Read more
Yoga: Alpha và Omega (Tập 7)
Bài giảng về Kinh Yoga của Patanjali
Chương 3. Bên
trong của bên trong
7. Ba giai đoạn này - dharana, dhyna, và
samadhi - là bên trong khi so với năm giai đoạn đi trước chúng.
8. Nhưng ba giai đoạn này là bên ngoài khi
so với samadhi vô hạt mầm.
9. Nirodh parinam là biến đổi của tâm trí
theo đó tâm trí trở nên bị thấm qua bởi hoàn cảnh của nirodh, cái xen vào một
cách tạm thời giữa cảm giác đang biến mất và cảm giác đang chiếm chỗ của nó.
10. Luồng này trở thành an bình với cảm
giác được lặp lại.
Tôi đã được bảo rằng về truyền
thống có hai trường phái tư tưởng ở Đức. Phần phía bắc thực tế, công nghiệp của
nước này có triết lí này: Tình huống là nghiêm trọng nhưng không vô vọng. Ở phần
phía nam của Đức, nhiều lãng mạn hơn và có lẽ ít thực tế hơn, triết lí dường
như là: Tình huống là vô vọng nhưng không nghiêm trọng. Nếu bạn hỏi tôi, thế
thì tình huống là không đằng nào cả - nó không vô vọng không nghiêm trọng. Và
tôi đang nói về tình huống của con người.
Tình huống của con người có vẻ
nghiêm trọng vì chúng ta đã từng được dạy và được ước định là nghiêm chỉnh,
trong hàng thế kỉ. Tình huống của con người có vẻ vô vọng bởi vì chúng ta đã
làm cái gì đó sai với bản thân mình. Chúng ta vẫn chưa tìm thấy rằng là tự
nhiên chính là mục đích, và mọi mục đích mà chúng ta đã từng được dạy đều làm
cho chúng ta ngày một phi tự nhiên hơn.
Là tự nhiên, là hoà hợp với luật
vũ trụ, chính là điều Patanjali ngụ ý bởi tính chất sanyama. Sanyama không phải
là cái gì bị ép buộc lên bạn. Sanyama không phải là cái gì tới từ bên ngoài.
Sanyama là việc nở hoa của bản tính bên trong nhất của bạn. Sanyama là trở
thành cái bạn đã là. Sanyama là quay về với tự nhiên. Làm sao quay về với tự nhiên?
Và bản tính con người là gì? Chừng nào bạn chưa đào sâu vào bên trong bản thể
riêng của bạn, bạn sẽ không bao giờ đi tới biết bản tính con người là gì.
Người ta phải đi vào bên trong;
và toàn thể quá trình của yoga là cuộc hành hương, cuộc hành trình nội tâm. Từng
bước một, trong tám bước, Patanjali mang bạn về nhà. Năm bước đầu - yam, niyam,
anga, pranayam, pratyahar - chúng giúp bạn đi sâu vào trong bạn bên ngoài thân
thể. Thân thể là ngoại vi đầu tiên của bạn, vòng tròng đồng tâm đầu tiên của sự
tồn tại của bạn. Bước thứ hai là đi ra ngoài tâm trí. Bước thứ ba là của
dharana, dhyan, samadhi, đưa bạn ra ngoài tâm trí. Bên ngoài thân thể và bên
ngoài tâm trí là bản tính của bạn, là trung tâm bản thể của bạn. Trung tâm đó của
bản thể Patanjali gọi là samadhi vô hạt mầm - karivalya. Điều ông ấy gọi là đi
tới mặt đối mặt với nền tảng riêng của bạn, với bản thể riêng của bạn, đi tới
biết bạn là ai.
Cho nên toàn thể quá trình này
có thể được chia thành ba phần, thứ nhất, cách siêu việt lên trên thân thể; thứ
hai, cách siêu việt lên trên tâm trí; và thứ ba, cách rơi vào trong bản thể
riêng của bạn.
Chúng ta đã từng được dạy, gần
như mọi người trên khắp thế giới, trong mọi nền kinh tế, trong mọi nước, trong
mọi khí hậu, đều tìm các mục đích ở đâu đó bên ngoài bản thân chúng ta. Mục
đích có thể là tiền, mục đích có thể là quyền, mục đích có thể là danh, hay mục
đích có thể là Thượng đế, cõi trời, điều đó không tạo ra khác biệt nào: mọi mục
đích đều ở ngoài bạn. Và mục đích thực là đi tới cội nguồn từ đó bạn tới. Thế
thì vòng tròn là đầy đủ.
Bỏ mọi mục đích bên ngoài và đi
vào bên trong. Đó là thông điệp của yoga. Mục đích bên ngoài chỉ là bị áp đặt.
Bạn đã được dạy phải đi đâu đó. Chúng chưa bao giờ trở thành tự nhiên; chúng
không thể trở thành tự nhiên được. Tôi đã nghe một giai thoại về G.K.
Chesterton:
Ông ấy đang trên tàu hoả, đọc một
cách sốt sắng, thì người soát vé tới hỏi vé của ông ấy. Phát rồ lên, Chesterton
sờ soạng tìm vé.
"Đừng bối rối, thưa
ngài," người soát vé nói một cách đảm bảo. "Tôi sẽ tới sau để bấm vé.
Tôi chắc chắn là ông có nó."
"Tôi biết là tôi có nó
mà," Chesterton lắp bắp, "nhưng điều tôi muốn biết là, tôi đang đi
đâu trong thế giới đây?"
Bạn đang đi đâu? Định mệnh của
bạn là gì? Bạn đã được dạy những điều nào đó cần đạt tới. Bạn đã được làm thành
người đạt tới. Tâm trí đã bị thao túng, xô đẩy và lôi kéo. Tâm trí đã từng bị
kiểm soát bởi bên ngoài - bởi bố mẹ, bởi gia đình, bởi trường học, bởi xã hội,
bởi chính phủ. Mọi người đều cố gắng kéo bạn ra ngoài bản thể của bạn, và họ
đang cố gắng ấn định mục đích cho bạn; và bạn đã rơi vào trong bẫy. Và mục đích
đã có đó ở bên trong bạn.
Không có đâu mà đi. Người ta phải
nhận ra bản thân mình, đã đó rồi - người ta là ai. Và một khi bạn nhận ra điều
đó, bất kì chỗ nào bạn đi bạn đều sẽ thấy mục đích của bạn, bởi vì bạn đang
mang mục đích của bạn đi cùng bản thân bạn. Thế thì bất kì chỗ nào bạn đi, bạn
sẽ có mãn nguyện sâu sắc, an bình bao quanh bạn, bình thản, bình tĩnh như môi
trường bạn mang quanh bạn, như hào quang. Đó là điều Patanjali gọi là sanyama bầu
không khí bình tĩnh, tự chủ, bình thản đi cùng bạn.
Bất kì chỗ nào bạn đi bạn đều
mang theo bầu không khí riêng của bạn đi cùng bạn, và mọi người đều có thể cảm
thấy nó. Gần như nó có thể được người khác chạm tới, dù họ có trở nên nhận biết
hay không. Đột nhiên, nếu một người với phẩm chất sanyama tới gần bạn, đột
nhiên bạn trở nên nhận biết về làn gió nhẹ của bình thản nào đó thổi qua gần bạn,
hương thơm tới từ cái không biết. Nó chạm vào bạn, nó làm bình yên bạn. Nó như
điệu hát ru hay. Bạn đang trong rối loạn, một người với phẩm chất sanyama lại gần
bạn, đột nhiên rối loạn của bạn rút xuống. Bạn đang giận dữ, một người với phẩm
chất sanyama tới gần bạn, giận của bạn biến mất. Bởi vì người với phẩm chất
sanyama có lực từ trường. Bạn bắt đầu cưỡi lên con sóng của người đó; với người
đó, ở cùng người đó, bạn bắt đầu đi lên cao hơn là bạn có thể đi một mình.
Cho nên ở phương Đông chúng ta
đã phát triển một truyền thống hay về việc đi tới những người đã đạt tới phẩm
chất sanyama và chỉ ngồi bên cạnh họ. Đó là điều chúng ta gọi là darshan, đó là
điều chúng ta gọi là satsang: chỉ đi tới con người với phẩm chất sanyama và chỉ
ở gần người đó. Với tâm trí phương Tây đôi khi điều đó có vẻ gần như ngớ ngẩn bởi
vì đôi khi người đó có thể thậm chí không nói, người đó có thể trong im lặng.
Và mọi người liên tục tới, họ chạm chân người đó, họ ngồi bên cạnh người đó, họ
nhắm mắt lại... Không có hội thoại, không có trao đổi bằng lời, và họ ngồi hàng
giờ; và thế rồi được đáp ứng, theo cách không biết nào đó, họ chạm chân với
lòng biết ơn sâu sắc và họ trở về. Và bạn có thể quan sát trên mặt họ rằng cái
gì đó đã được xảy ra; họ đã đạt tới cái gì đó. Và không có trao đổi bằng lời
nào - không cái gì thấy được đã được cho hay nhận. Đây là satsang, chỉ ở cùng với
con người của chân lí, với sự hiện diện đích thực, con người với phẩm chất
sanyama.
Chỉ bằng việc ở gần người đó,
cái gì đó bắt đầu xảy ra trong bạn, cái gì đó bắt đầu đáp ứng trong bạn.
Nhưng quan niệm về con người có
phẩm chất sanyama cũng đã trở thành rất lộn xộn bởi vì mọi người bắt đầu làm điều
đó từ bên ngoài. Mọi người bắt đầu làm tĩnh lặng bản thân họ từ bên ngoài, để
thực hành tĩnh lặng nào đó, im lặng nào đó, để ép buộc bản thân họ vào hình mẫu
và kỉ luật đặc biệt. Họ sẽ trông dường như giống con người có phẩm chất
sanyama. Họ sẽ trông gần giống, nhưng họ sẽ không là vậy: và khi bạn tới gần họ,
dáng vẻ của họ có thể là im lặng, nhưng nếu bạn ngồi gần họ một cách im lặng, bạn
sẽ không cảm thấy im lặng gì. Sâu bên dưới rối loạn bị ẩn kín. Họ giống như núi
lửa. Trên bề mặt mọi thứ đều yên tĩnh: sâu bên dưới núi lửa đang sẵn sàng bùng
nổ vào bất kì lúc nào.
Nhớ điều này: đừng bao giờ cố gắng
ép buộc cái gì lên bạn. Đó là cách bị phân chia, đó là cách trở nên vô vọng, và
đó là cách bỏ lỡ vấn đề. Bản thể bên trong nhất của bạn phải cùng hàng với bạn.
Bạn chỉ phải loại bỏ những cản trở trên con đường. Không cái gì mới được thêm
vào cho bạn. Thực ra, cái gì đó cần bớt đi, và bạn sẽ hoàn hảo. Cái gì đó thêm
vào - không. Bạn đã hoàn hảo rồi. Cái gì đó đang có đó nhiều hơn dòng suối, những
tảng đá nào đó nằm trên đường. Loại bớt những tảng đá đó đi, và bạn là hoàn hảo
và hàng được đạt tới. Tám bước này, ashtang, của Patanjali không là gì ngoài
cách thức có phương pháp luận để loại bỏ các tảng đá.
Nhưng tại sao con người trở nên
bị ám ảnh thế với kỉ luật bên ngoài? Phải có nguyên nhân cho nó, lí do cho nó.
Lí do có đó. Lí do là bởi vì áp đặt bất kì cái gì từ bên ngoài dường như là dễ
dàng hơn, rẻ, không đắt. Cứ dường như bạn không đẹp, nhưng bạn có thể mua mặt nạ
đẹp từ chợ và bạn có thể đeo nó lên mặt bạn. Rẻ, không đắt, và bạn có thể lừa
người khác một chút ít. Không lâu, bởi vì mặt nạ là thứ chết và thứ chết có thể
có dáng vẻ của cái đẹp, nhưng nó không thể là đẹp thực được. Thực ra bạn đã trở
nên xấu hơn bạn vậy trước đây. Bất kì cái gì là mặt nguyên thuỷ của bạn ít nhất
nó là sống động, toả ra sự sống, thông minh. Bây giờ bạn có mặt nạ chết và bạn
nấp đằng sau nó.
Mọi người trở nên quan tâm tới
việc trau dồi phẩm chất sanyama từ bên ngoài. Bạn là con người của giận dữ: để
đạt tới trạng thái không giận nhiều nỗ lực sẽ được cần tới, và cuộc hành trình
là lâu dài, và bạn sẽ phải trả giá cho nó. Nhưng ép buộc bản thân mình, kìm nén
giận là dễ, là dễ dàng hơn. Thực ra bạn có thể dùng năng lượng giận của bạn
trong kìm nén giận - ngay lập tức. Không có vấn đề gì bởi vì bất kì ai là con
người của giận dữ đều có thể dễ dàng chinh phục giận dữ. Điều duy nhất là người
đó phải quay giận lên bản thân mình. Đầu tiên người đó giận người khác: bây giờ
người đó phải giận với bản thân mình và kìm nén cơn giận này. Nhưng nếu bạn
nhìn vào mắt người dó, giận sẽ có đó toé ra như cái bóng.
Và nhớ lấy, giận đôi khi không
xấu, nhưng kìm nén giận và vẫn còn giận thường xuyên là rất nguy hiểm. Đó là
khác biệt giữa hận và ghét. Khi bạn phát rồ trong giận, có ghét, nhưng nó là tạm
thời. Nó tới và nó đi. Không cái gì mấy phải lo nghĩ về nó. Khi bạn kìm nén giận,
thế thì ghét biến mất và hận nảy sinh, điều trở thành phong cách sống thường
xuyên của bạn. Giận bị kìm nén liên tục ảnh hưởng tới bạn - hành vi của bạn,
quan hệ của bạn. Bây giờ không phải là thỉnh thoảng bạn trở nên giận, bây giờ bạn
giận mọi lúc. Giận của bạn không hướng tới bất kì ai bây giờ: nó đã trở thành
vô địa chỉ, chỉ là phẩm chất của bản thể bạn. Bây giờ nó bám lấy bạn. Bạn không
thể nói đích xác bạn giận ai, bởi vì trong quá khứ bạn đã từng tích luỹ giận.
Bây giờ nó đã trở thành cái kho chứa. Bạn đơn giản giận.
Điều này là xấu; đây là bệnh
kinh niên. Đầu tiên giận chỉ là bột phát loé ra, cái gì đó xảy ra. Nó là theo
tình huống. Nó giống như đứa trẻ nhỏ trở nên giận: chúng phát rồ lên như ngọn lửa
và thế rồi chúng lắng xuống, và lập tức cơn bão qua đi và im lặng có đó và
chúng lại đáng yêu và đẹp. Nhưng dần dần bạn càng kìm nén giận, giận càng đi
vào trong xương bạn, trong máu bạn. Nó tuần hoàn bên trong bạn. Nó đi trong việc
thở của bạn. Thế rồi, bất kì cái gì bạn làm, bạn làm trong giận. Ngay cả bạn
yêu một người, bạn cũng yêu theo cách giận. Hùng hổ có đó: phá huỷ có đó. Bạn
có thể không đem nó lên, nhưng nó bao giờ cũng ở đó. Và nó trở thành tảng đá lớn.
Áp đặt bất kì cái gì từ bên
ngoài, ngay lúc ban đầu, dường như rất rẻ, nhưng đến cuối điều đó chứng tỏ là rất
tai hại.
Và mọi người thấy nó rẻ bởi vì
có các chuyên gia những người liên tục bảo họ cách làm điều đó. Đứa trẻ được
sinh ra và bố mẹ trở thành chuyên gia. Họ không phải vậy. Họ vẫn chưa giải quyết
được vấn đề riêng của họ. Nếu họ thực sự yêu đứa trẻ họ sẽ không áp đặt cùng
hình mẫu lên nó. Nhưng ai yêu? Không ai biết yêu là gì.
Họ bắt đầu áp đặt hình mẫu của
họ, cùng hình mẫu cũ mà họ đã bị bắt vào. Họ thậm chí không nhận biết họ đang
làm gì. Bản thân họ bị bắt vào trong cùng hình mẫu đó và cả đời họ đã là cuộc đời
của khổ, và bây giờ họ đang trao cùng hình mẫu đó cho con cái họ. Những đứa con
hồn nhiên, chẳng biết cái gì là đúng và cái gì là sai, sẽ trở thành nạn nhân.
Và những chuyên gia này, những
người không phải là chuyên gia, bởi vì họ chẳng biết gì - bản thân họ đã không
giải quyết được vấn đề nào - đơn giản nhận nó như đương nhiên có sẵn bởi vì, chỉ
bởi vì họ đã cho sinh thành ra đứa con mà theo một cách nào đó họ đã trở nên có
thẩm quyền: và họ bắt đầu tạo khuôn đứa trẻ mềm mại theo hình mẫu cố định. Và đứa
trẻ phải theo họ; đứa trẻ là bất lực. Đến lúc nó nó trở nên nhận biết, nó đã bị
bắt rồi, đã mắc bẫy rồi. Thế rồi có trường học, đại học, và cả nghìn lẻ một
cách ước định khác xung quanh, và đủ loại chuyên gia, và mọi người đều giả vờ rằng
mình biết. Chẳng ai dường như biết cả.
Cảnh giác với các chuyên gia. Nắm
lấy đời bạn trong chính tay bạn đi nếu bạn muốn đạt tới cốt lõi bên trong nhất
của bạn một ngày nào đó. Đừng nghe theo các chuyên gia; bạn đã nghe đủ lâu rồi.
Tôi đã nghe một giai thoại nhỏ:
Một chuyên gia lão luyện đang
kiểm tra văn phòng chính phủ và đi tới một văn phòng nơi hai thanh niên ngồi đối
diện bên bàn, không ai bận rộn với công việc. "Nghĩa vụ của anh là
gì?" chuyên gia hỏi một người.
"Tôi đã ở đây sáu tháng rồi,
và tôi vẫn chưa được giao nghĩa vụ nào," người này đáp.
"Còn nghĩa vụ của
anh?" chuyên gia lão luyện hỏi người kia.
"Tôi cũng đã ở đây sáu
tháng rồi và vẫn chưa được giao nghĩa vụ nào," anh ta đáp.
"Được, một trong các anh
phải đi," viên chuyên gia lạnh nhạt nói. "Đây là ví dụ hiển nhiên về
trùng lặp."
Hai người làm cùng nghĩa vụ - về
không làm gì cả.
Chuyên gia bao giờ cũng nghĩ dưới
dạng tri thức. Đi tới một người trí huệ mà xem. Ông ấy không nghĩ dưới dạng tri
thức. Ông ấy nhìn vào bạn qua đôi mắt biết. Thế giới này được cai quản bởi các
chuyên gia quá nhiều, và thế giới đã gần như quên mất việc đi tới người trí huệ.
Và khác biệt là chuyên gia cũng là người thường như bạn thôi. Khác biệt duy nhất
giữa bạn và chuyên gia là ở chỗ ông ấy đã tích luỹ thông tin chết nào đó. Ông ấy
biết nhiều hơn bạn biết, nhưng thông tin của ông ấy không phải là việc nhận ra
của ông ấy. Ông ấy chỉ tích luỹ nó từ bên ngoài, và ông ấy cứ trao cho bạn lời
khuyên.
Tìm, kiếm người trí huệ đi. Đó
là việc tìm guru. Ở phương Đông mọi người du hành hàng nghìn dặm để tìm và kiếm
ai đó người đã thực sự đi tới biết, và ở cùng người đó, ở cùng với con người có
phẩm chất sanyama - người đã đạt tới, người đã không trau dồi, người đã trưởng
thành, người đã nở hoa trong bản thể bên trong của mình. Hoa này không được vay
mượn từ bên ngoài. Nó là việc nở hoa bên trong.
Nhớ lấy, phẩm chất sanyama của
Patanjali không phải là khái niệm về trau dồi thông thường. Nó là khái niệm về
nở hoa, về giúp đỡ và cho phép cái đang được ẩn kín trong bạn được biểu lộ ra.
Bạn đã mang hạt mầm rồi. Hạt mầm này chỉ cần mảnh đất đúng. Chút ít chăm sóc,
chăm sóc yêu thương, và nó sẽ đâm chồi, và một ngày nào đó nó sẽ đi tới nở hoa.
Và hương thơm được hạt mầm mang theo sẽ lan toả theo gió, và gió sẽ mang nó đi
khắp các hướng.
Người mang phẩm chất sanyama
không thể che giấu được bản thân mình. Người đó cố gắng. Người đó không thể che
giấu được bản thân mình, vì gió sẽ liên tục mang hương thơm của người đó. Người
đó có thể đi vào hang động trong núi non và ngồi ở đó, và mọi người sẽ bắt đầu
tới với người đó ở đó. Bằng cách nào đó, theo cách không biết nào đó, những người
đang trưởng thành, nhưng người thông minh, họ sẽ tìm thấy người đó. Người đó
không cần tìm họ; họ sẽ tìm người đó.
Bạn có thể quan sát cái gì đó
tương tự trong bản thể riêng của bạn không, bởi vì thế thì sẽ dễ hiểu lời kinh
này? Bạn yêu ai đó, thực sự; và, bạn biểu lộ tình yêu với ai đó. Bạn có quan
sát sự khác biệt không? Ai đó tới, một khách. Bạn thực sự đón chào. Nó là việc
nở hoa; từ chính bản thể của bạn, bạn đón chào người đó. Đó không chỉ là đón
chào tới nhà bạn, đó là đón chào tới trái tim bạn. Và thế rồi khách khác nào đó
tới và bạn đón chào người đó bởi vì bạn phải đón chào. Bạn có quan sát sự khác
biệt giữa hai người này không?
Khi bạn thực sự đón chào, bạn
là luồng chảy - việc đón chào là toàn bộ. Khi bạn không thực sự đón chào và bạn
đơn giản theo xã giao, cách cư xử, bạn không phải là luồng chảy; và nếu khách
nhạy cảm, người đó sẽ lập tức quay lưng. Người đó sẽ không vào nhà bạn. Nếu người
đó thực sự nhạy cảm, người đó có thể lập tức thấy mâu thuẫn trong bạn. Tay bạn
chìa ra bắt tay không thực sự là chìa ra. Năng lượng trong nó không chuyển tới
khách; năng lượng này bị giữ lại. Chỉ bàn tay chết đã đưa ra.
Bạn là mâu thuẫn bất kì khi nào
bạn đi theo bất kì cái gì bên ngoài; chỉ theo một kỉ luật. Nó không thực; bạn
không ở trong nó.
Nhớ lấy, bất kì cái gì bạn làm
- nếu bạn làm nó chút nào - làm nó một cách toàn bộ đi. Nếu bạn không muốn làm
nó chút nào, thế thì đừng làm nó - thế thì không làm nó một cách toàn bộ. Tính
toàn bộ phải được nhớ bởi vì tính toàn bộ đó là điều có ý nghĩa nhất. Nếu bạn
liên tục làm mọi điều trong đó bạn mâu thuẫn, không nhất quán, trong đó một phần
của bạn đi vào và phần khác không đi, bạn đang phá huỷ việc nở hoa bên trong của
bạn. Dần dần bạn sẽ trở thành hoa nhựa - không hương thơm, không cuộc sống.
Chuyện xảy ra:
Mulla Nasruddin rời khỏi bữa tiệc
nói với bà chủ, "Cám ơn bà lắm lắm đã mời tôi. Đó là bữa tiệc rất tuyệt mà
tôi được mời tới trong cả đời tôi." Và bữa tiệc là rất bình thường.
Hơi ngỡ ngàng bà chủ kêu lên.
"Ồ, xin ông đừng nói thế"
Mulla đáp lại điều đó,
"Nhưng tôi vẫn thường nói thế mà. Tôi bao giờ cũng nói điều đó."
Thế thì nó là vô nghĩa. Thế thì
nó tuyệt đối vô nghĩa.
Đừng sống cuộc sống của cách đối
xử đơn thuần, đừng sống cuộc sống của xã giao đơn thuần. Sống cuộc sống đích thực
đi.
Tôi biết cuộc sống của xã giao,
cách đối xử, là dễ dàng, thuận tiện; nhưng nó độc hại. Nó giết bạn dần dần, dần
dần. Cuộc sống của đích thực là không thuận tiện và không dễ dàng thế. Nó là rủi
ro, nó là nguy hiểm - nhưng nó là thực, và nguy hiểm là xứng đáng. Và bạn sẽ
không bao giờ hối hận về nó. Một khi bạn bắt đầu tận hưởng cuộc sống thực, cảm
giác thực, luồng chảy thực của năng lượng của bạn và bạn không bị phân chia và
chia chẻ, thế thì bạn sẽ hiểu rằng nếu mọi thứ bị đặt cược cho nó, điều đó là xứng
đáng với nó. Trong một khoảnh khắc của sống thực, toàn thể cuộc sống không thực
của bạn có thể bị lâm nguy, và điều đó là xứng đáng - bởi vì trong riêng khoảnh
khắc đó bạn đã biết sống là gì và định mệnh của nó là gì. Và toàn thể cuộc sống
dài cả trăm năm của bạn, bạn sẽ đơn giản sống trên bề mặt, bao giờ cũng sợ chiều
sâu, và bạn sẽ bỏ lỡ toàn thể cơ hội này.
Đây là vô vọng mà chúng ta đã tạo
ra khắp xung quanh chúng ta khi sống mà không sống chút nào, làm mọi thứ mà
chúng ta không bao giờ dự định làm, ở trong những quan hệ mà chúng ta chưa bao
giờ muốn ở trong, đi theo nghề nghiệp mà chưa bao giờ vẫy gọi bạn. Là giả theo
cả nghìn lẻ một cách, và làm sao bạn mong đợi được điều bắt nguồn từ tính giả
này. Hết tầng nọ tới tầng kia, bạn có thể biết cuộc sống là gì? Chính bởi vì
tính giả của bạn mà bạn không thể tạo ra tiếp xúc với luồng mạch sống của cuộc
sống.
Và thỉnh thoảng, khi bạn trở
nên nhận biết về nó, vấn đề thứ hai nảy sinh. Bất kì khi nào mọi người trở nên
nhận biết về tính giả của cuộc sống, họ lập tức chuyển sang cực đoan đối lập.
Đó là cái bẫy khác của tâm trí bởi vì nếu bạn chuyển từ cái giả này sang cái đối
lập đích xác, bạn sẽ đi sang cái giả khác lần nữa. Đâu đó ở giữa, đâu đó ở giữa
hai cái đối lập là cái thực.
Sanyama nghĩa là cân bằng. Nó
nghĩa là tuyệt đối cân bằng không chuyển sang các cực đoan, vẫn còn ở chỗ giữa.
Khi bạn không là người cực tả không là người cực hữu, khi bạn không là người xã
hội không là người cá nhân, khi bạn không thế này không thế nọ, đột nhiên, ở giữa,
có việc nở hoa, việc nở hoa của sanyama.
Chuyện xảy ra là Mulla
Nasruddin đang chịu đựng nỗi sợ bắt rễ rất sâu. Điều đó đã gần như trở thành sự
ám ảnh. Tôi đã khuyên anh ta tới nhà tâm thần. Thế rồi một hôm, sau vài tuần,
khi tôi gặp anh ta, tôi hỏi, "Tôi hiểu là anh đã đi tới nhà tâm thần mà
tôi đã gợi ý cho anh. Anh có nghĩ điều đó đã giúp được cho anh không?"
"Chắc chắn là nó giúp ích
rồi. Chỉ mới vài tuần trước, khi chuông điện thoại reo tôi đã sợ chết khiếp việc
trả lời nó."
Điều đó bao giờ cũng là nỗi sợ
của anh ta. Chuông điện thoại reo và anh ta sẽ bắt đầu run lên. Ai biết thông
điệp là gì? Ai biết ai gọi anh ta? "Chỉ vài tuần trước, khi điện thoại reo
tôi đã sợ chết khiếp việc trả lời nó." "Thế bây giờ thì sao?"
Tôi hỏi.
Anh ta nói, "Bây giờ á?
Tôi đi thẳng tới và trả lời nó - dù nó có reo hay không."
Bạn có thể chuyển từ cực đoan
này sang cực đoan khác, từ cái giả này sang cái giả khác, từ nỗi sợ này sang nỗi
sợ khác. Bạn không thể chuyển từ bãi chợ sang tu viện được. Đó là các cực. Những
người sống ở bãi chợ là không cân bằng, và những người sống trong tu viện cũng
là không cân bằng ở cực đoan kia, nhưng cả hai đều thiên lệch.
Sanyama nghĩa là cân bằng. Đó
là điều tôi ngụ ý bởi tính chất sannyas là được cân bằng, là ở trong bãi chợ và
vậy mà không là của nó, là ở trong cửa hàng tạp hoá nhưng không cho phép cửa
hàng tạp hoá ở trong bạn. Nếu tâm trí bạn có thể vẫn còn tự do với bãi chợ, bạn
có thể ở bãi chợ và không có vấn đề gì, bạn có thể chuyển sang tu viện và sống
một mình; nhưng nếu cửa hàng tạp hoá đi theo vào bên trong bạn... Điều này nhất
định đi theo bởi vì cửa hàng tạp hoá không thực là bên ngoài - nó là trong suy
nghĩ vo ve, trong tiếng ồn lưu thông bên trong của các ý nghĩ. Nó sẽ đi theo bạn.
Làm sao bạn có thể bỏ bản thân bạn ở đây và trốn vào chỗ nào đó khác được? Bạn
sẽ đi cùng bản thân bạn, và bất kì chỗ nào bạn đi bạn đều sẽ là cùng con người
đó cả.
Cho nên đừng cố trốn thoát khỏi
tình huống. Thay vì thế, cố trở nên ngày một nhận biết hơn. Đổi bầu khí hậu bên
trong đi và đừng lo nghĩ về tình huống bên ngoài. Nhấn mạnh liên tục vào điều
đó, bởi vì cái rẻ hơn bao giờ cũng cám dỗ. Nó nói, "Bởi vì mình lo nghĩ ở
chợ, trốn vào tu viện và mọi lo nghĩ sẽ biến mất: bởi vì lo nghĩ là do chuyện
kinh doanh, do chợ, do mối quan hệ." Không, lo nghĩ không phải là vì chợ
đâu, lo nghĩ không phải vì gia đình đâu, lo nghĩ không phải vì quan hệ đâu; lo
nghĩ là bởi vì bạn đấy. Đây toàn là những cái cớ thôi. Nếu bạn đi vào tu viện,
những lo nghĩ này sẽ tìm ra đối thể mới nào đó để treo lên, nhưng lo nghĩ sẽ tiếp
tục.
Cứ nhìn vào tâm trí bạn mà xem,
nó trong đống lộn xộn làm sao. Và đống lộn xộn này không được tình huống tạo
ra. Đống lộn xộn này là ở bên trong bạn. Tình huống, nhiều nhất, có tác dụng
như cái cớ.
Thỉnh thoảng, làm một thực nghiệm.
Bạn nghĩ mọi người làm cho bạn giận, thế thì đi tới chỗ im lặng trong hai mươi
mốt ngày đi. Vẫn còn im lặng và bạn đột nhiên sẽ trở nên nhận biết rằng nhiều lần
trong ngày, chẳng có lí do chút nào - bởi vì bây giờ không có ai làm bạn giận -
bạn vẫn trở nên giận. Bạn nghĩ bởi vì bạn bắt gặp người đàn bà hay người đàn ông
đẹp đó là lí do tại sao bạn trở nên dâm dục sao? Bạn sai rồi. Đi tới chỗ im lặng
trong hai mươi mốt ngày mà xem. Vẫn còn một mình và bạn nhiều lần sẽ thấy, đột
nhiên chẳng có lí do nào dâm dục vẫn nảy sinh. Nó là ở bên trong bạn.
Hai người đàn bà đang nói chuyện.
Tôi đơn giản nghe lỏm họ; thứ lỗi việc xen vào của tôi.
Bà Hồng, rất bực mình:
"Này, Bà Hoàng. Bà Lam bảo tôi rằng bà đã nói cho bà ấy điều bí mật mà tôi
đã bảo bà không được nói cho bà ấy cơ mà."
Bà Hoàng: "Ồ! Cái đồ tầm
thường. Mà tôi đã bảo bà ấy rồi không có nói với bà là tôi đã kể cho bà ấy."
Bà Hồng: "Thôi được. Này,
đừng có kể cho bà ấy là tôi bảo với bà là bà ấy đã kể cho tôi đấy nhé."
Đây là tiếng ồn lưu thông cứ
liên tục diễn ra trong tâm trí. Điều này phải được làm tĩnh lặng, không phải bởi
bất kì lực nào mà bởi hiểu biết.
Lời kinh thứ nhất
Sanyama được sử dụng trong các giai đoạn.
Patanjali không ủng hộ chứng ngộ
bất thần: và chứng ngộ bất thần không dành cho mọi người. Nó là hãn hữu, nó là
ngoại lệ; và Patanjali có cái nhìn rất khoa học, ông ấy không bận tâm về cái
ngoại lệ. Ông ấy khám phá ra qui tắc, và ngoại lệ đơn giản chứng minh qui tắc,
không gì khác. Và ngoại lệ có thể chăm nom cho bản thân nó: không có nhu cầu
nghĩ về nó. Người thường, người bình thường, trưởng thành chỉ trong các giai đoạn,
từng bước một, bởi vì với chứng ngộ bất thần, cần dũng cảm vô cùng, điều không
sẵn có.
Và, với chứng ngộ bất thần, có
rủi ro thế trong nó - người ta có thể phát điên hay người ta có thể trở nên được
chứng ngộ. Cả hai khả năng này vẫn còn để mở bởi vì nó bất thần tới mức cơ chế
của thân thể và tâm trí bạn không sẵn sàng cho nó. Nó có thể làm tan tành bạn
hoàn toàn.
Patanjali không nói về điều đó.
Thực ra ông ấy nhấn mạnh rằng sanyama nên được đạt tới trong các giai đoạn để
cho dần dần bạn đi vào, theo từng liều nhỏ bạn trưởng thành, và trước khi bạn lấy
bước khác bạn đã trở nên sẵn sàng và được chuẩn bị cho nó. Chứng ngộ, với
Patanjali, không đưa bạn tới vô nhận biết. Bởi vì nó là biến cố trọng đại thế,
bạn có thể bị choáng - choáng tới chết hay choáng phát điên - ông ấy đơn giản
ngăn cản mọi việc nói về nó. Ông ấy không chú ý gì tới nó.
Đó là khác biệt giữa Patanjali
và Thiền. Thiền dành cho ngoại lệ: Patanjali là qui tắc. Nếu Thiền biến mất khỏi
thế giới, chẳng cái gì sẽ bị mất bởi vì ngoại lệ đó bao giờ cũng có thể tự chăm
nom cho nó. Nhưng nếu Patanjali biến mất khỏi thế giới này, nhiều điều sẽ bị mất
bởi vì ông ấy là qui tắc. Ông ấy đơn giản dành cho người thường, những con người
bình thường - cho tất cả mọi người. Một Tilopa có thể lấy cú nhảy, hay một Bồ đề
đạt ma có thể lấy cú nhảy, và biến mất. Đây là những người phiêu lưu, những người
tận hưởng mạo hiểm, nhưng điều đó không phải là cách thức của mọi người. Bạn cần
cầu thang để đi lên và đi xuống: bạn đơn giản không nhảy ra khỏi ban công. Và
không cần lấy mạo hiểm đó trong khi người ta có thể đi một cách duyên dáng.
Thiền có chút ít lập dị bởi vì
toàn thể vấn đề là về kinh nghiệm duy nhất. Toàn thể vấn đề là của cái ngoại lệ,
cái hiếm hoi: theo một cách nào đó, không bình thường. Patanjali, theo cách đó,
đi trên đất bằng. Với nhân loại bình thường ông ấy là sự giúp đỡ lớn lao.
Ông ấy nói, "sanyama là để
được dùng trong các giai đoạn." Đừng vội vàng, đi chậm thôi, trưởng thành
chậm thôi, để cho mọi thứ trở thành vững chắc trước khi bạn lấy bước khác. Sau
từng việc trưởng thành, để có một khoảng hở. Trong khoảng hở đó, bất kì cái gì
bạn đã đạt tới đều được hấp thu, tiêu hoá, trở thành một phần của bản thể bạn...
thế rồi đi lên trước. Không cần chạy bởi vì trong việc chạy bạn có thể đi tới một
điểm mà bạn không sẵn sàng, và nếu bạn không sẵn sàng, điều đó là nguy hiểm.
Tâm trí tham lam muốn đạt tới mọi
thứ bây giờ. Mọi người tới tôi và họ nói, "Tại sao thầy không cho chúng
tôi cái gì đó mà có thể làm cho chúng tôi được chứng ngộ bất thần?" Nhưng
đây đích xác là những người không sẵn sàng. Nếu họ mà sẵn sàng họ chắc đã kiên
nhẫn. Nếu họ mà sẵn sàng họ chắc đã nói, "Bất kì khi nào nó tới cũng được,
chúng tôi không vội, chúng tôi có thể đợi." Họ không phải là người thực: họ
là người tham. Thực ra, họ không biết họ đang hỏi cái gì. Họ đang mời bầu trời.
Bạn sẽ nổ tung: bạn sẽ không thể nào chứa được nó.
Patanjali nói, "sanyama là
để được dùng ở các giai đoạn," và tám giai đoạn này ông ấy đã mô tả.
Ba giai đoạn này...
Ba giai đoạn này chúng ta đã thảo
luận hôm nọ...
- dharana, dhyna, và samadhi -
là bên trong khi so với năm giai đoạn đi trước chúng.
Chúng ta đã thảo luận về năm
giai đoạn đó.
Ba giai đoạn này là bên trong
khi so với năm giai đoạn đi trước chúng...
Nhưng ba giai đoạn này là bên ngoài
khi so với samadhi vô hạt mầm.
Nếu bạn so sánh chúng với yam,
niyam, asan, pranayam, pratyahar, thế thì chúng là bên trong, nhưng nếu bạn so
sánh với kinh nghiệm, kinh nghiệm tối thượng của vị phật hay của Patanjali,
chúng vẫn là bên ngoài. Chúng là ở giữa. Đầu tiên bạn siêu việt lên trên thân
thể, đấy là những bước bên ngoài: thế rồi bạn siêu việt lên trên tâm trí, đây
là những bước bên trong: nhưng khi bạn đạt tới bản thể của bạn, ngay cả điều
đó, cái là bên trong, bây giờ sẽ có vẻ là bên ngoài. Ngay cả cái đó cũng không
đủ là bên trong. Tâm trí bạn không đủ là bên trong. Nó nhiều tính bên trong hơn
thân thể. Nó là bên ngoài nếu bạn trở thành nhân chứng: thế thì bạn có thể quan
sát ý nghĩ riêng của bạn. Khi bạn có thể quan sát ý nghĩ riêng của bạn, ý nghĩ
của bạn trở thành bên ngoài. Chúng trở thành đối thể: bạn là người quan sát.
Samadhi không hạt mầm nghĩa là:
khi sẽ không có sinh thêm nữa, khi sẽ không có quay lại thế giới thêm nữa, khi
sẽ không có lối vào thời gian lần nữa. Không hạt mầm nghĩa là: hạt mầm của ham
muốn bị thiêu cháy hoàn toàn.
Khi bạn di chuyển, ngay cả hướng
tới yoga, khi bạn bắt đầu cuộc hành trình vào trong, điều đó nữa cũng là ham muốn
- ham muốn đạt tới bản thân mình, ham muốn đạt tới an bình, phúc lạc, ham muốn
đạt tới chân lí. Nó vẫn là ham muốn. Khi bạn đạt tới samadhi thứ nhất... Sau
dharana, tập trung: dhyan, suy tư: khi bạn đi tới samadhi, nơi chủ thể và đối
thể trở thành một, ngay cả ở đó, hơi chút cái bóng của ham muốn vẫn hiện diện -
ham muốn biết chân lí, ham muốn trở thành một, ham muốn biết Thượng đế - hay bất
kì cái gì bạn đặt tên cho nó. Vẫn ham muốn đó, rất tinh tế, gần như không thấy
được, gần như nó không có: nhưng nó vẫn có đó. Nó phải ở đó bởi vì bạn đã dùng
nó trong suốt con đường. Bây giờ ham muốn đó cũng phải bị bỏ đi.
Samadhi cũng phải bị bỏ đi. Thiền
trở thành đầy đủ khi thiền phải bị bỏ đi... khi thiền có thể bị bỏ đi. Khi bạn
quên tất cả về thiền và bạn bỏ nó, khi không có nhu cầu thiền, khi không cần đi
đâu cả - không bên ngoài không bên trong - khi mọi việc đi đều dừng lại, thế
thì ham muốn biến mất.
Ham muốn là hạt mầm. Đầu tiên
nó đưa bạn ra ngoài: thế rồi, nếu bạn đủ thông minh để hiểu rằng bạn đang đi
theo hướng sai, nó bắt đầu chuyển bạn vào trong: nhưng ham muốn vẫn có đó. Cùng
ham muốn đó, khi cảm giác thất vọng với bên ngoài, bắt đầu đi tìm bên trong.
Ham muốn đó phải bị bỏ đi.
Sau samadhi, ngay cả samadhi
cũng phải bị bỏ đi. Thế thì samadhi vô hạt mầm nảy sinh. Đó là điều tối thượng.
Nó nảy sinh không phải bởi vì bạn ham muốn nó, bởi vì nếu bạn ham muốn thì nó sẽ
không phải là vô hạt mầm. Điều đó phải được hiểu. Nó nảy sinh chỉ bởi vì việc
hiểu cái vô tích sự của bản thân ham muốn - ngay cả ham muốn đi vào trong chính
việc hiểu cái vô tích sự của ham muốn, ham muốn biến mất. Bạn không thể ham muốn
samadhi vô hạt mầm được. Khi ham muốn biến mất, đột nhiên, samadhi vô hạt mầm
có đó. Nó chẳng liên quan gì tới nỗ lực của bạn. Đây là việc xảy ra.
Mãi cho tới giờ, cho tới
samadhi, có nỗ lực: bởi vì nỗ lực cần ham muốn, động cơ. Khi ham muốn biến mất,
nỗ lực cũng biến mất. Khi ham muốn biến mất không có động cơ để làm cái gì -
không có động cơ nào để làm mà cũng không có động cơ nào để là cái gì. Trống rỗng
toàn bộ, tính không, điều Phật gọi là shunya, nảy sinh - theo cách riêng của
nó. Và đó là cái đẹp của nó không bị ham muốn của bạn chạm vào, không bị làm biến
chất bởi động cơ của bạn, tự bản thân nó là thuần khiết, tự bản thân nó là hồn
nhiên. Đây là samadhi vô hạt mầm.
Bây giờ sẽ không còn bất kì việc
sinh nào. Phật thường nói với đệ tử của ông ấy, "Khi ông đi tới samadhi
hãy trở nên tỉnh táo. Bám vào samadhi để cho ông có thể là sự giúp đỡ cho mọi
người." Bởi vì nếu bạn không bám vào samadhi, và samadhi vô hạt mầm xuất
hiện, bạn mất đi, mất mãi mãi gate, gate, para gate - Mất đi, mất đi, mất đi mãi
mãi. Thế thì bạn không thể giúp được. Bạn phải đã nghe tới từ "bodhisattva
- bồ tát." Tôi đã trao từ này cho nhiều sannyasins. Bodhisattva nghĩa là
người đã đi tới samadhi và chối đẩy samadhi vô hạt mầm, đang bám lấy samadhi bởi
vì trong khi ông ấy đang bám vào samadhi ông ấy có thể giúp cho mọi người, ông ấy
có thể vẫn còn đó, ít nhất một dây xích gắn với thế giới vẫn có đó.
Có câu chuyện là Phật đi tới
cõi trời tối thượng, cửa mở ra, và ông ấy được mời vào, nhưng ông ấy đứng ở bên
ngoài. Các thần bảo ông ấy, "Vào đi. Chúng tôi đã từng đợi ông lâu thế rồi."
Nhưng ông ấy nói, "Làm sao tôi có thể vào ngay bây giờ được? Có nhiều người
cần tôi. Tôi sẽ đứng ở cửa và giúp để chỉ cho mọi người cánh cửa. Tôi sẽ là người
cuối cùng đi vào. Khi mọi người đã vào qua cửa, khi không có ai khác còn ở bên
ngoài, thế thì tôi sẽ vào. Nếu tôi vào ngay bây giờ, với việc vào của tôi cánh
cửa sẽ mất lần nữa: và có hàng triệu người đang vật lộn. Họ đang tới ngày càng
gần hơn. Tôi sẽ đứng ngoài: Tôi không định vào đâu: bởi vì ông sẽ phải giữ cho
cửa mở khi tôi còn đứng đây. Ông sẽ phải đợi tôi, và trong khi ông đợi thì cửa
sẽ có đó, để mở, và tôi có thể chỉ cho mọi người đây là chiếc cửa."
Đây là trạng thái của bồ tát. Bồ
tát nghĩa là người đã đi tới cánh cửa của việc là vị phật. Về bản chất ông ấy sẵn
sàng biến mất vào trong cái toàn thể, nhưng ông ấy chống lại điều đó vì từ bi.
Ông ấy bám lấy nó. Ham muốn cuối cùng, để giúp mọi người - điều đó nữa cũng là
ham muốn - giữ ông ấy trong sự tồn tại. Điều đó là rất khó khăn, điều đó gần
như là không thể được, khi mọi dây xích với thế giới đều đã đứt, chỉ còn phụ
thuộc vào mối quan hệ rất mỏng manh của từ bi - gần như không thể được. Nhưng
đó là vài khoảnh khắc thôi - khi ai đó đi tới trạng thái của bồ tát và ở lại
đó, đấy là vài khoảnh khắc khi cánh cửa mở ra cho toàn thể nhân loại, để nhìn
vào cánh cửa, để nhận ra cánh cửa, để nhận dạng, và để đi vào nó.
Ba giai đoạn này - dharana,
dhyan, samadhi - là bên trong khi so sánh với năm giai đoạn trước chúng, nhưng cả
ba lại là bên ngoài nếu so sánh với samadhi vô hạt mầm.
Nirodh parinam là biến đổi của
tâm trí theo đó tâm trí trở nên bị thấm qua bởi hoàn cảnh của nirodh, cái xen
vào một cách tạm thời giữa cảm giác đang biến mất và cảm giác đang chiếm chỗ của
nó.
Lời kinh này là rất, rất có ý
nghĩa cho bạn bởi vì bạn có thể dùng nó ngay lập tức. Patanjali gọi nó là
nirodh. Nirodh nghĩa là việc dừng tạm thời của tâm trí, trạng thái tạm thời của
vô trí. Nó xảy ra cho tất cả các bạn, nhưng nó rất tinh tế và khoảnh khắc này rất
nhỏ. Chừng nào bạn còn chưa có thêm chút ít nhận biết, bạn sẽ không có khả năng
thấy nó. Trước hết để tôi mô tả nó là gì đã.
Bất kì khi nào một ý nghĩ xuất
hiện trong tâm trí, tâm trí được che phủ bởi nó giống như đám mây xuất hiện
trên bầu trời. Nhưng không ý nghĩ nào có thể thường hằng được. Chính bản chất của
ý nghĩ là không thường hằng, ý nghĩ này tới, nó đi: ý nghĩ khác tới và thay thế
nó. Giữa hai ý nghĩ này có một khoảng hở rất tinh tế. Ý nghĩ này tới, ý nghĩ
khác còn chưa tới, đó là khoảnh khắc của nirodha - khoảng hở tinh tế khi bạn là
vô ý nghĩ. Một đám mây trôi qua, đám mây khác còn chưa tới, và bầu trời quang
đãng. Bạn có thể nhìn vào nó.
Chỉ ngồi im lặng quan sát. Các
ý nghĩ cứ tới như lưu thông trên đường. Xe này qua, xe khác tới - nhưng giữa
hai xe có lỗ hổng và con đường trống vắng. Chẳng mấy chốc - xe khác sẽ tới và
đường sẽ lại đầy và sẽ không trống rỗng. Nếu bạn có thể nhìn ở giữa lỗ hổng
này, cái tồn tạo giữa hai ý nghĩ, bạn đang tìm một khoảnh khắc trong cùng trạng
thái như khi ai đó đi tới nhận ra samadhi - một samadhi tạm thời, chỉ một
thoáng nhìn. Ngay lập tức nó sẽ được chất đầy bởi ý nghĩ khác, cái đã trên đường
rồi.
Quan sát. Quan sát cẩn thận
vào. Ý nghĩ này đi, ý nghĩ khác tới, và lỗ hổng ở giữa: trong lỗ hổng đó bạn ở
đích xác trong cùng trạng thái như người đã đạt tới samadhi. Nhưng trạng thái của
bạn chỉ là hiện tượng tạm thời. Patanjali gọi nó là nirodh. Nó là tạm thời, động,
nó đang thay đổi mọi lúc. Nó là thứ tựa luồng chảy, con sóng này đi, con sóng
khác tới: giữa hai con sóng này... không có sóng. Chỉ quan sát nó.
Đây là một trong những cách thiền
có ý nghĩa nhất. Không cần làm cái gì khác. Bạn có thể chỉ ngồi im lặng và bạn
có thể liên tục quan sát. Chỉ nhìn vào lỗ hổng. Lúc đầu điều đó sẽ là khó. Dần
dần bạn sẽ trở nên tỉnh táo hơn và bạn sẽ không bỏ lỡ lỗ hổng. Đừng chú ý tới ý
nghĩ. Hội tụ bản thân bạn vào lỗ hổng, không vào ý nghĩ. Hội tụ bản thân bạn
khi con đường là trống vắng và không ai qua lại. Thay đổi động thái của bạn.
Bình thường chúng ta hội tụ vào ý nghĩ và chúng ta không hội tụ vào chỗ giữa.
Có lần chuyện xảy ra một thầy
yoga đang dạy về nirodh cho đệ tử của ông ấy. Ông ấy có một cái bảng đen. Trên
bảng đen, với cục phấn trắng, ông ấy vẽ ra một chấm rất nhỏ, vừa thấy được, và
thế rồi ông ấy hỏi các đệ tử, "Các ông thấy gì?" Tất cả họ đều nói,
"Một chấm trắng nhỏ." Thầy cười. Ông ấy nói, "Không ai thấy cái
bảng đen này à? Tất cả chỉ thấy chấm trắng nhỏ sao?"
Không ai thấy bảng đen. Bảng
đen có đó, chấm trắng có đó, nhưng tất cả họ đều nhìn vào chấm trắng. Thay đổi
động thái đi.
Bạn có nhìn vào sách của trẻ em
không? Có các bức tranh, bức tranh rất, rất có nghĩa để được hiểu. Trong bức
tranh nào đó có một thiếu nữ, bạn có thể thấy nó, nhưng trên cùng đường đó,
trong cùng bức tranh đó, có ẩn một bà già. Nếu bạn liên tục nhìn, cứ nhìn mãi,
đột nhiên thiếu nữ biến mất và bạn thấy mặt bà già. Thế rồi bạn cứ nhìn vào
khuôn mặt bà già - đột nhiên nó biến mất và lại khuôn mặt thiếu nữ xuất hiện. Bạn
không thể thấy cả hai cùng nhau được: điều đó là không thể được. Bạn có thể thấy
một khuôn mặt vào lúc này, khuôn mặt kia vào lúc khác. Một khi bạn đã thấy cả
hai khuôn mặt, bạn biết rõ rằng khuôn mặt kia cũng có đó, nhưng dầu vậy bạn
không thể thấy nó cùng lúc được. Và tâm trí thường xuyên thay đổi, cho nên lúc
này bạn thấy mặt trẻ, lúc khác bạn thấy mặt già.
Động thái thay đổi từ già sang
trẻ, từ trẻ sang già, từ già sang trẻ, nhưng bạn không thể hội tụ vào cả hai được.
Cho nên, khi bạn hội tụ vào ý nghĩ, bạn không thể hội tụ vào lỗ hổng. Lỗ hổng
bao giờ cũng có đó. Hội tụ vào lỗ hổng, và đột nhiên bạn sẽ trở nên nhận biết rằng
lỗ hổng có đó và ý nghĩ biến mất: và trong lỗ hổng đó những thoáng nhìn đầu
tiên về samadhi sẽ được đạt tới.
Và hương vị đó được cần để đi
tiếp bởi vì bất kì cái gì tôi nói, bất kì cái gì Patanjali nói, chỉ có thể trở
thành có nghĩa cho bạn khi bạn đã nếm trải cái gì đó của nó. Nếu một khi bạn biết
lỗ hổng này là phúc lạc, phúc lạc vô cùng giáng xuống - chỉ cho một khoảnh khắc,
thế rồi nó biến mất - thế thì bạn biết nếu lỗ hổng này có thể trở thành thường
hằng, nếu lỗ hổng này có thể trở thành bản tính của mình, thế thì phúc lạc sẽ
là sẵn có như một sự liên tục. Thế thì bạn bắt đầu làm việc cần mẫn.
Đây là nirodh parinam:
"Nirodh parinam là biến đổi của tâm trí theo đó tâm trí trở nên bị thấm
qua bởi hoàn cảnh của nirodh, cái xen vào một cách tạm thời giữa cảm giác đang
biến mất và cảm giác đang chiếm chỗ của nó."
Mới mười năm trước, việc kiểm
kho được thực hiện về châu báu của Đế chế Nhật. Kho báu hoàng gia đã từng được
giữ trong một toà nhà được canh gác có tên là Soshuen. Trong chín trăm năm đồ
châu báu đã ở lại trong cung điện đó. Khi xâu các hạt hổ phách được kiểm tra, một
hột ở giữa xâu dường như là khác với các hột khác. Bụi tích tụ hàng thế kỉ đã
được chùi sạch khỏi các hạt và viên đá trung tâm được kiểm tra với sự tò mò sâu
sắc. Những người kiểm tra thấy ra kho báu bên trong kho báu. Hạt đặc biệt này
đã không được làm từ hổ phách thường như các hạt khác. Nó là ngọc trai chất lượng
cao mầu hồng lục. Trong hàng trăm năm, hạt ngọc trai duy nhất này đã bị coi lầm
là một mẩu hổ phách, nhưng không còn bị coi thế nữa.
Không thành vấn đề chúng ta sống
lâu đến đâu trong căn cước sai lầm, việc tự kiểm tra có thể làm lộ ra bản tính
thực và thanh bình của chúng ta.
Một khi bạn có thoáng nhìn về
thực tại bạn đang là, thế thì mọi căn cước giả cái đã tồn tại hàng thế kỉ đột
nhiên biến mất. Bây giờ, bạn không thể bị lừa bởi những căn cước đó nữa. Nirodh
parinam này cho bạn thoáng nhìn đầu tiên về bản tính thực của bạn. Nó cho bạn
thoáng nhìn, đằng sau các tầng bụi, về ngọc trai thực. Các tầng bụi không là gì
ngoài các tầng ý nghĩ, ấn tượng, tưởng tượng, mơ mộng, ham muốn - toàn ý nghĩ.
Một khi bạn có thể có một
thoáng nhìn, bạn đã được chuyển đổi. Điều này tôi gọi là chuyển đổi. Không phải
khi người Hindu trở thành người Ki tô giáo, không phải khi người Ki tô giáo trở
thành người Hindu, đó không phải là chuyển đổi. Đó là chuyển từ nhà tù này sang
nhà tù khác. Chuyển đổi là khi bạn chuyển từ ý nghĩ sang vô ý nghĩ, khi bạn
chuyển từ tâm trí sang vô trí. Chuyển đổi là khi bạn nhìn vào trong nirodh
parinam, khi bạn nhìn giữa hai ý nghĩ và đột nhiên thực tại của bạn được lộ ra
- gần giống như tia sét. Thế rồi lại có bóng tối, nhưng bạn không còn như cũ nữa.
Bạn đã thấy cái gì đó mà bạn bây giờ không bao giờ có thể quên được. Bây giờ bạn
sẽ tìm đi tìm lại. Đây là điều câu kinh sau nói:
Luồng này trở thành an bình với
cảm giác được lặp lại.
Nếu bạn rơi đi rơi lại vào
trong lỗ hổng này, nếu bạn nếm đi nếm lại kinh nghiệm này, nếu bạn nhìn đi nhìn
lại qua nirodh - việc dừng của tâm trí - không có ý nghĩ bạn nhìn vào bản thể
riêng của bạn; luồng này trở thành an bình, luồng này trở thành tự nhiên, luồng
này trở thành tự phát. Bạn đạt tới, bạn bắt đầu đạt tới, kho báu riêng của bạn.
Đầu tiên như những thoáng nhìn, lỗ hổng nhỏ; thế rồi lỗ hổng lớn hơn, thế rồi vẫn
lớn hơn. Thế rồi một ngày nào đó chuyện xảy ra, ý nghĩ cuối cùng mất đi và
không ý nghĩ nào khác tới. Bạn ở trong im lặng sâu sắc, im lặng vĩnh hằng. Đó
là mục đích. Điều đó là khó khăn, gian nan, nhưng sẵn có.
Truyền thống có chuyện đó khi
Jesus bị đóng đinh, ngay trước khi ông ấy chết, một người lính đâm giáo vào sườn
ông ấy, chỉ để xem liệu ông ấy đã chết hay còn sống. Ông ấy vẫn sống. Ông ấy mở
mắt ra. Nhìn người lính, và nói, "Anh bạn, có đường ngắn hơn tới tim ra so
với điều đó." Anh ta đã đâm vào tim ông ấy bằng chiếc giáo, và Jesus nói,
"Anh bạn, có đường ngắn hơn tới tim ra so với điều đó."
Trong hàng thế kỉ, mọi người đã
tự hỏi ông ấy thực sự ngụ ý gì. Cả nghìn lẻ một giải thích là có thể bởi vì câu
này rất bí ẩn, nhưng cách tôi nhìn vào nó và nghĩa mà tôi nghĩ nằm trong nó là ở
chỗ nếu bạn đi vào trong trái tim riêng của bạn, đó là cách ngắn nhất, lối tắt
nhất để đạt tới trái tim của Jesus. Nếu bạn đi vào trong trái tim riêng của bạn,
nếu bạn đi vào bên trong, bạn sẽ tới gần Jesus hơn.
Và, dù Jesus sống hay không, bạn
phải nhìn vào bên trong chứ, bạn phải tìm cội nguồn của cuộc sống riêng của bạn;
và thế thì bạn sẽ biết rằng Jesus không bao giờ có thể chết được. Ông ấy là cuộc
sống vĩnh hằng. Ông ấy có thể biến mất khỏi thân thể này trên cây chữ thập; ông
ấy sẽ xuất hiện ở đâu đó khác. Ông ấy có thể không xuất hiện ở bất kì đâu khác,
nhưng thế nữa ông ấy sẽ vẫn còn với vĩnh hằng trong trái tim của cái toàn thể.
Khi Jesus nói, "Anh bạn,
có đường ngắn hơn tới tim ra so với điều đó," ông ấy ngụ ý "Đi vào
bên trong đi. Nhìn vào bản tính riêng của ông, và ông sẽ thấy ta ở đó. Vương quốc
của Thượng đế là ở bên trong ông." Và nó là vĩnh hằng. Nó là cuộc sống
không chấm dứt; nó là cuộc sống bất tử.
Nếu bạn nhìn vào trong nirodh,
bạn sẽ nhìn vào trong cuộc sống bất tử, cuộc sống không có bắt đầu và không kết
thúc.
Và một khi bạn đã nếm trải cao
lương mĩ vị đó, nước cam lồ đó, thế thì không cái gì khác có thể trở thành đối
thể của ham muốn của bạn - không cái gì khác. Thế thì cái đó trở thành đối thể
của ham muốn. Ham muốn đó có thể dẫn bạn lên tới samadhi, và thế rồi ham muốn
đó cũng phải bị bỏ lại, ham muốn đó cũng phải bị vứt bỏ. Nó đã làm xong việc của
nó. Nó đã cho bạn cái đà, nó đã đem bạn tới chính cánh cửa của bản thể bạn; bây
giờ cái đó cũng phải bị vứt bỏ nữa.
Một khi bạn vứt bỏ nó, bạn
không còn nữa... chỉ có Thượng đế. Đây là samadhi không hạt mầm.
0 Đánh giá