Read more
Osho - Khi giầy
vừa
Bài giảng về các câu chuyện của Trang Tử
Chương 6. Nhạc
Cửu Thiền cho chim biển
Ông không thể để tải trọng lớn vào túi nhỏ, ông cũng không thể, bằng dây thừng ngắn, kéo nước từ giếng sâu lên.
Xưa có một con chim biển đáp xuống ngoài
thành nước Lỗ.
Vua Lỗ ngự ra bắt nó, rước nó về thái miếu,
đặt tiệc mừng nó, cho tấu nhạc Cửu Thiều, làm lễ thái lao* khoản đãi nó. Nhưng
con chim dớn dác, âu sầu, không ăn một miếng thịt, không uống một giọt rượu, ba
ngày sau chết.
* Lễ mổ bò, cừu và heo
Đó là lấy cách phụng dưỡng mình mà nuôi
chim. Muốn lấy cách nuôi chim mà nuôi chim thì phải cho nó ở trong rừng sâu, tự
do dạo trong đồng lầy, trôi nổi trên sông hồ; phải cho nó ăn lươn hoặc ăn cá nhỏ,
để nó bay cùng hàng với những con chim khác, đáp xuống đâu thì đáp, tự do, tự tại.
Chỉ nghe tiếng nói của người nó đã ghét rồi, huống hồ tiếng nhạc ồn ào đó, làm
sao nó chịu nổi?
Nếu tấu khúc Hàm Trì hoặc Cửu Thiều ở cánh
đồng Động Đình thì loại chim nghe thấy tất bay đi, loài thú nghe tất chạy, loài
cá nghe tất lặn xuống sâu, mà người thì bu lại nghe.
Cá dưới nước thì sống, người ở dưới nước
thì chết; vì mỗi loài một khác nên nhu cầu cũng khác.
Vì vậy thánh nhân thời xưa nhận rằng mỗi
người có một khả năng riêng mà không dùng mọi người vào chung một việc.
Không có một tự nhiên con người
hiểu theo nghĩa thường - có nhiều tự nhiên con người. Từng cá nhân là vũ trụ
lên bản thân mình, bạn không thể làm ra bất kì qui tắc chung nào. Mọi qui tắc
chung đều sai. Điều này phải được ghi nhớ rất sâu, bởi vì trên con đường này có
mọi khả năng là bạn có thể bắt đầu theo các qui tắc, và một khi bạn trở thành nạn
nhân của qui tắc bạn sẽ không bao giờ đi tới biết bạn là ai.
Bạn có thể biết tới bản thân bạn
chỉ trong tự do toàn bộ - và qui tắc là nhà tù. Chúng là nhà tù bởi vì không ai
khác có thể làm ra qui tắc cho bạn; người đó có thể đã khám phá ra chân lí qua
những qui tắc này, nhưng chúng là để phục vụ cho người đó. Tự nhiên khác biệt -
chúng giúp người đó nhưng chúng sẽ không giúp bạn; ngược lại, chúng sẽ cản trở
bạn.
Cho nên để hiểu biết là qui tắc
duy nhất.
Học, trưởng thành trong hiểu biết,
nhưng không đi theo các qui tắc. Qui tắc là chết, hiểu biết là sống động; qui tắc
sẽ trở thành việc tù túng, hiểu biết sẽ cho bạn bầu trời vô hạn. Và mọi người đều
bị nặng gánh với các qui tắc, mọi tôn giáo đều trở thành không cái gì ngoài qui
tắc. Bởi vì Jesus đã đạt tới, bởi vì Phật đã đạt tới, cuộc đời họ đã trở thành
qui tắc cho mọi người khác đi theo. Nhưng không ai khác là một Phật Gautam;
không ai khác là một Jesus Christ. Cho nên nhiều nhất bạn có thể trở thành bản
sao giấy than được trang trí, nhưng bạn sẽ không bao giờ là cái ta đích thực của
bạn. Nếu bạn theo Jesus quá nhiều bạn sẽ trở thành người Ki tô giáo nhưng không
bao giờ là một Christ, và đó là nguy hiểm. Trở thành người Ki tô giáo và bỏ lỡ
Christ là không xứng với điều đó. Bạn có thể trở thành Christ, nhưng thế thì
Jesus không thể là qui tắc của bạn, chỉ hiểu biết của bạn mới là luật.
Jesus không theo ai cả. Ông ấy
có một thầy, John the Baptist, nhưng ông ấy chưa bao giờ theo bất kì qui tắc
nào. Ông ấy cảm thầy, ông ấy vẫn còn cùng thầy, ông ấy nhìn vào ngọn lửa của thầy,
ông ấy hấp thu thầy, ông ấy được rửa tội bởi thầy, nhưng ông ấy chưa bao giờ
theo bất kì qui tắc nào. Những tín đồ khác của John đi ngược với Jesus. Họ nói:
"Người này đã phản bội thầy. Anh ta đi theo cách riêng của anh ta, anh ta
không theo qui tắc một cách nghiêm ngặt." Không con người của hiểu biết
nào có thể theo các qui tắc một cách nghiêm ngặt. Chỉ những người chết mới có
thể tuân theo các qui tắc một cách nghiêm ngặt bởi vì không qui tắc nào là dành
cho bạn, bạn là qui tắc riêng của bạn. Hiểu, học từ người khác, chỉ để tìm ra
qui tắc riêng của bạn, nhưng nhớ, đừng bao giờ áp đặt qui tắc đó lên bất kì người
nào khác - điều đó là bạo hành. Cái gọi là các mahatmas của bạn liên tục áp đặt
các qui tắc lên người khác vì qua qui tắc họ giết chết và phá huỷ, và họ tận hưởng
bạo hành. Bạo hành của họ là rất tinh vi, họ không giết trực tiếp bạn, họ giết
bạn rất gián tiếp. Nếu ai đó tấn công trực tiếp vào bạn, bạn có thể tự phòng thủ
cho bạn. Khi ai đó tấn công bạn một cách gián tiếp - vì lợi ích riêng của bạn -
bạn hoàn toàn trở thành nạn nhân, bạn thậm chí không thể tự phòng thủ cho bạn
được.
Nhiều gurus không là gì ngoài bạo
hành, nhưng bạo hành của họ là tinh vi. Cho nên bất kì khi nào bạn tới gần những
người muốn áp đặt qui tắc của họ lên cuộc sống của bạn, muốn cho bạn khuôn khổ
cố định, muốn cho bạn cửa sổ để nhìn chân lí qua đó, trốn ngay khỏi người đó
đi. Có nguy hiểm đấy. Thầy thực sẽ không cho bạn cửa sổ để nhìn chân lí qua đó,
thầy sẽ mang bạn ra dưới bầu trời. Thầy sẽ không cho bạn hình mẫu để sống, thầy
sẽ đơn giản cho bạn sự nhạy cảm, hiểu biết, và hiểu biết sẽ giúp bạn đi; hiểu
biết là tự do và là của riêng bạn.
Nhớ lấy... Bởi vì bạn không muốn
hiểu, bởi vì hiểu biết là khó khăn và gian nan, bởi vì hiểu biết cần dũng cảm
và hiểu biết cần biến đổi, bạn đơn giản trở thành nạn nhân của những người muốn
cho bạn các qui tắc. Nhưng qui tắc là thứ thay thế, bạn có thể có chúng một
cách dễ dàng. Bạn có thể dễ dàng làm cho cuộc sống của bạn thành cuộc sống có kỉ
luật nhưng điều này sẽ là điều giả. Bạn có thể diễn kịch, giả vờ, nhưng điều
này không thể là thực.
Có một câu chuyện Do Thái tôi
muốn kể cho bạn. Jesus phải đã nghe nó bởi vì nó cổ hơn Jesus và mọi người đều
biết câu chuyện này vào những ngày đó. Ông ấy phải đã nghe nó từ mẹ ông ấy,
Mary, hay từ bố ông ấy, Joseph. Câu chuyện này hay, bạn cũng có thể đã nghe nó.
Câu chuyện là thế này. Một cái
gọi là người khôn ngoan, gần như một giáo sĩ... Tôi nói gần như bởi vì mặc dầu
ông ta là giáo sĩ, là giáo sĩ thực là khó. Là giáo sĩ thực nghĩa là bạn được chứng
ngộ. Thực ra ông ta chỉ là một tu sĩ thôi, ông ta đã không biết gì cả. Nhưng mọi
người biết về ông ta, rằng ông ta là người khôn ngoan... đang quay về từ làng
bên cạnh để về nhà mình. Khi ông ta đi qua, ông ta thấy một người đang mang một
con chim đẹp. Ông ta mua con chim này và bắt đầu nghĩ về bản thân mình: Về nhà
mình sẽ ăn con chim này, con chim này đẹp. Đột nhiên con chim nói: "Đừng
nghĩ ý nghĩ đó!" Giáo sĩ trở nên hoảng sợ, ông ta nói: "Cái gì, tao vừa
nghe thấy mày nói sao?" Con chim nói: "Vâng, và tôi không phải là
chim thường đâu. Tôi cũng gần là một giáo sĩ trong thế giới chim rồi. Và tôi có
thể cho ông ba lời khuyên nếu ông hứa thả tôi và cho tôi tự do." Giáo sĩ tự
nhủ mình: "Con chim này nói được. Nó phải là ai đó đã biết."
Đây là cách chúng ta quyết định
- nếu ai đó có thể nói, người đó phải biết! Việc nói là dễ dàng thế, việc biết
là khó khăn thế - chúng không liên quan với nhau chút nào. Bạn có thể nói mà
không biết, bạn có thể biết mà không nói. Không có quan hệ. Nhưng với chúng ta
người nói trở thành người biết.
Giáo sĩ nói: "Thôi được,
mi cho ta ba lời khuyên và ta sẽ cho mi tự do." Con chim nói: "Lời
khuyên thứ nhất - không bao giờ tin vào bất kì điều ngớ ngẩn nào, dù bất kì ai
nói điều đó. Đó có thể là người vĩ đại, nổi tiếng khắp thế giới, có uy tín, quyền
lực, thẩm quyền - nhưng nếu người đó nói cái gì đó ngớ ngẩn, đừng tin vào
nó." Giáo sĩ nói: "Đúng!" Con chim nói: "Đây là lời khuyên
thứ hai của tôi - bất kì cái gì ông làm, đừng bao giờ cố điều không thể được, bởi
vì thế thì ông sẽ là thất bại. Cho nên bao giờ cũng biết giới hạn của ông: người
biết những giới hạn của mình là khôn ngoan, người đi ra ngoài những giới hạn của
mình là người ngu." Giáo sĩ gật đầu và nói: "Đúng!"
"Và," con chim nói, "đây là lời khuyên thứ ba của tôi - nếu ông
làm cái gì đó tốt đừng bao giờ ăn năn, chỉ ăn năn điều là xấu."
Lời khuyên thật kì diệu, hay,
cho nên con chim được tự do. Sung sướng, giáo sĩ bắt đầu bước về nhà và ông ta
nghĩ trong tâm trí: "Tư liệu tốt cho buổi giảng lễ đây. Trong giáo đường
tuần tới khi mình sẽ nói, mình sẽ cho ba lời khuyên này. Và mình sẽ viết chúng
lên tường nhà và mình sẽ viết chúng lên bàn làm việc để cho mình có thể nhớ được
chúng. Ba qui tắc này có thể thay đổi con người."
Thế rồi, đột nhiên, ông ta thấy
con chim đậu trên cây và con chim bắt đầu cười to tới mức giáo sĩ phải nói:
"Có chuyện gì vậy?" Con chim nói: "Ông ngu thế, tôi đã có một
viên kim cương rất quí trong bụng. Giá mà ông giết tôi chắc ông đã trở thành
người giầu nhất trên thế giới." Giáo sĩ hối hận trong lòng: "Thực
tình mình ngu quá. Điều mình đã làm, mình tin vào con chim này."
Ông ta ném cuốn sách mà ông ta
đã mang và bắt đầu trèo lên cây. Ông ta là một ông già và ông ta chưa bao giờ
trèo cây trong đời. Và ông ta càng trèo cao, con chim lại càng bay cao hơn sang
cành khác. Chung cuộc con chim vươn tới chính ngọn cây và ông giáo sĩ già cũng
vậy - và thế rồi con chim bay đi. Ngay khoảnh khắc đó khi ông ấy định bắt lấy
con chim, nó bay mất. Ông ta hụt bước và ngã lộn xuống từ cây; máu bắt đầu chảy
ra từ cả hai chân bị gẫy, ông ta gần chết. Con chim bay lại đậu trên cành thấp
hơn và nói: "Bây giờ, đầu tiên ông đã tin tôi, rằng một con chim có thể có
kim cương quí trong bụng nó. Ông ngu! Ông đã bao giờ nghe thấy điều ngớ ngẩn thế
không! Và thế rồi ông cố điều không thể được - ông có bao giờ trèo cây đâu. Và
khi con chim được tự do, làm sao ông có thể bắt được nó bằng tay trần, ông ngu?
Và ông hối hận trong lòng, cảm thấy rằng ông đã làm điều sai khi ông đã làm một
hành vi tốt, ông đã làm cho một con chim được tự do! Bây giờ về nhà và viết ra
các qui tắc của ông và tuần sau đi tới giáo đường và thuyết giảng chúng đi.
Nhưng đây là điều mọi người
thuyết giảng đều làm. Hiểu biết bị thiếu, họ chỉ mang các qui tắc - qui tắc là
thứ chết. Hiểu biết không có trọng lượng, bạn không cần mang nó - nó mang bạn,
nó trở thành đôi cánh của bạn. Nó không phải là trọng lượng chút nào, bạn thậm
chí không cần nhớ nó. Nếu bạn hiểu một điều bạn không cần nhớ nó, nó trở thành
máu bạn, xương bạn, nó là bạn. Bất kì cái gì bạn làm sẽ được làm qua hiểu biết
đó; nó là hiện tượng vô thức.
Qui tắc là có ý thức, hiểu biết
là vô thức, và Trang Tử bao giờ cũng thiên về vô thức. Toàn thể truyền thống của
Đạo là về vô thức. Đừng ép buộc qui tắc, chỉ cố hiểu mọi sự. Nếu bạn ép buộc
các qui tắc lên bản thân bạn, bạn sẽ không trở nên chứng ngộ, bạn sẽ vẫn còn dốt
nát bên trong, chỉ được trang điểm từ bên ngoài.
Jesus thường nói: Ta nhìn các
ông và ta cảm thấy rằng các ông giống như các nấm mồ, quét vôi trắng - bên
trong chết, bên ngoài là tường vôi trắng. Nó có thể trông đẹp và sạch, mọi qui
tắc của bạn có thể cho bạn tính sạch sẽ bên ngoài, nhưng bên trong bạn vẫn còn
là kẻ ngu cũ. Và nhớ, chỉ người ngu mới theo qui tắc; người khôn cố gắng hiểu
và quên qui tắc. Người khôn tự do di chuyển; người có qui tắc không thể di chuyển
được, người đó bao giờ cũng phải đi theo qui tắc. Và cuộc sống thay đổi mọi khoảnh
khắc - từ khoảnh khắc sang khoảnh khắc, nó liên tục thay đổi, nó không chờ bạn
hay qui tắc của bạn. Mọi khoảnh khắc đều mới. Và nếu qui tắc là cũ, bạn bao giờ
cũng lỡ bước và bạn bao giờ cũng là người không thích nghi được với hoàn cảnh.
Bất kì khi nào có một người tuân theo các qui tắc, người đó bao giờ cũng sẽ là
người không khớp với hoàn cảnh ở mọi nơi, vì cuộc sống liên tục chảy và bạn bị
mắc kẹt với qui tắc.
Khi tôi nhìn vào bên trong bạn,
tất cả các bạn đều bị mắc kẹt với các qui tắc. Trong thời thơ ấu của bạn, các
qui tắc được trao cho bạn và bạn bị mắc kẹt ở đó. Kể từ đó bạn chưa bao giờ di
chuyển. Bạn có thể đã từng chạy nhảy ở cùng một chỗ nhưng bạn đã không di chuyển.
Bạn có thể già - bẩy mươi tuổi - nhưng sâu bên dưới bạn vẫn còn bị mắc kẹt.
Toàn thể nỗ lực hướng tới chứng ngộ là làm sao thoát khỏi bị kẹt, làm sao di
chuyển, làm sao trở thành luồng chảy lần nữa và không bị đông cứng. Đừng giống
như băng - bị đông cứng; trở thành giống nước, dòng sông - tuôn chảy. Các qui tắc
sẽ không bao giờ cho phép bạn điều đó. Nhớ rằng cuộc sống liên tục làm mới bản
thân nó và chỉ hiểu biết mới có thể đáp ứng.
Mulla Nasrudin bao giờ cũng nói
dưới dạng phủ định cho nên tôi bảo anh ta: "Khẳng định hơn đi. Sao nhìn cuộc
sống với con mắt phủ định thế?" Thế thì anh sẽ thấy chỉ toàn gai và không
có hoa. Thế là anh ta nói: "Được thôi, bây giờ tôi sẽ làm nó thành qui tắc
để bao giờ cũng khẳng định."
Hôm sau vợ anh ta đi mua bán ở
chợ và cô ấy bảo anh ta trông con. Khi cô ấy quay về cô ấy lập tức cảm thấy rằng
cái gì đó đã đi sai. Cả nhà đều buồn, trẻ con không chạy tung tăng đây đó -
không tiếng động. Cô ấy trở nên sợ hãi. Và thế rôi cô ấy nhìn Nasrudin đang ngồi
ở bậu cửa và ngay lập tức cô ấy cảm thấy rằng cái gì đó thực sự đã đi sai.
Sợ hãi cô ấy nói:
"Nasrudin, đừng nói cho em tin dữ nào, chỉ nói cho em tin lành thôi."
Nasrudin nói: "Anh đã lấy lời nguyện không có tính phủ định chút nào cho
nên em không cần nhắc anh. Em biết bẩy đứa con của chúng ta đấy - sáu đứa trong
chúng đã không ngã dưới xe bus!
Đây là cách anh ta đã trở thành
có tính khẳng định.
Bạn có thể thay đổi lời, nhưng
sâu bên dưới bạn vẫn còn như cũ. Bạn có thể thay đổi hành vi, nhưng sâu bên dưới
bạn vẫn còn như cũ. Điều thực là làm sao thay đổi bản thể bạn - không phải hành
vi của bạn, không phải lời bạn, không phải quần áo của bạn - làm sao thay đổi bản
thể bạn. Con người của qui tắc thay đổi bản thân người đó ở ngoại vi. Con người
của hiểu biết thay đổi bản thân người đó, thế thì ngoại vi thay đổi một cách tự
động. Khi trung tâm thay đổi, ngoại vi thay đổi một cách tự động, nó phải thay
đổi. Nhưng khi ngoại vi thay đổi không cần trung tâm thay đổi cùng nó.
Qui tắc có thể làm được gì?
Chúng có thể bảo bạn làm cái gì và không làm cái gì, nhưng chúng không thể thay
đổi được bạn, chúng chỉ có thể thay đổi hành động của bạn, và hành động không
phải là bạn. Hành động tới từ bạn, nhưng bạn là sâu hơn hành động của bạn. Qui
tắc có thể thay đổi hành vi của bạn - hành vi nghĩa là mối quan hệ của bạn với
người khác - nhưng họ không thể thay đổi được bạn. Chỉ trong tính một mình toàn
bộ của bạn thì bạn mới là bản thể của bạn, không trong quan hệ.
Và thế rồi Trang Tử nói rằng
các tự nhiên là khác nhau.
Một người tới tôi. Anh ta đã từng
làm sirshasana - một tư thế yoga, đứng trên đầu mình, tư thế đứng trên đầu. Điều
được viết trong các sách là nó rất ích lợi và bởi vì nó rất ích lợi anh ta đã
làm nó trong thời kì rất dài. Bây giờ anh ta đang trong rối loạn tới mức anh ta
gần phát điên. Cho nên anh ta hỏi tôi cái gì đã đi sai. Anh ta là con người của
qui tắc, anh ta theo Patanjali sát từng lời một: ăn kiêng, thời gian ngủ, đích
xác như chúng phải vậy, anh ta là một người rất 'đều đặn'. Cho nên anh ta không
thể nghĩ được cái gì đã đi sai. Tôi bảo anh ta kể lại toàn thể thường lệ của
anh ta. Anh ta làm sirshasana trong một giờ buổi sáng, và một giờ buổi đêm. Và
anh ta chờ đợi, mong đợi rằng bất kì khoảnh khắc nào chứng ngộ sẽ xảy ra. Nó đã
không xảy ra, thay vì thế anh ta phát điên, anh ta khùng.
Sirshasana thích hợp cho những
người nào đó. Và người càng ngốc, nó càng phù hợp với người đó hơn. Với một người
thông minh nó là nguy hiểm; người càng thông minh cao, càng nguy hiểm nhiều. Vì
nó không chỉ là tư thế, nó làm thay đổi toàn thể hoá chất thân thể bạn.
Con người đã đạt tới thông minh
mà không con vật nào có. Tại sao? Bởi vì con người đứng trên hai chân; đó là
toàn thể vấn đề. Nếu một đứa trẻ tiếp tục bước trên bốn chi, nó sẽ không bao giờ
trở thành con người. Nó sẽ không bao giờ đạt tới thông minh đó. Khi xương sống
bạn song song với đất, máu chảy tương đương đi khắp thân thể; nó đi xuống chân
theo cùng lượng như nó đi lên đầu. Thế thì đầu không thể phát triển thần kinh
tinh tế được - nó không thể phát triển hệ thần kinh tinh tế được. Cái máy bộ
não của bạn là tinh tế, rất tinh tế, điều tinh tế nhất trên thế giới.
Đầu bạn nặng chỉ một ki lô gam
rưỡi. Ngay cả đó là đầu của một Einstein, đầu của một thiên tài lớn, nó vẫn nặng
chỉ một ki lô gam rưỡi. Trong cái đầu nhỏ bé này có bẩy mươi triệu tế bào. Từng
tế bào có thể mang hàng triệu bit thông tin. Và tế bào này tinh tế tới mức nếu
máu chảy quá nhanh tế bào sẽ chết. Máu phải không di chuyển vào trong đầu quá
nhiều, bằng không nó sẽ gột sạch cơ chế tinh tế này. Cho nên nếu ai đó ngu xuẩn,
ngốc nghếch, dại dột, sirshasana là thứ tốt nhất, vì nó không thể làm hại gì và
người đó sẽ cảm thấy rất thoải mái. Nó sẽ không gây hại gì và nó sẽ cho cảm
giác rất thoải mái vì máu sẽ chảy tới đầu trong cơn lụt và khi việc lụt ngớt xuống,
mọi thứ sẽ được thảnh thơi. Người đó sẽ cảm thấy rất thoải mái, cũng như khi bạn
tắm bạn cảm thấy rất thoải mái. Nhưng nếu bạn rất thông minh thế thì nó là nguy
hiểm. Thế thì bạn sẽ bị mắc kẹt trong nó, cơ chế tinh tế của nó sẽ bị phá huỷ.
Bạn có thể cảm thấy thoải mái về vật lí, nhưng về tinh thần nó sẽ chứng tỏ có
tính phá huỷ. Cho nên nếu một người rất thông minh làm điều đó người đó có thể
phát điên; nếu người không thông minh làm nó, người đó có thể trở nên mạnh khoẻ
hơn.
Và thế rồi có vấn đề về thời
gian, làm bao lâu? Trong vài giây ngay cả với người thông minh nó có thể là tốt,
chỉ vài giây, chỉ là cơn lụt và thế rồi quay lại: thế thì không cái gì bị phá
huỷ, mọi thứ chỉ trở thành sống động hơn trong não. Nhưng điều đó phải được thầy
quyết định, không bởi bạn - bạn không thể làm được nó qua sách. Chỉ một thầy sống
mới có thể quyết định được bao nhiêu giây sẽ là đủ cho bạn, bằng không bạn sẽ
đi vào trong nguy hiểm. Nhưng tâm trí con người có tính trẻ con. Nếu cái gì đó
đi sai với đồng hồ của bạn, xu hướng đầu tiên là mở nó ra để xem cái gì đã đi
sai, và làm cái gì đó. Xin đừng làm gì cả, bằng không nhiều điều nữa sẽ đi sai.
Vì đồng hồ là cái máy tinh vi và chỉ ai đó người biết mới nên mở nó ra. Bạn sẽ
không sửa nó; bạn có thể làm nhiều điều hại tới mức nó sẽ trở thành gần như
không thể nào sửa được nó. Và đồng hồ chưa là gì cả - trước bộ não đồng hồ
không là gì cả. Đừng làm gì qua sách; sách không thể giúp ích được. Ai đó được
cần, người có thể nhìn qua tâm trí bạn, qua toàn thể hệ thống não, người có thể
cảm thấy cách bộ não bên trong của bạn đang vận hành; chỉ người đó mới có thể
quyết định được cần bao nhiêu giây và liệu nó sẽ là tốt hay không.
Và đây chỉ là một ví dụ. Nhiều
người liên tục thử các thứ qua sách. Cuộc sống là rất phức tạp, sách chỉ có thể
cho bạn các qui tắc chết, và nếu bạn tuân theo chúng bạn đang đi vào vùng nguy
hiểm. Không làm gì là tốt hơn làm cái gì đó sai. Tốt hơn cả là vẫn còn bình thường
- vẫn còn trong cuộc sống bình thường. Nếu bạn không thể tìm ra một thầy sống,
nếu bạn không thể tin cậy được vào ai đó, thế thì đừng làm nó. Ít nhất bạn sẽ vẫn
còn lành mạnh; bằng không bạn có thể mất trí.
Hệ thống bên trong của năng lượng
sinh học của bạn là rất phức tạp - toàn thể vũ trụ không là gì khi so với nó.
Toàn thể vũ trụ di chuyển trên những đường rất đơn giản.
Con người là sinh linh phức tạp
nhất; đó là lí do tại sao không sư tử nào có thể bị điên nhưng con người bao giờ
cũng trên bờ vực. Gần như bất kì khoảnh khắc nào bạn đều có thể phát điên. Nó
là hiện tượng phức tạp tới mức người ta nên đi vào trong nó với tỉnh táo lớn.
Và hiểu biết được cần tới, không phải qui tắc. Qua sách, kinh sách, bạn có thể
có tri thức nhưng không hiểu biết. Từng người đều là duy nhất: đàn ông là khác
với đàn bà, từng cá nhân là khác với người khác. Không chỉ điều đó, mọi ngày bạn
đều khác với ngày trước đó. Hôm qua bạn đã là một người, hôm nay bạn là ai đó
khác, ngày mai bạn sẽ lại là ai đó khác nữa. Một hiểu biết rất, rất sâu được cần
tới; qui tắc không thể là cái thay thế.
Bây giờ chúng ta sẽ đi vào lời
kinh này:
Nhạc Cửu Thiền cho chim biển.
Ông không thể để tải trọng lớn
vào túi nhỏ, ông cũng không thể, bằng dây thừng ngắn, kéo nước từ giếng sâu
lên.
Nhưng đây là điều mọi người
đang làm: cố đặt tải trọng lớn vào trong túi nhỏ. Bạn không bao giờ bận tâm về
cái túi hay năng lực của bạn là gì. Điều đầu tiên là biết các giới hạn của bạn,
thế rồi nghĩ về thành tựu của bạn. Năng lực của bạn là gì? Khả năng của bạn là
gì? Năng lực cố hữu của bạn là gì? Không ai bận tâm về điều đó. Nếu một người
không có tai âm nhạc cứ liên tục cố trở thành nhạc sĩ, cả đời người đó sẽ bị
phí hoài vì nhạc sĩ là được sinh ra chứ không được làm ra. Người không có xúc động
liên tục cố trở thành nhà thơ hay hoạ sĩ. Nếu một người không có mắt cố trở
thành hoạ sĩ, người đó sẽ là một thất bại, bởi vì hoạ sĩ có kiểu mắt khác - gần
như là mắt thứ ba. Khi bạn nhìn vào cây bạn thấy một mầu xanh, khi hoạ sĩ nhìn
ông ấy thấy hàng nghìn mầu xanh, không phải là một. Từng cây đều có mầu xanh của
riêng nó. Và ông ấy cảm mầu; mầu có rung động cho ông ấy; toàn thế giới không
là gì ngoài mầu sắc.
Người Hindu nói rằng toàn thế
giới là âm thanh.
Điều đó xảy ra tới mức vài người
đã viết Upanishads là nhà thơ, nhạc sĩ; họ có cái tai nghe âm thanh. Thế thì
toàn thể vũ trụ biến thành âm thanh - omkar, anahata. Một người chưa bao giờ
trong yêu với âm nhạc liên tục thử với mật chú aum - chẳng cái gì xảy ra. Người
đó liên tục lặp lại bên trong - không cái gì xảy ra. Người đó đi tới thầy này
thầy nọ và không bao giờ nghĩ về năng lực riêng của mình.
Nếu bạn có tai nhạc, nếu bạn có
trái tim có thể hiểu được âm nhạc - không chỉ hiểu mà cảm - thế thì mật chú sẽ
giúp ích. Bởi vì thế thì bạn có thể trở thành một với âm thanh bên trong, thế
thì bạn có thể đi cùng những âm thanh đó tới những tầng ngày càng tinh tế hơn.
Thế thì một khoảnh khắc tới khi mọi âm thanh dừng lại và chỉ âm thanh vũ trụ
còn lại. Đó là aum. Đó là lí do tại sao người Hindu nói rằng toàn thể thế giới
bao gồm âm thanh. Điều này là không đúng, điều này không phải là chân lí tuyệt
đối; đây là chân lí của nhạc sĩ.
Nhớ là không có chân lí tuyệt đối,
mọi chân lí đều có tính cá nhân - nó là chân lí của bạn. Không có chân lí như
tính khách thể. Chân lí của bạn có thể không phải là chân lí cho tôi, chân lí của
tôi có thể không phải là chân lí cho bạn, bởi vì chân lí không có tính khách thể.
Tôi ở đó, được bao hàm trong nó, chân lí của tôi nói về tôi - chân lí của bạn
nói về bạn.
Khi Phật đạt tới, khi Jesus hay
Trang Tử đạt tới, họ đã đạt tới cùng cội nguồn vũ trụ, nhưng diễn giải của họ
khác nhau.
Vị Phật không phải là nhạc sĩ
chút nào; ông ấy không tìm thấy âm thanh ở đó. Ông ấy không phải là hoạ sĩ; ông
ấy không thấy mầu sắc ở đó. Ông ấy là người rất im lặng, im lặng là âm nhạc của
ông ấy. Đó là lí do tại sao ông ấy thấy cái trống rỗng vô hình dạng - shunya -
mọi thứ đều trống rỗng. Đó là chân lí của ông ấy. Ông ấy đã đi tới cùng cội nguồn,
cội nguồn là một, nhưng những người tới là khác. Họ nhìn, họ thấy, họ cảm theo
những cách khác nhau. Đó là lí do tại sao có nhiều triết lí thế, nhiều tôn giáo
thế. Khi Meera tới cùng cội nguồn cô ấy bắt đầu nhảy múa. Bạn không thể quan niệm
được về Phật nhảy múa, bạn không thể quan niệm được về Jesus nhảy múa! Meera bắt
đầu nhảy múa - cô ấy đã đi tới người yêu. Trái tim của người đàn bà, việc cảm về
yêu - thế thì cội nguồn trở thành người yêu. Cô ấy đã đi tới người yêu của
mình. Cội nguồn là như nhau, chân lí tối thượng là như nhau, nhưng khoảnh khắc
ai đó nói nó - nó là khác. Và nhớ lấy, không chân lí của bất kì ai có thể là của
bạn; bạn phải làm lộ nó ra.
Điều thứ nhất là nhớ năng lực của
bạn, nhưng bạn bị lẫn lộn thế, bạn không thể cảm được năng lực của bạn là gì.
Do đó mới có nhu cầu về thầy, người có thể bắt mạch của bạn bằng tay và người
có thể cảm thấy năng lực của bạn là gì. Bạn có thể liên tục làm nhiều nỗ lực
theo hướng sai nhưng kết quả sẽ là không gì cả. Bạn chỉ có thể đạt tới theo
cách nào đó; bạn chỉ có thể đạt tới qua bạn.
Ông không thể để tải trọng lớn
vào túi nhỏ, ông cũng không thể, bằng dây thừng ngắn, kéo nước từ giếng sâu
lên.
Biết năng lực của bạn - đó là
điểm đầu tiên. Nếu bạn biết đúng năng lực của bạn, thế thì bước thứ nhất đã được
lấy và bước cuối cùng không rất xa xăm. Nếu bước đầu tiên là sai, thế thì bạn
có thể bước trong nhiều kiếp cùng nhau và bạn sẽ không đạt tới đâu cả.
Xưa có một con chim biển đáp xuống
ngoài thành nước Lỗ.
Một câu chuyện ngụ ngôn hay -
con chim từ biển đáp xuống bên ngoài thành nước Lỗ, một con chim đẹp.
Vua Lỗ ngự ra bắt nó - bởi vì
Vua là Vua, và ông ta nghĩ rằng một vua của loài chim đã tới, và cũng như các
vua khác phải được đón tiếp cho nên con chim này đẹp thế phải được đón tiếp với
sự long trọng tương xứng. Nhưng làm sao đón một con chim? Nhà Vua có cách riêng
của ông ấy.
Vua Lỗ ngự ra bắt nó, rước nó về
thái miếu, đặt tiệc mừng nó, cho tấu nhạc Cửu Thiều, làm lễ thái lao khoản đãi
nó. Nhưng con chim dớn dác, âu sầu, không ăn một miếng thịt, không uống một giọt
rượu, ba ngày sau chết.
Mặc dầu mọi thứ đã được làm để
đón khách, không ai bận tâm khách là ai. Vị khách này được đón tiếp tương ứng
theo người chủ, không tương ứng theo khách, và điều đó đã giết chết con chim tội
nghiệp.
Nhiều người trong các bạn đơn
giản chết bởi vì người chủ. Không ai nhìn vào bạn. Đứa trẻ được sinh ra và bố mẹ
bắt đầu nghĩ phải làm gì với nó. Ngay cả trước khi nó ra đời họ bắt đầu nghĩ.
Tôi ở nhà một người bạn. Người
bạn này là một giáo sư ở một đại học, và vợ anh ấy cũng là một giáo sư. Cả hai
đều là những người rất thông minh với huân chương vàng và chứng nhận và bằng tiến
sĩ. Tôi thấy con gái họ - họ chỉ có một con gái - chơi piano, vừa kêu vừa khóc.
Thế là tôi hỏi mẹ cô bé: "Có chuyện gì thế?" Người mẹ nói: "Tôi
bao giờ cũng muốn là nhạc sĩ và bố mẹ tôi không cho phép điều đó. Điều này sẽ
không xảy ra lần nữa cho con gái tôi - nó phải là một nhạc sĩ. Tôi đã khổ nhiều
vì bố mẹ tôi không cho phép tôi, họ ép buộc tôi thành giáo sư. Tôi sẽ không ép
buộc con gái tôi thành giáo sư, nó sẽ là nhạc sĩ!"
Và cô con gái vừa kêu vừa khóc!
Bạn bị lẫn lộn bởi vì người
khác: mẹ bạn muốn bạn là thứ này, bố bạn muốn cái gì đó khác. Nó nhất định là
như vậy bởi vì họ chưa bao giờ đồng ý, bố và mẹ, họ chưa bao giờ đồng ý.
Con trai của Mulla Nasrudin bảo
tôi: "Cháu muốn là bác sĩ nhưng mẹ cháu cứ khăng khăng rằng cháu phải là một
kĩ sư. Vậy cháu có thể làm gì?" Tôi nói: "Cháu làm một điều. Cháu
loan tin đồn rằng bố cháu muốn cháu là kĩ sư. Cho nên bây giờ cháu là bác
sĩ."
Họ bao giờ cũng đối lập, bố và
mẹ, và việc đối lập của họ đi sâu vào bên trong bạn, nó trở thành xung đột bên
trong. Bố bạn và mẹ bạn có thể chết, không còn trong thế giới này, nhưng họ ở
bên trong vô thức của bạn - vẫn còn tranh đấu. Họ sẽ không bao giờ để bạn trong
an bình. Bất kì điều gì bạn làm, bố bạn nói làm nó, thế rồi mẹ bạn nói không
làm. Xung đột bên trong của bạn là xung đột của bố mẹ bạn. Và thế rồi có bác và
anh và chị và nhiều người họ hàng và bạn một mình giữa bao nhiêu người thiện
chí thế. Và tất cả họ đều muốn bạn là cái gì đó tương ứng với họ. Họ phá huỷ bạn.
Và thế rồi toàn thể cuộc đời bạn trở thành sự lẫn lộn - bạn không biết bạn muốn
là gì, bạn không biết bạn đi đâu, bạn không biết bạn đang làm gì và tại sao bạn
làm nó. Thế rồi bạn cảm thấy khổ. Khổ tới nếu bạn không thể trưởng thành để là sinh
linh tự nhiên; nếu bạn không thể trưởng thành tương ứng với bản thân bạn.
Điều này xảy ra cho con chim biển
đó và điều này đã xảy ra cho mọi chim biển - các bạn tất cả đều là những con
chim biển. Một ngày nào đó bạn hạ cánh trong bụng mẹ trong kinh đô nước Lỗ, bạn
được đón nhận với sự phô trương và biểu diễn. Các nhà chiêm tinh quyết định cái
gì cần được làm, các nhạc sĩ đón mừng bạn với âm nhạc của họ, các bố mẹ với
tình yêu của họ. Và tất cả cùng nhau họ đã làm cho bạn chỉ mất trí và không gì
khác.
Người trí huệ đón bạn không
tương ứng với người đó, người đó đón nhận bạn tương ứng với bạn. Con chim biển
bị chết bởi các nhạc sĩ và bản Cửu Thiền hay của họ. Và nhà vua đang làm mọi thứ
đúng: đây là cách vị khách phải được đón tiếp.
Đó là lấy cách phụng dưỡng mình
mà nuôi chim.
Bao giờ cũng cho người khác cơ
hội để là bản thân người đó - đó là điều hiểu biết là gì, đó là điều yêu là gì.
Đừng ép buộc bản thân bạn lên người khác. Ước muốn của bạn có thể là tốt, nhưng
kết quả sẽ xấu. Một ước muốn tốt là không đủ trong bản thân nó; nó có thể biến
thành chất độc. Vấn đề thực không phải là ước muốn tốt của bạn. Vấn đề thực là
trao tự do cho người khác để là bản thân người đó.
Cho phép vợ bạn là bản thân cô ấy;
cho phép chồng bạn là bản thân anh ấy; cho phép con bạn là bản thân nó - đừng
ép buộc.
Chúng ta tất cả đều là chim biển,
không biết nhau, những người lạ. Không ai biết bạn là ai. Nhiều nhất, mọi điều
chúng ta có thể làm là giúp bạn là bất kì cái gì bạn sẽ là. Và tương lai là
không biết; nó không thể bị ép buộc. Và không có cách nào để biết nó, không
chiêm tinh học nào sẽ giúp ích, đây toàn là những phương pháp ngu. Mọi người phụ
thuộc vào chúng bởi vì mọi người ngu. Các nhà chiêm tinh liên tục tồn tại vì
chúng ta liên tục muốn biết về tương lai để cho chúng ta có thể lập kế hoạch.
Cuộc sống không thể được lập kế hoạch; nó là cơn lụt không được lập kế hoạch -
và điều tốt là nó không được lập kế hoạch. Nếu nó được lập kế hoạch thế thì mọi
thứ sẽ là chết và chán. Điều tốt là không ai có khả năng dự đoán tương lai, điều
tốt là tương lai vẫn còn là không biết, không dự đoán được, bởi vì toàn thể tự
do nằm đó. Nếu tương lai trở nên được biết, thế thì không tự do nào còn lại, thế
thì bạn sẽ đi như cái máy dự đoán được. Nhưng đó là điều chúng ta muốn, hay đó là
điều chúng ta cố làm.
Nếu bạn có chút ít hiểu biết,
cho người khác quanh bạn tự do để là bản thân họ và không cho phép bất kì ai
can thiệp vào tự do của bạn. Đừng làm cho bất kì ai thành nô lệ của bạn và đừng
trở thành nô lệ của bất kì ai. Đây là điều tính chất sannyas là gì. Đây là
nghĩa của tôi về tính chất sannyas. Nó là người đã quyết định không làm bất kì
ai thành nô lệ và không bị bất kì ai làm thành nô lệ; người đã quyết định vẫn
còn là đích thực với bản thân mình, và dù chân lí này dẫn tới bất kì chỗ nào,
người đó sẵn sàng đi.
Đây là dũng cảm - bởi vì nó có
thể dẫn bạn vào trong bất an ninh và bạn muốn an ninh hơn; cho nên bạn sẽ lắng
nghe người khác và thiện chí của họ và rồi bản nhạc Cửu Thiền của họ sẽ giết chết
bạn. Họ đã giết bạn rồi. Sao bạn lắng nghe họ? Bởi vì bạn cảm thấy rằng họ biết
nhiều hơn.
Tôi nghe một đứa trẻ nhỏ hỏi
anh lớn của nó cái gì đó. Đứa trẻ nhỏ này mới năm tuổi và đứa lớn mười tuổi. Đứa
bé nói với đứa lớn: "Anh tới mẹ và hỏi xin phép mẹ để cho chúng mình có thể
đi tới rạp hát." Thế là đứa lớn nói: "Nhưng sao em không đi? Sao em
không đi?" Đứa nhỏ nói: "Anh biết mẹ lâu hơn em."
Đây là vấn đề cũ. Bạn nghe mẹ bạn
vì mẹ bạn đã biết thế giới này lâu hơn bạn. Bạn nghe bố bạn vì bố đã biết thế
giới này lâu hơn bạn. Nhưng bạn có nghĩ rằng chỉ bởi việc ở đây một thời gian
lâu hơn, bất kì ai cũng biết được cái gì không? Bạn có cho rằng thời gian đem tới
hiểu biết không? Bạn có cho rằng thâm niên là khôn ngoan không? Thế thì đi tới
các văn phòng chính phủ và nhìn vào những người thâm niên ở đó xem sao. Người
thâm niên có thể khôn ngoan trong văn phòng chính phủ nhưng không thế trong cuộc
sống.
Cuộc sống không được hiểu qua
thời gian, nó được hiểu qua thiền. Nó là việc đi vào bên trong. Thời gian là
chuyển động bên ngoài, thời gian là ở ngoại vi. Một người có thể sống một nghìn
tuổi và vẫn còn đần độn. Thực tại người đó sẽ trở thành ngu xuẩn hơn vì người
đó sẽ phát triển. Và nếu bạn có hạt mầm của ngu xuẩn trong bạn trong một nghìn
năm, bạn sẽ trở thành cái cây bao la mà hàng triệu người đần có thể nghỉ ngơi
dưới bạn. Bất kì cái gì bạn có đều trưởng thành; không cái gì tĩnh tại, mọi thứ
đều phát triển. Cho nên người ngu trở nên ngu hơn, người khôn trở nên khôn hơn
- nhưng thời gian chẳng liên quan gì tới hiểu biết.
Hiểu biết không có tính thời
gian, nó không phải là nhiều kinh nghiệm hơn. Không phải số lượng kinh nghiệm
làm cho bạn trí huệ, nó là chất lượng. Một kinh nghiệm có thể cho bạn trí huệ,
nếu bạn đem phẩm chất của nhận biết cho nó, nhiều hơn là bạn có thể thu được trong
nhiều kiếp. Một đàn ông có thể yêu nhiều, hàng nghìn đàn bà, hàng nghìn lần. Bạn
có cho rằng anh ta biết yêu là gì không? Có số lượng! Bạn hỏi một Byron, một
Don juan, có số lượng. Don Juans giữ kỉ lục, họ liên tục đếm bao nhiêu đàn bà họ
đã chinh phục. Có số lượng, nhưng họ có biết yêu không? Chỉ một tình yêu có thể
cho bạn trí huệ nếu bạn đem phẩm chất cho nó. Phẩm chất này phải được bạn đem tới.
Phẩm chất đó là gì? Phẩm chất đó là nhận biết. Nếu bạn làm tình với một người
đàn bà trong một lần thôi, với toàn bộ bản thể bạn, đầy tỉnh táo, bạn đã đi tới
biết yêu là gì. Bằng không bạn có thể tiếp tục và tiếp tục mãi, nó trở thành việc
lặp lại. Và thế thì bạn không cần làm cái gì, bánh xe tự nó lặp lại, nó trở
thành tự động. Trí huệ là cái gì đó xảy ra khi bạn đem nhận biết vào bất kì
kinh nghiệm nào. Gặp gỡ của nhận biết và kinh nghiệm là trí huệ. Kinh nghiệm cộng
với nhận biết là trí huệ. Với kinh nghiệm cộng thêm nhiều kinh nghiệm cộng thêm
nhiều kinh nghiệm, số lượng được thu lấy, nhưng không có chất lượng... điều sẽ
làm cho bạn thành tự do và biết.
Bất kì khi nào một đứa trẻ được
sinh ra, nếu người mẹ yêu đứa trẻ, nếu người bố yêu đứa trẻ, họ sẽ không ép buộc
bản thân họ lên chúng bởi vì họ sẽ biết ít nhất là ngần này: họ đã từng thất bại.
Cho nên tại sao cho cùng hình mẫu đó cho đứa con này? Tại sao phá huỷ cuộc sống
khác lần nữa? Nhưng nhìn vào cái ngu xuẩn này. Họ muốn đứa trẻ theo con đường của
họ. Và họ đã không đạt tới đâu cả, và họ biết sâu bên dưới rằng họ là trống rỗng,
hổng hoác, nhưng lần nữa họ đang ép buộc đứa con đi vào cùng con đường, đạt tới
cùng sự hổng hoác ở chỗ cuối. Tại sao? Bởi vì điều đó cho cảm giác thoải mái
cho bản ngã biết rằng 'con mình đang theo mình'.
Bạn có thể đã không đạt tới đâu
cả nhưng nếu con bạn theo bạn, điều đó cho bạn cảm giác thoải mái. Dường như bạn
đã đạt tới, con trai đang theo bạn. Và nếu bạn không được thoả mãn bởi đứa con,
thế thì bạn có thể thu thập tín đồ, đệ tử. Và có nhiều người bao giờ cũng sẵn
sàng rơi vào trong bẫy của bất kì người nào; bởi vì mọi người không được hoàn
thành tới mức họ sẵn sàng tuân theo lời khuyên của bất kì ai. Và vấn đề là ở chỗ
vì lời khuyên của người khác họ không được hoàn thành - và họ liên tục hỏi nó lặp
đi lặp lại. Tâm trí là thứ luẩn quẩn. Bạn trống rỗng và hổng hoác thế bởi vì bạn
đã từng theo lời khuyên của người khác; vậy lần nữa bạn lại đi tìm người khác để
khuyên bạn. Khi nào bạn sẽ trở nên nhận biết rằng về căn bản bạn đang bỏ lỡ bởi
vì bạn đã không đi theo tiếng nói bên trong của bạn?
Cho nên thầy không thể cho bạn
qui tắc được. Nếu thầy cho bạn các qui tắc, biết rõ rằng người đó là thầy giả.
Trốn khỏi người đó đi! Thầy chỉ có thể cho bạn hiểu biết, và chỉ cho bạn cách
hiểu bản thân bạn - thế rồi qui tắc sẽ tới nhưng chúng sẽ bắt nguồn từ hiểu biết
của bạn.
Đó là lấy cách phụng dưỡng mình
mà nuôi chim. Muốn lấy cách nuôi chim mà nuôi chim thì phải cho nó ở trong rừng
sâu, tự do dạo trong đồng lầy, trôi nổi trên sông hồ; phải cho nó ăn lươn hoặc
ăn cá nhỏ, để nó bay cùng hàng với những con chim khác, đáp xuống đâu thì đáp,
tự do, tự tại.
Chỉ nghe tiếng nói của người nó
đã ghét rồi, huống hồ tiếng nhạc ồn ào đó, làm sao nó chịu nổi?
Mọi người đều bị giết bởi âm nhạc.
Âm nhạc đó tới từ ước muốn tốt lành, người thiện chí, người làm điều tốt. Toàn
thể vấn đề dường như là ngớ ngẩn và mất trí thế. Nếu bạn trồng một nghìn cây và
chỉ một cây đi tới nở hoa và chín trăm chín mươi chín cây chết, ai sẽ gọi bạn
là người làm vườn? Người nào sẽ cho bạn công trạng về một cây đã nở hoa? Họ sẽ
nói nó phải đã nở hoa mặc cho bạn vì bạn đã giết chín trăm chín mươi chín cây.
Bạn không thể nhận công trạng về một cây được, nó phải đã trốn thoát bằng cách
nào đó! Nó phải đã trốn thoát kĩ năng của bạn, kinh nghiệm của bạn, khôn ngoan
của bạn. Trong cả triệu người, một người trở thành phật và nở hoa. Cái gì xảy
ra? Tại sao nhiều cây phải sống mà không có hoa? Và nhìn vào cây khi không có
hoa và hoa không bao giờ tới. Buồn làm sao lắng đọng lên cây. Nó không thể cười
được; nó không thể hát được; nó không thể múa được. Hoa được cần để nhảy múa.
Làm sao bạn có thể múa được? Cho dù tôi nói với bạn, "Múa đi!" làm
sao bạn có thể múa được? Bởi vì điệu múa là niềm vui mừng tuôn tràn, tuôn tràn
tới mức mọi tế bào của thân thể đều bắt đầu nhảy múa, bạn trở thành một vũ trụ
nhảy múa. Nhưng làm sao bạn có thể múa được? Năng lượng không tuôn chảy, không
có năng lượng tới. Bạn bằng cách nào đó đang mang bản thân bạn, kéo lê bản thân
bạn. Làm sao bạn có thể nhảy múa được? Hoa tới khi cây có nhiều tới mức nó có
thể cho. Hoa là món quà, chúng là việc chia sẻ. Cây đang nói với toàn thể vũ trụ:
"Tôi là nhiều hơn tôi cần." Nó là bài ca. Cây đang nói: "Bây giờ
tôi đi vào trong thế giới của xa hoa. Nhu cầu của tôi được hoàn thành."
Cây có nhiều hơn nó cần - thế thì việc nở hoa xảy ra.
Và bạn bất mãn thế, bạn thậm
chí không có nhiều như bạn cần. Làm sao bạn có thể nhảy múa được? Làm sao bạn
có thể hát được? Làm sao bạn có thể thiền được?
Thiền là việc nở hoa tối thượng,
cực lạc tới chỉ khi bạn tràn ngập trong cơn lụt, khi bạn có nhiều năng lượng tới
mức bạn không thể ngồi được, bạn chỉ có thể nhảy múa; khi bạn có nhiều năng lượng
tới mức bạn không thể làm được gì ngoài việc chia sẻ và mời khách tới chia sẻ
năng lượng của bạn và vui mừng của bạn, việc hát của bạn và nhảy múa của bạn.
Chuyện xảy ra là một trong các
thầy giáo đại học của tôi tới gặp tôi. Ông ấy nói: "Thầy phải nhớ rằng tôi
là thầy giáo của thầy." Thế là tôi bảo ông ấy: "Vâng, em nhớ mà. Làm
sao em có thể quên được? Mặc thầy, em vẫn là bất kì cái gì em đang là. Thầy
không thể thành công cùng em được. Thầy thử đi và em bao giờ cũng cảm thấy cám
ơn hướng tới thầy rằng thầy đã thất bại. Thầy không thể thành công được."
Ông ấy thực sự yêu tôi và ông ấy
cố gắng theo đủ mọi cách để buộc tôi vào thế giới hàn lâm. Ông ấy yêu tôi nhiều
tới mức bất kì khi nào có kì thi, vào buổi sáng ông ấy sẽ tới trong xe của mình
và đưa tôi tới phòng thi, bởi vì ông ấy bao giờ cũng sợ rằng tôi có thể không
đi thi hay tôi có thể đang thiền. Trước các kì thi ông ấy sẽ tới nói với tôi: đọc
cái này, đọc cái này, đọc cái này. Cái này đang đưa lên, bởi vì tôi là người xếp
giấy. Và lặp đi lặp lại ông ấy sẽ nhắc nhở tôi: "Em đã đọc cái đó chưa? Và
biết cho rõ rằng tôi là người xếp giấy và điều đó đang đưa lên." Ông ấy
bao giờ cũng sợ rằng tôi sẽ không nghe ông ấy.
Ông ấy yêu tôi. Bố mẹ bạn cũng
yêu bạn, thầy giáo bạn cũng yêu bạn, nhưng họ là vô thức, họ không biết họ đang
làm gì. Cho dù họ yêu bạn, cái gì đó vẫn đi sai, và cái gì đó chính là chỗ họ cố
cho bạn cái gì đó tương ứng với bản thân họ. Ông ấy muốn tôi trở thành một giáo
sư đại học lớn, ở đâu đó trong đại học lớn nào đó, trưởng bộn môn, hay trưởng
khoa hay phó hiệu trưởng. Ông ấy tưởng tượng những điều này và tôi bao giờ cũng
cười và hỏi ông ấy: 'Em sẽ được gì qua điều này? Thầy đã được cái gì? Thầy là
trưởng bộ môn, trưởng khoa với nhiều bằng cấp thế - Tiến sĩ văn chương danh dự,
và thế này thế nọ - thầy đã được cái gì?" Và ông ấy sẽ mỉm cười một cách
có chủ ý và nói: "Em cứ đợi và làm bất kì cái gì tôi đang nói." Bởi
vì tại câu hỏi này, "Thầy đã thu được gì?" ông ấy bao giờ cũng cảm thấy
chút ít lúng túng, lẫn lộn.
Ông ấy có thể nói gì được? Ông ấy
đã không được cái gì cả và bây giờ ông ấy đã gần chết. Ông ấy chắc đã thích
tham vọng của ông ấy đi qua tôi. Ông ấy chắc đã thích tôi mang tham vọng của
ông ấy.
Người bố chết không được hoàn
thành, nhưng ông ấy hi vọng rằng ít nhất con mình sẽ đạt tới mục đích. Và đây
là cách nó tiếp diễn mãi, và không ai đạt tới. Yêu là không đủ; nhận biết được
cần. Nếu yêu có đó mà không có nhận biết, nó trở thành tù túng và nếu yêu có đó
với nhận biết nó trở thành tự do. Nó giúp bạn là bản thân bạn.
Chỉ nghe tiếng nói của người nó
đã ghét rồi, huống hồ tiếng nhạc ồn ào đó, làm sao nó chịu nổi?
Cá dưới nước thì sống, người ở
dưới nước thì chết; vì mỗi loài một khác nên nhu cầu cũng khác.
Vì vậy thánh nhân thời xưa nhận
rằng mỗi người có một khả năng riêng mà không dùng mọi người vào chung một việc.
Bạn không thể bị đối xử như đồ
vật. Đồ vật có thể là tương tự; linh hồn không thể tương tự. Bạn có thể có một
triệu chiếc xe Ford hệt nhau. Bạn có thể thay thế chiếc xe Ford này bằng chiếc
xe Ford khác và sẽ không có rắc rối gì, nhưng bạn không thể thay thế một con
người được. Khi một con người biến mất, chỗ mà người đó chiếm bao giờ cũng còn
lại mãi mãi và mãi mãi không bị chiếm. Không ai có thể chiếm được nó, không thể
nào chiếm được nó, bởi vì không ai có thể đích xác là cùng người như người đó
đã vậy. Mọi người đều duy nhất cho nên không qui tắc nào có thể được đặt ra.
Vì vậy thánh nhân thời xưa...
nhưng nếu bạn đi tới người khôn ngoan ngày nay bạn sẽ thấy các qui tắc và qui
chế và mọi thứ - một khuôn khổ. Họ sẽ làm cho bạn thành người lính nhưng không
là sannyasin. Người lính là người chết vì toàn thể chức năng của người đó là
đem cái chết vào trong thế giới. Người đó không thể được phép rất sống động, bằng
không làm sao người đó sẽ mang tới cái chết? Chết chỉ có thể tới qua người chết.
Người đó phải giết. Và trước khi người đó giết người khác, người đó phải bị giết
hoàn toàn bản thân mình, qua các qui tắc. Cho nên toàn thể huấn luyện quân đội
là để giết tính sống của con người, tâm thức của con người - để làm cho người
đó thành máy tự động. Cho nên họ liên tục nói với người đó, "Bên phải
quay, bên trái quay, bên phải quay, bên trái quay," trong nhiều năm liên tục!
Điều vô nghĩa nào đang diễn ra? Tại sao bên phải quay, tại sao bên trái quay?
Nhưng có một vấn đề cho nó - họ muốn làm bạn thành máy tự động. Bên phải quay -
và mọi ngày trong nhiều giờ bạn đang làm nó. Nó trở thành hiện tượng thân thể.
Khi họ nói, "Bên phải quay!" bạn không cần nghĩ về nó, thân thể đơn
giản di chuyển. Khi họ nói, "Bên trái quay!" thân thể đơn giản di
chuyển. Bây giờ bạn là cái máy. Và khi họ nói, "Bắn!" bạn bắn; thân
thể di chuyển, tâm thức không can thiệp.
Toàn thể vấn đề của huấn luyện
quân đội trên khắp thế giới là để cắt bỏ tâm thức khỏi hành động của bạn để cho
hành động trở thành tự động, bạn trở nên hiệu quả hơn, có kĩ năng. Bởi vì tâm
thức bao giờ cũng là rắc rối... Nếu bạn giết một người và bạn nghĩ - bạn sẽ lỡ.
Nếu bạn nghĩ: "Sao giết người này? Người đó đã không làm gì với mình cả.
Mình thậm chí không biết người đó là ai, người đó là người lạ." Nếu bạn
nghĩ, bạn sẽ cũng sẽ có cảm giác rằng bạn có người mẹ ở nhà, người vợ, con nhỏ,
người đang chờ đợi bạn, và cùng điều đó sẽ là hoàn cảnh cho người kia. Người mẹ
phải đang chờ đợi ở đâu đó, người vợ đang cầu nguyện rằng chồng cô ấy sẽ quay về,
đứa con hi vọng rằng bố nó sẽ quay về. Sao giết người này và giết những hi vọng
này của đứa trẻ, của người vợ, của người mẹ, của người bố, bạn bè? Sao giết người
này?
Và người đó đã không làm cái gì
sai cho bạn, chỉ hai chính khách đã phát điên. Họ có thể đi và đánh nhau và quyết
định vấn đề. Sao quyết định qua người khác?
Nếu bạn tỉnh táo, nhận biết, bạn
sẽ không thể nào bắn và giết được. Cho nên toàn thể huấn luyện của quân đội là
để phân chia nhận biết và hành động, để cắt và tạo ra khe hở. Cho nên nhận biết
tiếp tục theo cách riêng của nó, và hành động tiếp tục theo cách riêng của nó
và chúng trở thành song song, chúng không bao giờ gặp gỡ.
Chính điều đối lập là huấn luyện
của sannyasin: đó là cách phá huỷ khe hở tồn tại giữa tâm thức và hành động -
cách đem chúng lại với nhau. Chúng không nên là những đường song song, chúng
nên trở thành một toàn thể. Nó là cách có ý thức trong từng hành động của bạn,
cách không là máy tự động. Và khi mọi cơ chế tự động biến mất bạn đã trở nên chứng
ngộ; thế thì bạn là phật.
Qua qui tắc điều này không thể
được thực hiện. Qua qui tắc bạn có thể được làm thành người lính nhưng bạn
không thể được làm thành một sannyasin. Mọi qui tắc đều phải bị bỏ đi; hiểu biết
phải được thu lấy. Nhưng nhớ lấy, bỏ qui tắc không có nghĩa là bạn trở thành phản
xã hội. Bỏ qui tắc chỉ có nghĩa là vì bạn tồn tại trong xã hội, bạn tuân theo
những qui tắc nào đó, nhưng chúng chỉ là qui tắc của trò chơi - không gì khác.
Nếu bạn chơi bài thế thì bạn có
qui tắc: con bài nào đó là con vua, con khác là con hậu. Bạn biết rằng điều này
là ngu xuẩn, không con bài nào là vua cả, không con bài nào là hậu cả; nhưng nếu
bạn muốn chơi trò chơi, những qui tắc nào đó phải được tuân theo. Chúng là những
qui tắc của trò chơi, không cái gì là tối thượng về chúng. Bạn phải tuân theo
qui tắc giao thông.
Nhớ lấy, toàn thể tính đạo đức
không là gì ngoài qui tắc giao thông. Bạn sống trong xã hội, bạn không một mình
ở đó, có nhiều người khác. Những qui tắc nào đó phải được tuân theo nhưng chúng
không phải là tối thượng, chúng chẳng có gì về tính tối thượng trong chúng.
Chúng giống hệt như việc đi bộ bên trái. Ở Mĩ bạn đi bộ bên phải - không có vấn
đề gì. Nếu qui tắc này được tuân theo, đi bên phải, điều đó là tốt. Nếu qui tắc
được tuân theo, đi bên trái, điều đó cũng tốt thôi. Cả hai là hệt như nhau
nhưng một qui tắc phải được tuân theo. Nếu bạn có cả hai qui tắc thế thì sẽ có
tắc nghẽn giao thông và sẽ có khó khăn - khó khăn không cần thiết.
Khi bạn sống cùng người khác,
cuộc sống phải tuân theo các qui tắc. Những qui tắc đó không có tính tôn giáo,
không đạo đức, không thiêng liêng, chúng chỉ là do con người làm ra. Người ta
phải nhận biết về điều này, người ta phải biết tính tương đối của chúng; chúng
là hình thức.
Bạn không cần phá vỡ qui tắc,
không có nhu cầu, bởi vì thế thì bạn sẽ trong rắc rối không cần thiết, và thay
vì trở thành một sannyasin, bạn sẽ trở thành một tội phạm. Nhớ điều đó! Một
sannyasin không phải là người lính, một sannyasin không phải là tội phạm; một
sannyasin biết rằng các qui tắc chỉ là trò chơi. Người đó không chống lại
chúng, người đó siêu việt lên trên chúng, người đó đi ra bên ngoài chúng, người
đó giữ cho bản thân mình tự do khỏi chúng. Người đó tuân theo chúng vì người
khác nhưng người đó không trở thành cái máy tự động. Người đó vẫn còn ý thức và
đầy tỉnh táo. Ý thức là mục đích.
Đó là lí do tại sao Trang Tử
nói: Vì vậy thánh nhân thời xưa nhận rằng mỗi người có một khả năng riêng mà
không dùng mọi người vào chung một việc. Họ đã không đặt ra bất kì cách đo nào
thực sự. Họ đã thử, qua nhiều cách thức và phương tiện, để đánh thức bạn. Bạn
ngủ say thế, tôi có thể nghe việc ngáy của bạn! Làm sao đánh thức bạn dậy? Làm
sao gây choáng cho bạn tới nhận biết? Và khi bạn thức dậy, không qui tắc nào được
cần. Dầu vậy bạn vẫn theo các qui tắc nhưng bạn biết không qui tắc nào được cần.
Bạn không trở thành tội phạm, bạn siêu việt và trở thành một sannyasin.
0 Đánh giá