Chương 6. Nhạc Cửu Thiền cho chim biển

Osho - Khi giầy vừa

Bài giảng về các câu chuyện của Trang Tử

Chương 6. Nhạc Cửu Thiền cho chim biển

Ông không thể để tải trọng lớn vào túi nhỏ, ông cũng không thể, bằng dây thừng ngắn, kéo nước từ giếng sâu lên.

Xưa có một con chim biển đáp xuống ngoài thành nước Lỗ.

Vua Lỗ ngự ra bắt nó, rước nó về thái miếu, đặt tiệc mừng nó, cho tấu nhạc Cửu Thiều, làm lễ thái lao* khoản đãi nó. Nhưng con chim dớn dác, âu sầu, không ăn một miếng thịt, không uống một giọt rượu, ba ngày sau chết.

* Lễ mổ bò, cừu và heo

Đó là lấy cách phụng dưỡng mình mà nuôi chim. Muốn lấy cách nuôi chim mà nuôi chim thì phải cho nó ở trong rừng sâu, tự do dạo trong đồng lầy, trôi nổi trên sông hồ; phải cho nó ăn lươn hoặc ăn cá nhỏ, để nó bay cùng hàng với những con chim khác, đáp xuống đâu thì đáp, tự do, tự tại. Chỉ nghe tiếng nói của người nó đã ghét rồi, huống hồ tiếng nhạc ồn ào đó, làm sao nó chịu nổi?

Nếu tấu khúc Hàm Trì hoặc Cửu Thiều ở cánh đồng Động Đình thì loại chim nghe thấy tất bay đi, loài thú nghe tất chạy, loài cá nghe tất lặn xuống sâu, mà người thì bu lại nghe.

Cá dưới nước thì sống, người ở dưới nước thì chết; vì mỗi loài một khác nên nhu cầu cũng khác.

Vì vậy thánh nhân thời xưa nhận rằng mỗi người có một khả năng riêng mà không dùng mọi người vào chung một việc.

Không có một tự nhiên con người hiểu theo nghĩa thường - có nhiều tự nhiên con người. Từng cá nhân là vũ trụ lên bản thân mình, bạn không thể làm ra bất kì qui tắc chung nào. Mọi qui tắc chung đều sai. Điều này phải được ghi nhớ rất sâu, bởi vì trên con đường này có mọi khả năng là bạn có thể bắt đầu theo các qui tắc, và một khi bạn trở thành nạn nhân của qui tắc bạn sẽ không bao giờ đi tới biết bạn là ai.

Bạn có thể biết tới bản thân bạn chỉ trong tự do toàn bộ - và qui tắc là nhà tù. Chúng là nhà tù bởi vì không ai khác có thể làm ra qui tắc cho bạn; người đó có thể đã khám phá ra chân lí qua những qui tắc này, nhưng chúng là để phục vụ cho người đó. Tự nhiên khác biệt - chúng giúp người đó nhưng chúng sẽ không giúp bạn; ngược lại, chúng sẽ cản trở bạn.

Cho nên để hiểu biết là qui tắc duy nhất.

Học, trưởng thành trong hiểu biết, nhưng không đi theo các qui tắc. Qui tắc là chết, hiểu biết là sống động; qui tắc sẽ trở thành việc tù túng, hiểu biết sẽ cho bạn bầu trời vô hạn. Và mọi người đều bị nặng gánh với các qui tắc, mọi tôn giáo đều trở thành không cái gì ngoài qui tắc. Bởi vì Jesus đã đạt tới, bởi vì Phật đã đạt tới, cuộc đời họ đã trở thành qui tắc cho mọi người khác đi theo. Nhưng không ai khác là một Phật Gautam; không ai khác là một Jesus Christ. Cho nên nhiều nhất bạn có thể trở thành bản sao giấy than được trang trí, nhưng bạn sẽ không bao giờ là cái ta đích thực của bạn. Nếu bạn theo Jesus quá nhiều bạn sẽ trở thành người Ki tô giáo nhưng không bao giờ là một Christ, và đó là nguy hiểm. Trở thành người Ki tô giáo và bỏ lỡ Christ là không xứng với điều đó. Bạn có thể trở thành Christ, nhưng thế thì Jesus không thể là qui tắc của bạn, chỉ hiểu biết của bạn mới là luật.

Jesus không theo ai cả. Ông ấy có một thầy, John the Baptist, nhưng ông ấy chưa bao giờ theo bất kì qui tắc nào. Ông ấy cảm thầy, ông ấy vẫn còn cùng thầy, ông ấy nhìn vào ngọn lửa của thầy, ông ấy hấp thu thầy, ông ấy được rửa tội bởi thầy, nhưng ông ấy chưa bao giờ theo bất kì qui tắc nào. Những tín đồ khác của John đi ngược với Jesus. Họ nói: "Người này đã phản bội thầy. Anh ta đi theo cách riêng của anh ta, anh ta không theo qui tắc một cách nghiêm ngặt." Không con người của hiểu biết nào có thể theo các qui tắc một cách nghiêm ngặt. Chỉ những người chết mới có thể tuân theo các qui tắc một cách nghiêm ngặt bởi vì không qui tắc nào là dành cho bạn, bạn là qui tắc riêng của bạn. Hiểu, học từ người khác, chỉ để tìm ra qui tắc riêng của bạn, nhưng nhớ, đừng bao giờ áp đặt qui tắc đó lên bất kì người nào khác - điều đó là bạo hành. Cái gọi là các mahatmas của bạn liên tục áp đặt các qui tắc lên người khác vì qua qui tắc họ giết chết và phá huỷ, và họ tận hưởng bạo hành. Bạo hành của họ là rất tinh vi, họ không giết trực tiếp bạn, họ giết bạn rất gián tiếp. Nếu ai đó tấn công trực tiếp vào bạn, bạn có thể tự phòng thủ cho bạn. Khi ai đó tấn công bạn một cách gián tiếp - vì lợi ích riêng của bạn - bạn hoàn toàn trở thành nạn nhân, bạn thậm chí không thể tự phòng thủ cho bạn được.

Nhiều gurus không là gì ngoài bạo hành, nhưng bạo hành của họ là tinh vi. Cho nên bất kì khi nào bạn tới gần những người muốn áp đặt qui tắc của họ lên cuộc sống của bạn, muốn cho bạn khuôn khổ cố định, muốn cho bạn cửa sổ để nhìn chân lí qua đó, trốn ngay khỏi người đó đi. Có nguy hiểm đấy. Thầy thực sẽ không cho bạn cửa sổ để nhìn chân lí qua đó, thầy sẽ mang bạn ra dưới bầu trời. Thầy sẽ không cho bạn hình mẫu để sống, thầy sẽ đơn giản cho bạn sự nhạy cảm, hiểu biết, và hiểu biết sẽ giúp bạn đi; hiểu biết là tự do và là của riêng bạn.

Nhớ lấy... Bởi vì bạn không muốn hiểu, bởi vì hiểu biết là khó khăn và gian nan, bởi vì hiểu biết cần dũng cảm và hiểu biết cần biến đổi, bạn đơn giản trở thành nạn nhân của những người muốn cho bạn các qui tắc. Nhưng qui tắc là thứ thay thế, bạn có thể có chúng một cách dễ dàng. Bạn có thể dễ dàng làm cho cuộc sống của bạn thành cuộc sống có kỉ luật nhưng điều này sẽ là điều giả. Bạn có thể diễn kịch, giả vờ, nhưng điều này không thể là thực.

Có một câu chuyện Do Thái tôi muốn kể cho bạn. Jesus phải đã nghe nó bởi vì nó cổ hơn Jesus và mọi người đều biết câu chuyện này vào những ngày đó. Ông ấy phải đã nghe nó từ mẹ ông ấy, Mary, hay từ bố ông ấy, Joseph. Câu chuyện này hay, bạn cũng có thể đã nghe nó.

Câu chuyện là thế này. Một cái gọi là người khôn ngoan, gần như một giáo sĩ... Tôi nói gần như bởi vì mặc dầu ông ta là giáo sĩ, là giáo sĩ thực là khó. Là giáo sĩ thực nghĩa là bạn được chứng ngộ. Thực ra ông ta chỉ là một tu sĩ thôi, ông ta đã không biết gì cả. Nhưng mọi người biết về ông ta, rằng ông ta là người khôn ngoan... đang quay về từ làng bên cạnh để về nhà mình. Khi ông ta đi qua, ông ta thấy một người đang mang một con chim đẹp. Ông ta mua con chim này và bắt đầu nghĩ về bản thân mình: Về nhà mình sẽ ăn con chim này, con chim này đẹp. Đột nhiên con chim nói: "Đừng nghĩ ý nghĩ đó!" Giáo sĩ trở nên hoảng sợ, ông ta nói: "Cái gì, tao vừa nghe thấy mày nói sao?" Con chim nói: "Vâng, và tôi không phải là chim thường đâu. Tôi cũng gần là một giáo sĩ trong thế giới chim rồi. Và tôi có thể cho ông ba lời khuyên nếu ông hứa thả tôi và cho tôi tự do." Giáo sĩ tự nhủ mình: "Con chim này nói được. Nó phải là ai đó đã biết."

Đây là cách chúng ta quyết định - nếu ai đó có thể nói, người đó phải biết! Việc nói là dễ dàng thế, việc biết là khó khăn thế - chúng không liên quan với nhau chút nào. Bạn có thể nói mà không biết, bạn có thể biết mà không nói. Không có quan hệ. Nhưng với chúng ta người nói trở thành người biết.

Giáo sĩ nói: "Thôi được, mi cho ta ba lời khuyên và ta sẽ cho mi tự do." Con chim nói: "Lời khuyên thứ nhất - không bao giờ tin vào bất kì điều ngớ ngẩn nào, dù bất kì ai nói điều đó. Đó có thể là người vĩ đại, nổi tiếng khắp thế giới, có uy tín, quyền lực, thẩm quyền - nhưng nếu người đó nói cái gì đó ngớ ngẩn, đừng tin vào nó." Giáo sĩ nói: "Đúng!" Con chim nói: "Đây là lời khuyên thứ hai của tôi - bất kì cái gì ông làm, đừng bao giờ cố điều không thể được, bởi vì thế thì ông sẽ là thất bại. Cho nên bao giờ cũng biết giới hạn của ông: người biết những giới hạn của mình là khôn ngoan, người đi ra ngoài những giới hạn của mình là người ngu." Giáo sĩ gật đầu và nói: "Đúng!" "Và," con chim nói, "đây là lời khuyên thứ ba của tôi - nếu ông làm cái gì đó tốt đừng bao giờ ăn năn, chỉ ăn năn điều là xấu."

Lời khuyên thật kì diệu, hay, cho nên con chim được tự do. Sung sướng, giáo sĩ bắt đầu bước về nhà và ông ta nghĩ trong tâm trí: "Tư liệu tốt cho buổi giảng lễ đây. Trong giáo đường tuần tới khi mình sẽ nói, mình sẽ cho ba lời khuyên này. Và mình sẽ viết chúng lên tường nhà và mình sẽ viết chúng lên bàn làm việc để cho mình có thể nhớ được chúng. Ba qui tắc này có thể thay đổi con người."

Thế rồi, đột nhiên, ông ta thấy con chim đậu trên cây và con chim bắt đầu cười to tới mức giáo sĩ phải nói: "Có chuyện gì vậy?" Con chim nói: "Ông ngu thế, tôi đã có một viên kim cương rất quí trong bụng. Giá mà ông giết tôi chắc ông đã trở thành người giầu nhất trên thế giới." Giáo sĩ hối hận trong lòng: "Thực tình mình ngu quá. Điều mình đã làm, mình tin vào con chim này."

Ông ta ném cuốn sách mà ông ta đã mang và bắt đầu trèo lên cây. Ông ta là một ông già và ông ta chưa bao giờ trèo cây trong đời. Và ông ta càng trèo cao, con chim lại càng bay cao hơn sang cành khác. Chung cuộc con chim vươn tới chính ngọn cây và ông giáo sĩ già cũng vậy - và thế rồi con chim bay đi. Ngay khoảnh khắc đó khi ông ấy định bắt lấy con chim, nó bay mất. Ông ta hụt bước và ngã lộn xuống từ cây; máu bắt đầu chảy ra từ cả hai chân bị gẫy, ông ta gần chết. Con chim bay lại đậu trên cành thấp hơn và nói: "Bây giờ, đầu tiên ông đã tin tôi, rằng một con chim có thể có kim cương quí trong bụng nó. Ông ngu! Ông đã bao giờ nghe thấy điều ngớ ngẩn thế không! Và thế rồi ông cố điều không thể được - ông có bao giờ trèo cây đâu. Và khi con chim được tự do, làm sao ông có thể bắt được nó bằng tay trần, ông ngu? Và ông hối hận trong lòng, cảm thấy rằng ông đã làm điều sai khi ông đã làm một hành vi tốt, ông đã làm cho một con chim được tự do! Bây giờ về nhà và viết ra các qui tắc của ông và tuần sau đi tới giáo đường và thuyết giảng chúng đi.

Nhưng đây là điều mọi người thuyết giảng đều làm. Hiểu biết bị thiếu, họ chỉ mang các qui tắc - qui tắc là thứ chết. Hiểu biết không có trọng lượng, bạn không cần mang nó - nó mang bạn, nó trở thành đôi cánh của bạn. Nó không phải là trọng lượng chút nào, bạn thậm chí không cần nhớ nó. Nếu bạn hiểu một điều bạn không cần nhớ nó, nó trở thành máu bạn, xương bạn, nó là bạn. Bất kì cái gì bạn làm sẽ được làm qua hiểu biết đó; nó là hiện tượng vô thức.

Qui tắc là có ý thức, hiểu biết là vô thức, và Trang Tử bao giờ cũng thiên về vô thức. Toàn thể truyền thống của Đạo là về vô thức. Đừng ép buộc qui tắc, chỉ cố hiểu mọi sự. Nếu bạn ép buộc các qui tắc lên bản thân bạn, bạn sẽ không trở nên chứng ngộ, bạn sẽ vẫn còn dốt nát bên trong, chỉ được trang điểm từ bên ngoài.

Jesus thường nói: Ta nhìn các ông và ta cảm thấy rằng các ông giống như các nấm mồ, quét vôi trắng - bên trong chết, bên ngoài là tường vôi trắng. Nó có thể trông đẹp và sạch, mọi qui tắc của bạn có thể cho bạn tính sạch sẽ bên ngoài, nhưng bên trong bạn vẫn còn là kẻ ngu cũ. Và nhớ, chỉ người ngu mới theo qui tắc; người khôn cố gắng hiểu và quên qui tắc. Người khôn tự do di chuyển; người có qui tắc không thể di chuyển được, người đó bao giờ cũng phải đi theo qui tắc. Và cuộc sống thay đổi mọi khoảnh khắc - từ khoảnh khắc sang khoảnh khắc, nó liên tục thay đổi, nó không chờ bạn hay qui tắc của bạn. Mọi khoảnh khắc đều mới. Và nếu qui tắc là cũ, bạn bao giờ cũng lỡ bước và bạn bao giờ cũng là người không thích nghi được với hoàn cảnh. Bất kì khi nào có một người tuân theo các qui tắc, người đó bao giờ cũng sẽ là người không khớp với hoàn cảnh ở mọi nơi, vì cuộc sống liên tục chảy và bạn bị mắc kẹt với qui tắc.

Khi tôi nhìn vào bên trong bạn, tất cả các bạn đều bị mắc kẹt với các qui tắc. Trong thời thơ ấu của bạn, các qui tắc được trao cho bạn và bạn bị mắc kẹt ở đó. Kể từ đó bạn chưa bao giờ di chuyển. Bạn có thể đã từng chạy nhảy ở cùng một chỗ nhưng bạn đã không di chuyển. Bạn có thể già - bẩy mươi tuổi - nhưng sâu bên dưới bạn vẫn còn bị mắc kẹt. Toàn thể nỗ lực hướng tới chứng ngộ là làm sao thoát khỏi bị kẹt, làm sao di chuyển, làm sao trở thành luồng chảy lần nữa và không bị đông cứng. Đừng giống như băng - bị đông cứng; trở thành giống nước, dòng sông - tuôn chảy. Các qui tắc sẽ không bao giờ cho phép bạn điều đó. Nhớ rằng cuộc sống liên tục làm mới bản thân nó và chỉ hiểu biết mới có thể đáp ứng.

Mulla Nasrudin bao giờ cũng nói dưới dạng phủ định cho nên tôi bảo anh ta: "Khẳng định hơn đi. Sao nhìn cuộc sống với con mắt phủ định thế?" Thế thì anh sẽ thấy chỉ toàn gai và không có hoa. Thế là anh ta nói: "Được thôi, bây giờ tôi sẽ làm nó thành qui tắc để bao giờ cũng khẳng định."

Hôm sau vợ anh ta đi mua bán ở chợ và cô ấy bảo anh ta trông con. Khi cô ấy quay về cô ấy lập tức cảm thấy rằng cái gì đó đã đi sai. Cả nhà đều buồn, trẻ con không chạy tung tăng đây đó - không tiếng động. Cô ấy trở nên sợ hãi. Và thế rôi cô ấy nhìn Nasrudin đang ngồi ở bậu cửa và ngay lập tức cô ấy cảm thấy rằng cái gì đó thực sự đã đi sai.

Sợ hãi cô ấy nói: "Nasrudin, đừng nói cho em tin dữ nào, chỉ nói cho em tin lành thôi." Nasrudin nói: "Anh đã lấy lời nguyện không có tính phủ định chút nào cho nên em không cần nhắc anh. Em biết bẩy đứa con của chúng ta đấy - sáu đứa trong chúng đã không ngã dưới xe bus!

Đây là cách anh ta đã trở thành có tính khẳng định.

Bạn có thể thay đổi lời, nhưng sâu bên dưới bạn vẫn còn như cũ. Bạn có thể thay đổi hành vi, nhưng sâu bên dưới bạn vẫn còn như cũ. Điều thực là làm sao thay đổi bản thể bạn - không phải hành vi của bạn, không phải lời bạn, không phải quần áo của bạn - làm sao thay đổi bản thể bạn. Con người của qui tắc thay đổi bản thân người đó ở ngoại vi. Con người của hiểu biết thay đổi bản thân người đó, thế thì ngoại vi thay đổi một cách tự động. Khi trung tâm thay đổi, ngoại vi thay đổi một cách tự động, nó phải thay đổi. Nhưng khi ngoại vi thay đổi không cần trung tâm thay đổi cùng nó.

Qui tắc có thể làm được gì? Chúng có thể bảo bạn làm cái gì và không làm cái gì, nhưng chúng không thể thay đổi được bạn, chúng chỉ có thể thay đổi hành động của bạn, và hành động không phải là bạn. Hành động tới từ bạn, nhưng bạn là sâu hơn hành động của bạn. Qui tắc có thể thay đổi hành vi của bạn - hành vi nghĩa là mối quan hệ của bạn với người khác - nhưng họ không thể thay đổi được bạn. Chỉ trong tính một mình toàn bộ của bạn thì bạn mới là bản thể của bạn, không trong quan hệ.

Và thế rồi Trang Tử nói rằng các tự nhiên là khác nhau.

Một người tới tôi. Anh ta đã từng làm sirshasana - một tư thế yoga, đứng trên đầu mình, tư thế đứng trên đầu. Điều được viết trong các sách là nó rất ích lợi và bởi vì nó rất ích lợi anh ta đã làm nó trong thời kì rất dài. Bây giờ anh ta đang trong rối loạn tới mức anh ta gần phát điên. Cho nên anh ta hỏi tôi cái gì đã đi sai. Anh ta là con người của qui tắc, anh ta theo Patanjali sát từng lời một: ăn kiêng, thời gian ngủ, đích xác như chúng phải vậy, anh ta là một người rất 'đều đặn'. Cho nên anh ta không thể nghĩ được cái gì đã đi sai. Tôi bảo anh ta kể lại toàn thể thường lệ của anh ta. Anh ta làm sirshasana trong một giờ buổi sáng, và một giờ buổi đêm. Và anh ta chờ đợi, mong đợi rằng bất kì khoảnh khắc nào chứng ngộ sẽ xảy ra. Nó đã không xảy ra, thay vì thế anh ta phát điên, anh ta khùng.

Sirshasana thích hợp cho những người nào đó. Và người càng ngốc, nó càng phù hợp với người đó hơn. Với một người thông minh nó là nguy hiểm; người càng thông minh cao, càng nguy hiểm nhiều. Vì nó không chỉ là tư thế, nó làm thay đổi toàn thể hoá chất thân thể bạn.

Con người đã đạt tới thông minh mà không con vật nào có. Tại sao? Bởi vì con người đứng trên hai chân; đó là toàn thể vấn đề. Nếu một đứa trẻ tiếp tục bước trên bốn chi, nó sẽ không bao giờ trở thành con người. Nó sẽ không bao giờ đạt tới thông minh đó. Khi xương sống bạn song song với đất, máu chảy tương đương đi khắp thân thể; nó đi xuống chân theo cùng lượng như nó đi lên đầu. Thế thì đầu không thể phát triển thần kinh tinh tế được - nó không thể phát triển hệ thần kinh tinh tế được. Cái máy bộ não của bạn là tinh tế, rất tinh tế, điều tinh tế nhất trên thế giới.

Đầu bạn nặng chỉ một ki lô gam rưỡi. Ngay cả đó là đầu của một Einstein, đầu của một thiên tài lớn, nó vẫn nặng chỉ một ki lô gam rưỡi. Trong cái đầu nhỏ bé này có bẩy mươi triệu tế bào. Từng tế bào có thể mang hàng triệu bit thông tin. Và tế bào này tinh tế tới mức nếu máu chảy quá nhanh tế bào sẽ chết. Máu phải không di chuyển vào trong đầu quá nhiều, bằng không nó sẽ gột sạch cơ chế tinh tế này. Cho nên nếu ai đó ngu xuẩn, ngốc nghếch, dại dột, sirshasana là thứ tốt nhất, vì nó không thể làm hại gì và người đó sẽ cảm thấy rất thoải mái. Nó sẽ không gây hại gì và nó sẽ cho cảm giác rất thoải mái vì máu sẽ chảy tới đầu trong cơn lụt và khi việc lụt ngớt xuống, mọi thứ sẽ được thảnh thơi. Người đó sẽ cảm thấy rất thoải mái, cũng như khi bạn tắm bạn cảm thấy rất thoải mái. Nhưng nếu bạn rất thông minh thế thì nó là nguy hiểm. Thế thì bạn sẽ bị mắc kẹt trong nó, cơ chế tinh tế của nó sẽ bị phá huỷ. Bạn có thể cảm thấy thoải mái về vật lí, nhưng về tinh thần nó sẽ chứng tỏ có tính phá huỷ. Cho nên nếu một người rất thông minh làm điều đó người đó có thể phát điên; nếu người không thông minh làm nó, người đó có thể trở nên mạnh khoẻ hơn.

Và thế rồi có vấn đề về thời gian, làm bao lâu? Trong vài giây ngay cả với người thông minh nó có thể là tốt, chỉ vài giây, chỉ là cơn lụt và thế rồi quay lại: thế thì không cái gì bị phá huỷ, mọi thứ chỉ trở thành sống động hơn trong não. Nhưng điều đó phải được thầy quyết định, không bởi bạn - bạn không thể làm được nó qua sách. Chỉ một thầy sống mới có thể quyết định được bao nhiêu giây sẽ là đủ cho bạn, bằng không bạn sẽ đi vào trong nguy hiểm. Nhưng tâm trí con người có tính trẻ con. Nếu cái gì đó đi sai với đồng hồ của bạn, xu hướng đầu tiên là mở nó ra để xem cái gì đã đi sai, và làm cái gì đó. Xin đừng làm gì cả, bằng không nhiều điều nữa sẽ đi sai. Vì đồng hồ là cái máy tinh vi và chỉ ai đó người biết mới nên mở nó ra. Bạn sẽ không sửa nó; bạn có thể làm nhiều điều hại tới mức nó sẽ trở thành gần như không thể nào sửa được nó. Và đồng hồ chưa là gì cả - trước bộ não đồng hồ không là gì cả. Đừng làm gì qua sách; sách không thể giúp ích được. Ai đó được cần, người có thể nhìn qua tâm trí bạn, qua toàn thể hệ thống não, người có thể cảm thấy cách bộ não bên trong của bạn đang vận hành; chỉ người đó mới có thể quyết định được cần bao nhiêu giây và liệu nó sẽ là tốt hay không.

Và đây chỉ là một ví dụ. Nhiều người liên tục thử các thứ qua sách. Cuộc sống là rất phức tạp, sách chỉ có thể cho bạn các qui tắc chết, và nếu bạn tuân theo chúng bạn đang đi vào vùng nguy hiểm. Không làm gì là tốt hơn làm cái gì đó sai. Tốt hơn cả là vẫn còn bình thường - vẫn còn trong cuộc sống bình thường. Nếu bạn không thể tìm ra một thầy sống, nếu bạn không thể tin cậy được vào ai đó, thế thì đừng làm nó. Ít nhất bạn sẽ vẫn còn lành mạnh; bằng không bạn có thể mất trí.

Hệ thống bên trong của năng lượng sinh học của bạn là rất phức tạp - toàn thể vũ trụ không là gì khi so với nó. Toàn thể vũ trụ di chuyển trên những đường rất đơn giản.

Con người là sinh linh phức tạp nhất; đó là lí do tại sao không sư tử nào có thể bị điên nhưng con người bao giờ cũng trên bờ vực. Gần như bất kì khoảnh khắc nào bạn đều có thể phát điên. Nó là hiện tượng phức tạp tới mức người ta nên đi vào trong nó với tỉnh táo lớn. Và hiểu biết được cần tới, không phải qui tắc. Qua sách, kinh sách, bạn có thể có tri thức nhưng không hiểu biết. Từng người đều là duy nhất: đàn ông là khác với đàn bà, từng cá nhân là khác với người khác. Không chỉ điều đó, mọi ngày bạn đều khác với ngày trước đó. Hôm qua bạn đã là một người, hôm nay bạn là ai đó khác, ngày mai bạn sẽ lại là ai đó khác nữa. Một hiểu biết rất, rất sâu được cần tới; qui tắc không thể là cái thay thế.

Bây giờ chúng ta sẽ đi vào lời kinh này:

Nhạc Cửu Thiền cho chim biển.

Ông không thể để tải trọng lớn vào túi nhỏ, ông cũng không thể, bằng dây thừng ngắn, kéo nước từ giếng sâu lên.

Nhưng đây là điều mọi người đang làm: cố đặt tải trọng lớn vào trong túi nhỏ. Bạn không bao giờ bận tâm về cái túi hay năng lực của bạn là gì. Điều đầu tiên là biết các giới hạn của bạn, thế rồi nghĩ về thành tựu của bạn. Năng lực của bạn là gì? Khả năng của bạn là gì? Năng lực cố hữu của bạn là gì? Không ai bận tâm về điều đó. Nếu một người không có tai âm nhạc cứ liên tục cố trở thành nhạc sĩ, cả đời người đó sẽ bị phí hoài vì nhạc sĩ là được sinh ra chứ không được làm ra. Người không có xúc động liên tục cố trở thành nhà thơ hay hoạ sĩ. Nếu một người không có mắt cố trở thành hoạ sĩ, người đó sẽ là một thất bại, bởi vì hoạ sĩ có kiểu mắt khác - gần như là mắt thứ ba. Khi bạn nhìn vào cây bạn thấy một mầu xanh, khi hoạ sĩ nhìn ông ấy thấy hàng nghìn mầu xanh, không phải là một. Từng cây đều có mầu xanh của riêng nó. Và ông ấy cảm mầu; mầu có rung động cho ông ấy; toàn thế giới không là gì ngoài mầu sắc.

Người Hindu nói rằng toàn thế giới là âm thanh.

Điều đó xảy ra tới mức vài người đã viết Upanishads là nhà thơ, nhạc sĩ; họ có cái tai nghe âm thanh. Thế thì toàn thể vũ trụ biến thành âm thanh - omkar, anahata. Một người chưa bao giờ trong yêu với âm nhạc liên tục thử với mật chú aum - chẳng cái gì xảy ra. Người đó liên tục lặp lại bên trong - không cái gì xảy ra. Người đó đi tới thầy này thầy nọ và không bao giờ nghĩ về năng lực riêng của mình.

Nếu bạn có tai nhạc, nếu bạn có trái tim có thể hiểu được âm nhạc - không chỉ hiểu mà cảm - thế thì mật chú sẽ giúp ích. Bởi vì thế thì bạn có thể trở thành một với âm thanh bên trong, thế thì bạn có thể đi cùng những âm thanh đó tới những tầng ngày càng tinh tế hơn. Thế thì một khoảnh khắc tới khi mọi âm thanh dừng lại và chỉ âm thanh vũ trụ còn lại. Đó là aum. Đó là lí do tại sao người Hindu nói rằng toàn thể thế giới bao gồm âm thanh. Điều này là không đúng, điều này không phải là chân lí tuyệt đối; đây là chân lí của nhạc sĩ.

Nhớ là không có chân lí tuyệt đối, mọi chân lí đều có tính cá nhân - nó là chân lí của bạn. Không có chân lí như tính khách thể. Chân lí của bạn có thể không phải là chân lí cho tôi, chân lí của tôi có thể không phải là chân lí cho bạn, bởi vì chân lí không có tính khách thể. Tôi ở đó, được bao hàm trong nó, chân lí của tôi nói về tôi - chân lí của bạn nói về bạn.

Khi Phật đạt tới, khi Jesus hay Trang Tử đạt tới, họ đã đạt tới cùng cội nguồn vũ trụ, nhưng diễn giải của họ khác nhau.

Vị Phật không phải là nhạc sĩ chút nào; ông ấy không tìm thấy âm thanh ở đó. Ông ấy không phải là hoạ sĩ; ông ấy không thấy mầu sắc ở đó. Ông ấy là người rất im lặng, im lặng là âm nhạc của ông ấy. Đó là lí do tại sao ông ấy thấy cái trống rỗng vô hình dạng - shunya - mọi thứ đều trống rỗng. Đó là chân lí của ông ấy. Ông ấy đã đi tới cùng cội nguồn, cội nguồn là một, nhưng những người tới là khác. Họ nhìn, họ thấy, họ cảm theo những cách khác nhau. Đó là lí do tại sao có nhiều triết lí thế, nhiều tôn giáo thế. Khi Meera tới cùng cội nguồn cô ấy bắt đầu nhảy múa. Bạn không thể quan niệm được về Phật nhảy múa, bạn không thể quan niệm được về Jesus nhảy múa! Meera bắt đầu nhảy múa - cô ấy đã đi tới người yêu. Trái tim của người đàn bà, việc cảm về yêu - thế thì cội nguồn trở thành người yêu. Cô ấy đã đi tới người yêu của mình. Cội nguồn là như nhau, chân lí tối thượng là như nhau, nhưng khoảnh khắc ai đó nói nó - nó là khác. Và nhớ lấy, không chân lí của bất kì ai có thể là của bạn; bạn phải làm lộ nó ra.

Điều thứ nhất là nhớ năng lực của bạn, nhưng bạn bị lẫn lộn thế, bạn không thể cảm được năng lực của bạn là gì. Do đó mới có nhu cầu về thầy, người có thể bắt mạch của bạn bằng tay và người có thể cảm thấy năng lực của bạn là gì. Bạn có thể liên tục làm nhiều nỗ lực theo hướng sai nhưng kết quả sẽ là không gì cả. Bạn chỉ có thể đạt tới theo cách nào đó; bạn chỉ có thể đạt tới qua bạn.

Ông không thể để tải trọng lớn vào túi nhỏ, ông cũng không thể, bằng dây thừng ngắn, kéo nước từ giếng sâu lên.

Biết năng lực của bạn - đó là điểm đầu tiên. Nếu bạn biết đúng năng lực của bạn, thế thì bước thứ nhất đã được lấy và bước cuối cùng không rất xa xăm. Nếu bước đầu tiên là sai, thế thì bạn có thể bước trong nhiều kiếp cùng nhau và bạn sẽ không đạt tới đâu cả.

Xưa có một con chim biển đáp xuống ngoài thành nước Lỗ.

Một câu chuyện ngụ ngôn hay - con chim từ biển đáp xuống bên ngoài thành nước Lỗ, một con chim đẹp.

Vua Lỗ ngự ra bắt nó - bởi vì Vua là Vua, và ông ta nghĩ rằng một vua của loài chim đã tới, và cũng như các vua khác phải được đón tiếp cho nên con chim này đẹp thế phải được đón tiếp với sự long trọng tương xứng. Nhưng làm sao đón một con chim? Nhà Vua có cách riêng của ông ấy.

Vua Lỗ ngự ra bắt nó, rước nó về thái miếu, đặt tiệc mừng nó, cho tấu nhạc Cửu Thiều, làm lễ thái lao khoản đãi nó. Nhưng con chim dớn dác, âu sầu, không ăn một miếng thịt, không uống một giọt rượu, ba ngày sau chết.

Mặc dầu mọi thứ đã được làm để đón khách, không ai bận tâm khách là ai. Vị khách này được đón tiếp tương ứng theo người chủ, không tương ứng theo khách, và điều đó đã giết chết con chim tội nghiệp.

Nhiều người trong các bạn đơn giản chết bởi vì người chủ. Không ai nhìn vào bạn. Đứa trẻ được sinh ra và bố mẹ bắt đầu nghĩ phải làm gì với nó. Ngay cả trước khi nó ra đời họ bắt đầu nghĩ.

Tôi ở nhà một người bạn. Người bạn này là một giáo sư ở một đại học, và vợ anh ấy cũng là một giáo sư. Cả hai đều là những người rất thông minh với huân chương vàng và chứng nhận và bằng tiến sĩ. Tôi thấy con gái họ - họ chỉ có một con gái - chơi piano, vừa kêu vừa khóc. Thế là tôi hỏi mẹ cô bé: "Có chuyện gì thế?" Người mẹ nói: "Tôi bao giờ cũng muốn là nhạc sĩ và bố mẹ tôi không cho phép điều đó. Điều này sẽ không xảy ra lần nữa cho con gái tôi - nó phải là một nhạc sĩ. Tôi đã khổ nhiều vì bố mẹ tôi không cho phép tôi, họ ép buộc tôi thành giáo sư. Tôi sẽ không ép buộc con gái tôi thành giáo sư, nó sẽ là nhạc sĩ!"

Và cô con gái vừa kêu vừa khóc!

Bạn bị lẫn lộn bởi vì người khác: mẹ bạn muốn bạn là thứ này, bố bạn muốn cái gì đó khác. Nó nhất định là như vậy bởi vì họ chưa bao giờ đồng ý, bố và mẹ, họ chưa bao giờ đồng ý.

Con trai của Mulla Nasrudin bảo tôi: "Cháu muốn là bác sĩ nhưng mẹ cháu cứ khăng khăng rằng cháu phải là một kĩ sư. Vậy cháu có thể làm gì?" Tôi nói: "Cháu làm một điều. Cháu loan tin đồn rằng bố cháu muốn cháu là kĩ sư. Cho nên bây giờ cháu là bác sĩ."

Họ bao giờ cũng đối lập, bố và mẹ, và việc đối lập của họ đi sâu vào bên trong bạn, nó trở thành xung đột bên trong. Bố bạn và mẹ bạn có thể chết, không còn trong thế giới này, nhưng họ ở bên trong vô thức của bạn - vẫn còn tranh đấu. Họ sẽ không bao giờ để bạn trong an bình. Bất kì điều gì bạn làm, bố bạn nói làm nó, thế rồi mẹ bạn nói không làm. Xung đột bên trong của bạn là xung đột của bố mẹ bạn. Và thế rồi có bác và anh và chị và nhiều người họ hàng và bạn một mình giữa bao nhiêu người thiện chí thế. Và tất cả họ đều muốn bạn là cái gì đó tương ứng với họ. Họ phá huỷ bạn. Và thế rồi toàn thể cuộc đời bạn trở thành sự lẫn lộn - bạn không biết bạn muốn là gì, bạn không biết bạn đi đâu, bạn không biết bạn đang làm gì và tại sao bạn làm nó. Thế rồi bạn cảm thấy khổ. Khổ tới nếu bạn không thể trưởng thành để là sinh linh tự nhiên; nếu bạn không thể trưởng thành tương ứng với bản thân bạn.

Điều này xảy ra cho con chim biển đó và điều này đã xảy ra cho mọi chim biển - các bạn tất cả đều là những con chim biển. Một ngày nào đó bạn hạ cánh trong bụng mẹ trong kinh đô nước Lỗ, bạn được đón nhận với sự phô trương và biểu diễn. Các nhà chiêm tinh quyết định cái gì cần được làm, các nhạc sĩ đón mừng bạn với âm nhạc của họ, các bố mẹ với tình yêu của họ. Và tất cả cùng nhau họ đã làm cho bạn chỉ mất trí và không gì khác.

Người trí huệ đón bạn không tương ứng với người đó, người đó đón nhận bạn tương ứng với bạn. Con chim biển bị chết bởi các nhạc sĩ và bản Cửu Thiền hay của họ. Và nhà vua đang làm mọi thứ đúng: đây là cách vị khách phải được đón tiếp.

Đó là lấy cách phụng dưỡng mình mà nuôi chim.

Bao giờ cũng cho người khác cơ hội để là bản thân người đó - đó là điều hiểu biết là gì, đó là điều yêu là gì. Đừng ép buộc bản thân bạn lên người khác. Ước muốn của bạn có thể là tốt, nhưng kết quả sẽ xấu. Một ước muốn tốt là không đủ trong bản thân nó; nó có thể biến thành chất độc. Vấn đề thực không phải là ước muốn tốt của bạn. Vấn đề thực là trao tự do cho người khác để là bản thân người đó.

Cho phép vợ bạn là bản thân cô ấy; cho phép chồng bạn là bản thân anh ấy; cho phép con bạn là bản thân nó - đừng ép buộc.

Chúng ta tất cả đều là chim biển, không biết nhau, những người lạ. Không ai biết bạn là ai. Nhiều nhất, mọi điều chúng ta có thể làm là giúp bạn là bất kì cái gì bạn sẽ là. Và tương lai là không biết; nó không thể bị ép buộc. Và không có cách nào để biết nó, không chiêm tinh học nào sẽ giúp ích, đây toàn là những phương pháp ngu. Mọi người phụ thuộc vào chúng bởi vì mọi người ngu. Các nhà chiêm tinh liên tục tồn tại vì chúng ta liên tục muốn biết về tương lai để cho chúng ta có thể lập kế hoạch. Cuộc sống không thể được lập kế hoạch; nó là cơn lụt không được lập kế hoạch - và điều tốt là nó không được lập kế hoạch. Nếu nó được lập kế hoạch thế thì mọi thứ sẽ là chết và chán. Điều tốt là không ai có khả năng dự đoán tương lai, điều tốt là tương lai vẫn còn là không biết, không dự đoán được, bởi vì toàn thể tự do nằm đó. Nếu tương lai trở nên được biết, thế thì không tự do nào còn lại, thế thì bạn sẽ đi như cái máy dự đoán được. Nhưng đó là điều chúng ta muốn, hay đó là điều chúng ta cố làm.

Nếu bạn có chút ít hiểu biết, cho người khác quanh bạn tự do để là bản thân họ và không cho phép bất kì ai can thiệp vào tự do của bạn. Đừng làm cho bất kì ai thành nô lệ của bạn và đừng trở thành nô lệ của bất kì ai. Đây là điều tính chất sannyas là gì. Đây là nghĩa của tôi về tính chất sannyas. Nó là người đã quyết định không làm bất kì ai thành nô lệ và không bị bất kì ai làm thành nô lệ; người đã quyết định vẫn còn là đích thực với bản thân mình, và dù chân lí này dẫn tới bất kì chỗ nào, người đó sẵn sàng đi.

Đây là dũng cảm - bởi vì nó có thể dẫn bạn vào trong bất an ninh và bạn muốn an ninh hơn; cho nên bạn sẽ lắng nghe người khác và thiện chí của họ và rồi bản nhạc Cửu Thiền của họ sẽ giết chết bạn. Họ đã giết bạn rồi. Sao bạn lắng nghe họ? Bởi vì bạn cảm thấy rằng họ biết nhiều hơn.

Tôi nghe một đứa trẻ nhỏ hỏi anh lớn của nó cái gì đó. Đứa trẻ nhỏ này mới năm tuổi và đứa lớn mười tuổi. Đứa bé nói với đứa lớn: "Anh tới mẹ và hỏi xin phép mẹ để cho chúng mình có thể đi tới rạp hát." Thế là đứa lớn nói: "Nhưng sao em không đi? Sao em không đi?" Đứa nhỏ nói: "Anh biết mẹ lâu hơn em."

Đây là vấn đề cũ. Bạn nghe mẹ bạn vì mẹ bạn đã biết thế giới này lâu hơn bạn. Bạn nghe bố bạn vì bố đã biết thế giới này lâu hơn bạn. Nhưng bạn có nghĩ rằng chỉ bởi việc ở đây một thời gian lâu hơn, bất kì ai cũng biết được cái gì không? Bạn có cho rằng thời gian đem tới hiểu biết không? Bạn có cho rằng thâm niên là khôn ngoan không? Thế thì đi tới các văn phòng chính phủ và nhìn vào những người thâm niên ở đó xem sao. Người thâm niên có thể khôn ngoan trong văn phòng chính phủ nhưng không thế trong cuộc sống.

Cuộc sống không được hiểu qua thời gian, nó được hiểu qua thiền. Nó là việc đi vào bên trong. Thời gian là chuyển động bên ngoài, thời gian là ở ngoại vi. Một người có thể sống một nghìn tuổi và vẫn còn đần độn. Thực tại người đó sẽ trở thành ngu xuẩn hơn vì người đó sẽ phát triển. Và nếu bạn có hạt mầm của ngu xuẩn trong bạn trong một nghìn năm, bạn sẽ trở thành cái cây bao la mà hàng triệu người đần có thể nghỉ ngơi dưới bạn. Bất kì cái gì bạn có đều trưởng thành; không cái gì tĩnh tại, mọi thứ đều phát triển. Cho nên người ngu trở nên ngu hơn, người khôn trở nên khôn hơn - nhưng thời gian chẳng liên quan gì tới hiểu biết.

Hiểu biết không có tính thời gian, nó không phải là nhiều kinh nghiệm hơn. Không phải số lượng kinh nghiệm làm cho bạn trí huệ, nó là chất lượng. Một kinh nghiệm có thể cho bạn trí huệ, nếu bạn đem phẩm chất của nhận biết cho nó, nhiều hơn là bạn có thể thu được trong nhiều kiếp. Một đàn ông có thể yêu nhiều, hàng nghìn đàn bà, hàng nghìn lần. Bạn có cho rằng anh ta biết yêu là gì không? Có số lượng! Bạn hỏi một Byron, một Don juan, có số lượng. Don Juans giữ kỉ lục, họ liên tục đếm bao nhiêu đàn bà họ đã chinh phục. Có số lượng, nhưng họ có biết yêu không? Chỉ một tình yêu có thể cho bạn trí huệ nếu bạn đem phẩm chất cho nó. Phẩm chất này phải được bạn đem tới. Phẩm chất đó là gì? Phẩm chất đó là nhận biết. Nếu bạn làm tình với một người đàn bà trong một lần thôi, với toàn bộ bản thể bạn, đầy tỉnh táo, bạn đã đi tới biết yêu là gì. Bằng không bạn có thể tiếp tục và tiếp tục mãi, nó trở thành việc lặp lại. Và thế thì bạn không cần làm cái gì, bánh xe tự nó lặp lại, nó trở thành tự động. Trí huệ là cái gì đó xảy ra khi bạn đem nhận biết vào bất kì kinh nghiệm nào. Gặp gỡ của nhận biết và kinh nghiệm là trí huệ. Kinh nghiệm cộng với nhận biết là trí huệ. Với kinh nghiệm cộng thêm nhiều kinh nghiệm cộng thêm nhiều kinh nghiệm, số lượng được thu lấy, nhưng không có chất lượng... điều sẽ làm cho bạn thành tự do và biết.

Bất kì khi nào một đứa trẻ được sinh ra, nếu người mẹ yêu đứa trẻ, nếu người bố yêu đứa trẻ, họ sẽ không ép buộc bản thân họ lên chúng bởi vì họ sẽ biết ít nhất là ngần này: họ đã từng thất bại. Cho nên tại sao cho cùng hình mẫu đó cho đứa con này? Tại sao phá huỷ cuộc sống khác lần nữa? Nhưng nhìn vào cái ngu xuẩn này. Họ muốn đứa trẻ theo con đường của họ. Và họ đã không đạt tới đâu cả, và họ biết sâu bên dưới rằng họ là trống rỗng, hổng hoác, nhưng lần nữa họ đang ép buộc đứa con đi vào cùng con đường, đạt tới cùng sự hổng hoác ở chỗ cuối. Tại sao? Bởi vì điều đó cho cảm giác thoải mái cho bản ngã biết rằng 'con mình đang theo mình'.

Bạn có thể đã không đạt tới đâu cả nhưng nếu con bạn theo bạn, điều đó cho bạn cảm giác thoải mái. Dường như bạn đã đạt tới, con trai đang theo bạn. Và nếu bạn không được thoả mãn bởi đứa con, thế thì bạn có thể thu thập tín đồ, đệ tử. Và có nhiều người bao giờ cũng sẵn sàng rơi vào trong bẫy của bất kì người nào; bởi vì mọi người không được hoàn thành tới mức họ sẵn sàng tuân theo lời khuyên của bất kì ai. Và vấn đề là ở chỗ vì lời khuyên của người khác họ không được hoàn thành - và họ liên tục hỏi nó lặp đi lặp lại. Tâm trí là thứ luẩn quẩn. Bạn trống rỗng và hổng hoác thế bởi vì bạn đã từng theo lời khuyên của người khác; vậy lần nữa bạn lại đi tìm người khác để khuyên bạn. Khi nào bạn sẽ trở nên nhận biết rằng về căn bản bạn đang bỏ lỡ bởi vì bạn đã không đi theo tiếng nói bên trong của bạn?

Cho nên thầy không thể cho bạn qui tắc được. Nếu thầy cho bạn các qui tắc, biết rõ rằng người đó là thầy giả. Trốn khỏi người đó đi! Thầy chỉ có thể cho bạn hiểu biết, và chỉ cho bạn cách hiểu bản thân bạn - thế rồi qui tắc sẽ tới nhưng chúng sẽ bắt nguồn từ hiểu biết của bạn.

Đó là lấy cách phụng dưỡng mình mà nuôi chim. Muốn lấy cách nuôi chim mà nuôi chim thì phải cho nó ở trong rừng sâu, tự do dạo trong đồng lầy, trôi nổi trên sông hồ; phải cho nó ăn lươn hoặc ăn cá nhỏ, để nó bay cùng hàng với những con chim khác, đáp xuống đâu thì đáp, tự do, tự tại.

Chỉ nghe tiếng nói của người nó đã ghét rồi, huống hồ tiếng nhạc ồn ào đó, làm sao nó chịu nổi?

Mọi người đều bị giết bởi âm nhạc. Âm nhạc đó tới từ ước muốn tốt lành, người thiện chí, người làm điều tốt. Toàn thể vấn đề dường như là ngớ ngẩn và mất trí thế. Nếu bạn trồng một nghìn cây và chỉ một cây đi tới nở hoa và chín trăm chín mươi chín cây chết, ai sẽ gọi bạn là người làm vườn? Người nào sẽ cho bạn công trạng về một cây đã nở hoa? Họ sẽ nói nó phải đã nở hoa mặc cho bạn vì bạn đã giết chín trăm chín mươi chín cây. Bạn không thể nhận công trạng về một cây được, nó phải đã trốn thoát bằng cách nào đó! Nó phải đã trốn thoát kĩ năng của bạn, kinh nghiệm của bạn, khôn ngoan của bạn. Trong cả triệu người, một người trở thành phật và nở hoa. Cái gì xảy ra? Tại sao nhiều cây phải sống mà không có hoa? Và nhìn vào cây khi không có hoa và hoa không bao giờ tới. Buồn làm sao lắng đọng lên cây. Nó không thể cười được; nó không thể hát được; nó không thể múa được. Hoa được cần để nhảy múa. Làm sao bạn có thể múa được? Cho dù tôi nói với bạn, "Múa đi!" làm sao bạn có thể múa được? Bởi vì điệu múa là niềm vui mừng tuôn tràn, tuôn tràn tới mức mọi tế bào của thân thể đều bắt đầu nhảy múa, bạn trở thành một vũ trụ nhảy múa. Nhưng làm sao bạn có thể múa được? Năng lượng không tuôn chảy, không có năng lượng tới. Bạn bằng cách nào đó đang mang bản thân bạn, kéo lê bản thân bạn. Làm sao bạn có thể nhảy múa được? Hoa tới khi cây có nhiều tới mức nó có thể cho. Hoa là món quà, chúng là việc chia sẻ. Cây đang nói với toàn thể vũ trụ: "Tôi là nhiều hơn tôi cần." Nó là bài ca. Cây đang nói: "Bây giờ tôi đi vào trong thế giới của xa hoa. Nhu cầu của tôi được hoàn thành." Cây có nhiều hơn nó cần - thế thì việc nở hoa xảy ra.

Và bạn bất mãn thế, bạn thậm chí không có nhiều như bạn cần. Làm sao bạn có thể nhảy múa được? Làm sao bạn có thể hát được? Làm sao bạn có thể thiền được?

Thiền là việc nở hoa tối thượng, cực lạc tới chỉ khi bạn tràn ngập trong cơn lụt, khi bạn có nhiều năng lượng tới mức bạn không thể ngồi được, bạn chỉ có thể nhảy múa; khi bạn có nhiều năng lượng tới mức bạn không thể làm được gì ngoài việc chia sẻ và mời khách tới chia sẻ năng lượng của bạn và vui mừng của bạn, việc hát của bạn và nhảy múa của bạn.

Chuyện xảy ra là một trong các thầy giáo đại học của tôi tới gặp tôi. Ông ấy nói: "Thầy phải nhớ rằng tôi là thầy giáo của thầy." Thế là tôi bảo ông ấy: "Vâng, em nhớ mà. Làm sao em có thể quên được? Mặc thầy, em vẫn là bất kì cái gì em đang là. Thầy không thể thành công cùng em được. Thầy thử đi và em bao giờ cũng cảm thấy cám ơn hướng tới thầy rằng thầy đã thất bại. Thầy không thể thành công được."

Ông ấy thực sự yêu tôi và ông ấy cố gắng theo đủ mọi cách để buộc tôi vào thế giới hàn lâm. Ông ấy yêu tôi nhiều tới mức bất kì khi nào có kì thi, vào buổi sáng ông ấy sẽ tới trong xe của mình và đưa tôi tới phòng thi, bởi vì ông ấy bao giờ cũng sợ rằng tôi có thể không đi thi hay tôi có thể đang thiền. Trước các kì thi ông ấy sẽ tới nói với tôi: đọc cái này, đọc cái này, đọc cái này. Cái này đang đưa lên, bởi vì tôi là người xếp giấy. Và lặp đi lặp lại ông ấy sẽ nhắc nhở tôi: "Em đã đọc cái đó chưa? Và biết cho rõ rằng tôi là người xếp giấy và điều đó đang đưa lên." Ông ấy bao giờ cũng sợ rằng tôi sẽ không nghe ông ấy.

Ông ấy yêu tôi. Bố mẹ bạn cũng yêu bạn, thầy giáo bạn cũng yêu bạn, nhưng họ là vô thức, họ không biết họ đang làm gì. Cho dù họ yêu bạn, cái gì đó vẫn đi sai, và cái gì đó chính là chỗ họ cố cho bạn cái gì đó tương ứng với bản thân họ. Ông ấy muốn tôi trở thành một giáo sư đại học lớn, ở đâu đó trong đại học lớn nào đó, trưởng bộn môn, hay trưởng khoa hay phó hiệu trưởng. Ông ấy tưởng tượng những điều này và tôi bao giờ cũng cười và hỏi ông ấy: 'Em sẽ được gì qua điều này? Thầy đã được cái gì? Thầy là trưởng bộ môn, trưởng khoa với nhiều bằng cấp thế - Tiến sĩ văn chương danh dự, và thế này thế nọ - thầy đã được cái gì?" Và ông ấy sẽ mỉm cười một cách có chủ ý và nói: "Em cứ đợi và làm bất kì cái gì tôi đang nói." Bởi vì tại câu hỏi này, "Thầy đã thu được gì?" ông ấy bao giờ cũng cảm thấy chút ít lúng túng, lẫn lộn.

Ông ấy có thể nói gì được? Ông ấy đã không được cái gì cả và bây giờ ông ấy đã gần chết. Ông ấy chắc đã thích tham vọng của ông ấy đi qua tôi. Ông ấy chắc đã thích tôi mang tham vọng của ông ấy.

Người bố chết không được hoàn thành, nhưng ông ấy hi vọng rằng ít nhất con mình sẽ đạt tới mục đích. Và đây là cách nó tiếp diễn mãi, và không ai đạt tới. Yêu là không đủ; nhận biết được cần. Nếu yêu có đó mà không có nhận biết, nó trở thành tù túng và nếu yêu có đó với nhận biết nó trở thành tự do. Nó giúp bạn là bản thân bạn.

Chỉ nghe tiếng nói của người nó đã ghét rồi, huống hồ tiếng nhạc ồn ào đó, làm sao nó chịu nổi?

Cá dưới nước thì sống, người ở dưới nước thì chết; vì mỗi loài một khác nên nhu cầu cũng khác.

Vì vậy thánh nhân thời xưa nhận rằng mỗi người có một khả năng riêng mà không dùng mọi người vào chung một việc.

Bạn không thể bị đối xử như đồ vật. Đồ vật có thể là tương tự; linh hồn không thể tương tự. Bạn có thể có một triệu chiếc xe Ford hệt nhau. Bạn có thể thay thế chiếc xe Ford này bằng chiếc xe Ford khác và sẽ không có rắc rối gì, nhưng bạn không thể thay thế một con người được. Khi một con người biến mất, chỗ mà người đó chiếm bao giờ cũng còn lại mãi mãi và mãi mãi không bị chiếm. Không ai có thể chiếm được nó, không thể nào chiếm được nó, bởi vì không ai có thể đích xác là cùng người như người đó đã vậy. Mọi người đều duy nhất cho nên không qui tắc nào có thể được đặt ra.

Vì vậy thánh nhân thời xưa... nhưng nếu bạn đi tới người khôn ngoan ngày nay bạn sẽ thấy các qui tắc và qui chế và mọi thứ - một khuôn khổ. Họ sẽ làm cho bạn thành người lính nhưng không là sannyasin. Người lính là người chết vì toàn thể chức năng của người đó là đem cái chết vào trong thế giới. Người đó không thể được phép rất sống động, bằng không làm sao người đó sẽ mang tới cái chết? Chết chỉ có thể tới qua người chết. Người đó phải giết. Và trước khi người đó giết người khác, người đó phải bị giết hoàn toàn bản thân mình, qua các qui tắc. Cho nên toàn thể huấn luyện quân đội là để giết tính sống của con người, tâm thức của con người - để làm cho người đó thành máy tự động. Cho nên họ liên tục nói với người đó, "Bên phải quay, bên trái quay, bên phải quay, bên trái quay," trong nhiều năm liên tục! Điều vô nghĩa nào đang diễn ra? Tại sao bên phải quay, tại sao bên trái quay? Nhưng có một vấn đề cho nó - họ muốn làm bạn thành máy tự động. Bên phải quay - và mọi ngày trong nhiều giờ bạn đang làm nó. Nó trở thành hiện tượng thân thể. Khi họ nói, "Bên phải quay!" bạn không cần nghĩ về nó, thân thể đơn giản di chuyển. Khi họ nói, "Bên trái quay!" thân thể đơn giản di chuyển. Bây giờ bạn là cái máy. Và khi họ nói, "Bắn!" bạn bắn; thân thể di chuyển, tâm thức không can thiệp.

Toàn thể vấn đề của huấn luyện quân đội trên khắp thế giới là để cắt bỏ tâm thức khỏi hành động của bạn để cho hành động trở thành tự động, bạn trở nên hiệu quả hơn, có kĩ năng. Bởi vì tâm thức bao giờ cũng là rắc rối... Nếu bạn giết một người và bạn nghĩ - bạn sẽ lỡ. Nếu bạn nghĩ: "Sao giết người này? Người đó đã không làm gì với mình cả. Mình thậm chí không biết người đó là ai, người đó là người lạ." Nếu bạn nghĩ, bạn sẽ cũng sẽ có cảm giác rằng bạn có người mẹ ở nhà, người vợ, con nhỏ, người đang chờ đợi bạn, và cùng điều đó sẽ là hoàn cảnh cho người kia. Người mẹ phải đang chờ đợi ở đâu đó, người vợ đang cầu nguyện rằng chồng cô ấy sẽ quay về, đứa con hi vọng rằng bố nó sẽ quay về. Sao giết người này và giết những hi vọng này của đứa trẻ, của người vợ, của người mẹ, của người bố, bạn bè? Sao giết người này?

Và người đó đã không làm cái gì sai cho bạn, chỉ hai chính khách đã phát điên. Họ có thể đi và đánh nhau và quyết định vấn đề. Sao quyết định qua người khác?

Nếu bạn tỉnh táo, nhận biết, bạn sẽ không thể nào bắn và giết được. Cho nên toàn thể huấn luyện của quân đội là để phân chia nhận biết và hành động, để cắt và tạo ra khe hở. Cho nên nhận biết tiếp tục theo cách riêng của nó, và hành động tiếp tục theo cách riêng của nó và chúng trở thành song song, chúng không bao giờ gặp gỡ.

Chính điều đối lập là huấn luyện của sannyasin: đó là cách phá huỷ khe hở tồn tại giữa tâm thức và hành động - cách đem chúng lại với nhau. Chúng không nên là những đường song song, chúng nên trở thành một toàn thể. Nó là cách có ý thức trong từng hành động của bạn, cách không là máy tự động. Và khi mọi cơ chế tự động biến mất bạn đã trở nên chứng ngộ; thế thì bạn là phật.

Qua qui tắc điều này không thể được thực hiện. Qua qui tắc bạn có thể được làm thành người lính nhưng bạn không thể được làm thành một sannyasin. Mọi qui tắc đều phải bị bỏ đi; hiểu biết phải được thu lấy. Nhưng nhớ lấy, bỏ qui tắc không có nghĩa là bạn trở thành phản xã hội. Bỏ qui tắc chỉ có nghĩa là vì bạn tồn tại trong xã hội, bạn tuân theo những qui tắc nào đó, nhưng chúng chỉ là qui tắc của trò chơi - không gì khác.

Nếu bạn chơi bài thế thì bạn có qui tắc: con bài nào đó là con vua, con khác là con hậu. Bạn biết rằng điều này là ngu xuẩn, không con bài nào là vua cả, không con bài nào là hậu cả; nhưng nếu bạn muốn chơi trò chơi, những qui tắc nào đó phải được tuân theo. Chúng là những qui tắc của trò chơi, không cái gì là tối thượng về chúng. Bạn phải tuân theo qui tắc giao thông.

Nhớ lấy, toàn thể tính đạo đức không là gì ngoài qui tắc giao thông. Bạn sống trong xã hội, bạn không một mình ở đó, có nhiều người khác. Những qui tắc nào đó phải được tuân theo nhưng chúng không phải là tối thượng, chúng chẳng có gì về tính tối thượng trong chúng. Chúng giống hệt như việc đi bộ bên trái. Ở Mĩ bạn đi bộ bên phải - không có vấn đề gì. Nếu qui tắc này được tuân theo, đi bên phải, điều đó là tốt. Nếu qui tắc được tuân theo, đi bên trái, điều đó cũng tốt thôi. Cả hai là hệt như nhau nhưng một qui tắc phải được tuân theo. Nếu bạn có cả hai qui tắc thế thì sẽ có tắc nghẽn giao thông và sẽ có khó khăn - khó khăn không cần thiết.

Khi bạn sống cùng người khác, cuộc sống phải tuân theo các qui tắc. Những qui tắc đó không có tính tôn giáo, không đạo đức, không thiêng liêng, chúng chỉ là do con người làm ra. Người ta phải nhận biết về điều này, người ta phải biết tính tương đối của chúng; chúng là hình thức.

Bạn không cần phá vỡ qui tắc, không có nhu cầu, bởi vì thế thì bạn sẽ trong rắc rối không cần thiết, và thay vì trở thành một sannyasin, bạn sẽ trở thành một tội phạm. Nhớ điều đó! Một sannyasin không phải là người lính, một sannyasin không phải là tội phạm; một sannyasin biết rằng các qui tắc chỉ là trò chơi. Người đó không chống lại chúng, người đó siêu việt lên trên chúng, người đó đi ra bên ngoài chúng, người đó giữ cho bản thân mình tự do khỏi chúng. Người đó tuân theo chúng vì người khác nhưng người đó không trở thành cái máy tự động. Người đó vẫn còn ý thức và đầy tỉnh táo. Ý thức là mục đích.

Đó là lí do tại sao Trang Tử nói: Vì vậy thánh nhân thời xưa nhận rằng mỗi người có một khả năng riêng mà không dùng mọi người vào chung một việc. Họ đã không đặt ra bất kì cách đo nào thực sự. Họ đã thử, qua nhiều cách thức và phương tiện, để đánh thức bạn. Bạn ngủ say thế, tôi có thể nghe việc ngáy của bạn! Làm sao đánh thức bạn dậy? Làm sao gây choáng cho bạn tới nhận biết? Và khi bạn thức dậy, không qui tắc nào được cần. Dầu vậy bạn vẫn theo các qui tắc nhưng bạn biết không qui tắc nào được cần. Bạn không trở thành tội phạm, bạn siêu việt và trở thành một sannyasin.

Xem tiếp Chương 7 - Quay về Mục lục