Chương 11. Tỉnh lại đi

Osho - Chim tung cánh

Bài giảng về Thiền

Chương 11. Tỉnh lại đi

Osho kính yêu,

Sư Zuigan thường bắt đầu mọi ngày bằng việc nói to cho bản thân mình, "Này, ông có đó không?" và ông ấy sẽ trả lời, "Dạ, có tôi."

Thế rồi ông ấy sẽ nói, "Tỉnh lại đi." Và ông ấy sẽ đáp, "Dạ vâng, tôi sẽ làm điều đó."

Thế rồi ông ấy sẽ nói, "Cẩn thận bây giờ, đừng để chúng lừa ông." Và ông ấy sẽ trả lời, "Ồ không đâu, tôi sẽ không thế đâu, không thế đâu."

Thiền không thể là thứ bị phân mảnh, nó nên là nỗ lực liên tục. Mọi khoảnh khắc người ta đều phải tỉnh táo, nhận biết và có tính thiền. Nhưng tâm trí đã giở thủ đoạn: bạn thiền vào buổi sáng và thế rồi bạn gạt nó sang bên; hay bạn cầu nguyện trong đền chùa và thế rồi quên nó. Thế rồi bạn trở lại thế giới, hoàn toàn không tính thiền, vô ý thức, dường như đang bước đi trong giấc ngủ thôi miên. Nỗ lực phân mảnh này sẽ không có tác dụng gì mấy. Làm sao bạn có thể thiền trong một giờ khi bạn đã không có tính thiền trong hai mươi ba giờ trong ngày? Điều đó là không thể được. Đột nhiên trở nên có tính thiền trong một giờ là không có khả năng. Bạn có thể đơn giản tự lừa dối bản thân bạn.

Tâm thức là sự liên tục; nó giống như dòng sông; chảy thường xuyên. Nếu bạn có tính thiền cả ngày, mọi khoảnh khắc của nó... và chỉ khi bạn có tính thiền, cả ngày hoa sẽ trút xuống bạn. Không cái gì sẽ tới trước.

Giai thoại Thiền này có vẻ ngớ ngẩn nhưng nó rất có nghĩa. Thầy, sư này, thường tự nói với bản thân mình - đây là điều thiền ngụ ý, gọi bản thân bạn - ông ấy thường gọi tên riêng của ông ấy. Ông ấy sẽ nói, "Ông có đó không?" Và bản thân ông ấy sẽ đáp lại, "Dạ có, tôi đây." Đây là nỗ lực, nỗ lực đỉnh, để tỉnh táo. Bạn có thể dùng điều này, nó sẽ rất giúp ích. Đột nhiên, bước đi trên phố, bạn gọi tới bản thân bạn, "Teertha, bạn có đó không?" Đột nhiên suy nghĩ dừng lại, và bạn phải trả lời, "Dạ có tôi đây." Nó đem bạn tới tiêu điểm. Khi suy nghĩ dừng lại bạn có tính thiền, tỉnh táo.

Việc gọi tới bản thân người ta là một kĩ thuật. Đi ngủ, tắt đèn trong đêm, đột nhiên bạn gọi, "Ông có đó không?" Và trong bóng tối đó tỉnh táo tới. Bạn trở thành ngọn lửa và bên trong bạn trả lời, "Dạ, tôi đây."

Và thế thì sư này thường nói, "Tỉnh lại đi!" Phải chân thành, phải đích thực; đừng chơi trò chơi. Ông ấy thường gọi bản thân mình, "Tỉnh lại đi!" Và ông ấy sẽ đáp, "Dạ, tôi sẽ làm mọi nỗ lực mà tôi có thể làm."

Toàn thể đời chúng ta là việc lừa xung quanh. Bạn có thể làm điều đó vì bạn không nhận biết về cách bạn làm phí thời gian, cách bạn làm phí năng lượng - cách cuộc sống bị phí hoài bạn không nhận biết. Nó sẽ dẫn tới kiệt quệ. Mọi thứ đang đi tới kiệt quệ. Chỉ khi chết tới với bạn, bạn có thể trở nên nhận biết, tỉnh táo: Mình đã từng làm gì vậy? Mình đã làm gì với cuộc sống? Một cơ hội lớn đã bị mất. Mình đã làm việc lừa dối gì xung quanh? Mình đã không tỉnh lại. Mình chưa bao giờ suy ngẫm về điều mình đã làm.

Cuộc sống không chỉ là để đi qua, nó là để đạt tới đâu đó sâu bên trong bạn. Cuộc sống không chỉ trên bề mặt, nó không phải là chu vi, nó là trung tâm. Và bạn vẫn chưa đạt tới trung tâm. Tỉnh lại đi! Đủ thời gian bị phí hoài rồi. Tỉnh táo và nhìn điều bạn đang làm. Và bạn đang làm gì? Kiếm tiền sao? Chung cuộc, tối thượng nó là vô dụng. Nó lại là trò chơi, trò chơi tiền. Bạn có nhiều hơn người khác, bạn cảm thấy thoải mái; người khác có nhiều hơn bạn, bạn cảm thấy tồi tệ. Nó là trò chơi. Nhưng nghĩa của nó là gì? Bạn thu được gì từ nó? Cho dù bạn có mọi tiền mà thế giới chứa đựng, vào khoảnh khắc chết bạn sẽ chết như kẻ ăn xin. Cho nên toàn thể của cải của thế giới không thể làm cho bạn giầu được. Trò chơi không thể làm cho bạn giầu được. Tỉnh lại đi!

Ai đó theo đuổi quyền, danh, ai đó theo đuổi dục, và ai đó theo đuổi cái gì đó khác. Toàn là trò chơi. Chừng nào bạn chưa chạm tới trung tâm của bản thể bạn mọi thứ đều là trò chơi. Trên bề mặt chỉ trò chơi tồn tại, và trên bề mặt chỉ có sóng, và trong những con sóng đó bạn sẽ chỉ đau khổ và trôi giạt. Bạn không thể thả neo được vào trong cái ta của bạn. Đây là lí do tại sao ông ấy phải gọi, "Tỉnh lại đi!" Ông ấy đang nói, "Đừng chơi trò chơi. Đủ rồi, ông đã chơi đủ rồi. Đừng ngu xuẩn gì thêm nữa. Dùng cuộc sống để thả neo, dùng cuộc sống để thu được rễ, dùng cuộc sống như cơ hội để đạt tới điều thiêng liêng. Ông đang ngồi ngay bên ngoài ngôi đền, ngồi ngay trên bậu cửa, chơi trò chơi, và điều tối thượng đang chờ đợi ngay đằng sau ông. Gõ và cửa sẽ được mở ra cho ông..." Nhưng bạn không có thời gian còn lại ngoài các trò chơi.

"Tỉnh lại đi" nghĩa là nhớ bạn đang làm gì và tại sao bạn làm nó. Nhưng cho dù bạn thành công, bạn có thể đạt tới đâu? Đây là điều ngược đời - rằng bất kì khi nào một người thành công trong những trò chơi ngu xuẩn này, lần đầu tiên người đó trở nên nhận biết rằng toàn thể sự việc đã là vô nghĩa. Chỉ những người chưa bao giờ thành công mới liên tục chơi trò chơi này; những người thành công đột nhiên trở nên nhận biết rằng chẳng cái gì đã được đạt tới. Hỏi một Alexander, hỏi một Napoleon ông ta đã đạt tới cái gì.

Tin đồn về Alexander là trước khi ông ấy sắp chết, ông ấy nói cho triều đình của mình, "Khi các ông mang thân thể chết của ta vào phố để cả hai tay ta thò ra. Đừng che đậy chúng." Điều này là hiếm hoi - không ai được mang đi theo cách đó.

Triều đỉnh không thể hiểu nổi, cho nên họ hỏi, "Ngài ngụ ý gì? Điều này không phải là cách thức thông thường. Toàn thân được giấu kín chứ... Tại sao ngài muốn cả hai tay thò ra ngoài?"

Alexander đáp, "Ta muốn mọi người biết là ta đang chết đi với bàn tay trống rỗng. Mọi người phải nhìn thấy điều đó, và không ai nên cố là một Alexander lần nữa. Ta đã thu được nhiều và dầu vậy chả thu được gì; vương quốc của ta là lớn nhưng ta vẫn nghèo."

Bạn chết là kẻ ăn xin cho dù bạn là hoàng đế; thế thì toàn thể sự việc dường như giống giấc mơ. Cũng như vào buổi sáng giấc mơ bị tan vỡ và mọi tính hoàng đế biến mất, mọi vương quốc biến mất, cho nên cái chết là việc thức tỉnh. Cái còn lại trong chết là cái thực, cái biến mất là mơ: đây là tiêu chí. Và khi sư này thường gọi, “Tỉnh lại đi!” ông ấy ngụ ý điều này: Nhớ tới cái chết và đừng lừa xung quanh.

Bạn liên tục sống theo cách dường như bạn sẽ không chết bao giờ. Tâm trí bạn nói, "Chết bao giờ cũng xảy ra cho người khác, không bao giờ cho mình. Nó bao giờ cũng là hiện tượng xảy ra cho người khác, không bao giờ cho mình." Cho dù bạn thấy một người chết bạn không bao giờ nghĩ bạn đang chết trong người đó. Cái chết của người đó là biểu tượng: cùng điều đó sẽ xảy ra cho bạn. Nếu bạn có thể thấy rằng bạn sắp chết, bạn sẽ có khả năng chơi những trò chơi này một cách nghiêm chỉnh thế không, đặt cả cuộc sống của bạn vào đánh cược cho không cái gì? Sư này là đúng khi gọi vào buổi sáng, "Tỉnh lại đi!" Bất kì khi nào bạn bắt đầu chơi trò chơi lần nữa - với vợ bạn, trong cửa hàng, ở chợ, trong chính trị, nhắm mắt lại, gọi bản thân bạn và nói, "Tỉnh lại đi!" Và sư này thường đáp lại, "Dạ vâng, tôi sẽ làm mọi nỗ lực tôi có thể làm."

Điều khác là ở chỗ ông ấy thường nhớ vào buổi sáng. Và tại sao buổi sáng? Buổi sáng đặt ra hình mẫu, ý nghĩ đầu tiên vào buổi sáng trở thành cánh cửa; do đó mọi tôn giáo đều nhấn mạnh vào ít nhất hai lời cầu nguyện - một lời vào buổi sáng, một lời vào ban đêm. Và buổi sáng, khi bạn tươi tắn và giấc ngủ đã rời khỏi bạn và tâm thức đang lại vươn lên, ý nghĩ đầu tiên, lời cầu nguyện, thiền, việc nhớ lại sẽ đặt ra hình mẫu cho cả ngày. Điều đó sẽ trở thành cánh cửa... bởi vì mọi sự đi trong dây chuyền. Nếu bạn giận vào buổi sáng cả ngày bạn sẽ trở nên ngày càng giận hơn. Giận đầu tiên tạo ra dây chuyền, giận thứ hai đi theo sau dễ dàng, giận thứ ba trở thành tự động - và thế thì bạn ở trong nó. Thế thì bất kì cái gì xảy ra xung quanh, bạn tạo ra giận. Có tính cầu nguyện vào buổi sáng, hay tỉnh táo, gọi tới bản thân bạn, để tâm, tạo ra hình mẫu.

Trong đêm cũng vậy, khi bạn đi ngủ, ý nghĩ cuối cùng trở thành hình mẫu cho toàn thể giấc ngủ. Nếu ý nghĩ cuối cùng có tính thiền, toàn thể giấc ngủ sẽ trở thành thiền; nếu ý nghĩ cuối cùng là về dục thế thì toàn thể giấc ngủ sẽ bị quấy rối bởi giấc mơ dục; nếu ý nghĩ cuối cùng là về tiền thế thì toàn thể đêm bạn sẽ ở trong chợ mua và bán. Ý nghĩ không phải là ngẫu nhiên. Nó tạo ra dây chuyền, và thế thì mọi thứ theo sau và những điều tương tự theo sau.

Cho nên cầu nguyện ít nhất hai lần một ngày, Những người Mô ha mét giáo cầu nguyện ít nhất năm lần. Điều đó là hay, vì nếu một người cầu nguyện năm lần một ngày thế thì nó gần như là thứ liên tục. Người đó phải nhớ, "Bây giờ sáng đã tới, bây giờ trưa, bây giờ cầu nguyện tối, bây giờ đêm đã tới..." Có những kẽ hở, nhưng hai lời cầu nguyện là gần tới mức chúng trở nên được nối liền với nhau. Nhìn những người Mô ha mét giáo cầu nguyện: họ là những người đẹp nhất cho lời cầu nguyện. Người Hindu không có vẻ cầu nguyện thế - họ sẽ làm nó vào buổi sáng. Nhưng người Mô ha mét giáo phải cầu nguyện năm lần; chỉ thế thì người đó mới là người Mô ha mét giáo. Đó là một qui tắc đơn giản, và năm lần, liên tục ghi nhớ, đặt ra hình mẫu. Nó trở thành luồng chảy bên trong; bạn phải tới đi tới lại nó. Giữa hai lời cầu nguyện sẽ khó mà giận; giữa hai lời cầu nguyện sẽ khó mà hung hăng và bạo hành. Điều nền tảng là ở chỗ nếu điều người ta làm là liên tục thì không cần năm lời cầu nguyện. Dầu vậy sẽ có kẽ hở, và bạn tinh ranh tới mức bạn có thể lấp vào các kẽ hở bằng cái gì đó sai và thế thì lời cầu nguyện của bạn sẽ bị ảnh hưởng. Thế thì nó sẽ không là lời cầu nguyện thực. Bạn sẽ cầu nguyện, nhưng bên trong sâu bên dưới dòng chảy sai sẽ tiếp diễn mãi mãi.

Vào buổi sáng sư này thường gọi bản thân mình - vì các Phật tử không tin vào lời cầu nguyện, họ tin vào thiền. Phân biệt này phải được hiểu. Bản thân tôi không tin vào lời cầu nguyện; nhấn mạnh của tôi cũng vào thiền. Có hai kiểu người tôn giáo: kiểu này, kiểu cầu nguyện, và kiểu kia, kiểu thiền. Phật tử nói không cần cầu nguyện, nhưng chỉ tỉnh táo, nhận biết, vì tỉnh táo sẽ cho bạn tâm trạng cầu nguyện. Cũng không có nhu cầu cầu nguyện tới Thượng đế. Làm sao bạn có thể cầu nguyện tới Thượng đế bạn không biết? Lời cầu nguyện của bạn là trong bóng tối; bạn không biết điều thiêng liêng. Nếu tôi biết ngài thì sẽ không cần cầu nguyện - cho nên lời cầu nguyện của bạn chỉ là dò dẫm trong bóng tối. Bạn đang nói với ai đó mà bạn không biết, cho nên làm sao địa chỉ của bạn có thể là đích thực và thực được, làm sao nó có thể tới từ tim được? Nó chỉ là niềm tin và sâu bên dưới có hoài nghi. Sâu bên dưới bạn không chắc chắn liệu Thượng đế có tồn tại hay không; sâu bên dưới bạn không chắc liệu lời cầu nguyện này có là độc thoại hay đối thoại, liệu có ai đó đang lắng nghe và sẽ trả lời, hay liệu bạn là một mình, nói với bản thân bạn. Tính không chắc chắn này sẽ phá huỷ toàn thể sự việc.

Phật nhấn mạnh vào thiền. Ông ấy nói, "Không cần người khác; biết rõ ràng ông một mình thôi." Ít nhất ngần ấy là chắc chắn - rằng bạn một mình. Đặt cuộc sống của bạn lên cái gì đó mà tuyệt đối chắc chắn đi... vì làm sao bạn có thể đặt cuộc sống của bạn lên cái gì đó không chắc chắn, đáng ngờ, cái chỉ tồn tại như niềm tin, không như việc biết? Nhưng cái gì là chắc chắn trong cuộc sống? Chỉ một điều là chắc chắn, và đó là bạn. Mọi thứ khác có thể là đáng hoài nghi.

Tôi ở đây đang nói với bạn; bạn có thể không ở đây, nó có thể chỉ là mơ. Bạn ở đây nghe tôi; tôi có thể không ở đây, nó có thể chỉ là mơ, vì nhiều lần trong mơ bạn đã nghe tôi. Và khi mơ đang diễn ra nó có vẻ thực. Làm sao bạn có thể phân biệt được liệu đây là mơ hay hay không? Làm sao bạn có thể phân biệt được giữa cái thực và mơ? Không có cách nào. Về người khác bạn không bao giờ có thể chắc chắn; không có cách nào để chắc chắn về người khác. Về bản thân bạn chỉ bạn mới có thể chắc chắn; chắc chắn duy nhất có đó là bạn. Tại sao? - vì ngay cả để hoài nghi bản thân bạn, bạn phải có đó.

Cha đẻ của triêt học phương tây hiện đại, Descartes, bắt đầu bằng hoài nghi; ông ấy hoài nghi mọi thứ, bởi vì ông ấy đã đi tìm cái gì đó mà không thể nào bị hoài nghi. Chỉ cái đó mới có thể trở thành cơ sở của cuộc sống thực, cuộc sống đích thực - cái mà không thể bị hoài nghi. Cái mà phải được tin tưởng không thể trở thành nền tảng thực được. Nền tảng này đang chìm, và bạn đang xây nhà trên cát. Cho nên ông ấy hoài nghi mọi thứ. Các thượng đế có thể bị hoài nghi dễ dàng, thế giới có thể bị hoài nghi, nó có thể chỉ là mơ; người khác... Ông ấy hoài nghi mọi thứ.

Thế rồi đột nhiên ông ấy trở nên nhận biết rằng ông ấy không thể hoài nghi bản thân ông ấy được. Điều đó là mâu thuẫn. Nếu bạn nói rằng bạn hoài nghi bản thân bạn điều đó có nghĩa là bạn phải tin bạn có đó để hoài nghi. Bạn có thể nói rằng bạn có thể bị lừa bởi bản thân bạn, nhưng có ai đó người phải có đó để bị lừa. Cái ta không thể bị hoài nghi.

Do đó Mahavira đã không tin vào Thượng đế; ông ấy tin chỉ vào cái ta, vì đó là cái chắc chắn duy nhất. Bạn không thể trưởng thành từ sự không chắc chắn được. Khi có chắc chắn thì có tin cậy; khi có không chắc chắn thì có thể có niềm tin, nhưng niềm tin bao giờ cũng che giấu hoài nghi.

Cho nên nhiều người tới tôi những người hữu thần. Họ tin vào Thượng đế, nhưng niềm tin của họ chỉ sâu như làn da. Chọc họ một chút, đẩy họ một chút, lay họ một chút - họ trở nên hoài nghi và họ trở nên sợ. Kiểu tôn giáo nào là có thể nếu bạn nhiều hoài nghi thế? Cái gì đó không thể hoài nghi được là cần.

Mahavira và Phật cả hai đều nhấn mạnh vào thiền. Họ cắt bỏ lời cầu nguyện; họ nói: Làm sao ông có thể cầu nguyện được? Ông không biết điều thiêng liêng, cho nên ông không thể thực sự tin được... Bạn có thể áp đặt niềm tin, nhưng niềm tin bị áp đặt là niềm tin giả. Và bạn có thể tranh biện và thuyết phục bản thân bạn, nhưng điều đó sẽ không giúp ích, vì luận cứ của bạn, sự thuyết phục của bạn, bao giờ cũng là của bạn; và tâm trí liên tục vẩn vơ.

Cho nên Phật và Mahavira cả hai đều nhấn mạnh vào thiền. Thiền là kĩ thuật khác toàn bộ. Không cần tin tưởng, không cần đi tới người khác; bạn có đó một mình. Nhưng bạn phải đánh thức bản thân bạn: đó là điều sư kia đang làm. Ông ấy không gọi tên Ram, ông ấy không gọi tên Allah, ông ấy gọi tên của bản thân ông ấy, và chỉ bản thân ông ấy, vì không cái gì khác là chắc chắn. Ông ấy gọi toàn thể tên ông ấy, "Ông có đó không?" Và ông ấy không đợi bất kì Thượng đế nào đáp lại. Ông ấy đáp lại bản thân ông ấy, "Dạ vâng, tôi đây."

Đây là thái độ Phật giáo, rằng bạn có đó một mình. Nếu bạn ngủ bạn phải gọi bản thân bạn, bạn phải trả lời. Nó là độc thoại. Không đợi bất kì Thượng đế nào trả lời bạn; không có ai trả lời bạn, câu hỏi của bạn sẽ mất đi trong bầu trời trống rỗng, lời cầu nguyện của bạn sẽ không được nghe - không có ai khác để nghe chúng. Cho nên sư này dường như ngu xuẩn, nhưng thực sự, mọi người đang trong lời cầu nguyện có thể còn ngu xuẩn hơn sư này. Sư này đang làm một điều chắc chắn hơn, gọi bản thân mình và trả lời bản thân mình.

Bạn có thể làm cho bản thân bạn tỉnh táo. Tôi bảo bạn, tên của bạn là mật chú đấy. Đừng gọi Ram, đừng gọi Allah, gọi tên riêng của bạn đi. Nhiều lần trong ngày, bất kì khi nào bạn cảm thấy buồn ngủ, bất kì khi nào bạn cảm thấy rằng trò chơi này đang tiếp quản bạn và đang mất bản thân bạn trong nó, gọi bản thân bạn, "Ông có đó không?" - và trả lời cho bản thân bạn. Đừng đợi câu trả lời của bất kì người nào; không có một người trả lời bạn. Trả lời, 'Dạ vâng, tôi đây." Và đừng trả lời bằng miệng, cảm thấy câu trả lời: "Tôi đây." Và có đó, tỉnh táo. Trong tỉnh táo đó ý nghĩ dừng lại, trong tỉnh táo đó tâm trí biến mất, cho dù một khoảnh khắc. Và khi không có tâm trí, có thiền; khi tâm trí đã dừng lại, thiền tới trong hiện hữu.

Nhớ lấy, thiền không phải là cái gì đó được làm bởi tâm trí, nó là việc thiếu vắng tâm trí. Khi tâm trí dừng lại thiền xảy ra. Nó không phải là cái gì đó đi ra từ tâm trí, nó là cái gì đó bên ngoài tâm trí. Và bất kì khi nào bạn tỉnh táo, tâm trí không hiện hữu. Cho nên chúng ta có thể kết luận rằng việc ngủ của bạn là tâm trí bạn, vô nhận biết của bạn là tâm trí bạn, mộng du của bạn là tâm trí bạn. Bạn di chuyển dường như bị say, không biết bạn là ai, không biết bạn đang đi đâu, không biết tại sao bạn đi.

Và điều thứ ba sư này nói là nhớ không bị lừa bởi người khác. Người khác đang lừa bạn liên tục. Không chỉ bạn lừa bản thân bạn, người khác cũng lừa bạn. Làm sao người khác lừa bạn? Toàn thể xã hội, nền văn hoá, nền văn minh là mưu đồ tập thể. Đó là lí do tại sao không xã hội nào cho phép người nổi dậy; mọi xã hội đều yêu cầu vâng lời, tuân thủ. Không xã hội nào cho phép ý nghĩ nổi dậy. Tại sao? Ý nghĩ nổi dậy làm cho mọi người nhận biết rằng toàn thể sự việc chỉ là trò chơi, và khi mọi người trở nên nhận biết rằng toàn thể sự việc chỉ là trò chơi họ trở thành nguy hiểm, họ bắt đầu đi ra ngoài xã hội.

Xã hội tồn tại như trạng thái thôi miên, và đám đông là nhân tố gây thôi miên. Bạn được sinh ra, nhưng khi bạn được sinh ra bạn không là người Hindu không là người Parsee, vì tâm thức không thể thuộc vào bất kì giáo phái nào. Tâm thức thuộc vào cái toàn thể, nó không thể có tính giáo phái. Đứa trẻ đơn giản hiện hữu, hồn nhiền với mọi cái vô nghĩa của người Hindu, Phật tử, người Jaina. Đứa trẻ là tấm gương thuần khiết. Nhưng ngay lập tức xã hội bắt đầu làm việc trên đứa trẻ - cái khuôn phải được trao cho. Đứa trẻ được sinh ra như sự tự do, nhưng ngay lập tức xã hội bắt đầu giết chết tự do của nó. Cái khuôn phải được trao, một hình mẫu.

Nếu bạn được sinh trong gia đình Hindu bố mẹ bạn sẽ bắt đầu dạy bạn rằng bạn là người Hindu. Bây giờ họ đang tạo ra trạng thái thôi miên. Không ai là người Hindu - nhưng đứa trẻ này là hồn nhiên, nó có thể bị lừa. Đứa trẻ này là đơn giản. Nó sẽ tin vào bố mẹ, rằng nó là người Hindu - không chỉ là người Hindu, mà là một brahmin, không chỉ là một brahmin, mà là một deshastha brahmin. Giáo phái bên trong giáo phái, cũng giống như các hộp Trung Quốc - hộp trong hộp. Và đứa trẻ càng bị làm hẹp lại, nó càng trở thành một tù nhân. Cái hộp cứ ngày càng nhỏ lại hơn. Nó đã giống như bầu trời khi nó được sinh ra. Thế rồi nó trở thành người Hindu, cái hộp nhỏ hơn; thế rồi nó trở thành người brahmin - cái hộp nhỏ hơn; thế rồi nó trở thành một Deshastha - cái hộp thậm chí còn nhỏ hơn nữa.

Điều này cứ diễn ra mãi. Xã hội liên tục ép nó vào trong các hộp nhỏ hơn, và thế rồi nó sẽ phải sống như một người Deshastha brahmin. Cả đời nó sẽ ở bên trong hộp này. Nó sẽ mang cái hộp này quanh nó. Cái hộp này là nấm mồ. Nó phải thoát ra khỏi những cái hộp này; chỉ thế thì nó mới biết tâm thức thực là gì.

Thế rồi xã hội cho các quan niệm; thế rồi xã hội cho các định kiến và hệ thống và tôn giáo. Và thế rồi nó sẽ không bao giờ có khả năng nhìn thẳng, bao giờ xã hội cũng sẽ có đó để diễn giải. Bạn không nhận biết khi bạn nói cái gì đó là tốt. Bạn có đó không, đang nhìn? Đây có là cảm giác của bạn không, rằng cái gì đó là tốt, hay chỉ là cách diễn giải của xã hội? Cái gì đó là xấu: bạn có nhìn vào trong nó và đi tới kết luận rằng cái gì đó là xấu không, hay xã hội đơn giản đã dạy cho bạn rằng điều này là xấu?

Nhìn đó! Người Hindu nhìn cứt bò và nghĩ rằng đây là thứ thuần khiết nhất có thể có trên thế giới. Không ai trên thế giới sẽ nghĩ cứt bò là thứ thuần khiết nhất trên thế giới - cứt bò là cứt thôi, chất thải - nhưng người Hindu nghĩ về cứt bò là thứ thuần khiết nhất trên thế giới. Người đó sẽ ăn nó một cách hạnh phúc. Người đó ăn nó! Không ai trên thế giới có thể tin được làm sao người Hindu có thể bị lừa trong điều này, nhưng họ bị lừa đấy. Khi đứa trẻ Hindu được khai tâm, panchamrita được cho nó - một tổ hợp đặc biệt gồm năm thứ. Trong năm thứ này cứt bò là một, và nước đái bò là thứ nữa. Điều đó là khó - không ai có thể tin được rằng điều này là đúng. Nhưng họ có định kiến riêng của họ. Bỏ xuống mọi định kiến và nhìn thẳng đi.

Nhưng không xã hội nào cho phép bạn nhìn thẳng. Nó bao giờ cũng chen vào và diễn giải, và bạn bị nó lừa. Sư này vào buổi sáng thường gọi, "Đừng bị lừa bởi người khác đấy." Và ông ấy sẽ đáp, "Dạ vâng - thưa ông, tôi sẽ không bị lừa bởi người khác."

Điều này phải thường xuyên được ghi nhớ, bởi vì người khác là tất cả xung quanh và họ đang lừa bạn theo những cách thức tinh vi. Và bây giờ người khác có nhiều quyền lực hơn bao giờ. Qua quảng cáo, qua radio, qua báo chí, qua ti vi, người khác đang thao túng bạn.

Ở Mĩ, toàn thể thị trường phụ thuộc vào cách bạn có thể lừa khách hàng, cách bạn có thể tạo ra một ý tưởng trong tâm trí của người khác. Bây giờ, một ga ra cho hai xe là điều phải có nếu bạn muốn hạnh phúc; ở Mĩ, ga ra cho hai xe là điều phải có. Không ai hỏi tại sao. Nếu bạn không hạnh phúc với một xe, làm sao bạn có thể hạnh phúc với hai xe? Nếu có năm mươi phần trăm hạnh phúc với một xe, làm sao bạn có thể hạnh phúc với hai xe được? Với một xe bạn bất hạnh; với hai xe bạn sẽ bất hạnh gấp đôi, có vậy thôi. Toán học là đơn giản. Nhưng có quảng cáo, tuyên truyền; toàn thể xã hội tồn tại bằng việc thao túng người khác.

Hạnh phúc là cái gì đó giống như hàng hoá ngoài chợ - bạn đi và mua nó, nó phải được mua. Làm sao hạnh phúc có thể được mua? Hạnh phúc không phải là hàng hoá, nó không phải là một thứ đồ; nó là phẩm chất của việc sống, là hậu quả của cuộc sống khác. Bạn không thể mua được nó - không có cách nào.

Nhìn báo chí Mĩ và bạn sẽ thấy rằng bạn đang bỏ lỡ: hạnh phúc có thể được mua chỉ qua tiền. Họ tạo ra cảm giác rằng bạn đang bỏ lỡ cái gì đó; thế rồi bạn bắt đầu làm việc vì nó, thế rồi bạn kiếm tiền, thế rồi bạn mua nó. Và thế rồi bạn cảm thấy rằng bạn đã bị lừa. Nhưng việc cảm đó không rất sâu, vì trước khi bạn cảm thấy rằng bạn đã bị lừa, những lừa dối mới nào đó đã đi vào trong tâm trí, và bây giờ chúng đang kéo bạn tiến lên trước. Bạn phải có nhà trên núi, hay bạn phải có chỗ nghỉ mùa hè, hay bạn phải có du thuyền - cái gì đó bao giờ cũng có đó để được đạt tới. Chỉ thế thì bạn sẽ hạnh phúc. Chúng sẽ liên tục kéo bạn tới cái chết của bạn. Chừng nào bạn chưa chết, những quảng cáo đó, những tuyên truyền đó, sẽ liên tục kéo bạn.

Sư này là đúng. Đây phải là một phần của tỉnh táo của bạn - rằng bạn không nên bị lừa bởi người khác. Toàn thể xã hội tồn tại trên khai thác, khai thác người khác. Mọi người đang khai thác, và việc khai thác này không chỉ ở trong chợ, nó ở trong đền chùa, trong nhà thờ, trong giáo đường. Nó ở mọi nơi... vì tu sĩ cũng là doanh nhân, và giáo hoàng là siêu doanh nhân. Vì bạn cần an bình, bạn hỏi xin an bình, cho nên có những người nói, "Lại đây với chúng tôi, chúng tôi sẽ cung cấp an bình cho anh." Bạn hỏi về phúc lạc, và có những người sẵn sàng bán phúc lạc cho bạn. Nếu mọi người như Maharishi Mahesh Yogi thành công ở phương Tây, họ không thành công ở phương Đông. Không ai lắng nghe họ ở Ấn Độ. Không ai bận tâm.

Nhưng Mĩ lắng nghe mọi loại vô nghĩa. Một khi bạn mắc vào kênh tuyên truyền đúng, một khi bạn mắc vào mọi người quảng cáo đúng, thế thì không có vấn đề gì. Maharishi Mahesh Yogi nói dường như im lặng bên trong có thể được mua ngay lập tức, dường như trong vòng một tuần bạn có thể tìm thấy thiền; chỉ bằng việc ngồi trong mười lăm phúc và lẩm nhẩm mật chú bạn sẽ hạnh phúc mãi mãi. Và tâm trí Mĩ, đã từng bị đầu độc bởi những quảng cáo, bị hấp dẫn tới và đám đông tập hợp lại. Điều đó liên tục thay đổi, nhưng nó bao giờ cũng là đám đông, và dường như mọi sự đang xảy ra. Ngay cả đền chùa và nhà thờ cũng đã trở thành cửa hàng.

Thiền không thể được mua và không ai có thể trao nó cho bạn được. Bạn phải đạt tới nó. Nó không phải là cái gì đó bên ngoài, nó là cái gì đó bên trong, sự trưởng thành, và trưởng thành đó tới qua nhận biết. Gọi tên riêng của bạn, vào buổi sáng, trong đêm, vào buổi trưa, bất kì khi nào bạn cảm thấy buồn ngủ, gọi tên riêng của bạn đi. Và không chỉ gọi nó, trả lời nó và nói nó to lên. Đừng sợ người khác. Bạn đã từng sợ người khác đủ rồi; họ đã giết bạn qua sợ. Đừng sợ. Ngay cả ở bãi chợ bạn cũng phải nhớ. Gọi tên riêng của bạn, "Teertha, bạn có đây không?" Và trả lời, "Dạ có."

Để mọi người cười đi. Đừng bị lừa bởi họ. Điều duy nhất cần được đạt tới là tỉnh táo - không kính trọng, không tôn kính từ mọi người. ... Vì đó là một trong các thủ đoạn của họ: họ làm cho bạn vâng lời qua kính trọng. Họ nói, "Chúng tôi sẽ kính trọng ông. Ông cúi người và vâng lời đi. Đừng có đó chút nào. Chỉ tuân theo xã hội và xã hội sẽ bày tỏ nhiều kính trọng với ông." Đây là thu xếp lẫn nhau. Bạn càng chết xã hội sẽ càng bày tỏ kính trọng hơn; bạn càng sống động xã hội sẽ càng tạo ra rắc rối cho bạn. Tại sao?

Một Jesus phải bị đóng đinh vì ông ấy là người sống động. Ông ấy phải đã đòi lại thời thơ ấu của mình, "Jesus, đừng bị lừa bởi người khác." Và ông ấy đã không bị lừa, cho nên người khác phải đóng đinh ông ấy, vì ông ấy không phải là một phần của trò chơi. Socrates phải bị đầu độc và bị giết chết, Mansoor phải bị sát hại. Đây là những người đã trốn khỏi nhà tù, và bất kì cái gì bạn nói bạn không thể thuyết phục được họ quay lại. Họ sẽ không vào nhà tù. Họ đã biết tự do của bầu trời mở.

Nhớ lấy. Lưu tâm và tỉnh táo. Nếu bạn tỉnh táo, nếu hành động của bạn trở nên ngày càng nhận biết hơn, bất kì cái gì bạn làm sẽ không được làm một cách ngủ. Toàn thể nỗ lực của xã hội là để làm cho bạn thành tự động, là để làm cho bạn thành máy tự động, là để làm cho bạn thành cái máy hiệu quả.

Khi bạn bắt đầu học lái xe bạn tỉnh táo nhưng không hiệu quả, vì tỉnh táo lấy năng lượng, và bạn phải tỉnh táo với nhiều thứ - hộp số, vô lăng, phanh, ga, khớp li hợp. Có nhiều thứ bạn phải nhận biết tới mức bạn không thể hiệu quả được, bạn không thể đi nhanh được. Nhưng dần dần, khi bạn trở nên hiệu quả, bạn không cần nhận biết. Bạn có thể tiếp tục đi mà lầm rầm bài hát hay nghĩ bên trong hay giải câu đố, và chiếc xe tự nó đi. Thân thể coi nó một cách tự động. Bạn càng trở nên tự động hơn bạn càng trở nên hiệu quả hơn.

Xã hội cần tính hiệu quả, cho nên nó làm cho bạn ngày càng tự động hơn: Trong mọi thứ bạn làm, thành tự động. Xã hội không bận tâm về nhận biết của bạn; nhận biết của bạn là vấn đề cho xã hội. Bạn được yêu cầu hiệu quả hơn, năng suất hơn. Máy là hiệu suất hơn bạn. Xã hội không muốn bạn là như con người, nó cần bạn như thiết bị máy móc, cho nên nó làm cho bạn hiệu quả hơn và ít nhận biết hơn. Đây là tự động hoá. Đây là cách xã hội lừa bạn. Bạn trở nên hiệu quả, nhưng linh hồn của bạn bị mất.

Nếu bạn có thể hiểu tôi, thế thì toàn thể nỗ lực của các kĩ thuật thiền là để giải tự động hoá cho bạn, để làm cho bạn lại tỉnh táo, để làm cho bạn lại thành người, không là máy. Lúc ban đầu bạn sẽ trở nên kém hiệu quả hơn, nhưng đừng bị bận tâm bởi điều đó vì mọi thứ đã được lắng đọng như cái máy tự động. Lúc ban đầu mọi thứ sẽ trở thành đống lộn xộn. Bạn sẽ không có khả năng làm bất kì cái gì một cách hiệu quả. Bạn sẽ cảm thấy khó khăn, vì bạn đã trở nên bị cố định với tính hiệu quả vô ý thức. Để có hiệu quả một cách có ý thức, nỗ lực lâu dài sẽ được cần, nhưng dần dần bạn sẽ nhận biết và hiệu quả.

Nếu trong tương lai tồn tại bất kì khả năng nào của xã hội con người thực, điều đầu tiên, điều cơ bản sẽ phải làm là điều này: không làm cho trẻ con thành tự động.

Cho dù tốn thời gian lâu hơn để làm cho chúng hiệu quả, làm cho chúng hiệu quả mà có nhận biết; đừng làm chúng thành máy. Điều đó sẽ mất thời gian lâu hơn, vì hai điều phải được học: hiệu quả và nhận biết. Xã hội con người sẽ cho bạn nhận biết, cho dù ít hiệu quả hơn, nhưng hiệu quả sẽ tới dần. Thế thì khi bạn tỉnh táo bạn sẽ có khả năng hiệu quả cùng tỉnh táo.

Thiền là việc giải tự động hoá lúc ban đầu. Thế thì bạn sẽ bắt đầu làm việc với nhận biết mới - hiệu quả còn trong thân thể, ý thức còn tỉnh táo. Bạn không trở thành cái máy, bạn vẫn còn là người. Nếu bạn trở thành máy, bạn đã đánh mất tính người.

Sư này đã làm việc giải tự động hoá này. Từ chính buổi sáng ông ấy đã tự gọi mình, "Tỉnh táo đi!" nói, "Đừng tự lừa bản thân mình!" nói, "Đừng bị lừa bởi người khác!" Ba tầng này của việc lưu tâm phải được đạt tới.

Tôi đã nghe: có lần chuyện xảy ra là một thanh niên thuộc vào một gia đình rất giầu có và quí tộc, tới một Thiền sư. Anh ta đã biết mọi thứ, mê đắm với mọi ham muốn; anh ta có đủ tiền, cho nên không có vấn đề gì. Nhưng thế rồi anh ta phát chán - chán với dục, chán với đàn bà, chán với rượu. Anh ta tới Thiền sư và nói, "Bây giờ tôi chán với thế giới rồi. Có cách nào đó để tôi có thể biết bản thân tôi, tôi là ai không?"

Anh thanh niên nói, "Nhưng trước khi thầy nói bất kì cái gì, để tôi nói cho thầy cái gì đó về bản thân tôi. Tôi là người không quyết định và không thể tiếp tục cái gì lâu được, cho nên nếu thầy cho tôi kĩ thuật nào đó hay nếu thầy bảo tôi thiền, tôi có thể làm nó trong vài ngày và thế rồi tôi sẽ trốn mất, vẫn biết rõ rằng không có gì trong thế giới, vẫn biết rõ rằng chỉ khổ chờ đợi ở đó, cái chết.

Nhưng đây là kiểu tâm trí của tôi. Tôi không thể tiếp tục được, tôi không thể kiên trì trong bất kì cái gì, cho nên trước khi thầy chọn cái gì đó, nhớ điều này."

Thầy nói, "Thế thì sẽ rất khó nếu anh không thể kiên trì được, vì nỗ lực lâu dài sẽ được cần để hoàn tác mọi điều anh đã làm trong quá khứ. Anh sẽ phải du hành ngược lại. Nó sẽ phải là việc truy hồi. Anh sẽ phải đạt trở lại khoảnh khắc khi anh được sinh ra, khi tươi mát, trẻ trung. Tính tươi mát đó sẽ phải được đạt tới lần nữa. Nó không ở phía trước, mà ở phía sau và anh sẽ phải đi - trở thành đứa trẻ lần nữa. Nhưng nếu anh nói anh không thể kiên trì được và rằng trong vài ngày anh sẽ trốn mất, điều đó sẽ khó. Nhưng để ta hỏi anh một câu hỏi: Anh có bao giờ quan tâm tới cái gì đó sâu sắc tới mức anh bị cuốn hút hoàn toàn không?"

Anh thanh niên ngẫm nghĩ và anh ta nói, "Dạ có, chỉ mỗi trong chơi cờ tướng, trò chơi cờ tướng, tôi đã từng quan tâm nhiều lắm. Tôi thích nó, và đó là điều duy nhất đang cứu tôi. Mọi thứ khác đã rơi rụng đi; chỉ mỗi cờ vẫn còn lại với tôi, và với nó bằng cách nào đó tôi có thể để cho thời gian trôi qua."

Thầy nói, "Thế thì cái gì đó có thể được làm. Anh đợi đấy." Thầy gọi người phục vụ và bảo anh ta đem một sư đã từng thiền trong mười hai năm vào thiền viện, và bảo sư đem ra bàn cờ.

Bàn cờ được đem ra; sư này tới. Sư này quen một chút với cờ, nhưng trong mười hai năm ông ta đã từng thiền trong phòng kín. Ông ta đã quên thế giới và cờ và mọi thứ.

Thầy nói với anh ta, "Nge đây, ông sư! - đây sẽ là trò chơi nguy hiểm. Nếu ông bị thua chàng thanh niên này, kiếm có đây và ta sẽ chặt đầu ông, vì ta không thích một sư thiền - người đã từng thiền trong mười hai năm - bị đánh bại bởi một thanh niên thường. Nhưng ta hứa với ông, nếu ông chết dưới tay ta thế thì ông sẽ đạt tới cõi trời cao nhất. Cho nên đừng bị rối trí."

Anh thanh niên cũng trở nên hơi không thoải mái, và thế rồi thầy quay sang anh ta và nói, "Trông đấy, anh nói rằng anh bị cuốn hút trong cờ tướng, cho nên bây giờ bị cuốn hút toàn bộ đi - bởi vì đây là vấn đề sống và chết. Nếu anh thua ta sẽ chặt đầu anh, và nhớ lấy, ta không thể hứa cõi trời cho anh được. Người này thì được, ông ta đằng nào cũng sẽ đi, nhưng ta không thể hứa cõi trời cho anh được. Nếu anh chết địa ngục là chỗ của anh - ngay lập tức anh sẽ đi xuống địa ngục thứ bẩy."

Trong một khoảnh khắc anh thanh niên này nghĩ tới chạy trốn. Đây sẽ là trò chơi nguy hiểm, và anh ta đã không tới đây vì điều này. Nhưng thế thì điều đó có vẻ mất danh dự; anh ta là một võ sĩ đạo, con của một chiến binh, và chỉ vì cái chết, cái chết sắp xảy ra, mà trốn đi thì không có trong dòng máu của anh ta. Cho nên anh ta nói, "Được."

Trò chơi bắt đầu. Anh thanh niên bắt đầu run lên như chiếc lá trong gió mạnh, toàn thân run rẩy. Anh ta bắt đầu vã mồ hôi, và vã mồ hôi lạnh xảy tới cho thân thể anh ta; anh ta bắt đầu toát mồ hôi từ đầu tới lòng bàn chân. Đó là vấn đề sống chết, và suy nghĩ dừng lại, vì bất kì khi nào có sự khẩn cấp như thế bạn không thể nào có được ý nghĩ. Ý nghĩ dành cho giải trí. Khi không có vấn đề gì bạn có thể nghĩ; khi thực sự có vấn đề suy nghĩ dừng lại, vì tâm trí cần thời gian, và khi có sự khẩn cấp thì không có thời gian. Bạn phải làm cái gì đó ngay lập tức.

Mọi khoảnh khắc, cái chết đều đang tới gần hơn. Sư này bắt đầu, và ông có vẻ chân thành và bình thản tới mức anh thanh niên nghĩ, "Rồi, chết là chắc chắn!" Nhưng khi các ý nghĩ biến mất, anh ta trở nên bị cuốn hút toàn bộ vào trong khoảnh khắc. Khi các ý nghĩ biến mất, anh ta cũng quên mất rằng cái chết đang chờ đợi - vì cái chết cũng là một ý nghĩ. Anh ta quên về chết, anh ta quên về sống, anh ta trở thành chỉ là một phần của trò chơi, bị cuốn hút, bị hội nhập toàn bộ vào trong nó.

Dần dần, khi tâm trí biến mất hoàn toàn, anh ta bắt đầu chơi hay. Anh ta chưa bao giờ chơi theo cách đó. Lúc ban đầu sư còn thắng, nhưng trong vài phút anh thanh niên bị cuốn hút, bắt đầu các nước đi hay, và sư bắt đầu thua. Chỉ khoảnh khắc này tồn tại, chỉ hiện tại. Thế thì không có vấn đề gì; thân thể trở nên ổn thoả, run rẩy dừng lại, mồ hôi bay hơi. Anh ta nhẹ như lông, vô trọng lượng. Mồ hôi thậm chí còn giúp đỡ - anh ta trở nên vô trọng lượng, toàn thân anh ta được cảm thấy dường như nó có thể bay. Tâm trí anh ta không còn đó. Cảm nhận trở thành rõ ràng, tuyệt đối rõ ràng, và anh ta có thể thấy trước, năm nước trước. Anh ta chưa bao giờ chơi hay thế. Ván cờ của người kia bắt đầu sụp đổ; trong vòng vài phút người kia sẽ bị đánh bại, và thắng lợi của anh ta là chắc chắn.

Thế rồi đột nhiên, khi mắt anh ta rõ ràng, tựa gương, khi cảm nhận là sâu sắc, sâu lắng, anh ta nhìn vào sư. Sư hồn nhiên thế. Mười hai năm thiền - ông ta đã trở thành như hoa; mười hai năm khổ hạnh - ông ta đã trở nên tuyệt đối thuần khiết. Không ham muốn, không ý nghĩ, không chủ định tồn tại cho ông ta. Ông ta là hồn nhiên như có thể... ngay cả trẻ con cũng không được hồn nhiên thế. Mặt xinh đẹp, sự rõ ràng của ông ta, mắt xanh mầu trời... Anh thanh niên này bắt đầu cảm thấy từ bi với sư - sớm hay muộn đầu sư sẽ bị chặt. Khoảnh khắc anh ta cảm thấy từ bi này, những cánh cửa vô hình được mở ra, và cái gì đó tuyệt đối không được biết bắt đầu rót vào trái tim anh ta. Anh ta cảm thấy phúc lạc thế. Khắp bản thể bên trong của anh ta hoa bắt đầu rơi xuống. Anh ta cảm thấy phúc lạc thế... anh ta chưa bao giờ biết tới phúc lạc này, cái đẹp này, phúc lành này.

Thế rồi anh ta bắt đầu chủ ý làm nước đi sai, vì ý nghĩ chợt tới cho tâm trí anh ta, "Nếu mình chết chẳng cái gì bị rối loạn; mình chẳng có giá trị gì. Nhưng nếu sư này bị chết cái gì đó đẹp đẽ sẽ bị phá huỷ; nhưng với mình, chỉ là sự tồn tại vô dụng..." Anh ta bắt đầu làm nước đi sai một cách có chủ ý, để làm cho sư kia thắng. Và khoảnh khắc đó thầy hất tung bàn cờ, bắt đầu cười và nói, "Không ai sẽ bị thua bây giờ. Cả hai ông đều thắng."

Sư này đã trên cõi trời rồi, ông ta giầu có; không cần chặt đầu ông ta. Ông ta đã không rối loạn chút nào khi thầy nói, "Đầu ông sẽ bị chặt." Không một ý nghĩ nào nảy sinh trong tâm trí ông ta. Không có vấn đề chọn lựa - nếu thầy nói nó sẽ là vậy, điều đó là được. Ông ta nói có với toàn tâm. Đó là lí do tại sao không có vã mồ hôi, không run rẩy. Ông ta đã chơi cờ; chết không phải là vấn đề.

Và thầy nói, "Anh đã thắng, và thắng của anh lớn hơn của sư này. Bây giờ ta sẽ khai tâm cho anh. Anh có thể ở đây, và chẳng mấy chốc anh sẽ được chứng ngộ."

Cả hai điều cơ bản đã xảy ra: thiền và từ bi. Phật đã gọi hai điều này là điều cơ bản: pragya và karuna, thiền và từ bi.

Anh thanh niên nói, "Xin thầy giải thích điều đó cho tôi. Cái gì đó đã xảy ra mà tôi không biết. Tôi đã được biến đổi; tôi không còn là cùng người thanh niên đã tới thầy vài giờ trước. Người đó đã chết. Cái gì đó đã xảy ra - thầy đã làm phép màu."

Thầy nói, "Vì cái chết sắp xảy ra thế, anh không thể nghĩ được, ý nghĩ dừng lại. Chết ở cận kề thế, suy nghĩ là không thể được. Chết ở gần thế, không có kẽ hở nào giữa anh và chết, và ý nghĩ cần không gian để di chuyển. Không có không gian, cho nên suy nghĩ đã dừng lại. Thiền xảy ra một cách tự phát. Nhưng điều đó là không đủ, vì kiểu thiền đó xảy ra do sự khẩn cấp sẽ bị mất đi; khi sự khẩn cấp mất rồi thiền sẽ bị mất. Cho nên ta không thể hất tung bàn cờ vào khoảnh khắc đó, ta phải đợi."

Nếu thiền thực sự xảy ra, dù bất kì nguyên nhân nào, từ bi phải theo sau. Từ bi là việc nở hoa của thiền. Nếu từ bi không tới, thiền của bạn, ở đâu đó, là sai.

Thế rồi ta nhìn vào mặt anh. Anh được rót đầy với phúc lạc và mắt anh trở nên giống phật. Anh nhìn vào sư này, và anh đã cảm thấy và anh nghĩ, "Hi sinh bản thân mình là tốt hơn hi sinh sư này. Sư này có giá trị nhiều hơn mình."

Đây là so sánh - khi người khác trở nên có giá trị hơn bạn. Đây là yêu - khi bạn có thể hi sinh bản thân bạn vì người khác. Khi bạn trở thành phương tiện và người khác trở thành mục đích, đây là yêu. Khi bạn là mục đích và người khác được dùng như phương tiện, đây là thèm khát. Thèm khát bao giờ cũng tinh ranh và yêu bao giờ cũng từ bi.

"Thế rồi ta nhìn vào mắt anh từ bi đang nảy sinh, và thế rồi anh bắt đầu đi nước sai chỉ để bị thua, để cho anh sẽ bị chết và sư này được cứu. Vào khoảnh khắc đó ta đã hất tung bàn cờ. Anh đã thắng. Bây giờ anh có thể ở đây. Ta đã dạy cho cả hai ông về thiền và từ bi. Bây giờ đi theo đường này, và để chúng trở thành tự phát trong anh - không tình huống, không phụ thuộc vào bất kì sự khẩn cấp nào, mà chỉ là phẩm chất của hiện hữu của anh."

Nhớ câu chuyện này bên trong bạn, trong tim bạn; để cho nó trở thành nhịp đập của trái tim bạn. Được bắt rễ trong thiền bạn sẽ có cánh của từ bi. Đó là lí do tại sao tôi nói rằng tôi muốn cho bạn hai thứ: Rễ trong đất này và cánh trong trời kia. Thiền là đất này, nó là ở đây và bây giờ; chính khoảnh khắc này bạn có thể lan toả rễ của bạn, làm nó đi. Và một khi rễ có đó cánh của bạn sẽ vươn tới trời cao nhất có thể có. Từ bi là trời, thiền là đất, và khi thiền và từ bi gặp gỡ, vị Phật được sinh ra.

Đi ngày càng sâu hơn vào trong thiền để cho bạn có thể đi ngày càng cao hơn vào trong từ bi. Rễ càng ăn sâu cây càng vươn tới đỉnh càng cao hơn. Bạn có thể thấy cây, bạn không thể thấy rễ, nhưng chúng bao giờ cũng theo tỉ lệ. Nếu cây đạt tới trời rễ phải đạt tới chính tận cùng của đất. Tỉ lệ là như nhau. Thiền của bạn càng sâu, cùng chiều sâu đó sẽ được đạt tới trong từ bi. Cho nên từ bi là tiêu chí. Nếu bạn nghĩ bạn có tính thiền và không có từ bi, thế thì bạn đang tự lừa bạn. Từ bi phải xảy ra, vì đó là việc nở hoa của cây. Thiền chỉ là phương tiện hướng tới từ bi; từ bi là mục đích.

Làm cho bản thân bạn ngày càng tỉnh táo hơn đi. Gọi tên bạn và trả lời, chỉ để tạo ra nhận biết nhiều hơn. Khi bạn thực sự trở thành nhận biết, bạn sẽ cảm thấy việc bột phát mới của năng lượng. Từ bi sẽ xảy ra cho bạn, và với từ bi, có phúc lạc; với từ bi, có cái đẹp; với từ bi, có sức thuyết phục.

Có cái gì nữa không?

Câu hỏi 1

Osho kính yêu,

Vào lúc bắt đầu của trại thầy đã nói thầy đang đi vào pha mới của công việc của thầy. Chúng tôi đã cảm thấy nó trong thiền, nhưng điều quan trọng nhất, thầy đã đổi cách thầy nói với chúng tôi. Vào lúc này, chẳng hạn, thầy không bao giờ thừa nhận là một thầy chứng ngộ, và bây giờ thay làm điều đó. Thầy có thể nói cho chúng tôi thêm và pha mới này của công việc của thầy không?

Tôi chỉ có thể nói những điều mà bạn đã trở nên có khả năng nghe thấy. Điều đó tuỳ thuộc vào bạn. Nếu bạn đã trở thành đệ tử, thế thì tôi có thể dễ dàng nói rằng tôi là thầy; nhưng nếu bạn không là đệ tử việc nói cho bạn rằng tôi là thầy sẽ là vô nghĩa. Nếu ai đó tới người chỉ là tò mò về tôi, tôi sẽ không nói điều này cho người đó; điều đó chắc sẽ là lạc lõng. Người đó sẽ không hiểu; thay vì thế, người đó sẽ hiểu lầm.

Khi bạn sẵn sàng nhận, chỉ thế thì tôi mới có thể cho. Và bởi vì bạn sẵn sàng tôi có thể nói nhiều điều mà không thể nói được cho khách thăm không chủ định. Họ tò mò; tò mò của họ là nông cạn, họ đã không đi tới nhận cái gì đó. Tâm trí họ vận hành theo cách trẻ con: họ chỉ muốn biết mọi thứ, và họ sẽ không xuyên thấu sâu hơn vào trong nó.

Bây giờ tôi có thể nói nhiều điều với bạn, vì tôi biết rằng bạn sẽ không hiểu lầm. Cho dù bạn không hiểu thì ngần này là chắc chắn: bạn sẽ không hiểu lầm. Đây sẽ là pha mới; nó đã bắt đầu. Tôi sẽ làm việc chỉ với những người tỉnh, không lừa xung quanh. Tôi sẽ làm việc chỉ với những người đã thực sự đi tới điểm mà họ cần biến đổi - người là người tìm kiếm thực sự chân thành, đích thực sẵn sàng làm bất kì cái gì tôi nói. Với họ tôi có thể nói, "Tôi là thầy" với họ tôi có thể nói, "Lại tôi và uống từ tôi, và bạn sẽ không khát bao giờ."

Nhưng điều này không thể được nói cho mọi người; điều này không thể được nói cho ai đó chỉ đi qua, người bạn gặp trên phố. Bạn càng sẵn sàng tôi càng có thể rót bản thân tôi vào bạn. Trước đó, bình của bạn có đó nhưng để lộn ngược; cho dù tôi có rót vào điều đó chắc đã là phí hoài. Bây giờ nhiều người trong các bạn đang ở trong tình huống mà bây giờ bình của bạn không để lộn ngược, bây giờ chúng để dựng đứng đúng. Bây giờ tôi có thể rót vào, bây giờ tôi có thể tin cậy rằng bạn sẽ nhận nó như kho báu, rằng bạn sẽ che giấu nó, rằng bạn sẽ chia sẻ nó chỉ với những người chân thành, người đang tìm kiếm. Nhiều bí mật nữa sẽ đi theo, nhưng chúng sẽ chỉ đi theo khi bạn trở nên sẵn sàng hơn.

Pha này, pha mới này, đã bắt đầu. Tôi sẽ không làm việc với quần chúng bây giờ, và tôi sẽ bỏ tất cả những người chỉ treo quanh vì những lí do khác, và không vì sự trưởng thành tâm linh của họ. Có nhiều kiểu người, và cho dù họ không nhận biết tại sao họ đang treo quanh - nhưng tôi biết. Tôi sẽ bỏ họ.

Ngày càng ít người sẽ được chấp nhận bây giờ. Nếu tôi bỏ bạn, bạn sẽ không có khả năng biết được rằng tôi đã bỏ bạn vì bạn sẽ liên tục nghĩ rằng bạn đã bỏ tôi. Đó là cách tâm trí dốt nát bao giờ cũng tự an ủi bản thân nó. Bây giờ tôi sẽ làm việc chỉ với vài người, vài người được chọn, và khi bạn sẵn sàng nhiều bí mật nữa có thể được trao cho bạn, và tôi sẽ có khả năng nói một cách dễ dàng. Thế thì tôi có thể là thực, thế thì tôi không cần nói dối bạn. Tôi sẽ không nói điều bạn muốn nghe; không, tôi sẽ nói điều thực sự được nói cho bạn.

Và đừng đợi tương lai, vì không ai biết về tương lai. Chính khoảnh khắc này mở bản thân bạn ra nhiều nhất có thể được để cho bạn có thể đón nhận tôi.

Tôi sẽ kể cho bạn một giai thoại. Chuyện xảy ra cho người đứng đầu của một trong những gia đình ngân hàng châu Âu nổi tiếng nhất, gia đình Rothschilds. Một hôm Baron Rothschild đang đứng trong vườn, một người có vẻ như người ăn xin, người bán rong, đi tới ông ấy và bảo ông ấy mua vé xổ số. Ông ấy nói, "Lại đây, lấy một cơ hội."

Ông Baron muốn gạt bỏ người này. Ông ấy nói, "Tôi phải làm gì với vé số? Tôi không cần nó, tôi đã có đủ rồi."

Người ăn xin nói, "Chẳng ai có đủ cả. Lấy cơ hội này đi - ai biết được, ông có thể trúng số!" Cho nên, chỉ để gạt bỏ sự phiền phức, ông ấy mua chiếc vé.

Sáng hôm sau người này lại tới gõ cửa và nói, "Này, ông đã được một triệu đô la."

Ông Baron rất hài lòng và nói, "Tôi cho là tôi phải thưởng cho anh." Thế rồi Baron nghĩ và nói, "Anh sẽ chọn cái gì? Tôi có thể cho anh hai mươi nhăm nghìn đô la ngay khoảnh khắc này, hoặc mười nghìn đô la một năm cho cả đời anh."

Người này không quá ba mươi hay ba mươi lăm. Anh ta là hoàn hảo với sức khoẻ của mình; anh ta sẽ sống ít nhất ba mươi, bốn mươi năm, thậm chí còn hơn. Bốn mươi năm với mười nghìn đô la một năm là lên tới bốn trăm nghìn đô la - hay ngay bây giờ, hai mươi nhăm nghìn đô la. Người ăn xin nghĩ một chốc và nói, "Xin ông cho tôi hai mươi nhăm nghìn đô la ngay bây giờ."

Ngay cả Baron cũng phân vân. Ông ấy nói, "Anh nghĩ lại điều anh làm đi. Cả đời anh, tôi nói - mười nghìn đô la một năm!"

Người này nói, "Tôi sẽ chọn hai mươi nhăm nghìn ngay bây giờ, vì nhìn vào vận may mà ông Rothschilds có, tôi sẽ không sống được sáu tháng. Nhìn vào vận may ông Rothschilds có, tôi sẽ không sống được sáu tháng nữa. Ông cho tôi số tiền đó ngay bây giờ đi; khoảnh khắc tiếp là không chắc chắn. Đừng phí thời gian!"

Đó là điều tôi nói với bạn. Ngay khoảnh khắc này tôi ở đây, sẵn có. Đừng chờ đợi tương lai, vì không ai biết... Mở trái tim bạn ra, trở nên nhạy cảm hơn, được hài hoà. Mọi thứ là có thể. Tại chính khoảnh khắc này tôi có thể cho bạn chìa khoá.

Một pha mới đã bắt đầu. Bây giờ sẵn sàng cho nó đi, vì vấn đề không liên quan tới tôi, vấn đề liên quan tới bạn. Bạn có thể nhận được bao nhiêu, bạn sẽ nhận được; năng lực của bạn sẽ là giới hạn. Nếu bạn mở toàn bộ thì không có giới hạn nào. Toàn thể đại dương sẵn sàng rơi vào trong giọt nước, nhưng giọt nước sợ. Nó cố bảo vệ bản thân nó.

Kabir, một trong những nhà huyền môn vĩ đại nhất đã từng được sinh ra, đã nói hai điều. Ông ấy đã nói, "Lúc ban đầu, khi tôi đang đi tìm Thượng đế, tôi đã nghĩ giọt nước của tôi sẽ rơi vào trong đại dương của điều thiêng liêng. Nhưng khi nó thực sự xảy ra nó đã xảy ra hoàn toàn khác đi: đại dương rơi vào trong giọt nước nhỏ của tôi."

Nó bao giờ cũng xảy ra khác đi. Bạn không đi gặp Thượng đế, Thượng đế đi gặp bạn. Làm sao bạn có thể tìm được ngài? Bạn không biết chỗ ở của ngài, bạn không biết địa chỉ của ngài. Ngài đang tìm bạn thường xuyên, và bất kì khi nào bạn sẵn sàng cho đại dương rơi vào trong bạn.

Thiền sẽ làm cho bạn thành sẵn sàng, từ bi sẽ làm cho bạn thành hoàn hảo. Cho nên mang hai câu mật chú này: pragya, thiền, karuna, từ bi - để cho hai câu này là mục đích. Để cho cả đời bạn xoay quanh chúng, và bạn sẽ được hoà điệu rất sớm. Thế thì tôi có thể rót bản thân tôi vào bạn.

Cái gì nữa không?

Câu hỏi 2

Osho kính yêu,

Thầy đã nói thiền là việc nở hoa. Và với chúng tôi, hương của hoa là lòng biết ơn. Có cái gì chúng tôi có thể làm cho thầy được không?

Có chứ. Thiền, từ bi và lòng biết ơn. Bất kì khi nào bạn có tính thiền, bạn cảm thấy phúc lạc; bất kì khi nào bạn trong từ bi, bạn cảm thấy cực lạc. Và thế thì lòng biết ơn nảy sinh - không hướng tới bất kì ai nói riêng, lòng biết ơn chỉ nảy sinh. Nó không hướng tới tôi hay tới Jesus, hay Zarathustra hay Phật, nó đơn giản là biết ơn. Bạn cảm thấy biết ơn thế vì được ở đây, vì được sống động, vì có khả năng để có tính thiền, vì để có khả năng ở trong từ bi. Bạn đơn giản cảm thấy biết ơn. Lòng biết ơn đó không hướng tới bất kì người nào, nó hướng tới cái toàn thể.

Nếu bạn cảm thấy biết ơn hướng tới tôi đó là thái độ của tâm trí. Nếu bạn thiền và nếu bạn nở hoa trong từ bi bạn sẽ cảm thấy đơn giản biết ơn, không biết ơn hướng tới tôi. Thế thì không có "hướng tới" - bạn đơn giản cảm thấy biết ơn hướng tới tất cả. Và khi bạn cảm thấy biết ơn hướng tới tất cả, đó thực sự là biết ơn hướng tới tôi, không bao giờ trước điều đó. Khi đó là chọn lựa bạn chọn tôi; thế thì thầy của bạn trở thành một điểm, không là cái toàn thể.

Đó là điều đang xảy ra ở mọi nơi. Đệ tử bị cố định với thầy và thầy giúp họ để bị cố định. Điều đó là không tốt, nó là xấu. Khi bạn thực sự nở hoa thế thì hương thơm của bạn không gửi tới bất kì ai; khi bạn thực sự nở hoa hương thơm lan toả khắp các hướng. Nó đơn giản đi theo mọi hướng, và bất kì ai đi qua gần bạn đều được rót đầy với hương thơm của bạn, người đó mang hương thơm của bạn. Và nếu không ai đi qua bạn thế thì trên con đường im lặng, đơn độc đó hương thơm của bạn vẫn lan toả - nhưng nó không có địa chỉ.

Nhớ lấy, tâm trí bao giờ cũng có địa chỉ; hiện hữu không bao giờ có địa chỉ. Tâm trí bao giờ cũng đi tới cái gì đó; hiện hữu đơn giản đi tới tất cả. Nó là chuyển động không mục đích. Mục đích tồn tại vì động cơ: bạn di chuyển hướng tới cái gì đó vì có ham muốn. Khi không có ham muốn làm sao bạn có thể di chuyển được? Di chuyển có đó nhưng không có động cơ. Thế thì bạn đi theo mọi hướng, thế thì bạn tràn ngập. Thế thì thầy của bạn là ở mọi nơi; thế thì tôi ở mọi nơi. Và chỉ khi điểm này tới bạn mới tự do khỏi thầy nữa. Thế thì bạn tự do với mọi quan hệ, bạn tự do với mọi hiện diện, với mọi tù túng. Và nếu thầy không thể cho bạn tự do với bản thân thầy, ông ấy không phải là thầy chút nào.

Cho nên bạn không cần làm cái gì cho tôi; bạn làm cái gì đó cho bạn. Thiền, từ bi - đó là đang làm cho tôi rồi. Thế thì sự hiện diện sẽ tới, và không được nghĩ bởi tâm trí. Ngay bây giờ bạn nghĩ và bạn cảm thấy: Chúng tôi sẽ làm gì? Thế thì đó là tâm trí. Làm sao đền đáp cho thầy? Thầy đã làm nhiều thế cho mình, mình phải làm gì? Đây là tâm trí nghĩ dưới dạng cho và nhận. Không, tâm trí này sẽ không giúp đâu. Một điều bạn có thể làm cho tôi: bỏ tâm trí này, cho phép bản thể bạn nở hoa; thế thì bạn sẽ là hương thơm. Thế thì theo mọi chiều và mọi hướng cái toàn thể sẽ hạnh phúc. Bạn sẽ là phúc lạc và lòng biết ơn của bạn sẽ không hạn hẹp. Nó sẽ không hướng tới một điểm, nó sẽ đi theo mọi hướng, mọi nơi. Chỉ thế thì bạn mới đạt tới lời cầu nguyện. Lòng biết ơn này là lời cầu nguyện.

Khi bạn đi tới đền chùa và làm lời lời cầu nguyện, nó không phải là lời cầu nguyện; nhưng khi, sau từ bi, lòng biết ơn nảy sinh, toàn thể sự tồn tại trở thành ngôi đền. Bất kì cái gì bạn chạm tới đều trở thành lời cầu nguyện; bất kì cái gì bạn làm đều trở thành có tính cầu nguyện. Bạn không thể khác được. Được bắt rễ sâu sắc, được thả neo trong thiền, tuôn chảy sâu sắc trong từ bi, bạn không thể khác được. Bạn trở thành lời cầu nguyện, bạn trở thành lòng biết ơn.

Nhưng nhớ, tâm trí bao giờ cũng có địa chỉ. Nó có mục đích, ham muốn để đạt tới. Là không có địa chỉ đi; nó không có mục đích, nó không có gì để đạt tới. Vương quốc của hiện hữu đã được đạt tới rồi, hoàng đế đã có đó trên ngai vàng rồi. Bạn chuyển động vì chuyển động là cuộc sống; nhưng đừng chuyển động hướng tới bất kì mục đích nào, vì khi không có mục đích, không có căng thẳng. Thế thì chuyển động là đẹp, duyên dáng.

Kết thúc quyển ‘Chim tung cánh’  - Quay về Mục lục