Chương 2. Chỉ nhìn nó

Ngỗng ở ngoài - Osho

Trả lời câu hỏi của đệ tử

Chương 2. Chỉ nhìn nó

Câu hỏi thứ nhất

Osho ơi, tôi cảm thấy rằng chúng tôi cần vội, rằng không có mấy thời gian còn lại. Cái kén giấc ngủ mà tôi đang tồn tại dường như làm tôi ngạt thở, và tôi sợ tôi sẽ không bao giờ làm được điều đó. Thầy nói con ngỗng đã ở ngoài rồi. Sao điều đó cho cảm giác không thể nào hiểu thấu nổi?

Anand Bhagawati, nó là khó hiểu thấu bởi vì con ngỗng ở ngoài; nếu nó còn ở đó chắc đã không khó hiểu nó. Cái chai là chết - bạn có thể hiểu thấu nó. Cái chai giống như triết học, thượng đế học, giáo điều, tín điều, thờ cúng, học thuyết - chỉ là cái xác. Con ngỗng sống động, nó là bản thân cuộc sống; bạn không thể hiểu thấu được nó. Nó không có tính khái niệm, nó có tính tồn tại. Ai sẽ hiểu thấu ai?

Bạn là con ngỗng đấy! Tâm trí là cái chai của bạn, và tâm trí không là cái gì đó mà có thể bị đập vỡ. Nó không phải là vật liệu; nó chỉ là ý nghĩ, cùng chất liệu như mơ được tạo ra. Bạn không thể phá huỷ được mơ, bạn không thể giết chết giấc mơ, bạn không thể chặt được mơ bằng kiếm, bạn không thể thiêu cháy nó bằng lửa. Bạn chỉ phải thức tỉnh và mơ biến mất. Thực ra, nói rằng mơ biến mất là không đúng, nhưng nó không có đó ngay chỗ đầu tiên; nó chỉ dường như có đó thôi.

Đó là nghĩa của từ phương Đông maya, "ảo tưởng": ảo ảnh; nó xuất hiện nhưng nó không tồn tại. Bạn có thể thấy đường chân trời xa xa - nó xuất hiện, nó dường như thật. Dường như là đất đang gặp trời ở đó; chỉ nỗ lực chút ít và bạn sẽ đạt tới nó. Dường như đạt tới nó là trong năng lực của bạn, nhưng bạn không bao giờ có thể đạt tới nó vì một lẽ đơn giản rằng nó chỉ là dáng vẻ, nó không phải là thực tại. Đất và trời chưa bao giờ gặp nhau, không có chỗ gặp gỡ. Cho nên bạn càng tới gần cái gọi là đường chân trời, đường chân trời càng tiếp tục đi xa ra và biến mất phía trước bạn. Khoảnh cách giữa bạn và đường chân trời bao giờ cũng vẫn còn là hằng số.

Albert Einstein nói rằng điều duy nhất là hằng số trong sự tồn tại là tốc độ ánh sáng. Tôi không phải là nhà vật lí, tôi không biết liệu ông ấy là đúng hay sai, nhưng tôi biết một điều mà tuyệt đối là hằng số và đó là khoảng cách giữa bạn và đường chân trời. Đó là hằng số tuyệt đối; nó không thể kém hơn một li, nó cũng không nhiều hơn một li. Sự khác biệt, khoảng cách giữa cái thực và cái không thực không thể được thu lại.

Tâm trí là không thực, do đó vấn đề thực không bắt nguồn từ nó, vấn đề duy nhất chỉ là thấy.

Do đó thầy rồ Nam Tuyền nói, "Thấy chưa, con ngỗng ở ngoài!" Ông ấy không làm phát biểu logic - ông ấy không nói, "Thấy chưa, do đó con ngỗng ở ngoài." Ông ấy thậm chí không nói điều Christmas Humphreys làm cho ông ấy dường như nói. Christmas Humphreys nói, "Đó, con ngỗng ở ngoài!" Điều đó không thể được nói bởi Nam Tuyền. Nam Tuyền không tham chiếu tới đó và đây, ông ấy thậm chí không tham chiếu tới lúc đó và bây giờ, ông ấy đơn giản nói, "Thấy chưa, con ngỗng ở ngoài! Nó chưa bao giờ ở trong, nó không thể ở trong được."

Tâm thức bạn bao giờ cũng tự do, bản thân nó là tự do. Nhưng vấn đề nảy sinh, Bhagawati, bởi vì bạn muốn hiểu thấu nó. Đây là tâm trí cố hiểu thấu cái gì đó ở bên ngoài năng lực của nó. Ảo tưởng không thể hiểu thấu được cái thực và cái thực không thể hiểu thấu được ảo tưởng, nhớ lấy. Ảo tưởng không thể hiểu thấu được bởi vì nó không có; cái thực không thể hiểu thấu được ảo tưởng vì làm sao bạn có thể hiểu thấu được ảo tưởng? Nó không có đó chút nào.

Do đó Phật Gautam nói, "Khoảnh khắc ông là tuyệt đối trống rỗng và nhận biết, mọi thứ được tìm thấy." Vấn đề chỉ là lay bạn dậy. Nó là cơn ác mộng - con ngỗng ở trong chai là cơn ác mộng - và đôi khi nó có thể xảy ra trong tình huống rất kì lạ. Nó đã xảy ra trong nhiều tình huống kì lại trong quá khứ rồi.

Trong hồi kí của Joseph Grimaldi, như được biên tập bởi Charles Dickens, có câu chuyện sau:

"Vào tháng bẩy năm nay một hoàn cảnh rất phi thường đã xuất hiện ở Sadler's Wells, đã thành chủ đề lớn cho các cuộc đối thoại trong vùng lân cận một thời gian sau đó. Chuyện xảy ra vậy là: "Thuyền trưởng George Harris, thuộc Hải quân hoàng gia, gần đây trở về từ England sau cuộc hành trình dài. Thủ thủ đoàn được thưởng, nhiều người trong số họ đã theo viên chỉ huy tới London và bắt đầu tự thoả mãn cho mình theo cách thông thường của các thuỷ thủ. Sadler's Wells vào lúc đó là một nơi nghỉ dưỡng nổi tiếng với các lính thuỷ, phòng trưng bày này đôi khi gần như bị lính thuỷ và bạn gái của họ chiếm hết. Một số lớn người của thuyền trưởng Harris la cà ở đây một đêm, và trong số họ một người vừa điếc vừa câm, đã từng là vậy trong nhiều năm.

"Người này được bạn cùng thuyền cho đứng ở hàng trước của phòng trưng bày. Grimaldi đang biểu diễn say sưa đêm đó, và mặc dầu khán giả đang trong la hét cười nói, không ai dường như tận hưởng vui thú và khôi hài của mình nhiều hơn anh chàng đáng thương này. Các bạn gái của anh ta với bản tính tốt đã có chú ý rất nhiều tới anh ta và một người trong số họ, người nói rất giỏi bằng ngón tay, hỏi anh ta thích trò giải trí thế nào; người điếc và câm đáp lại bằng cùng phương tiện, và với những cử chỉ đa dạng tỏ ra vui mừng lớn, rằng anh ta chưa bao giờ thấy cái gì vui nhộn đến thế trước đây.

"Khi cảnh tượng vẫn diễn ra, các trò đùa và chuyện đùa của Grimaldi vẫn trở nên càng khó cưỡng lại hơn; và sau rốt, sau hồi cười và hoan hô cuồng nhiệt làm rung chuyển nhà hát và trong đó người câm tham gia rất nhiệt tâm, anh ta đột nhiên quay sang người bạn thân, người ngồi cạnh anh ta, và kêu lên với niềm hân hoan lớn, "Anh chàng vui nhộn chết tiệt làm sao!"

"Sao thế, Jack kêu lên với người kia, nhảy lùi lại với ngạc nhiên cao độ, "cậu có thể nói được à?"

"Nói à!" người kia đáp, "Ây à, điều đó tớ có thể, mà cả nghe nữa "

"Tất nhiên đến lúc này cả đám kéo tới hoan hô nhiệt liệt, và đoạn cuối của buổi vui chơi chuyển thành đám rước lớn với trung tâm là người mới được khỏi bệnh, được nửa tá bạn bè khênh trên vai. Đám đông người nhanh chóng tập hợp quanh cửa ra vào, và kích động và tò mò lớn phát sinh khi tin tức truyền từ mồm người nọ qua mồm người kia rằng một người điếc và câm đã đi tới nói và nghe được, tất cả nhờ sự láu lỉnh của Joey Grimaldi.

"Bà chủ nhà trọ, tưởng Grimaldi muốn gặp bệnh nhân của mình, đã nói với người này rằng nếu ông ấy gọi điện sáng hôm sau ông ấy sẽ gặp diễn viên đã làm cho anh ta cười nhiều thế. Grimaldi, được báo cho biết về hoàn cảnh này, đã sửa lại nhà vào thời điểm đã hẹn, và đã gặp anh ta, được đi cùng với nhiều bạn gái, tất cả vẫn còn liên tục biểu lộ mối quan tâm sống động nhất trong sự thay đổi bất thần mà đã xảy ra cho bạn của họ, và liên tục hoan hô, và uống rượu và đối xử với mọi người trong nhà, trong việc chứng tỏ sự hài lòng của họ.

"Người này, người tỏ ra là một anh chàng thông minh biết cư xử tốt, nói rằng vào phần đầu của đời mình, anh ta có thể nói và nghe rất tốt; và rằng anh ta cho là việc mất hai giác quan của anh ta do nhiệt quá mạnh của mặt trời trong các nơi trên thế giới mà anh ta đã từng ở và từ việc đó anh ta mới trở về rất gần đây. Anh ta nói thêm rằng vào buổi tối hôm trước anh ta đã có một thời gian dài cảm thấy rất lo âu để bày tỏ niềm vui mừng của mình về điều diễn ra trên sân khấu; và rằng sau một số ngón điêu luyện của Grimaldi đã đập vào anh ta, khi đặc biệt thích thú anh ta đã làm nỗ lực lớn để thể hiện ý nghĩ của mình, trong đó với cả sự ngạc nhiên của riêng mình, không kém các bạn bè, anh ta đã thành công.

"Ông Charles Dibdin, người đã hiện diện, đặt nhiều câu hỏi cho người này; và từ những câu trả lời của anh ta điều xuất hiện với mọi người hiện diện ở đó là anh ta đang nói sự thực. Quả vậy, câu chuyện của anh ta theo cách nào đó được đích thân thuyền trưởng Harris xác nhận; vào một buổi tối, quãng sáu tháng sau đó, khi Grimaldi đang kể về hoàn cảnh này trong phòng mầu lục tại Vườn Covent, quí ông đó, người tình cờ hiện diện, ngay lập tức lưu ý rằng anh ta không có lí do gì để nghi ngờ về hành vi của người này để giả định anh ta là kẻ lừa đảo, và rằng anh ta đã thấy người đó vào ngày đó bị chiếm hữu đầy đủ bởi giác quan của anh ta."

Điều gì thực tế đã xảy ra? Chỉ tiếng cười làm lay động anh ta tới tận gốc rễ của mình. Trong một khoảnh khắc anh ta quên mất rằng anh ta ở trong chai; trong một khoảnh khắc anh ta ở ngoài chai; trong một khoảnh khắc bốn mươi năm đó bị điếc và câm đã biến mất. Nó là việc quên lãng đơn giản.

Đó là điều xảy ra trong sự hiện diện của thầy. Đôi khi nó có thể xảy ra mà không có thầy - Grimaldi không phải là Nam Tuyền. Bản thân Grimaldi cũng ngạc nhiên; ông ấy không thể tin được vào mắt mình - ông ấy đã không định đánh thức người này dậy.

Điều đó đã xảy ra trong quá khứ trong nhiều tình huống kì lạ, không được mong đợi. Thực ra, nó đã xảy ra không được mong đợi nhiều hơn là nó đã bao giờ xảy ra với mong đợi, vì mong đợi thuộc vào tâm trí và khi bạn không mong đợi cái gì bạn thảnh thơi nhiều hơn, bạn bình thản hơn, thoải mái. Con ngỗng có thể tụt ra khỏi cái chai không có tính tồn tại dễ dàng hơn nếu nó được thảnh thơi. Nếu nó căng thẳng và cố thoát ra khỏi chai, chính căng thẳng đó sẽ giữ nó ở trong.

Đó là điều đang xảy ra cho bạn đấy, Bhagawati. Bạn nói:

Sao điều đó cho cảm giác không thể nào hiểu thấu nổi?

Nó là không thể hiểu thấu nổi! Nếu bạn cố hiểu thấu nó, điều đó là không thể được; nếu bạn vứt bỏ việc hiểu thấu nó, điều đó ngay lập tức là có thể được, có thể ngay tức khắc - thậm chí không một khoảnh khắc bị mất.

Câu chuyện này còn được kể tiếp rằng một lúc nào đó trong thế kỉ trước một bác sĩ nổi danh châu Âu khám bệnh cho một người già. Sau khi kiểm tra ông ấy một cách kĩ lưỡng và nghe nhiều phàn nàn mơ hồ của ông ta, bác sĩ không thể tìm được cái gì sai về thể chất mà đáng coi là triệu chứng của bệnh nhân này. Chúng ta có thể hình dung rằng điều đó xuất hiện cho bác sĩ, cũng như nó có thể xuất hiện cho một trong những đồng nghiệp ngày nay của ông ta, rằng các phàn nàn thể chất của bệnh nhân tất cả có lẽ chỉ phục vụ như mặt nạ cho căng thẳng và suy nhược tình cảm bắt rễ sâu.

Đột nhiên, một ý tưởng hứng khởi tới với ông ta. Ông ta bảo ông già rằng Joseph Grimaldi, có lẽ là anh hề vĩ đại nhất mọi thời đại, đang ở trong thị trấn để biểu diễn vào chính tối đó, và ông ta kể lại toàn thể câu chuyện mà tôi đã kể cho các bạn. Bác sĩ nhún vai về việc không có khả năng đi tới một chẩn đoán và gợi ý cho bệnh nhân, "Sao ông không tới xem Grimaldi đêm nay?"

Vẻ khổ sở và thất vọng đột nhiên hiện lên trên khuôn mặt của ông già này, và ông ta kêu lên, "Ồ, nhưng ông không hiểu. Tôi là Grimaldi đây!"

Điều đã xảy ra là trong một nhóm các thầy giả ai đó đã trở nên chứng ngộ; trong tình huống mà không thầy nào hiện diện, chỉ một sự ngẫu nhiên tự nhiên, và ai đó đã trở nên chứng ngộ.

Lão Tử đã trở nên chứng ngộ qua việc nhìn lá khô rụng khỏi cây. Ông ấy đang ngồi dưới cây và thiền trong nhiều năm, và chẳng cái gì đã xảy ra - và ông ấy đã thuộc vào các thầy lớn. Cái gì đó bị thiếu. Ông ấy đã cố gắng vất vả nữa để hiểu thấu chân lí; chính nỗ lực đó là rào chắn. Sáng sớm xuân đó, chim hót, cây lay động, mặt trời chiếu sáng, hương thơm của hoa... ông ấy quên tấy cả về chứng ngộ.

Thỉnh thoảng điều rất tốt là quên mọi thứ về chứng ngộ, bằng không nó có thể đưa bạn thành gàn dở - hơn bất kì cái gì khác! Tiền sẽ không dẫn bạn tới dở hơi thế, chính trị cũng không, vì chúng tất cả là những thứ hiểu thấu được. Nếu bạn cố gắng vất vả bạn có thể có được thật nhiều tiền như bạn muốn; chỉ chút ít nỗ lực, chút ít tinh ranh, chút ít tính toán - cái gì đó có tính Do Thái trong máu bạn - và bạn có thể xoay xở được. Cái gì đó của không lành mạnh trong bạn và bạn có thể trở thành chính khách.

Khi Adolf Hitler bắt đầu, không ai đã bao giờ nghĩ rằng ông ta chắc sẽ trở thành một trong những nhân vật lịch sử vĩ đại nhất trong thế kỉ này. Hai người bạn, một nhà tâm lí lớn và một nhà thượng đế học lớn, nghe ông ấy nói lần đầu tiên và cả hai đều đồng ý rằng người điên rồ này sẽ không bao giờ có thể làm ra tên tuổi mình theo bất kì cách nào. Cả hai đều đồng ý về điều đó; một người là một chuyên gia về vấn đề tâm lí, người kia là một chuyên gia trong các vấn đề thượng đế học. Đó là một sự đồng ý lớn giữa nhà tâm lí học và nhà tâm linh.

Người là nhà thượng đế học chung cuộc trở thành giáo hoàng. Vào lúc Adolf Hitler đã trở thành con người quyền lực nhất trên thế giới, người bạn tâm lí học cũ của giáo hoàng tới gặp ông ấy và ông ta nhắc nhở ông ấy, "Ông nói gì về điều đó bây giờ? Cả hai ta đều đồng ý rằng người này sẽ không bao giờ làm cho tên tuổi mình có trong thế giới chính trị; ông ta đơn giản điên rồ. Ai sẽ bị ấn tượng bởi ông ta trong một nước như nước Đức, nước có thể ba hoa về thông minh của nó và ba hoa về sự chân thành, chân thực? Đó là một trong những nước thông minh nhất trên thế giới. Ai sẽ bị lừa bởi kẻ điên rồ này? Chúng ta đã đồng ý, nhưng ông nói gì bây giờ nào? Ông ta đã làm ra dấu ấn của mình; tên tuổi ông ta sẽ còn là một phần của lịch sử mãi mãi."

Giáo hoàng nhìn nhà tâm lí và nói, "Vâng, tôi đã đưa ra lời bình đó, nhưng vào lúc đó tôi không phải là không thể sai được!"

Thần kinh, điên rồ, gàn gàn, họ có thể làm ra tên tuổi của họ, họ có thể là chính khách lớn, họ có thể là người giầu nhất trên thế giới, họ có thể trở thành rất nổi tiếng. Mọi điều được cần là một thôi thúc điên rồ để ở trên đỉnh - điều đó là hiểu được.

Chứng ngộ là không thể hiểu thấu được, cho nên bạn càng cố hiểu thấu nó, Bhagawati, nó càng ít có khả năng hơn. Bạn không thể giữ chứng ngộ trong nắm tay của bạn được - nắm tay càng chặt, tính có thể càng ít. Nhưng bạn có thể giữ chứng ngộ trong tay để mở của bạn; đó là cách duy nhất để giữ nó. Trong tay để mở bạn có thể giữ cả bầu trời, mọi vì sao, toàn thể sự tồn tại, nhưng trong nắm tay khép chẳng có gì. Nó càng khép lại nhiều, nó càng chặt hơn, càng ít có khả năng về bất kì cái gì có đó. Chứng ngộ phải được đạt tới bằng tay mở, bằng thảnh thơi, bình thản, yên tĩnh còn lại trong bản thể bạn.

Điều đó đã xảy ra cho Lão Tử theo cách đó. Trong nhiều năm ông ấy đã cố hiểu thấu và hiểu thấu, và chẳng cái gì đã xảy ra. Sáng hôm đó ông ấy đơn giản quên mất tất cả về nó. Sáng đó đẹp thế, đầy nắng, có nhiều vui mừng khắp xung quanh, ai quan tâm tới chứng ngộ? Trong một khoảnh khắc tham vọng đó bị gạt sang bên. Và chỉ bởi tình cờ một chiếc lá khô, mà phải đã rụng khỏi cây, bắt đầu rơi xuống.

Lão Tử thấy nó rơi xuống từ bên trên, từ từ, từ từ. Ông ấy quan sát nó, ông ấy trở thành chỉ là người quan sát; không có gì để làm. Ông ấy quan sát nó; ông ấy vẫn còn nhận biết về việc chiếc lá chao đảo, và chiếc lá rơi trong làn gió thoảng của buổi sáng. Khi nó đậu lại trên đất cái gì đó cũng lắng đọng trong Lão Tử nữa. Đột nhiên có cảm giác về "Eureka!" Đột nhiên một niềm vui lớn vỡ oà: "A ha!" Ông ấy nhảy múa... con ngỗng ở ngoài!

Khi con ngỗng ở ngoài, bạn có thể làm cái gì khác ngoài nhảy múa, ca hát, cười vang - cười vào toàn thể cái ngớ ngẩn của tất cả nó, rằng bạn chưa bao giờ ở trong, rằng bạn đã tin rằng bạn ở trong sao? Niềm tin của bạn là tù túng duy nhất.

Bạn nói:

Tôi cảm thấy rằng chúng tôi cần vội vàng...

Vội gì nào? Toàn thể vĩnh hằng là của bạn! Bạn bao giờ cũng đã từng ở đây, bạn đang ở đây, bạn bao giờ cũng sẽ ở đây. Không cái gì đã bao giờ mất. Bây giờ đó là một chân lí khoa học được xác nhận rằng không cái gì đã bao giờ bị phá huỷ. Nếu vật chất không bị phá huỷ, tại sao tâm thức bị phá huỷ? Vật chất thuộc vào bình diện rất thô của sự tồn tại. Nếu cái thô là có giá trị thế với sự tồn tại, bạn có cho rằng biểu lộ cao hơn là không có giá trị với sự tồn tại không? Cái cao hơn là có giá trị hơn! Nếu vật chất còn tồn tại và không thể nào phá huỷ được, tâm thức cũng không thể bị phá huỷ. Nó là cách diễn đạt cao nhất của cuộc sống; không có gì cao hơn nó. Nó là chính đỉnh Everest của cuộc sống, đỉnh mà bên ngoài nó không có gì. Toàn thể sự tồn tại đang đi hướng tới đỉnh đó. Không có vội vàng.

Toàn thể ý tưởng về vội vàng là việc bịa đặt của tâm trí. Để tôi nói điều đó theo cách này: tâm trí và thời gian là đồng nghĩa; khoảnh khắc tâm trí bạn dừng lại, thời gian cũng dừng lại. Bạn càng có nhiều trong tâm trí bạn, bạn càng ở nhiều trong thời gian; bạn càng ít có trong tâm trí bạn, bạn càng ở ngoài thời gian nhiều hơn.

Có phát biểu nổi tiếng của Jesus Christ - tất nhiên, không được kể lại trong Kinh Thánh. Kinh thánh đã bỏ lỡ nhiều phát biểu hay của Jesus, nhưng chân lí có cách riêng của nó để tồn tại mãi. Nó đã được mang bởi các nhà huyền môn Sufi qua nhiều thời đại.

Phát biểu là... Ai đó hỏi Jesus, "Ông nói đi nói lại về Vương quốc của Thượng đế. Cái gì là điều đặc biệt nhất về vương quốc của Thượng đế? Cái gì sẽ là hiện tượng duy nhất nhất trong vương quốc của Thượng đế mà ông nói tới?"

Jesus nói - một phát biểu rất đơn giản nhưng rất hàm chứa - ông ấy nói, "Sẽ không còn thời gian nữa." Kì lạ, bất ngờ. Người ta đáng phải đã mong đợi cái gì đó khác từ Jesus: Thượng đế Cha sẽ có đó, Thánh thần linh thiêng sẽ có đó, mọi thánh nhân sẽ có đó, và các thiên thần sẽ chơi đàn thụ cầm "Alleluia" - cái gì đó giống như thế. Và điều ông ấy nói là khác toàn bộ. Ông ấy nói, "Sẽ không còn thời gian nữa," và ông ấy đúng.

Vĩnh hằng nghĩa là vô thời gian, nhưng tín ngưỡng Do Thái mà từ đó ba tôn giáo được sinh ra - Do Thái giáo, Ki tô giáo và Mô ha mét giáo - tất cả họ sống với ý tưởng về một kiếp sống. Ý tưởng đó về một kiếp sống tạo ra vội vàng, lo nghĩ, thường xuyên chạy xô đi để đạt tới, chẳng biết đích xác bạn muốn đạt tới đâu hay vì cái gì hay bạn sẽ làm gì ngay cả khi bạn đạt tới. Điên rồ đã được tạo ra bởi vì thời gian thì ngắn và nó đang trượt khỏi tay bạn và chẳng mấy chốc cái chết sẽ gõ lên cửa và bạn vẫn không được hoàn thành - chẳng cái gì đặc biệt đã xảy ra.

Do đó khi ngày trôi qua nỗi khổ của bạn trở nên ngày một sâu sắc hơn, lo âu của bạn trở nên ngày một lớn hơn, cuộc sống của bạn trở thành gánh nặng, bạn bắt đầu kéo lê bản thân mình. Bạn thường xuyên run rẩy và sợ rằng bạn sẽ không làm nó.

Đó là điều Bhagawati nói. Cô ấy nói:

Cái kén giấc ngủ mà tôi đang tồn tại dường như làm tôi ngạt thở, và tôi sợ tôi sẽ không bao giờ làm điều đó.

Không có gì để làm! Mọi điều được cần đã xảy ra; nó có đó từ chính lúc bắt đầu. Bạn phải tận hưởng nó, không làm nó. Bạn phải hân hoan trong nó, không làm nó. Nhưng ý tưởng của một khoảng sống nhỏ, chỉ bẩy mươi năm, và run rẩy lớn nhất định nảy sinh, vì một phần ba của nó sẽ mất đi trong giấc ngủ, một phần ba khác sẽ mất đi trong giáo dục, trường học, cao đẳng, đại học và đủ mọi loại vô nghĩa. Phần ba còn lại sẽ bị phí hoài trong kiếm bánh mì và bơ, cãi nhau với vợ, chăm nom con cái, chì chiết chồng, đánh nhau với hàng xóm, cạnh tranh vì cái này cái nọ.

Thực ra, nếu bạn ngồi im lặng một ngày nào đó và viết ra cuộc sống của bạn đã được dành ra thế nào cho tới giờ, bạn sẽ choáng! Bạn đã làm gì? Ngay cả những việc nhỏ bé cũng lấy nhiều thời gian của bạn - cạo râu cằm râu mép mọi ngày... Nhìn đàn bà đứng trước gương hàng giờ - ngay cả gương cũng phát mệt! Bạn phí bao nhiêu thời gian để đọc cùng báo chí ngu xuẩn mọi ngày? Nó là cùng câu chuyện; chẳng cái gì mới đã bao giờ xảy ra. Không có tin tức gì; nó toàn cái cũ - cùng chuyện hãm hiếp đã từng xảy ra trong hàng nghìn năm...

Mới hôm nọ Sheela đã đem tới một đoạn cắt ra từ tờ báo tiếng Anh. Một giám mục - còn ai khác? - đã bị xử tù mười hai năm vì hãm hiếp nhiều đàn bà. Đó là công việc duy nhất của ông ấy - ông ấy đã làm nó một cách tôn giáo. Nhưng đây không phải là ngoại lệ; lỗi duy nhất của giám mục là ông ấy đã bị bắt, bằng không mọi giám mục đều nhất định làm điều đó. Họ được qui định làm điều đó, có kỉ luật để làm điều đó! Toàn thể cấu trúc cuộc sống là tới mức mà nó phải là giả, rởm, kép. Ông ta sống cuộc sống kép, và mọi việc hãm hiếp mà ông ta đã phạm phải đều phạm sau các buổi giảng lễ tâm linh hay của ông ấy. Đầu tiên ông ấy sẽ giảng lễ về những điều lớn lao của cuộc sống - và vô dục phải đã là một trong những điều lớn lao đó của cuộc sống - và thế rồi, vì buổi lễ hay của ông ấy, học vấn có học của ông ấy và mặt nạ con người tôn giáo linh thiêng của ông ấy, ông ấy có khả năng bắt giữ mọi loại đàn bà. Và họ là những cô gái hồn nhiên - mười bốn tuổi, mười sáu tuổi, mười tám tuổi. Ông ấy đã làm điều đó trong nhiều năm, nhưng khi ông ấy làm điều đó đằng sau bức màn tôn giáo thì dễ dàng hơn.

Một báo cáo dài, một câu chuyện đầy cả trang giấy... Tôi bảo Sheela, "Bạn giữ lấy nó, vì đây là thứ cũ, nó bao giờ cũng xảy ra. Đây là điều các rishi, các muni, các giám mục, các thánh nhân bao giờ cũng làm. Người này bị không may."

Một trong các thầy của tôi, một ông già rất đẹp, thường nói trước mọi cuộc thi ở trường... Ông ấy hay làm giám thị cho các kì thi. Tôi yêu ông già đó, sự chân thành của ông ấy, tính trung thực của ông ấy. Ông ấy sẽ tới và nói cho mọi sinh viên, "Tôi không chống lại nếu các em chép bài của người khác hay nếu các em đem sách theo mình hay các em đem các phao theo các em - điều đó không liên quan gì tới tôi. Mối quan tâm của tôi là ở chỗ các em không nên bị bắt. Nếu các em bị bắt thì các em sẽ bị khó khăn, cho nên phải chắc... Nếu các em chắc chắn các em sẽ không bị bắt thì sẽ không có vấn đề gì với tôi, nhưng nếu các em bị bắt thế thì tôi không thể cứu được các em đâu."

Thế rồi ông ấy sẽ nói, "Tôi sẽ cho các em năm phút. Nhắm mắt lại và suy tư về tình huống, và những người đã mang sách, phao, vân vân để gian lận, đều có thể đưa chúng cho tôi - không có ghi chép nào về điều đó. Nhưng một khi các em quyết định gian lận thế thì đừng để bị bắt, thế thì đủ láu lỉnh vào, đủ thông minh vào... Và nhớ một điều: rằng nếu các em đủ thông minh, các em không cần phải có những ghi chép đó! Cho nên để tôi cảnh báo cho các em có những ghi chép đó, cái đó đơn giản chứng minh các em không đủ thông minh, và các em sẽ bị bắt!"

Và ngay lập tức mọi người sẽ bắt đầu đem các bản sao chép và ghi chép của họ tới - và ông ấy sẽ làm trống rỗng hầu hết mọi người!

Nhưng tôi yêu ông già đó; ông ấy chân thành. Ông ấy nói rằng vấn đề không phải là bạn gian lận, vấn đề là ở chỗ bạn phải không bị bắt.

Điều bạn đọc trong báo chí là ở chỗ một số người đã bị bắt. Mọi người đều làm cùng một điều - vâng, với khác biệt chút ít nhưng không nhiều. Số lượng có thể khác nhưng chất lượng là như nhau. Giết người được thực hiện, hãm hiếp được thực hiện, chiến tranh tiếp tục, đủ mọi loại các thứ ngu xuẩn diễn ra mãi trong nhiều thế kỉ, và bạn đang đọc tất cả những thứ này và phí thời gian của bạn - xem phim, xem ti vi hay nghe cùng những kinh sách cũ. Bạn đã nghe chúng cả nghìn lần, bạn biết toàn thể câu chuyện, nhưng dầu vậy bạn vẫn liên tục làm cho bản thân bạn bận rộn.

Nếu trong cuộc sống bẩy mươi năm bạn có thể tìm ra cho dù bẩy phút mà bạn không bận bịu, không bị sao lãng, thảnh thơi, nghỉ ngơi trong bản thể riêng của bạn, điều đó sẽ là đủ. Nhưng ngay cả bẩy phút đó cũng thiếu, do đó mới có vội vàng: cuộc sống là ngắn ngủi và nó đang chạy nhanh qua - và không có cuộc sống khác. Chết sẽ tới và bạn sẽ chết trống rỗng hoàn toàn, không được hoàn thành. Và vội vã này sẽ không giúp ích gì, vội vã này đơn giản làm cho mọi thứ thành khó hơn. Nó giữ cho bạn chạy, chắc chắn, nó giữ cho bạn săn đuổi cái bóng, nhưng trong khi bạn săn đuổi bóng bạn lại làm phí thời gian của bạn.

Bhagawati, bạn nói:

Tôi cảm thấy rằng chúng tôi cần vội vàng...

Nếu bạn ở đây với tôi, quên mọi thứ về việc vội vàng đi, quên mọi thứ về thời gian đi. Jesus nói: Sẽ không còn thời gian trong vương quốc của Thượng đế của ta. Tôi nói với bạn: Bỏ thời gian đi, và chính khoảnh khắc này, ở đây và bây giờ, bạn đang ở trong vương quốc của Thượng đế. Sao đợi vương quốc của Thượng đế? Tôi muốn đảo ngược lại phát biểu của Jesus. Ông ấy nói: Đi vào vương quốc của Thượng đế, vì sẽ không còn thời gian nữa. Điều này là không đúng; đó là đặt ngựa đằng sau xe. Làm sao bạn sẽ vào vương quốc của Thượng đế? Từ đâu bạn sẽ vào vương quốc của Thượng đế? Thực ra, với chính ý tưởng rằng sẽ không còn thời gian trong vương quốc của Thượng đế, bạn sẽ trong vội vàng sâu sắc: "Làm sao đạt tới một cách nhanh chóng? Làm sao đi vào vương quốc của Thượng đế để cho sẽ không có thời gian, không có vấn đề, không lo âu, và người ta sẽ sống trong vĩnh hằng bây giờ?" Nhưng cái "bây giờ" đó trở thành "lúc đó": bây giờ trở thành mục đích.

Nếu bạn thấy ra vấn đề, tôi sẽ nói bỏ thời gian đi, và trong chính việc bỏ đó con ngỗng ở ngoài - vì thời gian là tâm trí. Bỏ thời gian và bạn ở trong vương quốc của Thượng đế. Không chỉ bạn ở trong vương quốc của Thượng đế mà bạn bao giờ cũng ở trong nó, nhưng thời gian đã tạo ra cơn ác mộng quanh bạn, tâm trí có đó bịa đặt đủ mọi loại mơ. Bạn bị bao quanh bởi làn sương mù do bịa đặt của riêng bạn.

Bạn nói:

Cái kén giấc ngủ mà tôi đang tồn tại dường như làm tôi ngạt thở, và tôi sợ tôi sẽ không bao giờ làm điều đó.

Tôi cũng sợ! Nếu bạn thử làm nó, Bhagawati, bạn sẽ không bao giờ làm nó. Bỏ toàn thể ý tưởng về việc làm nó đi, quên mọi thứ về nó đi. Hân hoan trong khoảnh khắc đi! Bạn không thể nghe tiếng hót xa xôi của con chim cúc cu sao, bạn không thể nghe thấy tiếng quạ sao, bạn không thể nghe thấy tiếng chim sao? Chúng là bây giờ và ở đây. Không vội vàng. Không hôm qua, không ngày mai.

Jesus nói cho đệ tử của ông ấy, "Nhìn những bông hoa loa kèn đẹp trên cánh đồng. Chúng đẹp hơn nhiều, chúng có sự vĩ đại hơn ngay cả vua Solomon có, được trang điểm trong mọi vinh quanh của ông ấy." Bí mật gì có trong những hoa loa kèn đáng thương đó? Bí mật, Jesus nói, là ở chỗ chúng không nghĩ tới ngày mai, chúng sống bây giờ. Cuộc sống là bây giờ, cho nên không có nhu cầu làm nó. Nó đã có đó rồi! Bạn ở trong nó!

Kabir nói: ông giống như cá khát trong đại dương. Bạn được sinh ra trong nó, bạn là một phần của nó, bạn sống trong nó, bạn là biểu hiện của nó và bạn sẽ biến mất vào trong nó. Bạn giống hệt con sóng trong đại dương. Nhưng con cá đang khát trong đại dương vì nó suy tư về đại dương khác nào đó, cuộc sống khác nào đó, thời đại khác nào đó, không gian khác nào đó, vương quốc nào đó của Thượng đế.

Bỏ mọi thứ rác rưởi đó đi! Không có vương quốc khác của Thượng đế khác hơn khoảnh khắc này. Và cây đã ở trong nó, núi đã ở trong nó, sao đã ở trong nói - chỉ con người đã rơi ra, chỉ con người đã đi lạc lối. Và lí do tại sao con người đã đi lạc lối là: nỗ lực của người đó để hiểu thấu nó, để hiểu nó, để làm ra hệ thống quan niệm trong đó người đó có thể để mọi thứ vào một cách logic. Sự tồn tại là ngược đời; nếu bạn cố làm nó thành logic, bạn không bao giờ sẽ làm được nó, bạn không bao giờ sẽ hiểu thấu nó.

Bhagawati, bạn nói:

Osho ơi, thầy nói con ngỗng đã ở ngoài rồi. Sao điều đó cho cảm giác không thể nào hiểu thấu nổi?

Vì nó đã ở ngoài rồi! Chỉ thấy ra vấn đề, đừng nghĩ về nó. Một ý nghĩ trong một khoảnh khắc, và bạn đã đi xa xôi. Đừng ủ ê suy nghĩ về nó, chỉ nhìn nó. Vấn đề không phải là nghĩ về và về, đi trong vòng tròn, vấn đề không phải là tính trí tuệ lớn, sự nhạy bén triết học, tính hiệu quả logic. Vấn đề không phải là tâm trí được huấn luyện; vấn đề là về trái tim hồn nhiên.

Cứ nhìn nó thôi! Lau sạch mắt bạn khỏi mọi nước mắt, lau sạch mắt bạn khỏi mọi bụi đã tích tụ lên chúng, và chỉ nhìn vào sự tồn tại. Chiếc lá rụng khỏi cây có thể trở thành chứng ngộ của bạn.

Phật đã trở nên chứng ngộ khi thấy ngôi sao cuối cùng trong buổi sáng biến mất. Khi ngôi sao biến mất, Phật trở nên chứng ngộ.

Chứng ngộ không phải là cái gì đó phải được đạt tới, nó là cái gì đó mà là chính bản tính của bạn. Cho nên đừng cố săn đuổi đuôi riêng của bạn. Bạn phải đã thấy chó làm điều đó... Chó rất có tính triết học, tính chất Aristotel chúng khổ từ Aristotle- nó vậy! Bạn có thể thấy chúng trong sáng mùa đông tận hưởng phơi nắng, nhưng chúng không thể tận hưởng được bởi vì cái đuôi. Đuôi bao giờ cũng có đó; chúng thích bắt giữ nó. Chúng nhảy lên, đuôi nhảy theo, chúng nhảy cao hơn - một kết luận logic: mình đã không nhảy đủ cao, mình phải làm nỗ lực lớn hơn. Chúng càng làm nỗ lực lớn hơn, cái đuôi càng nhảy nhanh hơn - và chúng bắt đầu phát rồ. Nó là cái đuôi riêng của con chó; không có nhu cầu săn đuổi nó.

Sự tồn tại, chứng ngộ, chân lí - chúng tất cả đều thuộc vào bạn; không có nhu cầu hiểu thấu, đạt tới ngay chỗ đầu tiên. Và thế thì nó được đạt tới, và thế thì nó được hiểu thấu.

Câu hỏi thứ hai

Osho ơi, tôi là chính khách cách mạng triệt để. Thầy có cái gì đó để nói cho tôi không?

Werner, bạn đã đi quá xa rồi - bạn sẽ không nghe đâu. Chỉ là chính khách là đủ rồi, nhưng bạn là chính khách cách mạng triệt để - ung thư gấp đôi, gấp ba đấy! Chính trị không đủ sao? Bạn phải là triệt để, cách mạng nữa sao? Nhưng chúng ta bao giờ cũng tìm những từ đẹp đẽ để che giấu thực tại xấu xa.

Không chính khách nào có thể có tính cách mạng cả, vì cách mạng duy nhất là tâm linh. Không chính khách hào có thể triệt để được; chính từ "triệt để" ngụ ý liên quan tới gốc rễ. Chính khách chỉ tỉa lá, ông ta chẳng liên quan gì tới gốc rễ. Chỉ chứng ngộ mới đem bạn tới gốc rễ, chỉ thiền mới đem bạn tới gốc rễ của vấn đề.

Chính trị bao giờ cũng tồn tại, chính khách bao giờ cũng tồn tại, nhưng cái gì đã xảy ra? Thế giới vẫn còn cùng bài hát sorry-go-round! Thực ra, khổ liên tục trở nên được nhân lên mọi ngày. Mọi nhà cách mạng và chính khách triệt để đều chỉ chứng tỏ là mối hại - tất nhiên với ý định tốt; nhưng ý định không có giá trị chút nào - điều có giá trị là ý thức.

Chính khách không có ý thức; thực ra, ông ta đang cố né tránh vấn đề riêng của mình, ông ta đang cố trốn khỏi vấn đề riêng của mình. Và cách dễ nhất để trốn khỏi bản thân mình là trở nên quan tâm tới vấn đề thế giới, kinh tế, chính trị, lịch sử, phục vụ người nghèo, biến đổi điều kiện xã hội, cải cách. Tất cả những chiến lược này để trốn chạy khỏi vấn đề riêng của người ta - những chiến lược tinh vi, nguy hiểm, vì người ta cảm thấy rằng người ta đang làm cái gì đó lớn lao, trong khi người ta đơn giản là kẻ hèn nhát.

Werner, đầu tiên đối diện với vấn đề riêng của bạn đi, đương đầu với chúng đi. Đầu tiên cố gắng biến đổi con người của bạn. Chỉ một người được biến đổi mới có thể làm lẩy cò các quá trình biến đổi trong người khác.

Bạn hỏi tôi:

Osho ơi, thầy có cái gì đó để nói cho tôi không?

Nhớ hai điều. Thứ nhất, ba qui tắc của tàn phá. Có ba cách để bị tàn phá trong thế giới này: thứ nhất bởi dục, thứ hai bởi đánh bạc, và thứ ba là bởi chính trị. Dục là thứ vui thú nhất, đánh bạc là thứ kích động nhất, và chính trị là thứ chắc chắn nhất.

Thứ hai, cũng nhớ luật nền tảng của mọi cuộc cách mạng: khi cách mạng tới, mọi thứ sẽ khác - không tốt hơn, chỉ khác đi.

Chính khách đã dẫn lái cho toàn thể thế giới trong nhiều thế kỉ - tới đâu, tới mục đích nào? Chẳng lẽ không đủ thời gian để chúng ta thấy được toàn thể tính ngu xuẩn của trò chơi này sao? Ít nhất chúng ta nhận biết, nhận biết đầy đủ, về năm nghìn năm của chính trị; trước đó hoàn cảnh phải là một, nhưng sau năm nghìn năm của các trò chơi chính trị cái gì đã xảy ra? Con người vẫn còn trong cùng bóng tối, trong cùng khổ sở, trong cùng địa ngục. Vâng, chính trị liên tục cho con người hi vọng - hi vọng về ngày mai tốt hơn, điều không bao giờ tới. Ngày mai không bao giờ tới.

Nó là thuốc phiện của mọi người. Karl Marx nói tôn giáo là thuốc phiện của mọi người. Điều đó là đúng, chín mươi chín phẩy chín phần trăm nó là đúng; chỉ không phẩy một phần trăm nó là không đúng. Một Phật, một Jesus, một Lão Tử, một Zarathustra, chỉ vài người này có thể được tính vào không phẩy một phần trăm đó, bằng không thì Karl Marx là đúng chín mươi chín phẩy chín phần trăm, rằng tôn giáo đã chứng tỏ là thuốc phiện của mọi người. Nó giữ cho mọi người trong trạng thái say thuốc, gần như trong giấc ngủ tới mức họ có thể chịu được sự tồn tại không thể chịu đựng được, tới mức họ có thể chịu được đủ mọi loại nô lệ, chết đói, trong hi vọng về ngày mai tốt hơn. Tôn giáo được dùng để cho ngày mai tốt hơn này trong thế giới khác, sau chết.

Mọi người tới tôi và hỏi, "Cái gì sẽ xảy ra sau chết?" Tôi không trả lời họ, thay vì thế tôi hỏi họ câu hỏi khác. Tôi hỏi họ, "Quên mọi chuyện về sau chết đi, để tôi hỏi bạn một điều: cái gì xảy ra trước chết?" Bởi vì bất kì cái gì đang xảy ra trước chết sẽ tiếp tục xảy ra sau chết. Nó là thể liên tục: tâm thức của bạn sẽ là một - trước hay sau sẽ không tạo ra khác biệt nào. Thân thể có thể không là một, bình chứa có thể thay đổi, nhưng nội dung sẽ còn lại là một. Bất kì cái gì đang xảy ra đều cho nội dung, không cho bình chứa.

Nghĩ về con ngỗng mà xem, đừng bị bận tâm tới chai. Bạn có thể có chai khác, được sản xuất tốt hơn, bằng vật tư tốt hơn, phức tạp hơn, chai pha lê, chai kim cương, nhưng điều đó không tạo ra khác biệt gì. Điều tạo ra khác biệt là tâm thức của bạn - con ngỗng.

Đầu tiên, tôn giáo đem thuốc phiện cho mọi người về "ngày mai," "sau chết." Hàng triệu người vẫn còn trong trạng thái say sưa đó, dưới thuốc mê đó - thuốc mê tôn giáo. Bây giờ chính trị đang làm cùng điều đó. Ngay cả chủ nghĩa cộng sản đã chứng minh chẳng là gì ngoài thuốc phiện mới cho quần chúng - chủ nghĩa cộng sản là một loại tôn giáo mới. Chiến lược là một: "Ngày mai cách mạng sẽ tới, và mọi thứ sẽ ổn thoả." Bạn phải hi sinh hôm nay của bạn cho ngày mai, và ngày mai không bao giờ tới.

Sáu mươi năm đã trôi qua từ cuộc Cách mạng Nga, và ngày mai vẫn còn xa xôi như trước đây. Ba mươi năm đã trôi qua kể từ cuộc Cách mạng Ấn Độ, Cách mạng Gandhi, và ngày mai vẫn còn xa xôi, thực ra, còn xa hơn trước đây. Những người đã hi sinh, đã hi sinh một cách vô ích; chắc sẽ tốt hơn nếu họ đã sống. Những người bị chết đã thực sự tự tử, trong hi vọng rằng họ đã làm việc phục vụ lớn lao cho nhân loại.

Đừng tạo ra thêm điên khùng trên thế giới, Werner, nó đã đầy điên rồi.

Một đồng nghiệp của tôi có lần đã làm việc trong một bệnh viện tâm thần. Trong khi đi vòng quanh ông ấy sẽ kiểm tra bệnh nhân bằng việc hỏi, "Tại sao anh ở đây?" Lời đáp thường để lộ ra mức độ xu hướng thực tại.

Một sáng nhà tâm lí học nhận được lời đáp ứng làm choáng váng ông ấy. "Tôi ở đây," bệnh nhân đáp, "vì cùng lí do như ông ở đây, bác sĩ. Tôi không thể làm được việc đi khỏi nó vào thế giới bên ngoài."

Bệnh nhân và bác sĩ, mọi người và chính khách tất cả đều trong cùng một con thuyền. Tất cả họ đều là các Ayatollah Khomaniac! Mọi loại điên cuồng được thả ra trên thế giới. Werner, nếu bạn bỏ cái chính trị cách mạng triệt để của bạn đi ít nhất sẽ có một Khomaniac ít đi và điều đó sẽ là phúc lành lớn.

Câu hỏi 3

Osho ơi, tôi đã nghe thầy nói rằng tri thức là vô dụng. Thế thì cần gì hướng dẫn chúng tôi tới mục đích tối thượng?

Geetam, có một điều tốt về câu hỏi của bạn mà tôi đánh giá cao: bạn nói "Tôi đã nghe thầy nói." Mọi kinh sách Phật giáo đều bắt đầu theo cách đó; điều đó là điều rất chân thật. Kinh sách Ki tô giáo, Do Thái giáo, Hindu giáo, Mô ha mét giáo không bắt đầu theo cách đó, nhưng mọi kinh sách Phật giáo đều bắt đầu "Tôi đã nghe thầy nói" bởi vì vấn đề không phải là liệu thầy đã nói nó hay không, "Tôi đã nghe nó"; đây là hai điều khác nhau. Thầy có thể đã nói điều này, bạn có thể đã nghe cái gì đó khác toàn bộ, vì giữa bạn và thầy có rào chắn lớn - rào chắn của tâm trí, định kiến, khái niệm, ý tưởng định trước. Cho nên điều bạn nghe không nhất thiết là điều được nói.

Geetam, điều này là tốt rằng bạn nói "Tôi đã nghe thầy nói." Bạn không nói rằng "Thầy đã nói nó," bạn nói "Tôi đã nghe... Nó có thể đúng, nó có thể không đúng; bạn có thể đã nói điều đó, bạn có thể đã không nói điều đó."

Điều này phải được tất cả các sannyasin của tôi ghi nhớ: bất kì khi nào bạn đang trích dẫn tôi, nhớ điều đó, nó là điều bạn đã nghe thấy. Có khả năng nó có thể đã được nói, có khả năng nó có thể đã không được nói chút nào; cái gì đó khác có thể đã được nói.

Và đó thực tế là điều đã xảy ra.

Bạn nói:

Tôi đã nghe thầy nói rằng tri thức là vô dụng.

Không, tôi đã không nói điều đó. Tri thức là rất hữu dụng - trí huệ là vô dụng! Tri thức được cần ở bãi chợ, trong kinh doanh, trong chính trị. Ở mọi nơi tri thức đều được cần tới - trong công nghệ, trong khoa học - ở mọi nơi tri thức đều được cần. Tri thức là rất hữu dụng, tiện dụng; trí huệ là tuyệt đối vô dụng, nhưng đó là cái đẹp của nó. Nó không phải là món hàng, bạn không thể dùng nó theo bất kì cách nào; bạn không thể bán được nó, bạn không thể mua được nó. Nó không thuộc vào thế giới tiện dụng; nó là việc nở hoa.

Hoa hồng hữu dụng gì? Tiếng hót của chim hữu dụng gì? Nó dùng làm gì? Nếu bạn nhìn quanh trong sự tồn tại - sao, mây, núi, sông - tất cả những cái đó hữu dụng gì? Nó tất cả đều vô dụng. Tại sao bướm đẹp thế? Tại sao Thượng đế chăm nom nhiều thế tới việc vẽ đôi cánh của chúng? Tất cả cái đó phỏng có ích gì?

Nhớ lấy, thế giới bên ngoài là thế giới của tiện dụng; thế giới bên trong là thế giới của ý nghĩa, không của tiện dụng. Thế giới bên ngoài có chiều hướng khác toàn bộ - ở đó cái tiện dụng được cần. Bạn cần bánh mì, bạn cần bơ, bạn cần nhà, bạn cần thuốc, bạn cần quần áo, chỗ trú ngụ; bạn cần hàng nghìn thứ. Nhưng thế giới bên trong đơn giản là xa hoa; nó không phải là nhu cầu, nó là niềm vui. Nó là sự hân hoan vô cùng.

Nếu ai đó hỏi bạn, "Cái dụng của yêu là gì?" câu hỏi này là không thể trả lời được, bởi chính sự kiện về cái dụng của nó của từ "cái dụng." Yêu không phải là hàng hoá; thế giới này có thể tiếp diễn mà không có yêu - nó đã diễn ra mà không có yêu. Mọi thứ đều diễn ra tốt hoàn hảo; thực ra, chỉ duy nhất khi yêu xảy ra mà rối loạn nào đó mới xảy ra. Do đó mọi xã hội đều chống lại yêu.

Thế giới đang diễn ra tốt hoàn hảo mà không có nhạc sĩ. Ai cần nhạc sĩ? Họ sẽ không có khả năng lái tầu hoả, lái máy bay; họ không phải là người đáng tin cậy.

Tôi thường du hành ở Ấn Độ. Một trong những người bạn của tôi, người đã chết chỉ mới mấy tháng trước đã là một người yêu du hành. Tôi hay đi tầu hoả nhanh nhất có thể được, vì tôi phải đi khắp nước, và anh ấy thích du hành bằng tầu chợ dừng lại tại mọi ga, mọi ga nhỏ. Cuộc hành trình đáng ra có thể được hoàn thành trong mười giờ sẽ mất tới bốn ngày, năm ngày, đôi khi tới bẩy ngày. Và bất kì khi nào anh ấy đi cùng tôi, anh ấy đều khăng khăng...

Một lần tôi đồng ý và thực sự đó là niềm vui, vì anh ấy biết mọi chỗ trà ngon nhất, chỗ sữa thuần khiết nhất, chỗ bạn có thể kiếm được kẹo ngon, chỗ bạn có thể kiếm được táo ngon, xoài ngon. Trong năm ngày du hành đó cùng anh ấy tôi quên tất cả về nơi tôi định đi - không có nhu cầu đi đâu cả! Và mọi người đều biết anh ấy - thợ gốm, trưởng ga, lái xe - vì anh ấy bao giờ cũng đi trên những chuyến tầu nhỏ này. Và tại từng ga tầu hoả sẽ dừng lại trong một giờ, nửa giờ, hai giờ.

Một ga nhỏ thực sự là chỗ đẹp. Toàn thể nhà ga được bao quanh bởi những cây xoài lớn, hàng trăm cây xoài. Anh ấy đưa tôi ra ngoài ga và anh ấy bắt đầu trèo lên cây. Tôi nói, "Anh làm gì vậy?" Anh ấy nói, "Xoài chín đấy!" Và tôi nói, "Nếu tầu hoả đi mất chúng ta sẽ khó khăn đấy!" Anh ấy nói, "Đừng lo. Cứ đi cùng tôi đi." Thế là tôi đi cùng anh ấy. Tôi thường xuyên bảo anh ấy, "Bây giờ đến giờ rồi, tầu sắp chạy." Và anh ấy nói, "Đừng lo. Anh có thấy người ở trên chúng ta không?" Một người ở đó. Anh ấy nói, "Ông ấy là người lái. Chừng nào ông ấy chưa xuống, tầu hoả không thể đi được!"

Tôi thích thú khoảnh khắc đó!

Cuộc sống có thể được sống hoặc với tiện dụng như chính phong cách của bạn hoặc nó có thể được sống như việc chơi đùa. Âm nhạc, yêu, hoa, sao, thơ ca, hội hoạ, nhảy múa, tất cả đều thuộc về thế giới bên trong. Tôi không chống lại tri thức; khi bạn đang làm cái gì trong thế giới, dùng tri thức của bạn đi. Ở đó, dùng trí huệ là ngu xuẩn; ở đó, ngồi trong xe hơi và thiền là nguy hiểm. Ở đó, bạn phải dùng mọi tính hiệu quả của bạn, mọi tri thức của bạn, mọi bí quyết của bạn; nhưng bạn phải không bị giới hạn vào nó. Bạn phải không trở nên bị ám ảnh với nó, bạn phải có khả năng đi vào bên trong. Khi công việc xong rồi bạn nên có khả năng đóng cửa lại với thế giới bên ngoài và quay vào cái bên trong. Thế thì nhảy múa, ca hát, thiền, yêu, sống. Người ta nên linh hoạt, linh động.

Hiểu lầm này, Geetam, là có thể với tôi, nhưng bạn có thể thấy cách tiếp cận của tôi nếu bạn không mang tâm trí riêng của bạn vào. Tôi không bảo bạn từ bỏ thế giới bởi lẽ đơn giản là bạn bao giờ cũng có thể dùng tri thức của bạn. Ngồi trong hang trên Himalayas bạn sẽ không có khả năn dùng tri thức của bạn. Và thế giới bên ngoài là đẹp như thế giới bên trong - nếu chúng ta có cả hai, sao chọn một?

Toàn thể thông điệp của tôi là ở chỗ bạn có thể ăn cái bánh và vẫn có nó nữa, cho nên sao chỉ dùng một nửa? Tri thức là hữu dụng trong thế giới bên ngoài, trong thế giới bên trong nó là cản trở. Và cùng điều đó là đúng cho trí huệ bên trong: nó là niềm vui mênh mông bên trong, nhưng đừng cố dùng nó ở bên ngoài.

Cả hai điều đã từng được làm. Phương Tây đã sống qua chỉ mỗi tri thức, do đó nó đã đánh mất chiều bên trong, nó đã đánh mất việc nở hoa bên trong, nó đã đánh mất tiếp xúc với bản thể riêng của nó. Phương Đông đã làm điều ngược lại: nghĩ rằng tri thức là vô dụng nó đã trở thành phi khoa học, phi tiện dụng, cho nên thế giới bên ngoài của nó đã trở nên bị teo lại. Nó nghèo, xấu, không khoa học.

Phương Tây đã mất tiếp xúc với linh hồn riêng của nó và phương Đông đã mất tiếp xúc với thân thể riêng của nó. Và con người là điệu vũ của hai phần bù này; hai phần này là đối tác trong điệu vũ. Hai phần này giống như đôi cánh: bạn không thể bay được vào trong bầu trời bằng mỗi một cánh, với một cánh bạn sẽ ngã. Phương Tây đã ngã, phương Đông đã ngã; cả hai đã chứng tỏ là hoàn toàn thất bại.

Chúng ta cần một loại con người mới có cả hai cánh: cánh của tri thức, khoa học, công nghệ, và cánh của thiền, chứng ngộ, yêu, tự do. Khi cả hai cánh đang vận hành trong tính đồng bộ sâu, trong tính cùng nhau sâu, trong tương ứng và hài hoà, chỉ thế con người mới đầy đủ, toàn bộ.

Tri thức không được cần tới cho thế giới bên trong. Về thế giới bên trong, bạn hỏi:

Thế thì cần gì hướng dẫn chúng tôi tới mục đích tối thượng?

Không có mục đích tối thượng - để điều đó được rõ ràng từ chính lúc bắt đầu. Không có mục đích như vậy, do đó không có vấn đề về có mục đích tối thượng. Mọi thứ đang có đó, là có tức khắc - để tôi nhắc lại, ngay tức khắc. Không có cái gì là tối thượng ở bất kì chỗ nào; bản thân cái tức khắc là cái tối thượng. Và không có mục đích; bản thân cuộc hành hương là mục đích. Từng bước là mục đích, từng khoảnh khắc là mục đích.

Với điều đó, tri thức không được cần tới vì tri thức là hướng dẫn về các mục đích, về các thành đạt. Để có điều đó, cuộc sống tức khắc vô mục đích đó, hồn nhiên là được cần chứ không phải tri thức. Hồn nhiên, như đứa trẻ, điều Dionysius gọi là "dốt nát chói sáng" - đích xác điều đó là được cần; dốt nát chói sáng, trạng thái được chứng ngộ của việc không biết.

Bạn bao giờ cũng nghĩ dưới dạng chứng ngộ dường như nó là điều tối thượng trong việc biết - bạn sai. Chứng ngộ là trạng thái tối thượng của việc không biết; nó là dốt nát chói sáng, nó là như đứa trẻ. Hiền nhân lại trở thành đứa trẻ. Nó bắt đầu nhặt đá mầu, sỏi, vỏ sò trên bãi biển. Nó bắt đầu nhặt hoa dại, chẳng bởi lí do nào chút nào, chỉ vì niềm vui vô cùng của việc đó.

Cô giáo trường ngày chủ nhật hỏi các cậu bé trong lớp xem chúng có thể nêu tên của bất kì điều nào trong mười lời răn không, và một cậu bé tuổi vườn trẻ đứng dậy và dõng dạc tuyên bố, "Các ngươi sẽ không phạm ngoại tình!"

Đây là dốt nát chói sáng, hồn nhiên thế: "Các ngươi sẽ không phạm ngoại tình!"

Cô giáo trẻ xinh xắn quan tâm tới một trong những học sinh mười một tuổi của mình. Một hôm, đưa nó sang bên sau giờ lên lớp, cô hỏi, "Victor, sao bài tập tại trường của con mới đây lại kém thế?"

"Con không thể tập trung được," chú bé đáp. "Con sợ là con đã rơi vào yêu."

"Vậy thế sao?" cô giáo nói, vừa kìm lại thôi thúc mỉm cười. "Và với ai?"

"Với cô," nó trả lời.

"Nhưng, Victor này," cô trẻ hài lòng một cách bí mật kêu lên, "con không thấy điều đó ngu si làm sao? Đúng là cô muốn có một người chồng của riêng cô một ngày nào đó, nhưng cô không muốn một đứa bé."

"Ồ, cô đừng lo," Victor nói một cách làm yên lòng lại, "con sẽ cẩn thận mà!"

Một người bố nghiêm nghị đang đưa con trai nhỏ của mình đi dạo trong công viên thì đột nhiên một con ong đậu trên tảng đá phía trước họ. Chỉ vì không hài lòng, cậu bé đập nó bằng cục đá, trong khi đó bố nó nói, "Điều đó là độc ác, và với việc độc ác con sẽ không có mật ong ăn trong cả năm."

Sau đó Johnny lại chủ định dẫm lên một con bướm. "Và với điều đó, chàng trai trẻ ơi," người bố nói, "con sẽ không có bơ ăn trong một năm đâu." Khi họ về nhà, mẹ của Johnny đang bận rộn chuẩn bị bữa tối. Ngay khi họ vào bếp, cô ấy phát hiện ra một con gián và ngay lập tức dẫm nát nó. Cậu bé nhìn bố nó một cách ranh mãnh và nói, "Bố ơi, con nói cho mẹ hay bố nói?"

Hiệu trưởng trường tiểu học tạt vào thăm phòng học cô giáo lớp ba để xem cô ấy điều chỉnh ngày đầu tiên ở trường của cô thế nào. "Có một vấn đề," cô nói. "Cậu bé kia ở hàng đầu thuộc vào lớp hai nhưng nó cứ khăng khăng ở lại đây, và nó khôn ranh thế, tôi phải gửi nó lại."

"Nó không thể khôn ranh thế được," hiệu trưởng nói. "Hỏi nó cái gì đó đi."

Cô giáo gọi cậu bé lên và hỏi, "Con chó làm gì trên ba chân mà đàn ông làm trên hai chân mà cô làm khi ngồi xuống?"

"Bắt tay ạ," cậu bé nói.

"Cái gì làm cho con bò cái được bốn mà về nó cô chỉ có hai?" cô tiếp tục.

"Chân," cậu bé đáp.

"Từ tục nào có nghĩa giao thiệp?" cô tiếp tục.

"Nói," nó trả lời.

Cô giáo quay sang thầy hiệu trưởng. "Đấy, tôi phải làm gì?"

Thầy kéo cô sang bên và thì thào, "Tốt hơn cả là cho nó lên lớp bốn. Tôi bỏ lỡ cả ba câu hỏi!"

Câu hỏi cuối cùng

Osho ơi, thầy sẽ nói cái gì đó nghiêm chỉnh để cho tôi cũng có thể hiểu được chứ?

Prem Brita, đây thực sự là câu hỏi khó! Tôi không biết nghiêm chỉnh là gì. Tôi có thể thử, nhưng tôi nghĩ tôi sẽ không thành công được. Tôi chưa bao giờ nghiêm chỉnh - tôi càng có vẻ nghiêm chỉnh, tôi lại càng ít nghiêm chỉnh! Nhưng chúng ta cứ thử đôi điều từ Prem Brita xem sao. Ai biết được? Cô ấy có thể có được cái gì đó nghiêm chỉnh về nó. Mọi người có được mọi loại thứ mà tôi đã không nói, điều tôi đã không ngụ ý, điều tôi thậm chí đã không mơ tới. Và cô ấy thậm chí có thể hiểu được cái gì đó!

Vào thời xưa đã thành tục lệ trong các làng Do Thái cổ là đêm sau khi ai đó lấy nhau thì giáo sĩ sẽ tới và giám định ga trải giường để xem cô dâu còn trinh hay không.

Cô dâu trẻ biết điều này và cũng biết cô ấy sẽ không qua được kiểm tra này. Thế là cô ấy dậy lúc nửa đêm và để chút giọt mực lên ga trải giường, nhưng vì trời tối cô ấy vớ nhầm chai và để mực mầu lục vào.

Sáng hôm sau, giáo sĩ tới như mong đợi và làm việc giám định của ông ấy. Đột nhiên ông ấy la lên, "Quỉ gì thế này! Nó thọc vào cô ấy tận tới túi mật!"

Không, nó không nghiêm chỉnh! Chúng ta thử lại lần nữa.

Một quí ông già và một quí bà già có cuộc nói chuyện. Họ nói về thời xưa tốt lành và ông ấy hỏi bà ấy, "Tôi xin lỗi, bà có bao giờ xấu hổ không?"

"Ồ có chứ," bà ấy nói, "và những bốn lần. Lần thứ nhất khi tôi cởi quần áo trước chồng tôi. Lần thứ hai khi tôi cởi quần áo trước người yêu của tôi. Lần thứ ba khi tôi lấy tiền vì điều đó. Và lần thứ tư khi tôi trả tiền cho ai đó về điều đó. Thế còn ông?"

Ông già im lặng một lúc rồi nói, "Tôi xấu hổ có hai lần. Lần thứ nhất khi tôi không thể làm được điều đó lần thứ hai. Và lần thứ hai khi tôi không thể làm được điều đó lần thứ nhất."

Tôi lại hỏng rồi! Tôi không phải là cung thủ giỏi vì tôi không tin vào mục tiêu và đích, cho nên mũi tên của tôi bắn đi mọi nơi ngoại trừ mục tiêu. Nỗ lực cuối cùng:

Đó là mùa đi săn hàng năm trên cõi trời. Chỉ mỗi Thánh thần linh thiêng là ngần ngại tham gia - mọi năm mãi cho tới giờ ông ấy đã kết thúc với cú bắn vào mông mình.

Thượng đế Cha chung cuộc thuyết phục ông ấy tham gia và hứa sẽ theo dõi ông ấy cẩn thận. Nhưng ngay sắp tới kết thúc thì chuyện lại xảy ra: có một cú bắn và Thánh thần linh thiêng nhảy quanh trong đau đớn, tay ôm giữ lấy hạ bộ.

Phát rồ, Thượng đế Cha chạy vào bụi rậm và kéo Joseph ra. "Joseph!" ông ấy la lên."Ông sẽ không bao giờ có khả năng tha thứ cho điều ông ấy đã làm với Mary sao?"

Xem tiếp Chương 3 - Quay về Mục lục

..............................