Chương 2. Khu biệt trong mọi thứ

Yoga: Alpha và Omega (Tập 6)

Bài giảng về Kinh Yoga của Patanjali

Chương 2. Khu biệt trong mọi thứ

Câu hỏi thứ nhất

Thầy nói nhiều cho chúng tôi về satsang, sống trong sự hiện diện của người chứng ngộ, người được giải thoát là quan trọng làm sao. Vậy mà nhiều sannyasin của thầy dành hầu hết kiếp sống của họ ở xa khỏi thầy. Nếu điều đó là tuỳ ở thầy thì liệu thầy có để tất cả chúng tôi sống ở đây, ở Pune cùng thầy mọi lúc không?

Không. Bởi vì ở trong sự hiện diện quá nhiều có thể là quá liều. Thay vì giúp đỡ nó có thể cản trở bạn. Mọi thứ bao giờ cũng phải ở trong tỉ lệ và trong cân bằng. Có thể khi cái gì đó là ngọt, bạn có thể ăn nhiều nó hơn là bạn đáng phải ăn. Bạn có thể quên mất nhu cầu của bạn; bạn có thể nhét quá nhiều vào bản thân bạn. Và satsang là dịu ngọt, nó là thứ ngọt ngào nhất trên thế giới này. Thực ra nó là rượu... bạn có thể trở thành người say. Điều đó sẽ không giải thoát cho bạn; điều đó sẽ tạo ra tù túng mới.

Ở gần thầy có thể hoặc trở thành tù túng hoặc giải thoát, điều đó là tuỳ. Chỉ bởi việc ở gần, không nhất thiết là bạn sẽ được giải thoát: bạn có thể bị khó tiêu; và bạn có thể trở nên bị nghiện với sự hiện diện. Không, điều đó là không tốt. Bất kì khi nào tôi cảm thấy rằng ai đó cần không gian của riêng người đó, bất kì khi nào tôi cảm thấy rằng ai đó cần đi xa khỏi tôi, tôi phái người đó đi. Điều tốt là tạo ra cơn đói, thế thì no đi sâu. Và nếu bạn ở cùng tôi quá nhiều thậm chí bạn có thể trở nên quên lãng về tôi. Không chỉ khó tiêu, bạn có thể hoàn toàn quên mất tôi.

Mới hôm nọ Sheela đã nói rằng khi cô ấy ở Mĩ cô ấy ở gần tôi hơn. Bây giờ cô ấy ở đây cô ấy cảm thấy bị ném ra xa xôi. Chuyện đó xảy ra thế nào? Cô ấy bị rắc rối nhiều, phân vân. Điều đó là đơn giản. Khi cô ấy ở Mĩ cô ấy thường xuyên nghĩ về tôi, về tới đây để ở gần tôi. Cô ấy sống trong mơ. Trong giấc mơ đó cô ấy cảm thấy gần với tôi. Bây giờ cô ấy ở đây, làm sao cô ấy mơ được? Tôi ở đó trong thực tại; mơ không còn được cần nữa. Và tôi ở đây nhiều tới mức cô ấy bắt đầu quên về tôi - đó là lí do tại sao cô ấy cảm thấy xa xôi thế.

Mọi sự là phức tạp. Thỉnh thoảng tôi phái bạn đi xa để cảm thấy tôi nhiều hơn. Điều đó là được cần tới. Sự tách rời được cần để cho bạn có thể lại gần lần nữa. Phải có nhịp điệu của việc ở cùng thầy và không ở cùng thầy. Trong nhịp điệu đó nhiều khả năng mở ra bởi vì, chung cuộc, bạn phải theo nhịp độ riêng của bạn. Thầy không thể ở cùng bạn mãi mãi và mãi mãi được. Một ngày nào đó đột nhiên tôi sẽ biến mất - "cát bụi về với cát bụi." Bạn sẽ không có khả năng dò dẫm tìm tôi. Thế thì, nếu bạn đã trở nên quá nghiện tôi và bạn không thể ở cùng tôi, bạn sẽ khổ, khổ không cần thiết. Và tôi ở đây không phải để cho bạn khổ; tôi ở đây để làm cho bạn ngày một phúc lạc hơn. Thỉnh thoảng điều tốt là bạn đi xa trong thế giới, có không gian riêng của bạn, đi vào trong nó, sống trong nó.

Và bất kì cái gì bạn đã thu được ở đây với tôi, thử nó trong cuộc sống đi, bởi vì đạo tràng không trong cuộc sống. Đạo tràng nhiều nhất có thể là kỉ luật; nó không phải là cuộc sống thay thế. Nhiều nhất nó có thể là trường học nơi bạn có vài thoáng nhìn. Thế rồi bạn mang những thoáng nhìn đó vào thế gian - có tiêu chí, phép thử. Nếu chúng chứng tỏ là thực ở đó, chỉ thế thì chúng mới là thực.

Sống trong đạo tràng, sống với người được giải thoát, sống trong trường năng lượng của người đó, bạn có thể bị lừa nhiều lần rằng bạn đã đạt tới cái gì đó. Nó có thể không phải là thành đạt của bạn; nó có thể chỉ bởi vì từ trường mà bạn chạm vào chiều hướng mới. Nhưng khi tôi không ở đó và bầu không khí của đạo tràng không có đó và bạn đi vào trong thế giới thường ngày, thế giới của thị trường, văn phòng, xưởng máy - nếu bạn có thể mang mục đích mà bạn đã đạt tới ở đây và nó không bị quấy rối, thế thì thực sự bạn đã đạt tới cái gì đó. Bằng không bạn có thể sống ở đây trong mơ, trong ảo tưởng.

Không, nếu như có thể cho tôi có tất cả các bạn ở đây, thế thì tôi nữa cũng sẽ phái bạn đi rồi. Tôi chắc thực tại đã làm như tôi đang làm bây giờ; chắc sẽ chẳng có thay đổi. Điều này đích xác là hữu ích như nó vậy.

Đừng cảm thấy bị tổn thương khi tôi phái bạn đi xa - bạn cần điều đó. Và đừng cảm thấy quá tự hào khi tôi bảo bạn ở đây - điều đó nữa là một nhu cầu. Cả hai đều là nhu cầu. Và đừng làm thành nguyên tắc cố định, bởi vì mọi sự là rất phức tạp, và mọi cá nhân đều duy nhất.

Thỉnh thoảng tôi cho phép ai đó được ở đây bởi vì người đó chết thế, người đó cần thời gian lâu hơn để tiến hoá. Ai đó tiến hoá sớm thế - thế thì trong vòng vài tuần tôi nói, "Đi đi." Cho nên chỉ ở đây đừng cảm thấy tự hào, và đừng cảm thấy bị tổn thương nếu tôi phái bạn đi xa. Thỉnh thoảng tôi giữ lại ai đó vì người đó rất cân bằng và chưa có sợ gì rằng người đó sẽ ăn quá nhiều, trở thành nạn nhân của bệnh ăn quá nhiều; thế thì tôi cho phép người đó.

Thỉnh thoảng khi ai đó, tôi cảm thấy, đã đạt tới cái gì đó, thế nữa tôi cũng phái người đó đi; bởi vì chỉ thế giới mới có thể là bằng chứng liệu bạn đã đạt tới hay không. Ở chỗ cô lập của đạo tràng, trong bầu không khí khác, bạn có thể có các thoáng nhìn bởi vì bạn trở thành một phần của tâm trí tập thể, cái tồn tại ở đây. Bạn bắt đầu cưỡi lên những con sóng của tôi; chúng có thể không phải là của bạn. Nhưng khi bạn về nhà bạn phải cưỡi lên con sóng riêng của bạn - có thể nhỏ, nhưng tốt hơn bởi vì chúng là của bạn, đúng hơn với bạn, và chung cuộc một mình chúng phải đưa bạn sang bờ bên kia. Tôi chỉ có thể chỉ ra con đường.

Thầy không nên trở thành sự lệ thuộc; và rất dễ dàng cho thầy trở thành sự lệ thuộc. Yêu bao giờ cũng có thể được chuyển đổi vào lệ thuộc. Nó bao giờ cũng có thể trở thành việc tù túng. Yêu nên là tự do; nó nên giúp bạn được giải thoát khỏi mọi trói buộc và lệ thuộc. Cho nên tôi phải giữ cho bản thân tôi liên tục tỉnh táo: ai phải được phái đi, ai phải được phép ở lại đây, và bao nhiêu.

Nhịp điệu là cần - thỉnh thoảng ở cùng tôi và thỉnh thoảng không ở cùng tôi. Một ngày sẽ tới, các bạn sẽ cảm thấy như một. Thế thì tôi sẽ hạnh phúc ở cùng bạn. Dù ở cùng tôi hay không cùng tôi bạn vẫn còn là một; dù ở đây trong đạo tràng, thiền, hay làm việc trong bãi chợ bạn vẫn còn là một - không cái gì chạm vào bạn; bạn ở trong thế giới nhưng thế giới không ở trong bạn: thế thì bạn làm cho tôi hạnh phúc. Thế thì bạn được hoàn thành.

Câu hỏi thứ hai

Tại sao thầy dường như bỏ không duy trì hôn nhân và vậy mà vẫn bảo mọi người kết hôn?

Đây là từ Anurag. Với tôi, hôn nhân là thứ chết. Nó là một thể chế, và bạn không thể sống được trong thể chế; chỉ người điên mới sống trong các thể chế. Nó là cái thay thế cho tình yêu. Yêu là nguy hiểm: sống trong yêu là được sinh ra trong bão tố, luôn luôn. Bạn cần dũng cảm và bạn cần nhận biết, và bạn sẵn sàng cho bất kì cái gì. Không có an ninh trong yêu; yêu là bất an. Hôn nhân là an ninh: văn phòng đăng kí kết hôn, toà án đằng sau nó. Nhà nước, xã hội, tôn giáo - họ tất cả đứng sau nó. Hôn nhân là hiện tượng xã hội. Yêu có tính cá nhân, cá thể, thân thiết.

Bởi vì yêu là nguy hiểm, bất an ninh... Và không ai biết yêu sẽ đưa tới đâu. Nó cũng giống như mây - di chuyển không đích đến. Yêu là đám mây ẩn kín, chẳng biết ở đâu. Không ai biết nó ở đâu vào bất kì khoảnh khắc thời gian nào. Không dự đoán được - không nhà chiêm tinh nào có thể dự đoán được cái gì về yêu. Về hôn nhân thì sao? - nhà chiêm tinh rất, rất có ích; họ có thể tiên đoán được.

Con người phải tạo ra hôn nhân bởi vì con người sợ cái không biết. Trên mọi mức độ của cuộc sống và sự tồn tại, con người đã tạo ra những cái thay thế: với yêu có hôn nhân; với tôn giáo thực có các giáo phái - chúng giống như hôn nhân. Hindu giáo, Mô ha mét giáo, Ki tô giáo, Jaina giáo - chúng không phải là tôn giáo thực. Tôn giáo thực không có tên; nó giống như tình yêu. Nhưng bởi vì yêu là nguy hiểm và bạn sợ tương lai thế, bạn muốn có an ninh nào đó. Bạn tin vào công ti bảo hiểm hơn là vào cuộc sống. Đó là lí do tại sao bạn đã tạo ra hôn nhân.

Hôn nhân thường hằng hơn tình yêu. Tình yêu có thể vĩnh hằng, nhưng nó không thường hằng. Nó có thể liên tục mãi mãi và mãi mãi, nhưng không có cần thiết bên trong cho nó tiếp tục. Nó giống như đoá hoa: nở vào buổi sáng, đến tối mất rồi. Nó không giống như tảng đá. Hôn nhân thường hằng hơn; bạn có thể dựa vào nó. Trong thời đại cũ nó sẽ có ích.

Nó là cách né tránh khó khăn, nhưng bất kì khi nào bạn né tránh khó khăn và thách thức bạn đã né tránh cả trưởng thành nữa. Người có hôn nhân không bao giờ trưởng thành. Người yêu trưởng thành, bởi vì họ phải gặp gỡ thách thức mọi khoảnh khắc - và không có an ninh. Họ phải tạo ra hiện tượng bên trong. Có an ninh bạn không cần bận tâm tạo ra cái gì; xã hội giúp đỡ.

Hôn nhân là hình thức, là trói buộc pháp lí. Tình yêu là của trái tim; hôn nhân là của tâm trí. Đó là lí do tại sao tôi chưa bao giờ thiên về hôn nhân.

Nhưng câu hỏi này vẫn còn thích hợp, liên quan, bởi vì thỉnh thoảng tôi bảo mọi người cứ kết hôn. Hôn nhân là địa ngục, nhưng thỉnh thoảng mọi người cần nó. Phải làm gì? Cho nên tôi phải bảo mọi người cứ vào hôn nhân đi.

Họ cần trải qua địa ngục của nó, và họ không thể hiểu được địa ngục của nó chừng nào họ còn chưa trải qua nó. Tôi không nói rằng trong hôn nhân tình yêu không thể phát triển; nó có thể phát triển, nhưng không có sự cần thiết về nó. Tôi không nói rằng trong tình yêu hôn nhân không thể phát triển được; nó có thể phát triển, nhưng không có sự cần thiết, không có sự cần thiết logic trong nó.

Yêu có thể trở thành hôn nhân, nhưng thế thì nó là một loại hôn nhân khác toàn bộ: nó không phải là một hình thức xã hội, nó không phải là thể chế, nó không phải là trói buộc. Khi yêu trở thành hôn nhân nó nghĩa là hai cá nhân quyết định sống cùng nhau - nhưng trong tự do tuyệt đối, không sở hữu lẫn nhau. Yêu là không sở hữu; nó cho tự do. Khi yêu phát triển thành hôn nhân, hôn nhân không phải là điều bình thường. Nó là tuyệt đối phi thường. Nó không liên quan gì tới văn phòng đăng kí. Bạn có thể cần văn phòng đăng kí, trừng phạt của xã hội có thể được cần, nhưng đấy chỉ là ở ngoại vi; chúng không phải là cốt lõi trung tâm của nó. Trong trung tâm có trái tim, trong trung tâm có tự do.

Và thỉnh thoảng từ hôn nhân tình yêu cũng có thể phát triển, nhưng điều đó hiếm khi xảy ra. Từ hôn nhân hiếm khi tình yêu xảy ra. Nhiều nhất là sự thân mật quá đáng. Nhiều nhất, một loại nào đó của thông cảm, không phải là yêu. Yêu là đam mê; thông cảm là đờ đẫn. Yêu là sống động; thông cảm chỉ làng nhàng, hờ hững.

Nhưng tại sao tôi bảo mọi người cứ kết hôn? Khi tôi thấy rằng họ theo đuổi an ninh, khi tôi thấy rằng họ theo đuổi thưởng phạt của xã hội, khi tôi thấy họ sợ, khi tôi thấy rằng họ không thể đi vào trong yêu nếu hôn nhân không có đó, thế thì tôi bảo họ đi vào trong nó - nhưng tôi sẽ cứ giúp họ đi ra ngoài nó. Tôi sẽ cứ giúp họ siêu việt nó. Hôn nhân nên được siêu việt lên; chỉ thế thì hôn nhân thực mới xảy ra. Hôn nhân nên bị quên đi hoàn toàn. Thực ra người mà bạn đã từng yêu bao giờ cũng nên là người lạ và không bao giờ nên bị coi là đương nhiên có đấy. Khi hai người sống như người lạ, có cái đẹp của nó, cái đẹp rất đơn giản, hồn nhiên của nó. Và khi bạn sống với ai đó như người lạ...

Và mọi người đều là người lạ. Bạn không thể biết được một người. Tri thức là rất hời hợt; con người là rất sâu lắng. Con người là bí ẩn vô hạn. Đó là lí do tại sao chúng ta nói mọi người đều mang thượng đế bên trong. Làm sao bạn có thể biết được thượng đế? Nhiều nhất bạn có thể chạm tới ngoại vi. Bạn càng biết nhiều về con người, bạn sẽ càng trở nên khiêm tốn hơn - bạn sẽ càng cảm thấy rằng bí ẩn là không thể động đến được. Thực ra bí ẩn trở nên ngày càng sâu hơn. Bạn càng biết nhiều, bạn càng ít cảm thấy rằng bạn biết hơn.

Nếu những người yêu thực sự trong tình yêu, họ sẽ không bao giờ thu người khác thành thực thể đã biết; bởi vì những điều duy nhất có thể được biết - con người không thể được biết. Chỉ đồ vật mới có thể trở thành một phần của tri thức. Con người là bí ẩn - bí ẩn lớn nhất có đó.

Siêu việt trên hôn nhân đi. Vấn đề không phải là pháp lí, hình thức, gia đình - mọi thứ đó đều vô nghĩa. Được cần đấy, bởi vì bạn sống trong xã hội, nhưng siêu việt lên; đừng bị kết thúc ở cái đó. Và đừng cố sở hữu con người. Đừng bắt đầu cảm thấy rằng người khác là chồng - bạn đã thu cái đẹp của người này thành một vật xấu xí: chồng. Đừng bao giờ nói rằng người đàn bà này là vợ bạn - người lạ không còn đó nữa; bạn đã thu nó về mức độ rất trần tục, về mức độ rất bình thường của đồ vật. Vợ và chồng thuộc vào thế giới. Người yêu thuộc về bờ bên kia.

Nhớ tính thiêng liêng và linh thiêng của người khác. Đừng bao giờ đụng chạm tới nó; đừng bao giờ xâm phạm nó. Người yêu bao giờ cũng ngần ngại. Người đó bao giờ cũng cho bạn không gian để là bản thân bạn. Người đó biết ơn; người đó chưa bao giờ cảm thấy rằng bạn là tài sản của người đó. Người đó cám ơn rằng thỉnh thoảng trong những khoảnh khắc hiếm hoi bạn cho phép người đó đi vào điện thờ bên trong nhất của bạn và ở cùng bạn. Người đó bao giờ cũng cám ơn.

Nhưng chồng và vợ bao giờ cũng kêu ca phàn nàn, chưa bao giờ cám ơn - bao giờ cũng đấu tranh. Và nếu bạn quan sát đấu tranh của họ, nó là xấu. Toàn thể cái đẹp của tình yêu biến mất. Chỉ thực tại rất bình thường mới tồn tại: vợ, chồng, con cái, và những thường lệ hàng ngày. Cái không biết không còn chạm vào nó. Đó là lí do tại sao bạn sẽ thấy bụi đọng lại khắp xung quanh - vợ trông đờ đẫn, chồng trông đờ đẫn. Cuộc sống đã mất nghĩa, sự cộng hưởng, ý nghĩa. Nó không còn là thơ ca; nó đã trở thành thô.

Tình yêu là thơ ca. Hôn nhân là văn xuôi bình thường, tốt cho trao đổi bình thường. Nếu bạn mua rau cỏ, tốt; nhưng nếu bạn đang nhìn lên trời và nói với Thượng đế, không đủ - thơ ca được cần tới. Cuộc sống bình thường giống như văn xuôi. Cuộc sống tôn giáo giống như thơ ca: nhịp điệu khác, vần điệu khác, cái gì đó của cái không biết và điều bí ẩn.

Tôi không thiên về hôn nhân. Đừng hiểu lầm tôi - tôi không nói sống với những người không hôn nhân. Cứ làm bất kì cái gì xã hội muốn được làm, nhưng đừng coi nó là toàn thể. Cái đó chỉ là ngoại vi; đi ra ngoài nó đi. Và tôi bảo bạn kết hôn nếu tôi cảm thấy rằng đây là điều bạn cần.

Thực ra nếu tôi cảm thấy rằng bạn cần đi vào địa ngục tôi sẽ cho phép bạn - và đẩy bạn - đi vào địa ngục, bởi vì đó là điều bạn cần, và đó là cách bạn sẽ trưởng thành.

Câu hỏi thứ ba

Tôi đã ở đây được nhiều tuần cho tới giờ và tôi vẫn không thể đương đầu được với bí ẩn trên phố ngoài cách đóng bản thân mình lại. Cho nên bất kì cái gì tôi thư giãn trong đạo tràng cũng dường như bị mất đi khi tôi đạp xe về nhà. Xin thầy nói cái gì đó về điều này.

Tôi đã nói, và tôi đã trả lời câu hỏi này rồi. Nếu bạn ở đây vì việc tìm kiếm bên trong nào đó thì, xin bạn, trong vài ngày bạn còn ở đây cùng tôi quên thế giới đi. Nhưng dường như điều đó là khó. Cho nên bây giờ chỉ có một cách thôi - bị khổ, khổ như bạn muốn. Đi và ngồi cùng người ăn xin trên phố và kêu khóc và thật khổ vào, và được kết thúc với nó. Nếu bạn muốn địa ngục, đi vào địa ngục đi. Đây là chính thái độ bản ngã. Bạn phải nghĩ rằng đây là từ bi. Điều này là ngu xuẩn - bởi vì chỉ bằng việc bạn nhận khổ vào, không người ăn xin nào được giúp đỡ trên phố. Nếu như có một trăm người khổ, việc nhận khổ của bạn làm cho họ thành một trăm lẻ một người. Làm sao bạn có thể giúp đỡ được bằng việc bị khổ? Nhưng điều này là bản ngã ở mức sâu nào đó, nó cảm thấy thoải mái: "Mình tốt thế, từ bi thế. Mình không giống như người khắc khổ khác, chai đá; mình có trái tim. Khi mình đi qua phố, mình nhận khổ bởi vì mình thấy nghèo khổ nhiều thế khắp xung quanh." Đây là vị kỉ thiện ý - có vẻ rất trong sạch nhưng sâu bên dưới rất xấu xa.

Nhưng nếu bạn phải đi qua nó, thì đi qua nó đi. Tôi có thể làm gì được?

Bạn ở đây để tìm cái ta riêng của bạn. Đừng bỏ lỡ cơ hội này. Người ăn xin bao giờ cũng có đó; bạn có thể nhận khổ về sau. Họ không định rời bỏ thế giới này sớm thế - đừng sợ. Bạn bao giờ cũng sẽ tìm ra họ. Nếu không chỗ nào khác có, thì ở Ấn Độ bạn bao giờ cũng sẽ tìm thấy họ. Đừng lo nghĩ: bạn bao giờ cũng có thể tới Ấn Độ và nhận khổ; chẳng vội vàng gì về điều đó. Nhưng tôi sẽ không có ở đây mãi mãi đâu, nhớ lấy.

Lần sau bạn tới, người ăn xin sẽ có đó - tôi có thể không có đây. Cho nên nếu bạn có chút ít tỉnh táo, dùng cơ hội này để ở cùng tôi đi. Đừng phí hoài nó một cách ngu xuẩn. Nhưng nếu bạn cảm thấy rằng bạn không thể thoát ra được nó, thế thì cách duy nhất là quên tôi đi và đi và ở cùng những người ăn xin và nhận lấy khổ - nhiều nhất bạn có thể nhận được. Có thể đó là cách bạn có thể thoát ra khỏi nó. Bạn cần giúp đỡ; đi vào trong nó. Tôi sẽ đợi. Khi bạn được kết thúc với nó, lại đây.

Câu hỏi thứ tư

Có bí mật gì trong cách thầy có thể làm việc với nhiều người trong chúng tôi thế vào cùng một lúc?

Chẳng có bí mật nào về nó cả. Bởi vì tôi yêu bạn, bạn không nhiều thế đâu. Tình yêu của tôi bao quanh bạn, bạn trở thành một. Tôi không làm việc thực sự trên các cá nhân, thế thì chắc sẽ là khó đấy. Khi tôi nhìn bạn tôi không thấy bạn chút nào. Tôi thấy bạn chỉ là mảnh của cái toàn thể. Trong tình yêu của tôi các bạn là một. Khoảnh khắc bạn buông xuôi - bạn biến mất như một bản ngã - bạn trở thành một phần của hiện tượng bao la. Bạn như giọt nước: khi bạn buông xuôi bạn trở thành một phần của đại dương. Tôi làm việc trên đại dương, không trên giọt nước. Không có bí mật về nó.

Và, thực sự, nói rằng tôi làm việc là không hay. Đây là cách tôi hiện hữu. Nó không phải là công việc; nó đơn giản là cách tôi hiện hữu. Nó đang xảy ra. Tôi không thể làm gì khác được. Một khi bạn cho phép trái tim bạn đập rộn ràng cùng tôi, nó bắt đầu làm việc. Thực ra đó là câu hỏi cho bạn quyết định. Nếu bạn muốn tôi làm việc, đơn giản cho phép. Tôi đã làm việc rồi.

Bạn có thể là hai mươi nhăm nghìn người trên khắp thế giới - bạn có thể trở thành hai mươi nhăm chục vạn, điều đó sẽ không tạo ra khác biệt nào. Công việc của tôi vẫn còn như vậy. Cho dù toàn thế giới có được chuyển sang tính chất sannyas, công việc của tôi vẫn còn như cũ. Nó giống như đèn thắp sáng trong phòng: một người vào - ánh sáng chiếu rọi cho một người; thế rồi, mười người vào phòng. Không phải là ánh sáng bị nặng gánh thêm - khi không có ai thì thế nữa ánh sáng vẫn sáng, trong im lặng và cô đơn tuyệt đối. Một người đi vào: người đó có thể thấy. Bây giờ mười người vào: họ có thể thấy. Hàng triệu người vào và họ có thể thấy. Ánh sáng bao giờ cũng sáng ở đó; khi không có ai, thế nữa nó vẫn sáng.

Nếu không ai có đó tôi sẽ cứ vận hành theo cùng cách. Vấn đề không phải là con số, và không có bí mật cho nó. Và, thực ra, điều đó không phải là công việc. Nó đơn giản là tình yêu. Khi bạn đã đạt đến trạng thái của tình yêu, bạn đã đạt đến trạng thái của ánh sáng. Nó cứ chiếu sáng. Ngọn lửa có đó: bất kì ai sẵn sàng mở mắt ra đều có thể được lợi.

Câu hỏi thứ năm

Tôi đáng ra đã rời bỏ thầy nếu như tôi không nhận tính chất sannyas từ thầy. Hơn nữa, thầy trước đây của tôi bây giờ sẽ không chấp nhận tôi, có lẽ vậy, bởi vì tôi đã phản bội thầy và đánh mất đức tin của tôi. Dẫu sao thì tôi cũng không muốn mất đức tin vào thầy. Bây giờ tôi không khao khát chứng ngộ. Nếu thầy có thể giữ cho tôi gắn với chân thầy, thì tôi nghĩ thầy đã làm nghĩa vụ của thầy là một guru.

Nhiều điều phải được hiểu; chúng sẽ có ích.

Điều thứ nhất: Tôi chẳng có nghĩa vụ phải hoàn thành với bất kì ai. Nghĩa vụ là từ dơ bẩn, từ tục tĩu với tôi, bẩn nhất. Yêu không phải là nghĩa vụ. Bạn tận hưởng, khi bạn yêu việc giúp đỡ người khác. Nó không phải là nghĩa vụ, không phải là gánh nặng. Không ai buộc tôi làm bất kì cái gì. Tôi không có nghĩa vụ theo bất kì cách nào để làm nó - chỉ tình yêu vận hành.

Khi tình yêu chết, nghĩa vụ bước vào. Bạn nói với mọi người, "Nghĩa vụ của tôi là đi và làm việc trong văn phòng bởi vì tôi đã kết hôn và tôi đã có con và nghĩa vụ phải được hoàn thành." Bạn không yêu vợ bạn, bạn không yêu con bạn - do đó từ "nghĩa vụ" trở thành có nghĩa. Mẹ già của bạn sắp chết và bạn nói, "Đây là nghĩa vụ, tới và hầu mẹ." Bạn không yêu mẹ bạn. Nếu bạn yêu, làm sao bạn có thể dùng từ "nghĩa vụ" được?

Một cảnh sát đứng trên đường đang thực hiện nghĩa vụ của anh ta. Đúng, anh ta không yêu những người đang tạo ra hỗn loạn trong giao thông. Khi bạn đi tới văn phòng, bạn đang làm nghĩa vụ, việc làm, nhưng nếu bạn nói bạn đang hoàn thành nghĩa vụ của bạn với con cái, bạn đang phạm tội bằng việc dùng từ này. Bạn không yêu con bạn; bạn đã bị nặng gánh rồi.

Không, tôi không có nghĩa vụ nào để hoàn thành. Tôi yêu bạn, do đó nhiều điều xảy ra. Thậm chí chẳng có gì để cám ơn đối với tôi vì tôi không có làm nghĩa vụ nào cả. Khi tôi làm một nghĩa vụ, bạn sẽ phải cám ơn tôi. Điều này đơn giản là tình yêu.

Thực ra, tôi cám ơn bạn rằng bạn đã cho phép tình yêu của tôi được mưa rào lên bạn. Bạn có thể bác bỏ chứ. Và đây là bí mật của tình yêu: bạn càng yêu, nó càng phát triển thêm. Bạn càng chia sẻ nó, dòng suối sống động càng mở ra nhiều hơn và việc tuôn chảy càng nhiều hơn và nó sẵn sàng để được chia sẻ. Bạn càng cho nhiều, bạn càng có nhiều. Tôi không mệt mỏi. Tôi không bị nó đè nặng theo bất kì cách nào. Nó là đẹp.

Điều đầu tiên: tôi không có nghĩa vụ nào phải hoàn thành với bạn cả. Nếu bạn muốn có guru, người có nghĩa vụ phải hoàn thành, bạn đã tới sai người. Đi đâu đó khác đi. Có nhiều guru đang hoàn thành các nghĩa vụ lớn. Tôi đơn giản tận hưởng bản thân tôi. Sao tôi phải hoàn thành nghĩa vụ nào? Tôi vui sướng trong bản thân tôi, và bất kì cái gì tôi làm cũng đều là vui sướng, lễ hội.

"Tôi đáng ra đã bỏ thầy nếu như tôi không nhận tính chất sannyas từ thầy." Nếu ý tưởng này tới, bạn đã bỏ đi rồi. Về mặt vật lí bạn có thể còn treo quanh đây, điều đó là vô nghĩa. Nếu bạn nói, "Tôi đáng ra đã bỏ thầy nếu như tôi không nhận tính chất sannyas từ thầy," bạn đã bỏ đi rồi và tính chất sannyas là vô giá trị. Xin trả nó lại đi - bởi vì nó là tù túng. Bạn nói, "Tôi đáng ra đã bỏ " - bây giờ, cái tính chất sannyas đó đang tạo ra trói buộc lên bạn. Vứt nó đi. Tôi ở đây để giải thoát cho bạn, không để trói buộc bạn. Quên nó đi.

"Hơn nữa, thầy trước đây của tôi bây giờ sẽ không chấp nhận tôi, có lẽ vậy, bởi vì tôi đã phản bội thầy và đánh mất đức tin của tôi." Điều đó dành cho bạn quyết định. Bạn có thể đi tới thầy mới nếu thầy cũ sẽ không chấp nhận bạn, hay bạn có thể đi và thử lần nữa. Nếu thầy cũ thực sự là thầy thì ông ấy sẽ chấp nhận cả nghìn lẻ một lần, bởi vì khi đệ tử phản bội, chả có gì mấy để mà làm ồn ào lên cả. Điều đó gần như là tự nhiên. Không thể mong đợi nhiều hơn từ người dốt nát. Đi và thử với thầy cũ đi. Có thể ông ấy đang đợi bạn. Và nếu ông ấy không thể tha thứ được thì ông ấy không phải là thầy; thế thì đi tìm thầy ở đâu đó khác.

Và, "Dẫu sao thì tôi cũng không muốn mất đức tin vào thầy." Bạn đã đánh mất nó rồi. Thực ra bạn chưa bao giờ có nó cả, bởi vì một khi bạn có đức tin làm sao bạn có thể đánh mất nó được? Khó hiểu, nhưng một khi bạn có đức tin bạn không thể làm mất nó được. Nó không phải là cái gì đó mà có thể rút lại. Ai sẽ rút lại nó? Đức tin nghĩa là bạn buông xuôi bản ngã. Đây có thể là hành động cuối cùng của bản ngã. Đã buông xuôi, làm sao bạn có thể rút lại nó được? Nếu bạn có thể rút lại nó, buông xuôi không phải là buông xuôi chút nào - bạn đang chơi chữ, nhưng bạn không biết nó nghĩa là gì. Nếu bạn buông xuôi, là một người buông xuôi thì nó phải là toàn bộ và chung cuộc - hoàn toàn chung cuộc. Không có cách nào rút lại cả.

"Dẫu sao thì tôi cũng không muốn mất đức tin vào thầy." Sao ý tưởng này nảy sinh? Bạn không có đức tin; bạn đã đánh mất nó. Thực ra bạn chưa bao giờ có nó. Điều này sẽ có vẻ ngược đời, nhưng điều này là đúng: Duy nhất đức tin có thể bị mất là cái chưa bao giờ có ngay chỗ đầu tiên. Nếu bạn không có đức tin bạn có thể làm mất nó; nếu bạn có, không có khả năng nào để mất. Hoàn toàn không thể nào đánh mất nó được, bởi vì trong đức tin bạn đã đánh mất bản thân bạn - bây giờ không ai đứng đằng sau người có thể rút nó lại và về nhà.

"Bây giờ tôi không khao khát chứng ngộ." Bạn đang khao khát đấy chứ; bằng không cần gì bám lấy chân tôi? Chân tôi là vô giá trị. Sao níu bám lấy chúng? Chúng sẽ cho bạn cái gì? Sâu bên dưới là khao khát... có thể bây giờ tinh vi hơn, bị bắt giữ hơn, không thô thế, nhưng dẫu sao nó có đó. "Nếu thầy có thể giữ cho tôi gắn với chân thầy..." Nhưng tại sao? Chân tôi đã làm gì cho bạn? Cái gì sai? Tại sao bạn phải chống đối chân tôi thế? Nhu cầu là gì? Vấn đề là gì?

Mới hai hôm trước, một người đàn bà rất ngu xuẩn tới gặp tôi. Ngu vì cô ấy nói, "Tôi đang đi tìm Thượng đế." Tôi hỏi cô ta tại sao cô ta đi tìm Thượng đế, cái gì sai mà Thượng đế đã làm cho cô ta. Tôi hỏi cô ấy, "Bạn phải đang tìm cái gì đó khác rồi - hạnh phúc, phúc lạc, cực lạc...?" Cô ấy nói, "Không. Tôi không quan tâm tới hạnh phúc, phúc lạc vân vân. Tôi tìm Thượng đế." "Nhưng để làm gì?" Cô ấy nổi nóng thế bởi vì tôi cứ hỏi "để làm gì," cô ấy bỏ đi ngay lập tức. Sao người ta phải tìm Thượng đế? Vấn đề là gì? Trông tuyệt đối ngu xuẩn. Người ta tìm Thượng đế để được phúc lạc. Người ta tìm để được tự nhận ra là cực lạc, không để bị khổ. Người ta tìm chân lí để được vĩnh hằng trong phúc lạc.

Thực ra mọi người đều là người theo chủ nghĩa hưởng lạc và không thể khác được - không có khả năng nào. Và những người nói rằng họ không phải là người theo chủ nghĩa hưởng lạc đều là người ngu theo cách nào đó này khác. Họ không hiểu điều họ nói. Chủ nghĩa hưởng lạc của họ có thể là của thế gian khác - cái đó không thành vấn đề - nhưng mọi người đều là người theo chủ nghĩa hưởng lạc. Mọi người đều tìm kiếm hạnh phúc, và mọi người đều vị kỉ sâu bên dưới. Bằng không thì không thể được. Tôi không kết án nó - nhớ điều đó. Nó là cách nó phải vậy.

Mọi người tới tôi và họ nói họ muốn phục vụ mọi người. Để làm gì? Nếu ai đó chết đuối trong sông và bạn nhảy xuống sông và liều mạng và giúp người đó thoát ra, bạn nghĩ gì? Bạn đã giúp người đó sao? Nếu bạn nghĩ rằng bạn đã giúp người đó và bạn đã phục vụ người đó và bạn đã liều mạng mình và bạn là một người vị tha vĩ đại, bạn sẽ không đi rất sâu đâu. Giúp người đó bạn cảm thấy rất hạnh phúc. Không giúp người đó bạn sẽ cảm thấy mặc cảm. Nếu bạn đã đi qua, dửng dưng, trái tim bạn sẽ mang mặc cảm mãi mãi và mãi mãi. Bạn chắc đã cảm thấy khổ. Lặp đi lặp lại trong mơ bạn chắc đã thấy người đó chết đuối và bạn đã không thể cứu người đó - và bạn có thể đã cứu được người đó.

Khi bạn cứu một người khỏi dòng sông bạn cảm thấy hạnh phúc. Thực sự bạn nên cám ơn người này: "Bạn thực sự kì diệu. Bạn đã sắp chết đuối vào đúng khoảnh khắc, khi tôi đi qua. Bạn đã cho tôi hạnh phúc thế, hạnh phúc sâu sắc thế, no nê sâu sắc tới mức tôi có thể giúp được một người. Tôi có thể có cái dụng nào đó; tôi không là đống rác vô dụng trên thế gian này. Tôi cảm thấy thoải mái." Bước đi của bạn sẽ có điệu vũ theo sau nó, mắt bạn sẽ có nhiều ánh sáng hơn. Bạn sẽ cảm thấy được định tâm hơn. Bạn sẽ cảm thấy được tôn cao hơn trong con mắt riêng của bạn. Nó đơn giản là chủ nghĩa hưởng lạc.

Không ai giúp bất kì ai khác - không thể được. Mọi người đều tìm hạnh phúc riêng của mình. Chứng ngộ không là gì ngoài hạnh phúc tuyệt đối mà một khi được đạt tới rồi thì không thể bị mất. Để đạt tới trạng thái đó, làm sao bạn có thể vứt bỏ được khao khát? Nó có đó; bằng không tại sao bạn phải níu bám lấy chân tôi?

Tỉnh táo vào. Học tỉnh táo về ham muốn riêng của bạn bởi vì khi bạn tỉnh táo, chỉ thế thì bạn mới có thể hiểu được; và qua hiểu biết có chuyển hoá.

Tôi biết chừng nào mọi khao khát còn chưa bị bỏ đi, chứng ngộ là không thể được. Và tôi đã từng nói với bạn như vậy - cho nên bây giờ bạn nói bạn không khao khát. Thế thì bạn đang làm gì ở đây? Nếu bạn hiểu bạn sẽ không nói, "Tôi không khao khát"; bạn sẽ không nói, "Tôi khao khát." Nếu bạn hiểu, khao khát biến mất - không dấu vết nào. Nó không để lại cái đối lập đằng sau; bạn không nói, "Tôi không khao khát." Đơn giản, khao khát biến mất... bạn đầy ánh sáng, đầy phúc lạc, không bị nhiễm bởi bất kì ham muốn nào.

Nhưng để được điều đó bạn phải liên tục tỉnh táo bởi vì ham muốn sẽ lấy nhiều hình dạng và sẽ lừa bạn theo nhiều, nhiều cách, và ham muốn có thể trở thành tinh vi tới mức bạn gần như quên mất rằng nó là ham muốn. Nó có thể giả vờ là cái gì đó khác. Ham muốn thậm chí có thể giả vờ là vô ham muốn, nhưng bạn có thể hiểu: khi ai đó không trong bất kì ham muốn nào, không có gì để hỏi. Người ta đơn giản hiện hữu, và cho phép sự tồn tại đưa người đó tới bất kì chỗ nào nó đưa. Khi bạn vứt bỏ ham muốn, thế thì cái toàn thể đem bạn đi; bạn nổi cùng dòng sông. Thế thì bạn không có mục đích riêng tư.

Mới vài ngày trước đây, tôi đã nói cho bạn nghĩa của từ 'kẻ ngốc.' Nó bắt nguồn từ gốc Hi Lạp; từ Hi Lạp là idiotiki. Nó nghĩa là mục đích riêng tư. Người có mục đích riêng tư, người có thế giới riêng tư - chống lại cái toàn thể - là ‘kẻ ngốc’.

Khi bạn hiện hữu cùng cái toàn thể - thậm chí không bơi trong sông mà chỉ nổi cùng sông tới bất kì chỗ nào nó đưa tới - thế thì từng khoảnh khắc bạn sống trong chứng ngộ. Khi khao khát về chứng ngộ biến mất, chứng ngộ xuất hiện. Nó chưa xuất hiện cho người hỏi. Khao khát phải có đó; có tính quan sát vào.

Câu hỏi thứ sáu

Làm sao người ta dừng lo nghĩ được?

Đây là từ "Pathik người thống thiết." Anh ta cứ trở thành người thống thiết một cách không cần thiết. Bây giờ "làm sao dừng lo nghĩ?" Cần gì dừng lo nghĩ? Nếu bạn bắt đầu cố gắng dừng lo nghĩ, bạn tạo ra lo nghĩ mới: làm sao dừng lo nghĩ. Thế rồi bạn bắt đầu lo nghĩ về lo nghĩ; thế thì bạn làm gấp đôi chúng lên. Không có cách nào đâu.

Và nếu ai đó nói, vì có những người... Dale Carnegie đã viết một cuốn sách Quẳng gánh lo đi và vui sống. Những người này tạo ra nhiều lo nghĩ hơn vì họ cho bạn ham muốn rằng lo nghĩ sẽ được dừng lại. Chúng không thể bị dừng lại, nhưng chúng biến mất - điều đó thì tôi biết. Chúng không thể bị dừng lại, nhưng chúng biến mất! Bạn không thể làm được gì về chúng. Nếu bạn đơn giản cho phép chúng và không bận tâm một chút xíu, chúng biến mất. Lo nghĩ biến mất, chúng không thể bị dừng lại - bởi vì khi bạn cố dừng chúng lại, bạn là ai? Tâm trí đang tạo ra lo nghĩ lại đang tạo ra lo nghĩ mới: cách dừng lại. Bây giờ bạn sẽ phát rồ, điên khùng; bây giờ bạn giống như con chó đuổi đuôi của nó.

Nhìn con chó; nó là hiện tượng đẹp. Trong mùa đông ở Ấn Độ bạn có thể quan sát được ở bất kì chỗ nào bọn chó tự chúng ngồi trong ánh mặt trời buổi sáng, tận hưởng. Thế rồi đột nhiên chúng trở nên nhận biết về cái đuôi ngoe ngẩy bên cạnh. Cám dỗ thế, chúng nhảy lên. Nhưng thế rồi cái đuôi nhảy nhanh hơn đằng sau. Tất nhiên điều này là quá thể không chịu được với con chó, điều này là không thể được. Nó gây tổn thương: cái đuôi tầm thường này, và lại giở trò - với con chó lớn thế? Nó phát rồ - cứ quay lòng vòng đuổi theo. Bạn sẽ thấy nó thở hồng hộc, mệt mỏi, và nó không thể tin được vào điều đang xảy ra. Nó không thể bắt được cái đuôi này sao?

Đừng là con chó đuổi theo đuôi riêng của bạn, và đừng nghe theo Dale Carnegies. Đó là phương pháp duy nhất họ có thể dạy bạn: đuổi theo đuôi riêng của bạn và phát rồ. Có một cách - không phải là phương pháp - một cách để lo nghĩ biến mất: khi bạn đơn giản nhìn chúng một cách dửng dưng, xa cách; bạn quan sát chúng dường như chúng không thuộc vào bạn. Chúng có đó, bạn chấp nhận chúng. Cũng như mây di chuyển trên trời: ý nghĩ di di chuyển trong tâm trí, trong bầu trời bên trong. Giao thông di chuyển trên đường: ý nghĩ di chuyển trên đường bên trong. Bạn chỉ quan sát chúng.

Bạn làm gì khi bạn đứng bên đường đợi xe bus? Bạn đơn giản quan sát. Giao thông diễn ra; bạn không quan tâm. Khi bạn không quan tâm, lo nghĩ bắt đầu rơi rụng đi. Quan tâm của bạn cho chúng năng lượng. Bạn nuôi chúng, bạn tiếp sức sống cho chúng, và bạn hỏi cách dừng chúng lại. Và khi bạn hỏi cách dừng chúng lại, chúng đã chế ngự bạn.

Đừng hỏi câu hỏi sai. Lo nghĩ có đó, tự nhiên thôi; cuộc sống là hiện tượng bao la và phức tạp thế, lo nghĩ nhất định có đó. Quan sát đi. Là người quan sát và không là người làm. Đừng hỏi cách dừng lại. Khi bạn hỏi cách dừng lại, bạn đang hỏi phải làm gì. Không, chẳng cái gì có thể được làm. Chấp nhận chúng - chúng đang hiện hữu. Thực ra nhìn vào chúng, quan sát chúng từ mọi góc độ, chúng là gì. Quên việc dừng lại đi, và một ngày nào đó đột nhiên bạn nhận ra chỉ bởi quan sát, nhìn, lỗ hổng nảy sinh. Lo nghĩ không còn đó, giao thông đã dừng, con đường trống rỗng, không ai qua lại... Trong trống rỗng đó, Thượng đế đi qua. Trong trống rỗng đó, đột nhiên bạn có thoáng nhìn về Phật tính của bạn, về sự viên mãn bên trong của bạn và mọi thứ trở thành phúc lành.

Nhưng bạn không thể dừng nó lại được. Bạn có thể chấp nhận nó, cho phép nó, quan sát nó, với cái nhìn rất dửng dưng, không quan tâm dường như chúng không thành vấn đề gì. Và chúng đơn giản là những bọt ý nghĩ; chúng thực sự không thành vấn đề. Bạn càng trở nên quan tâm tới chúng, chúng càng thành vấn đề hơn. Chúng càng thành vấn đề, bạn càng trở nên quan tâm. Bây giờ bạn tạo ra cái vòng luẩn quẩn. Nhảy ra khỏi cái vòng đó đi.

Câu hỏi thứ bẩy

Có khác biệt giữa phán xét và suy xét không?

Có chứ, khác biệt bao la. Phán xét bắt nguồn từ niềm tin, ý thức hệ, quan niệm của bạn; phán xét bắt nguồn từ quá khứ của bạn, từ tri thức của bạn. Suy xét bắt nguồn từ hiện diện của bạn, tỉnh táo đáp ứng.

Chẳng hạn, bạn nhìn người say. Ngay lập tức có phán xét: người này không làm điều tốt - "người say." Ngay lập tức là kết án - đây là phán xét. Nếu bạn không có niềm tin nào, cái gì là đúng và cái gì là sai, làm sao bạn có thể đánh giá được ngay lập tức thế - chả biết gì về người này chút nào, không biết tình huống của người đó, không biết vấn đề của người đó, không biết khổ của người đó sao? Làm sao bạn có thể phán xét mà không biết toàn thể cuộc sống của người này? Làm sao bạn có thể phán xét bằng một mảnh mẩu? Làm sao bạn có thể nói người này là xấu? Nếu người đó mà không say bạn có nghĩ người đó đã là người tốt hơn không? Có khả năng người đó đã tồi hơn chứ.

Đây đã từng là kinh nghiệm của tôi với nhiều người say: họ là người tốt, rất tinh tế, rất tin cậy, không tinh ranh, giản dị - hồn nhiên như đứa trẻ. Thế thì tại sao họ uống say? Thế giới này là quá nhiều với họ; họ không thể ứng phó được với nó. Họ đã không được làm ra cho thế giới này; nó quá tinh ranh. Họ muốn quên nó đi, và họ không biết phải làm gì - và rượu tới trong tay; thiền, người ta phải tìm kiếm.

Đây là quan sát của tôi: mọi người uống rượu đều cần thiền. Họ đang đi tìm thiền - trong tìm kiếm sâu về cực lạc, nhưng họ không thể tìm ra cánh cửa. Dò dẫm trong bóng tối họ loạng choạng vớ phải rượu. Rượu, dễ dàng có trong thị trường; thiền, không dễ sẵn có thế. Nhưng tìm kiếm sâu của họ là về thiền.

Những người dùng ma tuý trên khắp thế giới đang tìm cực lạc bên trong. Họ đang cố tạo ra trái tim tình cảm và họ không thể tìm được đúng đường, con đường đúng. Con đường đúng không dễ dàng có sẵn thế đâu, và ma tuý là sẵn có. Và ma tuý cho những thoáng nhìn giả: chúng tạo ra tình huống hoá chất trong tâm trí bạn theo đó bạn bắt đầu cảm thấy sâu sắc hơn, nhạy cảm hơn. Chúng không thể cho bạn thiền thực, nhưng chúng có thể cho bạn ấn tượng giả về nó.

Nhưng đây là hiểu biết của tôi: rằng người đang tìm kiếm có thể đã rơi thành nạn nhân của hiện tượng giả, nhưng người đó đang đi tìm. Một ngày nào đó người đó sẽ thoát ra khỏi nó, bởi vì nó không thể là điều thực và nó không thể lừa được người đó mãi mãi và mãi mãi. Ngày này hay ngày khác người đó sẽ thấy rằng người đó đã tự lừa mình qua hoá chất; nhưng việc tìm kiếm có đó. Những người chưa bao giờ uống rượu, những người chưa bao giờ dùng ma tuý nào, những người, theo cách nào đó, là không xấu - người tốt, người đáng kính - họ không đang trong tìm thiền chút nào.

Vậy làm sao mà phán xét? Làm sao gọi một người là "xấu", người đang trong tìm kiếm, và làm sao gọi một người là "tốt", người không tìm kiếm chút nào? Người say một ngày nào đó có thể tìm ra điều thiêng liêng vì người đó đang trong việc tìm nó. Và, thực ra, chừng nào người đó còn chưa tìm thấy điều thiêng liêng, người đó không thể vượt ra ngoài rượu cồn được - bởi vì chỉ cái đó mới có thể thoả mãn. Thế thì cái giả sẽ biến mất. Nhưng người đánh kính mà cứ đi nhà thờ mọi chủ nhật, không uống rượu, thậm chí không hút thuốc, đọc Kinh Thánh, Koran, Gita - người này không tìm cái gì cả. Ai xấu? Làm sao suy xét?

Bây giờ trên khắp thế giới có nhiều mối quan tâm về ma tuý, về thế hệ mới. Thế hệ trẻ hơn - họ tất cả đều trở nên quan tâm tới ma tuý. Điều gì đang xảy ra? Làm sao phán xét? Nói gì về nó? Nếu bạn nhận biết, phán xét sẽ không dễ dàng thế. Nếu bạn không nhận biết, bạn có thể đơn giản phán xét rằng họ sai hay họ không sai. Thế rồi có những người ủng hộ ma tuý, Timothy Leary và những người khác, người nói, "Đây là cực lạc." Và thế rồi có những người - tất cả các thể chế trên thế giới - người chống lại ma tuý; họ nói, "Đây đơn giản là phá huỷ."

Nhưng tình huống thực tại là gì? Những người đang dùng ma tuý không tạo ra những Việt Nam, không tạo ra những Kashmirs, không tạo ra những Trung Đông. Những người đang dùng ma tuý không tạo ra chiến tranh ở bất kì đâu. Họ không giết Mujibur Rahman; họ không giết bất kì ai. Cho dù bạn nghĩ họ có tính phá huỷ: họ có thể có tính phá huỷ cho bản thân họ, nhưng không cho bất kì ai khác. Họ không can thiệp vào cuộc sống của bất kì ai; và những người đáng kính này, họ chịu trách nhiệm cho bạo hành vô cùng trên khắp thế giới. Họ là người đáng kính. Bây giờ những người đã giết Mujibur Rahman và cả gia đình của ông ấy - bây giờ họ đã trở thành tổng thống và thế này thế nọ, và họ là người đáng kính.

Tội phạm thực là ai? Richard Nixon đã không dùng ma tuý. Bạn có biết không? Adolf Hitler chưa bao giờ chạm tới rượu, chưa bao giờ hút thuốc, là người ăn chay toàn bộ. Bây giờ bạn có thể tìm được người nào tội phạm hơn không? Ông ta là người Jaina hoàn hảo - người ăn chay, không hút thuốc, không uống rượu, và sống cuộc sống rất có kỉ luật, di chuyển tương ứng theo đồng hồ - và tạo ra địa ngục trên trái đất. Thỉnh thoảng tôi nghĩ giá mà ông ấy đã uống chút rượu thôi, có khi nó đã không tốt hơn sao? Người này chắc đã không bạo hành thế. Giá mà ông ấy hút chút ít - một trò chơi hút thuốc rất ngu xuẩn nhưng hồn nhiên - ông ấy chắc đã không độc ác thế, bởi vì hút thuốc là việc thanh tẩy.

Đó là lí do tại sao bất kì khi nào bạn cảm thấy giận bạn đều muốn hút thuốc; bất kì khi nào bạn cảm thấy cáu kỉnh bạn đều muốn hút thuốc; bất kì khi nào bạn cảm thấy trong rối loạn bên trong nào đó, bồn chồn, bạn đều muốn hút thuốc. Nó giúp đỡ. Có những điều tốt hơn để làm: bạn có thể dùng mật chú. Hút thuốc là một mật chú tinh vi. Bạn có thể nói, "Ram, Ram, Ram, Ram..." Hút thuốc là mật chú tinh vi: bạn hút vào bạn nhả ra, bạn hút vào, bạn nhả ra... Việc lặp lại, tụng qua hút. Bạn có thể làm "Ram, Ram, Ram" - điều đó cũng có ích. Nếu bạn giận cứ thử xem: tụng "Ram, Ram, Ram..." Đó là cách tốt hơn, nhưng như nhau thôi - chả khác gì mấy.

Giá người này Adolf Hitler rơi vào tình yêu với vợ của ai đó, ông ấy chắc đã bị kết án là người xấu, nhưng ông ấy chắc đã không bạo hành thế. Được giảm nhẹ, được thảnh thơi... thế giới chắc đã tốt hơn.

Vậy phải nói gì? Làm sao phán xét? Mọi sự là phức tạp. Tôi không nói, "Đi mà trở thành người uống rượu đi," và tôi không nói, "Đi mà dùng ma tuý đi." Tôi đang nói tới sự phức tạp của cuộc sống tới mức người ta không nên phán xét. Phán xét thuộc vào tâm trí ngu xuẩn; họ bao giờ cũng sẵn sàng phán xét. Phán xét của bạn giống như nếu bạn bắt gặp một mẩu giấy nhỏ thuộc vào một cuốn tiểu thuyết lớn và bạn đọc vài dòng - mà những dòng đó nữa cũng không đầy đủ - chỉ vài phần, vài bộ phận của trang: và bạn phán xét. Đó là cách bạn đang làm nó. Mảnh đời của người nào đó tới trước mắt bạn và bạn phán xét toàn thể người này - rằng người đó là xấu, và người đó là tốt. Không, phán xét không dành cho người trí huệ.

Điều đó đã xảy ra với Jesus. Một người đàn bà được mang tới ông ấy; và cả thành phố phát điên. Người ngu bao giờ cũng điên, đám đông bao giờ cũng điên - vì những điều nhỏ bé, chẳng vì cái gì thực cả. Họ nói, "Người đàn bà này đã phạm phải tội lỗi. Cô ta ngoại tình với một người đàn ông - bất hợp pháp. Cho nên chúng ta phải làm gì với cô ấy? Kinh sách cổ nói ném đá cô ta tới chết."

Họ muốn một mũi tên trúng hai đích - người đàn bà kia và cả Jesus nữa. Bởi vì nếu Jesus nói, "Vâng, kinh sách cổ là đúng. Giết cô ấy đi," thế thì họ sẽ hỏi, "Về giáo huấn của ông thì sao - Yêu kẻ thù sao? Giáo huấn của ông thì sao - Chìa má kia ra; nếu ai đó tát ông chìa má kia ra cho người đó? Về tha thứ thì sao? Ông đã quên hoàn toàn về nó rồi à?" Và nếu Jesus định nói rằng kinh sách cổ là sai, thế thì ông ấy là kẻ dị giáo, kẻ nổi loạn - ông ấy chống lại tôn giáo! Ông ấy nên bị giết. Những người này đã sẵn sàng. Thực ra, họ chả quan tâm mấy tới người đàn bà này đâu; họ quan tâm tới Jesus nhiều hơn. Người đàn bà này chỉ là cái cớ để bẫy Jesus.

Jesus nghĩ một chút. Phán xét bao giờ cũng ngay lập tức, theo một cách nào đó, bởi vì nó được làm sẵn. Nó có vẻ trực tiếp; nó không trực tiếp đâu. Nó đã được làm sẵn rồi: bạn đã có được nó. Con người của nhận biết chần chừ, nhìn quanh, cảm, gửi thăm dò xung quanh - tình huống là gì? Ông ấy nhìn vào người đàn bà đáng thương đang ngồi đó, nước mắt chảy xuống. Ông ấy nhìn vào những người giận dữ này. Ông ấy cảm thấy toàn thể tình huống, thế rồi ông ấy nói, "Vâng, kinh sách nói ném đá người đàn bà này tới chết, nhưng hòn đá đầu tiên nên được ném bởi người chưa bao giờ phạm tội nào. Nếu các ông đã không mê đắm trong dục với đàn bà, nếu các ông đã không mê đắm trong tâm trí các ông, thế thì cầm lấy đá đi."

Họ ngồi gần dòng sông; nhiều đá nằm khắp xung quanh. Những người đang đứng phía trước - những người đánh kính của thị trấn - họ bắt đầu lùi lại. Họ trở nên sợ; bây giờ điều này là quá nhiều. Dần dần mọi người biến mất. Chỉ mỗi Jesus còn lại với người đàn bà này. Người đàn bà này cảm Jesus rất sâu sắc.

Nhìn vào tình huống này: những người đáng kính kia không thể cảm được Jesus, và người có tội đã cảm được.

Cô ấy sụp xuống dưới chân ông ấy và cô ấy nói, "Tôi đã phạm tội. Xin tha thứ cho tôi." Jesus nói, "Đó là giữa cô và Thượng đế của cô. Ta là ai mà phán xét? Nếu cô nghĩ cô đã phạm cái gì đó sai thì nhớ đừng phạm nó lần nữa, vậy thôi. Nhưng ta là ai mà phán xét và nói rằng cô là kẻ tội lỗi? Đó là giữa cô và Thượng đế của cô."

Con người của hiểu biết đáp ứng - không phải bằng phán xét, mà bằng suy xét. Jesus đã làm một hành động lớn lao của suy xét. Ông ấy nói, "Vâng, điều đó là đúng; kinh sách là đúng. Giết người đàn bà này." Thế rồi ông ấy tạo ra suy xét, "Bây giờ, những người bản thân họ không phải là tội nhân, họ nên cầm đá trong tay và giết cô ấy." Đây là suy xét. Nó bắt nguồn từ nhận biết; nó không phải là phán xét chết. Ông ấy đã không theo kinh sách - ông ấy tạo ra kinh sách riêng của ông ấy trong khoảnh khắc đó của nhận biết! Con người của nhận biết không theo sách hướng dẫn nào; con người của nhận biết có nhận biết riêng của người đó làm hướng dẫn. Và nó không bao giờ sai, tôi nói với bạn. Nó không bao giờ sai. Và nó bao giờ cũng đúng, đúng cho khoảnh khắc đó.

Câu hỏi thứ tám

Padmasambhava nói, "Khi chim sắt bay, pháp sẽ tới mảnh đất của người đỏ." Có phải một phần công việc của thầy là để hoàn thành lời tiên tri này không?

Tôi không ở đây để hoàn thành lời tiên tri của bất kì ai. Và sao tôi phải làm? Nó có thể là lỡ lời của Padmasambhava, nhưng sao ông ấy phải áp đặt lỡ lời của ông ấy lên tôi? Tôi ở đây để là bản thân tôi. Tôi không là nhà tiên tri, và tôi không ở đây để đỡ cho ai đó khỏi tội lỗi của họ. Tôi không ở đây để đem tới thời đại của tôn giáo. Tất cả những điều này là tầm thường và ngu xuẩn.

Tôi tận hưởng bản thân tôi. Nếu bạn muốn tận hưởng bản thân bạn, bạn có thể chia sẻ vui thích của tôi, vậy thôi. Với tôi, cuộc sống không phải là chuyện rất nghiêm chỉnh. Các nhà tiên tri coi cuộc sống rất nghiêm chỉnh. Thánh nhân là hồn nhiên! Nhà tiên tri sao? - bao giờ cũng nguy hiểm. Phật không phải là nhà tiên tri; thực ra Ấn Độ đã không tạo ra nhà tiên tri nào. Nhà tiên tri là hiện tượng đặc thù của Do Thái giáo. Thánh nhân thì chúng ta đã tạo ra - cả triệu - nhưng họ là người hồn nhiên. Như hoa bạn thích thú - không hữu dụng mấy. Các nhà tiên tri thực ra là các chính khách trong tôn giáo. Họ định thay đổi toàn thế giới; họ có sứ mệnh phải hoàn thành và làm điều này điều nọ.

Tôi không có sứ mệnh nào; tôi không phải là người truyền giáo. Tôi muốn một thế giới không có nhà truyền giáo và không có nhà tiên tri, để cho mọi người có thể được bỏ lại sống cuộc sống riêng của họ. Các nhà tiên tri chưa bao giờ cho phép. Họ bao giờ cũng theo bạn - với phán xét. Họ bao giờ cũng theo bạn - với các ý tưởng được tuân theo, so sánh. Họ bao giờ cũng có đó để ném bạn vào địa ngục hay thưởng cho bạn cõi trời.

Tôi chẳng có gì - không địa ngục để ném bạn vào và không cõi trời để cho bạn - chỉ là vui mừng về hiện hữu. Và điều đó là có thể, đơn giản có thể. Nếu bạn cho phép nó xảy ra điều đó là có thể.

Với tôi, cuộc sống không phải là chuyện nghiêm chỉnh. Thực ra cuộc sống không là gì ngoài chuyện tầm phào trong vĩnh hằng của sự tồn tại, chuyện tầm phào thôi. Tôi đang nói chuyện phiếm ở đây; bạn đang nghe, vậy thôi. Nếu bạn tận hưởng bạn ở đây. Nếu tôi tận hưởng, tôi ở đây. Nếu việc tận hưởng nhau trở thành khó, chúng ta tách ra - không trói buộc khác.

Và tôi không cho phép bất kì ai - cho dù người đó là một Padmasambhava - đặt bẫy lên tôi.

Xem tiếp Chương 3 - Quay về Mục lục