Read more
Osho - Thiền: Nghệ thuật của
nhập định
Chương 10. Sannyas: Sự đoạn
tuyệt với quá khứ
Đó là lí do tại sao tôi có thể
khai tâm bất kì người nào thành sannyas. Đối với tôi sự khai tâm là một trò
chơi. Và tôi sẽ không đòi hỏi bất kì một tiêu chuẩn nào - cho dù bạn đủ khả
năng hay không - bởi vì tiêu chuẩn chỉ được yêu cầu khi cần thực hiện một điều
gì đó quan trọng. Bằng sự tồn tại của mình, bất kì ai cũng đủ năng lực cho cuộc
chơi, và thậm chí nếu người đó không đủ khả năng để trở thành sannyas, điều đó
cũng không tạo ra khác biệt nào, bởi vì toàn bộ vấn đề chỉ là cuộc chơi.
Cho nên tôi sẽ không đòi hỏi
bất kì một tiêu chuẩn nào. Và sannyas của tôi cũng không liên quan đến bất kì bổn
phận nào. Tại thời điểm bạn là sannyasin hoặc sannyasini, bạn ở trạng thái hoàn
toàn tự do. Điều đó có nghĩa rằng bạn đã đưa ra quyết định, và đây là quyết định
cuối cùng: sống trong do dự hay sống trong tự do.
Ở thời điểm bạn khai tâm
thành sannyas, bạn được khai tâm thành tương lai chưa được thăm dò, chưa được
lên kế hoạch. Bấy giờ bạn không bị ràng buộc vào quá khứ; bạn được sống tự do.
Cho nên đối với tôi, sannyas là người quyết định sống một cách tối ưu nhất, tối
đa nhất. Bạn sống từ khoảnh khắc tới khoảnh khắc, bạn hành động từ thời điểm tới
thời điểm. Mỗi thời điểm tự bản thân nó là một sự hoàn hảo. Bạn không thể quyết
định làm thế nào để hành động; thời cơ đến và bạn hành động. Không định trước,
không đặt kế hoạch trước.
Sannyas có nghĩa là sống từ
khoảnh khắc tới khoảnh khắc mà không có sự cam kết nào với quá khứ. Nếu tôi trao
bạn chuỗi tràng hạt, và nếu tôi trao bạn trang phục mới thì điều này chỉ có
nghĩa đối với trí nhớ của bạn: để nhắc nhở bạn rằng, bạn không phải đưa ra bất
kì quyết định nào, bây giờ bạn không còn là người cũ nữa. Sự nhận thức này trở
nên quá sâu sắc đến mức bạn không cần phải nhớ nó, thế thì bạn có thể quẳng cái
áo choàng đi, quẳng chuỗi tràng hạt đi. Không phải cho đến khi sự nhận biết sâu
sắc đến mức bây giờ bạn mới biết rằng bạn
là sannyasin, ngay cả trong giấc ngủ. Cho nên, tên mới, áo choàng mới, chuỗi
tràng hạt mới – chỉ là những phương tiện để giúp bạn; giúp bạn hướng tới tự do,
giúp bạn hướng tới toàn bộ bản thể, giúp bạn hướng tới sự toàn bộ của hành động.
Sannyas có nghĩa bạn phải nhận
ra bạn là hạt mầm, bạn là tiềm năng. Bây giờ bạn phải đưa ra quyết định để phát
triển; và đây là quyết định cuối cùng. Quyết định để phát triển là sự từ bỏ vĩ
đại – từ bỏ sự bảo vệ đối với hạt mầm, từ bỏ “cái toàn bộ” của hạt mầm. Nhưng sự
bảo vệ này phải trả cái giá rất đắt. Hạt mầm là tê liệt; nó chỉ là tiềm năng sống.
Trừ khi nó trở thành cây, trừ khi nó mọc, nó là tê liệt – chỉ có tiềm năng sống.
Theo tất cả những gì tôi biết, loài người, trừ phi họ quyết định phát triển, trừ
phi họ thực hiện cú nhảy vào vùng chưa biết thì họ giống như những hạt mầm: tê
liệt, khép kín.
Trở thành sannyas là đưa ra
quyết định để phát triển, đưa ra quyết định để di chuyển vào vùng chưa biết. Đó
không phải tôn giáo, không buộc phải là bất kì tôn giáo nào; bản thân nó đã là
tôn giáo.
Câu hỏi 1:
Từ cái nhìn đầu tiên, sannyas xuất hiện
như là một cái gì đó mà nó giới hạn hành động của con người. Tại sao người đó
phải thay đổi trang phục của mình thành màu đỏ? Tại sao người đó lại phải thay
đổi vẻ bề ngoài của mình, từ đó mà sannyas là một cái gì đó bên trong hơn là
bên ngoài?
Sannyas không phải là tiêu cực.
Chính ngôn ngữ bao hàm sự tiêu cực, nhưng nó không phải là thuần túy tiêu cực.
Nó có nghĩa là bỏ lại một cái gì đó, nhưng thực ra cũng không phải là bỏ lại một
cái gì đó, bởi vì bạn đã đạt được một cái gì đó khác.
Một cái gì đó phải được để lại.
Không phải để lại bất kì cái gì cũng mang ý nghĩa trong nó, nhưng điều đó tạo
ra không gian cho một cái gì đó xuất hiện. Tiêu cực chỉ đang tạo ra không gian –
và nếu bạn đang phát triển, bạn cần không gian.
Như chúng ta đây, chúng ta
không có không gian bên trong; chúng ta bị lấp đầy bởi những thứ và những suy
nghĩ không cần thiết. Sannyas, về phương diện tiêu cực là tạo ra không gian – vứt
ra bên ngoài những cái không giá trị, vô dụng, vô nghĩa, sao cho bạn có thể phát
triển bên trong.
Phát triển là sự phân rã
nhưng phát triển cũng là sự tích cực. Và tôi muốn nhấn mạnh rằng sannyas là
tích cực. Sự tiêu cực chỉ là sự làm sạch: làm sạch đất cho sự phát triển nảy
sinh. Tiêu cực là một cái gì đó bên ngoài và phát triển là bên trong. Tích cực
là ở trung tâm và tiêu cực là ở ngoại vi.
Thực sự, không gì có thể tồn
tại mà nó chỉ đơn thuần là tiêu cực hoặc tích cực. Điều đó là không thể bởi vì
có lưỡng cực. Sự sống tồn tại ở giữa: có hai bờ và giữa chúng sự sống đang tuôn
chảy. Không có sông nào tồn tại mà không có bờ, hoặc sẽ không có sông nào. Khi
sự nhấn mạnh chỉ cho một phía, hoặc một bờ, hoặc một cực thì điều đó sẽ trở nên
sai lầm. Nhưng khi bạn chấp nhận toàn bộ thì sẽ không có sự nhấn mạnh nào đối với
bất kì điều gì. Bạn chỉ chấp nhận sự lưỡng cực, và bạn phát triển bên trong; bạn
sẽ sử dụng cả hai như là phép biện chứng bên trong để chúng hoạt động.
Sannyas được hiểu như là sự
tiêu cực. Ý nghĩa của nó trở nên tiêu cực bởi vì bạn phải bắt đầu với sự tiêu cực,
bạn phải bắt đầu từ ngoại vi. Điều này phải được hiểu, bởi vì sannyas là bên
trong: một cái gì đó đang nảy mầm bên trong cho nên tại sao bạn lại bắt đầu từ
bên ngoài? Khi bạn nảy mầm bên trong, tại sao lại không bắt đầu từ bên trong?
Nhưng bạn không thể bắt đầu từ
bên trong bởi vì bạn đang ở ngoại vi, ở bên ngoài. Bạn phải bắt đầu từ diểm mà
bạn đang có đó; bạn không thể bắt đầu từ nơi nào đó mà bạn không có mặt.
Ví dụ, sức khỏe là một cái gì
đó bên trong, nó phát triển. Nhưng bạn đang nhiễm bệnh và ốm cho nên tôi phải bắt
đầu với bệnh tật của bạn mà không phải với sức khỏe của bạn; chúng ta phải phủ
nhận bệnh tật. Bằng việc phủ nhận bệnh tật ch1ng ta đang tạo ra không gian cho
sức khỏe phát triển bên trong; nhưng sự bắt đầu là tiêu cực.
Khoa học y khoa không có định
nghĩa về sức khỏe. Họ không thể có định nghĩa đó; tất cả những cái họ có chỉ là
định nghĩa như thế nào là bệnh tật, và làm thế nào khoa học loại trừ nó. Sức khỏe
vẫn giữ nguyên là không thể định nghĩa, và bệnh tật được định nghĩa là tiêu cực
bởi vì bạn phải bắt đầu với bệnh tật, bạn không thể bắt đầu với sực khỏe. Khi bạn
có sức khỏe, bạn không cần bắt đầu với cái gì cả.
Cho nên nếu bạn có không gian
bên trong, bạn không cần đến sannyas. Sannyas là để phủ nhận luân hồi, trần tục
– bệnh tật. Khi tôi nói luân hồi, tôi không ngụ ý rằng nhân loại đang bị bệnh;
đúng hơn là, tôi nói đến thế giới mà bạn đã tạo ra xung quanh mình. Bất kì người
nào cũng sống trong thế giới mà họ đã tạo ra xung quanh mình.
Tôi không từ chối thế giới tồn
tại bên ngoài. Điều đó là không thể từ chối; nó có đó. Nhưng bạn có thế giới kì
diệu, thế giới mơ xung quanh bạn, và thế giới mơ đó đã xuất hiện trong bạn. Ngoại
vi đã trở thành trung tâm của bạn và bạn đã hoàn toàn quên trung tâm. Cho nên
khi bạn bắt đầu, bạn phải từ chối thế giới mơ này, kể từ đó sự từ chối sẽ là sự
khởi đầu. Điều này trở thành tiêu cực, và sannyas xuất hiện như là hiện tượng tiêu
cực. Chúng ta cho nó ý nghĩa tiêu cực, bởi vì điều đó có nghĩa là phủ nhận thế
giới mơ này. Cho nên sannyas thực sự là y học: nó là y học chỉ để từ chối bệnh
tật. Khi bệnh tật bĩ phủ nhận; khả năng phát triển bên trong nảy sinh. Cho nên
sannyas chỉ để tạo ra trạng thái.
Bạn phải hiểu một cách rõ
ràng rằng khi tôi nói ‘từ chối thế giới bên ngoài’, tôi không ngụ ý thế giới
đang tồn tại mà thực ra là thế giới mà mỗi cá nhân tự tạo ra xung quanh mình.
Vì thế giới mơ này mà chúng ta không thể biết được thế giới thực đang tồn tại;
giấc mơ liên tục này đã trở thành rào cản. Nó trở thành rào cản kép: bạn không
thể hướng vào bên trong – có một cái gì đó đang tồn tại ở đó; bạn không thể ra
bên ngoài – có một cái gì đó cũng đang tồn tại ở đó. Bạn bị mắc kẹt với tâm trí
mơ của mình, và bạn không thể tiếp tục con đường của mình.
Điều thần diệu xảy ra khi những
giấc mơ – rào cản này bị hủy diệt. Sẽ không còn bệnh tật nữa. Bạn bắt đầu tồn tại
đồng thời trong hai thế giới, bấy giờ sẽ không còn hai thế giới nữa; việc có
hai thế giới chỉ bởi rào cản đã chia chúng. Bạn bắt đầu tồn tại bên trong, và bạn
cũng bắt đầu tồn tại bên ngoài. Chính vì vậy sự tiếp cận tiêu cực đã được lựa
chọn.
(Chương này Còn tiếp)
