Read more
Những lời dạy cuối cùng của Đức Phật
Dưới đây là tóm tắt những lời dặn dò cuối cùng của Đức Phật.
Thật ra, Đức Phật đã đau yếu từ ba tháng
trước và đã khởi sự dặn dò người đệ tử thân cận nhất là A-nan-đà. Phật bảo
A-Nan-Đà tập hợp các đệ tử để nghe giảng và thông báo trước sự tịch diệt của
mình. Lúc ấy đức Phật đã 80 tuổi. Trong những tháng cuối cùng, đức Phật gầy gò
và mệt mỏi, nhưng vẫn đi thuyết giảng như thường, tuy không còn đi xa được nữa.
A-Nan-Đà xin Phật hãy tĩnh dưỡng trong những ngày còn lại, nhưng Ngài khoát đi
và dạy rằng:
“Thân ta tuy có kém mạnh khoẻ, nhưng lòng từ bi của ta, trí
sáng suốt của ta không kém sút. Ta còn tại thế ngày nào thì ngày ấy không phải
là một ngày vô ích.
Trong một khu rừng cạnh thị trấn Câu-thi-na (Kusinaga, còn
viết là Kuçinagara), ngày nay là một thị trấn nhỏ tên là Kasia, cách 50 cây số
về phía đông tỉnh Gorakhpur, và cách 150 kilomét về phía bắc-đông-bắc Varanasi
(Bénarès), Phật nằm nghỉ giữa hai gốc cây sa-la. Ngài tự gấp áo cà sa làm bốn,
rồi nằm nghiêng về phía tay phải, đầu hướng về phía bắc, mặt hướng về phía tây,
hai chân duỗi thẳng, chân này gác lên chân kia. Sau đó Phật ngỏ những lời cuối
cùng với các đệ tử để nhắc lại một lần nữa tầm quan trọng của Đạo Pháp. Phật nhắc
nhở các đệ tử phải hiểu rằng vị thầy của họ không phải là một nhân vật nào cả,
dù đó là Phật, vị thầy đích thực của họ chính là Đạo Pháp. Phật cất tiếng và nhắn
nhủ các đệ tử đang ngồi chung quanh Ngài như thế này:
Này các đồ đệ, các con hãy tự làm đuốc để soi sáng cho các
con, hãy trông cậy vào chính sức mạnh của các con; không nên lệ thuộc vào bất cứ
ai.
Những lời giảng huấn của ta sẽ làm ngọn đuốc dẫn đường cho
các con, làm nơi nương tựa cho các con; không cần phải lệ thuộc thêm vào những
lời giảng huấn nào khác nữa.
Hãy nhìn vào thân xác các con, các con sẽ thấy cái thân xác
đó ô uế biết chừng nào.
Khi các con hiểu được rằng lạc thú lẫn đớn đau của thân xác
cũng chỉ là cội nguồn chung của khổ đau, khi hiểu được như thế, các con sẽ
không thể nào tự buông lỏng cho dục vọng chi phối các con.
Hãy nhìn vào tâm thức các con, các con sẽ thấy cái tâm thức
đó biến dạng không ngừng.
Vì thế các con sẽ không thể nào tự buông rơi vào chính những
ảo giác của tâm thức, để rồi tự duy trì những kiêu căng và ích kỷ do tâm thức tạo
ra, nhất là khi các con đã hiểu rằng những xúc cảm đó nhất định chỉ mang đến khổ
đau mà thôi.
Này các đồ đệ của ta, những lời giáo huấn ta giảng cho các
con, các con đừng bao giờ quên, đừng bao giờ để cho mai một đi.
Phải bảo tồn những lời giáo huấn ấy, đem ra nghiên cứu và thực
hành.
Nếu theo đúng những lời giáo huấn ấy, các con sẽ đạt được an
vui.
Những gì hệ trọng nhất trong những lời giáo huấn của ta là
các con phải kiểm soát được tâm thức các con.
Hãy gạt bỏ mọi thèm muốn và giữ cho thân xác đứng thẳng, tâm
thức tinh khiết và ngôn từ chân thật.
Nếu các con biết tự nhắc nhở là cuộc sống của các con chỉ là
tạm bợ, các con sẽ đủ khả năng loại bỏ mọi thèm khát và hung dữ đưa đến khổ
đau.
Nếu các con nhận ra được là tâm thức các con đang có xu hướng
bám níu hay vướng mắc vào ham muốn, các con phải gạt bỏ ngay sự ham muốn và chặn
đứng sự cám dỗ đó.
Các con phải làm chủ được tâm thức các con.
Tâm thức có khả năng biến một con người thành một vị Phật
hay một con thú.
Khi rơi vào sự lầm lẫn, ta có thể trở thành quỷ sứ, nhưng
khi Giác ngộ ta sẽ thành Phật.
Vì thế, các con phải kiểm soát lấy tâm thức các con và không
đi lạc ra ngoài Chánh Đạo.
Những lời giáo huấn ta ban cho các con là do nơi kinh nghiệm
của chính ta, và chính ta đã noi theo con đường đó. Các con nên tuân theo những
lời giáo huấn ấy và giữ đúng như thế dù phải gặp hoàn cảnh khó khăn nào.
Nếu các con xao lãng, có nghĩa là các con chưa hề gặp được
ta, các con thật sự còn đang ở một nơi nào đó thật xa, dù cho trong lúc này đây
các con đang ngồi bên cạnh ta cũng vậy.
Nhưng nếu ngược lại, các con chấp nhận và đem ra thực hành
những lời giáo huấn của ta, thì dù cho các con ở thật xa trong một chốn tận
cùng của thế giới, nhưng cũng giống như các con đang ở bên cạnh ta trong lúc
này.
Hỡi các đồ đệ, phút cuối cùng của ta đã gần kề, phút xa lìa
giữa ta và các con không còn bao lâu nữa. Tuy nhiên các con không nên than
khóc. Sự sống là một sự đổi thay không ngừng và không có gì cản trở được sự tan
rã của xác thân. Cái sự thực đó, ta đang chứng minh cho các con thấy ngay trên
thân xác của ta, thân xác ta sẽ tan rã như một cỗ xe hư nát.
Đừng than khóc một cách vô ích, trái lại các con phải hân
hoan khi nhận ra được cái quy luật biến đổi ấy và hiểu được rằng sự sống của
con người chỉ là trống không mà thôi.
Đừng cố gắng duy trì cái khát vọng phi lý, mong muốn những
gì tạm bợ phải nhất định trở thành trường tồn.
Con quỷ của những dục vọng thế tục luôn luôn tìm cách đánh lừa
tâm thức các con. Nếu có một con rắn độc trong phòng, các con sẽ không thể nào
ngủ yên nếu chưa đuổi được nó ra ngoài. Các con phải cắt đứt những mối dây ràng
buộc của thèm khát thế tục và rứt bỏ những mối dây đó như các con đã đuổi bỏ
con rắn độc ra khỏi phòng.
Các con phải bảo vệ thật cẩn thận tâm thức các con.
Này các môn đệ của ta, giây phút cuối cùng của ta đã đến,
tuy vậy các con phải hiểu rằng cái chết chỉ là sự tan rã của xác thân vật chất
mà thôi. Thân xác được cha mẹ sinh ra, nó lớn lên nhờ thức ăn, nó không có cách
gì tránh khỏi bệnh tật và cái chết.
Một vị Phật đích thực không mang thân xác con người, mà vỏn
vẹn chỉ là sự Giác ngộ. Chỉ có sự Giác Ngộ mà thôi. Thân xác con người phải
tiêu tan, nhưng Trí tuệ của Giác ngộ sẽ trường tồn vô tận trong thực thể của Đạo
Pháp, trên con đường tu tập Đạo Pháp. Nếu có ai chỉ thấy thân xác ta thì kẻ ấy
không thấy ta một cách thật sự.
Chỉ có người nào chấp nhận những lời giáo huấn của ta mới thật
sự nhìn thấy ta.
Sau khi ta tịch diệt, Đạo Pháp thay ta làm vị thầy cho các
con. Biết noi theo Đạo Pháp, ấy chính là cách các con tỏ lòng trung thành với
ta.
Trong bốn mươi lăm năm sau cùng trong cuộc đời của ta, ta
không hề giấu giếm điều gì trong những lời giáo huấn. Chẳng có một lời giáo huấn
nào bí mật, không có một lời nào mang ẩn ý.
Tất cả những lời giảng của ta đều được đưa ra một cách ngay
thật và minh bạch.
Này các con yêu quý của ta, đây là giây phút chấm dứt. Trong
một khoảnh khắc nữa ta sẽ nhập vào Niết bàn. Những lời này là những lời dặn dò
cuối cùng của ta cho các con.”