Vigyan Bhairav Mật Tông Tập 2 Chương 37. Kĩ thuật chứng kiến phim cuộc đời tựa luồng chảy

Vigyan Bhairav Mật Tông Tập 2 Chương 37. Kĩ thuật chứng kiến phim cuộc đời tựa luồng chảy

Price:

Read more

Vigyan Bhairav Mật Tông Tập 2 - Osho
Sách về các Bí mật: Bình luận mới
Chương 37. Kĩ thuật chứng kiến phim cuộc đời tựa luồng chảy


Trong tâm trạng ham muốn cực đoan, không bị rối loạn.
Cái gọi là vũ trụ này xuất hiện như trò xiếc, phim chiếu. Là hạnh phúc nhìn nó như vậy.
Ôi người yêu, dồn chú ý không vào vui thú không vào đau đớn, mà ở giữa những điều này.
Vật thể và ham muốn tồn tại trong tôi như trong người khác. Cho nên chấp nhận, để chúng được biến đổi.
Tâm trí nguyên bản giống như gương: nó là thuần khiết, và nó vẫn còn thuần khiết, nhưng bụi có thể tụ lại trên nó. Sự thuần khiết không bị mất, bụi không thể phá huỷ được sự thuần khiết - nhưng sự thuần khiết có thể bị che lấp. Đây là hoàn cảnh của tâm trí bình thường - bị che phủ bởi bụi. Ẩn đằng sau bụi, tâm trí nguyên bản vẫn còn thuần khiết. Nó không thể trở thành không thuần khiết; điều đó là không thể được. Và nếu có thể để nó trở thành không thuần khiết, thế thì sẽ không có cách nào để thu lại sự thuần khiết lần nữa. Trong bản thân nó, nó vẫn còn thuần khiết, chỉ bị bụi phủ lên.
Tâm trí chúng ta là tâm trí nguyên bản cộng với bụi, tâm trí phật cộng với bụi, tâm trí thiêng liêng cộng với bụi. Một khi bạn biết cách làm lộ nó ra, cách giành lại nó từ bụi, bạn đã biết mọi điều đáng biết và bạn đã đạt tới mọi điều đáng đạt tới. Tất cả những kĩ thuật này đều có liên quan tới cách giải phóng tâm trí bạn khỏi bụi thường ngày mà nhất định sẽ tụ lên nó. Bụi hiện hữu nhưng là tự nhiên. Cũng giống như với lữ khách đi qua nhiều, nhiều con đường, bụi bám lại - và trong nhiều, nhiều kiếp bạn đã từng là lữ khách. Bạn đã du hành khoảng cách xa, và nhiều bụi đã bám lại.
Nhiều điểm phải được hiểu trước khi chúng ta đi vào các kĩ thuật này. Một, phương Đông về căn bản khác với phương Tây trong thái độ của nó hướng tới biến đổi bên trong. Ki tô giáo nghĩ rằng cái gì đó đã xảy ra cho bản thân sự hiện hữu của con người - tội lỗi. Phương Đông nghĩ rằng chẳng cái gì đã xảy ra cho bản thân sự hiện hữu; không cái gì có thể xảy ra. Sự hiện hữu vẫn còn trong sự thuần khiết tuyệt đối của nó; đã không có tội lỗi gì. Cho nên con người không bị kết án ở phương Đông, con người không phải là cái gì đó bị thoái hoá. Ngược lại, con người vẫn còn là điều thiêng liêng mà con người là vậy, rằng con người bao giờ cũng vậy, và điều tự nhiên là bụi sẽ tụ lại. Bụi nhất định tụ lại.
Cho nên không có tội, chỉ có sự đồng nhất giả.
Chúng ta trở nên bị đồng nhất với tâm trí, với bụi. Kinh nghiệm của chúng ta, tri thức của chúng ta, kí ức của chúng ta, tất cả đều là bụi. Bất kì cái gì bạn đã biết, bất kì cái gì bạn đã trải nghiệm, bất kì cái gì đã là quá khứ của bạn, toàn là bụi. Giành lại tâm trí nguyên bản nghĩa là giành lại sự thuần khiết - không kinh nghiệm, không tri thức, không kí ức, không quá khứ.
Toàn thể quá khứ là bụi, nhưng chúng ta bị đồng nhất với quá khứ và không được đồng nhất với tâm thức, cái bao giờ cũng hiện diện. Nghĩ về điều đó theo cách này: bất kì cái gì bạn biết bao giờ cũng là về quá khứ, và bạn ở đây và bây giờ trong hiện tại. Mọi tri thức của bạn đều là bụi. "Việc biết" là sự thuần khiết của bạn, tri thức là bụi. Năng lực để biết, năng lượng để biết, việc biết, là bản tính nguyên bản của bạn. Qua việc biết đó bạn thu thập tri thức. Tri thức đó là tựa bụi. Ở đây và bây giờ, chính khoảnh khắc này, bạn là thuần khiết tuyệt đối, nhưng bạn không được đồng nhất với sự thuần khiết này, bạn bị đồng nhất với quá khứ, quá khứ được tích luỹ. Cho nên mọi kĩ thuật thiền về căn bản là những phương pháp để loại bỏ bản thân bạn khỏi quá khứ và để cho phép bạn nhào vào trong ở đây và bây giờ.
Phật đã đi tìm cách để giành lại sự thuần khiết này của tâm thức, cách được tự do với quá khứ, vì chừng nào bạn chưa được tự do khỏi quá khứ bạn sẽ vẫn còn trong lệ thuộc, bạn sẽ là nô lệ. Quá khứ là nặng nề trên bạn, và vì quá khứ mà hiện tại không bao giờ được biết tới. Quá khứ được biết; hiện tại là chính khoảnh khắc nguyên tử nhỏ bé này. Bạn liên tục bỏ lỡ nó vì quá khứ, và vì quá khứ bạn liên tục phóng chiếu vào tương lai. Quá khứ được phóng chiếu vào tương lai, và cả hai là giả. Quá khứ không còn nữa, tương lai thì chưa có. Cả hai đều không có, và cái đang đó, được ẩn kín giữa hai cái không có này.
Phật đã đi tìm; ông ấy đi từ thầy giáo nọ sang thầy giáo kia. Ông ấy đã tìm, và ông ấy đã đi tới nhiều thầy, mọi thầy giáo nổi tiếng. Ông ấy đã hỏi ý kiến họ, ông ấy đã cho phép họ làm việc trên ông ấy, ông ấy đã hợp tác. Ông ấy đã tạo kỉ luật cho bản thân ông ấy theo nhiều cách, nhưng ông ấy đã không được hoàn thành, và khó khăn đã là thế này: các thầy giáo đều quan tâm tới tương lai, trong trạng thái được giải thoát nào đó ở đâu đó bên ngoài chết, sau khi cuộc đời này chấm dứt. Họ đã quan tâm tới Thượng đế nào đó, niết bàn nào đó, moksha nào đó - trạng thái được giải thoát nào đó - ở đâu đó trong tương lai, còn Phật quan tâm tới ở đây và bây giờ, cho nên thực sự đã không có gặp gỡ. Ông ấy nói với mọi thầy giáo, "Tôi quan tâm tới ở đây và bây giờ, cách là toàn bộ, đầy đủ và thuần khiết ở đây và bây giờ." Và họ đều nói, "Áp dụng phương pháp này đi, làm cái này, và nếu ông làm nó đúng, một ngày nào đó trong tương lai, trong kiếp sống tương lai nào đó, trong trạng thái tương lai nào đó, ông sẽ đạt tới."
Sớm hay muộn ông ấy rời bỏ mọi thầy giáo, và thế rồi bản thân ông ấy thử một mình. Ông ấy đã làm gì? Ông ấy đã làm một điều rất đơn giản. Một khi bạn biết nó, nó rất đơn giản và hiển nhiên, nhưng khi bạn không biết nó, nó gian nan thế và khó thế, nó dường như không thể được. Ông ấy đã làm chỉ một điều: ông ấy vẫn còn với khoảnh khắc hiện tại. Ông ấy quên quá khứ của mình và ông ấy quên tương lai của mình. Ông ấy nói, "Tôi sẽ ở đây và bây giờ. Tôi sẽ đơn giản tồn tại." Nếu bạn có thể tồn tại trong một khoảnh khắc, bạn đã biết hương vị này - hương vị của tâm thức thuần khiết của bạn. Và một khi nó được nếm trải bạn không bao giờ có thể quên được nó. Thế thì hương vị này, hương thơm này, còn lại với bạn, và hương thơm đó trở thành việc biến đổi.
Có nhiều cách thức để khám phá ra bản thân bạn từ quá khứ của bạn, cách phủi bụi và có cái nhìn vào trong gương của tâm trí riêng của bạn. Tất cả những kĩ thuật này là khác nhau, nhưng với mọi kĩ thuật việc hiểu sâu đều được cần tới: nhớ điều đó. Những kĩ thuật này không phải là máy móc vì chúng là để phát hiện ra tâm thức. Chúng không phải là thứ máy móc. Bạn có thể dùng những kĩ thuật này một cách máy móc, và nếu bạn dùng chúng như các kĩ thuật máy móc bạn có thể thu được tĩnh lặng nào đó của tâm trí, nhưng điều đó sẽ không là sự thuần khiết nguyên bản. Bạn có thể thu được im lặng nào đó, nhưng im lặng đó sẽ là được trau dồi. Điều đó nữa cũng thuộc về phần bụi của tâm trí, không thuộc về tầng nguyên bản. Đừng dùng chúng một cách máy móc. Việc hiểu sâu được cần, và với việc hiểu chúng có thể giúp ích để phát hiện ra sự hiện hữu của bạn.
Kĩ thuật thứ nhất:
“Trong tâm trạng ham muốn cực đoan, không bị rối loạn.”
"Trong tâm trạng ham muốn cực đoan, không bị rối loạn." Khi ham muốn nắm giữ bạn, bạn bị rối bời. Tất nhiên, điều đó là tự nhiên. Ham muốn nắm giữ bạn, thế thì tâm trí bạn bắt đầu chập chờn và nhiều gợn sóng xảy tới, trên bề mặt. Ham muốn này kéo bạn đi đâu đó trong tương lai; quá khứ đẩy bạn đi đâu đó trong tương lai. Bạn bị bối rối, bạn không thoải mái. Do đó ham muốn là “không thoải mái."
Kinh này nói, "Trong tâm trạng ham muốn cực đoan, không bị rối loạn." Nhưng làm sao không bị rối loạn? Ham muốn nghĩa là rối loạn, cho nên làm sao để không bị rối loạn - và trong khoảnh khắc cực đoan của ham muốn? Bạn sẽ phải làm thực nghiệm nào đó; chỉ thế thì bạn sẽ hiểu nó ngụ ý cái gì. Bạn đang trong giận, giận nắm giữ bạn, bạn tạm thời điên lên, bị ám ảnh, bạn không còn trong ý thức. Đột nhiên nhớ tới không bị rối loạn - dường như bạn đang cởi quần áo. Bên trong, trở thành trần trụi, trần trụi khỏi giận, cởi truồng. Giận sẽ có đó, nhưng bây giờ bạn có một điểm bên trong bạn mà không bị rối loạn.
Bạn sẽ biết rằng giận có đó trên ngoại vi. Như sốt, nó có đó. Ngoại vi đang chập chờn; ngoại vi bị rối loạn. Nhưng bạn có thể nhìn vào nó. Nếu bạn có thể nhìn vào nó, bạn sẽ không bị rối loạn. Trở thành nhân chứng cho nó, và bạn sẽ không bị rối loạn. Điểm không rối loạn này là tâm trí nguyên bản của bạn. Tâm trí nguyên bản không thể bị rối loạn; nó không bao giờ bị rối loạn - nhưng bạn chưa bao giờ nhìn vào nó. Khi giận có đó, bạn trở nên bị đồng nhất với giận. Bạn quên mất rằng giận là cái gì đó khác hơn bạn. Bạn trở thành một với nó, và bạn bắt đầu hành động qua nó, bạn bắt đầu làm cái gì đó qua nó.
Hai điều có thể được làm. Trong giận bạn sẽ bạo hành với ai đó, với đối thể của giận của bạn. Thế thì bạn đã chuyển sang người kia. Giận ở ngay chính giữa bạn và người kia. Tôi ở đây, và thế rồi có giận, và bạn ở kia - đối thể của cơn giận của tôi. Từ giận tôi có thể đi theo hai chiều: hoặc tôi có thể đi tới bạn; thế thì bạn trở thành trung tâm ý thức của tôi, đối thể của cơn giận của tôi. Thế thì tâm trí tôi trở nên bị hội tụ vào bạn, người đã xúc phạm tôi. Đây là một cách bạn có thể đi từ giận. Có cách khác: bạn có thể đi tới bản thân bạn. Bạn không đi tới người mà bạn cảm thấy đã gây ra cơn giận. Bạn đi tới người cảm thấy bị giận; bạn đi tới chủ thể và không tới đối thể.
Bình thường, chúng ta liên tục đi tới đối thể. Nếu bạn đi tới đối thể, phần bụi của tâm trí bạn bị khuấy động, và bạn sẽ cảm thấy, "'Mình bị rối loạn." Nếu bạn đi vào bên trong tới trung tâm của sự hiện hữu riêng của bạn, bạn sẽ có khả năng chứng kiến phần bụi này; bạn sẽ có khả năng thấy rằng phần bụi của tâm trí bị khuấy động, nhưng "Mình không bị rối loạn." Và bạn có thể thực nghiệm điều này với bất kì ham muốn nào, bất kì rối loạn nào.
Ham muốn dục tới với tâm trí bạn; toàn thể thân thể bạn bị nó chiếm. Bạn có thể chuyển tới đối thể dục, đối thể của ham muốn của bạn. Đối thể này có thể có đó, nó có thể không có đó. Bạn có thể chuyển tới đối thể trong tưởng tượng nữa. Nhưng thế thì bạn sẽ bị nhiều rối hơn. Bạn càng đi xa khỏi trung tâm của bạn, bạn sẽ càng bị rối hơn. Thực sự, khoảng cách và rối loạn bao giờ cũng tỉ lệ. Bạn càng xa khỏi trung tâm của bạn, bạn càng bị rối hơn; bạn càng ở gần trung tâm, bạn càng ít bị rối. Nếu bạn ở chính trung tâm, không có rối loạn.
Trong cơn xoáy lốc, có một trung tâm không bị rối loạn - trong cơn xoáy lốc của giận, xoáy lốc của dục, xoáy lốc của bất kì ham muốn nào. Chỉ ở trong trung tâm không có xoáy lốc, và xoáy lốc không thể tồn tại mà không có trung tâm im lặng. Giận cũng không thể tồn tại mà không có cái gì đó bên trong bạn, cái ở bên ngoài giận.
Nhớ điều này: không cái gì có thể tồn tại mà không có cái đối lập của nó. Cái đối lập được cần ở đó. Không có nó, không có khả năng nào cho nó tồn tại. Nếu không có trung tâm bên trong bạn mà vẫn còn bất động, không chuyển động nào sẽ là có thể ở đó. Nếu không có trung tâm nào bên trong bạn mà vẫn còn không bị rối loạn, không rối loạn nào có thể xảy ra cho bạn. Phân tích điều này và quan sát điều này. Nếu như không có trung tâm nào tuyệt đối không bị rối loạn trong bạn, làm sao bạn có thể cảm thấy rằng bạn bị rối loạn? Bạn cần việc so sánh. Bạn cần hai điểm để so sánh.
Giả sử một người bị ốm: người đó cảm thấy ốm vì ở đâu đó bên trong người đó, một điểm, một trung tâm tuyệt đối mạnh khoẻ tồn tại. Đó là lí do tại sao người đó có thể so sánh. Bạn nói rằng đầu bạn đang đau. Làm sao có chuyện rằng bạn biết về cái đau này, đau đầu này? Nếu bạn mà bị đau đầu, bạn có thể không biết nó chứ. Bạn phải là người nào đó khác, cái gì đó khác - người quan sát, nhân chứng, người có thể nói, "Đầu tôi đang đau."
Cái đau này có thể được cảm thấy chỉ bởi cái gì đó mà không là cái đau. Nếu bạn ốm, bạn sốt, bạn có thể cảm thấy nó vì bạn không là cơn sốt. Cơn sốt không thể cảm được rằng có sốt; ai đó được cần người ở bên ngoài nó. Tính cực là được cần. Khi bạn trong giận, và nếu bạn cảm thấy bạn ở trong giận, điều đó nghĩa là một điểm tồn tại bên trong bạn mà vẫn không bị rối loạn và điểm có thể là nhân chứng. Bạn có thể không nhìn vào điểm đó, đó là chuyện khác. Nhưng nó bao giờ cũng có đó trong sự thuần khiết tinh khôi của nó; nó có đó.
Kinh này nói, "Trong tâm trạng ham muốn cực đoan, không bị rối loạn." Bạn có thể làm được gì? Kĩ thuật này không dành cho đè nén. Kĩ thuật này không nói rằng khi có giận thì đè nén nó và vẫn còn không bị rối loạn - không! Nếu bạn đè nén, bạn sẽ tạo ra nhiều rối loạn hơn. Nếu giận có đó và nỗ lực để đè nén có đó, nó sẽ gấp đôi rối loạn lên. Khi giận có đó, đóng cửa lại, suy ngẫm về giận, cho phép giận hiện hữu. Bạn vẫn còn không bị rối loạn, và không đè nén nó.
Dễ đè nén; dễ diễn đạt. Chúng ta làm cả hai. Chúng ta diễn đạt nếu tình huống cho phép, và nếu nó là thuận tiện và không nguy hiểm cho bạn. Nếu bạn có thể làm hại cho người kia và người kia không thể làm hại bạn, bạn sẽ diễn đạt giận. Nếu nó là nguy hiểm, nếu người kia có thể làm hại bạn nhiều hơn, nếu ông chủ của bạn hay bất kì người nào bạn giận mà mạnh hơn, bạn sẽ đè nén nó.
Diễn đạt và đè nén là dễ dàng, chứng kiến là khó. Chứng kiến không là cả hai; nó không đè nén, nó không diễn đạt. Nó không diễn đạt bởi vì bạn không diễn đạt nó lên đối thể của giận. Nó cũng không bị kìm nén. Bạn cho phép nó được diễn đạt - được diễn đạt trong chân không. Bạn đang suy ngẫm về nó.
Đừng trước gương và diễn đạt giận của bạn - và là nhân chứng cho nó. Bạn một mình, cho nên bạn có thể suy ngẫm về nó. Làm bất kì cái gì bạn muốn làm, nhưng trong chân không. Nếu bạn muốn đánh ai đó, đánh bầu trời trống rỗng. Nếu bạn muốn giận, giận đi; nếu bạn muốn hét, hét đi. Nhưng làm nó một mình thôi, và nhớ bản thân bạn như điểm đang thấy mọi điều này, vở kịch này. Thế thì nó trở thành vở kịch tâm lí, và bạn có thể cười nó và nó sẽ là việc tẩy rửa sâu cho bạn. Từ đó về sau bạn sẽ cảm thấy được nhẹ bớt nó - và không chỉ được làm nhẹ về nó, bạn sẽ thu được cái gì đó qua nó. Bạn sẽ chín chắn lên; trưởng thành sẽ tới với bạn. Và bây giờ bạn sẽ biết rằng ngay cả khi bạn đã trong giận đã có một trung tâm bên trong bạn mà không bị rối loạn. Bây giờ thử khám phá trung tâm này ngày một nhiều hơn, và dễ dàng khám phá nó trong ham muốn.
Đó là lí do tại sao Mật Tông không chống lại ham muốn. Nó nói hiện hữu trong ham muốn, nhưng nhớ tới trung tâm mà không bị rối loạn. Cho nên Mật Tông nói rằng ngay cả dục cũng có thể được dùng. Đi vào trong dục, nhưng vẫn còn không bị rối loạn. Là nhân chứng. Liên tục là người quan sát sâu. Bất kì cái gì đang xảy ra, đều đang xảy ra ở ngoại vi; bạn chỉ là người xem, khán giả.
Kĩ thuật này có thể rất hữu dụng, và nhiều ích lợi có thể xảy ra cho bạn qua nó. Nhưng nó sẽ là khó vì khi bạn trở nên bị rối loạn, bạn quên mọi thứ. Bạn có thể quên rằng bạn phải suy ngẫm. Thế thì thử nó theo cách này: không đợi tới khoảnh khắc mà giận xảy ra cho bạn. Không đợi tới khoảnh khắc đó! Chỉ đóng phòng lại, và nghĩ về kinh nghiệm quá khứ nào đó về giận khi bạn đã phát điên. Nhớ nó, và tái diễn nó. Điều đó sẽ là dễ dàng cho bạn. Tái diễn nó lần nữa, làm nó lần nữa, sống lại nó. Không chỉ nhớ nó, sống lại nó. Nhớ rằng ai đó đã xúc phạm bạn và điều đã được nói ra và cách bạn đã phản ứng lại người đó. Làm lại, chơi lại nó.
Bạn có thể không biết rằng tâm trí chỉ là thiết bị ghi lại. Và bây giờ các nhà khoa học nói, bây giờ đó là sự kiện khoa học, rằng nếu trung tâm bộ nhớ của bạn được điện cực chạm vào, chúng bắt đầu cho chạy lại. Chẳng hạn, bạn đã có thời giận: sự vụ này được ghi lại, theo cùng trình tự như nó đã xảy ra, dường như một máy ghi có trong não bạn. Nếu não được chạm bởi một điện cực, nó sẽ bắt đầu chơi lại. Bạn sẽ có cùng cảm giác lần nữa. Mắt bạn sẽ đỏ lên, người bạn sẽ bắt đầu run lên và sẽ trở thành hừng hực, toàn thể sự việc sẽ được tái hiện lại. Khoảnh khắc điện cực được tháo ra, nó dừng lại. Nếu bạn lại cho nó năng lượng, nó bắt đầu từ chính chỗ bắt đầu lần nữa.
Bây giờ họ nói rằng tâm trí là cái máy ghi, và bạn có thể cho tái hiện lại bất kì cái gì. Nhưng đừng chỉ nhớ: sống lại. Bắt đầu cảm thấy kinh nghiệm đó lần nữa, và tâm trí sẽ có được ý tưởng này. Sự vụ này sẽ tới với bạn; bạn sẽ sống lại nó. Trong việc sống lại nó, vẫn còn không bị rối loạn. Bắt đầu từ quá khứ. Điều này là dễ vì bây giờ nó là việc chơi, tình huống thực tại không có đó. Và nếu bạn trở nên có năng lực làm điều này, thế thì bạn sẽ có khả năng làm nó khi tình huống cho giận là thực sự có đó, khi tình huống thực có đó. Và điều này có thể được làm với mọi ham muốn, và nó là để được làm với mọi ham muốn.
Việc tái hiện này cho cái gì đó từ quá khứ sẽ làm nhiều điều. Mọi người đều có những vết sẹo trong tâm trí mình; những vết thương không lành có đó. Nếu bạn tái hiện lại chúng, bạn sẽ được nhẹ gánh. Nếu bạn có thể đi về quá khứ của bạn và làm cái gì đó mà vẫn còn không đầy đủ, bạn sẽ được nhẹ gánh khỏi quá khứ của bạn. Tâm trí bạn sẽ trở nên tươi tắn hơn; bụi sẽ bị phủi đi. Nhớ trong quá khứ của bạn cái gì đó mà bạn cảm thấy vẫn còn bị treo. Bạn đã muốn giết ai đó, bạn đã muốn yêu ai đó, bạn đã muốn cái này và cái nọ, và cái đó vẫn còn không hoàn thành.
Điều không hoàn thành đó liên lục lởn vởn trên tâm trí như mây. Nó ảnh hưởng tới mọi thứ mà bạn đang là và điều bạn đang làm. Mây đó phải bị phân tán đi. Đi lui lại vết thời gian và đem lại các ham muốn vẫn còn không đầy đủ, và sống lại những vết thương vẫn còn xanh. Chúng sẽ được chữa lành. Bạn sẽ trở nên toàn thể hơn, và qua điều này bạn sẽ có mẹo về cách vẫn còn không bị rối loạn trong tình huống bị rối loạn.
"Trong tâm trạng ham muốn cực đoan, không bị rối loạn." Gurdjieff đã rất hay dùng kĩ thuật này. Ông ấy đã tạo ra tình huống, nhưng để tạo ra tình huống, cần có một trường. Bạn không thể làm điều đó một mình. Gurdjieff có một trường nhỏ ở Fontainebleau, và ông ấy là đốc công. Ông ấy biết cách tạo ra tình huống. Ông ấy sẽ đi vào phòng, và nhóm sẽ ngồi đó. Bạn sẽ đi vào phòng nơi một nhóm đang ngồi, và cái gì đó sẽ được làm để cho bạn nổi giận. Và nó sẽ được làm một cách tự nhiên tới mức bạn không bao giờ có thể tưởng tượng được rằng tình huống nào đó đã được tạo ra cho bạn. Nhưng đó là phương cách. Ai đó sẽ xúc phạm bạn bằng việc nói cái gì đó, và bạn sẽ bị bối rối. Thế rồi mọi người sẽ giúp cho rối loạn này và bạn sẽ trở nên điên. Và khi bạn ở đúng điểm nơi bạn có thể bùng nổ, Gurdjieff sẽ nói to, "Nhớ! Vẫn còn không bị rối loạn!"
Tình huống có thể được tạo ra, nhưng chỉ trong một trường nơi nhiều người đang làm việc trên bản thân họ. Và khi Gurdjieff nói to lên, "Nhớ! Vẫn còn không bị rối loạn," bây giờ bạn sẽ biết rằng điều này đã là tình huống được tạo ra. Rối loạn không thể biến mất một cách bất thần thế, một cách tức khắc thế, vì nó có rễ vật lí. Các tuyến của bạn đã tống chất độc vào trong máu; thân thể bạn đã trở nên bị ảnh hưởng.
Giận không thể biến mất một cách tức khắc thế. Ngay cả bây giờ bạn đã đi tới biết rằng bạn đã bị lừa, rằng không ai xúc phạm bạn và không ai ngụ ý bất kì cái gì bởi điều đó, vẫn khó làm bất kì cái gì. Giận có đó, thân thể bạn đầy với nó - nhưng đột nhiên sốt của bạn hạ nhiệt. Chỉ trên thân thể, ở ngoại vi, giận mới còn lại. Tại trung tâm bạn đột nhiên nguôi đi, và bạn biết rằng một điểm tồn tại bên trong bạn mà không bị rối loạn. Bạn bắt đầu cười. Mắt bạn đỏ vì giận; mặt bạn bạo hành, như con vật, nhưng bạn bắt đầu cười. Bạn biết hai điều bây giờ - một điểm không bị rối loạn và ngoại vi bị rối loạn.
Các bạn có thể giúp. Gia đình bạn có thể trở thành một trường; các bạn có thể giúp nhau. Bạn bè có thể trở thành một trường và họ có thể giúp lẫn nhau. Bạn có thể quyết định với gia đình bạn... toàn thể gia đình có thể quyết định rằng bây giờ tình huống phải được tạo ra cho người bố hay cho người mẹ, và thế rồi toàn thể gia đình làm việc để tạo ra tình huống. Khi người bố hay người mẹ hoàn toàn phát điên, thế thì mọi người bắt đầu cười và nói, "vẫn còn hoàn toàn không bị rối loạn." Các bạn có thể giúp lẫn nhau, và kinh nghiệm này đơn giản là kì diệu. Một khi bạn biết tới trung tâm bình lặng bên trong bạn trong tình huống nóng bỏng, bạn không thể quên được nó, và thế thì trong bất kì tình huống nóng bỏng nào bạn vẫn có thể nhớ nó, giành lại nó, thu lại nó.
Ở phương Tây bây giờ một kĩ thuật, kĩ thuật trị bệnh, được dùng; nó được gọi là psychodrama - tâm kịch. Nó giúp đỡ, và nó cũng dựa trên các kĩ thuật như thế này. Trong tâm kịch bạn chỉ diễn, bạn chỉ chơi trò chơi. Lúc bắt đầu nó là trò chơi, nhưng sớm hay muộn bạn trở nên bị ám ảnh. Và khi bạn trở nên bị ám ảnh tâm trí bạn bắt đầu vận hành, vì tâm trí bạn và thân thể bạn vận hành tự động. Chúng vận hành một cách tự động!
Cho nên nếu bạn thấy một diễn viên đang diễn trong tâm kịch, người mà, trong tình huống nguy hiểm, thực sự trở nên giận, bạn có thể tưởng rằng người đó đơn giản diễn kịch, nhưng nó không phải vậy. Người đó có thể đã thực sự trở nên giận; nó có thể không phải là diễn chút nào bây giờ. Người đó bị ám ảnh bởi ham muốn, bởi rối loạn, bởi tình cảm, bởi tâm trạng, và nếu người đó thực sự bị ám ảnh, chỉ thế thì việc diễn của người đó mới có vẻ là thực.
Thân thể bạn không thể biết được liệu bạn đang chơi hay liệu bạn đang làm điều đó thật. Bạn có thể đã quan sát bản thân bạn vào những lúc nào đó trong đời bạn rằng bạn chỉ chơi trò giận, và bạn không biết khi nào giận trở thành thực, hay bạn đã chỉ chơi và bạn đã không cảm thấy tính dục. Bạn đã chơi với vợ bạn hay với bạn gái của bạn, hay với chồng bạn, và thế rồi đột nhiên nó trở thành thật. Thân thể nắm lấy nó, và thân thể có thể bị lừa. Thân thể không thể biết được liệu đó là thực hay không thực, đặc biệt với dục. Nếu bạn tưởng tượng điều đó thân thể bạn nghĩ nó là thực.
Dục là một trong những trung tâm tưởng tượng nhất trong thân thể, cho nên chỉ bằng việc tưởng tượng, bạn có thể có cực thích dục. Bạn có thể lừa thân thể. Trong mơ, bạn có thể có tiết ra về dục; ngay cả trong mơ, thân thể bị lừa. Bạn không làm tình với bất kì người nào; chỉ trong mơ, trong hình dung, trong tưởng tượng, bạn đang làm tình. Nhưng thân thể có thể tiết ra năng lượng dục, và thậm chí cả cực thích sâu có thể được cảm thấy. Cái gì đang xảy ra? Làm sao thân thể bị lừa? Thân thể không thể biết được cái gì là thực và cái gì là không thực. Một khi bạn bắt đầu làm cái gì đó, thân thể nghĩ nó là thực và nó bắt đầu hàng động theo cách thực.
Tâm kịch là kĩ thuật dựa trên những phương pháp như vậy. Bạn không giận, bạn đơn giản diễn kịch giận - và thế rồi bạn đi vào trong nó. Nhưng tâm kịch là hay vì bạn biết rằng bạn đơn giản diễn, và thế thì trên ngoại vi giận trở thành thật, và ngay sau nó bạn được ẩn kín và nhìn vào nó. Bây giờ bạn biết rằng bạn không bị rối loạn, nhưng giận có đó, rối loạn có đó. Rối loạn có đó, và vậy mà rối loại không có đó.
Việc cảm này về hai lực đang làm việc đồng thời cho bạn sự siêu việt, và thế thì trong giận thực nữa bạn có thể cảm thấy nó. Một khi bạn biết cách cảm nó, bạn có thể cảm nó trong tình huống thực nữa. Dùng kĩ thuật này đi; điều này sẽ thay đổi toàn bộ cuộc sống của bạn. Một khi bạn biết cách vẫn còn không bị rối loạn, thế giới không là khổ với bạn. Thế thì không cái gì có thể tạo ra bất kì lẫn lộn nào trong bạn, thực sự, không cái gì có thể làm tổn thương bạn. Bây giờ không có đau khổ cho bạn, và một khi bạn biết nó bạn có thể làm điều khác.
Gurdjieff thường làm điều đó. Ông ấy có khả năng đổi mặt mình bất kì khoảnh khắc nào. Ông ấy sẽ cười, ông ấy sẽ mỉm cười, ông ấy sẽ có vẻ sung sướng với bạn, rồi đột nhiên ông ấy sẽ trở nên giận dữ mà không có bất kì nguyên nhân nào. Và chuyện kể về ông ấy là ông ấy đã trở nên thiện nghệ với nghệ thuật này tới mức nếu hai người ngồi gần ông ấy, mỗi người một bên, ông ấy có thể giận bằng nửa mặt này và ông ấy có thể mỉm cười bằng nửa mặt kia. Thế thì người này sẽ báo cáo, "Gurdjieff là người đẹp làm sao!," và người kia sẽ nói, "Người xấu làm sao! " Ông ấy sẽ nhìn người này từ phía mìm cười, và ông ấy sẽ nhìn người kia một cách giận dữ.
Một khi bạn có thể tách rời trung tâm của bạn khỏi ngoại vi, bạn có thể làm được điều đó. Một khi trung tâm được tách rời hoàn toàn, nếu bạn có thể vẫn còn không bị rối loạn trong giận, bạn có thể chơi với các ham muốn, với giận, với rối loạn.
Kĩ thuật này là để tạo ra việc cảm thấy hai cực đoan bên trong bạn. Chúng có đó, hai đối lập cực có đó. Một khi bạn trở nên nhận biết về tính cực này, lần đầu tiên bạn trở thành người chủ của bản thân bạn. Bằng không người khác là người chủ của bạn; bạn chỉ là nô lệ. Vợ bạn biết, con trai bạn biết, bố bạn biết, bạn của bạn biết, rằng bạn có thể bị đẩy và bị kéo. Bạn có thể bị rối loạn, bạn có thể được làm cho hạnh phúc và bất hạnh. Nếu người nào đó khác có thể làm cho bạn hạnh phúc và bất hạnh, bạn không là người chủ, bạn chỉ là nô lệ. Người kia có nắm giữ. Chỉ bằng một cử chỉ người đó có thể làm bạn bất hạnh; chỉ bằng nụ cười nhỏ có thể làm cho bạn hạnh phúc.
Cho nên bạn chỉ phó mặc cho ai đó khác; người kia có thể làm bất kì cái gì với bạn. Và nếu đây là tình huống, thế thì mọi phản ứng của bạn đơn giản là phản ứng, không là hành động. Bạn đơn giản phản ứng. Nếu ai đó xúc phạm bạn và bạn trở nên giận, cơn giận của bạn không phải là hành động, nó là phản ứng. Nếu ai đó khen bạn và bạn bắt đầu mỉm cười và cảm thấy dễ chịu, tốt, đây là phản ứng, không phải hành động.
Phật đi qua một làng, và một số người tụ tập ở đó. Họ chống ông ấy, và họ xúc phạm ông ấy. Phật lắng nghe, và thế rồi ông ấy nói, "Ta phải sang làng kia đúng giờ, cho nên ta có thể đi bây giờ chứ? Nếu các ông đã nói bất kì cái gì các ông đã tới để nói, nếu nó được kết thúc, thế thì ta có thể đi. Hay, nếu các ông phải nó cái gì đó thêm nữa với ta, khi quay về ta sẽ đợi ở đây. Các ông có thể tới và nói cho ta."
Những người đó ngạc nhiên. Họ không thể hiểu nổi. Họ đã xúc phạm ông ấy, dùng những lời thậm tệ, lăng mạ ông ấy, cho nên họ nói, "Nhưng chúng tôi không nói cái gì đó cho ông, chúng tôi lăng mạ và xúc phạm ông đấy.”
Phật nói, "Các ông có thể làm điều đó, nhưng nếu các ông muốn có bất kì phản ứng gì từ ta thì các ông đã tới trễ rồi. Mười năm trước, nếu các ông mà tới với những lời như vậy, ta chắc đã phản ứng. Nhưng bây giờ ta đã học được cách hành động, ta là người chủ của bản thân ta bây giờ; các ông không thể buộc ta làm bất kì cái gì. Cho nên các ông sẽ phải quay về. Các ông không thể làm rối ta được; không cái gì có thể quấy rối được ta bây giờ vì ta đã biết trung tâm riêng của ta."
Tri thức này về trung tâm hay việc bắt vào trung tâm làm cho bạn thành người chủ. Bằng không bạn là nô lệ, và nô lệ của nhiều người thế - không chỉ của một chủ, mà của nhiều chủ. Mọi thứ đều là chủ, và bạn là nô lệ cho toàn thể vũ trụ. Hiển nhiên, bạn sẽ trong rắc rối. Với nhiều chủ thế đang kéo bạn theo nhiều hướng và chiều thế, bạn không bao giờ được gắn lại; bạn không trong sự thống nhất, và bị kéo theo nhiều chiều thế, bạn ở trong phiền não. Chỉ người thầy của bản thân người ta mới có thể siêu việt trên phiền não.
Kĩ thuật thứ hai:
“Cái gọi là vũ trụ này xuất hiện như trò xiếc, chiếu phim. Là hạnh phúc nhìn nó như vậy.”
Toàn thế giới này là giống như vở kịch, cho nên đừng quá nghiêm chỉnh về nó. Tính nghiêm chỉnh sẽ buộc bạn vào rắc rối, bạn sẽ lâm vào rắc rối. Đừng nghiêm chỉnh về nó. Không cái gì là nghiêm chỉnh; toàn thể thế giới này chỉ là vở kịch.
Nếu bạn có thể nhìn toàn thế giới như vở kịch bạn sẽ thu lại tâm thức nguyên bản của bạn. Bụi tụ lại vì bạn nghiêm chỉnh thế. Tính nghiêm chỉnh đó tạo ra vấn đề, và chúng ta nghiêm chỉnh tới mức ngay cả trong khi xem kịch chúng ta cũng thu thập bụi. Vào rạp chiếu phim và nhìn các khán giả mà xem. Đừng nhìn lên màn ảnh, quên phim đi; đừng nhìn lên màn ảnh; chỉ nhìn vào các khán giả trong rạp. Ai đó sẽ khóc và nước mắt lăn dài. Ai đó sẽ cười, ai đó sẽ trở nên bị kích động dục. Cứ nhìn vào mọi người. Họ đang làm gì? Cái gì xảy ra cho họ? Và không có gì trên màn ảnh, chỉ các ảnh - ảnh của ánh sáng và bóng tối. Màn ảnh trống vắng.
Nhưng làm sao họ bị kích động? Họ khóc, than, cười. Ảnh không chỉ là ảnh; phim không chỉ là phim. Họ đã quên mất rằng đó chỉ là câu chuyện. Họ đã nhận nó một cách nghiêm chỉnh. Nó đã "trở thành sống động "! Nó là "thực"! Và điều này đang xảy ra ở mọi nơi, không chỉ trong rạp chiếu phim. Nhìn vào cuộc sống tất cả bao quanh bạn mà xem. Nó là gì?
Nhiều người đã sống trên trái đất này. Nơi bạn đang ngồi, ít nhất mười xác chết được chôn ở chỗ đó, và họ nữa đã nghiêm chỉnh như bạn. Bây giờ họ không còn nữa. Cuộc đời họ đã đi đâu? Vấn đề của họ đã đi đâu? Họ đã tranh đấu - tranh đấu vì một li đất, và đất có đó và họ không còn nữa.
Và tôi không nói rằng vấn đề của họ không phải là vấn đề. Chúng có là vấn đề - như vấn đề của bạn là vấn đề. Chúng là "nghiêm chỉnh" - vấn đề của sống và chết. Nhưng vấn đề của họ ở đâu? Và nếu toàn thể nhân loại phải biến mất một ngày nào đó, trái đất sẽ có đó, cây sẽ vẫn mọc, sông sẽ vẫn chảy và mặt trời sẽ vẫn mọc, và trái đất sẽ không cảm thấy bất kì thiếu vắng nào hay tự hỏi nhân loại ở đâu.
Nhìn vào sự mở rộng này: nhìn ngược lại, nhìn lên trước, nhìn vào mọi chiều về bạn đang là gì, cuộc sống của bạn là gì. Nó có vẻ giống như giấc mơ dài, và mọi thứ bạn đã coi là nghiêm chỉnh thế ở khoảnh khắc này trở thành vô dụng ở khoảnh khắc tiếp. Bạn thậm chí không thể nhớ được nó.
Nhớ lại tình yêu đầu tiên của bạn, nó nghiêm chỉnh làm sao. Cuộc sống phụ thuộc vào nó. Bây giờ bạn không nhớ nó chút nào, nó bị quên đi. Và bất kì cái gì bạn đang nghĩ rằng cuộc sống của bạn phụ thuộc vào hôm nay sẽ bị quên đi. Cuộc sống là một luồng, không cái gì còn lại. Nó giống như cuốn phim đang chiếu, mọi thứ thay đổi thành mọi thứ khác. Nhưng trong khoảnh khắc bạn cảm thấy nó rất nghiêm chỉnh, và bạn bị bối rối. Kĩ thuật này nói, "Cái gọi là vũ trụ này xuất hiện như trò xiếc, chiếu phim. Là hạnh phúc nhìn nó như vậy."
Ở Ấn Độ, chúng ta đã gọi thế giới này không phải là sáng tạo của Thượng đế, mà là sự vui chơi, trò chơi, leela. Khái niệm về leela là hay, vì sáng tạo dường như nghiêm chỉnh. Thượng đế của người Ki tô giáo, người Do Thái rất nghiêm khắc. Ngay cả với một sự không vâng lời, Adam đã bị tống ra khỏi vườn Eden - và không chỉ anh ta bị tống ra, vì anh ta, toàn thể nhân loại bị tống ra. Anh ta là cha của chúng ta, và chúng ta khổ vì anh ta. Thượng đế dường như là nghiêm khắc thế. Anh ta đáng ra không nên không vâng lời. Và nếu anh ta không vâng lời, anh ta sẽ nhận trả thù, và việc trả thù này đã là lâu thế.
Tội này chẳng có vẻ gì là nghiêm trọng. Thực sự, Adam đã phạm nó vì cái ngu xuẩn riêng của Thượng đế. Thượng đế cha nói với Adam, "Đừng lại gần cái cây này, Cây Tri thức, và đừng ăn quả của nó." Cấm đoán này trở thành lời mời, và đây là tâm lí. Trong khu vườn lớn thế, chỉ mỗi Cây Tri thức trở nên hấp dẫn. Nó bị cấm. Bất kì nhà tâm lí học nào cũng có thể nói, Thượng đế phạm sai lầm. Nếu quả của cây đó không được ăn, vậy tốt hơn cả là không nói về nó chút nào. Không có khả năng nào cho Adam đi tới cây đó, và toàn thể nhân loại chắc đã ở trong vườn. Nhưng lời nói này, mệnh lệnh này, "Đừng ăn," tạo ra rắc rối; cái "đừng" này tạo ra toàn thể rắc rối.
Vì Adam đã không vâng lời anh ta đã bị tống ra khỏi cõi trời, và việc trả thù dường như lâu thế. Và người Ki tô giáo nói Jesus đã bị đóng định chỉ để chuộc lỗi cho chúng ta - chuộc lỗi cho chúng ta từ cái tội đó mà Adam đã phạm phải. Cho nên toàn thể khái niệm Ki tô giáo về lịch sử treo lên hai người - Adam và Jesus. Adam phạm tội, và Jesus chịu khổ để chuộc lại cho chúng ta khỏi nó và cho phép bản thân ông ấy bị đóng đinh. Ông ấy chịu khổ để cho tội của Adam có thể được tha thứ. Nhưng dường như là Thượng đế vẫn chưa tha thứ. Jesus bị đóng đinh, nhưng nhân loại tiếp tục khổ theo cùng cách.
Chính khái niệm về Thượng đế như người cha là xấu, nghiêm chỉnh. Khái niệm Ấn Độ không phải là về đấng sáng tạo. Thượng đế chỉ là một người chơi; ngài không nghiêm chỉnh. Đây chỉ là trò chơi. Qui tắc có đó, nhưng qui tắc của trò chơi. Bạn không cần nghiêm chỉnh về chúng. Không cái gì là tội - chỉ sai lầm, và bạn khổ vì sai lầm, không vì Thượng đế trừng phạt bạn. Bạn khổ vì qui tắc mà bạn không tuân theo. Thượng đế không trừng phạt bạn. Toàn thể khái niệm về leela cho cuộc sống mầu sắc kịch; nó trở thành vở kịch dài. Và kĩ thuật này dựa trên quan niệm này: "Cái gọi là vũ trụ này xuất hiện như trò xiếc, chiếu phim. Là hạnh phúc nhìn nó như vậy."
Nếu bạn bất hạnh, bạn đã coi nó quá nghiêm chỉnh. Và đừng cố tìm bất kì cách nào để làm sao được hạnh phúc. Chỉ thay đổi thái độ của bạn thôi. Bạn không thể hạnh phúc với tâm trí nghiêm chỉnh được. Với tâm trí lễ hội, bạn có thể hạnh phúc. Coi toàn thể cuộc sống này là huyền thoại, là câu chuyện đi. Nó là một, nhưng một khi bạn coi nó theo cách này bạn sẽ không bị bất hạnh. Bất hạnh tới từ nghiêm chỉnh quá nhiều. Thử trong bẩy ngày; trong bẩy ngày nhớ duy nhất một điều - rằng toàn thế giới chỉ là vở kịch - và bạn sẽ không là cùng người cũ nữa. Chỉ trong bẩy ngày thôi! Bạn sẽ không mất gì mấy vì bạn chẳng có gì để mất.
Bạn có thể thử nó. Trong bẩy ngày coi mọi thứ là vở kịch, chỉ như buổi diễn. Bẩy ngày này sẽ cho bạn nhiều thoáng nhìn về phật tính của bạn, về sự thuần khiết bên trong của bạn. Và một khi bạn có thoáng nhìn bạn không thể còn là người cũ được. Bạn sẽ hạnh phúc, và bạn không thể quan niệm được về kiểu hạnh phúc nào có thể xảy ra cho bạn vì bạn đã không biết hạnh phúc nào. Bạn đã chỉ biết các mức độ của bất hạnh: đôi khi bạn đã bất hạnh nhiều hơn, đôi khi bất hạnh ít hơn, và khi bạn bất hạnh ít hơn bạn gọi nó là hạnh phúc. Bạn không biết hạnh phúc là gì vì bạn không thể biết. Khi bạn có quan niệm về thế giới trong đó bạn đang coi nó rất nghiêm chỉnh, bạn không thể biết được hạnh phúc là gì. Hạnh phúc xảy ra chỉ khi bạn được bắt vào trong thái độ này, rằng thế giới chỉ là chơi đùa.
Cho nên thử điều này đi, và làm mọi thứ theo cách rất lễ hội, mở hội, làm việc “diễn" - không phải là thứ thật. Nếu bạn là chồng, chơi đùa đi, là người chồng chơi đùa; nếu bạn là vợ, là vợ chơi đùa. Làm nó chỉ là trò chơi. Và có qui tắc, tất nhiên; bất kì trò chơi nào được chơi đều cần qui tắc. Hôn nhân là qui tắc và li dị là qui tắc, nhưng đừng nghiêm chỉnh về chúng. Chúng là qui tắc, và qui tắc này sinh ra qui tắc khác. Li dị là xấu; vì hôn nhân là xấu: qui tắc này sinh ra qui tắc khác! Nhưng đừng nhận chúng một cách nghiêm chỉnh, và thế rồi xem cách phẩm chất cuộc sống của bạn thay đổi ngay lập tức.
Về nhà tối nay, và cư xử với vợ hay chồng bạn hay con bạn dường như bạn đang làm một phần trong vở kịch, và xem cái đẹp của nó. Nếu bạn đang chơi một phần, bạn sẽ cố là hiệu quả, nhưng bạn sẽ không bị rối loạn. Không có nhu cầu. Bạn sẽ làm một phần và đi ngủ. Nhưng nhớ, nó là một phần, và trong bẩy ngày liên tục tuân theo thái độ này. Thế thì hạnh phúc có thể xảy ra cho bạn, và một khi bạn biết hạnh phúc là gì bạn không cần đi vào bất hạnh, vì nó là chọn lựa của bạn.
Bạn bất hạnh vì bạn đã chọn thái độ sai hướng tới cuộc sống. Bạn có thể hạnh phúc nếu bạn chọn thái độ đúng. Phật chú ý nhiều thế tới "thái độ đúng." Ông ấy làm nó thành cơ sở, nền tảng - "thái độ đúng." Thái độ đúng là gì? Tiêu chí là gì? Với tôi đây là tiêu chí: thái độ làm cho bạn hạnh phúc là thái độ đúng, và không có tiêu chí khách thể. Thái độ làm cho bạn bất hạnh và khổ là thái độ sai. Tiêu chí là tính chủ thể; hạnh phúc của bạn là tiêu chí.
Kĩ thuật thứ ba:
“Ôi người yêu, dồn chú ý không vào vui thú không vào đau đớn, mà ở giữa những điều này.”
Mọi thứ đều có tính cực, và tâm trí chuyển từ cực này sang cực khác, không bao giờ ở giữa. Bạn có biết bất kì khoảnh khắc nào khi bạn không hạnh phúc không bất hạnh không? Bạn có biết bất kì khoảnh khắc nào khi bạn không mạnh khoẻ không ốm bệnh không? Bạn có biết bất kì khoảnh khắc nào khi bạn không thế này không thế nọ không, khi bạn chỉ ở giữa, chỉ ở chính giữa, đúng chỗ giữa? Tâm trí chuyển từ cực này sang cực khác ngay lập tức. Nếu bạn hạnh phúc, sớm hay muộn bạn sẽ chuyển sang bất hạnh, và bạn sẽ chuyển ngay lập tức: hạnh phúc sẽ biến mất và bạn sẽ bất hạnh.
Nếu bạn cảm thấy tốt đẹp, sớm hay muộn bạn sẽ cảm thấy tồi tệ, và không có điểm tại đó bạn là ở giữa. Bạn chuyển ngay lập tức từ cái này sang cái kia. Giống như con lắc của đồng hồ cổ, bạn chuyển từ trái sang phải, từ phải sang trái, và con lắc liên tục chuyển động. Có luật bí mật: khi con lắc đi sang trái, nó dường như là đi sang trái, nhưng nó đang thu đà để đi sang phải. Khi nó đi sang trái, nó thu lấy năng lượng, đà, để đi sang phải; khi nó đi sang phải, nó thu lấy đà để đi sang trái. Cho nên điều xuất hiện không phải là cái toàn thể. Khi bạn trở nên hạnh phúc, bạn đang thu lấy đà để là bất hạnh. Cho nên bất kì khi nào tôi thấy bạn cười, khoảnh khắc không còn xa khi bạn sẽ khóc.
Trong các làng Ấn Độ, người mẹ biết điều này, cho nên khi đứa con bắt đầu cười quá nhiều họ nói, "Dừng nó lại; bằng không nó sẽ khóc." Điều đó nhất định là như vậy. Nếu đứa con hạnh phúc thế, bước tiếp có thể không là gì ngoài bất hạnh. Vậy, họ dừng nó lại. Bằng không nó sẽ bất hạnh. Nhưng cùng điều đó áp dụng cho điều đảo ngược, và điều đó không được biết tới. Khi đứa trẻ khóc và bạn cố dừng nó lại, bạn không chỉ dừng việc khóc của nó; bạn đang dừng bước tiếp của nó. Nó không thể hạnh phúc bây giờ. Khi đứa trẻ khóc, cho phép nó khóc đi. Giúp nó khóc nhiều để cho khi việc khóc được kết thúc nó thu lấy đà. Bây giờ nó có thể chuyển sang phải, nó có thể hạnh phúc.
Bây giờ các nhà phân tâm nói rằng khi đứa trẻ khóc và la, không dừng nó lại, không cố thuyết phục nó, không làm sao lãng nó. Không cố hội tụ tâm trí nó đi đâu đó khác; không hối lộ nó dừng lại. Không làm bất kì cái gì. Chỉ vẫn còn im lặng gần nó, và cho phép nó khóc và kêu và la để cho nó có thể dễ dàng chuyển sang hạnh phúc. Bằng không, nó sẽ không có khả năng khóc cũng không có khả năng hạnh phúc. Đó là cách tất cả chúng ta đã trở thành. Chúng ta không thể làm được bất kì cái gì. Nụ cười nửa vời, nước mắt cũng nửa vời; mọi thứ đều lẫn lộn.
Nhưng đây là luật tự nhiên của tâm trí. Nó chuyển từ cực này sang cực khác. Kĩ thuật này để thay đổi luật tự nhiên này: "Ôi người yêu, dồn chú ý không vào vui thú không vào đau đớn, mà ở giữa những điều này." Bất kì cực nào đều có thể được chọn, và cố ở chính giữa. Bạn có thể làm gì để ở giữa? Làm sao bạn sẽ ở giữa? Một điều: khi đau có đó, bạn có thể làm gì? Khi đau có đó, bạn muốn thoát khỏi nó. Bạn không muốn nó; bạn cố đi xa khỏi nó. Nỗ lực của bạn là để đi sang cái đối lập - là hạnh phúc, là vui vẻ.
Khi có hạnh phúc, bạn làm gì? Nỗ lực của bạn là bám lấy nó để cho cực kia có thể không đi vào - bám lấy nó! Khi hạnh phúc có đó bạn bám vào; khi đau có đó bạn trốn đi. Đây là thái độ tự nhiên. Nếu bạn muốn thay đổi luật tự nhiên này và siêu việt trên nó, khi đau có đó đừng cố trốn thoát. Vẫn còn ở cùng nó. Bạn sẽ làm rối toàn thể cơ chế tự nhiên. Bạn bị đau đầu: vẫn còn cùng nó. Nhắm mắt lại, suy ngẫm về đau đầu; vẫn còn cùng với nó. Không làm bất kì cái gì. Chỉ là nhân chứng; không cố trốn đi.
Khi hạnh phúc có đó và bạn cảm thấy đặc biệt phúc lạc trong bất kì khoảnh khắc đặc biệt nào, không bám lấy nó.
Nhắm mắt lại và vẫn còn là nhân chứng cho nó trong mọi điều. Níu bám hay trốn chạy là tự nhiên cho tâm trí bị bụi che. Nếu bạn vẫn còn là nhân chứng, sớm hay muộn bạn sẽ rơi vào giữa vì luật tự nhiên là chuyển tới cực, tới cực đối lập. Nếu bạn vẫn còn là nhân chứng, bạn ở giữa.
Phật đã gọi toàn thể triết lí của ông ấy là majjhim nikaya - trung đạo, vì kĩ thuật này. Ông ấy nói bao giờ cũng vẫn còn ở giữa; không thành vấn đề tính cực nào, bao giờ cũng còn ở giữa. Bằng việc chứng kiến người ta vẫn còn ở giữa. Khoảnh khắc bạn đánh mất việc chứng kiến bạn hoặc trở thành bị gắn bó hoặc bị đẩy ra. Nếu bạn bị đẩy ra bạn sẽ đi sang cực đoan kia; nếu bạn bị gắn bó bạn sẽ cố vẫn còn ở cực đoan này, nhưng bạn sẽ không bao giờ ở giữa. Chỉ là nhân chứng. Không bị gắn bó, không bị đẩy ra. Đau đầu có đó, chấp nhận nó. Nó có đó như sự kiện. Như cây có đó, như nhà có đó, như đêm có đó, đau đầu có đó. Chấp nhận nó và nhắm mắt lại. Không cố trốn khỏi nó.
Bạn hạnh phúc; chấp nhận sự kiện này. Không bám lấy nó, và không cố trở thành bất hạnh; không cố bất kì cái gì. Nếu bất hạnh tới, cho phép nó. Nếu hạnh phúc tới, cho phép nó. Chỉ vẫn còn là người quan sát trên núi, chỉ nhìn mọi thứ. Sáng tới, và thế rồi tối tới, và thế rồi mặt trời mọc, và thế rồi mặt trời lặn và có sao và bóng tối, và lại mặt trời mọc - và bạn chỉ là người quan sát trên núi. Bạn không thể làm bất kì cái gì. Bạn đơn giản nhìn. Buổi sáng đã tới; bạn lưu ý sự kiện này, và bạn biết rằng bây giờ buổi tối sẽ tới vì buổi tối đi theo buổi sáng. Và khi buổi tối tới bạn lưu ý sự kiện này, và bạn biết rằng bây giờ buổi sáng sẽ tới vì buổi sáng đi theo sau buổi tối.
Khi đau có đó, bạn chỉ là người quan sát. Bạn biết rằng đau đã tới, và sớm hay muộn nó sẽ đi, và đối lập cực sẽ tới. Và khi hạnh phúc đã tới, bạn biết rằng nó sẽ không bao giờ còn lại mãi. Bất hạnh sẽ chỉ ẩn kín đâu đó, nó sẽ tới. Bạn vẫn còn là người quan sát. Nếu bạn có thể quan sát mà không có hấp dẫn và không có đẩy ra, bạn sẽ rơi vào giữa, và một khi con lắc dừng lại ở giữa bạn có thể lần đầu tiên nhìn thế giới là gì.
Trong khi bạn chuyển động, bạn không thể biết thế giới là gì; chuyển động của bạn làm lẫn lộn mọi thứ. Một khi bạn không chuyển động, bạn có thể nhìn vào thế giới. Lần đầu tiên bạn biết thực tại là gì. Tâm trí bất động biết thực tại là gì; tâm trí chuyển động không thể biết thực tại là gì. Tâm trí bạn giống như chiếc máy ảnh: bạn liên tục di chuyển và chụp ảnh, nhưng bất kì cái gì tới đều chỉ là lộn xộn vì máy ảnh phải không chuyển động. Nếu máy ảnh chuyển động, ảnh sẽ chỉ là lộn xộn.
Ý thức của bạn đang chuyển động từ con lắc này sang con lắc khác, và bất kì cái gì bạn biết về thực tại đều chỉ là lộn xộn, ác mộng. Bạn không biết cái gì là cái gì; mọi thứ bị lộn xộn, bị thiếu. Nếu bạn vẫn còn ở giữa và con lắc đã dừng lại, nếu tâm thức của bạn được hội tụ vào bây giờ, được định tâm, thế thì bạn biết thực tại là gì. Chỉ tâm trí bất động mới có thể biết chân lí là gì. " Ôi người yêu, dồn chú ý không vào vui thú không vào đau đớn, mà ở giữa những điều này."
Kĩ thuật thứ tư:
“Vật thể và ham muốn tồn tại trong tôi như trong người khác. Cho nên chấp nhận, để chúng được biến đổi.”
Kĩ thuật này có thể rất giúp đỡ. Khi bạn giận, bạn bao giờ cũng biện minh cho giận của bạn, nhưng khi ai đó khác nổi giận bạn bao giờ cũng phê phán. Việc điên của bạn là tự nhiên, nhưng việc điên của người khác chỉ là “suy đồi." Bất kì cái gì bạn làm cũng đều tốt - hay ngay cả nếu nó không tốt, nó là “cần làm." Bạn bao giờ cũng tìm ra việc hợp lí hoá nào đó cho nó.
Cùng điều này được những người khác làm, nhưng thế thì cùng việc hợp lí hoá này không được nêu ra. Nếu bạn giận, bạn nói nó là cần để giúp người khác. Nếu bạn không giận, người khác chắc đã bị phá huỷ, người đó chắc đã mắc thói quen sai, cho nên điều tốt là cho người đó sự trừng phạt. Điều đó chỉ là vì “tốt” cho người đó. Nhưng khi ai đó nổi giận với bạn, cùng cách hợp lí hoá này không áp dụng được. Thế thì người đó là "điên," người đó là "ác."
Chúng ta có chuẩn kép - một chuẩn cho bản thân người ta và chuẩn khác cho mọi người khác. Tâm trí chuẩn kép này bao giờ cũng sẽ ở trong khổ sâu sắc. Tâm trí này không công bằng, và chừng nào tâm trí bạn chưa công bằng bạn không thể có thoáng nhìn về chân lí. Chỉ tâm trí công bằng mới có thể rời bỏ chuẩn kép này.
Jesus nói, "Không làm cho người khác điều ông không muốn làm cho ông." Điều này nghĩa là một chuẩn tương tự được cần. Kĩ thuật này dựa trên ý tưởng về một chuẩn riêng: "Vật thể và ham muốn tồn tại trong tôi như trong người khác...." Bạn không là ngoại lệ, mặc dầu mọi người nghĩ mình là ngoại lệ. Nếu bạn nghĩ bạn là ngoại lệ, biết rõ đây là cách mọi tâm trí bình thường nghĩ. Biết rằng người ta là bình thường là điều phi thường nhất trên thế giới này.
Ai đó hỏi Suzuki về thầy giáo của ông ấy: "Cái gì là ngoại lệ trong thầy giáo của ông, Suzuki?" Suzuki là một Thiền sư, cho nên ông ấy nói, "Điều duy nhất tôi sẽ không bao giờ quên là điều này, rằng tôi không bao giờ thấy một người nghĩ bản thân mình là bình thường thế. Thầy tôi chỉ là bình thường, và đó là điều phi thường nhất, vì mọi tâm trí bình thường đều nghĩ mình là ngoại lệ, phi thường."
Nhưng không người nào là phi thường, và nếu bạn biết điều này bạn trở thành phi thường. Mọi người đều giống như mọi người khác. Cùng ham muốn treo lơ lửng quanh bạn cũng treo lơ lửng quanh mọi người khác. Nhưng bạn gọi dục của bạn là yêu; yêu của người khác bạn gọi là dục. Bất kì cái gì bạn làm, bạn bảo vệ nó. Bạn nói nó là tốt. Đó là lí do tại sao bạn làm nó, và cùng điều đó được người khác làm là "không cùng điều." Và điều này xảy ra không chỉ cho con người; nó xảy ra cho các giống nòi, quốc gia. Đây là lí do tại sao toàn thế giới đã trở thành đống lộn xộn, vì điều này.
Nếu Ấn Độ liên tục làm mạnh quân đội của nó, đó là “để phòng thủ," và nếu Trung Quốc liên tục làm mạnh quân đội của nó đó là "để tấn công." Mọi chính phủ trên thế giới đều gọi tổ chức quân sự của nó là "phòng thủ." Thế thì ai tấn công? Nếu mọi người đều phòng thủ, ai là kẻ xâm lược? Nếu bạn đi vào trong lịch sử, bạn không thể tìm ra bất kì người nào là kẻ xâm lược. Tất nhiên, kẻ thua cuộc chứng tỏ là kẻ xâm lược. Kẻ thua cuộc bao giờ cũng chứng tỏ là kẻ xâm lược vì họ không thể viết ra lịch sử. Kẻ chiến thắng viết lịch sử.
Nếu Hitler mà có thể thắng, thế thì lịch sử chắc đã khác. Thế thì ông ta chắc đã là đấng cứu tinh của thế giới, không phải là kẻ xâm lược. Thế thì Churchill và Roosevelt và các đồng minh khác chắc đã là kẻ xâm lược, và chắc đã là điều tốt nếu họ bị tiêu diệt. Nhưng vì Hitler đã không thể thắng được, ông ta đã là kẻ xâm lược, và Churchill và Roosevelt và Stalinvà các nước đồng minh khác đã cứu nhân loại. Không chỉ với con người, mà với mọi thứ chúng ta làm - như các quốc gia, như các giống nòi - cùng logic này hoạt động. Chúng ta là cái gì đó khác và người khác là khác.
Không người nào là khác! Tâm trí tôn giáo biết rằng mọi người là như nhau, cho nên nếu bạn cho cách hợp lí hoá cho bản thân bạn, xin cho cùng cách hợp lí hoá đó cho người khác nữa. Nếu bạn phê phán người khác, thế thì áp dụng cùng cách phê phán đó cho bản thân bạn. Đừng tạo ra hai chuẩn. Một chuẩn sẽ biến đổi con người bạn toàn bộ vì với một chuẩn bạn trở thành công bằng và lần đầu tiên bạn có thể nhìn thẳng vào thực tại, như nó vậy. "Vật thể và ham muốn tồn tại trong tôi như trong người khác. Cho nên chấp nhận, để chúng được biến đổi." Chấp nhận chúng và chúng sẽ được biến đổi."
Chúng ta đang làm gì? Chúng ta chấp nhận rằng chúng tồn tại trong người khác. Bất kì cái gì là sai đều tồn tại trong người khác; bất kì cái gì là đúng đều tồn tại trong bạn. Thế thì làm sao bạn có thể được biến đổi? Bạn đã bị biến đổi rồi. Bạn nghĩ rằng bạn đã là tốt và mọi người khác là xấu; thế giới cần biến đổi, không phải bạn. Đó là lí do tại sao bao giờ cũng có những người lãnh đạo, các phong trào, các nhà tiên tri. Họ liên tục kêu từ mái nhà để thay đổi thế giới, để tạo ra cách mạng, và chúng ta đã từng làm các cuộc cách mạng và cuộc cách mạng và chẳng cái gì thay đổi.
Con người vẫn còn như cũ và trái đất vẫn còn trong cùng khổ. Chỉ các bộ mặt và nhãn thay đổi, nhưng khổ tiếp tục. Vấn đề không phải là làm sao thay đổi thế giới. Thế giới không sai; bạn sai. Câu hỏi là làm sao thay đổi bản thân bạn: "Làm sao thay đổi bản thân tôi?" là cuộc truy tìm tôn giáo. "Làm sao thay đổi mọi người khác?" là chính trị. Nhưng chính khách nghĩ ông ta là được; thực sự, ông ta là mô hình của cách toàn thế giới đáng phải vậy. Ông ta là mô hình, ông ta là lí tưởng, và đó là tuỳ ở ông ta để thay đổi cái toàn thể.
Bất kì cái gì người tôn giáo thấy trong mọi người khác, người đó cũng thấy trong bản thân mình. Nếu có bạo hành, người đó lập tức tự hỏi liệu bạo hành có tồn tại trong người đó hay không. Nếu có tham, nếu người đó thấy tham ở đâu đó, suy nghĩ đầu tiên của người đó là liệu cùng tham đó có trong người đó hay không. Và người đó càng tìm kiếm người đó càng thấy rằng người đó là nguồn của mọi việc ác. Thế thì vấn đề không phải là làm sao thay đổi thế giới; chính vấn đề là làm sao thay đổi bản thân người ta. Và thay đổi bắt đầu vào khoảnh khắc bạn chấp nhận một chuẩn. Thế thì bạn đã thay đổi.
Đừng kết án người khác. Tôi không ngụ ý kết án bản thân bạn - không! Chỉ đừng kết án người khác. Và nếu bạn không kết án người khác, bạn sẽ có từ bi sâu sắc với họ, vì cùng vấn đề có đó. Nếu ai đó phạm tội, tội trong con mắt của xã hội, bạn bắt đầu kết án người đó, không bao giờ nghĩ rằng bạn cũng có hạt mầm để phạm phải tội đó bên trong bạn. Nếu ai đó phạm tội giết người, bạn kết án người đó, nhưng bạn có phải không khi nào nghĩ đến giết ai đó, đến sát hại không? Chẳng phải hạt mầm tiềm năng bao giờ cũng có đó sao? Người đã phạm tội giết người đã không là kẻ giết người khoảnh khắc trước, nhưng hạt mầm đã có đó rồi. Và hạt mầm này là có cùng với bạn nữa. Một khoảnh khắc sau, ai biết? Bạn có thể là kẻ sát nhân. Cho nên đừng kết án người đó, thay vì thế, chấp nhận đi. Thế thì bạn sẽ cảm thấy từ bi sâu sắc với người đó vì bất kì cái gì người đó đã làm, bất kì người nào cũng có năng lực làm; bạn có năng lực làm nó.
Tâm trí không kết án sẽ có từ bi; tâm trí không kết án sẽ có chấp nhận sâu sắc. Người đó biết rằng đây là cách nhân loại hiện hữu và rằng "đây là cách mình hiện hữu." Thế thì toàn thế giới sẽ trở thành chỉ là sự phản xạ của cái ngã riêng của bạn. Nó sẽ trở thành tấm gương. Thế thì mọi bộ mặt trở thành gương cho bạn; bạn nhìn bản thân bạn trong mọi bộ mặt.
"Vật thể và ham muốn tồn tại trong tôi như trong người khác. Cho nên chấp nhận, để chúng được biến đổi." Chấp nhận trở thành biến đổi. Điều này là khó hiểu vì chúng ta bao giờ cũng bác bỏ, và thế nữa chúng ta không thể biến đổi bất kì cái gì. Bạn có tham, nhưng bạn bác bỏ nó. Không ai muốn nghĩ về bản thân mình là tham. Bạn có tính dục, nhưng bạn bác bỏ nó. Không ai muốn cảm thấy bản thân mình là có dục. Bạn giận, bạn có giận, nhưng bạn bác bỏ nó. Bạn tạo ra mẽ ngoài, và bạn cố biện minh nó. Bạn không bao giờ cảm thấy rằng bạn là giận hay rằng bạn là cơn giận.
Nhưng bác bỏ không bao giờ biến đổi bất kì cái gì. Nó đơn giản đè nén, và cái bị đè nén trở nên mạnh hơn. Nó chuyển tới rễ của bạn, tới vô thức của bạn ở sâu bên dưới trong bạn, và nó bắt đầu vận hành từ đó. Và từ bóng tối đó của vô thức nó trở nên mạnh hơn. Bạn không thể chấp nhận được nó bây giờ vì bạn thậm chí không ý thức tới nó. Chấp nhận mang mọi thứ lên. Không cần đè nén.
Bạn biết bạn tham, bạn biết bạn có giận, bạn biết bạn có dục, và bạn chấp nhận chúng là sự kiện tự nhiên mà không có kết án nào. Không cần đè nén chúng. Chúng tới bề mặt của tâm trí, và từ bề mặt của tâm trí chúng có thể bị ném đi rất dễ dàng. Từ trung tâm sâu chúng không thể bị ném đi. Và khi chúng ở trên bề mặt bạn bao giờ cũng nhận biết về chúng, nhưng khi chúng ở trong vô thức bạn trở nên vô nhận biết. Và bệnh mà chúng ta nhận biết được thì có thể được chữa; bệnh mà chúng ta không nhận biết được không thể được chữa.
Đem mọi thứ lên bề mặt đi. Chấp nhận tính người của bạn, tính con vật của bạn. Bất kì cái gì có đó, chấp nhận nó mà không có bất kì kết án nào. Nó có đó, và nhận biết về nó. Tham có đó; đừng cố làm cho nó thành không tham. Bạn không thể làm được. Và nếu bạn cố làm nó thành không tham, bạn sẽ đơn giản đè nén nó. Cái không tham của bạn sẽ đơn giản là hình tướng khác của tham và không gì khác. Đừng cố thay đổi nó thành cái khác; bạn không thể thay đổi được nó. Nếu bạn muốn thử thay đổi tham, bạn sẽ làm gì? Và tâm trí tham có thể bị hấp dẫn chỉ hướng tới ý tưởng về không tham nếu tham thêm nào đó là có thể qua nó.
Nếu ai đó nói rằng "Nếu bạn bỏ mọi của cải của bạn, bạn sẽ được phép vào Vương quốc của Thượng đế," thế thì bạn thậm chí có thể từ bỏ. Tham thêm nữa trở thành có thể. Đây là mặc cả. Tham phải không trở thành không tham; tham là để được siêu việt lên. Bạn không thể thay đổi được nó.
Làm sao tâm trí bạo hành có thể trở thành bất bạo hành được? Nếu bạn ép buộc bản thân bạn là bất bạo hành, điều này sẽ là bạo hành lên bản thân bạn. Bạn không thể thay đổi cái này thành cái khác, bạn đơn giản có thể nhận biết và chấp nhận. Chấp nhận tham như nó vậy đi. Với chấp nhận không có nghĩa rằng không có nhu cầu biến đổi nó. Với chấp nhận có nghĩa là việc bạn chấp nhận sự kiện, sự kiện tự nhiên, như nó vậy. Thế rồi chuyển vào trong cuộc sống vẫn biết rõ rằng tham có đó. Làm bất kì cái gì bạn đang làm, vẫn nhớ rõ rằng tham có đó. Nhận biết này sẽ biến đổi bạn, Nó biến đổi vì một cách cố ý bạn không thể tham được, một cách cố ý bạn không thể giận được.
Với giận, với tham, với bạo hành, vô nhận biết là yêu cầu cơ bản, cũng như bạn không thể uống chất độc một cách cố ý, cũng như bạn không thể đưa tay bạn vào ngọn lửa một cách cố ý. Vô ý bạn có thể đưa nó vào. Nếu bạn không biết ngọn lửa có đó, lửa là gì, bạn có thể đưa tay bạn vào trong nó. Nhưng nếu bạn biết rằng lửa gây bỏng, bạn không thể để tay bạn vào trong nó.
“Việc biết” của bạn càng phát triển, tham càng trở thành lửa và giận trở thành độc. Chúng đơn giản trở thành không thể được. Không có bất kì đè nén nào, chúng biến mất. Và khi tham biến mất không có bất kì lí tưởng nào về không tham, nó có cái đẹp của riêng nó. Khi bạo hành biến mất không có việc làm bạn thành bất bạo hành, nó có cái đẹp của riêng nó.
Bằng không người bất bạo hành là bạo hành sâu sắc. Bạo hành đó có đó bị ẩn kín, và bạn có thể có thoáng nhìn về nó từ bất bạo hành của người đó nữa. Người đó sẽ ép buộc bất bạo hành lên bản thân người đó và lên người khác theo cách rất bạo hành. Bạo hành đó đã trở thành tinh vi.
Kinh này nói rằng chấp nhận là biến đổi, vì qua chấp nhận, nhận biết trở thành có thể.

0 Đánh giá

Ads Belove Post