Chương 1. Tuột khỏi bánh xe

Yoga: Alpha và Omega (Tập 3)

Chương 1. Tuột khỏi bánh xe

Powered by RedCircle

Cũng vậy, thiền về tri thức tới trong giấc ngủ.

Cũng vậy, thiền về bất kì cái gì hấp dẫn ông.

Vậy, nhà yogi trở thành người chủ của tất cả, từ nhỏ vô cùng tới vô hạn.

Con người ngủ gần một phần ba cuộc đời mình, xấp xỉ hai mươi năm. Nhưng giấc ngủ đã bị quên lãng, quên khủng khiếp. Không ai nghĩ về điều đó, không ai thiền về điều đó. Điều này đã xảy ra bởi vì con người đã chú ý quá nhiều tới tâm trí có ý thức.

Tâm trí có ba chiều. Cũng như vật chất có ba chiều, tâm trí cũng có ba chiều. Chỉ một chiều là ý thức, chiều khác là vô thức, và còn có chiều khác của tâm trí - cũng như vật chất, bởi vì sâu bên dưới tâm trí cũng là vật chất. Hay, bạn có thể nói điều đó khác đi, rằng vật chất cũng là tâm trí. Nó phải là vậy, bởi vì chỉ cái một tồn tại.

Tâm trí là vật chất tinh; vật chất là tâm trí thô. Nhưng người thường chỉ sống trong một chiều, ý thức.

Ngủ thuộc về vô ý thức; mơ thuộc về vô ý thức. Thiền, cực lạc, thuộc về siêu thức, cũng giống như tỉnh thức và nghĩ thuộc về ý thức. Cho nên, chúng ta phải đi chậm vào trong hiện tượng này của tâm trí.

Điều đầu tiên về tâm trí cần được nhớ là, nó cũng giống như tảng băng - phần trên cao nhất là trên bề mặt; bạn có thể thấy được nó, nhưng nó chỉ là một phần mười của toàn thể. Chín phần mười bị ẩn kín bên dưới. Bạn không thể thấy được nó một cách bình thường, chừng nào bạn còn chưa đi vào chiều sâu. Nhưng đây chỉ là hai chiều. Có chiều thứ ba - dường như một phần của tảng băng đã bay hơi và đã trở thành đám mây nhỏ và lơ lửng trên trời. Khó đạt tới vô thức; gần như không thể nào đạt tới đám mây đó - tất nhiên một phần của cùng tảng băng, nhưng đã bay hơi.

Đó là lí do tại sao thiền là khó thế, samadhi là gian nan thế. Nó lấy toàn bộ năng lượng của người ta, nó đòi hỏi việc cống hiến toàn bộ của người ta, chỉ thế thì chuyển động đứng đi vào trong hiện tượng như mây của siêu thức mới trở thành có thể. Ý thức có đó; bạn đang nghe tôi từ ý thức. Nếu bạn nghĩ điều tôi đang nói, nếu bạn làm ra một loại đối thoại bên trong với bất kì cái gì tôi đang nói - một loại bình chú cứ diễn ra bên trong - đây là tâm trí ý thức.

Nhưng bạn có thể lắng nghe tôi mà không nghĩ - trong tình yêu sâu sắc, từ tim qua tim, không nói ra lời theo bất kì cách nào điều tôi đang nói, phán xét điều tôi đang nói, đúng hay sai, không. Không đánh giá; bạn đơn giản lắng nghe trong tình yêu sâu sắc, dường như tâm trí đã được bỏ qua và trái tim lắng nghe và đập cùng niềm vui. Thế thì vô thức đang nghe. Thế thì bất kì điều gì tôi nói đều sẽ đi rất sâu, tới gốc rễ của bạn.

Nhưng cũng có khả năng thứ ba, rằng bạn có thể lắng nghe qua siêu thức. Thế thì ngay cả tình yêu cũng là quấy rối - rất tinh tế, nhưng ngay cả tình yêu cũng là quấy rối. Thế thì chẳng có gì cả - không ý nghĩ, không cảm giác. Bạn đơn giản trở thành hư không, trống rỗng, đầu cuối tới đầu cuối. Và bất kì điều gì tôi nói và bất kì điều gì tôi là, đều rơi vào trong cái trống rỗng đó. Thế thì bạn đang nghe từ siêu thức.

Có ba chiều. Khi bạn thức, bạn sống trong ý thức - bạn làm việc, bạn nghĩ, bạn làm cái này bạn làm cái nọ. Khi bạn rơi vào trong giấc ngủ ý thức không còn vận hành, nó nghỉ ngơi. Chiều khác bắt đầu làm việc - vô thức. Thế thì bạn không thể nghĩ được, nhưng bạn có thể mơ. Và cả đêm có gần tám chu kì mơ, liên tục. Chỉ trong vài khoảnh khắc bạn không mơ, bằng không bạn đang mơ.

Patanjali nói:

Cũng vậy, thiền về tri thức tới trong giấc ngủ.

Bạn đơn giản rơi vào trong giấc ngủ dường như nó là một loại vắng mặt. Nó không vậy - nó có hiện diện riêng của nó. Ngủ không chỉ là phủ định của thức. Nếu nó mà là vậy, thế thì sẽ không có gì để thiền cả. Ngủ không giống như bóng tối, việc thiếu ánh sáng, không. Ngủ có tính khẳng định riêng của nó. Nó tồn tại, và nó tồn tại nhiều như thời gian thức của bạn. Và khi bạn sẽ thiền và điều bí ẩn của ngủ sẽ đươc khải lộ cho bạn, thế thì bạn sẽ thấy rằng không có phân biệt giữa thức và ngủ. Chúng cả hai tồn tại theo quyền riêng của chúng. Ngủ không chỉ là nghỉ ngơi từ thức, nó là loại hoạt động khác, do đó mới có mơ.

Mơ là hoạt động vô cùng, mạnh hơn suy nghĩ của bạn. Cũng nhiều nghĩa hơn, bởi vì nó thuộc vào phần sâu của bản thể bạn hơn suy nghĩ của bạn. Khi bạn rơi vào trong giấc ngủ tâm trí đã vận hành cả ngày bị mệt, kiệt sức. Nó là tâm trí rất nhỏ nhoi, một phần mười so với vô thức, điều là chín lần lớn hơn và vĩ đại và mạnh hơn. Và nếu bạn so sánh nó với siêu thức, so sánh là không thể được, bởi vì siêu thức là vô hạn, siêu thức là biết tất, toàn diện, toàn năng. Siêu thức là điều Thượng đế là gì. Ngay cả được so sánh với vô thức, ý thức là rất nhỏ. Nó bị mệt mỏi, nó cần nghỉ để được nạp lại, ý thức tắt đi; hoạt động vô cùng bắt đầu trong giấc ngủ, điều là mơ.

Tại sao nó đã bị bỏ quên? - bởi vì tâm trí đã từng được đào tạo để được đồng nhất với ý thức, cho nên trong giấc ngủ bạn nghĩ bạn không còn nữa. Đó là lí do tại sao ngủ có vẻ giống như cái chết nhỏ. Bạn đơn giản không bao giờ nghĩ về điều đang diễn ra. Patanjali nói, “Thiền về nó và nhiều điều sẽ được mở ra bên trong bản thể ông.”

Sẽ mất chút ít thời gian để đi vào giấc ngủ có nhận biết bởi vì bạn thậm chí không nhận biết khi nào bạn thức. Thực ra, trong việc thức của bạn, bạn di chuyển dường như bạn đang trong ngủ sâu, người mộng du, người vừa ngủ vừa đi, không thực sự rất thức tỉnh. Chỉ bởi vì mắt mở đừng nghĩ rằng bạn thức. Thức nghĩa là bất kì cái gì bạn làm, hay bất kì cái gì đang xảy ra từ khoảnh khắc sang khoảnh khắc, bạn đang làm điều đó trong việc lưu tâm đầy đủ. Ngay cả tôi giơ tay làm cử chỉ với bạn, tôi đang làm nó trong ý thức đầy đủ. Điều đó có thể được làm theo cách như người máy, máy móc; bạn không nhận biết về điều đang xảy ra trong tay. Thực ra, bạn đã không di chuyển nó chút nào; nó đã di chuyển theo cách riêng của nó, nó là vô thức. Đó là lí do tại sao việc xuyên thấu vào giấc ngủ của bạn lại khó thế.

Nhưng nếu người ta cố gắng... Nỗ lực đầu tiên được làm là: trong khi bạn thức, thức tỉnh nhiều hơn đi, bởi vì nỗ lực này phải được bắt đầu từ đó. Bước đi trên phố, bước một cách lưu tâm, dường như bạn đang làm cái gì đó rất quan trọng. Điều đó rất có ý nghĩa. Từng bước nên được lấy trong nhận biết đầy đủ. Nếu bạn có thể làm được điều đó, chỉ thế thì bạn mới có thể đi vào trong giấc ngủ. Ngay bây giờ bạn có nhận biết rất yếu ớt. Khoảnh khắc tâm trí ý thức của bạn tắt đi, nhận biết yếu ớt đó biến mất như gợn sóng nhỏ. Nó không có năng lượng nào; nó là rất, rất yếu, chỉ là ánh sáng lung linh, chỉ là hiện tượng điện áp bằng không.

Bạn phải mang nhiều năng lượng vào nó, nhiều năng lượng tới mức khi tâm trí ý thức tắt đi, nhận biết vẫn tiếp tục theo cách riêng của nó - và bạn rơi vào trong giấc ngủ với nhận biết. Điều này có thể xảy ra nếu bạn làm các hoạt động khác với nhận biết - bước đi, ăn, ngủ, tắm. Cả ngày, bất kì cái gì bạn đang làm, nó đều trở thành chỉ là cái cớ cho việc huấn luyện bên trong về lưu tâm. Cho nên hoạt động trở thành phụ; nhận biết qua hoạt động đó trở thành chính. Đến đêm, khi bạn vứt bỏ mọi hoạt động và bạn đi ngủ, nhận biết đó vẫn tiếp tục. Ngay cả trong khi bạn đang rơi vào giấc ngủ, nhận biết trở thành người quan sát rằng, vâng, thân thể đang rơi vào giấc ngủ và dần dần thân thể đang thảnh thơi. Không phải là bạn lời hoá, bạn đơn giản quan sát. Dần dần ý nghĩ biến mất. Bạn quan sát các lỗ hổng. Dần dần thế giới thành rất, rất xa xăm. Bạn đang đi vào tầng ngầm của bản thể bạn, vô thức. Nếu bạn có thể rơi vào giấc ngủ với nhận biết, chỉ thế thì sự liên tục sẽ có đó trong đêm. Đó là điều Patanjali ngụ ý, “Thiền về tri thức mà giấc ngủ đem tới.”

Và ngủ có thể đem tới nhiều tri thức bởi vì nó là kho báu của bạn, tầng ngầm của nhiều, nhiều kiếp của bạn. Bạn đã từng lưu kho nhiều thứ ở đó. Đầu tiên cố gắng nhận biết trong khi thức, trong khi bạn đang ở trạng thái thức, và thế rồi, bởi bản thân nó, nhận biết trở thành mạnh tới mức bạn đang làm hoạt động gì thực tế không thành vấn đề - bước đi, hay bước đi trong mơ, không tạo ra khác biệt nào. Và khi lần đầu tiên bạn sẽ rơi vào giấc ngủ với nhận biết bạn sẽ thấy cách đổi số. Bạn thậm chí sẽ cảm thấy cái nháy mà thức tỉnh biến mất, tâm trí bị tắt đi, cõi giới khác bắt đầu - số của bản thể đã thay đổi. Và giữa hai số này có một khoảng hở nhỏ của việc không có số, bởi vì bất kì khi nào số thay đổi nó đều phải trải qua chỗ chuyển trung lập. Dần dần bạn sẽ trở nên nhận biết không chỉ về thay đổi của số, mà còn về lỗ hổng giữa hai số, và trong lỗ hổng đó bạn sẽ có thoáng nhìn đầu tiên về siêu thức.

Khi tâm trí có ý thức đổi thành vô thức, chính một phần của khoảnh khắc nhỏ bé đó bạn sẽ có khả năng thấy siêu thức. Nhưng đó là chương sau trong câu chuyện này; nhân tiện tôi nhắc tới nó thôi. Đầu tiên, bạn sẽ trở nên ý thức về vô thức, và điều đó sẽ mang tới thay đổi vô cùng trong cuộc sống của bạn.

Khi bạn bắt đầu quan sát mơ của bạn, bạn sẽ thấy năm kiểu mơ xuất hiện. Kiểu mơ thứ nhất chỉ là rác rưởi, và nhiều nghìn nhà phân tâm đang làm việc trên rác rưởi đó. Điều đó đơn giản vô dụng. Nó xảy ra bởi vì trong cả ngày, làm việc cả ngày, bạn tích tụ nhiều rác rưởi. Cũng giống như thân thể tích tụ bụi và bạn cần tắm, bạn cần kì cọ, theo cùng cách mà tâm trí tích tụ bụi. Không có cách nào để cho tâm trí việc tắm, cho nên tâm trí có cơ chế tự động để vứt mọi bụi bặm, rác rưởi. Mơ không là gì ngoài việc tung bụi mà tâm trí đang vứt ra - kiểu mơ thứ nhất - và đây là phần lớn nhất của mơ, gần chín mươi phần trăm. Gần chín mươi phần trăm của mơ đơn giản là bụi bị ném ra; đừng chú ý quá nhiều tới chúng. Và dần dần, khi nhận biết của bạn sẽ phát triển, bạn sẽ có khả năng thấy bụi là gì.

Kiểu mơ thứ hai là một loại hoàn thành ước mong. Có nhiều nhu cầu, nhu cầu tự nhiên, nhưng các tu sĩ và cái gọi là thầy giáo tôn giáo đã đầu độc tâm trí bạn. Họ sẽ không cho phép bạn ngay cả việc đáp ứng nhu cầu cơ bản của bạn. Họ đã kết án các nhu cầu này hoàn toàn và kết án này đã đi vào trong bạn, cho nên bạn đói với nhiều nhu cầu của bạn. Những nhu cầu đói đó đòi hỏi đáp ứng. Kiểu mơ thứ hai không là gì ngoài việc đáp ứng mong ước. Bất kì cái gì bạn đã phủ nhận với bản thể bạn vì các tu sĩ và người đầu độc này, tâm trí cố gắng hoàn thành nó theo cách này khác trong mơ.

Mới hôm nọ một thanh niên tới - rất nhạy, rất nhạy cảm - và anh ta hỏi tôi “Tôi đã tới để hỏi một câu hỏi rất có ý nghĩa, bởi vì cả đời tôi tuỳ thuộc vào nó. Bố mẹ tôi đang ép buộc tôi phải lấy vợ, và tôi không thấy nghĩa nào trong việc đó cho nên tôi phải tới hỏi thầy: Hôn nhân có nghĩa hay không? Tôi có nên đi vào trong hôn nhân hay không?”

Tôi bảo anh ta, “Khi bạn cảm thấy khát, bạn có hỏi liệu việc uống nước là có nghĩa hay không? Bạn có nên uống nước hay không? Câu hỏi về nghĩa không nảy sinh. Câu hỏi là liệu bạn có khát hay không. Có thể không có nghĩa trong nước và không có nghĩa trong uống, nhưng điều đó là không liên quan. Điều liên quan là liệu bạn có khát hay không. Và tôi biết rằng cho dù bạn cứ uống đi uống lại bạn vẫn sẽ trở nên khát. Cho nên tâm trí có thể nói: Có nghĩa gì trong nó, chủ định của nó là gì - uống đi uống lại, và lại trở nên khát? - nó dường như là đường mòn. Dường như không có nghĩa trong nó.”

Đây là cách tâm trí ý thức đã từng cố chi phối toàn thể bản thể bạn, bởi vì nghĩa thuộc về tâm trí ý thức. Vô thức không biết tới nghĩa. Nó biết đói, nó biết khát, nó biết nhu cầu; nó không biết nghĩa. Thực ra, cuộc sống không có nghĩa. Nếu bạn hỏi, bạn đang hỏi về tự tử.

Cuộc sống không có nghĩa; nó đơn giản tồn tại, và tồn tại đẹp thế mà không có nghĩa nào rằng không có nhu cầu. Nghĩa của cây đang tồn tại là gì, hay mặt trời mọc mọi ngày buổi sáng, hay trăng trong đêm? Nghĩa của cây đang đi tới nở hoa là gì? Nghĩa của chim hót buổi sáng là gì, và suối cứ chảy, và sóng, sóng mênh mang của đại dương cứ đập tung bọt trên đá lắp đi lặp lại mãi? Nghĩa là gì?

Nghĩa không là của cái toàn thể. Cái toàn thể tồn tại đẹp thế mà không có nghĩa nào. Thực ra, nếu có nghĩa nào thì cái toàn thể chắc đã không đẹp đến thế bởi vì với nghĩa tính toán tới, với nghĩa tinh ranh tới, với nghĩa suy luận tới, với nghĩa phân chia tới: cái này là nghĩa, cái kia vô nghĩa; cái này có nghĩa hơn, cái kia ít nghĩa hơn. Cái toàn thể tồn tại không có phân biệt nào. Mọi thứ là tuyệt đối đẹp không phải bởi vì bất kì nghĩa nào, nhưng chỉ bởi việc hiện hữu đó. Không có chủ định.

Cho nên tôi bảo anh thanh niên này rằng “Nếu bạn hỏi về nghĩa, bạn đang hỏi câu hỏi sai và bạn sẽ bị dẫn đi theo đường sai.” Đó là cách các tu sĩ trở nên mạnh thế: bạn hỏi những câu hỏi sai, họ cung cấp câu trả lời sai. Tôi bảo anh ta, “Bạn cứ quan sát bản thể riêng của bạn đi. Bạn có cần một người đàn bà để đáp ứng cho bạn không? Toàn thể bản thể của bạn có khao khát tình yêu không - bởi vì tình yêu là cơn đói, cơn khát. Khi bạn thấy người đàn bà đẹp đi qua bên cạnh cái gì đó có đột nhiên xảy ra bên trong bạn không? - một con sóng, cái gì đó vô hình, sự thay đổi? Hay không cái gì xảy ra? - bạn cứ di chuyển theo cùng cách như bạn đã di chuyển dường như người đàn bà chưa đi ngang qua.”

Nếu bạn đi trên đường và người đàn bà đẹp đi qua và bạn cứ chuyển động theo cùng cách như bạn đã chuyển động trước khi cô ấy tới - chẳng cái gì đã xảy ra, không con sóng nào trong bản thể bạn, thậm chí không một gợn sóng - thế thì không có nhu cầu cho hôn nhân. Nhưng đừng hỏi về nghĩa. Nếu cái gì đó xảy ra, bạn bắt đầu bước đi nhanh hơn chút ít hay bạn bắt đầu ngân nga một giai điệu hay bạn bắt đầu nhìn vào người đàn bà đẹp hay bạn bắt đầu tránh cô ấy... nếu cái gì đó xảy ra theo cách này hay cách khác. Tôi không bận tâm về liệu bạn bắt đầu theo cùng hướng người đàn bà đang đi hay bạn bắt đầu chạy theo hướng đối lập, điều đó là không liên quan - nếu cái gì đó xảy ra thế thì bạn có nhu cầu, và nhu cầu đó được dự định thoả mãn, bởi vì nhu cầu tồn tại để được thoả mãn. Có thể một ngày nào đó tới khi bạn sẽ bước đi trên đường và người đàn bà không tạo ra khác biệt gì. Điều đó nữa cũng là tốt, nhưng điều này nữa cũng là tốt.

“Mọi thứ đều là thiêng liêng và linh thiêng. Có thời gian ở trong tình yêu và có thời gian đi ra ngoài nó. Có thời gian để được quan hệ và tận hưởng quan hệ, và có thời gian để ở một mình và tận hưởng cái đẹp của việc ở một mình. Và mọi thứ là đẹp.”

Nhưng người ta nên nhìn vào nhu cầu, không vào nghĩa. ‘Nghĩa’ là của tâm trí ý thức, 'nhu cầu' là của vô thức, và đó là cách kiểu mơ thứ hai đi vào sự tồn tại: bạn cứ cắt đi nhu cầu của mình, thế rồi tâm trí hoàn thành chúng trong mơ. Bạn có thể không làm hôn nhân vì bạn đã đọc những cuốn sách lớn và bạn bị đầu độc bởi các nhà tư tưởng, họ đã tạo khuôn tâm trí bạn theo những hình mẫu nào đó và bạn không còn mở với bản thân sự tồn tại; triết lí đã làm bạn mù. Thế thì bạn sẽ bắt đầu cắt bỏ các nhu cầu của bạn. Thế thì những nhu cầu đó sẽ lụp bụp trồi lên, trồi lên trong giấc mơ, bởi vì vô thức không biết tới triết lí, vô thức không biết tới nghĩa, không biết chủ định. Vô thức chỉ biết một điều: cái gì được cần cho sự hiện hữu của bạn trở nên được đáp ứng.

Thế rồi vô thức áp đặt việc mơ riêng của nó. Đây là kiểu mơ thứ hai: rất có nghĩa để hiểu nó và suy tư về nó, bởi vì vô thức đang cố gắng trao đổi với bạn rằng “Đừng là đồ ngu! Mình sẽ khổ vì nó. Và đừng bỏ đói thân thể mình. Đừng tự tử, và đừng tự tử chậm bằng việc giết chết các nhu cầu của mình.”

Nhớ lấy: ham muốn là tâm trí ý thức, nhu cầu là tâm trí vô thức. Và phân biệt này rất, rất có nghĩa để được hiểu.

Ham muốn là của tâm trí ý thức. Vô thức không biết tới ham muốn. Vô thức không lo nghĩ về ham muốn. Ham muốn là gì? Ham muốn tới qua việc nghĩ, huấn luyện, ước định của bạn.

Bạn muốn là tổng thống của đất nước; vô thức không bận tâm tới điều đó. Vô thức không quan tâm tới việc là tổng thống của đất nước, vô thức chỉ quan tâm tới cách là một đơn vị hữu cơ, được đáp ứng. Nhưng ý thức nói: Trở thành tổng thống đi, và nếu trong việc trở thành tổng thống mình phải hi sinh người đàn bà của mình - hi sinh đi. Nếu mình phải hi sinh thân thể mình - hi sinh đi.

Nếu mình phải hi sinh nghỉ ngơi - hi sinh đi. Trước hết trở thành tổng thống của đất nước đã. Hay kiếm thật nhiều của cải; cái đó là của tâm trí ý thức. Vô thức không biết tới của cải. Vô thức chỉ biết cái tự nhiên. Nó không bị xã hội động tới - nó giống như con vật hay con chim, hay giống như cây. Vô thức đã không bị ước định bởi xã hội, bởi chính khách. Nó vẫn còn thuần khiết.

Nghe theo kiểu mơ thứ hai và suy tư về nó, và điều đó sẽ trao đổi cho bạn điều bạn cần. Đáp ứng các nhu cầu và không bận tâm về ham muốn. Nếu bạn thực sự muốn phúc lạc, đáp ứng các nhu cầu và không bận tâm về ham muốn. Nếu bạn muốn khổ, cắt bỏ nhu cầu và đi theo ham muốn.

Đó là cách bạn đã trở nên khổ. Hiện tượng này là đơn giản. Dù bạn khổ sở hay phúc lạc, hiện tượng này là rất đơn giản. Người nghe theo nhu cầu của mình và đi theo chúng, cũng như sông chảy ra đại dương.... Sông không nói liệu nên chảy sang đông hay sang tây, nó đơn giản tìm đường. Đông hay tây không tạo ra khác biệt gì. Sông chảy ra đại dương không biết tới ham muốn, nó chỉ biết nhu cầu của nó. Đó là lí do tại sao con vật trông sung sướng thế - không có gì cả, mà sao sung sướng thế? Và bạn có nhiều thứ thế và sao khổ thế? Ngay cả con vật cũng vượt hơn bạn trong cái đẹp của chúng, trong phúc lạc của chúng. Điều gì xảy ra? Con vật không có tâm trí ý thức để kiểm soát và thao túng vô thức; chúng vẫn còn không bị phân chia.

Kiểu mơ thứ hai có nhiều thứ để lộ ra cho bạn. Với kiểu thứ hai bạn bắt đầu thay đổi ý thức của mình, bạn bắt đầu thay đổi hành vi của mình, bạn bắt đầu thay đổi hình mẫu cuộc sống của mình. Nghe theo nhu cầu của bạn đi, theo bất kì cái gì vô thức đang nói. Bao giờ cũng nhớ: vô thức là đúng, bởi vì nó có trí huệ của nhiều thời đại. Bạn đã tồn tại trong hàng triệu kiếp rồi.

Ý thức thuộc vào kiếp sống này; nó đã được huấn luyện trong trường phổ thông và đại học và gia đình và xã hội này, trong đó bạn được sinh ra - được sinh ra một cách tình cờ. Nhưng vô thức mang mọi kinh nghiệm của mọi kiếp sống của bạn. Nó mang kinh nghiệm khi bạn là đá, nó mang kinh nghiệm khi bạn là cây, nó mang kinh nghiệm khi bạn là con vật - nó mang mọi thứ, toàn thể quá khứ. Vô thức là cực kì trí huệ và ý thức là cực kì ngu xuẩn - phải như vậy bởi vì ý thức chỉ là của kiếp sống này, rất nhỏ bé, không có kinh nghiệm; nó rất trẻ con. Vô thức là trí huệ vĩnh hằng. Nghe theo nó đi.

Bây giờ toàn thể phân tâm ở phương Tây đang làm chỉ mỗi điều này và không gì khác: nghe kiểu mơ thứ hai và thay đổi hình mẫu cuộc sống của bạn tương ứng. Và phân tâm đã giúp cho nhiều người; nó có giới hạn riêng của nó, nhưng nó đã giúp đỡ bởi vì ít nhất phần này, việc nghe theo kiểu mơ thứ hai, làm cho cuộc sống của bạn được thảnh thơi hơn, bớt căng thẳng hơn.

Thế rồi có kiểu mơ thứ ba. Kiểu mơ này là trao đổi từ siêu thức. Kiểu mơ thứ hai là trao đổi từ vô thức. Kiểu mơ thứ ba là rất hiếm hoi, bởi vì chúng ta đã mất mọi tiếp xúc với siêu thức. Nhưng nó vẫn tới bởi vì siêu thức là của bạn. Có thể nó đã trở thành mây và bay trong bầu trời, đã bay hơi, có thể khoảng cách là rất xa xôi, nhưng nó vẫn được bỏ neo trong bạn.

Trao đổi từ siêu thức là rất hiếm hoi. Khi bạn trở nên rất, rất tỉnh táo chỉ thế thì bạn sẽ bắt đầu cảm thấy nó. Bằng không nó sẽ mất hút trong bụi mà tâm trí tung ra trong mơ và việc đáp ứng ao ước mà tâm trí cứ mơ tới - mọi thứ không đầy đủ, bị kìm nén. Nó sẽ bị mất hút.

Nhưng khi bạn trở nên thức tỉnh, nó giống như viên kim cương chói sáng - khác tuyệt đối với mọi hòn đá xung quanh.

Khi bạn có thể cảm và thấy mơ đang tới từ siêu thức, quan sát nó, suy tư về nó đi, bởi vì cái đó sẽ trở thành hướng dẫn của bạn, cái đó sẽ đưa bạn đi tới thầy của bạn, cái đó sẽ đưa bạn tới con đường của cuộc sống mà có thể phù hợp với bạn, cái đó sẽ dẫn bạn tới kỉ luật đúng. Mơ đó sẽ trở thành hướng dẫn bên trong. Với ý thức bạn có thể tìm ra một thầy, nhưng thầy sẽ không là gì hơn thầy giáo. Với vô thức bạn có thể tìm ra thầy, nhưng thầy sẽ không nhiều hơn người yêu - bạn sẽ rơi vào trong tình yêu với nhân cách nào đó, với kiểu nào đó. Nhưng chỉ siêu thức mới có thể dẫn bạn tới thầy đúng. Thế thì người đó không phải là thầy giáo; bạn không bị mê đắm với điều người đó nói, bạn không bị mê đắm với điều người đó là. Thay vì thế, ngược lại, bạn được hướng dẫn bởi siêu thức của bạn rằng người này sẽ phù hợp với bạn, rằng người này sẽ là khả năng đúng cho bạn trưởng thành cùng, rằng người này có thể trở thành mảnh đất của bạn.

Thế rồi có kiểu mơ thứ tư mà tới từ các kiếp quá khứ. Không rất hiếm hoi - nó tới nhiều lần, nhưng mọi thứ là đống lộn xộn bên trong bạn, bạn không thể tạo ra phân biệt nào. Bạn không có đó để làm ra phân biệt.

Ở phương Đông chúng ta đã làm việc rất cần mẫn trên kiểu mơ thứ tư này: bởi vì mơ này chúng ta loạng choạng vớ phải hiện tượng đầu thai. Từ mơ này, dần dần bạn trở nên nhận biết về các kiếp quá khứ của bạn. Bạn đi lùi lại, lùi lại trong thời gian. Thế thì nhiều điều bắt đầu thay đổi trong bạn bởi vì nếu bạn có thể nhớ được, cho dù trong mơ, bạn đã là ai trong kiếp sống quá khứ của bạn, nhiều điều sẽ trở thành vô nghĩa và nhiều điều mới sẽ trở thành có nghĩa. Toàn thể hình mẫu sẽ thay đổi, động thái của bạn sẽ thay đổi.

Bởi vì bạn đã tích luỹ quá nhiều của cải trong kiếp sống quá khứ, bạn đã chết đi là người giầu nhất nước, và sâu bên dưới là kẻ ăn xin... và bạn lại làm cùng điều đó trong kiếp này.... Đột nhiên động thái sẽ thay đổi. Nếu bạn có thể nhớ được điều bạn đã làm và làm sao mọi thứ đã đi tới cái không, nếu bạn có thể nhớ được nhiều kiếp, nhiều lần là bạn đã từng làm cùng điều đó lặp đi lặp lại - bạn giống như chiếc máy quay đĩa bị kẹt, cái vòng luẩn quẩn; bạn lại bắt đầu cùng điều cũ và bạn kết thúc cùng điều cũ - nếu bạn có thể nhớ được vài kiếp sống của bạn, bạn sẽ đột nhiên ngạc nhiên là bạn chưa bao giờ làm lấy một điều mới. Lặp đi lặp lại bạn đã tích luỹ của cải; lặp đi lặp lại bạn đã cố gắng có quyền lực chính trị; lặp đi lặp lại bạn đã trở thành quá thông thái; lặp đi lặp lại bạn rơi vào tình yêu, và lặp đi lặp lại cùng khổ mà yêu đem tới... Khi bạn thấy sự lặp lại này, làm sao bạn có thể vẫn còn như cũ được? Thế thì kiếp sống này đột nhiên được thay đổi. Bạn không thể vẫn còn trong cùng con đường mòn đó thêm nữa.

Đó là lí do tại sao mọi người ở phương Đông đã từng hỏi đi hỏi lại, trong hàng nghìn năm, “Làm sao thoát ra khỏi bánh xe sinh tử này? Nó dường như là cùng một bánh xe. Nó dường như là cùng một câu chuyện lặp đi lặp lại mãi.” Nếu bạn không biết nó, thế thì bạn nghĩ bạn đang làm những điều mới và bạn kích động thế. Và tôi có thể thấy bạn đã từng làm cùng những điều đó lặp đi lặp lại.

Không cái gì mới trong cuộc sống; nó là bánh xe, nó cứ chuyển động trên cùng đường. Bởi vì bạn cứ quên quá khứ, đó là lí do tại sao nhiều kích động thế - một khi bạn nhớ ra, toàn thể kích động mất ngay. Trong việc nhớ lại đó tính chất sannyas xảy ra.

Tính chất sannyas là nỗ lực để thoát ra khỏi con đường mòn của luân hồi. Nó là nỗ lực để nhảy ra khỏi bánh xe. Nó là để nói với bản thân bạn “Thôi đủ rồi! Bây giờ mình sẽ không tham gia thêm nữa vào trong cùng cái vô nghĩa cũ này nữa. Mình sẽ thoát ra khỏi nó.” Tính chất sannyas là việc vứt bỏ hoàn toàn bánh xe - không ra khỏi xã hội, nhưng ra khỏi bánh xe sinh tử bên trong riêng của bạn. Đây là kiểu mơ thứ tư.

Thế rồi có kiểu mơ thứ năm, và là kiểu cuối cùng. Kiểu thứ tư là đi lùi lại vào trong quá khứ, kiểu thứ năm là đi tới vào trong tương lai. Hiếm, rất hiếm - chỉ thỉnh thoảng khi bạn rất, rất mong manh, cởi mở, linh hoạt - quá khứ cho cái bóng và tương lai cho cái bóng, phản xạ trong bạn. Nếu bạn có thể trở nên nhận biết về mơ của bạn, một ngày nào đó bạn sẽ trở nên nhận biết về khả năng này nữa: rằng tương lai nhìn vào trong bạn. Đột nhiên cánh cửa mở ra và tương lai có trao đổi với bạn.

Đây là năm kiểu mơ. Tâm lí học hiện đại hiểu chỉ mỗi kiểu thứ hai. Tâm lí học Nga hiểu chỉ mỗi kiểu thứ nhất. Ba kiểu, ba kiểu kia, gần như không được biết tới, nhưng yoga hiểu tất cả chúng.

Nếu bạn thiền và trở nên nhận biết về bản thể bên trong của mình trong mơ, nhiều điều nữa sẽ xảy ra. Thứ nhất: dần dần, bạn càng trở nên nhận biết về mơ của bạn, bạn sẽ càng ít bị thuyết phục về thực tại của những giờ thức của bạn. Do đó, người Hindus nói, rằng thế giới giống như mơ. Ngay bây giờ chính điều đối lập là hoàn cảnh: bởi vì bạn bị thuyết phục thế về thực tại của thế giới trong những giờ thức của bạn, bạn nghĩ, trong khi bạn mơ, rằng những mơ đó cũng là thực. Không ai cảm thấy trong khi mơ rằng mơ là không thực. Trong khi mơ nó có vẻ hoàn hảo, nó có vẻ tuyệt đối thực. Đến sáng tất nhiên bạn có thể nói nó chỉ là mơ, nhưng điều đó không phải là vấn đề bởi vì bây giờ tâm trí khác đang vận hành. Tâm trí này đã không là nhân chứng chút nào; tâm trí này đã chỉ nghe tin đồn. Tâm trí ý thức này mà thức vào buổi sáng và nói đó tất cả là mơ, tâm trí này đã không là nhân chứng chút nào. Cho nên làm sao tâm trí này có thể nói được cái gì? - người đó đã đơn giản nghe tin đồn. Dường như bạn đang ngủ và hai người đang nói chuyện, và bạn chỉ ở đó - trong giấc ngủ của bạn, bởi vì họ nói to thế - nghe thấy từ nào đó từ đây đó và chỉ là một ấn tượng hỗn hợp còn lại.

Điều này đang xảy ra: trong khi vô thức tạo ra mơ và hoạt động vô cùng cứ diễn ra, ý thức đang ngủ và chỉ nghe tiếng đồ và đến sáng nó nói, “Toàn là giả. Đấy chỉ là mơ.” Ngay bây giờ, bất kì khi nào bạn mơ bạn đều cảm thấy nó tuyệt đối thực. Ngay cả những điều ngớ ngẩn cũng có vẻ thực, những điều phi logic có vẻ thực, bởi vì vô thức không biết tới logic.

Bạn bước đi trên đường trong mơ, bạn thấy một con ngựa đi tới, và đột nhiên con ngựa không còn là ngựa nữa, ngựa đã trở thành vợ bạn. Không cái gì xảy ra cho tâm trí bạn, rằng “Làm sao điều đó là có thể được? Ngựa đã bất thần trở thành vợ mình sao?” Không vấn đề nào nảy sinh, không hoài nghi nào nảy sinh. Vô thức không biết tới hoài nghi. Ngay cả một hiện tượng ngớ ngẩn thế cũng được tin; bạn bị thuyết phục bởi thực tại này.

Chính điều đối lập xảy ra khi bạn trở nên nhận biết về mơ và bạn cảm thấy chúng thực sự là mơ - không cái gì là thực, chỉ vở kịch tâm trí, kịch tâm lí. Bạn ở trên sân khấu, bạn là diễn viên, và bạn là người viết truyện, và bạn là đạo diễn, và bạn là người sản xuất, và bạn là khán giả - không ai khác ở đó; chỉ bịa đặt của tâm trí. Khi bạn trở nên nhận biết về điều này, thế thì khi bạn sẽ thức tỉnh, toàn thể thế giới này sẽ thay đổi phẩm chất của nó. Thế thì bạn sẽ thấy rằng ở đây hoàn cảnh cũng là như vậy - trên sân khấu rộng hơn, nhưng mơ là một.

Người Hindu cũng gọi thế giới này là maya, ảo tưởng, tựa giấc mơ, chất liệu tâm trí. Họ ngụ ý gì? Họ có ngụ ý rằng nó là không thật không? Không, nó không phải là không thực, nhưng khi tâm trí bạn bị trộn lẫn vào trong nó, bạn tạo ra một thế giới không thực của riêng bạn. Chúng ta không sống trong cùng một thế giới; mọi người đều sống trong thế giới riêng của mình. Có nhiều thế giới như có ngần ấy tâm trí. Khi người Hindu nói những thế giới này là maya, họ ngụ ý thực tại cộng với tâm trí là maya. Thực tại, cái đang đó, chúng ta không biết. Thực tại cộng với tâm trí là ảo tưởng, maya. Khi ai đó trở nên thức tỉnh toàn bộ, vị Phật, thế thì người đó biết thực tại trừ đi tâm trí. Thế thì nó là chân lí, brahman, điều tối thượng. Cộng thêm tâm trí, và mọi thứ trở thành mơ, bởi vì tâm trí là chất liệu tạo ra mơ. Trừ tâm trí ra, không cái gì có thể là mơ, chỉ thực tại còn lại trong sự thuần khiết trong suốt của nó. Tâm trí cũng giống như tấm gương. Trong gương thế giới được phản xạ. Phản xạ đó không thể là thật, phản xạ đó chỉ là phản chiếu. Khi gương không còn đó nữa phản chiếu biến mất. Bây giờ bạn có thể thấy cái thực.

Đêm trăng tròn, và hồ im lặng và trăng được phản chiếu trong hồ và bạn cố bắt lấy trăng.... Đây là mọi điều mà mọi người đã từng làm trong nhiều kiếp - cố bắt trăng trong hồ. Và tất nhiên bạn chẳng bao giờ thành công - bạn không thể thành công được, điều đó là không thể được. Người ta phải quên về hồ đi và nhìn đích xác theo hướng đối lập. Có trăng.

Tâm trí là hồ trong đó thế giới trở thảnh ảo tưởng. Dù bạn mơ với mắt nhắm hay bạn mơ với mắt mở cũng chẳng tạo ra khác biệt gì. Nếu tâm trí có đó, tất cả xảy ra đều là mơ. Điều này sẽ là việc nhận ra đầu tiên nếu bạn thiền về mơ.

Việc nhận ra thứ hai sẽ là ở chỗ bạn là nhân chứng: mơ có đó, nhưng bạn không là một phần của nó. Bạn không là một phần của tâm trí bạn, bạn là sự siêu việt. Bạn ở trong tâm trí, nhưng bạn không là tâm trí. Bạn nhìn qua tâm trí, nhưng bạn không là tâm trí. Bạn dùng tâm trí, nhưng bạn không là tâm trí. Đột nhiên bạn là nhân chứng - không còn là tâm trí nữa. Và việc chứng kiến này là việc nhận ra chung cuộc, tối thượng. Thế thì, dù ‘mơ khi ngủ’ hay dù ‘mơ khi thức’ đều không khác nhau, bạn vẫn còn là nhân chứng. Bạn vẫn còn trong thế giới, nhưng thế giới không thể đi vào trong bạn thêm nữa. Mọi sự có đó, nhưng tâm trí không trong mọi sự và mọi sự không trong tâm trí. Đột nhiên nhân chứng bước vào và mọi thứ thay đổi.

Điều đó rất, rất đơn giản một khi bạn biết mẹo về nó. Bằng không nó có vẻ rất, rất khó, gần như không thể được: Làm sao thức trong khi mơ? Có vẻ không thể được, nhưng nó không vậy: sẽ mất ba tới chín tháng nếu, mọi đêm bạn đi ngủ, trong khi rơi vào giấc ngủ, bạn cố gắng để tỉnh táo và quan sát nó. Nhưng nhớ, đừng cố tỉnh táo theo nghĩa tích cực bằng không bạn sẽ không có khả năng rơi vào giấc ngủ. Tỉnh táo thụ động: chùng lỏng, tự nhiên, thảnh thơi, chỉ như nhìn vào góc tường, không tích cực về nó quá nhiều, chỉ nhận biết thụ động, không bị bận tâm quá nhiều - ngồi bên cạnh và sông chảy qua và bạn chỉ quan sát.

Điều này mất ba tới chín tháng. Thế rồi một ngày nào đó, đột nhiên, giấc ngủ trùm lên bạn như màn đêm, như tấm màn tối, cứ dường như mặt trời đã lặn và đêm buông xuống. Nó lắng đọng khắp xung quanh bạn, nhưng sâu bên trong ngọn lửa cứ bùng cháy. Bạn quan sát - im lặng, thụ động. Thế rồi thế giới mơ bắt đầu. Thế rồi nhiều vở kịch xảy ra, nhiều vở kịch tâm lí, và bạn cứ quan sát. Dần dần phân biệt này đi vào sự tồn tại - bây giờ bạn có thể kiểu mơ nào. Thế rồi, đột nhiên, một ngày nào đó bạn nhận ra rằng đây là cùng điều như khi thức. Không có khác biệt về chất. Toàn thế giới đã trở thành ảo tưởng. Và khi thế giới là ảo tưởng, duy nhất nhân chứng là thực.

Đây là điều Patanjali ngụ ý khi ông ấy nói, Cũng vậy, thiền về tri thức tới trong giấc ngủ - và điều đó sẽ làm cho bạn thành người được nhận ra.

Cũng vậy, thiền về bất kì cái gì hấp dẫn ông.

Thiền về khuôn mặt của người yêu của bạn, thiền... Nếu bạn yêu hoa, thiền về bông hồng. Thiền về trăng, hay bất kì cái gì bạn thích. Nếu bạn thích thức ăn, thiền về thức ăn. Tại sao Patanjali nói “...bất kì cái gì hấp dẫn ông?” Bởi vì thiền không nên là nỗ lực bị ép buộc. Nếu nó bị ép buộc, nó mang định mệnh thất bại từ chính lúc bắt đầu. Thứ bị ép buộc sẽ không bao giờ làm bạn tự nhiên. Cho nên, từ chính lúc bắt đầu, tìm ra cái gì đó hấp dẫn bạn đi. Không có nhu cầu tạo ra xung đột không cần thiết. Và điều này cần được hiểu, vì tâm trí có năng lực tự nhiên về thiền nếu bạn cho nó các đối tượng mà hấp dẫn nó.

Trong một trường nhỏ, một đứa trẻ đang lắng nghe: chim đang ríu rít trên cây và nó lắng nghe, và nó lắng nghe một cách say mê - nó đang trong hài hoà. Nó đã quên mất thầy giáo, nó đã quên mất lớp học. Nó không còn đó; nó là sự chú ý say mê. Thiền đã xảy ra. Và thế rồi thầy giáo nói, “Con làm gì vậy? Con ngủ à? Tập trung vào đây trên bảng!” Bây giờ đứa trẻ này phải cố gắng, làm nỗ lực. Những con chim kia chưa bao giờ nói gì với đứa trẻ rằng, “Nhìn đây, chúng tôi đang hót ở đây. Chăm chú vào!” Điều đó đơn giản xảy ra bởi vì nó có hấp dẫn sâu sắc cho đứa trẻ này. Bảng đen xấu thế và thầy giáo này có vẻ nghiêm khắc thế, và toàn thể việc này bị ép buộc. Nó sẽ cố - nhưng bằng nỗ lực không ai có thể thiền được. Lặp đi lặp lại tâm trí sẽ trượt đi. Bao nhiêu điều đang xảy ra bên ngoài phòng: đột nhiên chó bắt đầu sủa hay người ăn xin đi qua đang hát, hay ai đó đang chơi ghi ta. Hàng triệu thứ đang xảy ra bên ngoài và nó phải đưa chú ý của nó quay đi quay lại vào bảng đen, vào phòng học xấu xí.

Chúng ta đã làm cho trường giống như nhà tù. Ở Ấn Độ, nhà trường và nhà tù có cùng mầu, mầu đỏ. Phòng học xấu. Chẳng cái gì hấp dẫn ở đó: không đồ chơi, không âm nhạc, không cây cối, không chim chóc - chẳng có cái gì. Lớp học được ngụ ý để áp đặt chú ý của bạn. Bạn phải học cách tập trung.

Và đây là khác biệt giữa tập trung và thiền: tập trung là thứ bị áp đặt, thiền là tự nhiên. Patanjali nói,

Cũng vậy, thiền về bất kì cái gì hấp dẫn ông.

Thế thì, một cách tự phát, toàn thể bản thể bạn bắt đầu tuôn chảy. Cứ nhìn vào mặt người yêu của bạn mà xem. Trong mắt cô ấy, thiền đi.

Thầy giáo tôn giáo bình thường sẽ nói, “Ông đang làm gì vậy? Đây là thiền sao?” Họ dạy không nghĩ tới người yêu của bạn trong khi bạn thiền. Họ nghĩ rằng đây là sao lãng. Và đây là điểm tinh tế cần được hiểu: không có sao lãng trong thế giới. Nếu bạn làm nỗ lực phi tự nhiên, thế thì có sao lãng - bạn tạo ra chúng. Toàn thể bản thể bạn muốn quan sát khuôn mặt vợ bạn, chồng bạn, con bạn, và thầy giáo tôn giáo nói, “Đây là cám dỗ, đây là những thứ gây sao lãng. Ông đi tới đền thờ, tới nhà thờ đi; thiền trên cây cột chữ thập.” Bạn thiền về cây cột chữ thập: bạn cứ nhớ đi nhớ lại người yêu của bạn. Bây giờ khuôn mặt của người yêu trở thành việc sao lãng. Không phải nó là sao lãng đâu - không có gì đặc biệt trong thiền về cây chữ thập; bạn đơn giản ngu xuẩn. Cần gì đi và thiền về cây chữ thập? Nếu nó hấp dẫn bạn điều đó là tốt, nhưng không có sự cần thiết. Chẳng có phẩm chất đặc biệt gì trong cây chữ thập.

Thực ra, bất kì khi nào thiền xảy ra, có phẩm chất đặc biệt. Thiền đem tới phẩm chất đặc biệt. Nó không ở trong đối thể, nó ở trong bạn. Khi bạn thiền về cái gì đó bạn đưa bản thể bên trong của bạn cho nó. Đột nhiên nó trở thành thiêng liêng, linh thiêng. Mọi thứ không linh thiêng; thiền làm cho chúng thành linh thiêng. Bạn có thể thiền về tảng đá, và đột nhiên tảng đá trở thành ngôi đền. Không Phật nào đẹp thế như tảng đá đó khi bạn thiền về nó. Thiền là gì? Nó đang mưa rào lên tảng đá bằng tâm thức của bạn. Nó đi quanh tảng đá, bị cuốn hút, ở sâu trong hài hoà tới mức chiếc cầu có đó giữa bạn và tảng đá. Lỗ hổng biến mất, bạn được bắc cầu. Thực ra, bạn không biết ai là người quan sát và ai là cái được quan sát. Người quan sát trở thành cái được quan sát, cái được quan sát trở thành người quan sát. Bây giờ bạn không biết ai là đá và ai là thiền nhân. Đột nhiên các năng lượng gặp gỡ và quyện lẫn, và có ngôi đền. Đừng tạo ra sao lãng không cần thiết - thế thì bạn trở nên khổ.

Ai đó ở đây và người đó đã làm kiểu mật chú nào đó trong nhiều năm, và người đó nói, “Sao lãng tới lặp đi lặp lại.”

Tôi hỏi, “Sao lãng là gì?”

Vợ anh ta đã chết và anh ta yêu cô ấy lắm. Và tôi thường biết người đàn bà này; cô ấy thực sự là người đẹp. Anh ta chưa bao giờ lấy vợ lần nữa. Anh ta thực sự yêu cô ấy. Không người đàn bà nào khác đã bao giờ hấp dẫn anh ta. Bây giờ cô ấy chết và trống rỗng có đó, và anh ta cảm thấy cô đơn. Bởi vì cô đơn này anh ta tới thầy giáo nào đó, “Làm sao gạt bỏ được kí ức về vợ tôi?” Thế là ông ấy cho anh ta câu mật chú. Bây giờ, anh ta tụng mật chú này trong ít nhất ba năm, và đột nhiên, lặp đi lặp lại trong khi anh ta đang tụng mật chú như robot, vợ tới, khuôn mặt xuất hiện. Anh ta đã không có khả năng quên đi người vợ. Mật chú này đã tỏ ra không đủ mạnh, cho nên anh ta đã ở đây, rất khổ. Anh ta nói, “Ba năm đã trôi qua và tôi bao giờ cũng bị ám ảnh bởi kí ức về cô ấy, và dường như là tôi không thể nào gạt bỏ được nó. Và ngay cả câu mật chú này đã không giúp gì được. Tôi đã từng làm nó trong ba năm, một cách thực sự và tôn giáo.”

Tôi nói, “Bạn là kẻ ngu. Không cần làm mật chú này. Lặp lại tên vợ bạn; làm cho nó thành mật chú đi. Để ảnh của cô ấy trước bạn: nhìn vào tấm ảnh, làm cho nó thành hình ảnh của điều thiêng liêng.”

Anh ta nói, “Thầy nói gì vậy? Cô ấy là sự sao lãng của tôi.”

Cho nên tôi nói, “Làm sao lãng của bạn thành thiền của bạn đi. Sao tạo ra xung đột?”

Sao lãng có thể được làm thành chính đối thể của thiền; và nó là sao lãng bởi vì có hấp dẫn nào đó sâu bên dưới, hài hoà nào đó. Đó là lí do tại sao mật chú này đã tỏ ra bất lực, vô tích sự, bởi vì mật chú này chính là bị áp đặt quá mức. Ai đó nói lời nào đó và bạn lặp lại nó, và lời này chẳng có hấp dẫn gì cho bạn. Nó chưa bao giờ tồn tại cho bạn trước đây, nó không có gốc rễ trong bạn. Vợ là rất sâu. Yêu là sâu hơn bất kì mật chú nào, cho nên tại sao phí thời gian của bạn? Anh ta nói, “Tôi sẽ thử.” Và chỉ sau vài ngày anh ta đã viết một bức thư, rằng “Điều này thực là tốt! Tôi cảm thấy bình thản thế và an bình thế. Và thực sự, vợ tôi đẹp thế. Không cần nghĩ rằng cô ấy làm sao lãng tôi.”

Nhớ điều này, bởi vì bạn có thể đang làm những điều như điều đó. Bất kì khi nào bạn cảm thấy cái gì đó đang làm sao lãng, điều đó đơn giản chỉ ra rằng bạn tự nhiên bị hấp dẫn tới điều đó, không gì khác. Cho nên tại sao tạo ra xung đột! - đi theo cùng hướng đi; làm nó thành đối thể của thiền. Cứ tự nhiên, đừng kìm nén và đừng tạo ra xung đột và bạn sẽ đạt tới.

Không ai đã bao giờ đạt tới qua xung đột. Xung đột sẽ tạo ra nhân cách chia chẻ. Đi theo hấp dẫn tự nhiên đi; thế thì bạn là một, thế thì bạn là cái toàn thể, thế thì bạn là cùng nhau. Thế thì bạn là một mảnh, không phải là ngôi nhà bị phân chia chống lại bản thân nó. Và khi bạn đi như một mảnh, có điệu vũ trong bước chân bạn và không có gì không là thiêng liêng.

Bạn có thể ngạc nhiên - nó xảy ra:

Một sư Phật giáo vĩ đại, Nagarjuna, ở lại một làng nhỏ. Ai đó tới... ai đó trở nên bị rất hấp dẫn tới ông ấy. Nhưng người này nói, “Phong cách sống của ông, cách ông đi như hoàng đế trong áo choàng của kẻ ăn xin, hấp dẫn sâu sắc lắm. Tôi cũng muốn trở thành người tôn giáo, nhưng có rắc rối. Tôi có một con bò, và tôi yêu nó lắm. Nó đẹp và tôi không thể rời được nó.”

Mỗi con bò... Người đó không vợ, không con, người đó chưa bao giờ lấy vợ, nhưng người đó yêu con bò này. Người đó cảm thấy chút ít ngu xuẩn khi người đó nói điều này. Người đó nói, “Vì tôi biết ông sẽ hiểu, đó là lí do tại sao tôi nói điều đó. Nhưng đây là toàn thể rắc rối của tôi - gắn bó nhiều thế với con bò này. Tôi đã nuôi nó lớn lên và nó đã trở một với tôi và nó yêu tôi. Cho nên phải làm gì?”

Thế là Nagarjuna nói, “Không cần đi chỗ nào cả. Nếu ai đó có tình yêu với ai đó sâu sắc thế, vậy thì không cần đi đâu cả. Làm tình yêu này thành thiền của ông. Thiền về con bò này.”

Đừng tạo ra xung đột nào. Nhớ lấy, nếu yêu và thiền trong xung đột, thiền sẽ bị đánh bại. Yêu sẽ thắng vì yêu đẹp thế. Thiền có thể thắng chỉ trên đôi cánh của yêu. Dùng yêu như phương tiện đi.

Đây là điều Patanjali ngụ ý: Cũng vậy, thiền về bất kì cái gì hấp dẫn ông. Dù nó là bất kì cái gì; tôi không làm ra phân biệt. Và không cần níu bám lấy một đối thể, bởi vì đối thể có thể thay đổi. Sáng nay bạn có thể cảm thấy bạn yêu con bạn, và ngày mai bạn có thể không cảm thấy. Thế thì đừng tạo ra xung đột nào. Bao giờ cũng tìm bất kì chỗ nào tình yêu của bạn đang tuôn chảy; cưỡi lên tình yêu của bạn. Hôm nay nó là đoá hoa, ngày mai nó là đứa trẻ, ngày kia nó là mặt trăng - điều đó không phải là vấn đề; mọi đối thể đều đẹp. Dù hấp dẫn của bạn ở bất kì đâu, tuôn chảy tự nhiên đi, cưỡi lên nó, thiền về nó. Nhấn mạnh là vào cái toàn thể, không phân chia. Trong việc không bị phân chia của bạn, thiền nở hoa.

Vậy, nhà yogi trở thành người chủ của tất cả, từ nhỏ vô cùng tới vô hạn.

Từ cái nhỏ nhất tới cái lớn nhất, người đó trở thành người chủ của tất cả. Thiền là cánh cửa tới quyền năng vô hạn. Thiền là cánh cửa tới siêu thức.

Bạn là ý thức: đi vào trong chiều sâu của vô thức. Đó là đi vào trong tầng ngầm của bản thể bạn. Thu lấy ngày càng nhiều nhận biết để cho bạn có thể đi vào trong giấc ngủ, trong mơ. Bắt đầu bằng thu thập nhận biết trong những giờ thức của bạn; điều đó sẽ giúp cho bạn đi vào trong vô thức. Thế rồi thu lấy nhiều nhận biết trong vô thức; điều đó sẽ giúp bạn đi vào trong siêu thức. Năng lượng sẽ được cần tới. Năng lượng của bạn ngay bây giờ chỉ như ánh lửa le lói - không đủ. Tạo ra nhiều năng lượng hơn qua nhận biết đi.

Điều đó cũng giống như bạn đun nước, hay bạn đun đá, nó chảy ra. Ở mức nhiệt nào đó nó trở thành nước. Thế thì bạn phải đun nó thêm nữa nếu bạn muốn nó bay hơi. Thế thì cứ đun tiếp. Thế rồi đến độ nào đó, một trăm độ, đột nhiên nó lấy cú nhảy và bay hơi. Lượng đổi thành chất. Việc đổi lượng trở thành chất. Dưới độ nào đó nó là đá, bên ngoài độ đó nó trở thành nước. Lại dưới độ nào đó nó vẫn còn là nước; bên ngoài độ đó nó bay hơi, trở thành hơi. Khi nó là đá nó gần như chết và đóng - lạnh lẽo, không đủ ấm để sống động. Khi nó là nước nó tuôn chảy hơn, sống động hơn, không đóng. Nó đã chảy ra, nó ấm hơn. Nhưng nước đi xuống dưới. Khi nó bay hơi chiều hướng đã thay đổi. Nó không còn theo chiều ngang, nó trở thành chiều đứng; nó đi lên.

Đầu tiên trở nên ngày một tỉnh táo trong những giờ thức. Điều đó sẽ mang bạn tới độ nóng nào đó. Nó thực sự là độ nóng bên trong nào đó, nhiệt độ nào đó của tâm thức bạn. Điều đó sẽ giúp bạn đi vào trong vô thức. Thế rồi trở nên ngày một ý thức hơn trong vô thức. Nhiều nỗ lực sẽ được cần, nhiều năng lượng sẽ được tạo ra. Thế rồi đột nhiên một ngày nào đó bạn sẽ thấy bạn đang đi lên; bạn đã trở thành vô trọng lượng. Bây giờ sức hút không ảnh hưởng tới bạn. Bạn trở thành siêu thức.

Siêu thức có mọi quyền năng: nó là toàn năng, nó là toàn thức, nó là toàn diện. Siêu thức là ở mọi nơi. Siêu thức có mọi quyền năng mà là có thể, và siêu thức thấy mọi thứ - nó đã trở thành sáng tỏ tuyệt đối về viễn kiến.

Đó là điều Patanjali nói:

Vậy, nhà yogi trở thành người chủ của tất cả, từ nhỏ vô cùng tới vô hạn.

Đủ cho hôm nay.

Xem tiếp Chương 2 - Quay về Mục lục Tập 3