếu bạn chỉ đơn giản là chờ đợi, lắng nghe và bạn không bận tâm về việc tạo ra bất kì ngôi nhà nào khác để sống trong đó thì tôi không thể làm bạn bối rối. Và vào cái ngày mà tôi không thể làm bạn bối rối thì cũng sẽ là ngày vui sướng tuyệt đỉnh của bạn. Bởi vì chính thời điểm đó bạn sẽ có khả năng hiểu tôi - không phải bởi trí óc bạn mà bởi bản thể bạn. Đó là mối giao cảm chứ không phải giao tiếp. Đó sẽ là sự chuyển giao năng lượng mà không phải lời nói. Bạn sẽ vào ngôi nhà của tôi.

Tôi sẽ không cho phép bạn tạo ra bất kì ngôi nhà nào, bởi vì đó sẽ là rào cản. Thế thì bạn sẽ bắt đầu sống trong ngôi nhà đó, và tôi sẽ cố mang bạn vào ngôi nhà của tôi. Jesus nói với những môn đệ của mình, "Trong ngôi nhà Thượng đế của ta có nhiều lâu đài." Tôi cũng nói với bạn, "Tôi sẽ nói với bạn về hành trình, nơi đó lâu đài tráng lệ đang chở đọi bạn." Nhưng tôi nhìn thấy bạn đang làm những ngôi nhà bên đường và tôi sẽ phá hủy chúng; nếu không, hành trình của bạn sẽ bị phá sản và bạn sẽ không bao giờ tới đích. Bạn bắt đầu tôn thờ bất kì thứ gì. Bạn đang quá vội vã, bạn mất hết kiên nhẫn đến mức bất kì điều gì tôi nói với bạn thì bạn chỉ đơn giản là chộp lấy.

Tôi sẽ không cho phép điều đó xảy ra. Cho nên, hãy cảnh giác. Nếu bạn cảnh giác thì sẽ không cần làm bạn bối rối. Thục tế, nếu bạn cảnh giác, bất kì điều gì bạn làm thì tôi không thể làm bạn bối rối. Vào cái ngày bạn nói, "Osho, bây giờ tôi không tạo ra bất kì khái niệm lí thuyết nào" thì cũng là ngày tôi không thể làm bạn bối rối. Cho đến trước thời điểm đó tôi sẽ liên tục làm cho bạn bối rối.

Câu hỏi 3: Khi dục có mối liên hệ gần gũi với cái chết thì ý nghĩa của hiện tượng độc thân tự nhiên là gì?

Dục có mối liên hệ gần với sinh ra hơn là cái chết. Sinh ra là thành quả của dục; sinh ra là hiện tượng dục. Một cách tự nhiên, dục cũng có mối liên hệ gần với cái chết - nhưng như là sản phẩm phụ. Vì sinh ra là sản phẩm của dục mà cái chết cũng sẽ là sản phẩm của dục. Do vậy mà có ý tưởng vô nghĩa nảy sinh ở phương Đông, ý tưởng đó là, nếu bạn giữ nguyên là độc thân, nếu bạn giữ nguyên là Brahmachary, nếu bạn vượt lên trên dục thì bạn sẽ không bao giờ chết - bạn sẽ trở nên bất tử. Đó là điều ngớ ngẩn, bởi vì cái chết không phải là một cái gì đó sẽ xuất hiện trong tương lai, nó đã xuất hiện cùng với sinh ra. Bạn không thể tránh được điều đó. Bạn có thể thỏa mãn với dục hoặc bạn có thể thỏa mãn với độc thân, điều đó sẽ không tạo ra sự khác biệt nào.

Mulla Nasrudin đã hoàn thành một trăm năm cuộc đời mình, một vài phóng viên đã đến phỏng vấn ông ta. Ông ta là công dân đầu tiên của thị trấn trở thành người trăm tuổi. Họ đã hỏi, làm cách nào ông ta có thể sống lâu như vậy.

Ông ta nói, "Tôi chưa bao giờ đụng đến rượu, tôi chưa bao giờ quan tâm đến đàn bà. Đó chắc chắn là lí do để sống lâu."

Ngay lập tức có một cài gì đó ở phòng bên bị rơi xuống và tạo ra tiếng động rất lớn, và đó là cuộc rượt đuổi. Các phóng viên trở nên rất chú ý. Họ nói, "Có gì đang diễn ra vậy?"

Mulla nói, "Chắc là cha tôi. Có vẻ như ông ấy lại đang chạy theo cô đầy tớ gái, và hình như ông ấy đang say."

Ông già đó chắc phải một trăm hai mươi tuổi. Mulla nói, "Tôi sống tới tuổi này bởi vì tôi là độc thân, và bởi vì tôi chưa bao giờ uống rượu. Tôi vẫn giữ khoảng cách với phụ nữ." Nhưng cha của ông ta vẫn đuổi theo phụ nữa trong trạng thái say sưa.

Cái chết đã thực sự xuất hiện ở thời điểm bạn trở thành kiếp người trong cơ thể. Thời điểm bạn ở trong bụng mẹ thì cái chết đã xuất hiện rồi. Đồng hồ của bạn, đồng hồ của cuộc đời bạn chỉ có tchạy cho đến bây giờ - bảy mươi năm, tám mươi năm - nó phụ thuộc vào một nghìn lẻ một thứ. Nhưng đồng hồ của bạn chỉ có thể chạy cho đến bây giờ. Làm cách nào bạn sống cuộc đời mình, điều đó không tạo ra sự khác biệt. Cái chết sẽ xảy ra. Cái chết là không thể tránh.

Người hỏi đã hỏi: "Khi dục có mối liên hệ gần gũi với cái chết thì ý nghĩa của hiện tượng độc thân tự nhiên là gì?"

Điều đầu tiên là, cả sinh ra và chết đều liên quan đến dục, nhưng chỉ bằng việctrở nên độc thân thì bạn sẽ không vượt lên cái chết. Cái chết đã xuất hiện trong lúc sinh ra, không có cách nào để vượt lên trên nó. Nó sẽ xuất hiện bời vì thực tế nó đã xuất hiện. Đó chỉ là vấn đề về thời gian để nó bộc lộ. Bạn lao tới nó ở mỗi thời điểm.

Cho nên đừng cố là độc thân chỉ để tránh cái chết, bởi vì đó lại là nỗi sợ. Những người cố trở thành độc thân là những người đang sợ cái chết, và những người sợ cái chết chưa bao giờ biết chết là gì, chưa bao giờ biết bất tử là gì. Cho nên đừng sợ hãi.

Và độc thân chỉ có thể là hiện tượng tự nhiên. Bạn hỏi: Ý nghĩa của hiện tượng độc thân tự nhiên là gì? Độc thân chỉ có thể là hiện tượng tự nhiên, không thể có dạng độc thân khác. Nếu nó không phải là tự nhiên thì nó không phải là độc thân. Bạn có thể ép buộc nó, bạn có thể kiểm soát dục của bạn nhưng điều đó sẽ không ích gì. Bạn sẽ không là độc thân, bạn sẽ mang tính dục nhiều hơn. Dục sẽ lan tỏa khắp bản thân bạn. Nó sẽ trở thành một phần vô thức của bạn. Nó sẽ xê dịch những giấc mơ của bạn, nó sẽ trở thành chủ đề của những giấc mơ, nó sẽ trở thành khả năng tưởng tượng của bạn. Thực tế, bạn sẽ trở nên dục tính nhiều hơn bạn đã từng trước đó. Bạn sẽ nghĩ nhiều hơn về điều đó, và bạn sẽ phải kim nén nó. Bất kì điều gì bị kìm nén thì cũng phải bị kièm nén lại, bởi vì chiến thắng chưa bao giờ là hoàn thiện. Không có cách nào hủy diệt dục bằng sức mạnh, bằng bạo lực. Không có cách nào kiểm soát và kỉ luật nó. Những người đã cố kiểm soát và kỉ luật nó đã tạo ra thế giới đầy dục. Nếu có thể tạo ra cửa sổ và cái lỗ trong đầu họ thì bạn có thể nhìn thấy chỉ toàn dục. Buộc phải là như vậy. Đó là lẽ tự nhiên.

Đừng bao giờ ép buộc bất kì sự độc thân nào lên bạn. Cố mà hiểu dục là gì, hãy hướng sâu vào nó. Chính nó có vẻ đẹp tuyệt vời của riêng nó. Đó là một trong những điều huyền bí sâu sắc nhất của cuộc sống. Sự sống xuất phát từ nó - nó phải là điều huyền bì vĩ đại. Dục không phải là tội đồ; kìm nén là tội đồ. Dục là hiện tượng rất tự nhiên, rất thanh thoát. Bạn đã không làm gì để có nó, nó là hiện tượng bẩm sinh, nó là một phần của thực tại bạn. Đừng lên án nó, đừng phán xét nó, đừng sợ nó, đừng đấu tranh với nó. Chỉ đơn giản là hướng vào nó nhiều hơn - là thiền định nhiều hơn. Hãy để nó xuất hiện trong yên lặng, trong sự chấp nhận sâu sắc đến mức bạn có thể biết cốt lõi chính của nó. Thời điểm bạn thấm vào cốt lõi của cực khoái dục thì bạn sẽ nhìn thấy dục mất đi sự hấp dẫn đối với bạn, năng lượng của bạn sẽ di chuyển ở bình diện cao hơn, bạn sẽ trở nên đằm thắm yêu thương hơn mà ít tình dục hơn. Và điều này xuất hiện một cách tự nhiên.

Tôi đang không nói trở nên đằm thắm yêu thương hơn. Tôi đang nói rằng nếu bạn hướng sâu hơn vào điều huyền bí của dục thì tình yêu sẽ nảy sinh một cách tự nhiên. Bạn trở nên đằm thắm yêu thương hơn và tình dục trở nên ít hơn. Và vào một ngày chỉ còn lại ngọn lửu tinh khiết của tình yêu, tất cả khói của tình dục đã biến mất. Năng lượng thô của dục đã biến đổi thành hương thơm tinh tế hơn – hương thơm của tình yêu.

Thế thì tôi sẽ nói hướng sâu hơn vào tình yêu. Nếu bạn hướng sâu hơn vào tình yêu thì bạn sẽ tới chính cốt lõi của nó. Và ở thời điểm đó, cầu nguyện nảy sinh. Nó cũng nảy sinh một cách tự nhiên, thanh thoát. Trong dục, bạn liên quan nhiều với cơ thể; trong tình yêu, bạn liên quan nhiều tới tinh thần; trong cầu nguyện, bạn đột nhiên liên quan nhiều tới linh hồn. Có ba khả năng ẩn chứa trong hạt mầm dục. Khi dục biến vào tình yêu, và tình yêu biến vào cầu nguyện thì đó là hiện tượng độc thân tự nhiên.

Biệt ngữ Ấn Độ cho hiện tượng đó là rất đẹp. Đó là brahmacharya. Nghĩa văn chương của từ đó là “sống như Thượng đế”. Brahmacharya có nghiã sống như Thượng đế. Toàn bộ năng lượngchỉ là cầu nguyện, toàn bộ năng lượng chỉ là ân huệ, biết ơn, tạ ơn. Con người trở thành tuyệt đối linh thiêng.

Nhưng tôi không nói dục không phải là linh thiêng. Nó là hạt mầm. Tình yêu là cây, cầu nguyện là nở hoa. Cầu nguyện nảy sinh từ năng lượng dục. Bạn phải biết ơn điều đó, bạn phải tôn kính điều đó. Dục nên được tôn trọng bởi vì mọi thứ đều xuất hiện từ đó. Sự sống xuất hiện từ nó, cái chết cũng sẽ xuất hiện từ nó; tình yêu, cầu nguyện và Thượng đế sẽ xuất hiện từ nó. Dục mang toàn bộ kế hoạch của số mệnh bạn. Theo tôi thì dục không chỉ là dục mà dục là tất cả.

Cho nên, ngay từ ban đầu bạn đã có thái độ ‘chống’ dục thì bạn sẽ lỡ toàn bộ hành trình của cuộc đời. bạn sẽ dính đến đầu tranh và sẽ không dẫn tới đâu, bạn sẽ dính tới đầu tranh và với bạn, thất bại là điều chắc chắn. Bạn không thể đánh bại dục bởi vì Thượng đế ẩn giấu trong năng lượng dục. Làm cách nào bạn có thể đánh bại nó? Bạn quá nhỏ bé mà năng lượng dục lại quá bao la. Toàn bộ tồn tại này tràn ngập năng lượng dục.

Cho nên từ ‘dục’ đã trở nên bị chỉ trích quá nhiều. Nó phải được lấy ra khỏi bùn. Nó phải được làm sạch. Ngôi đền phải được tạo ra xung quanh nó. Và nên nhớ, độc thân chỉ có thể là hiện tượng tự nhiên, không thể có kiểu độc thân khác. Nó không phải là sự kiểm soát, nó không phải là kỉ luật: nó là sự nhận ra rõ rang về những năng lượng của bạn và những khả năng của chúng.

Câu hỏi 4: Thầy đã nói không ai nên ra lệnh bạn nên làm những gì với cuộc đời mình. Làm cách nào điều đó lại phù hợp với việc trở nên sẵn sang và từ bỏ với thầy?

Đầu tiên, tôi không là ai cả.

Bây giờ hãy nghe lại câu hỏi: Thầy đã nói không ai nên ra lệnh bạn nên làm những gì với cuộc đời mình. Đừng buông bỏ với tôi bởi tôi ra lệnh cho bạn. Nhưng nếu bạn cảm thấy thích buông bỏ thì tôi có thể làm gì? Nếu bạn cảm thấy thích buông bỏ thì đó là cảm nhận của bạn. Nếu tôi ra lệnh cho bạn buông bỏ với tôi thì đừng nghe tôi. Nhưng nếu trái tim bạn ra lệnh, thế thì bạn sẽ làm gì? Nếu tôi nói bạn sẵn sang với tôi thì đừng bao giờ nghe điều đó. Nhưng chính sự hiểu biết của bạn nói, “Hãy sẵn sang với con người này,” thế thì hãy là vậy.

Và ở đây không có ai. Nếu bạn nhìn sâu vào tôi thì bạn sẽ nhận ra không có ai ở đó. Ngôi nhà trống rỗng, toàn bộ không gian là của bạn, chỉ cho việc hỏi. Tôi chỉ là không gian. Con người mà bạn nhìn thấy ở đây, đang ngồi trên ghế bành, đã chết từ lâu rồi. Không có thực thể nào có thể ra lệnh bất kì điều gì cho bạn.

Chỉ mới tối hôm qua, một người tìm kiếm nữ đã nói, “Tôi muốn làm những gì mà những sannyasin khác đang làm, nhưng tôi không thể buông bỏ. Tôi không thể mất tự do của mình. Tôi đã sống trong nhiều  sự giam cầm từ khi còn thơ ấu, sống với nhiều kỉ luật. Bây giờ tôi sợ liên quan đến sự tù tội khác.” Tôi đã nói, “Đừng lo lắng. Tôi trao tặng tự do cho bạn, tự do tuyệt đối.”

Sannyas là tự do. Nếu bạn hiểu một cách đúng đắn thì đó là tự do tuyệt đối.

Và người phụ nữ đã hiểu ý nghĩa bởi vì tôi đã nói, “Bây giờ bạn sợ bởi vì bạn có thể mắc vào cái bẫy khác. Nhưng bạn có nhận biết không, chính bản ngã bạn có thể trở thành cái bẫy, và là cái bẫy vĩ đại nhất trong những cái bẫy không? Bạn đã sống trong nhiều cam kết khác, và bạn đã nhận ra rằng tất cả điều đó đã trở thành sự tù tội – nhưng chính bản ngã bạn có thể trở thành sự tù tội. Khi bạn không buông bỏ với bất kì ai thì không ai có thể bỏ tù bạn, và chính sự nguy hiểm là ở bạn, vì bạn mà bản ngã trở thành sự tù tội cũng biến đi. Khi bạn buông bỏ với tôi, thực ra bạn không buông bỏ với tôi bởi vì tôi không ở đây. Và tôi không bao giờ thích thú sự buông bỏ của bạn – cho dù bạn buông bỏ hoặc không thì cũng không tạo ra sự khác biệt nào với tôi. Thực tế, khi bạn buông bỏ với tôi là bạn buông bỏ với chính bạn. Bạn không buông bỏ với tôi. Bạn chỉ đơn giản là buông bỏ bản ngã của bạn. Tôi chỉ là phương tiện, là nguyên cớ. Sẽ là khó khăn nếu bạn đến và buông bỏ với dòng song, hoặc với bầu trời, hoặc với những vì sao – điều đó sẽ rất khó khăn và nhìn bạn sẽ hơi buồn cười. Cho nên tôi giả bộ ở đây chỉ để giúp bạn, sao cho bạn không cảm thấy buồn cười, ngớ ngẩn. Bạn có thể để bản ngã của bạn lại đây. Không ai đón nhận nó và không ai vui mừng vì điều đó, nhưng điều đó là hữu ích.”

Phật đã từng gọi những thứ đó là những phương tiện – UPAYA. Đó chỉ là UPAYA, phương tiện để giúp những người không thể đặt bản ngã của họ xuống trừ khi họ tìm ra bàn chân nào đó. Tôi để bàn chân của tôi sẵn sang cho bạn, nhưng bên trong không có ai cả.

Câu hỏi 5: Tại sao thầy trao chúng tôi những danh hiệu tôn giáo đó? Chúng có vẻ vô lí. Bên ngoài ashram, những người Ấn Độ hiếm khi gọi tôi là swami với bộ mặt thật thà.

Chắc bạn đang khao khát điều đó. Tôi đã không gọi bạn là swami vì những người khác. Từ 'swami' có nghĩa là chúa tể. Đừng thèm muốn người khác gọi bạn là chúa tể. Tôi đã gọi bạn là swami để chỉ ra con đường cho bạn - sao cho bạn trở thành chúa tể của chính bạn. Điều đó không biến người khác thành nô lệ của bạn mà chỉ biến bạn thành người chủ của mình. Từ 'swami' có xu hướng là tự làm chủ. Cho nên đừng cảm thấy thất vọng nếu không có ai gọi bạn là swami. Thực tế, nếu ai đó gọi bạn là swami thì hãy cảnh giác, bởi vì đó là điều nguy hiểm. Có thể bạn bắt đầu nghĩ rằng bạn là swami, có thể bạn bắt đầu nghĩ rằng bạn là một nhân vật hoặc một cái gì đó linh thiêng. Đừng mang cái danh vô nghĩa đó. Tôi không ở đây để biến bạn thành linh thiêng hoặc thánh hoặc bất kì thứ gì.

Bạn hỏi tôi tại sao tôi trao bạn những danh hiệu tôn giáo đó bởi vì chúng có vẻ vô lí, ngớ ngẩn. Chúng là vậy. Thực sự, toàn bộ nỗ lực của tôi là biến bạn thành quá buồn cười, quá ngớ ngẩn đến mức những người khác sẽ cười vào bạn, và bạn cũng có thể cười chính mình. Đó là toàn bộ mánh khóe.

Và vì mục đích khác tôi cũng gọi bạn là swami. Tôi trao bạn những danh hiệu tôn giáo đó bởi vì với tôi, trần tục và linh thiêng không phải là hai thứ riêng biệt: Trần tục là linh thiêng, thông thường là cực đỉnh, và tự nhiên là siêu tự nhiên.

Thượng đế không phải ở đâu đó xa thế giới này. Thượng đế ở trong thế giới này, ở khắp mọi nơi. Chính vì vậy mà toàn bộ cách tiếp cận của tôi... rằng mọi thứ là linh thiêng như là nó vậy. Khái niệm cũ về con người mộ đạo là người chống lại cuộc sống. Người đó lên án cuộc đời này, cuộc sống bình thường này - người đó gọi cuộc sống này là trần tục, là cõi trần, là ảo ảnh. Người đó tố cáo cuộc sống. Tôi ở đây để đề cao cảm nhận về cuộc sống.

Khi tôi trao bạn những danh hiệu tôn giáo đó là tôi không biến bạn thành cao hơn bằng bất kì cách nào. Đừng mang ý tưởng 'mộ đạo hơn bạn', đừng mang bất kì dạng ý tưởng nào như vậy. Đó là điều ngu ngốc.

Tôi trao bạn những bộ trang phục màu vàng đó. Những bộ trang phục đó đã được sử dụng trong nhiều thế kỉ, qua nhiều thời đại chỉ vì một mục đích xác định - để tạo ra ranh giới giữa cuộc sống bình thường và cuộc sống tôn giáo. Tôi muốn làm tan biến tất cả những sự phân biệt đó. Do vậy tôi trao bạn những chiếc áo choàng đó và tôi không lấy bạn khỏi cuộc đời.

Bạn sẽ ngồi trong cuộc đời bình thường, làm việc trong cuộc đời bình thường, đi dạo bộ trong cuộc đời thường nhật. Bạn sẽ tham gia vào thương trường, bạn sẽ ở trong cửa hàng, hoặc trong nhà máy, bạn sẽ là công nhân, bác sĩ, kĩ sư. Tôi không biến bạn thành đặc biệt bằng bất kì cách nào - bởi vì chính ước mong trở thành đặc biệt lại là điều phi tôn giáo. Và tôi đã trao bạn những chiếc áo choàng đó để hủy diệt hoàn toàn toàn bộ khái niệm. Chính vì vậy mà sannyasin truyền thống chống lại tôi ghê gớm.

Tôi phá hủy toàn bộ cái hợm hĩnh của họ. Bây giờ, sớm hay muộn thì cũng không còn sự phân biệt. Các swami của tôi đang phát triển quá nhanh đến mức những swami truyền thống cũ sẽ bị mất hút trong khu rừng rậm gồm các swami của tôi. Mọi người sẽ kh6ng biết ai là ai. Đó chính là mục đích phía sau. Tôi muốn biến cuộc đời tôn giáo thành cuộc đời bình thường bởi vì chỉ có cuộc đời này là duy nhất. Tất cả những cuộc đời khác chỉ là hành trình của bản ngã. Và cuộc đời này quá tuyệt vời, không cần thiết phải tạo ra cuộc đời khác cao hơn nó.

Hãy hướng vào nó sâu hơn và những độ sâu tinh tế hơn, sâu sắc hơn sẽ được tiết ộ với bạn. Cuộc đời bình thường này đang mang những khả năng tuyệt vời. Cho nên tôi không muốn bạn trở nên mộ đạo trong hoàn cảnh những người khác không mộ đạo. Tôi muốn bạn bỏ rơi mọi sự phân biệt giữa tr6àn tục và thánh thiện, giữa linh thiêng và đời thường. Đó là cuộc cách mạng vĩ đại. Có thể bạn không nhận biết những gì đang diễn ra.

Và nếu những nhà truyền thống chống lại tôi thì tôi có thể hiểu. Tôi đang hủy diệt toàn bộ thái độ 'linh thiêng hơn bạn'. Chính vì vậy tôi đã chọn màu cụ thể là màu cam. Đó đã là trang phục truyền thống cho sannyasin. Nhưng tôi chỉ chọn trang phục và không còn gì khác trong bạn - không kỉ luật truyền thống nào khác. Chỉ có sự nhận biết, tình yêu cuộc sống, sự tôn kính cuộc sống, sự tôn trọng cuộc sống. Tôi đã trao bạn áo choàng màu cam, nhưng vào ngày mà tôi nhìn thấy sự phân biệt truyền thống đã bị hủy bỏ thì tôi sẽ làm cho bạn tự do khỏi áo choàng màu cam. Thế thì không cần gì nữa. Nhưng sẽ mất thời gian bởi vì họ đã tạo ra sự phân biệt trong nhiều thế kỉ.

Bạn không thể hình dung những gì đang diễn ra. Khi sannyasin mặc áo choàng màu cam đi bộ trên đường phố cùng với bạn gái của mình thì bạn không thể hình dung điều gì sẽ diễn ra. Điều đó chưa bao giờ xuất hiện ở Ấn Độ trong mười nghìn năm. Mọi người không thể tin điều đó - và bạn đang hi vọng rằng họ sẽ gọi bạn là swami? Họ không tiêu diệt bạn cũng đã là may mắn lắm rồi! Bạn đang hủy diệt toàn bộ truyền thống của họ. Sannyasin là người không bao giờ nhìn vào phụ nữ. Sờ là điều không bao giờ có - và cầm tay là điều không thể! Như thế cũng đủ ném anh ta vào địa ngục.

Tôi đã tạo cho bạn dạng sannyasin hoàn toàn mới. Đó là neo-nannyas. Và phía sau bất kì điều gì tôi đang thực hiện ở đây thì cũng là phương pháp. Bạn có thể nhận biết nó hoặc không. Tôi muốn phá hủy toàn bộ thái độ truyền thống. Cuộc sống nên là mộ đạo và tôn giáo không nên có bất kì cuộc sống riêng nào. Không nên có sự phân biệt giữa phố chợ và tu viện. Tu viện nên ở phố chợ; khía cạnh linh thiêng trở thành một phần của cuộc sống hàng ngày.

Một ai đó hỏi Bokoju, "Thầy làm gì? Kỉ luật tôn giáo của thầy là gì?"

Ông ấy nói, "Tôi sống cuộc đời bình thường. Đó là kỉ luật của tôi. Khi tôi cảm thấy đói, tôi ăn; khi tôi cảm thấy buồn ngủ, tôi ngủ." Đúng, chính xác nó nên là như vậy.

Người hỏi đã bối rối. Anh ta nói, "Nhưng tôi không nhìn thấy điều gì đặc biệt trong nó."

Bokoju nói, "Đó chính là vấn đề. Không có gì đặc biệt."

Mọi ham muốn điều gì đặc biệt là của bản ngã.

Người hỏi đã bối rối. Anh ta nói, "Nhưng đây là điều mà mọi người đang thực hiện - khi đói thì ăn, khi buồn ngủ thì ngủ."

Bokoju cười ngất. Ông ấy nói, "Không, khi bạn ăn, bạn thực hiện một nghìn lẻ một thứ. Bạn nghĩ, bạn mơ, bạn tưởng tượng, bạn nhớ lại. Bạn ở đó không phải chỉ để ăn. Khi tôi ăn, tôi chỉ đơn giản là ăn. Thế thì chỉ có ăn mà không còn gì khác. Đó là sự tinh khiết. Khi bạn ngủ, bạn thực hiện một nghìn lẻ một thứ - bạn mơ, đầu tranh, ác mộng. Khi tôi ngủ, tôi chỉ đơn giản là ngủ, không còn gì khác. Khi giấc ngủ xuất hiện thì chỉ là giấc ngủ. Thậm chí Bokoju cũng không tồn tại. Khi ăn thì chỉ có ăn. Thậm chí Bokoju cũng không tồn tại. Khi đi bộ thì chỉ có đi bộ - không có Bokoju. Chỉ có dạo bộ, đơn giản là dạo bộ."

Đây là những gì mà tôi muốn bạn trở thành. Hãy là bình thường nhưng hãy mang phẩm chất của nhận biết vào cuộc sống của bạn. Mang Thượng đế vào cuộc sống đời thường của bạn, giới thiệu Thượng đế cho cuộc sống đời thường của bạn. Ngủ, ăn, yêu, cầu nguyện, thiền, nhưng đừng nghĩ rằng bạn đang làm một cái gì đó đặc biệt. Và thế thì bạn sẽ là đặc biệt. Người sẵn sàng sống cuộc sống bình thường là con người phi thường. Bởi vì là phi thường, ước mong là phi thường thì lại là ước mong rất thông thường. Thư giãn và là bình thường là thực sự phi thường.

Câu hỏi 6: Tại sao cuộc đời này, không kết thúc và không khởi đầu, lại quá huyền bí? Xin thầy hãy giải thích.

Bây giờ, tôi không trao những câu trả lời ngớ ngẩn cho những câu hỏi ngớ ngẩn của bạn. Tại sao cuộc đời này lại quá huyền bí? Làm thế nào tôi được cho là có thể biết? Nó là vậy! Đó đơn giản là thực tế, tôi không nói về những lí thuyết. Tôi không nói lí thuey61t của tôi cho rằng cuộc sống là huyền bí - thế thì bạn có thể hỏi tại sao. Nó đơn giản là vậy. Cây màu xanh. Bạn hỏi tại sao. Cây có màu xanh bởi vì chúng xanh. Không có câu hỏi tại sao.

Nếu bạn có thể hỏi tại sao và câu hỏi có thể được trả lời thì cuộc sống không là huyền bí nữa. Nếu 'tại sao' có thể được trả lời thì cuộc sống không thể là huyền bí nữa. Cuộc sống là huyền bí bởi vì không có tại sao nào là thích đáng.

Tại sao cuộc đời này, không kết thúc và không khởi đầu, lại quá huyền bí? Bây giờ bạn làm tôi cảm thấy như người có lỗi, cứ như tôi phải có trách nhiệm cho cuộc đời vì không có khởi đầu và kết thúc. Nó nên có. Tôi hoàn toàn đồng ý với bạn, nhưng phải làm gì? Nó không có khởi đầu và kết thúc.

Tôi đã nghe.

Mulla Nasrudin nói với một trong những đệ từ của ông ta rằng cuộc đời giống như người phụ nữ. Tôi đã ngạc nhiên, cho nên tôi đã chú ý nghe xem ông ấy đang nói gì.

Ông ấy nói, "Người nào nói họ hiểu phụ nữ thì họ chỉ là kẻ khoác lác. Người nào nghĩ họ hiểu phụ nữ thì họ là kẻ cả tin. Người giả bộ hiểu phụ nữ thì họ là kẻ mơ hồ. Người nào muốn hiểu phụ nữ thì họ là thèm muốn. Nói cách khác, người nào nói không hiểu họ, người nào nghĩ không hiểu họ, người nào không giả bộ hiểu họ, người nào không muốn hiểu họ - thì người đó hiểu họ!"

Và cuộc đời cũng như vậy. Cuộc đời là người phụ nữ. Cố gằng hiểu cuộc đời rồi bạn sẽ trở nên rối bời. Hãy quên tất cả về chuyện hiểu đi. Chỉ sống với nó rồi bạn sẽ hiểu nó. Hiểu biết sẽ không là trí tuệ, lí thuyết; hiểu biết sẽ là toàn bộ. Hiểu biết se 4không là lời nói; nó sẽ là không lời nói. Đó là ý nghĩa khi chúng ta nói cuộc đời là huyền bí. Nó có thể được sống nhưng nó không thể được giải thích.

Bạn có thể biết đó là gì nhưng bạn không thể nói nó là gì. Đó là ý nghĩa của huyền bí. Khi chúng ta nói cuộc đời là huyền bí thì chúng ta đang nói cuộc đời không phải là rắc rối. Rắc rối có thể được giải quyết. Huyền bí là điều không thể giải thích, không thể giải quyết. Không thể giải quyết là không thể phá sạch. Và cuộc sống không thể giải quyết, không thể giải thích là điều tốt; nếu không, bạn sẽ làm gì? Chỉ nghĩ về nó. Nếu cuộc sống không phải là điều huyền bí và một ai đó xuất hiện và giải thích điều đó cho bạn - thế thì bạn sẽ làm gì? Không gì còn lại ngoại trừ tự sát. Thậm chí điều đó nhìn cũng có vẻ vô nghĩa.

Cuộc sống là huyền bí; bạn càng biết nó thì nó càng tuyệt vời. Thời điểm xuất hiện khi bỗng nhiên bạn bắt đầu sống với nó, bạn bắt đầu tuôn chảy cùng nó. Mối liên hệ đầy cảm xúc tiến triển giữa bạn và cuộc sống nhưng bạn không thể luận ra nó là gì. Đó chính là vẻ đẹp của nó; đó chính là độ sâu vô hạn của nó.

Đúng, không có khởi đầu và không có kết thúc. Làm cách nào có thể có khởi đầu và kết thúc đối với sự sống? Khởi đầu sẽ có nghĩa là một cái gì đó xuất hiện từ cái không, và kết thúc có nghiã là sẽ có một cái gì đó và nó biến thành cái không. Thậm chí điều đó sẽ còn huyền bí hơn. Khi chúng ta nói cuộc sống không có khởi đầu là chúng ta nói nó luôn hiện hữu. Làm cách nào có thể có khởi đầu? Bạn có thể kẻ một đường thẳng và nói rằng tại thời điểm đó cuộc sống bắt đầu như các nhà thần học Ki-tô giáo thường nói sao? Chỉ bốn nghìn năm trước Công nguyên, họ nói cuộc sống bắt đầu vào ngày thứ hai nào đó. Tất nhiên, đó phải là buổi sáng. Nhưng làm cách nào bạn gọi đó là thứ hai nếu không có chủ nhật trước đó? Và làm cách nào bạn gọi đó là buổi sáng nếu không có đêm trước đó? Hãy nghĩ về điều đó xem sao.

Không, bạn không thể vạch ra đường thẳng, đó là điều ngớ ngẩn. Việc vạch ra đường thẳng là điều không thể bởi vì việc vạch ra đường thẳng cũng là một cái gì đó cần thiết. Một cái gì đó cần đến để tạo ra trình tự về thời gian, nếu không sự phân chia ranh giới là điều không thể. Bạn có thể vạch ra đường biên nếu có hai thứ, nhưng nếu chỉ có một thứ thì làm cách nào vạch ra đường biên? Hàng rào quanh nhà bạn là có thể bởi vì có hàng xóm. Nếu không có hàng xóm, không có gì bên ngoài hàng rào nhà bạn thì hàng rào nhà bạn sẽ biến thành không là gì. Làm sao nó có thể tồn tại? Một cái gì đó cần thiết bên ngoài hàng rào để ôm lấy nó.

Nếu cuộc sống bắt đầu từ thứ hai nào đó thì chủ nhật phải cần đến trước đó. Nếu không, thứ hai sẽ lung lay và biến mất. Tương tự như vậy, cũng có thể có khả năng của bất kì sự kết thúc nào. Cuộc sống là vậy, nó đơn giản là vậy. Nó đã từng là vậy, nó sẽ là vậy. Nó là vĩnh hằng.

Và đừng bắt đầu nghĩ về điều đó. Nếu không, bạn sẽ lỡ nó bởi vì tất cả thời gian bạn nghĩ về nó chỉ đơn giản là sự lãng phí. Hãy sử dụng thời gian đó, không gian đó, năng lượng đó để sống với cuộc đời.

Câu hỏi 7: Tại sao thầy thích gọi thiền là nghệ thuật hấp hối hơn là gọi nó là nghệ thuật phát triển?

Bởi vì bạn biết bản ngã bạn sẽ vô cùng thích nếu tôi gọi nó là nghệ thuật phát triển. Nghệ thuật hấp hối xuất hiện giống như cú sốc.

Hãy để tôi kể bạn nghe một giai thoại.

Vào một ngày, Mulla Narudin nhìn thấy đám đông tụ tập quanh cái giếng của thị trấn. Một vị tu sĩ, với cái khăn xếp lớn trên đầu mình đã ngã xuống giếng nước và đang kêu cứu. Mọi người cúi xuống giếng và nói, "Hãy đưa tay ngài đây, Đức ông tôn kính, hãy đưa tay ngài đây!" Nhưng vị tu sĩ không cú ý đến lời đề nghị cứu giúp ông ta. Ông ta vẫn vật lộn dưới nước và kêu la cầu cứu.

Cuối cùng Mulla Nasrudin bước tới, "Hãy để tôi!" Ông ấy duỗi thẳng tay tới vị tu sĩ và hét vào ông ta, "Cầm lấy tay tôi!" Vị tu sĩ chộp lấy tay Mulla và ông ta được kéo lên khỏi miệng giếng.

Mọi người đã rất ngạc nhiên và hỏi Mulla về bí mật của ông ấy. "Quá đơn giản," ông ấy nói, "Tôi biết kẻ bủn xỉn này hẳn không trao bất kì thứ gì cho bất kì ai, thậm chí là tay ông ta. Thay vì nên nói "Hãy đưa tay ông cho tôi" thì tôi lại nói "Hãy cầm lấy tay tôi, Đức ông". Và bảo đảm rằng ông ta sẽ cầm nó."

Tôi biết bạn hẳn thích điều đó được gọi là nghệ thuật phát triển. Thế thì bản ngã của bạn hẳn cảm thấy tuyệt đối ổn. 'Cho nên đó là vấn đề phát triển; cho nên tôi sẽ giữ nguyên và phát triển'. Đó là điều mà bản ngã luôn muốn.

Tôi đã gọi đó là nghệ thuật hấp hối một cách chủ ý. Thiền là nghệ thuật hấp hối. Thế thì bản ngã của bạn sẽ bị sốc.

Và gọi đó là nghệ thuật hấp hối cũng đúng hơn, bởi vì bản ngã của bạn sẽ không phát triển, bản ngã của bạn sẽ chết trong thiền. Chỉ có hai khả năng: Bản ngã của bạn liên tục phát triển nhiều hơn, nó trở nên mạnh mẽ hơn hoặc nó biến mất. Nếu bản ngã bạn liên tục phát triển và trở nên mạnh mẽ hơn thì bạn sẽ càng chậm tiến hơn. Bạn dính với xiềng xích nhiều hơn, bạn dính sâu hơn vào cảnh tù đày. Bạn sẽ bị chết ngạt. Toàn bộ cuộc đời bạn sẽ trở thành địa ngục.

Sự phát triển của bản ngã là sự phát triển của căn bệnh ung thư. Nó giống như ung thư, nó sẽ kết liễu bạn. Thiền không phải là sự phát triển của bản ngã, nó là cái chết của bản ngã.

Câu hỏi 8: Thầy càng nói niều về cái chết thì ước mong sống của tôi càng mãnh liệt hơn. Tôi vừa nhận ra rằng tôi đã không thực sự sống. Khi tôi có thể hiểu, sống và chết xuất hiện cùng nhau thì trong tôi xuất hiện niềm khao khát sống, yêu và say mê mãnh liệt cuộc sống. Tôi đã khám phá ra rằng tôi đã đau khổ khi nghĩ về việc buông bỏ những ước mong không được thực hiện của tôi. Liệu chúng ta có thể buông bỏ những gì chúng ta chưa bao giờ có không? Tôi cảm thấy tôi sẽ quay trở lại cơ thể. Ảo ảnh hoặc không, với cảm giác sửng sốt ghê gớm tôi phải thừa nhận rằng tôi vẫn còn ước mong, và tôi chưa bao giờ cảm nhận đói khát như vậy.

Khi tôi nói 'chết', tôi thực sự muốn nói 'Sống mãnh liệt'; tôi thực sự muốn ói 'Sống say mê'. Làm cách nào bạn chết trừ khi bạn đã sống một cách trọn vẹn? Trong cuộc sống toàn bộ có cái chết, và cái chết đó là tuyệt đẹp. Trong cuộc sống mãnh liệt, say đắm, cái chết xuất hiện một cách tự nhiên - như là sự tĩnh lặng, như là phúc lạc sâu sắc. Khi tôi nói 'chết', tôi không nói bất kì điều gì chống lại sống. Thực tế, nếu bạn sợ chết thì bạn cũng sẽ sợ sống. Đó là điều đã diễn ra với người hỏi.

Con người sợ chết cũng sẽ sợ sống bởi sống mang cái chết đến. Nếu bạn sợ kẻ thù và bạn đóng cửa nhà bạn lại thì bạn bè cũng sẽ bị cấm. Bạn quá sợ kẻ tù đến mức bạn đóng cửa lại; kẻ thù có thể vào cho nên bạn cũng đóng cửa lại đối với bạn bè. Và bạn trở nên quá sợ đến nỗi bạn không thể mở cho bạn bè, bởi vì ai biết người bạn có thể trở thành kẻ thù. Hoặc, khi cửa mở ra, kẻ thù có thể vào.

Mọi người trở nên sợ hãi cuộc sống bởi vì họ sợ hãi cái chết. Họ không sống bởi vì ở những giá trị cao nhất, những đỉnh cao nhất, cái chết luôn thấm vào cuộc sống. Bạn đã quan sát hiện tượng này chưa? Đa số phụ nữ đã sống cuộc sống lãnh cảm - họ sợ cực khoái, họ sợ sự bùng nổ hoang dại của năng lượng. Trong nhiều thế kỉ, phụ nữ đã sống lãnh cảm; họ không biết cực khoái là gì.

Đa số đàn ông cũng chịu đựng vì nỗi sợ đó - chín mươi lăm phần trăm đàn ông chịu đựng việc xuấttinh sớm. Họ quá sợ cực khoái, có nỗi sợ ghê gớm mà họ muốn chuyện đó kết thúc sớm; họ muốn ra khỏi chuyện đó.

Họ lại đến với chuyện ái ân và lại sợ. Phụ nữ vẫn lãnh cảm và đàn ông trở nên quá sợ hãi đến mức họ không thể dừng ở trạng thái đó lâu hơn nữa. Chính nỗi sợ làm cho họ xuất tinh sớm hơn tự nhiên. Và phụ nữ vẫn giữ nguyên khô cứng, khép kín, tự kìm nén mình. Bây giờ cực khoái đã biến mất khỏi thế giới vì nỗi sợ. Trong cực khoái sâu sắc nhất thì cái chết thấm vào; bạn cảm thấy cứ như bạn đang hấp hối. Nếu khi phụ nữ cực khoái, họ bắt đầu rên rỉ, kêu la, gào lên. Thậm chí cô ấy bắt đầu nói, "Em chết mất thôi. Đừng giết em!" Thực tế là như vậy. Nếu phụ nữ đạt cực khoái, cô ấy sẽ bắt đầu lầm bầm, cô ấy sẽ bắt đầu nói, "Em đang chết! Đừng giết em! Hãy dừng lại đi!" Khoảnh khắc vào sâu cực khoái thì bản ngã không thể tồn tại, cái chết thấm vào. Nhưng đó là điều tuyệt vời của cực khoái.

Mọi người trở nên sợ yêu bởi vì trong tình yêu cái chết cũng thấm vào. Nếu hai người đang yêu ngồi bên nhau, họ âu yếm vuốt ve trong tình yêu sâu thẳm, thậm chí không lời nói... Nói là sự bỏ trốn, sự trốn thoát khỏi tình yêu. Khi hai người yêu đang nói; điều đ1o đơn giản chỉ ra họ đang tránh sự âu yếm vuốt ve. Lời nói giữa hai người tạo ra khảong cách - không lời nói, khoảng cách biến mất, cái chết biến mất. Trong im lặng, cái chết ẩn núp đâu đó - đó là hiện tượng tuyệt đẹp. Nhưng mọi người quá sợ đến mức họ liên tục nói cho dù có cần thiết hay không. Họ không ngừng nói về bất kì điều gì, mọi thứ - nhưng họ không thể giữ im lặng.

Nếu hai người yêu ngồi trong im lặng thì cái chết đột nhiên bao vây họ. Và khi hai người yêu đang im lặng thì bạn sẽ nhìn thấy niềm hạnh phúc nào đó, và cũng còn nỗi buồn nào đó - hạnh phúc bởi vì cuộc đời đang ở đỉnh cao của nó; và buồn bởi vì ở đỉnh của nó cái chết cũng xuất hiện. Bất kì khi nào bạn im lặng và không nói bất kì điều gì về hoa hồng, chỉ nhìn nó, thế thì trong sự im lặng đó, bỗng nhiên bạn cảm thấy có cái gì đó - cái chết. Bạn sẽ nhìn thấy bông hoa héo đi, trong một vài khoảnh khắc nó sẽ ra đi, ra đi mãi mãi. Quá đẹp và quá mong manh! Quá đẹp và quá yếu đuối! Quá đẹp, quá kì diệu và nó sẽ nhanh chóng mất đi mãi mãi, nó sẽ không quay trở lại nữa. Bỗng nhiên bạn sẽ buồn.

Bất kì khi nào bạn thiền bạn sẽ nhận ra cái chết xung quanh. Trong tình yêu, trong cực khoái, trong bất kì trải nghiệm nghệ thuật nào; trong âm nhạc, trong bài ca, trong thơ ca, trong khiêu vũ - bất kì nơi nào, khi bạ bỗng nhiên mất bản ngã của mình thì cái chết có ở đó.

Cho nên hãy để tôi nói với bạn một điều. Bạn sợ cuộc sống bởi vì bạn sợ chết. Và tôi cũng muốn thuyết giảng cho bạn làm cách nào chết để bạnmất hết nỗi sợ chết. Thời điểm bạn mất đi nỗi sợ chết thì cũng là lúc bạn trở nên có khả năng sống.

Tôi đang không nói chống lại cuộc sống. Làm sao tôi có thể nói chống lại cuộc sống? Tôi yêu cuộc sống một cách điên dại! Tôi quá điên dại trong tình yêu cuộc sống đến mức vì nó mà tôi cũng yêu cái chết. Nó là một phần của cuộc sống. Khi bạn yêu cuộc sống một cách toàn bộ thì làm cách nào bạn có thể tránh cái chết? Bạn cũng phải yêu cái chết. Khi bạn yêu bông hoa một cách sâu sắc thì bạn cũng yêu sự héo tàn của nó; khi bạn yêu người phụ nữ một cách sâu sắc thì bạn cũng yêu cả cái sự trở nên già đi của cô ấy, vào một ngày bạn cũng yêu cái chết của cô ấy. Đó là một phần, phần của phụ nữ. Tuổi già không xuất hiện từ bê ngoài, nó xuất hiện từ bê trong. Bây giờ khuôn mặt đẹp đã trở nên nhăn nheo - bạn cũng yêu những nếp nhăn đó. Chúng là một phần của người đàn bà của bạn. Bạn yêu người đàn ông và tóc của anh ta bắt đầu bạc - bạn cũng yêu những sợi tóc bạc đó. Chúng không xuất hiện từ bên ngoài; chúng không phải là những hiện tượng tình cờ. Cuộc sống kéo dài. Bây giờ tóc đen đã biến mất và tóc bạc đang xuất hiện. Bạn đừng chối bỏ điều đó, bạn yêu điều đó, chúng là một phần. Thế rồi người đàn ông của bạn trở nên già, yếu - bạn cũng yêu đều đó. Thế rồi vào một ngày, người đàn ông ra đi - bạn cũng yêu điều đó.

Yêu là yêu tất cả. Tình yêu không biết gì ngoài yêu. Do vậy mà tôi nói yêu cái chết. Nếu bạn có thể yêu cái chết thì điều đó cũng sẽ đơn giản là yêu cuộc sống. Thậm chí, nếu bạn có thể yêu cái chết thì cũng không vấn đề gì.

Rắc rối nảy sinh bởi vì chắc người hỏi phải kìm nén một cái gì đó, chắc là phải sợ sống. Và thế thì kìm nén có thể mang lại hậu quả nguy hiểm. Nếu bạn liên tục kìm nén và kìm nén thì vào một ngày bạn sẽ mất tất cả những cảm giác thẩm mỹ. Bạn mất tất cả những cảm giác về vẻ đẹp, về ơn huệ, về thần thánh linh thiêng. Thế thì chính sự kìm nén trở thành trạng thái kích thích dẫn đến việc bạn có thể làm bất kì điều gì xấu xa.

Hãy để tôi kể cho các bạn nghe giai thoại đẹp. Chinmaya đã gửi câu chuyện này. Ông ấy đã gửi đi những câu chuyện cười tuyệt hay.!

Những người lính thủy đánh bộ được cử tới hòn đảo tiền đồn xa xôi không có phụ nữ nhưng lại có nhiều khỉ. Một người lính đã bị sốc khi nhìn thấy tất cả những đồng đội lính thủy đánh bộ của mình đều làm chuyện ấy với những con khỉ mà không có ngoại lệ nào. Anh ta đã thề với họ là sẽ không bao giờ hứng tình như vậy. Họ nói với anh ta đừng nên bảo thủ. Nhưng khi những tháng ngày qua đi, người lính thủy không thể cố hơn được nữa. Anh ta chộp lấy con khỉ đầu tiên và đã bị những người bạn thân bắt quả tang, họ đã cười ngất.

Anh ta ngạc nhiên và nói với họ, "Tại sao các bạn lại cười chế giễu? Các bạmn luôn bảo tôi làm điều đó mà!"

Họ trả lời, "Đúng, nhưng bạn đã chọn con xấu nhất."

Nếu bạn kìm nén thì khả năng có thể là bạn chọn con xấu nhất. Thế thì sự kích thích sẽ lên đến cực độ đến mức bạn không còn tỉnh táo nữa. Thế thì bạn gần như loạn thần kinh. Trước khi kìm nén quá nhiều thì hãy thư giãn, hãy hướng tới cuộc sống. Đó là cuộc sống của bạn! Đừng cảm thấy sai trái. Đó là cuộc đời bạn để sống, để yêu, để biết và để được là mình. Bất kì những bản năng nào mà Thượng đế đã trao cho bạn thì đó chỉ là những chỉ dẫn về nơi mà bạn phải hướng tới, nơi mà bạn phải tìm kiếm, nơi mà bạn phải tìm ra sự mãn nguyện của mình.

Tôi biết cuộc đời này không phải là tất cả - cuộc đời tuyệt vời hơn đang còn ẩn giấu phía sau nó. Nó ẩn giấu phía sau. Bạn không thể tìm ra cuộc đời tuyệt vời hơn đó bằng cách chống lại cuộc đời này; bạn phải tìm ra cuộc đời tuyệt vời hơn đó chỉ bởi hưởng thụ cuộc đời này sâu sắc hơn. Có những con sóng trên đại dương. Đại dương ẩn giấu phía sau những con sóng. Nếu nhìn thấy sự ồn ào và dữ dội thì bạn sẽ trốn khỏi những con sóng đó, bạn sẽ trốn khỏi đại dương và độ sâu của nó. Hãy nhảy vào, những con sóng đó là một phần của nó. Lặn sâu xuống và những con sóng sẽ biến mất; thế thì sẽ là độ sạu hơn, sẽ là tĩnh lặng tuyệt đối của đại dương.

Cho nên đây là đề nghị của tôi cho người hỏi. Bạn đã chờ đợi lâu rồi, bây giờ không cần chờ đợi nữa. Đủ rồi.

Hãy để tôi kể cho các bạn nghe giai thoại, một câu chuyện cười Ý.

Nhân viên phục vụ mang đến cho Đức giáo chủ bữa sáng, anh ta đã bị trượt chân và thức ăn rơi vung vãi ra sàn. "Godammit!" anh ta la lên khi bị ngã xuống.

Đức giáo chủ của anh ta bước ra khỏi phòng và nói, "Đừng chửi rủa ở đây con trai ta. Hãy nói Đức mẹ."

Vào buổi sáng hôm sau, trong khi cố gắng đưa bữa sáng cho Đức giáo chủ, người phục vụ lại bị trượt chân, lại làm rơi thức ăn trên sàn. 'Godammit!' người đàn ông tội nghiệp lại la lên. "Không, con trai của ta," Giáo chủ nói, "Lạy Đức mẹ."

Vào ngày thứ ba, người phục vụ run rẩy trong sợ hãi, nhưng lần này anh ta đã nhớ. "Đức mẹ!" anh ta hét lên ngay khi bị ngã xuống sàn khi mang thức ăn đến. "Không!" Giáo chủ la lên, "Godammit! Đây là ngày thứ ba bữa sáng của ta bị bỏ qua! Đủ rồi!"

Đó là cuộc đời. Không cần thiết phải bỏ qua bữa sáng hàng ngày. Và Đức mẹ hai lần thì tốt, nhưng cuối cùng khi nó xuất hiện thì đó là Godammit!

Câu hỏi cuối cùng - Câu hỏi 9: Tôi là một tảng đá giữa ngọn núi. Thậm chí điều này tôi cũng không dám nhận ra. Thay vì điều đó tôi mơ. Osho, tại sao thầy nói cho tôi về những dòng sông, đại dương và bầu trời? Và làm cách nào thầy trao cho tôi sannyas? Tôi là tảng đá giữa ngọn núi.

Mọi người đều là tảng đá. Trừ khi bạn đạt được niềm hạnh phúc như ở thiên đường, bạn buộc phải là tảng đá. Nhưng không có gì sai trong việc là tảng đá. Tảng đá không là gì mà chỉ là Thượng đế đang ngủ say, đang ngáy. Tảng đá là Thượng đế mơ ngủ. Không có gì sai trong việc là tảng đá, nó phải được đánh thức dậy. Do vậy, tôi đã trao bạn sannyas.

Bạn nói, " Và làm cách nào thầy trao cho tôi sannyas?"

Sannyas không là gì mà chỉ là nỗ lực đánh thức bạn, nỗ lực lay bạn, nỗ lực kích hoạt bạn thành nhận biết. Sannyas không là gì mà là sự cảnh báo.

Thậm chí điều này tôi cũng không dám nhận ra - đó là điều tôi là tảng đá giữa ngọn núi - thay vì điều đó  tôi lại mơ.

Đó là cách tảng đá tránh được sự phát triển của chính nó, tảng đá tránh được tương lai của chính nó - bằng việc mơ. Mơ là rào cản. Bằng việc mơ chúng ta đang tránh thực tại, bằng việc mơ chúng ta đang tránh hiện thực. Đó là sự bỏ trốn của chúng ta. Bạn đừng cố bất kì sự bỏ trốn nào khác. Đây là lộ trình bỏ trốn duy nhất - mơ.

Khi bạn nghe tôi, bạn cũng có thể mơ. Ngồi đây nhưng bạmn có thể có hàng nghìn lẻ một ý nghĩ đang lang thang trong tâm trí bạn. Bạn có thể nghĩ về tương lai hoặc quá khứ. Bạn có thể đồng ý hoặc phản đối những gì tôi đang nói, bạn có thể lí lẽ, bạn có thể bàn cãi với tôi bên trong bạn. Nhưng thế thì bạn sẽ lỡ tôi. Thực tế tôi là ở đây. Bạn không cần mơ ở đây, bạn chỉ cần ở đây với tôi. Và kết quả sẽ là rất tuyệt vời.

Nhưng chúng ta liên tục mơ. Mọi người là những người mơ, và đó là cách của họ. Khi họ ân ái với phụ nữ, họ cũng mơ; khi họ ăn, họ cũng mơ. Khi họ bước trên đường - họ ra ngoài đi bộ vào buổi sáng, mặt trời mọc, bình minh thật tuyệt, mọi người thức dậy, cuộc sống lại quay trở lại - họ đang mơ. Họ không nhìn vào bất kì thứ gì.

Chúng ta liên tục mơ. Mơ vận hành như là người bịt mắt, chúng ta liên tục lỡ thực tại.

Osho, tại sao thầy nói cho tôi về những dòng sông, đại dương và bầu trời?

Bởi vì những thứ đó là khả năng của bạn. Đá có thể bay, đá có thể mọc cánh. Chính tôi đã là tảng đá vào một ngày. Thế thì tôi bắt đầu mọc cánh cho nên tôi biết. Tôi biết khả năng của bạn, có thể bạn không biết nó. Do vậy tôi nói về những dòng sông, về đại dương và bầu trời. Đá có thể trở thành bông hoa, đá có thể trở thành dòng sông, đá có thể trở thành đại dương, đá có thể trở thành bầu trời - những khả năng của bạn là vô hạn! Những khả năng của bạn cũng nhiều như những khả năng của Thượng đế. bạnlà đa chiều hướng, đa phương diện.

Chính vì vậy tôi liên tục nói về những dòng sông, về đại dương và bầu trời. Vào ngày này hay ngày khác, cơn khát vĩ đại sẽ chiếm hữu bạn, sự quyến rũ mới sẽ nảy sinh từ điều không thể, và bạn sẽ có khả năng bay vào bầu trời. Nó là của bạn, hãy tuyên bố về nó! Bạn nhìn chỉ giống như tảng đá. Những tảng đá nhìn cũng chỉ giống như những tảng đá. Nếu chúng tạo ra một chút nỗ lực, nếu chúng tự lay chúng một chút thì chúng sẽ tìm ra cách ẩn giấu ở đó. Chúng sẽ nhận ra khả năng vô hạn được mở ra, những ô cửa mở ra cho những ô cửa.

Nhưng mơ vận hành giống như rào cản. Là đá không phải là rắc rối; quá nhiều trong giấc mơ là rắc rối. Hãy bắt đầu bỏ rơi những giấc mơ. Chúng là thứ phù phiếm, vô nghĩa, rác rưởi mà không là gì khác. Nhưng mọi người liên tục mơ, không ngừng mơ... dần dần mọi người bắt đầu nghĩ mơ là cuộc đời duy nhất của họ. Cuộc sống không phải là mơ và mơ cũng không phải là sống. Mơ là tránh sống.

Hãy để tôi kể cho các bạn nghe một giai thoại.

Ở tuổi bảy mươi lăm, Turtletaub vội vã lao tới văn phòng của bác sĩ. "Thưa bác sĩ," ông ta kêu lên, "đêm nay tôi có cuộc hẹn với cô gái hai mươi hai tuổi. Ông có thể giúp tôi hăng hái lên được không?"

Vị bác sĩ cười thông cảm và trao cho ông già toa thuốc. Cuối đêm đó, vì tò mò, vị bác sĩ đã gọi cho bệnh nhân già của mình, "Thuốc có giúp gì cho ông không?" "Quá tuyệt vời," Turtletaub trả lời, "bảy lần." "Điều đó thật tuyệt vời, "bác sĩ đồng ý, "và cô gái thì sao?" "Cô gái ư?" Turtletaub nói, "cô ấy đã không đến!"

Đừng liên tục mơ, nếu không, bạn sẽ lỡ cô gái. Bạn sẽ lỡ cuộc đời. Hãy dừng mơ, hãy nhìn xem nó là gì. Và nó đã thực sự trước mặt bạn. Nó đã thực sự xung quanh bạn, nó ở bên trong và bên ngoài. Thượng đế là sự hiện diện duy nhất nếu bạn không mơ. Nếu bạn mơ thì những giấc mơ của bạn sẽ xâm chiếm không gian bên trong bạn. Chúng trở thành rào cản chống lại việc Thượng đế vào bạn. Giấc mơ này chúng ta gọi là maya. Maya có nghĩa là sự trình diễn ma thuật, sự trình diễn mơ. Khi bạn không mơ, khi bạn trong trạng thái không mơ thì sự thực được tiết lộ.

Sự thực đã thực sự có đó, bạn không phải đạt lấy nó. Bạn chỉ phải thực hiện một điều: Bạn phải đặt những giấc mơ của bạn ra bên ngoài. Và bạn sẽ không còn là tảng đá nữa, bạn có thể bay cùng tôi tới tận cùng của bầu trời.

Hãy chấp nhận lời mời của tôi, hãy chấp nhận thử thách của tôi. Đó là tất cả những gì thuộc về sannyas.

Xem tiếp Chương 3 – Quay về Mục lục