Read more
(Đọc hoặc download miễn phí hàng trăm quyển sách của Osho tại đây)
Bí Mật Của Những Bí Mật – Osho
Tập 1
Bài nói về Bí Mật Của Hoa Vàng
Chương 14. Con Người Mới
Câu hỏi 1
Osho ơi,
Theo thầy điều gì là điều có ý nghĩa nhất đang xảy ra ngày nay
trên thế giới?
Con người Mới đang nổi
lên. Hình ảnh của Con người Mới còn chưa rõ ràng, nhưng đường chân trời đang rạng
hồng và mặt trời sẽ sớm lên. Sương sớm có đó và hình ảnh Con người Mới còn mơ hồ,
nhưng dầu vậy, đôi điều là rất rõ như pha lê về Con người Mới.
Và điều này có tầm quan
trọng mênh mông bởi vì từ khi khỉ trở thành người, con người vẫn còn như cũ. Một
cuộc cách mạng lớn đang trên đường. Nó sẽ đi sâu hơn nhiều so với cuộc cách mạng
đã xảy ra khi khỉ bắt đầu bước đi trên đất và trở thành người. Thay đổi đó đã tạo
ra tâm trí, thay đổi đó đã mang tâm lí vào. Bây giờ một thay đổi khác có ý
nghĩa hơn nhiều đang sắp xảy ra mà sẽ đem linh hồn vào, và con người sẽ không
chỉ là sinh linh tâm lí mà là sinh linh tâm linh nữa.
Bạn đang sống trong một
trong những thời đại sống động nhất đã từng có. Con người Mới, trong các mảnh mẩu,
đã tới rồi, nhưng mới chỉ trong các mảnh mẩu. Và Con người Mới đã tới trong nhiều
thế kỉ, nhưng chỉ ở đây đó. Đó là cách mọi sự xảy ra: khi xuân tới nó bắt đầu với
một hoa. Nhưng khi một hoa có đó, thế thì người ta có thể chắc chắn xuân không
còn xa xôi nữa - nó đã tới. Đoá hoa đầu tiên đã báo trước việc tới của nó.
Zarathustra, Krishna, Lão Tử, Phật, Jesus - đây đã là những đoá hoa đầu tiên.
Bây giờ, trên qui mô lớn hơn, Con người Mới đang sắp được sinh ra.
Tâm thức mới này là điều
quan trọng nhất đã xảy ra ngày nay, theo tôi. Tôi muốn nói với các bạn cái gì
đó về tâm thức mới này - khuynh hướng của nó, và đặc trưng của nó - bởi vì bạn
sẽ giúp cho nó ra khỏi bụng mẹ, bởi vì bạn phải là nó. Con người Mới không thể
tới được từ không đâu cả, nó phải tới qua các bạn. Con người Mới chỉ có thể được
sinh ra qua bụng mẹ của các bạn: các bạn phải trở thành bụng mẹ.
Tính chất sannyas là một
thực nghiệm: dọn sạch mảnh đất để cho hạt mầm mới có thể rơi vào trong. Nếu bạn
hiểu nghĩa của Con người Mới, bạn sẽ có khả năng hiểu ý nghĩa của tính chất
sannyas nữa. Và chính bởi vì tính chất sannyas có liên quan tới Con người Mới
mà những người chính thống cổ thuộc đủ mọi loại đang chống lại tôi và chống lại
tính chất sannyas - bởi vì đây là mục đích của họ. Nếu tính chất sannyas thành
công, nếu Con người Mới thành công, con người cũ sẽ phải ra đi. Con người cũ chỉ
có thể sống được nếu Con người Mới bị ngăn cản không tới được.
Bây giờ nó không thể bị
ngăn cản nữa rồi, bởi vì vấn đề không chỉ là việc tới của Con người Mới trong sự
tồn tại. Vấn đề là sự tồn tại của toàn thể trái đất - của bản thân tâm thức, của
bản thân cuộc sống. Đó là vấn đề sống và chết. Con người Cũ đã đi tới hoàn toàn
huỷ diệt. Con người Cũ đã đạt tới chỗ cuối của giới hạn của nó. Bây giờ không
còn cuộc sống nào là có thể với quan niệm cũ về con người, mà chỉ cái chết. Con
người Cũ đang chuẩn bị cho tự tử toàn cầu. Con người Cũ đang chồng chất bom
nguyên tử, bom khinh khí, để tự tự tập thể. Đây là ham muốn rất vô ý thức: thay
vì cho phép Con người Mới hiện hữu, Con người Cũ muốn phá huỷ toàn thể mọi sự.
Bạn phải hiểu, bạn phải
bảo vệ cái mới, bởi vì cái mới mang toàn thể tương lai cùng nó. Và con người đã
đi tới giai đoạn mà bước nhảy lượng tử lớn là có thể.
Con người Cũ là thuộc
thế giới kia, Con người Cũ chống lại thế giới này. Con người Cũ bao giờ cũng
nhìn lên cõi trời. Con người Cũ quan tâm nhiều tới cuộc sống sau cái chết hơn
là cuộc sống trước cái chết. Mối quan tâm của Con người Mới sẽ là cuộc sống trước
cái chết. Mối quan tâm của Con người Mới sẽ là cuộc sống này, bởi vì nếu cuộc sống
này được chăm sóc, cuộc sống khác sẽ theo sau theo cách riêng của nó. Người ta
không cần lo về nó, người ta không cần nghĩ về nó.
Con người Cũ quá quan
tâm tới Thượng đế. Quan tâm đó là từ sợ. Con người Mới sẽ không quan tâm tới
Thượng đế, nhưng sẽ sống và yêu thế giới này, và từ tình yêu đó sẽ kinh nghiệm
sự tồn tại của Thượng đế. Con người Cũ đã có tính đầu cơ, Con người Mới sẽ có
tính tồn tại.
Con người Cũ có thể được
xác định trong phát biểu của Upanishad: neti neti, không cái này, không cái
này.
Con người Cũ có tính phủ
định - phủ định cuộc sống, phủ nhận cuộc sống. Con người Mới sẽ khẳng định cuộc
sống: iti iti, thế này và thế này. Mối quan tâm của Con người Cũ là cái đó, mối
quan tâm của Con người Mới sẽ là cái này, bởi vì từ cái này, cái đó được sinh
ra, và nếu bạn trở nên quá quan tâm tới cái đó, bạn bỏ lỡ cả hai.
Ngày mai đang ở trong bụng
mẹ của hôm nay: chăm nom tới hôm nay và bạn đã chăm nom cho ngày mai. Không cần
lo nghĩ về ngày mai theo bất kì cách nào. Và nếu bạn trở nên quá lo nghĩ về
ngày mai bạn đã bỏ lỡ hôm nay rồi! Và ngày mai sẽ tới như hôm nay - nó bao giờ
cũng tới như hôm nay. Và nếu bạn đã học được thái độ tự tử này của việc bỏ lỡ
hôm nay, bạn sẽ bỏ lỡ ngày mai nữa. Bạn sẽ cứ bỏ lỡ.
Con người Cũ đã liên tục
bỏ lỡ, đã khổ, buồn. Và bởi vì người đó buồn người đó chống lại thế giới, người
đó đổ lỗi cho thế giới, người đó đổ lỗi cho luân hồi samsara. Người đó nói,
“Chính bởi vì thế giới này mà tôi khổ.” Nó không phải vậy. Thế giới là đẹp mênh
mông - nó toàn là đẹp, phúc lạc và phúc lành. Không có gì sai với thế giới. Cái
gì đó sai với tâm trí cũ. Tâm trí cũ hoặc là hướng quá khứ hoặc hướng tương lai
- điều không thực là các hướng khác nhau. Tâm trí cũ quan tâm tới cái không có
đó.
Con người Mới sẽ hoàn
toàn trong hoà điệu với cái đang đó, bởi vì đó là Thượng đế, đó là thực tại:
iti, iti, đây là nó. Khoảnh khắc này phải được sống trong tính toàn bộ của nó.
Khoảnh khắc này phải được sống trong tính tự phát của nó, không có ý tưởng tiên
thiên. Con người Cũ đã mang câu trả lời làm sẵn. Con người Cũ đã chất đầy với
triết học, tôn giáo và đủ mọi loại vô nghĩa.
Con người Mới sẽ sống
cuộc sống mà không có kết luận tiên thiên nào về nó. Không có kết luận nào, người
ta phải đối diện với sự tồn tại và thế thì người ta biết nó là gì. Nếu bạn đã kết
luận rồi, kết luận của bạn sẽ trở thành rào chắn, nó sẽ không cho phép bạn truy
hỏi. Kết luận của bạn sẽ trở thành chiếc khăn bịt mắt, nó sẽ không cho phép bạn
thấy chân lí. Đầu tư của bạn sẽ là vào kết luận, bạn sẽ bóp méo thực tại để khớp
với kết luận của bạn. Đó là điều đã từng xảy ra mãi cho tới giờ.
Con người Mới sẽ không
là người Hindu, sẽ không là người Mô ha mét giáo, sẽ không là người Ki tô giáo,
sẽ không là người cộng sản. Con người Mới sẽ không biết mọi 'giáo' này. Con người
Mới sẽ đơn giản là lối mở, cửa sổ vào thực tại. Người đó sẽ cho phép thực tại
như nó vậy. Người đó sẽ không phóng chiếu tâm trí riêng của mình lên nó, người
đó sẽ không dùng thực tại như màn ảnh. Mắt người đó sẽ sẵn có, chúng sẽ không đầy
ý tưởng.
Con người Mới sẽ không
sống từ niềm tin, người đó sẽ đơn giản sống. Và nhớ lấy, những người có thể đơn
giản sống mà không có niềm tin, chỉ đi tới biết chân lí là gì. Người tin hay
người không tin chưa bao giờ đi tới biết chân lí là gì - niềm tin của họ là quá
nặng trên tâm trí của họ, họ bị bao quanh quá nhiều bởi hệ thống niềm tin của họ.
Con người Mới sẽ không biết hệ thống niềm tin nào. Người đó sẽ theo dõi, người
đó sẽ quan sát, người đó sẽ nhìn, người đó sẽ sống, và người đó sẽ cho phép mọi
loại kinh nghiệm. Người đó sẽ sẵn có, người đó sẽ là đa chiều. Người đó sẽ
không mang kinh sách trong đầu, người đó sẽ mang chỉ tỉnh táo, nhận biết. Người
đó sẽ có tính thiền.
Con người Cũ sống từ sợ
hãi - ngay cả Thượng đế của người đó cũng không là gì ngoài việc tạo ra nỗi sợ.
Đền chùa, tu viện Hồi giáo, giáo đường Do Thái, nhà thờ - chúng tất cả đều từ sợ.
Người đó run rẩy, người đó sợ. Con người Mới sẽ sống từ yêu, không từ sợ, bởi
vì sợ phục vụ cho chết, yêu phục vụ cho sống. Và nếu bạn sống từ sợ bạn sẽ
không bao giờ biết sống là gì, bạn sẽ chỉ biết chết, lặp đi lặp lại.
Và nhớ lấy, người sống
từ sợ hãi tạo ra mọi loại tình huống trong đó người đó phải cảm thấy ngày một
nhiều sợ hơn. Sợ của bạn tạo ra tình huống, cũng như yêu của bạn tạo ra tình huống:
nếu bạn yêu bạn sẽ thấy nhiều cơ hội thế để yêu, nếu bạn sợ bạn sẽ thấy nhiều
cơ hội thế để mà sợ. Yêu sẽ là hương vị của tâm thức mới.
Bởi vì sợ là hương vị của
tâm thức cũ, nó tạo ra chiến tranh. Trong ba nghìn năm con người đã đánh nhau
trong năm nghìn cuộc chiến tranh - dường như chúng ta đã không làm cái gì khác
- liên tục đánh nhau đâu đó này khác. Đây là trạng thái sự việc rất điên khùng,
quá khứ của nhân loại là mất trí.
Con người Mới sẽ trở nên
gián đoạn với quá khứ mất trí này. Người đó sẽ tin vào yêu, không tin vào chiến
tranh. Người đó sẽ tin vào sống, không tin vào chết. Người đó sẽ sáng tạo,
không phá huỷ. Khoa học của người đó, nghệ thuật của người đó - tất cả sẽ phục
vụ cho tính sáng tạo. Người đó sẽ không tạo ra bom. Người đó sẽ không có tính
chính trị, bởi vì chính trị bắt nguồn từ thù hận. Chính trị được bắt rễ trong sợ,
ghét, huỷ diệt. Con người Mới sẽ không có tính chính trị, Con người Mới sẽ
không có tính quốc gia. Con người Mới sẽ có tính toàn cầu. Người đó sẽ không có
tham vọng chính trị nào, bởi vì có tham vọng chính trị là ngu xuẩn. Con người Mới
sẽ rất thông minh. Dấu hiệu đầu tiên của thông minh đó đang nảy sinh ở đường
chân trời. Những người có mắt, họ có thể thấy điều đó: trẻ em đang nổi dậy.
Đó là khoảnh khắc vĩ đại
của hân hoan rằng thanh niên trên khắp thế giới đang nổi dậy chống lại đủ mọi
loại chính thống - dù chính thống đó là của nhà thờ hay nhà nước thì cũng chẳng
thành vấn đề. Họ không sẵn sàng vâng lời - không phải là họ đã quyết tâm không
vâng lời, họ cũng không quyết tâm không vâng lời. Họ sẽ thiền, và nếu họ cảm thấy
thích vâng lời họ sẽ vâng lời, nếu họ cảm thấy thích không vâng lời họ sẽ không
vâng lời. Họ không có ý thức hệ cố định. “Nước tôi là đúng hay sai” - những
phát biểu ngu xuẩn thế họ không thể đưa ra được. Đôi khi nó là sai, đôi khi nó
là đúng. Khi nó đúng, Con người Mới sẽ hỗ trợ cho nó, khi nó sai thì dù nó là
nước riêng của người ta hay không thì cũng không thành vấn đề. Nó có thể là gia
đình riêng của người ta - bố, mẹ riêng của người ta - nhưng nếu nó là sai, thì
nó là sai thôi.
Con người Mới sẽ sống
không từ định kiến mà từ trách nhiệm tự phát. Con người Cũ là nô lệ, Con người
Mới sẽ là tự do. Con người Mới sẽ có tự do tại chính cốt lõi của bản thể của
người đó.
Con người Cũ rất nghiêm
chỉnh, Con người Cũ là người mê mải vì công việc. Con người Mới sẽ chơi đùa -
người của chơi đùa. Người đó sẽ tin vào việc tận hưởng cuộc sống. Người đó sẽ vứt
bỏ các từ như nghĩa vụ, hi sinh. Người đó sẽ không hi sinh vì bất kì cái gì.
Người đó sẽ không là nạn nhân cho bất kì ban thờ nào - ban thờ của nhà nước hay
của tôn giáo, của tu sĩ hay của chính khách. Người đó sẽ không cho phép bất kì
ai khai thác cuộc sống của mình rằng “Đi và chết vì đất nước bạn đang có chiến
tranh.” Cam kết của người đó là hướng về cuộc sống, cam kết của người đó không
hướng về bất kì cái gì khác. Người đó muốn sống trong vui vẻ, người đó muốn hân
hoan trong mọi món quà của Thượng đế, người đó muốn mở hội. Alleluia sẽ là mật
chú duy nhất của người đó.
Jesus nói, “Hân hoan,
hân hoan đi. Ta bảo các ông hân hoan đi.”
Con người vẫn chưa hân
hoan. Con người đã sống dưới gánh nặng lớn của nghiêm chỉnh. Làm việc vì đất nước,
làm việc vì gia đình, làm việc cho vợ, làm việc cho con, làm việc cho bố và mẹ
bạn - liên tục làm việc và làm việc thế rồi một hôm chết và biến mất vào trong
nấm mồ. Và thế rồi người khác sẽ làm việc và điều đó cứ tiếp diễn mãi. Không ai
dường như có bất kì thời gian nào để tận hưởng cuộc sống.
Và tôi không nói rằng
Con người Mới sẽ không làm việc. Người đó sẽ làm việc, nhưng điều đó sẽ không
phải là việc nghiện ngập, người đó sẽ không phải là người nghiện việc. Nó sẽ
không là ma tuý. Người đó sẽ làm việc bởi vì người đó cần vài thứ, nhưng người
đó sẽ không làm việc liên tục vì ngày càng nhiều thứ hơn. Người đó sẽ không có
tính tích luỹ. Người đó sẽ không tin vào việc có số dư ngân hàng lớn, và người
đó sẽ không tin vào việc ở địa vị rất cao. Thay vì thế, người đó sẽ thích hát
bài ca, thổi sáo, chơi ghi ta, nhảy múa. Người đó sẽ không thích trở nên nổi tiếng.
Người đó thích sống, sống một cách chân thực. Người đó sẽ sẵn sàng là không ai
cả.
Và điều đó đã xảy ra.
Tia sáng đầu tiên đã sẵn có rồi. Nó vẫn còn ẩn kín trong sương sáng, nhưng nếu
bạn tìm bạn sẽ thấy: con cái mới, thế hệ mới, là một loại thế hệ mới khác toàn
bộ. Do đó mới có khe hở thế hệ, nó là rất thật. Nó chưa bao giờ như vậy - chưa
bao giờ trước đây đã từng có khe hở thế hệ nào. Đây là lần đầu tiên trong toàn
thể lịch sử con người mà có khe hở. Con cái đang nói ngôn ngữ khác với bố mẹ
chúng. Bố mẹ không thể hiểu được bởi vì bố mẹ muốn chúng thành công. Và con cái
nói, “Nhưng thành công phỏng có ích gì nếu con không thể hát bài ca và con
không thể nhảy múa, và con không thể tận hưởng và con không thể yêu, phỏng có
ích gì mà được thành công? Tại sao? Cái gì sẽ xảy ra qua thành công? Cho dù
toàn thế giới có biết tới tên con, điều đó sẽ cho con cái gì?”
Thế hệ cũ tin vào tiền.
Và bạn sẽ ngạc nhiên, rằng niềm tin vào tiền là sâu tới mức ngay cả những người
từ bỏ tiền, họ cũng tin vào tiền; bằng không thì chẳng có nhu cầu từ bỏ nó. Và
những người ca ngợi từ bỏ, họ cũng tin vào tiền: bạn từ bỏ càng nhiều tiền, bạn
càng vĩ đại hơn. Cho nên cách đo là qua tiền, tiền vẫn còn là tiêu chí. Trong
thế giới này nếu bạn có nhiều tiền bạn là lớn lao. Và ngay cả trong thế giới của
các sư: “Anh đã từ bỏ được bao nhiêu?” Nếu bạn đã từ bỏ nhiều tiền hơn, thế thì
bạn là quan trọng hơn. Tiền vẫn còn là quan trọng ngay cả ở đó.
Thế hệ mới sẽ không trọng
tiền. Và nhớ lấy, tôi không nói nó sẽ chống lại tiền - nó sẽ dùng tiền chứ.
Trong quá khứ tiền đã dùng con người, trong quá khứ con người đã sống theo cách
vô ý thức tới mức người đó nghĩ người đó sở hữu mọi thứ, nhưng mọi thứ sở hữu
người đó. Con người Mới sẽ có khả năng dùng: Con người Mới sẽ dùng tiền, sẽ
dùng công nghệ, nhưng Con người Mới sẽ vẫn còn là người chủ. Người đó sẽ không
trở thành nạn nhân, thành công cụ. Điều nay, theo tôi, là điều vĩ đại nhất đang
xảy ra. Vài đặc trưng...
Tâm thức mới sẽ đi ngược
lại với mọi thứ chính thống - bất kì loại chính thống nào, Cơ đốc giáo hay cộng
sản, Hindu hay Jaina. Bất kì loại chính thống nào cũng là một loại tê liệt tâm
trí - nó làm liệt, bạn dừng sống. Nó trở thành cứng ngắc quanh bạn. Bạn trở
thành cuồng tín, bạn trở thành ương ngạnh, bạn trở thành tựa đá. Bạn không cư xử
như con người linh động, bạn bắt đầu cư xử như kẻ ương ngạnh. Đó là lí do tại
sao với Morarji Desai tôi có cái tên khác: Mulishjibhai Desai. Người ta bắt đầu
cư xử theo cách ương bướng - ương ngạnh, xu hướng chết, không có khả năng nào của
thay đổi, không linh hoạt, không linh động. Nhưng trong quá khứ điều đó đã được
ca ngợi rất nhiều: mọi người gọi nó là nhất quán, chắc chắn. Nó không vậy. Nó
không nhất quán không chắc chắn. Nó đơn giản là tính chết.
Người sống phải vẫn còn
tuôn chảy. Người đó phải đáp ứng với tình huống thay đổi - và tình huống liên tục
thay đổi. Làm sao bạn có thể vẫn còn cố định trong thái độ của bạn khi bản thân
cuộc sống là không cố định? Khi cuộc sống là dòng sông làm sao bạn có thể vẫn
còn khó chuyển được? Và nếu bạn vẫn còn khó chuyển bạn làm mất tiếp xúc với cuộc
sống, bạn đã trong nấm mồ của bạn rồi.
Tâm thức mới sẽ không
chính thống, không cuồng tín. Nó sẽ linh động. Nó sẽ không phản ứng, nó sẽ đáp ứng.
Và khác biệt giữa hai từ này là lớn lao.
Phản ứng bao giờ cũng cứng
nhắc: bạn có ý tưởng cố định, bạn phản ứng từ nó; trước khi câu hỏi được nêu
ra, câu trả lời đã sẵn sàng. Đáp ứng là khác toàn bộ: bạn lắng nghe câu hỏi, bạn
hấp thu câu hỏi, bạn nhìn tình huống, bạn cảm tình huống, bạn sống tình huống
và từ chính việc sống đó, đáp ứng của bạn nảy sinh. Con người đáp ứng không thể
bướng bỉnh, không thể chắc chắn, không thể cứng nhắc được. Người đó sẽ phải sống
từ khoảnh khắc sang khoảnh khắc. Người đó không thể quyết định trước được. Người
đó sẽ phải quyết định mọi ngày, mọi khoảnh khắc. Và bởi vì người đó phải di
chuyển liên tục với cuộc sống, với thách thức thay đổi của nó, người đó không
thể nhất quán theo nghĩa cũ được. Nhất quán của người đó sẽ chỉ là một: rằng
người đó bao giờ cũng trong hoà điệu với cuộc sống. Điều đó sẽ là nhất quán của
người đó, không phải là người đó có ý tưởng nào đó và người đó vẫn còn nhất
quán với ý tưởng đó, và cứ hi sinh cuộc sống vì nó.
Có một vụ kiện Mulla
Nasrudin ở toà án và quan toà hỏi anh ta, “Mulla, anh bao nhiêu tuổi?”
Anh ta nói, “Bốn mươi.”
Quan toà nói, “Nhưng điều
này là kì lạ. Anh làm tôi ngạc nhiên, vì năm năm trước anh đã ra toà và lần đó
anh cũng nói bốn mươi.”
Mulla nói, “Vâng, tôi
là người nhất quán. Một khi tôi đã nói cái gì, ông có thể tin vào tôi. Tôi sẽ
không bao giờ nói cái gì khác.”
Đây là một kiểu nhất
quán.
Con người Mới sẽ thấy
điều đó là lố bịch. Nhưng Con người Cũ đã từng là cách này, nhất quán: trong
tính cách, trong phát biểu, trong thói đạo đức giả của người đó. Con người Cũ
thường quyết định một lần cho tất cả.
Các nhà tâm lí nói rằng
gần năm mươi phần trăm đời bạn được quyết định bởi lúc bạn lên bẩy tuổi - năm
mươi phần trăm! - và thế rồi bạn vẫn còn nhất quán với nó. Và cuộc sống cứ thay
đổi - không có gì ngạc nhiên rằng bạn bị tụt lại sau, rằng bạn bắt đầu kéo lê,
rằng bạn mất niềm vui, rằng bạn đánh mất phẩm chất của điệu vũ. Làm sao bạn có
thể nhảy múa được? - bạn ở phía sau xa cuộc sống thế, bạn là người thừa không
ích gì, bạn không trưởng thành. Cây sống phát triển, thay đổi; khi mùa vụ thay
đổi, cây thay đổi. Người sống trưởng thành và liên tục trưởng thành. Tới chính
khoảnh khắc chết người đó vẫn trưởng thành. Người đó không bao giờ biết kết
thúc nào cho trưởng thành của mình.
Các nhà tâm lí nói tuổi
trung bình của con người là mười ba. Đây là tình huống đó, đây là cách Con người
Cũ đã sống mãi cho tới giờ. Tuổi tinh thần mười ba nghĩa là vào tuổi mười ba mọi
người đã dừng trưởng thành. Vâng, họ tiếp tục già đi, nhưng họ không trưởng
thành lên. Già đi là một điều, trưởng thành là khác toàn bộ. Già đi là hiện tượng
sinh lí, trưởng thành nghĩa là chín chắn, trí huệ. Và chỉ những người liên tục
tuôn chảy với cuộc sống mới trưởng thành.
Con người Mới sẽ không
vâng theo các ý tưởng ngu xuẩn mà đã từng được trao cho từ quá khứ - và chúng
không thể ngu được khi chúng được sinh ra, chúng có thể có liên quan trong những
hoàn cảnh đó. Nhưng khi hoàn cảnh thay đổi, mọi sự trở thành ngu xuẩn. Nếu bạn
mang chúng, nếu bạn liên tục khăng khăng trong thường lệ cố định cũ của bạn, bạn
bắt đầu cư xử theo cách ngớ ngẩn.
Bây giờ, trông đấy: tôn
giáo nào đó đã năm nghìn năm tuổi - điều đó nghĩa là năm nghìn năm trước các
nghi lễ của nó đã được sinh ra và kể từ đó chúng vẫn còn cố định. Điều đó nguy
hiểm làm sao, què quặt làm sao! Làm sao con người có thể sống động được nếu các
nghi lễ năm nghìn năm vẫn bao quanh linh hồn người ta?
Con người Mới sẽ có
tính sáng tạo. Từng khoảnh khắc người đó sẽ tìm ra tôn giáo của mình, từng khoảnh
khắc người đó sẽ tìm ra triết lí của mình, và mọi thứ sẽ vẫn còn phát triển.
Người đó sẽ không vâng lời quá khứ, người đó không thể thế được. Vâng lời quá
khứ là vâng lời cái chết vì quá khứ là chết. Người đó sẽ vâng lời hiện tại, và
trong việc vâng lời hiện tại, người đó sẽ có tính nổi dậy lần nữa chống lại quá
khứ.
Có tính tôn giáo sẽ là
một trong những đặc trưng nổi bật nhất của người đó. Và bởi vì người đó sẽ có
tính nổi dậy, người đó sẽ không khớp trong xã hội chết, người đó sẽ không khớp
trong nhà thờ chết, người đó sẽ không khớp trong quân đội chết. Người đó sẽ
không khớp ở đâu cả nơi vâng lời là yêu cầu cơ sở. Con người Mới nhất định tạo
ra xã hội mới quanh bản thân mình.
Đầu tiên tâm thức trở
thành mới, thế rồi xã hội trở thành mới. Sẽ có một thời kì dài trong đó cái cũ
sẽ chống lại cái mới, sẽ tranh đấu với cái mới, sẽ cố gắng phá huỷ cái mới.
Nhưng cái cũ không thể thành công được. Thời gian, tâm linh thời gian, sẽ không
thiên về nó - cái cũ phải chết đi. Cũng như thân thể cũ chết đi và tạo ra không
gian cho đứa trẻ mới, cũng vậy xã hội cũ, chính thống cũ, phải chết đi. Họ đã sống
quá thời gian rồi, họ đã sống quá lâu.
Tâm thức mới sẽ không
là đạo đức, sẽ không là thuần đạo đức - không phải vì nó sẽ không có đạo đức
nào đâu. Nhưng nó sẽ có loại đạo đức khác - đạo đức nảy sinh ra từ cảm giác
riêng của người ta về cuộc sống, nhạy cảm riêng của người, kinh nghiệm riêng của
người ta - không phải là đạo đức được học từ người khác, được vay mượn. Con người
Mới sẽ không phải là con người của tính cách theo nghĩa cũ, bởi vì mọi tính cách
đều trói buộc. Nó tạo ra áo giáp quanh bạn. Con người Mới sẽ là vô tính cách
theo nghĩa rằng người đó sẽ không có áo giáp nào. Con người Mới sẽ là vô tính
cách theo nghĩa người đó sẽ không có xà lim nhà tù bao quanh mình. Không phải
là người đó sẽ không có tính cách, nhưng người đó sẽ cho một định nghĩa mói về
tính cách. Người đó sẽ không là kẻ đạo đức giả.
Người thuần đạo đức cũ,
các thái độ đạo đức cũ đã tạo ra thói đạo đức giả trên thế giới. Họ đã làm cho
con người thành tinh thần phân liệt: trên bề mặt là điều này, sâu bên trong là
cái gì đó khác, gần như đối lập. Con người Cũ đã sống cuộc sống kép. Con người
Mới sẽ sống theo cách nguyên khối. Người đó sẽ sống một cuộc sống. Bất kì cái
gì có bên trong người đó cũng sẽ là bên ngoài của người đó. Người đó sẽ đích thực.
Nhớ từ đích thực này - điều đó sẽ là tôn giáo của Con người Mới. Điều đó sẽ là
chân lí của Con người Mới, ngôi đền của người đó, Thượng đế của người đó: tính
đích thực. Và với tính đích thực, chứng thần kinh biến mất. Con người Cũ bị thần
kinh vì người đó thường xuyên trong xung đột: người đó muốn làm điều này và người
đó bao giờ cũng làm cái gì đó khác, bởi vì cái gì đó khác đó được yêu cầu. Người
đó được dạy làm cái gì đó chống lại bản thân người đó, người đó có tính kìm
nén. Tính đích thực của người đó bị kìm nén, và trên trốc của nó, một tính cách
hư huyễn được áp lên.
Chúng ta đã ca ngợi những
người rởm này quá lâu rồi. Bây giờ thời gian đã tới: cái rởm của họ phải bị
phơi ra. Chúng ta đã ca ngợi những mahatma và thánh nhân này lâu thế. Bây giờ
chúng ta phải thấy chứng thần kinh của họ: họ tất cả đều ốm về tâm lí, họ bệnh
hoạn.
Người mạnh khoẻ là người
toàn thể. Bên trong người đó, bên ngoài người đó là như nhau. Nếu người đó yêu,
người đó yêu một cách đam mê, nếu người đó giận, người đó giận một cách đam mê.
Giận của người đó có chân lí trong nó cũng nhiều như yêu của người đó có chân
lí trong nó. Con người Cũ sôi lên bên trong và mỉm cười bên ngoài. Người đó sống
không có đam mê, không có năng lượng. Người đó sống không có ngọn lửa nào. Toàn
thể cuộc sống của người đó là bài tập trong tính giả dối, và một cách tự nhiên
người đó khổ. Một câu chuyện vô tích sự dài là mọi điều của cuộc sống của người
đó:
“...câu chuyện được kẻ
ngu kể lại, đầy âm thanh và giận dữ, chả có ý nghĩa gì.”
Con người Mới sẽ không
phải là câu chuyện được kẻ ngu kể lại mà sẽ là thơ ca được cất lên từ tính toàn
thể, sẽ là điệu vũ của niềm vui mênh mông vì món quà cuộc sống của Thượng đế và
việc hiện hữu - vì hoa và cây và chim và mặt trời và cát và biển. Con người Mới
sẽ không nhìn đi đâu đó xa xôi để tìm Thượng đế. Người đó sẽ nhìn ở đây, cận kề.
Bây giờ sẽ là thời gian duy nhất của người đó, ở đây sẽ là không gian duy nhất
của người đó.
Con người Mới sẽ có
tính đất, và với ‘đất’ tôi không ngụ ý vật chất. Con người Mới sẽ là người thực
tế, người đó sẽ yêu trái đất này. Bởi vì chúng ta đã không yêu trái đất này và
cái gọi là tôn giáo của chúng ta đã từng dạy chúng ta ghét trái đất này, chúng
ta đã phá huỷ nó. Nó là hành tinh đẹp, một trong những hành tinh đẹp nhất, bởi
vì nó là một trong những hành tinh sống động nhất. Hành tinh này phải được yêu
mến, hành tinh này phải được hãnh diện - nó là món quà. Thân thể này có nhiều
bí ẩn trong nó tới mức ngay cả vị phật là có thể chỉ bởi vì thân thể này. Thân
thể này trở thành ngôi đền của khả năng lớn lao nhất: phật tính, niết bàn. Thân
thể này phải được yêu mến, trái đất này phải được yêu mến.
Con người Mới sẽ thấy
tôn giáo của mình trong tự nhiên - không trong các tượng đá chết, mà trong cây
cối đang sống lay động theo gió. Người đó sẽ thấy tôn giáo của mình khi lướt
trên biển cả, khi trèo lên núi trinh nguyên. Người đó sẽ thấy lời nguyện của
mình cùng tuyết, cùng trăng, cùng sao. Người đó sẽ ở trong đối thoại với sự tồn
tại như nó vậy. Người đó sẽ không sống với ý tưởng trừu tượng. Người đó sẽ sống
với thực tại. Cam kết của người đó sẽ là với tự nhiên, và qua cam kết đó người
đó sẽ đi tới biết siêu nhiên. Thượng đế được ẩn kín trong đất này, trong chính
thân thể này: chính thân thể này là phật, chính đất này là thiên đường.
Con người Mới sẽ đọc
kinh sách của tự nhiên. Đây sẽ là Veda, Koran, Kinh Thánh. Ở đây người đó sẽ thấy
các buổi thuyết giảng trong đá. Người đó sẽ cố gắng giải mã các bí ẩn của cuộc
sống, người đó sẽ không cố làm sáng tỏ bí ẩn cuộc sống. Người đó sẽ cố yêu những
bí ẩn đó, đi vào trong những bí ẩn đó. Người đó sẽ là nghệ sĩ. Người đó sẽ là
nhà thơ, người đó sẽ không là triết gia. Người đó sẽ là nghệ sĩ, người đó sẽ
không là nhà thượng đế học. Khoa học của người đó cũng sẽ có thanh điệu khác.
Khoa học của người đó sẽ là khoa học của Đạo - không phải là nỗ lực để chinh phục
tự nhiên, bởi vì nỗ lực đó chỉ là ngu xuẩn. Làm sao bạn có thể chinh phục tự
nhiên được? - bạn là một phần của tự nhiên. Khoa học của người đó sẽ là khoa học
của hiểu tự nhiên, không của chinh phục tự nhiên. Người đó sẽ không cưỡng bức tự
nhiên, người đó sẽ yêu và thuyết phục tự nhiên để lộ ra các bí mật của nó.
Con người Mới sẽ không
tham vọng, sẽ không chính trị. Chính trị không có tương lai. Chính trị đã tồn tại
bởi vì chứng thần kinh của nhân loại. Một khi chứng thần kinh biến mất, chính
trị sẽ biến mất.
Tham vọng đơn giản
nghĩa là bạn đang thiếu cái gì đó và bạn đang tự an ủi mình rằng trong tương
lai, bạn sẽ có được nó. Tham vọng là việc an ủi: hôm nay toàn khổ, ngày mai sẽ
có vui vẻ. Nhìn vào ngày mai bạn trở nên có khả năng chịu đựng hôm nay và khổ của
nó. Hôm nay bao giờ cũng là địa ngục, ngày mai là cõi trời: bạn cứ liên tục
nhìn lên cõi trời, bạn cứ giữ hi vọng. Nhưng hi vọng đó sẽ không được đáp ứng
bao giờ vì ngày mai không bao giờ tới.
Tham vọng nghĩa là bạn
không có khả năng biến đổi hôm nay của bạn thành cái đẹp, bạn bất lực. Chỉ người
bất lực mới tham vọng: họ tìm tiền, họ tìm quyền. Chỉ người bất lực mới tìm quyền
và tiền. Người có tiềm năng sống. Nếu tiền tới trên đường người đó, người đó sống
với tiền nữa, nhưng người đó không tìm nó, người đó không theo nó. Người đó
không sợ nó nữa.
Con người Cũ hoặc theo
đuổi tiền hoặc sợ tiền, hoặc theo đuổi quyền hoặc sợ quyền, nhưng theo cả hai
cách toàn thể hội tụ của người đó là vào quyền và tiền. Người đó tham vọng. Con
người Cũ là đáng thương: người đó tham vọng bởi vì người đó không có khả năng sống,
không có khả năng yêu. Con người Mới sẽ có khả năng sống và có khả năng yêu. Và
cái ở đây bây giờ của người đó sẽ là đẹp thế, tại sao người đó phải lo nghĩ về
ngày mai? Mối quan tâm của người đó sẽ không phải là có nhiều hơn, mối quan tâm
của người đó sẽ là hiện hữu nhiều hơn - một phân biệt rất quan trọng khác cần
được ghi nhớ. Mối quan tâm của người đó sẽ là hiện hữu nhiều hơn, không phải là
có nhiều hơn. Có nhiều hơn chỉ là cái thay thế cho hiện hữu nhiều hơn. Bạn có
nhiều tiền hơn - bạn nghĩ bạn hiện hữu nhiều hơn, bạn có nhiều quyền hơn - bạn
nghĩ bạn hiện hữu nhiều hơn. Sâu bên dưới bạn vẫn còn là cùng kẻ ăn xin.
Alexander Đại đế chết đi với tay trống rỗng như bất kì kẻ ăn xin nào.
Hiện hữu nhiều hơn là
chiều khác toàn bộ. Hiện hữu nhiều hơn nghĩa là có tiếp xúc với thực tại của bạn,
được hoà điệu với bản thể bạn, và giúp cho bản thân bạn rơi vào trong hài hoà với
vũ trụ. Trong hài hoà với vũ trụ bạn trở thành hiện hữu nhiều hơn. Bạn càng
trong hoà điệu với sự tồn tại, bạn càng hiện hữu nhiều hơn. Nếu hài hoà này là
toàn bộ, bạn là Thượng đế. Đó là lí do tại sao chúng ta gọi Phật là Thượng đế,
Mahavira là Thượng đế: hài hoà toàn bộ với sự tồn tại, không xung đột chút nào.
Họ đã làm tan biến bản thân họ vào trong cái toàn thể, cũng như giọt sương biến
mất trong đại dương và trở thành đại dương. Họ đã chết đi trong bản ngã của họ,
bây giờ họ sống như bản thân sự tồn tại.
Con người Mới sẽ không
dùng việc giả bộ, mẽ ngoài hay giả vờ. Người đó sẽ là thực, bởi vì chỉ qua chân
lí mới có giải thoát. Mọi dối trá đều tạo ra tù túng. Nói một lời nói dối thôi
và bạn sẽ phải nói cả nghìn lẻ một thứ để bảo vệ nó, bạn sẽ phải nói dối đến
phát ngán. Thế thì không có kết thúc cho nó: một lời dối trá sớm hay muộn sẽ
lan rộng khắp bản thể bạn - nó giống như ung thư.
Cứ thực và bạn không cần
che giấu. Bạn có thể mở. Cứ thực - bạn không cần bảo vệ bản thân mình chống lại
sự tồn tại. Bạn có thể mong manh. Trong tính mong manh đó sự tồn tại xuyên thấu
vào bạn, Thượng đế đạt tới trái tim bạn.
Nói lời dối trá và bạn
sợ. Bạn sẽ sợ Thượng đế nữa, bạn sẽ sợ đối diện với ngài, bạn sẽ sợ đối diện với
bản thân bạn. Bạn sẽ liên tục trốn chạy - khỏi bản thân bạn, khỏi người khác,
khỏi Thượng đế. Bạn sẽ thường xuyên ẩn mình đằng sau những giả vờ, đạo đức giả
sẽ trở thành phong cách sống của bạn, và đó là chỗ địa ngục tồn tại. Đạo đức giả
tạo ra địa ngục. Tính đích thực là niềm vui duy nhất - niềm vui duy nhất, tôi
nói. Và nếu bạn không đích thực, bạn sẽ không bao giờ vui vẻ được.
Tâm thức mới sẽ không
tha thứ cho cách nói nước đôi. Tâm thức mới sẽ ghét loại sự việc này một cách mạnh
mẽ. Việc căm ghét giả dối này là dấu hiệu sâu sắc nhất của Con người Mới. Con
người Mới sẽ đối lập với các hệ thống có cấu trúc, không linh hoạt và không thể
hỏng được, bởi vì cuộc sống là luồng chảy đẹp. Nó là không cấu trúc, nó là tự
do. Nó không phải là nhà tù, nó là ngôi đền. Người đó thích tổ chức được linh động,
thay đổi, thích ứng và có tính người. Nhà nước của chúng ta là vô nhân bản,
quân đội của chúng ta là vô nhân bản, nhà thờ của chúng ta là vô nhân bản.
Chúng làm con người mất tính người, chúng thu con người thành đồ vật bởi vì
chúng không kính trọng tự do của con người. Con người Mới sẽ kính trọng tự do của
mình và kính trọng tự do của người khác nữa.
Con người Cũ thường
xuyên can thiệp, chõ mũi vào việc của mọi người, cố gắng thao túng, chỉ trích,
kết án, thưởng, phạt. Con người Cũ liên tục quan tâm tới người khác: “Anh đang
làm gì vậy?” Có lần tôi ở Bombay. Một người đàn bà Parsi tới tôi vì mới ngày
hôm trước tôi đã phê bình Satya Sai Baba và đã gọi ông ấy là thầy rởm. Cô ấy tới
tôi và cô ấy nói, “Tôi tới để nói với ông vài điều nữa.” Cô ấy cứ tưởng rằng
tôi hài lòng vì cô ấy đã đem tới vài thông tin chống lại Satya Sai Baba. Cô ấy
nói, “Ông ấy là kẻ đồng dục. Và tôi biết điều đó từ những nguồn tin cậy.”
Tôi nói, “Nhưng sao bạn
phải quan tâm? Đồng dục hay dị dục - đấy là chuyện của ông ấy. Đấy là đời ông ấy.
Bạn là ai? Sao bạn phải bị bận tâm về nó?”
Cô ấy rất choáng khi
tôi nói điều đó. Cô ấy đã tới với cảm giác rằng tôi sẽ rất biết ơn cô ấy vì cô ấy
đã cho tôi thông tin lớn thế. Sao bạn phải quan tâm? Bạn không thể để mọi người
với cuộc sống riêng của họ sao? Tôi chỉ phê bình khi có liên quan tới cuộc sống
của người khác; bằng không thì không có vấn đề gì. Điều Satya Sai Baba đang làm
với tính dục của ông ấy là chuyện của ông ấy, nó không phải là chuyện của bất
kì ai khác. Nhưng Con người Cũ thường xuyên chõ mũi vào chuyện của mọi người.
Ở đây điều đó xảy ra mọi
ngày: loại người cũ tới và họ rất bực bội bởi vì đàn ông nào đó đang cầm tay
đàn bà nào đó. Tại sao? Nhưng anh ấy không cầm tay bạn. Và nếu hai người đã quyết
định cầm tay, họ có tự do tuyệt đối để làm điều đó. Và nếu họ thích thú, bạn là
ai mà can thiệp vào? Nếu người đàn ông cầm tay người đàn bà ngược với ý muốn của
cô ấy, thế thì có thể sự giúp đỡ của bạn là được cần, nhưng nếu cả hai đều sẵn
lòng thế thì bạn không nên quan tâm chút nào.
Nhưng đây là tâm thức
cũ. Nó bao giờ cũng cố tìm cách thức và phương tiện để thao túng người khác, để
chi phối người khác. Tâm thức mới sẽ để mọi người với cuộc sống riêng của người
đó. Chừng nào ai đó còn chưa gây hại cho người khác, người đó không nên bị ngăn
cản. Chừng nào ai đó còn chưa là mối nguy hiểm cho người khác, người đó không
nên bị ngăn cản. Chừng nào ai đó còn chưa can thiệp vào tự do của ai đó khác,
người đó không nên bị can thiệp vào.
Thế giới cũ vẫn còn mà
không có tính cá nhân - nó ghét tính cá nhân! Nó thích chỉ toàn cừu, đám đông -
mọi người cư xử theo cùng cách và mọi người tuân theo cùng lệ thường và cùng cấu
trúc. Con người Mới sẽ cho phép mọi loại khả năng. Con người Mới sẽ yêu cấu
trúc linh động. Người đó sẽ là con người, người đó sẽ kính trọng con người.
Kính trọng của người đó sẽ gần như là tôn giáo.
Con người Mới sẽ phải
tìm ra hình thức mới về phường hội, về sự gần gũi, về mục đích chung, bởi vì xã
hội cũ sẽ không biến mất ngay lập tức - nó sẽ nấn ná. Nó sẽ cho mọi loại tranh
đấu với xã hội mới - vì điều đó bao giờ cũng xảy ra. Nó có nhiều quyền lợi được
đầu tư, nó không thể ra đi dễ dàng được. Nó sẽ đi chỉ khi nó không thể nào còn
lại được trong sự tồn tại.
Trước khi nó đi Con người
Mới sẽ phải tạo ra các loại công xã mới, các loại gia đình mới, cộng đồng mới về
sự gần gũi, thân thiết, mục đích chung. Đó là lí do tại sao tôi đang cố tạo ra
một công xã nhỏ nơi các bạn có thể là bản thân bạn một cách toàn bộ - xa khỏi
thế giới có cấu trúc và mục nát - và bạn có thể được cho tự do tuyệt đối. Nó sẽ
là một thực nghiệm, bởi vì trên những đường này, tương lai sẽ di chuyển. Nó sẽ
là một thực nghiệm nhỏ nhưng có ý nghĩa mênh mông.
Tâm thức mới sẽ không
có liên quan gì tới các thể chế như hôn nhân. Con người Mới sẽ không tin cậy tự
nhiên vào hôn nhân như một thể chế. Mối quan hệ đàn ông-đàn bà có giá trị sâu sắc
cho người đó chỉ khi nó là mối quan hệ nâng cao, trưởng thành, tuôn chảy lẫn nhau.
Người đó sẽ ít nhìn tới hôn nhân như buổi lễ hay lời nguyện vĩnh hằng... điều
chứng tỏ là vô thường cao độ. Người đó yêu khoảnh khắc này và sống trong nó một
cách toàn bộ. Hôn nhân không có tương lai. Yêu có tương lai.
Trong quá khứ, yêu đã
không phải là thực tại, hôn nhân là thực tại. Trong tương lai, yêu sẽ là thực tại
và hôn nhân sẽ trở nên ngày một không thực hơn. Trong quá khứ mọi người đã cưới
nhau, do đó dần dần họ bắt đầu thích và yêu. Trong tương lai mọi người sẽ yêu
và thích nhau, chỉ thế thì họ mới sống cùng nhau. Trong quá khứ sống cùng nhau
tới trước, và một cách tự nhiên khi bạn sống cùng nhau việc thích nảy sinh, phụ
thuộc nảy sinh. Nó đã là hiện tượng nhu cầu; chồng cần vợ, vợ cần chồng, và thế
rồi con cái cần bố mẹ ở cùng nhau. Nó đã ít nhiều là hiện tượng kinh tế, nhưng
nó không bắt nguồn từ yêu.
Tương lai sẽ biết một
loại quan hệ khác mà thuần tuý dựa trên yêu và vẫn còn trong sự tồn tại chỉ khi
yêu còn lại. Và không có khao khát về thường hằng của nó, bởi vì trong cuộc sống
không cái gì là thường hằng; chỉ hoa nhựa mới mãi mãi. Hoa thực được sinh ra buổi
sáng và mất đi vào buổi tối. Và đó là cái đẹp của chúng: chúng đẹp khi chúng tới,
chúng đẹp khi cánh hoa bắt đầu héo đi. Cuộc sống của chúng là đẹp, việc sinh của
chúng là đẹp, cái chết của chúng là đẹp, bởi vì có sự sống động. Hoa nhựa không
bao giờ sinh, không bao giờ chết.
Hôn nhân đã từng là hoa
nhựa trong quá khứ. Tâm thức mới có thể không có kính trọng gì với hôn nhân. Nó
sẽ phải tạo ra một loại thân thiết mới - tình bạn - và nó sẽ phải học sống cùng
hiện tượng vô thường của yêu và của mọi thứ.
Nó cần can đảm để sống
với cái vô thường của cuộc sống vì mỗi lúc cái gì đó thay đổi bạn phải thay đổi
bản thân bạn nữa. Người ta muốn vẫn còn cố định - điều đó dường như an toàn
hơn, an ninh. Đó là cách Con người Cũ đã sống: Con người Cũ đã không có tính
phiêu lưu, toàn thể mối quan tâm của người đó là an ninh.
Con người Mới sẽ có tâm
linh phiêu lưu. Mối quan tâm của người đó sẽ không là an ninh, mối quan tâm của
người đó sẽ là cực lạc. Người đó sẽ không tin, bởi vì niềm tin là việc tìm an
ninh - người đó sẽ thám hiểm. Người đó có thể không có câu trả lời rõ ràng cho
mọi câu hỏi, nhưng người đó sẽ chấp nhận mọi thách thức để truy hỏi, để thám hiểm.
Người đó sẽ đi xa như cuộc sống có thể đem người đó đi. Người đó sẽ cố gắng đạt
tới các vì sao. Nhưng người đó sẽ vẫn còn mở. Người đó sẽ không bắt đầu với niềm
tin, với kết luận, người đó sẽ bắt đầu chỉ với việc truy tìm, câu hỏi.
Bắt đầu với niềm tin
không phải là bắt đầu chút nào. Bắt đầu với niềm tin chỉ là chơi trò chơi với bản
thân bạn. Bạn đã tin - làm sao bạn có thể thám hiểm được? Để thám hiểm người ta
phải theo thuyết bất khả tri, và đó sẽ là tôn giáo của tương lai: bất khả tri.
Người ta sẽ có đủ năng lực và dũng cảm để nói, “Tôi không biết, nhưng tôi quan
tâm tới việc biết. Và tôi sẵn sàng đi vào trong bất kì chiều nào, vào trong bất
kì cuộc phiêu lưu nào.”
Con người Mới sẽ sẵn
sàng cho rủi ro. Con người Cũ đã rất giống doanh nhân, chưa bao giờ sẵn sàng
cho rủi ro: rủi ro là lời nguyền, an ninh là mục đích của người đó. Nhưng với
an ninh bạn bắt đầu chết. Chỉ trong phiêu lưu, phiêu lưu liên tục, mà cuộc sống
trưởng thành lên sung mãn ngày càng cao hơn, mà nó đạt tới những đỉnh Himalaya.
Người mới sẽ là người tự
phát - không thể dự đoán được, sẵn lòng nhận mạo hiểm về cái mới, thường sẵn
lòng mạo hiểm nói hay làm điều hoang sơ, lạ lẫm. Người đó sẽ tin rằng mọi thứ
là có thể và bất kì cái gì cũng có thể được thử. Người đó sẽ không níu bám lấy
cái đã biết, người đó bao giờ cũng vẫn còn sẵn có cho cái không biết, thậm chí
cho cái không thể biết. Và người đó sẽ không hi sinh vì bất kì tương lai nào bởi
vì người đó sẽ không là người lí tưởng. Người đó sẽ không hi sinh vì bất kì ý
tưởng trừu tượng, lí tưởng, ý thức hệ nào. Người đó có tin cậy vào kinh nghiệm
riêng của mình và bất tín sâu sắc vào mọi thẩm quyền bên ngoài.
Con người Mới sẽ tin cậy
chỉ vào kinh nghiệm riêng của mình. Chừng nào người đó chưa biết, người đó sẽ
không tin cậy nó. Không thẩm quyền bên ngoài nào có thể giúp Con người Mới.
Không người nào có thể nói, “Tôi nói vậy, cho nên anh phải tin, bởi vì chúng
tôi bao giờ cũng tin cho nên anh phải tin, bởi vì cha ông chúng ta đã tin cho
nên anh phải tin, bởi vì nó được viết trong Vedas và Kinh Thánh, anh phải tin.”
Con người Mới sẽ không liên quan gì tới điều vô nghĩa như thế. Con người Mới sẽ
chỉ tin nếu người đó biết. Đây là tin cậy thực: tin cậy vào khả năng của riêng
người ta, tiềm năng. Con người Mới sẽ kính trọng bản thân mình. Tin vào thẩm
quyền bên ngoài là bất kính đối với bản thể riêng của người ta.
Và, cuối cùng, Con người
Mới sẽ thích ở gần với tự nhiên cơ bản: với biển, mặt trời, tuyết, hoa, con vật,
chim, sống, trưởng thành, chết.
Điều này, theo tôi, là
hiện tượng quan trọng nhất đang xảy ra ngày nay: Con người Mới đang tới trong sự
tồn tại, những tia sáng đầu tiên đã trên đường chân trời. Chuẩn bị bản thân bạn
để đón nhận Con người Mới đi, sẵn sàng đi - trở thành người chủ cho vị khách sắp
tới, vào bất kì khoảnh khắc nào, gõ cửa nhà bạn. Và đó là điều tính chất
sannyas tất cả là gì: sự chuẩn bị - được sẵn sàng để đón nhận Con người Mới. Nó
sẽ là cuộc phiêu lưu lớn để đón nhận Con người Mới, nó sẽ là rủi ro nữa, bởi vì
cái cũ sẽ không thích nó.
Bây giờ bạn có thể hiểu
tại sao tâm trí chính thống chống lại tôi: tôi đang chuẩn bị nghĩa địa cho họ
và tôi đang chuẩn bị cái gì đó mới - tôi đang chuẩn bị vườn cho cái mới. Bạn để
mở trái tim bạn cho cái mới, nhổ tận rễ mọi cỏ dại của cái cũ, bỏ mọi ước định
mà cái cũ đã trao cho bạn để cho bạn có thể nhận được cái mới.
Và nhớ lấy, những ngày
của đấng cứu thế đã qua rồi. Đừng đợi việc tới của Christ lần nữa, và đừng đợi
việc tới của Phật lần nữa. Không ai tới lần nữa đâu, ít nhất là Phật và Christ
không tới đâu. Những người lại tới là những người sống mà không học được gì từ
cuộc sống. Phật đã học xong bài học rồi - ông ấy sẽ không quay lại nữa. Christ
đã học xong bài học rồi - ông ấy sẽ không tới nữa đâu. Đừng chờ đợi bất kì đấng
cứu thế nào tới nhưng đợi cho tâm thức mới, không đợi đấng cứu thế tới giải
thoát cho bạn you. Đó là điều Con người Cũ đã thường tin: ai đó sẽ tới. Người
Hindu nghĩ Krishna sẽ tới: “Khi mọi sự thực sự tăm tối và khó khăn và ảm đạm,
Krishna sẽ tới và giải thoát chúng ta.” Toàn điều vô nghĩa! Toàn phân bò
thiêng!
Tâm thức mới sẽ giải
thoát cho bạn, không phải người nào đó đâu - Phật, Krishna, Christ. Họ đã từng ở
đây và họ đã không thể giải thoát được. Không một người nào có thể làm được điều
đó - điều đó là không thể được. Tâm thức mới chỉ có thể giải thoát con người khỏi
tù túng của người đó. Và tâm thức mới chỉ có thể tới qua bạn: bạn phải trở
thành bụng mẹ, bạn phải chấp nhận nó, đón nhận nó, chuẩn bị bản thân bạn cho
nó.
Tính chất sannyas không
là gì ngoài việc sẵn sàng cho cái gì đó có giá trị mênh mông, để cho khi món
quà tới bạn không ngủ say, để cho khi tâm thức mới gõ cửa nhà bạn, bạn sẵn sàng
ôm choàng nó.
Câu hỏi 2
Ồ giá mà tôi có thể đã chết đi vì xấu hổ rằng thầy đã buồn nôn bởi
tôi... Cám ơn thầy về lí do quyết liệt như thế để từ bỏ thói quen ăn mặn. Nó
chưa nảy sinh ra từ nhận biết riêng của tôi, và tôi ngờ điều này đã là ước định
của tôi. Thời thơ ấy của tôi bị cai quản bởi luật và nghi lễ về chế độ ăn kiêng
Do Thái - có nhiều thức ăn bị bố tôi cấm, bị bố của ông ấy cấm vì cái gọi là
'những người được chọn’.
Có thể một đạo đức bên
ngoài, phi tồn tại đã áp đặt lên những năm đầu của tôi làm cùn nhụt sự nhạy cảm
của tôi chăng? Nhưng bây giờ việc làm thầy phát nôn gây đau nhiều thế. Quyết định
này và ánh sáng nhỏ choán hết tôi.
Pradeepa, không phải là
bạn đã làm tôi nôn đâu, cái gì đó trong bạn... Và tất nhiên, bạn vô ý thức, đó
là lí do tại sao tôi đã từng quyết liệt và nghiêm khắc thế với bạn: để cho bạn
có thể trở nên có ý thức về nó. Chỉ một thói quen... Và khi một người được sinh
ra trong gia đình ăn mặn điều tự nhiên là học cách thức của gia đình mình, cũng
như người ăn chay học cách thức của gia đình ăn chay. Cả hai đều vô ý thức. Và
tôi không cho người ăn chay vô ý thức giá trị nào - người đó không cao siêu hơn
người ăn mặn vô ý thức - bởi vì cả hai đều vô ý thức. Chỉ ý thức mới có giá trị.
Nếu bạn là người ăn chay có ý thức thế thì có giá trị nào đó trong nó, bằng
không thì chả có giá trị gì.
Ở Ấn Độ có nhiều người
ăn chay - vô ý thức - chỉ bởi vì ngẫu nhiên trong thời thơ ấu của họ, họ đã được
dạy về ăn chay - họ đã học nó. Bạn đã học theo cùng cách, thói quen ăn mặn. Các
bạn cả hai là giống nhau. Không có khác biệt - không chút nào - thậm chí không
khác tới một li. Vô ý thức là vô ý thức thôi. Điều bạn làm từ vô ý thức là hiện
tượng như robot.
Tôi phải đánh mạnh thế
lên đầu Pradeepa để cho cô ấy trở nên tỉnh táo hơn chút ít. Tôi đánh bạn chỉ bởi
vì tôi yêu bạn. Và nhớ lấy, bạn càng trở nên có tính thiền, thói quen ăn mặn của
bạn sẽ càng dễ gây buồn nôn hơn. Khi một người tới, người mới với tôi - người
đã không thiền, người không có sự thân thiết nào với tôi - rung động của người
đó không làm tôi buồn nôn. Tại sao? - bởi vì toàn thể rung động của người đó là
như nhau. Nhưng khi một người bắt đầu thiền, bắt đầu trở nên ngày một im lặng
hơn - như đang xảy ra cho Pradeepa, năng lượng của cô ấy đang chuyển vào chiều
hướng đẹp - bây giờ sự không tương xứng sẽ được cảm thấy.
Nó cũng giống như trên
vải trắng, chút ít đốm bẩn sẽ hiện rõ; trên vải đen nó sẽ không hiện ra. Khi
toàn thể bản thể bạn là vô ý thức và không có im lặng và tất cả đều ồn ào, bạn
có thể là người ăn mặn - điều đó sẽ chẳng làm ra mấy khác biệt, nó sẽ không hiện
ra. Không có tương phản để làm nó hiện ra. Bạn thậm chí có thể là kẻ ăn thịt
người và điều đó sẽ không hiện ra. Nhưng khi bạn bắt đầu được sạch sẽ - không
gian nào đó bên trong trở thành tươi tắn, trẻ trung, tự nhiên, phần nào đó của
bạn trở thành rõ ràng, được làm thuần khiết - thế thì vết bẩn hiện ra. Thế thì
ngay cả những điều nhỏ bé cũng sẽ hiện ra.
Pradeepa, bạn nên sung
sướng là tôi có thể thấy điều đó rõ ràng tới mức cái gì đó bên trong bạn, chỉ từ
thói quen cũ, đang đầu độc toàn thể bản thể bạn. Nếu nó bị bỏ đi bạn sẽ có bước
nhảy lớn, trưởng thành của bạn sẽ được nâng cao vô cùng.
Và tôi ở đây chỉ để tạo
điều kiện cho sự trưởng thành của bạn. Và tôi sẽ làm mọi thứ mà tôi có thể làm:
nếu một cú choáng được cần tôi sẽ làm bạn choáng, nếu bạn cần nện búa vào đầu
tôi sẽ nện búa vào bạn. Bất kì cái gì được cần đều phải được làm - không cái gì
phải bị bỏ lại không làm, mọi phương pháp có thể đều phải được thử - bởi vì sự
vướng víu của bạn với quá khứ là sâu sắc, có nhiều nguồn gốc và tất cả chúng đều
phải bị chặt đi.
Dần dần, dần dần bạn sẽ
vươn lên từ quá khứ của bạn một cách hoàn toàn tự do. Cú choáng đó có thể trở
thành việc biến đổi trong bạn. Và tôi hi vọng rằng nó đã làm thay đổi bạn. Và
tôi hi vọng, lần sau bạn tới tôi, rung động đó sẽ biến mất.
Nhưng bạn sẽ phải vẫn
còn ý thức, tỉnh táo - thói quen cũ khó chết, chúng còn dai dẳng. Và nhớ lấy, bạn
không thể lừa tôi được. Tâm trí bạn có thể nói, “Nếu thỉnh thoảng mình ăn thức
ăn mặn làm sao Osho biết được?” Nó không phải vậy đâu. Nếu bạn làm cái gì đó,
toàn thể rung động của bạn sẽ diễn đạt nó: mặc cảm của bạn sẽ phơi bày nó, xấu
hổ của bạn sẽ phơi bày nó, mặt bạn sẽ phơi bày nó. Bạn sẽ không tuôn chảy khi bạn
ở gần tôi. Bạn sẽ sợ, bạn sẽ bị bắt lần nữa.
Và nhớ lấy, tôi không
chống lại thức ăn mặn vì bất kì lí do nào khác. Nếu một người không thiền, nếu
một người không cố gắng trưởng thành bên trong, nếu một người không trong việc
tìm kiếm Thượng đế, thế thì điều đó là hoàn toàn được - người đó có thể ăn bất
kì cái gì người đó muốn ăn. Bạn càng cố gắng vươn lên cao hơn, càng nhiều hành
lí không cần thiết sẽ phải bị bỏ đi, chỉ thế bạn mới có thể bay được. Đây là những
hành lí không cần thiết, chúng có thể bị bỏ đi.
Nhưng nhớ lấy, không phải
là bạn đã làm cho tôi buồn nôn đâu, chỉ là thói quen vô ý thức trong bạn làm
cho tôi buồn nôn thôi. Và bạn không phải là thói quen của bạn - thói quen có thể
bị bỏ đi - và bạn sẽ tới gần tôi hơn và bạn sẽ có khả năng nhận được nhiều hơn
từ tình yêu của tôi. Và bạn không biết tôi đã cho bạn bao nhiêu đâu; bạn chỉ biết
chừng ấy mà bạn nhận thôi. Và bạn nhận chỉ chừng nấy mà bạn có thể nhận.
Trở nên ngày một có khả
năng nhận ngày càng nhiều hơn đi - không có tận cùng cho nó. Chỗ này có thể trở
thành việc hoàn thành tuyệt đối của bạn.
Câu hỏi 3
Tôi muốn nói nhiều điều với thầy. Tôi có nên viết chúng ra cho
thầy hay không?
Thiền về câu chuyện nhỏ
này.
“Thầy có nghe không, thầy
Socrates...”
“Chút xíu đã, anh bạn,”
hiền nhân nói. “Anh có sàng lọc điều anh định nói với ta qua ba cái sàng
không?”
“Ba cái sàng là sao?”
"Vâng, anh bạn ơi.
Chúng ta xem liệu điều anh ngụ ý nói với ta có qua được phép thử không. Cái
sàng đầu tiên là cái sàng của chân lí: anh có chắc rằng mọi điều anh sẽ nói với
ta là thực không?”
“Dạ, không ạ. Tôi chỉ vừa
mới nghe người khác nói nó.”
“Ta hiểu. Tất nhiên, tới
chừng mực nào đó nó thậm chí không thực, chúng ta có thể chắc chắn không bận
tâm tới nó, trừ phi nó ngẫu nhiên là cái gì đó tốt. Nó có qua được phép thử của
chiếc sàng về tính tốt không?”
“Ồ không, quả thực, ngược
lại...”
“Hừm, ‘Ta không chắc
anh ta đã nói điều đó, và điều anh ta giả định đã nói không phục vụ cho điều tốt’?
Có lẽ bằng cách nào đó điều cần thiết là ta biết điều này để ngăn cản gây hại
cho người khác sao?”
“Dạ, không. Nếu thầy
nhìn vào nó theo cách đó...”
“Vậy thì rất tốt,”
Socrates nói, “vì điều anh đã tới để nói cho ta về trường hợp đó đều không thực
không tốt không được cần, chúng ta quên tất cả về nó đi. Có nhiều thứ xứng đáng
trong cuộc sống, tới mức chúng ta không thể đảm đương được việc bận tâm với điều
là vô giá trị thế vì không tốt không thực không được cần.”
Thiền về phát biểu này
của Socrates... và bạn sẽ biết: cái gì cần viết cho tôi, cái gì không cần viết
cho tôi, cái gì cần hỏi, cái gì không cần hỏi.
Có vài người cứ viết
thư mọi ngày. Nó không thành vấn đề với tôi - chỉ Arup bị rắc rối. Cô ấy phải đọc
hàng trăm thư, thỉnh thoảng muộn mãi trong đêm... Trông đấy, cô ấy đang ngủ
say. Thỉnh thoảng cô ấy phải ngủ! Muộn trong đêm cô ấy phải liên tục đọc những
bức thư này và tóm tắt chúng - đừng hành hạ cô ấy!
Chừng nào nó chưa thực
sự là quan trọng, cái gì đó có giá trị, cái gì đó mà sẽ giúp cho bạn hay cho ai
đó khác, đừng viết. Nếu bạn cảm thấy nó có tầm quan trọng nào đó thế thì chắc
chắn bạn có thể viết. Và thế nữa, làm cho nó ngắn nhất có thể được đi, làm cho
nó thành như điện tín. Không cần viết thư dài. Vài người viết rất nhiều trong
viết thư - mười trang, hai mươi trang. Chỉ viết ra vài câu thôi, nói đích xác
điều bạn muốn nói. Và trước khi bạn viết ra bất kì cái gì, cân nhắc về phát biểu
này của Socrates - nó sẽ giúp bạn: để cho chúng qua ba cái sàng.
Câu hỏi 4, câu hỏi cuối cùng
Tại sao thầy không nói đích xác triết lí của thầy là gì?
Và tôi đang làm gì mọi
ngày? Sáng và tối tôi liên tục làm điều đó. Nhưng có thể bạn có ý tưởng nào đó
đã cố định trong tâm trí bạn và bạn muốn triết lí của tôi khớp với và điều chỉnh
theo những ý tưởng đó - và nó lại không khớp. Do đó bạn cảm thấy phân vân,
hoang mang.
Tôi không ở đây thực sự
đâu, để cố cho bạn một học thuyết đã được đặt ra. Tôi đang cố gắng khêu gợi cái
gì đó trong bạn. Vấn đề không phải là cho bạn một phát biểu đích xác, về triết
lí của tôi là gì. Thay vì thế, tôi là một thách thức để kích động bạn: vào suy
nghĩ, và thiền. Cái gì đó đang nằm ngủ trong bạn và nó phải được kích động -
tôi đang nện búa vào nó. Không phải là tôi phải cho bạn một triết lí và bạn phải
tin vào nó - thế thì toàn thể vấn đề sẽ bị lỡ.
Tôi không phải là triết
gia và tôi không định cho bạn một giáo điều theo đó bạn phải tin. Thực ra, tôi
làm chính điều đối lập: tôi phá huỷ mọi giáo điều và mọi triết lí - đây là triết
lí của tôi! Tôi đang cố tạo ra một chân không trong bạn, bởi vì khi chân không
có đó năng lượng ngủ trong bạn lập tức bắt đầu dâng lên - nó cần chỗ nào đó để
vươn lên. Nhưng bạn phải có ý tưởng nào đó. Mọi người tới tôi...
Có một nhà truyền giáo
Ki tô giáo nói, “Điều sẽ là rất tốt là nếu thầy viết ra một cuốn sách nhỏ, một
cuốn sách giáo lí vấn đáp, cũng như chúng tôi người Ki tô giáo đã làm - chỉ vài
phát biểu về tất cả mọi điều thầy muốn dạy.”
Tôi không thể cho bạn
cuốn sách giáo lí vấn đáp được bởi vì tôi không có. Tôi đáp ứng lại tiềm năng của
bạn, khả năng của bạn - theo cách này và đó là tôi kích động bạn. Và tôi sẽ cứ
kích động… chừng nào bạn còn chưa thức tỉnh!
Nhưng nếu bạn có tâm
trí kiểu nhà truyền giáo Ki tô giáo, bạn sẽ chờ đợi: rằng tôi sẽ chuyển giao
cho bạn vài phát biểu cố định, để cho bạn có thể tin vào chúng mãi mãi. Tôi
không thể làm điều đó cho bạn được, bởi vì điều đó là có hại, điều đó là đầu độc
bạn. Và nếu tâm trí đó có đó, bạn sẽ không có khả năng hiểu điều tôi đang làm ở
đây. Nó là một loại công việc khác toàn bộ...
Một ngôi sao điện ảnh nổi
tiếng công bố rằng cô ấy định lấy chồng lần thứ sáu.
“Ồ,” Mulla Nasruddin
nói. “Chống lại ai?”
Mọi người có hiểu biết
riêng của họ. Bây giờ kinh nghiệm của Mulla về hôn nhân là tới mức anh ta chỉ
có thể hỏi một điều: “Chống lại ai?”
Một hôm tôi nói với
Mulla Nasruddin, “Tôi nghe nói con gái anh đã lấy chồng. Tôi chắc anh thấy khó
xa lìa cháu.”
“Khó sao?” anh ta nói.
“Điều đó là gần như không thể được.”
Mọi người có các ý tưởng
bắt rễ sâu riêng của họ: họ lắng nghe từ những kết luận đó. Anh ta đã cố gạt bỏ
cô bé, anh ta đã cố gắng vất vả để gạt bỏ cô bé - anh ta rất lo nghĩ. Cho nên
khi tôi nói, “Tôi chắc anh thấy khó xa lìa cháu,” đây là phản ứng của anh ta:
“Khó sao?” anh ta nói. “Điều đó là gần như không thể được.”
Một hôm tôi hỏi Mulla
Nasruddin, “Này, Mulla! Vợ anh thế nào?”
Anh ta nhìn tôi và nói,
“So với cái gì chứ?”
Bạn phải lắng nghe với
tâm trí của bạn còn nguyên vẹn: bạn sẽ phải gạt nó sang bên. Thế thì bạn sẽ thấy
rằng nó không phải là việc truyền bằng lời mà tôi đang làm ở đây, nó là việc
truyền năng lượng - tôi đang cố tiếp xúc với bạn - tâm trí bạn ở giữa. Tôi đang
cố theo mọi cách phá huỷ tâm trí bạn, tôi đang lấy đi mọi tri thức của bạn -
làm cho nó có vẻ lố bịch, ngớ ngẩn.
Đầu tiên bạn bắt đầu cảm
thấy hoang mang vì bạn đã chắc chắn thế, và khi tôi cứ đánh mạnh vào tri thức của
bạn, bạn bắt đầu cảm thấy hoang mang. Và thế thì vấn đề nảy sinh: bạn đã tưởng
rằng bạn đã trở nên rõ ràng và bây giờ bạn trở nên hoang mang. Lúc ban đầu điều
đó sẽ xảy ra: cái chắc chắn bị phá huỷ, bạn trở nên hoang mang. Nhưng chỉ khi bạn
bị hoang mang bạn mới có thể vứt bỏ được mọi tri thức của bạn, không trước đó.
Khi hoang mang trở thành quá nhiều, điên khùng, một ngày nào đó bạn đơn giản vứt
nó đi - không thể nào mang được nó thêm lâu nữa. Và thế thì bạn sẽ hiểu điều
tôi đang làm cho bạn.
Tôi không cho bạn triết
lí nào. Tôi đang kích động hiểu biết của bạn. Nó không phải là học thuyết nói bằng
lời. Nó là giao cảm tâm sang tâm, giao cảm hồn sang hồn - tôi đang cố kết nối với
bạn. Và trong kết nối đó, tia lửa từ bản thể tôi sẽ nhảy vào trong bản thể bạn,
và cái bên trong của bạn sẽ được thắp sáng - chỉ một tia lửa nhỏ được cần tới
và sẽ có ánh sáng lớn trong bạn - và ánh sáng đó sẽ cho bạn mắt để nhìn, tai để
nghe, tim để cảm. Ánh sáng đó sẽ làm cho bạn sống động, ánh sáng đó sẽ nở hoa
trong bạn như Hoa Vàng.
Đủ cho hôm nay.
Xem Tiếp Chương 15 – Quay Về Mục Lục Tập 1 - Mục Lục Toàn Tập
