Chương 10. Thưa bà, bà cần yêu!

Tùng tùng cắc tùng - Osho

Bài nói về Thiền

Chương 10. Thưa bà, bà cần yêu!

Chương 10. Thưa bà, bà cần yêu!

Câu hỏi thứ nhất:

Tôi có quá nhiều năng lượng dục bùng cháy bên trong thân thể tôi. Khi tôi nhảy múa, đôi khi tôi cảm thấy tôi sắp giết toàn thế giới và ở các giai đoạn khác nào đó nhiều giận và bạo hành sôi lên bên trong thân thể tôi tới mức tôi không thể chuyển kênh năng lượng này vào các kĩ thuật thiền và nó lái tôi tới phát rồ. Tôi không cảm thấy đi vào trong hành động dục nhưng năng lượng bạo hành vẫn bùng cháy như lửa núi lửa. Tôi không thể chịu được nó và nó làm cho tôi đôi khi tự tử. Xin thầy giải thích cách cho lối ra sáng tạo cho năng lượng này.

Vấn đề này được tạo ra bởi tâm trí, không bởi năng lượng. Lắng nghe năng lượng này đi. Nó đang chỉ ra cho bạn hướng đúng. Không phải là năng lượng dục đang tạo ra vấn đề đâu - nó không bao giờ tạo ra bất kì vấn đề nào trong con vật, trong cây, trong chim. Năng lượng này tạo ra vấn đề vì tâm trí bạn có thái độ sai về nó.

Câu hỏi này là từ một quí bà Ấn Độ. Ở Ấn Độ toàn thể giáo dục là chống lại dục. Thế thì bạn tạo ra vấn đề. Và thế thì, bất kì khi nào có năng lượng bạn sẽ cảm thấy thôi thúc dục vì cái gì đó không đầy đủ bên trong bạn. Cái gì đó không được hoàn thành bao giờ cũng sẽ chờ đợi và nó sẽ đòi năng lượng, khai thác năng lượng.

Trong phương pháp thiền động nhiều năng lượng được tạo ra. Nhiều nguồn ẩn kín được động tới và những nguồn mới trở thành sẵn có. Nếu dục vẫn còn là một ham muốn không được đáp ứng thế thì năng lượng này sẽ bắt đầu di chuyển hướng tới dục. Bạn sẽ trở thành ngày càng bị thôi thúc dục hơn nếu bạn thiền.

Để tôi kể cho bạn một điều đã xảy ra ở Ấn Độ. Các sư Jaina hoàn toàn dừng việc thiền vì năng lượng dục. Họ quên mọi thứ về thiền vì họ đã kìm nén dục nhiều tới mức bất kì khi nào họ thiền, năng lượng sẽ nảy sinh. Thiền cho bạn năng lượng vô cùng. Nó là nguồn năng lượng vĩnh hằng, bạn không thể vét cạn được nó. Cho nên bất kì khi nào năng lượng nảy sinh họ sẽ bắt đầu cảm thấy thôi thúc dục. Họ trở nên sợ thiền. Họ bỏ chúng. Điều bản chất nhất mà Mahavira đã trao cho họ, họ bỏ, và cái không bản chất - nhịn ăn và duy trì nghi lễ - họ tiếp tục. Họ khớp với thái độ chống dục.

Tôi không chống dục vì tôi không chống cuộc sống. Cho nên không có vấn đề nơi bạn nghĩ nó có vấn đề: vấn đề là trong đầu bạn, không trong các tuyến dục của bạn. Bạn sẽ phải đổi thái độ của bạn bằng không bất kì cái gì bạn làm sẽ bị tô mầu bởi bản năng dục của bạn. Bạn thiền và nó sẽ trở thành thôi thúc dục; bạn nhìn ai đó và mắt bạn sẽ trở thành có tính dục; bạn chạm ai đó và tay bạn sẽ trở thành có tính dục; bạn ăn cái gì đó và việc ăn sẽ trở thành có tính dục.

Cho nên những người phủ nhận dục bắt đầu ăn nhiều hơn. Bạn có thể quan sát điều đó trong cuộc sống. Những người tự do tuôn chảy, tuôn chảy về dục, sẽ không bị béo lắm, họ sẽ không ăn quá nhiều. Yêu là thoả mãn thế, yêu là hoàn thành thế, họ sẽ không liên tục tọng thức ăn vào thân thể họ. Khi họ không thể yêu, hay khi họ không thể cho phép bản thân họ đi vào trong yêu, họ bắt đầu ăn quá nhiều. Điều đó trở thành hoạt động thay thế.

Đi và xem các sư Hindu. Họ liên tục thu thập chất béo không cần thiết. Họ trở thành xấu. Đó là cực đoan khác. Tại cực đoan này là các sư Jaina người không thể ăn được vì họ sợ rằng một khi họ ăn, thức ăn sẽ xả ra năng lượng và năng lượng này sẽ lập tức chuyển vào ham muốn không đầy đủ đang chờ đợi nó. Đầu tiên nó đi tới kinh nghiệm không được hoàn thành, cái đang treo ở giữa - đó là yêu cầu đầu tiên cho nên năng lượng đi tới đó. Thân thể có kinh tế nào đó: bất kì chỗ nào năng lượng được cần trước hết, năng lượng chuyển tới đó trước hết. Có cấp bậc nhu cầu. Người đã từng phủ nhận dục sẽ có một hệ thống cấp bậc - dục sẽ là đầu tiên trên danh sách này. Và bất kì khi nào năng lượng sẵn có nó sẽ bắt đầu chuyển tới ham muốn không được hoàn thành nhất. Cho nên sư Jaina không thể ăn tốt, họ sợ, và sư Hindu ăn quá nhiều. Vấn đề là như nhau nhưng họ đã giải quyết nó theo hai cách cực đoan.

Nếu bạn ăn quá nhiều bạn bắt đầu có được thích thú dục nào đó bởi việc ăn, bởi việc nhồi vào bụng bạn quá nhiều. Quá nhiều thức ăn đem tới sự lờ phờ. Và quá nhiều thức ăn bao giờ cũng là cái thay thế cho yêu vì điều đầu tiên đứa trẻ đi tới tiếp xúc là vú mẹ. Vú đó là kinh nghiệm đầu tiên trên thế giới và vú cho đứa trẻ hai thứ: yêu và thức ăn.

Cho nên yêu và thức ăn trở nên xoắn xuýt sâu sắc lẫn nhau. Bất kì khi nào yêu bị thiếu, tâm trí đứa trẻ của bạn sẽ nghĩ, 'Lấy thức ăn nhiều hơn. Bổ sung thêm nó.' Bạn đã bao giờ quan sát không? Khi bạn cảm thấy đầy tràn yêu, ham muốn ăn của bạn biến mất, bạn không cảm thấy ngon ăn nhiều thế. Nhưng bất kì khi nào yêu bị thiếu, bạn bắt đầu ăn quá nhiều, bạn không biết phải làm gì bây giờ. Yêu đã rót vào không gian nào đó bên trong bạn, giờ không gian đó trống rỗng và bạn không biết bất kì cách khác nào để làm đầy nó ngoài thức ăn. Bạn tạo ra vấn đề bởi việc phủ nhận tự nhiên, bởi việc bác bỏ tự nhiên.

Cho nên tôi muốn nói với người hỏi rằng đó không phải là vấn đề của thiền. Thưa bà, bà cần yêu. Bạn cần người yêu. Và bạn cần dũng cảm để đi vào trong nó.

Khó đi vào trong yêu - có nỗi sợ ẩn rất kín trong nó. Yêu tạo ra nhiều sợ mà không cái gì khác có thể tạo ra vì khoảnh khắc bạn bắt đầu tiếp cận người kia, bạn phải đi ra ngoài bản thân bạn. Và ai biết? Người kia có thể chấp nhận bạn hay có thể bác bỏ bạn. Sợ nảy sinh. Bạn bắt đầu cảm thấy ngần ngại - có nhận bước chuyển này hay không, có tiếp cận người kia hay không. Do đó trên khắp thế giới những thời đại hèn của quá khứ đã quyết định ủng hộ hôn nhân thay vì yêu, vì nếu mọi người được để mở cho yêu, rất ít người sẽ có khả năng yêu. Phần lớn sẽ chết mà không yêu; họ sẽ sống và kéo lê các kiếp sống của họ mà không có yêu.

Vì yêu là nguy hiểm...Khoảnh khắc bạn bắt đầu di chuyển hướng tới ai đó khác bạn đang tới gần việc đụng độ với thế giới khác. Ai biết liệu cách tiếp cận của bạn sẽ được chấp nhận hay bác bỏ? Làm sao bạn có thể chắc chắn người kia sẽ nói có với nhu cầu của bạn và với ham muốn của bạn? Rằng người kia sẽ là từ bi, yêu thương?

Làm sao bạn biết? Người kia có thể bác bỏ bạn. Người kia có thể nói không. Bạn có thể nói, 'Em yêu anh' nhưng cái gì là đảm bảo rằng anh ta cũng sẽ cảm thấy yêu bạn? Anh ta có thể không cảm thấy yêu. Không có sự cần thiết cho điều đó. Nỗi sợ bác bỏ là rất gây choáng.

Cho nên người tinh ranh và láu lỉnh quyết định không chuyển động chút nào. Giữ yên bản thân bạn, thế thì ít nhất bạn không bị bác bỏ. Và bạn có thể liên tục tôn cao bản ngã của bạn với ý tưởng rằng không ai đã bao giờ bác bỏ bạn you, cho dù rằng bản ngã là tuyệt đối bất lực và không đủ đáp ứng cho bạn. Bạn cần được cần tới; bạn cần ai đó chấp nhận bạn; bạn cần ai đó yêu bạn vì chỉ khi ai đó khác yêu bạn, bạn sẽ có khả năng yêu bản thân bạn, không trước điều đó. Khi ai đó chấp nhận bạn, bạn sẽ có khả năng chấp nhận bản thân bạn, không trước điều đó. Khi ai đó khác cảm thấy hạnh phúc với bạn; bạn sẽ bắt đầu cảm thấy hạnh phúc với bản thân bạn, không trước điều đó. Người khác trở thành tấm gương.

Từng mối quan hệ là một chiếc gương. Nó phản xạ bạn. Làm sao bạn có thể biết được bản thân bạn mà không có gương? Không có cách nào. Mắt của người khác trở thành tựa gương, và khi ai đó yêu bạn, gương đó là rất, rất thông cảm hướng tới bạn; rất, rất hạnh phúc với bạn; vui mừng với bạn. Trong những đôi mắt vui mừng đó bạn được phản xạ và lần đầu tiên tính chấp nhận nào đó nảy sinh.

Bằng không bạn sẽ đã bị bác bỏ từ chính lúc bắt đầu. Đó là một phần của cấu trúc xã hội xấu xí mà từng đứa trẻ đi tới cảm thấy rằng nó không được chấp nhận cho bản thân nó. Nếu nó làm cái gì đó tốt - tất nhiên, bất kì cái gì bố mẹ nghĩ là tốt - nếu nó làm điều đó, nó được chấp nhận; nếu nó làm cái gì đó sai - điều bố mẹ nghĩ là sai - nó bị bác bỏ. Đứa trẻ sớm hay muộn bắt đầu cảm thấy, 'Mình không được chấp nhận về bản thân mình, không như mình vậy, không bản chất, nhưng cho điều mình làm. Không phải bản thân mình được yêu mà việc làm của mình mới được yêu.' Và điều đó tạo ra việc tự bác bỏ sâu sắc, tự căm ghét sâu sắc. Nó bắt đầu ghét bản thân nó.

Nếu bạn không rơi vào yêu, nếu bạn không tìm thấy người yêu và bạn bè, người có thể chấp nhận bạn, bạn sẽ vẫn còn với sự bác bỏ đó cả đời bạn. Yêu là điều phải có. Bạn phải đi qua nó. Bạn có thể ra khỏi nó một ngày nào đó, bạn có thể siêu việt nó một ngày nào đó - nó phải được siêu việt lên - nhưng làm sao bạn có thể siêu việt nó nếu bạn không bao giờ đi vào trong nó?

Cho nên đừng sợ. Và bỏ mọi cái vô nghĩa từ cái đầu. Vâng, có sợ. Bạn có thể bị bác bỏ nhưng đừng sợ nỗi sợ đó. Rủi ro đó phải được nhận, chỉ thế thì ai đó sẽ tới và chấp nhận bạn. Nếu bạn gõ một trăm cánh cửa và chín mươi chín cánh cửa vẫn còn đóng, đừng sợ - một cánh cửa sẽ mở. Ai đó đang chờ đợi bạn. Ai đó sẽ được đáp ứng qua bạn và bạn sẽ được đáp ứng qua ai đó. Ai đó đang chờ đợi để trở thành chiếc gương cho bạn vì ai đó đang chờ đợi để làm bạn thành chiếc gương cho người đó. Và không có cách khác để tìm ra người là người đó ngoài việc liên tục gõ cửa, dò dẫm. Nó là rủi ro, nhưng cuộc sống là rủi ro.

Cho nên những người rất láu lỉnh bỏ lỡ cuộc sống, họ không bao giờ nhận rủi ro. Sợ ngã, họ không bao giờ bước đi; sợ chết đuối, họ không bao giờ bơi; sợ bị bác bỏ, họ không bao giờ đi vào trong yêu; sợ thất bại, họ không bao giờ làm bất kì nỗ lực nào để thành công trong bất kì cái gì - cuộc sống của họ không phải là cuộc sống chút nào. Họ là chết trước cái chết của họ. Họ chết nhiều lần trước khi họ chết thực. Toàn thể cuộc sống của họ không là gì ngoài cái chết dần dần.

Sống, và sống mãnh liệt, và không coi nó như sự xúc phạm cá nhân nếu ai đó không thể yêu bạn - không có sự cần thiết. Bạn đã sẵn sàng, bạn đã sẵn có. Nếu người khác không sẵn lòng, điều đó dành cho người đó quyết định. Đừng làm nó thành vết thương, nó không phải vậy. Nó đơn giản nói rằng hai bạn là không khớp - có vậy thôi - nó không nói bất kì cái gì về bạn hay về người kia. Đừng nói rằng người kia là sai và đừng nghĩ rằng đó là vì bạn sai rằng bạn không được chấp nhận. Đó chỉ là bạn có thể không khớp.

Và điều tốt là người kia đã không lừa bạn, là người đó đã nói, 'Thật tiếc, tôi không cảm thấy yêu bạn.' Ít nhất người đó là chân thành và đích thực. Vì nếu người đó mà nói có một cách chính thức, thế thì toàn thể cuộc sống của bạn chắc đã là đống lộn xộn. Là thực đi. Khi bạn yêu, nói điều đó, và khi bạn không yêu, nói điều đó nữa. Là thực và chân thành đi.

Và có nhiều người đẹp thế trên thế giới, tại sao vẫn còn với bản thân bạn? Bước đi vài bước với ai đó. Cũng cảm cả nhịp điệu đó nữa. Nhịp điệu đó sẽ thoả mãn bạn và thôi thúc sẽ biến mất. Và khi thôi thúc biến mất, thiền của bạn sẽ là thứ nhất trong hệ thống cấp bậc. Thiền có thể là thứ nhất trong hệ thống cấp bậc chỉ nếu bạn đã không phủ nhận bản thân bạn, điều là tự nhiên.

Người đã từng nhịn ăn không thể thiền được vì bất kì khi nào người đó thiền người đó nghĩ về thức ăn, bất kì khi nào người đó nhắm mắt lại người đó hình dung ra thức ăn. Người phủ nhận yêu không thể thiền được; bất kì khi nào người đó thiền, lập tức hoạt động dục bao quanh người đó.

Đáp ứng mọi nhu cầu tự nhiên, không cái gì sai trong chúng. Cái gì sai trong thức ăn, trong dục? Không cái gì sai cả. Đáp ứng chúng. Là tự nhiên tới mức khi bạn thiền không có thứ khác chờ đợi sự chú ý của bạn. Nếu bạn đáp ứng cho các nhu cầu tự nhiên của bạn, bạn sẽ thấy rằng mơ của bạn sẽ biến mất. Trong đêm bạn sẽ không mơ vì không có gì để mơ cả. Nhịn ăn, thế thì bạn sẽ mơ về thức ăn; ép buộc vô dục lên bản thân bạn, thế thì bạn sẽ mơ về dục. Nếu bạn di chuyển một cách tự nhiên, nếu bạn đã thấy hoà điệu giữa bạn và tự nhiên... Đó là điều tôi gọi là dharma- pháp, đó là điều tôi gọi là luật tối thượng của cuộc sống. Tìm ra bản thân bạn gần như bao giờ cũng trong nhịp điệu. Đôi khi cho dù bạn lạc bước, quay lại; nhớ và rơi lại vào hàng. Vẫn còn với tự nhiên và bạn sẽ đạt tới mục đích; vẫn còn với tự nhiên và bạn sẽ tìm thấy Thượng đế. Bạn thậm chí có thể quên về Thượng đế, thế nữa bạn sẽ tìm thấy ngài - nếu bạn vẫn còn thực với tự nhiên. Vì khi nhu cầu thấp hơn được đáp ứng, nhu cầu cao hơn nảy sinh; khi nhu cầu cao hơn được đáp ứng, nhu cầu tối thượng nảy sinh. Đây là kinh tế tự nhiên của cuộc sống.

Nếu một người đói, làm sao người đó có thể hiểu được âm nhạc? Chính điều cực kì ngớ ngẩn là yêu cầu người đó nghe nhạc cổ điển khi người đó đói. Hay bảo người đó thiền hay ngồi trong toạ thiền. Người đó không thể nghĩ được bất kì cái gì về Phật, không thể nghĩ được bất kì cái gì về Thượng đế hay Jesus. Người đó không thể thiền được, tâm trí người đó sẽ lay động và vẩn vơ; nó sẽ quay đi quay lại cái dạ dầy trống rỗng của người đó. Không, người đó không thể yêu thơ ca và người đó không thể yêu nhạc khi nhu cầu thứ nhất còn không được đáp ứng. Cho người đó sự đáp ứng trong các nhu cầu chính, thứ nhất đã - thức ăn, chỗ ở, tình yêu - và thế thì đột nhiên năng lượng được xả ra từ thế giới thấp hơn và người đó sẽ bắt đầu đọc thơ, nghe nhạc; người đó sẽ tận hưởng nhảy múa. Bây giờ nhu cầu cao hơn đang nảy sinh: người đó sẽ muốn vẽ hay làm điêu khắc. Những thứ này là xa xỉ. Chúng chỉ tới trong sự tồn tại khi các nhu cầu thấp hơn được đáp ứng. Và khi những nhu cầu cao hơn này cũng được đáp ứng - bạn đã yêu nhạc, đã nghe nhạc; bạn đã yêu thơ ca, thích thú nó; bạn đã vẽ, múa - một ngày nào đó bạn sẽ thấy cõi nhu cầu mới đang nảy sinh được gọi là nhu cầu tối thượng: thiền, Thượng đế, cầu nguyện.

Nếu các nhu cầu thứ nhất không được đáp ứng, nhu cầu thứ hai sẽ không nảy sinh - và nhu cầu thứ ba ở ngoài vấn đề. Nếu nhu cầu thứ nhất được đáp ứng thế thì có khả năng cho nhu cầu thứ hai nảy sinh và thoáng nhìn về nhu cầu thứ ba cũng xảy ra. Khi nhu cầu thứ hai được đáp ứng, nhu cầu thứ ba nảy sinh tự động theo cách riêng của nó.

Mới hôm nọ trong thiền kundalini hai cón chó đã xem. Sau một chốc con chó này nhìn con kia và nói, 'Khi tới hành động giống điều đó họ cho tớ thuốc giun.'

Tất nhiên, chó có tâm trí của chó. Nó có thế giới riêng của nó, có thuật ngữ, hiểu biết, khái niệm. Nó chỉ có thể nghĩ những người kia đang làm kundalini hoặc có giun trong bụng họ hoặc đã phát rồ. Và đó là tự nhiên cho hiểu biết của chó.

Tâm trí bạn đã được ước định trong nhiều thế kỉ bởi những người đã không hiểu nhu cầu thực của bạn. Họ đã không bận tâm chút nào. Họ đã đi tìm cái gì đó khác và họ đã xoay xở điều đó rất khéo... họ đã tìm cách chi phối mọi người. Và cách dễ nhất là tạo ra lương tâm mặc cảm - thế thì rất dễ dàng chi phối mọi người. Một khi mặc cảm tồn tại bạn sẽ bị chi phối bởi người này hay người khác, bằng cái này hay cái kia, nhưng bạn sẽ bị chi phối. Người mặc cảm không bao giờ cảm thấy thoải mái với bản thân mình, người đó không thể có bất kì tự tin nào; người đó biết rằng người đó sai cho nên người đó đi và tìm người lãnh đạo, người đó đi và tìm nhà thờ nào đó, người đó đi và tìm ra ai đó để hướng dẫn mình. Người đó không tự tin, do đó nhu cầu nảy sinh. Các chính khách, tu sĩ, đã làm việc rất vất vả để tạo ra lương tâm mặc cảm trong mọi người. Bây giờ lương tâm mặc cảm đó đang tạo ra rắc rối.

Bỏ nó đi. Cuộc sống là của bạn. Nó không thuộc vào bất kì người nào khác. Không chính khách, không tu sĩ nào có bất kì cái gì liên quan tới nó. Đừng cho phép bất kì người nào can thiệp vào cuộc sống của bạn. Nó toàn bộ là của bạn.

Và thân thể bạn đang cho bạn chỉ dẫn đúng; thân thể rất trí huệ. Tâm trí là kẻ tới rất muộn. Thân thể đã sống hàng triệu năm, nó biết cái gì được cần. Chính tâm trí can thiệp vào. Tâm trí rất không chín chắn, thân thể rất chín chắn. Lắng nghe thân thể đi.

Và khi tôi nói lắng nghe thân thể, tôi không ngụ ý vẫn còn bị giới hạn vào thân thể. Nếu bạn lắng nghe thân thể, thân thể sẽ không có gì để nói với bạn - mọi sự sẽ được giải quyết. Và khi thân thể thoải mái, thảnh thơi, và không có căng thẳng, và thân thể không tranh đấu vì cái gì đó, không cố lôi kéo sự chú ý của bạn vì bạn không đáp ứng một nhu cầu, khi thân thể bình thảnh và yên tĩnh, bạn có thể bay cao, bạn có thể bay cao, bạn có thể trở thành mây trắng. Nhưng chỉ khi nhu cầu thân thể thực sự được chăm sóc. Thân thể không phải là kẻ thù của bạn, nó là bạn của bạn. Thân thể là đất của bạn, thân thể có mọi rễ của bạn. Bạn phải tìm ra chiếc cầu giữa bạn và thân thể bạn. Nếu bạn không tìm ra chiếc cầu đó, bạn sẽ thường xuyên trong xung đột với thân thể bạn - và người đánh nhau với bản thân mình bao giờ cũng khổ.

Điều đầu tiên là đi tới hiệp ước hoà bình với thân thể bạn và không bao giờ phá vỡ nó. Một khi bạn đã đi tới hiệp ước hoà bình với thân thể bạn, thân thể sẽ trở nên rất, rất thân thiện. Bạn chăm sóc thân thể, thân thể sẽ chăm sóc bạn - nó trở thành phương tiện cực kì có giá trị, nó trở thành chính ngôi đền. Một ngày nào đó bản thân thân thể bạn được khải lộ cho bạn như chính điện thờ của Thượng đế.

Câu hỏi thứ hai:

Trong mười ngày qua tôi đã cảm thấy cực kì hạnh phúc - như tôi chưa bao giờ có trước đây. Chỉ là bản thân tôi và chấp nhận tôi như tôi vậy cho cảm giác lớn lao. Đôi khi cảm giác tốt lành không thể tin được bị quấy rối bởi hai ý nghĩ. Thứ nhất, điều này sẽ còn lại theo cách đó không? Tôi có thể giữ cảm giác này trong tương lai không? Và thứ hai, tại sao tôi đã phải trở nên già thế trước khi tôi đạt tới điểm này? Tôi không thể quên được và dầu vậy cảm thấy tiếc cho tất cả những năm qua mà tôi đã không sống chút nào. Xin thầy giải thích làm sao gạt bỏ những rối loạn này của hạnh phúc của tôi.

Điều này đã được Swami Prem Dhyan hỏi. Khi anh ấy tới mới sáu tháng trước, anh ấy là một trong những người khổ nhất tôi đã từng bắt gặp. Và nó đã là phép màu! Anh ấy đã thay đổi toàn bộ! Bây giờ tôi có thể nói chính điều đối lập, 'Anh ấy là một trong những người hạnh phúc nhất quanh đây.'

Hai câu hỏi này là tự nhiên bởi vì bây giờ anh ấy sắp ra đi, anh ấy sẽ quay về nhà. Sợ nảy sinh. Anh ấy liệu sẽ có khả năng giữ hạnh phúc này điều đã xảy ra cho anh ấy không? Tương lai... Và câu hỏi thứ hai: anh ấy cảm thấy tiếc cho mọi năm đó mà anh ấy đã sống nhưng không thực sự sống, rằng anh ấy đã bỏ lỡ. Anh ấy có thể đã sống những năm đó hạnh phúc như anh ấy bây giờ. Quá khứ...

Đây là hai nguy hiểm cần tỉnh táo tới. Bất kì khi nào bạn trở nên cực kì hạnh phúc, ngay lập tức tâm trí bắt đầu dệt mạng nhện của nó. Và hai là phương pháp của tâm trí, vì tâm trí tồn tại hoặc cùng quá khứ hoặc với tương lai. Nó lập tức nói, 'Xem đấy, mình có thể đã hạnh phúc thế cả đời mình.' Bây giờ tâm trí đang làm sao lãng bạn. Nói với tâm trí, 'Có chuyện gì vậy? Hai mươi năm đó, hay ba mươi năm, hay năm mươi năm, đã qua rồi. Dù mình đã sống chúng một cách hạnh phúc hay bất hạnh, chúng qua rồi - điều đó không tạo ra khác biệt.' Đến sáng, khi bạn thức dậy, có khác biệt gì việc bạn đã mơ giấc mơ rất dịu ngọt hay đó là ác mộng? Điều đó có tạo ra khác biệt gì không? Khi bạn thức dậy buổi sáng cả hai đều là mơ. Và đêm qua rồi và bạn không còn ngủ nữa.

Khi tâm trí nói, 'Xem đấy, mình có thể bao giờ cũng đã được hạnh phúc này,' tâm trí đang tạo ra ham muốn ngớ ngẩn. Bạn không thể quay lại được, bạn không thể làm được bất kì cái gì về quá khứ, quá khứ đã qua rồi và qua mãi mãi, qua không thể đảo ngược lại được. Nghĩ mà xem, cho dù bạn đã hạnh phúc cả mười lăm năm đó, điều đó có tạo ra khác biệt gì bây giờ không? Dù hạnh phúc hay bất hạnh, nó chỉ là kí ức. Thực ra, dù quá khứ của bạn có tồn tại hay không, nó có tạo ra khác biệt gì bây giờ không?

Bertrand Russell đã viết ở đâu đó rằng đôi khi ông ấy bắt đầu nghiền ngẫm về liệu quá khứ có thực sự tồn tại không hay liệu ông ấy đơn giản tưởng tượng rằng nó đã tồn tại; bạn có thực sự là đứa trẻ hay bạn đơn giản mơ về việc là đứa trẻ? Làm sao bạn có thể làm khác biệt được bây giờ? Cả hai là trong kí ức - dù bạn mơ về nó hay dù bạn đã sống nó, cả hai là một phần của kí ức và không có cách nào để phân biệt. Quá khứ là trong kí ức - thực, không thực, cả hai.

Và các nhà tâm lí nói rằng khi mọi người nói cái gì đó về quá khứ của họ, đừng tin cậy họ, vì trong quá khứ của họ nhiều tưởng tượng và mơ đã xoắn xuýt và trộn lẫn. Quá khứ của họ không có tính sự kiện. Và bây giờ không có cách nào vì mọi thứ được chứa chỉ trong kí ức. Liệu bạn đã thực sự sống nó hay bạn đã chỉ mơ nó, cả hai đều đã trộn lẫn và tan chảy vào trong nhau.

Quá khứ chỉ là kí ức nhưng tâm trí có thể tạo ra rắc rối lớn, và bằng việc tạo ra cái ồn ào đó nó sẽ tước đi khỏi bạn hạnh phúc đang sẵn có ngay bây giờ. Bạn cứ nói với tâm trí, 'Mình được kết thúc với quá khứ rồi và mình không quan tâm chút nào liệu nó là hạnh phúc hay bất hạnh, nó qua rồi và qua mãi mãi. Bây giờ là khoảnh khắc duy nhất.'

Nếu bạn không nghe theo cái bẫy này thế thì tâm trí có bẫy khác cho bạn. Nó sẽ nói, 'Thôi được, quá khứ đã qua rồi nhưng tương lai - tương lai thì sao? Ít nhất mình có thể xoay xở cho tương lai. Nó chưa xảy ra. Mình có thể lập kế hoạch cho nó. Và không gian đẹp này trong đó mình đang hiện hữu bây giờ, mình có muốn nó có đó mãi mãi và mãi mãi không?' Lần nữa ham muốn sẽ nảy sinh. Đừng nói có với nó vì lần nữa nó sẽ dẫn bạn đi xa khỏi hiện tại.

Và hạnh phúc bao giờ cũng là ở đây bây giờ. Hạnh phúc là cái gì đó thuộc vào hiện tại. Bây giờ nói với tâm trí, 'Mình không lo nghĩ về tương lai chút nào vì nếu mình có thể hạnh phúc bây giờ, khoảnh khắc này, mình có thể hạnh phúc mãi mãi vì tương lai không bao giờ tới như tương lai, nó bao giờ cũng tới như hiện tại. Và bây giờ mình biết bí mật của việc hạnh phúc trong hiện tại cho nên tại sao bận tâm về tương lai? Ngày mai sẽ không tới như ngày mai, nó sẽ tới như hôm nay. Và mình có chìa khoá để mở cánh cửa. Ít nhất khoảnh khắc này mình hạnh phúc và mình biết cách hạnh phúc trong khoảnh khắc này. Mọi khoảnh khắc sẽ tới bao giờ cũng tới như khoảnh khắc này.'

Bạn có quan sát không? Không có khác biệt giữa khoảnh khắc này và khoảnh khắc khác. Thời gian hoàn toàn ở ngoài sự phân biệt. Nó bao giờ cũng là bây giờ thanh tịnh.

Cho nên cảnh giác vào. Đây là hai cái bẫy của tâm trí. Tâm trí không thể sống mà không có khổ cho nên tâm trí cố tạo ra khổ để cho nó có thể quấy rồi an bình của bạn. Thế thì nó sẽ hoàn toàn hài lòng. Một khi bạn bắt đầu cảm thấy tiếc cho quá khứ của bạn - không thành vấn đề bạn cảm thấy tiếc về cái gì - nếu bạn cảm thấy tiếc, bạn bắt đầu bị buồn, chán nản. Và một khi bạn bắt đầu quá quan tâm về tương lai, bạn trở nên đầy ham muốn, căng thẳng - lo nghĩ liệu bạn sẽ có khả năng xoay xở hay không, liệu bạn sẽ có khả năng thực hiện hay không.

Giữa hai tảng đá này khoảnh khắc mỏng manh của hiện tại bị nghiền nát. Cho nên bạn phải rất tỉnh táo. Khi người ta bất hạnh người ta có thể vẫn còn không tỉnh táo - người ta không có gì để mất. Khi người ta hạnh phúc, người ta phải rất cẩn thận và thận trọng - bây giờ người ta có kho báu để mất. Và nó có thể bị mất trong một giây, trong một phần giây. Một bước sai và nó có thể bị mất. Và đây là hai chiều hướng theo đó bạn có thể mất kho báu của bạn.

Người nghèo, người ăn xin, không cần bị lo nghĩ rằng người đó có thể bị cướp. Nhưng người có kho báu phải rất cẩn trọng. Khi Phật bước đi thận trọng thế, tại sao ông ấy bước đi thận trọng thế? Ông ấy có cái gì đó, cái gì đó cực kì mảnh mai mà có thể bị rơi trong bất kì khoảnh khắc nào của vô nhận biết và bị mất.

Có một câu chuyện Thiền. Một vua ở Nhật bản thường đi thăm kinh đô của mình mọi đêm. Ông ấy trở nên nhận biết rằng một kẻ ăn xin bao giờ cũng ngồi tỉnh táo dưới cây; ông ta không bao giờ thấy người ăn xin ngủ. Nhà vua đi vào những lúc khác nhau nhưng anh ta tỉnh táo cả đêm, chỉ ngồi đó, hoàn toàn bất động, với mắt mở.

Từ tò mò nhà vua hỏi người ăn xin, 'Ông thận trọng thế để làm gì? Ông đang canh gác cái gì? Ta không thể thấy được rằng ông có cái gì có thể bị lấy cắp hay rằng bất kì người nào có thể lừa ông. Tại sao ông liên tục ngồi như thế và quan sát?'

Người ăn xin cười và anh ta nói, 'Thưa ông, khi có liên quan tới tôi, tôi muốn hỏi ông cùng câu hỏi này. Tại sao nhiều lính gác thế? Tại sao nhiều quân đội quanh cung điện thế? Tôi thấy rằng ông chẳng có gì để cần được gác. Tôi chưa bao giờ thấy một người ăn xin nào lớn hơn ông. Ông hoàn toàn trống rỗng, tôi có thể thấy thấu suốt qua ông. Tôi không thấy kho báu nào ở đó. Ông đang tạo ra nhiều ồn ào thế về cái gì? Khi có liên quan tới tôi, tôi có kho báu và tôi phải tỉnh táo về nó. Một khoảnh khắc của vô ý thức và nó có thể bị mất.'

Và người ăn xin nói, 'Nhìn vào mắt tôi đây, vì kho báu của tôi được ẩn bên trong tôi.'

Và tương truyền là nhà vua nhìn vào mắt của người ăn xin, đi vào trong mắt của người đó và mất hút hoàn toàn. Nó là không gian chói sáng vô cùng. Ông ấy trở thành đệ tử của người ăn xin này.

Người ăn xin này là một Thiền sư và nhà vua đã từng trong tìm kiếm trong nhiều năm và ông ấy đã từng ở với nhiều Thầy nhưng ông ấy không bao giờ có thể cảm thấy rung động của cái không biết. Với người ăn xin này ông ấy có thể cảm thấy nó gần như được kết tinh ngay trước mắt mình, ông ấy có thể chạm vào nó. Cái gì đó thiêng liêng đã xảy ra cho người này.

Cho nên khi bạn có chút ít kho báu để canh giữ, canh giữ nó đi. Bây giờ hai điều này sẽ là những tên trộm - quá khứ và tương lai. Bạn tỉnh táo đi. Không cái gì khác được cần, chỉ tỉnh táo. Lay bản thân bạn ra khỏi giấc ngủ. Bất kì khi nào bạn bắt đầu rơi vào bẫy, cho bản thân bạn một cái giật mạnh và nhớ.

Tôi muốn kể cho bạn một trong những chuyện ngụ ngôn hay nhất đã từng được viết ra trong nhiều thế kỉ. Chuyện ngụ ngôn đã gần như biến mất khỏi thế giới vì những người đẹp đẽ đó - Jesus, Phật, người đã tạo ra nhiều chuyện ngụ ngôn - đã biến mất.

Chuyện ngụ ngôn không phải là chuyện thường, chuyện ngụ ngôn là một phương cách - một phương cách để nói cái gì đó mà bình thường không thể được nói, một phương cách để nói bóng gió cái gì đó mà có thể được gợi ý nhẹ nhàng và chỉ rất gián tiếp.

Chuyện ngụ ngôn này được viết trong thời đại này; một người rất hiếm hoi, Franz Kafka, đã viết nó. Ông ấy thực sự là người hiếm hoi. Ông ấy đã vật lộn vất vả để không viết vì, ông ấy nói, điều ông ấy muốn viết không thể được viết. Cho nên ông ấy vật lộn vất vả nhưng ông ấy không thể kiểm soát được cám dỗ viết, cho nên ông ấy đã viết.

Và ông ấy đã viết trong một trong những cuốn nhật kí của ông ấy, 'Tôi đang viết vì khó mà không viết, và biết rõ rằng viết ra cũng khó. Thấy không có cách nào thoát khỏi nó, tôi viết.' Và khi ông ấy chết, ông ấy để lại một chúc thư dưới tên của một trong những người bạn của ông ấy để nói, 'Xin đốt mọi thứ tôi đã viết - nhật kí, câu chuyện, chuyện ngụ ngôn, bức phác thảo, sổ ghi chép của tôi. Và đốt chúng mà không đọc chúng. Vì đây là cách duy nhất mà tôi có thể gạt bỏ lo âu thường xuyên đó rằng tôi đã từng cố nói cái gì đó mà không thể được nói. Và tôi không thể cưỡng lại được cho nên tôi đã viết. Bây giờ đây là cách duy nhất. Tôi đã viết nó vì tôi không thể kiểm soát được bản thân tôi. Tôi phải viết vẫn biết rõ rằng nó không thể được viết, cho nên bây giờ, không đọc nó, phá huỷ nó, đốt mọi thứ hoàn toàn. Không cái gì nên còn lại.'

Nhưng người bạn đã không thể làm được điều đó. Và cũng tốt là người bạn đã không đốt.

Đây là một trong những chuyện ngụ ngôn của Kafka. Lắng nghe nó, thiền về nó đi.

Tôi ra lệnh mang con ngựa của tôi tới từ chuồng ngựa. Người phục vụ đã không hiểu tôi. Đích thân tôi đi tới chuồng ngựa, thắng yên ngựa và leo lên. Từ xa tôi nghe thấy tiếng kèn gọi. Tôi hỏi anh ta điều này ngụ ý gì. Anh ta không biết gì và chẳng nghe thấy gì.

Tại cổng anh ta dừng tôi lại, hỏi,'Ông cưỡi ngựa đi đâu đấy, ông chủ?'

'Tôi không biết,' tôi nói, 'chỉ đi xa khỏi đây. Xa khỏi đây, bao giờ cũng xa khỏi đây. Chỉ bằng việc làm như vậy tôi mới có thể đạt tới đích đến của tôi.'

'Và như vậy ông biết đích đến của ông chứ?' anh ta hỏi.

'Có,' tôi trả lời. 'Tôi không nói vậy sao? Xa khỏi đây - đó là đích đến của tôi.'

'Ông không có lương thực mang theo,' anh ta nói.

'Tôi không cần,' tôi nói. 'Cuộc hành trình là dài tới mức tôi phải chết vì đói nếu tôi không kiếm được cái gì trên dọc đường. Không lương thực nào có thể cứu được tôi vì cuộc hành trình dài thế, tôi không thể mang đủ lương thực cho nó. Không lương thực nào có thể cứu được tôi vì may mắn, đó là cuộc hành trình mênh mông thực sự.'

Bây giờ là chuyện ngụ ngôn này. 'Đích đến,' ông ấy nói, 'là ở xa khỏi đây. Xa khỏi đây là đích đến của tôi.' Đó là cách toàn thế giới đang chuyển động: xa khỏi đây, xa khỏi bây giờ. Bạn không biết bạn đang đi đâu nhưng một điều là chắc chắn - bạn đang đi xa khỏi đây, xa khỏi bây giờ.

Chuyện ngụ ngôn này nói nó là cuộc hành trình mênh mông. Nó thực sự là vô tận vì bạn không bao giờ có thể đạt tới chỗ xa khỏi đây. Làm sao bạn có thể đạt tới chỗ 'xa khỏi đây' được? Bất kì chỗ nào bạn sẽ đạt tới, nó sẽ là đây. Và lần nữa bạn sẽ cố đi xa khỏi đây. Không có cách nào đạt tới đích đến này. Nếu xa khỏi đây là định mệnh thế thì không có cách nào đạt tới nó. Và chúng ta tất cả đều đang trốn khỏi đây.

Quan sát. Đừng cho phép chuyện ngụ ngôn này trở thành cuộc sống của bạn. Mọi người đang làm điều này một cách bình thường - có chủ ý, không chủ ý. Bắt đầu đi vào trong ở đây, bắt đầu đi vào trong bây giờ đi. Và thế thì có hạnh phúc mênh mông - nhiều tới mức nó bắt đầu tràn ngập ra từ bạn. Không chỉ bạn vui mừng trong nó, nó bắt đầu tràn ra, nó bắt đầu trở thành bầu khí hậu của bạn, nó trở thành giống như mây bao quanh bạn. Cho nên bất kì ai tới gần bạn đều trở nên ngập đầy nó. Ngay cả những người khác sẽ bắt đầu chia sẻ nó, tham gia trong nó.

Và bạn càng có nhiều, bạn sẽ càng chìm nhiều trong ở đây bây giờ. Thế thì một khoảnh khắc tới khi bạn không có không gian nào còn lại cho bản thân bạn - chỉ hạnh phúc tồn tại; bạn biết mất.

Nhưng về hai điều - quá khứ và tương lai - tỉnh táo vào.

Và bây giờ, Prem Dhyan, bạn có cái gì đó để mất - bạn là may đấy vì bạn có cái gì đó để mất. Và bạn có trách nhiệm mênh mông để không làm mất nó. Tâm trí sẽ liên tục thử các cách thức của nó cho thời gian hiện tại. Khi bạn trở nên tỉnh táo rằng tâm trí không thể xuyên thấu bạn và không thể quấy rối và làm sao lãng bạn, thế thì dần dần tâm trí bắt đầu rơi rụng đi. Thế thì một ngày nào đó nó hiểu rõ rằng bây giờ không có cách nào ở cùng với bạn - cho nên nó rời bỏ bạn. Thế thì nó dừng ám ảnh bạn.

Ngày đó cũng sẽ tới. Như bạn có thể đã không tin trước đây rằng hạnh phúc này là có thể, bạn có thể không có khả năng tin điều tôi đang nói bây giờ. Ngày đó cũng sẽ tới khi không có sao lãng.

Thế thì lần nữa bạn sẽ phải thậm chí tỉnh táo hơn vì bạn sẽ bắt đầu kêu, 'Tại sao mình đã phí hoài nhiều năm thế với việc sao lãng này?' Và thế thì bạn sẽ lại trở nên quan tâm tới tương lai. Nhiều lần bạn sẽ đi tới đối diện với quá khứ và tương lai này theo nhiều, nhiều cách khác nhau. Nó giống như một người đi lên đỉnh núi - người đó đi vòng đi vòng quanh núi, con đường đi lòng vòng, và nhiều lần bạn đi tới cùng cái nhìn, cùng chỗ. Cao hơn chút ít, nhưng cùng chỗ - cùng cây, cùng trời. Lặp đi lặp lại, nhiều lần trước khi bạn đạt tới đỉnh, bạn đi tới cùng điểm - tất nhiên cao hơn một chút, nhưng cùng điểm, lặp đi lặp lại. Nhiều lần bạn sẽ tới đi tới lại cùng sự sao lãng này của quá khứ và tương lai. Đây chỉ là bắt đầu.

Nhưng một ngày nào đó người ta đạt tới đỉnh và khi người ta đạt tới đỉnh, mọi thứ trở thành sẵn có đồng thời: thung lũng, bầu trời, mây, chiều cao, chiều sâu - mọi thứ trở thành sẵn có. Đó là điều chứng ngộ là gì.

Câu hỏi thứ ba:

Hôm nọ tôi lấy một mảnh báo và viết nguệch ngoạc một chút hay viết tự do, và tôi phiền lòng thấy rằng tôi đầy những tự kết án và tự thương mình. Tôi đã không có lời hay nào cho tôi trong nốt dài đó. Có phải là tôi quá lí tưởng và tự cho mình là trung tâm và có cách ra khỏi bóng tối này không?

Mọi người đều được nuôi dưỡng lớn lên theo cách mà mọi người đã trở thành lí tưởng hoá. Không ai là hiện thực. Lí tưởng là bệnh chung của nhân loại.

Mọi người được nuôi dưỡng lớn lên theo cách mà mọi người liên tục nghĩ rằng họ phải là cái gì đó, là ai đó, ở đâu đó trong tương lai. Một hình ảnh được trao cho và bạn phải giống nó. Điều đó cho bạn căng thẳng vì bạn không là nó, bạn là cái gì đó khác, vậy mà bạn phải là nó.

Cho nên người ta liên tục kết án cái thực vì cái không thực - cái không thực là không thực chứ. Và lí tưởng liên tục kéo bạn hướng tới tương lai, ra khỏi hiện tại.

Lí tưởng trở thành ác mộng thường xuyên vì nó liên tục kết án. Bất kì cái gì bạn làm đều bất toàn vì bạn có lí tưởng về hoàn hảo. Bất kì cái gì bạn đạt tới vẫn không đáp ứng vì bạn có mong đợi điên khùng về cái không bao giờ có thể được thoả mãn.

Bạn là con người, sống trong một thời gian nào đó, trong một không gian nào đó, với những giới hạn nào đó. Chấp nhận những giới hạn đó đi. Những người hoàn hảo bao giờ cũng đem tới điên khùng. Họ là những người bị ám ảnh - bất kì cái gì họ làm đều không đủ tốt. Và không có cách nào làm cái gì đó một cách hoàn hảo - hoàn hảo là không thể được về mặt con người. Thực ra, không hoàn hảo là cách duy nhất để hiện hữu.

Cho nên tôi dạy bạn cái gì ở đây? Tôi không dạy bạn sự hoàn hảo, tôi dạy bạn tính toàn thể. Đó là điều khác toàn bộ. Là toàn thể đi. Đừng bận tâm về hoàn hảo. Khi tôi nói là toàn thể, tôi ngụ ý là thực, là ở đây; bất kì cái gì bạn làm, làm nó một cách toàn bộ. Bạn sẽ là bất toàn nhưng bất toàn của bạn sẽ đầy cái đẹp, nó sẽ đầy tính toàn bộ của bạn.

Đừng bao giờ cố là hoàn hảo bằng không bạn sẽ tạo ra nhiều lo âu. Nhiều rắc rối thế đã có đấy rồi; đừng tạo ra nhiều rắc rối cho bản thân bạn.

Tôi đã nghe.

Chuyện xảy ra là Garfinkel lo nghĩ, lê lết đang ngồi trong tầu hoả ôm giữ cậu bé ba tuổi. Cứ vài phút Garfinkel lại phát đít cậu bé.

'Nếu ông đánh đứa bé đó thêm một lần nữa,' người đàn bà ngồi đối diện với anh nói, 'tôi sẽ cho ông nhiều rắc rối mà ông sẽ không thể quên được!'

'Rắc rối sao?' Garfinkel nói. 'Bà sẽ gây cho tôi rắc rối sao? Thưa bà, đối tác của tôi đã lấy trộm hết tiền của tôi và chạy đi cùng vợ tôi và chiếc xe. Con gái tôi đang trong xe dịch vụ, chửa sáu tháng, và nó sẽ không lấy chồng. Hành lí của tôi bị mất, tôi lên nhầm tầu, và cái thằng hôi hám này đã ăn mất vé và nhổ vào khắp người tôi. Còn bà, bà định cho tôi rắc rối sao?'

Bây giờ rắc rối nào thêm nữa có thể có được? Bạn không nghĩ thế là đủ rồi sao?

Bản thân cuộc sống là phức tạp thế, xin tốt bụng hơn chút xíu với bản thân bạn đi. Đừng tạo ra lí tưởng. Cuộc sống đang tạo ra đủ vấn đề rồi nhưng những vấn đề đó có thể được giải quyết. Nếu bạn lên sai tầu bạn có thể đổi tầu; nếu vé của bạn bị mất, chúng có thể được mua lần nữa; nếu vợ bạn đã chạy đi, bạn có thể tìm người đàn bà khác. Những vấn đề cuộc sống xảy ra với bạn có thể được giải quyết nhưng vấn đề mà chủ nghĩa lí tưởng cho bạn không bao giờ có thể được giải quyết - chúng là không thể được.

Ai đó đang cố trở thành Jesus... Bây giờ không có cách nào; nó không xảy ra theo cách đó, tự nhiên không cho phép điều đó. Jesus chỉ xảy ra một lần, và chỉ một lần; tự nhiên không dung thứ cho bất kì việc lặp lại nào. Ai đó đang cố trở thành Phật - bây giờ người đó đang cố làm điều không thể được. Nó đơn giản không xảy ra, không thể xảy ra được; nó đi ngược lại tự nhiên. Bạn chỉ có thể là bản thân bạn. Cho nên là toàn bộ đi. Bất kì chỗ nào bạn ở và bất kì cái gì bạn làm, làm nó một cách toàn bộ. Đi vào trong nó, để nó trở thành việc thiền của bạn. Đừng lo nghĩ liệu nó có hoàn hảo hay không - nó sẽ không hoàn hảo đâu. Nếu nó là toàn bộ thế là đủ. Nếu nó là toàn bộ bạn tận hưởng việc làm nó, bạn cảm thấy sự hoàn thành qua nó, bạn đi vào trong nó, bạn được hấp thu vào trong nó, bạn đi ra khỏi nó tươi mới, trẻ trung, khoẻ khoắn.

Từng hành động được làm một cách toàn bộ đều làm khoẻ khoắn, và từng hành động được làm một cách toàn bộ không bao giờ đem tới bất kì lệ thuộc nào. Yêu một cách toàn bộ và gắn bó không nảy sinh; yêu một cách bộ phận và gắn bó nảy sinh. Sống một cách toàn bộ và bạn không sợ chết; sống một cách bộ phận và bạn sợ chết.

Nhưng quên từ 'hoàn hảo' đi. Nó là một trong những từ tội phạm nhất. Từ này nên bị bỏ khỏi mọi ngôn ngữ của thế giới, nó nên bị bỏ đi khỏi tâm trí con người. Không ai đã bao giờ hoàn hảo và không ai sẽ bao giờ có thể hoàn hảo. Bạn không thể thấy được điều đó sao?

Ngay cả Thượng đế có đó và bạn tới gặp ngài, bạn không thể tìm thấy lỗi với sự sáng tạo của ngài sao? Nhiều lỗi thế, đó là lí do tại sao ngài đi trốn. Ngài gần như sợ bạn. Toàn lỗi và lỗi và lỗi. Bạn có thể đếm chúng được không? Bạn sẽ thấy vô hạn lỗi. Thực ra, nếu bạn là người tìm lỗi bạn không thể tìm được bất kì cái gì đúng - vào đúng thời gian, vào đúng vị trí. Mọi thứ dường như chỉ là đống lộn xộn. Ngay cả Thượng đế cũng không hoàn hảo; Thượng đế là toàn bộ. Ngài tận hưởng việc làm nó, ngài vẫn đang tận hưởng việc làm nó. Nhưng ngài không hoàn hảo. Nếu như ngài là hoàn hảo thế thì việc sáng tạo không thể là bất toàn được. Từ hoàn hảo, hoàn hảo sẽ tới.

Mọi tôn giáo của thế giới đều nói rằng Thượng đế là hoàn hảo. Tôi không nói thế. Tôi nói Thượng đế là toàn thể, Thượng đế là linh thiêng, Thượng đế là toàn bộ - nhưng không hoàn hảo. Mặc dầu ngài có thể vẫn đang cố... Làm sao ngài có thể là hoàn hảo được? Nếu như ngài hoàn hảo, thế giới chắc là chết bây giờ. Một khi cái gì đó là hoàn hảo, chết xảy ra vì không có tương lai, không có cách nào. Cây vẫn đang mọc, em bé vẫn được sinh ra - mọi thứ tiếp diễn. Và ngài liên tục cải tiến. Bạn không thể thấy cải tiến này sao? Ngài liên tục cải tiến trên mọi thứ. Đó là nghĩa của tiến hoá: mọi thứ được cải tiến. Khỉ đã trở thành người - đó là cải tiến. Thế rồi người sẽ trở thành Điều thiêng liêng và Thượng đế - đó là tiến hoá.

Teilhard de Chardin nói có điểm ô mê ga nơi mọi thứ sẽ trở thành hoàn hảo. Không có đâu. Không có điểm ô mê ga đâu. Không thể có được. Thế giới bao giờ cũng trong quá trình; tiến hoá có đó; chúng ta đang tiến tới và tiến tới nhưng chúng ta không bao giờ đạt tới vì một khi chúng ta đạt tới - được kết thúc. Thượng đế vẫn liên tục số gắng theo những cách khác nhau, cải tiến.

Một điều là chắc chắn: ngài hạnh phúc với công việc của ngài bằng không chắc ngài đã bỏ nó. Ngài vẫn rót năng lượng của ngài vào trong nó. Khi Thượng đế hạnh phúc với bạn điều sẽ là cực kì vô nghĩa nếu bạn bất hạnh với bản thân bạn. Để hạnh phúc là giá trị tối thượng đi. Tôi là người tận hưởng khoái lạc. Bao giờ cũng nhớ rằng hạnh phúc là tiêu chí. Dù bạn làm bất kì cái gì, cứ hạnh phúc đi, có vậy thôi. Đừng bị bận tâm liệu nó là hoàn hảo hay không.

Tại sao có ám ảnh này với hoàn hảo? Thế thì bạn sẽ căng thẳng, lo âu, bồn chồn, bao giờ cũng bất ổn, bị rắc rối, trong xung đột. Từ tiếng Anh 'agony-đau đớn' bắt nguồn từ gốc ngụ ý: ở trong xung đột. Thường xuyên vật lộn với bàn thân mình - đó là nghĩa của agony-đau đớn. Bạn sẽ trong đau đớn nếu bạn không thoải mái với bản thân bạn. Đừng đòi hỏi điều không thể được, cứ là tự nhiên, thoải mái, yêu bản thân bạn, yêu người khác.

Và nhớ, một người không thể yêu bản thân mình vì người đó liên tục kết án, không thể yêu được bất kì người nào khác nữa. Người hoàn hảo không chỉ là người hoàn hảo với bản thân người đó, người đó hoàn hảo với cả người khác nữa. Một người khắt khe với bản thân mình nhất định khắt khe với người khác. Đòi hỏi của người đó là không thể được.

Ở Ấn Độ mới vài năm trước, đã có Mahatma Gandhi, người hoàn hảo, gần như là người thần kinh. Và ông ấy rất khắt khe với các đệ tử của mình - ngay cả trà cũng không được phép. Trà, vì nó có chất nicotine. Nếu ai đó được phát hiện là uống trà trong đạo tràng của ông ấy đó là tội lớn. Yêu là không được phép. Nếu ai đó rơi vào yêu với ai đó, đấy là tội lớn tới mức dường như toàn thế giới sắp bị chết chìm vì điều đó. Ông ấy liên tục dò xét các đệ tử, bao giờ cũng ngồi tại lỗ khoá. Nhưng ông ấy là cách đó với bản thân ông ấy. Bạn có thể hiện hữu với người khác chỉ như bạn hiện hữu với bản thân bạn.

Nhưng những kiểu người này trở thành những nhà lãnh đạo lớn vì họ tạo ra nhiều mặc cảm trong người khác. Bạn càng có thể tạo ra mặc cảm trong mọi người, bạn càng có thể trở thành người lãnh đạo lớn. Vì ngày càng nhiều người cảm thấy rằng đúng, bạn có thể giúp được họ trở thành hoàn hảo. Họ là bất toàn cho nên bạn có thể giúp họ trở thành hoàn hảo.

Tôi không ở đây để giúp bạn trở thành hoàn hảo; tôi không quan tâm tới bất kì loại vô nghĩa nào. Tôi chỉ ở đây để giúp bạn là bản thân bạn. Nếu bạn là bất toàn, hay; nếu bạn là hoàn hảo, điều đó nữa cũng là hay.

Đừng cố trở thành bất toàn vì điều đó có thể trở thành một lí tưởng! Bạn có thể đã là hoàn hảo rồi - thế rồi việc nghe tôi có thể tạo ra rắc rối cho bản thân bạn! Người này nói là bất toàn đi! Không có nhu cầu. Nếu bạn là hoàn hảo, chấp nhận điều đó nữa!

Cố yêu bản thân bạn đi. Đừng kết án. Một khi nhân loại bắt đầu việc chấp nhận sâu sắc, mọi nhà thờ sẽ biến mất và mọi chính khách và tu sĩ sẽ biến mất.

Tôi đã nghe.

Một người đi câu cá ở North Woods và một đêm quanh lửa trại người hướng dẫn của anh ta kể cho anh ta về thời gian anh này đã hướng dẫn Harry Emerson Fosdick trên chuyến đi câu cá.

'Vâng,' người hướng dẫn nói, 'ông ấy là người tốt ngoại trừ việc chửi thề của ông ấy.'

'Nhưng xem đấy,' người câu cá nói, 'chắc chắn ông không ngụ ý rằng Ts. Fosdick là báng bổ chứ?'

'Ồ, nhưng ông ấy vậy đấy, thưa ngài,' người hướng dẫn phản đối. 'Một lần ông ấy bắt được một con cá vược lớn. Ngay khi ông ấy định kéo con cá lên thuyền, con cá giẫy dụa tụt ra khỏi móc. Thế là tôi nói với Tiến sĩ, "Đó là nỗi xấu hổ khốn kiếp!" và ông Tiến sĩ quay ngay lại và nói, "Vâng, nó vậy!" Nhưng đó là lần duy nhất tôi nghe ông ấy dùng ngôn ngữ như thế.'

Bây giờ đây là tâm trí của người hoàn hảo. Ông Tiến sĩ đã không nói gì cả. Ông ấy đơn giản nói, 'Vâng, nó vậy.' Nhưng điều đó nữa là đủ cho người hoàn hảo tìm ra lỗi.

Người hoàn hảo là thần kinh. Và không chỉ ông ta là thần kinh, ông ta tạo ra xu hướng thần kinh quanh ông ta. Cho nên đừng là người hoàn hảo, và nếu ai đó là người hoàn hảo quanh bạn, trốn xa khỏi người đó nhanh nhất có thể được trước khi người đó làm ô nhiễm tâm trí bạn.

Mọi chủ nghĩa hoàn hảo đều là một loại trò bản ngã sâu. Nghĩ về bản thân bạn dưới dạng lí tưởng và hoản hảo thì không là gì ngoài việc trang điểm cho bản ngã của bạn tới mức cao nhất của nó. Người khiêm tốn chấp nhận rằng cuộc sống là không hoàn hảo. Người khiêm tốn, người tôn giáo thực sự, chấp nhận rằng chúng ta bị giới hạn, rằng có những giới hạn.

Nhìn... đó là định nghĩa của tôi về khiêm tốn. Không cố là hoàn hảo là khiêm tốn.

Và người khiêm tốn trở nên ngày một toàn bộ hơn vì người đó không có gì để phủ nhận, không có gì để bác bỏ. Người đó chấp nhận người đó là bất kì cái gì, tốt, xấu. Và người khiêm tốn là rất giầu có vì người đó chấp nhận cái toàn thể của mình; giận, dục, tham - mọi thứ đều được chấp nhận. Trong chấp nhận sâu sắc đó thay đổi giả kim lớn xảy ra. Mọi cái là xấu dần dần biến mất theo cách riêng của nó. Người đó trở nên ngày càng hài hoà hơn, ngày càng toàn thể hơn.

Tôi không thiên về thánh nhân nhưng tôi thiên về người linh thiêng. Thánh nhân là người hoàn hảo; người linh thiêng là khác toàn bộ. Thiền sư là người linh thiêng; thánh nhân Cơ đốc giáo là thánh nhân. Chính từ 'saint-thánh nhân' là xấu. Nó bắt nguồn từ 'sanctos' - người đã được trao cho phần thưởng bởi người có thẩm quyền rằng ông ấy là thánh nhân. Bây giờ ai có thể có thẩm quyền cho bất kì ai là thánh nhân? Nó có là một loại bằng cấp không? Nhưng Nhà thờ Ki tô giáo liên tục làm điều ngu xuẩn đó.

Ngay cả bằng cấp được trao cho sau khi chết cũng là được ban thưởng. Thánh nhân có thể đã chết ba trăm năm trước, thế rồi Nhà thờ xem xét lại ý tưởng của nó, hay thế giới đã thay đổi, và sau ba trăm năm Nhà thờ trao bằng sau khi chết - sự phê chuẩn rằng người đó đã thực sự là thánh nhân, chúng ta đã không hiểu ông ấy vào thời đó. Và nhà thờ có thể đã giết người đó - đó là cách Joan of Arc trở thành thánh nhân. Họ đã giết cô ấy, nhưng về sau họ đổi ý. Mọi người dần dần tới ngày càng gần Joan of Arc hơn và không chấp nhận cô ấy trở thành khó. Đầu tiên họ giết cô ấy, thế rồi họ tôn thờ cô ấy. Sau một trăm năm, xương cô ấy được tìm thấy và được tôn thờ. Cô ấy đã bị thiêu bởi cùng những người đó, cùng nhà thờ đó.

Không, từ 'thánh nhân' là không tốt. Người linh thiêng là người linh thiêng vì bản thân người đó, không vì nhà thờ nào đó quyết định thưởng cho người đó tư cách thánh nhân.

Tôi đã nghe.

Jacobson, chín mươi tuổi, đã sống qua những trận đánh đập trong những cuộc tàn sát người Do Thái Ba Lan, ở các trại tập trung ở Đức, và hàng tá những kinh nghiệm bài Do Thái khác.

'Ôi, Trời!' ông ấy cầu nguyện, đang ngồi trong giáo đường. 'Chẳng phải đúng là chúng con là những người được chọn của ngài đó sao?'

Và từ trên trời ầm ầm một giọng nói: 'Đúng, Jacobson, người Do Thái là người được chọn của ta!'

'Dạ, vậy thì,' ông già than vãn, 'Chẳng phải đó là lúc ngài chọn ai đó khác đi sao?'

Người hoàn hảo là người được chọn của Thượng đế, nhớ lấy. Thực ra, ngày bạn hiểu rằng bạn đang tạo ra khổ riêng của bạn vì ý tưởng của bạn, bạn đập tan mọi ý tưởng. Thế thì bạn đơn giản sống từ thực tại của bạn - dù nó là bất kì cái gì. Đó là biến đổi lớn.

Cho nên đừng cố là người được chọn của Thượng đế, chỉ là con người thôi. Vì Thượng đế, chỉ là con người!

Câu hỏi thứ tư:

Hôm nọ thầy đã nói rằng nỗ lực là nguy hiểm, nhưng công việc khó khăn được cần trong thiền. Với tâm trí Đức của tôi, nỗ lực tương đương với công việc khó khăn. Có công việc khó khăn nào mà không có nỗ lực không?

Vấn đề này là tinh tế. Nỗ lực bao giờ cũng là nửa vời, nỗ lực bao giờ cũng là bộ phận. Bạn đang làm nó vì bạn không thấy bất kì cách nào bạn có thể đạt tới kết quả bạn muốn mà không làm nó. Nếu có bất kì cách nào bạn sẽ muốn bỏ nỗ lực và nhảy vào kết luận. Người ta không bao giờ toàn bộ trong nỗ lực của mình, không thể được, vì ý tưởng về tương lai, kết quả cuối cùng. Nỗ lực là hướng tương lai, hướng kết quả. Người ta làm nó chỉ vì kết quả tương lai nào đó, lợi nhuận nào đó, tham nào đó, thưởng hậu nào đó.

Đó là lí do tại sao các Thiền sư nói nỗ lực vô nỗ lực được cần. Họ ngụ ý gì bởi nỗ lực vô nỗ lực? Họ nói công việc khó khăn được cần nhưng nó không nên được hướng tương lai. Bạn nên tận hưởng nó. Không vì mục đích khác nào - cho dù không cái gì được đạt tới qua nó, nó là đẹp trong bản thân nó. Và đó là thứ khó khăn nhất cho tâm trí con người làm. Đó là lí do tại sao tôi gọi nó là công việc khó khăn. Điều khó nhất là làm cái gì đó vì cái đẹp riêng của nó, hát bài ca vì cái hay riêng của nó, thiền vì cái đẹp riêng của nó, yêu vì cái đẹp riêng của nó. Đó là điều khó nhất cho tâm trí con người vì tâm trí là hướng tương lai. Nó nói, 'Vì cái đẹp riêng của nó sao? Thế thì tại sao? Cái gì sẽ xảy ra từ nó?'

Mọi người tới tôi và họ hỏi, 'Chúng tôi có thể thiền nhưng chúng tôi sẽ đạt tới cái gì? Chúng tôi có thể trở thành sannyasins nhưng chúng tôi sẽ thu được cái gì từ việc đó?' Đây là điều tâm trí là gì - bao giờ cũng tham.

Để tôi kể cho bạn...

Một hôm Mulla Nasruddin đang quan sát phố xá qua cửa sổ thì anh ta thấy ông chủ nợ của mình đang đi tới nhà. Biết anh chàng này ló ra để làm gì, Mulla gọi vợ và bảo cô ấy xử trí ông khách thăm.

Theo đó, cô vợ mở cửa ra và nói, 'Dạ, chào ông, tôi biết chúng tôi vẫn chưa có khả năng trả tiền cho ông. Và mặc dầu bản thân anh Mulla không có nhà vào khoảnh khắc này, anh ấy nghĩ ngày nghĩ đêm về cách kiếm số tiền nào đó và trả lại cho ông. Anh ấy thậm chí đã bảo tôi quan sát trên phố và bất kì khi nào một bầy cừu đi qua để ra ngoài thì ra nhặt lấy các sợi lông mà có thể bị mắc vào bụi cây. Theo cách này, khi chúng tôi có đủ len, chúng tôi có thể dệt nó, làm thành đôi khăn choàng, bán chúng và với tiền đó sẽ trả lại cho ông.'

Khi cô ta tới điểm này, người này bắt đầu cười to, vừa lúc đó Mulla bước ra từ chỗ ẩn nấp và nói, 'Ông là đồ bất lương, giờ ông ngửi thấy tiền, ông bắt đầu cười toe toét.'

Tâm trí là đồ bất lương đó. Một khi nó có được bất kì gợi ý nào thuộc bất kì loại gì về tương lai, nó bắt đầu cười toe toét. Nó lập tức nhảy lên cái đó, vồ lấy cái đó - bạn không còn ở đây bây giờ. Thiền dành cho cái đẹp riêng của nó như yêu dành cho cái đẹp riêng của nó.

Hỏi hoa hồng tại sao nó nở hoa. Nó đơn giản nở hoa. Việc nở hoa đẹp thế. Không có động cơ trong việc đó. Hỏi chim tại sao chúng hót. Chúng đơn giản hót. Chúng tận hưởng, chúng vui mừng trong việc đó, không có động cơ trong việc đó.

Bỏ tâm trí và động cơ biến mất. Cho nên ít nhất trong vài giờ trong ngày làm mọi thứ vì cái đẹp riêng của chúng: nhảy múa, hát ca, chơi ghi ta, ngồi với bạn bè, hay chỉ nhìn trời. Ít nhất trong vài giờ dành thời gian của bạn cho các hoạt động bên trong. Những hoạt động này là công việc khó khăn. Và tôi biết, tâm trí rất lười. Nó thích mơ, nó không muốn làm việc, đó là lí do tại sao nó liên tục nghĩ về tương lai. Nhưng tâm trí rất lười. Nó chỉ nghĩ về tương lai để cho hiện tại có thể bị né tránh và thách thức của hiện tại có thể bị né tránh.

Tôi đã nghe một giai thoại.

Trong khi bước đi dọc theo bờ sông con một người bắt gặp một thanh niên đang nằm lười nhác dước cây với cần câu cá trong nước, trên đó chiếc phao đang bập bềnh điên cuồng.

'Này, anh được cú cắn câu rồi!' anh ta nói.

'Vâng.' Người câu cá lè nhè nói. 'Ông không phiền kéo hộ nó lên chứ?'

Người đi bộ làm như vậy, chỉ để người đang nằm nghiêng hỏi, 'Ông không phiền lấy con cá ra, móc mồi lại, và quăng câu trở lại sông chứ?'

Điều này được làm và người này bình luận một cách vui đùa, 'Lười như ông, ông nên có đứa con nào đó để làm những việc này cho ông.'

'Ý tưởng cũng không tồi,' người câu cá la lên. 'Tôi nhận bất kì ý tưởng nào về ở đâu tôi có thể tìm ra người đàn bà chửa?'

Đó là cách thức tâm trí làm việc; nó không muốn làm bất kì cái gì. Nó đơn giản hi vọng, ham muốn, trì hoãn. Tương lai là thủ đoạn để trì hoãn hiện tại; tương lai là thủ đoạn để né tránh hiện tại. Không phải là bạn sẽ làm bất kì cái gì trong tương lai, không - vì lần nữa cùng tâm trí đó sẽ ở đó và nó sẽ nói ngày mai, ngày mai. Bạn sẽ chết và bạn sẽ không làm bất kì cái gì, bạn sẽ chỉ nghĩ. Và việc nghĩ đó giúp bạn giữ thể diện: bạn không cảm thấy lười biếng vì bạn nghĩ nhiều thế về làm, bao giờ cũng làm những thứ lớn lao, mơ về những thứ lớn lao và không làm những thứ nhỏ bé mà thực sự cần được làm ngay bây giờ.

Làm việc chăm chỉ ngụ ý là hiện diện và làm điều mà hiện tại đã mang tới cho bạn như một thách thức.

Hôm nọ thầy đã nói rằng nỗ lực là nguy hiểm, nhưng công việc khó khăn được cần trong thiền. Vâng, công việc khó khăn - vì bạn sẽ phải đi ngược với tâm trí. Cái khó không phải trong công việc - công việc đơn giản một cách đẹp đẽ, công việc là rất dễ dàng - cái khó tới từ sự kiện là vì bạn bị tâm trí che mờ thế bạn sẽ phải thoát ra khỏi nó.

Với tâm trí Đức của tôi, nỗ lực tương đương với công việc khó khăn. Điều đó tôi hiểu - nhưng mọi tâm trí đều là người Đức. Đó là lí do tại sao mọi người trong rắc rối thế, đó là lí do tại sao mọi người thấy chủ nghĩa phát xít riêng của mình, chủ nghĩa quốc xã riêng của mình, Adolf Hitler riêng của mình. Mọi người đều có. Tâm trí là kẻ phát xít và tâm trí liên tục tìm người lãnh đạo, tìm ai đó để lãnh đạo. Đó đã là điều ngạc nhiên cho toàn thế giới khi người Đức rơi vào trong bẫy của Adolf Hitler.

Không ai có thể tin được điều đó, điều đó gần như là phi logic. Một giống nòi giỏi thế với truyền thống học tập lớn, của những người có học thức, của triết học lớn, của Kant, Hegel, Feuerbach, Marx... Nền văn hoá lớn với trí tuệ tinh tế thế; nền văn hoá của những nhà khoa học lớn, của những nhà nhạc sĩ lớn, của những tiểu thuyết gia và thi sĩ lớn; đất nước của các triết gia và giáo sư... 'Giáo sư' chưa bao giờ là từ được kính trọng thế ở bất kì nước khác nào như ở Đức. Điều gì đã xảy ra cho giống nòi thông minh tới mức nó rơi vào trong tay của người ngu xuẩn, gần như xuẩn ngốc, Adolf Hitler?

Nhưng điều này phải được hiểu: rằng mọi việc học, nếu nó là hời hợt, nếu nó là của tâm trí, sẽ không giúp đỡ. Việc học chỉ còn lại ở bề mặt - sâu bên dưới bạn vẫn còn trẻ con. Các giáo sư đó, ngay cả người như Martin Heidegger - một triết gia lớn, bạn có thể nói là lớn nhất mà thế kỉ này đã tạo ra - ông ấy cũng trở thành người đi theo Adolf Hitler. Điều gì đã xảy ra cho những người khổng lồ đi theo người này, người gần như là điên?

Điều đó phải được hiểu; điều đó có thể xảy ra, nó bao giờ cũng đã xảy ra. Những tâm trí lớn này chỉ lớn trên bề mặt, sâu bên dưới sự tồn tại của họ là rất trẻ con; chỉ trí tuệ của họ đã tăng trưởng, họ đã không trưởng thành.

Tâm trí của Martin Heidegger là rất trưởng thành, bản thân ông ấy là rất trẻ con. Bản thân ông ấy là trẻ con; nó đang đợi ai đó lãnh đạo nó. Người trưởng thành thực sự không đổ trách nhiệm của mình lên bất kì ai khác; người đó trở nên có trách nhiệm cho bản thân riêng người đó.

Bây giờ toàn thể đất nước của những nhà khoa học, triết gia, giáo sư, thi sĩ, những nhà trí thức khổng lồ, rơi thành nạn nhân của một người rất bình thường, tầm thường. Và người đó đã cai trị trên nó.

Điều này phải giúp mọi người hiểu cái ngu xuẩn của trí tuệ. Trí tuệ là bề ngoài. Người ta phải trưởng thành trong bản thân bằng không người ta bao giờ cũng phạm lỗi, người ta bao giờ cũng có xu hướng trở thành nạn nhân của những người như thế. Họ bao giờ cũng xảy ra.

Tâm trí bị ước định từ bên ngoài; nó có thể bị cai trị từ bên ngoài. Bạn phải trưởng thành vào trong vô trí, chỉ thế thì bạn có thể không bị cai trị từ bên ngoài. Chỉ con người của vô trí là người tự do, độc lập. Người đó không là người Đức, không là người Ấn Độ, không là người Anh, không là người Mĩ - người đó đơn giản tự do. Người Mĩ, người Ấn Độ, người Đức... đây là những cái tên của nhà tù của bạn, đây không phải là bầu trời tự do của bạn. Đây không phải là bầu trời để bay trong đó, đây là nhà tù để sống trong đó.

Người tự do thuộc về bản thân người đó và không người nào khác. Người tự do đơn giản là năng lượng không tên, không hình dạng, không giống nòi, không quốc gia. Thời của quốc gia và giống nòi là quá khứ, thời của cá nhân đang tới. Trong một thế giới tốt hơn sẽ không có người Đức, không có người Ấn Độ, không có người Hindus, không có người Ki tô giáo - sẽ có các cá nhân thuần khiết, tự do hoàn toàn, sống cuộc sống của họ theo cách riêng của họ, không quấy rối cuộc sống của bất kì người nào và không cho phép bất kì người nào quấy rối cuộc sống của họ.

Bằng không, tâm trí là trẻ con và vậy mà tinh ranh. Nó có thể rơi thành nạn nhân của bất kì Adolf Hitler nào, của bất kì kẻ sô vanh nào, của bất kì người điên nào, người đủ trơ tráo... và mọi người đều trơ tráo, họ không bao giờ ngần ngại. Đó là hấp dẫn của Adolf Hitler. Ông ta trơ tráo tới mức ông ta tuyệt đối trơ tráo. Ông ta sẽ không bao giờ ngần ngại, ông ta tuyệt đối chắc chắn. Và những người là không chắc chắn trong bản thân họ lập tức thấy hấp dẫn sâu trong người như vậy. Đây là người chắc chắn về chân lí tới mức người đó phải đã đạt tới chân lí. Họ bắt đầu rơi vào cùng hàng với người đó. Vì sự không chắc chắn của bạn, bạn trở thành nạn nhân của ai đó người là điên. Nhưng người điên bao giờ cũng chắc chắn, chỉ những người rất, rất tỉnh táo và nhận biết mới lưỡng lự. Lưỡng lự của họ chỉ ra nhận biết của họ và sự phức tạp của cuộc sống.

Và tâm trí rất tinh ranh. Nó có thể hợp lí hoá mọi thứ.

Tôi đã nghe.

Berger, trốn tránh cùng vợ khỏi bè lũ Nazis trong một gác mái Berlin hẻo lánh, quyết định kiếm bánh mì tươi. Trong khi bước ra anh ta chạm trán với Adolf Hitler.

Nhà lãnh đạo Đức rút súng ra và chĩa vào đống phân ngựa trên phố. 'Được rồi, người Do Thái!' ông ta quát lên. 'Ăn cái đó nếu không ta sẽ giết ông!' Run rẩy, Berger làm như bị ra lệnh.

Hitler bắt đầu cười mạnh đến mức ông ta làm rơi vũ khí. Berger nhặt nó lên và nói, 'Giờ ông ăn phân nếu không ta sẽ bắn!' Quốc trưởng cúi xuống trên hai tay và quì gối và bắt đầu ăn.

Trong khi ông ta đang bận rộn, Berger lén chạy mất, chạy qua ngõ, trèo qua hàng rào, và nhảy bổ lên cầu thang vào gác mái. Anh ta đóng sầm cửa lại, cài then và khoá chặt nó thật an ninh. 'Hilda! Hilda!' anh ta kêu lên với vợ. 'Đoán xem anh đã ăn trưa với ai hôm nay!'

Tâm trí liên tục hợp lí hoá. Cho dù bạn ăn phân ngựa nó vẫn có thể làm điều đó thành bữa trưa - và 'Hilda, Hilda, đoán xem anh đã ăn trưa với ai hôm nay'! Cảnh giác về cái bẫy của tâm trí. Và bạn càng trở nên tỉnh táo, bạn sẽ càng có khả năng sống trong khoảnh khắc, trong hành động, một cách toàn bộ. Thế thì không có động cơ: bạn làm nó vì bạn vui mừng trong nó.

Và đó là lí do tại sao tôi gọi nó là công việc gian nan nhất. Thoát ra khỏi tâm trí là công việc gian nan nhất. Nhưng nó không phải là nỗ lực, nó là nhận biết; nó không phải là nỗ lực, nó là tỉnh táo mãnh liệt.

Câu hỏi cuối cùng:

Để chứng ngộ người ta có cần một thân thể con người không? Chẳng phải chó hay cây đang nở hoa được chứng ngộ đó sao?

Tùng, tùng, cắc tùng, cắc tùng.

Kết thúc quyển 'Tùng tùng cắc tùng' - Quay về Mục lục