Read more
Niết bàn: Ác mộng
cuối - Osho
Bài nói về Thiền
Chương 3. Người
chơi trò chơi
Muso, một thầy giáo dân tộc,
và một trong những thầy nổi tiếng nhất
trong thời của ông ấy,
rời kinh đô đi cùng một đệ tử
tới một tỉnh xa.
Khi tới sông Tenryu
họ phải đợi một giờ
trước khi họ có thể lên phà.
Ngay khi phà sắp rời bến
một võ sĩ đạo say chạy lên
và nhảy vào chiếc thuyền chật ních,
suýt làm chìm nó.
Ông ta đi lảo đảo bừa bãi khi chiếc thuyền
nhỏ
đang đi ngang qua sông.
Người lái phà,
Lo sợ cho an toàn của hành khách,
cầu xin ông ấy đứng yên.
'Chúng tôi bị lèn như cá mòi ở đây,'
võ sĩ đạo nói cộc lốc.
Thế rồi, chỉ vào Muso,
'Tại sao không vứt ông sư thiền này đi?'
'Xin ông kiên nhẫn cho,' Muso nói,
'Chúng ta sẽ sớm sang tới bờ bên kia.'
'Cái gì!' võ sĩ đạo nói oang oang, 'ta mà
kiên nhẫn sao?
Nghe đây, nếu ông không nhảy ra khỏi cái
này
Ta thề ta sẽ nhấn chìm ông.'
Sự bình thản của thầy chọc tức võ sĩ đạo
Tới mức ông ta đánh vào đầu Muso bằng chiếc
quạt sắt,
máu chảy ra.
Lúc này đệ tử của Muso thấy đủ,
và anh ta là người khoẻ mạnh,
muốn thách đấu võ sĩ đạo.
'Ta không thể cho phép hắn ta tiếp tục sống
sau việc này,' anh ta nói.
'Tại sao bị tức giận bởi chuyện vặt thế?'
Muso nói với nụ cười.
'Chính đích xác các vấn đề thuộc loại này
mà việc huấn luyện các sư thiền chứng minh
bản thân nó.
Kiên nhẫn, ông phải nhớ,
là nhiều hơn chỉ một từ.'
Thế rồi ông ấy đọc một bài thơ ứng khẩu:
'Người đánh và người bị đánh:
đơn giản là người chơi trò chơi
phù du như giấc mơ.'
Khi chiếc thuyền tới bờ,
Và Muso cùng đệ tử bước xuống,
Võ sĩ đạo chạy lên
và phủ phục bản thân mình dưới chân thầy.
Từ đó ông ta trở thành đệ tử.
Tìm kiếm cái gì đó, ham muốn
cái gì đó, là bệnh cơ bản của tâm trí. Không tìm kiếm, không ham muốn, là mạnh
khoẻ cơ bản của bản thể bạn.
Rất dễ liên tục thay đổi các đối
tượng của ham muốn, nhưng đó không phải là cách biến đổi. Bạn có thể ham muốn
tiền, bạn có thể ham muốn quyền... bạn có thể đổi đối thể của ham muốn - bạn có
thể bắt đầu ham muốn thượng đế - nhưng bạn vẫn còn là người cũ vì bạn liên tục
ham muốn.
Thay đổi cơ bản sẽ được đưa tới
không trong các đối thể của ham muốn, mà trong tính chủ thể của bạn.
Nếu việc ham muốn dừng lại - và
nhớ lấy, tôi không nói rằng nó phải bị dừng lại - nếu việc ham muốn dừng lại,
thế thì bạn lần đầu tiên ở nhà, an bình, kiên nhẫn, phúc lạc, và lần đầu tiên
cuộc sống là sẵn có cho bạn và bạn là sẵn có cho cuộc sống. Thực ra, chính phân
chia giữa bạn và cuộc sống biến mất, và trạng thái này của không phân chia là
trạng thái của thượng đế.
Mọi người tới tôi từ khắp thế
giới; họ du hành qua hàng nghìn dặm đường. Khi họ tới tôi và tôi hỏi, 'Tại sao
bạn đã tới?' ai đó nói, 'Tôi là người tìm kiếm thượng đế.' Ai đó nói, 'Tôi là
người tìm kiếm chân lí.'
Họ không nhận biết điều họ đang
hỏi. Họ đang hỏi điều không thể được. Thượng đế không phải là đồ vật. Thượng đế
không phải là đối thể. Bạn không thể tìm ngài được. Thượng đế là cái toàn thể
này. Làm sao bạn có thể tìm được cái toàn thể? Bạn có thể tan biến trong nó, bạn
có thể hội nhập trong nó, nhưng bạn không thể tìm kiếm nó. Việc tìm kiếm đơn giản
chỉ ra rằng bạn liên tục tin bản thân bạn tách rời khỏi cái toàn thể - bạn người
tìm kiếm và cái toàn thể cái được tìm.
Đôi khi bạn tìm người đàn bà,
đôi khi bạn tìm người đàn ông. Đôi khi, thất vọng với thế giới, bạn bắt đầu đi
tìm thế giới khác - nhưng bạn chưa thất vọng với bản thân việc đi tìm.
Người tìm kiếm là trong rắc rối.
Người tìm kiếm bị lẫn lộn. Người đó đã không hiểu bản thân vấn đề cơ bản. Không
phải là bạn phải đi tìm thượng đế, thế rồi mọi thứ sẽ được giải quyết. Chính
cái đối lập lại - nếu mọi thứ được giải quyết, đột nhiên có thượng đế.
Có lần chuyện xảy ra:
"Một người bán sách từ nam
Ấn độ đã viết cho một nhà sách ở New Delhi yêu cầu rằng một tá sách 'Người tìm
kiếm Thượng đế' được gửi cho người đó ngay.
Trong vòng hai ngày người đó nhận
được lời đáp qua điện tín: Không có người tìm kiếm Thượng đế ở Delhi hay
Bombay. Thử ở Poona đi."
Tất nhiên tất cả họ ở đây. Việc
tìm kiếm là bệnh. Đừng làm nó thành trò bản ngã... vì khi ai đó tới và người đó
nói rằng người đó là người tìm kiếm thượng đế, tôi có thể thấy ánh sáng của bản
ngã biểu lộ ra trong mắt người đó; việc kết án thế giới - rằng người đó không
phải là phàm nhân, người đó là người tôn giáo. Cách thức người đó nói điều đó
chỉ ra sự tự hào của người đó - rằng người đó không phải là người thường, không
phải là một phần của đại đa số nhân loại bình thường. Người đó là đặc biệt, phi
thường. Người đó không đi tìm tiền, người đó đi tìm thiền. Người đó không đi
tìm cái gì vật chất, người đó đang đi tìm cái gì đó tâm linh.
Nhưng với tôi, và với tất cả những
người đã từng biết, việc tìm kiếm là thế giới này. Không có việc tìm thế giới
khác. Việc ham muốn là trần tục. Không có việc ham muốn thế giới khác. Trong
chính việc ham muốn, thế giới tồn tại. Điều bạn ham muốn là không liên quan; điều
bạn ham muốn là đủ làm cho bạn thành trần tục. Vì mọi ham muốn đều là từ ảo tưởng
cơ bản - ảo tưởng cơ bản rằng bạn đang thiếu cái gì đó, rằng cái gì đó được cần.
Ngay chính chỗ đầu tiên, bạn không thiếu cái gì. Không cái gì được cần.
Thế giới là ác mộng vì việc ham
muốn, và thế rồi niết bàn trở thành ác mộng cuối. Tất nhiên là cuối cùng, vì nếu
bạn thức dậy việc tìm thượng đế và niết bàn... nếu bạn thức dậy, thế thì mọi ác
mộng đều biến mất.
Bạn đã bỏ thế gian này. Bây giờ
bạn đi tìm thượng đế. Xin bỏ cả thượng đế đi. Điều này sẽ có vẻ hơi phi tôn
giáo; nó không phải vậy.
Tôi đã đọc một phát biểu của
Albert Einstein. Tôi thích nó. Ở đâu đó ông ấy nói, 'Tôi là người không tin tôn
giáo sâu sắc.' Thực ra người tôn giáo không thể nào là người tin được. Người
tôn giáo có thể tin cậy, nhưng không thể tin. Tin cậy tới từ kinh nghiệm tồn tại;
tin chỉ là là trò tâm trí. Tin chỉ là của ý thức hệ, khái niệm, kinh sách, triết
lí. Tin cậy là của cuộc sống.
Khoảnh khắc bạn nói 'thượng đế',
bạn đã dùng niềm tin. Thượng đế là niềm tin. Nhưng cuộc sống không phải là niềm
tin, nó là kinh nghiệm. Để cho cuộc sống là thượng đế duy nhất của bạn đi.
Không thượng đế nào khác được cần, bởi vì mọi thượng đế khác đều là bịa đặt của
con người. Einstein là đúng khi ông ấy nói, 'Tôi là người tôn giáo sâu sắc,
nhưng không tin, không phải là người tin.' Ông ấy ngụ ý cái gì?
Phẩm chất của việc có tính tôn
giáo chẳng liên quan gì với phẩm chất của người tin. Người tin tin vì người đó
muốn. Người tin tin vì người đó muốn tìm cái gì đó. Người tin tin vì người đó
không thể sống cuộc sống mà không có tâm trí. Người đó bao giờ cũng mang tâm
trí vào giữa cuộc sống và bản thân người đó... dường như tay người đó đang giấu
đằng sau găng tay - bạn chạm vào người yêu của bạn, nhưng không trực tiếp; tay
bạn bị ẩn đằng sau găng tay. Găng tay chạm vào người yêu; bạn chỉ chạm vào găng
tay của bạn.
Niềm tin giống như găng tay; nó
bao quanh bạn. Bạn không bao giờ sẵn có cho cuộc sống một cách trực tiếp, ngay
lập tức.
Người tôn giáo là trần trụi
theo nghĩa này - người đó không có quần áo của niềm tin. Người đó đơn giản trực
tiếp, trong việc chạm vào cuộc sống.
Trong việc chạm đó, có việc tan
chảy. Trong việc chạm đó, có hội nhập. Trong việc chạm đó, ở đâu đó bạn không
còn là bạn. Ở đâu đó bạn đã trở thành cái toàn thể và cái toàn thể đã tới với bạn.
Đại dương rơi vào trong giọt nước và giọt nước trở thành đại dương.
Niềm tin là nguy hiểm. Chúng ta
liên tục đổi niềm tin. Người Hindu có thể trở thành người Mô ha mét giáo, người
Ki tô giáo có thể trở thành người Hindu. Hay người tôn giáo, cái gọi là người
tôn giáo, có thể trở thành người cộng sản; người hữu thần có thể trở thành người
vô thần - điều đó không tạo ra khác biệt. Bạn liên tục đổi găng tay, nhưng găng
tay vẫn còn lại.
Bạn không thể nhìn cuộc sống một
cách trực tiếp được sao? Bạn không thể yêu cuộc sống một cách trực tiếp được
sao? Thực sự có nhu cầu nào để tin vào cái gì không? Bạn không thể tin cậy vào
cuộc sống được sao?
Để tôi nói điều đó theo cách
này. Những người không thể tin cậy được, thì tin. Niềm tin là cái thay thế; đồng
tiền giả, sự lừa dối. Những người có thể tin cậy được thì không cần niềm tin.
Cuộc sống là đủ. Họ không đặt chồng bất kì thượng đế, bất kì niết bàn, bất kì
moksha nào lên đỉnh của nó. Không có nhu cầu. Cuộc sống là quá đủ. Họ sống cuộc
sống.
Tất nhiên, nếu bạn có niềm tin,
bạn có thể tạo ra tương lai quanh nó. Nếu bạn không có bất kì niềm tin nào thế
thì bạn không có tương lai nào, vì cuộc sống là ở đây bây giờ. Không có nhu cầu
chờ đợi. Nhưng chúng ta liên tục trì hoãn - tới chính khoảnh khắc cái chết tới
và lấy lại món quà này.
Tôi đã đọc:
"Ba người tham gia vào một
trong những cuộc đối thoại vô lợi nhuận mà có bao gồm tất cả chúng ta vào lúc
này lúc khác. Họ đang xem xét vấn đề về từng người sẽ làm gì nếu bác sĩ bảo người
đó chỉ còn sáu tháng sống.
Robinson nói, 'Nếu bác sĩ của
tôi nói tôi chỉ còn sáu tháng để sống, điều đầu tiên tôi sẽ làm là thanh lí
kinh doanh của tôi, rút tiền tiết kiệm ra, và ăn chơi lu bù nhất trên ở vùng
Riviera thuộc Pháp mà ông đã từng thấy. Tôi sẽ chơi cò quay, tôi sẽ ăn như vua,
và phần lớn trong tất cả mọi điều tôi sẽ có các cô gái, gái và nhiều gái
hơn."'
Người này phải đã trì hoãn -
trì hoãn cho tới chết. Khi bác sĩ nói bạn chỉ còn sáu tháng để sống, thế thì...
Nhưng điều đó nữa dường như là chỉ ước muốn, người đó có thể không có khả năng
- vì khi cái chết gõ cửa, người ta bị choáng và tan nát thế... Khi cái chết đã
tới gần bạn, làm sao bạn có thể tận hưởng được? Bạn không thể tận hưởng được
khi cuộc sống đã ở gần. Khi cuộc sống đang lùi ra xa hơn mỗi khoảnh khắc, làm
sao bạn có thể tận hưởng được? Đây lại chỉ là cách tin tưởng rằng nếu nó xảy
ra, thế thì 'ngay lập tức tôi sẽ bắt đầu sống'. Ai ngăn cản bạn khỏi việc sống
ngay bây giờ?
"Người thứ hai nói, 'Nếu
bác sĩ nói tôi chỉ có sáu tháng để sống, điều đầu tiên tôi sẽ làm chắc sẽ là đi
gặp đại lí lữ hành và tính kế chuyến du lịch thế giới. Có hàng nghìn chỗ trên
trái đất tôi đã không xem và tôi muốn xem chúng trước khi tôi chết - nào Grand
Canyon, nào Taj Mahal, Angkor Wat - tất cả chúng."'
Ai đang ngăn cản bạn? Tại sao bạn
chờ đợi cái chết tới và thế rồi bạn sẽ đi và xem Taj Mahal? Thế thì bạn sẽ có
khả năng xem Taj Mahal không? Mắt bạn sẽ đầy những bóng tối tới mức Taj Mahal sẽ
không có vẻ gì như Taj Mahal. Sẽ không thể nào xem được khi cái chết đã tới
trong tâm trí. Nó sẽ làm cho bạn mù. Việc run rẩy bên trong sẽ áp đảo bạn. Bạn
sẽ không có khả năng nghe, bạn sẽ không có khả năng nhìn, bạn sẽ không có khả
năng thậm chí thở. Nhưng tại sao mọi người liên tục trì hoãn?
"Người thứ ba nói, 'Nếu
bác sĩ nói tôi chỉ còn sáu tháng để sống, điều đầu tiên tôi muốn làm sẽ là đến
tư vấn bác sĩ khác."'
Điều này dường như là đại diện
nhất cho mọi người. Đây là điều bạn cũng sẽ làm. Thế thì bạn thậm chí sẽ không
sống. Bạn sẽ thử tới bác sĩ khác người lại có thể cho bạn hi vọng, người lại có
thể cho bạn tương lai, người lại có thể nói với bạn, 'Không cần lo nghĩ - bạn
có thể vẫn trì hoãn được. Không cần vội vã - cái chết vẫn còn xa xôi.'
Bạn sẽ tìm thấy, bạn sẽ tìm ai
đó, người vẫn có thể cho bạn hi vọng.
Hi vọng là cách trì hoãn cuộc sống.
Mọi việc ham muốn đều là cách
trì hoãn cuộc sống, và mọi thủ đoạn về cách né tránh cái đang đó và cách tiếp tục
suy nghĩ về cái không đang đó.
Thượng đế không có đâu. Cuộc sống
thì có đấy. Xin đừng là người tìm kiếm thượng đế.
Niết bàn không có đâu. Cuộc sống
có đấy. Xin đừng là người tìm kiếm niết bàn.
Và nếu bạn dừng tìm kiếm niết
bàn, bạn sẽ tìm ra niết bàn được ẩn trong bản thân cuộc sống. Nếu bạn dừng tìm
kiếm thượng đế, bạn sẽ thấy thượng đế ở mọi nơi... trong từng hạt, trong từng
khoảnh khắc của cuộc sống. Thượng đế là cái tên khác của cuộc sống. Niết bàn là
cái tên khác của cuộc sống được sống. Bạn mới chỉ nghe thấy từ ‘cuộc sống’; nó
không phải là kinh nghiệm được sống.
Bỏ mọi niềm tin đi, chúng là cản
trở. Đừng là người Ki tô giáo, đừng là người Hindu, đừng là người Mô ha mét
giáo. Cứ chỉ sống động thôi. Để cho hiện hữu là tôn giáo duy nhất của bạn.
Cuộc sống - tôn giáo duy nhất.
Cuộc sống - ngôi đền duy nhất. Cuộc sống - lời cầu nguyện duy nhất.
Tôi đã nghe, một đệ tử tới một
thiền sư, cúi lạy, chạm chân thầy và nói, 'Tôi phải đợi bao lâu cho chứng ngộ của
tôi?'
Thầy nhìn anh ta đủ lâu, thật
lâu. Đệ tử này bắt đầu thấy bồn chồn. Anh ta lặp lại câu hỏi và anh ta nói,
'Sao thầy cứ nhìn tôi lâu thế? Sao thầy không trả lời tôi?'
Và thầy trả lời một câu trả lời
thực sự có tính thiền. Thầy nói, 'Giết ta đi.'
Đệ tử này không thể tin được rằng
đây là câu trả lời cho chứng ngộ của anh ta. Anh ta đi tới hỏi đại đệ tử. Đại đệ
tử cười và anh ta nói, 'Cùng câu trả lời đó thầy cũng đã nói cho tôi.' Và thầy
là đúng. Thầy nói, 'Sao ông cứ hỏi ta mãi thế? Bỏ thầy này đi. Bỏ việc hỏi này
đi. Giết ta đi. Bỏ mọi ý thức hệ. Ta là ai? Ta không ngăn cản ông. Cuộc sống là
sẵn có. Tại sao ông không bắt đầu sống? Tại sao ông liên tục chuẩn bị, khi nào
và làm sao?
Điều này dường như là điều khó
nhất cho tâm trí con người - chỉ sống, trần trụi; chỉ sống không có bất kì thu
xếp nào; chỉ sống cuộc sống thô sơ và hoang dã; chỉ sống khoảnh khắc này.
Và đây là toàn thể giáo huấn của
mọi thầy giáo lớn, nhưng bạn liên tục làm ra các triết lí từ chúng. Thế rồi bạn
tạo ra học thuyết, và thế rồi bạn bắt đầu tin vào học thuyết.
Có nhiều thiền nhân tin vào thiền
- và thiền dạy tin cậy, không niềm tin. Có nhiều người quanh tôi tin vào tôi -
và tôi dạy bạn tin cậy, không niềm tin. Nếu bạn tin cậy cuộc sống của bạn, bạn
đã tin cậy tôi. Không niềm tin trí tuệ nào được cần.
Để cho chân lí này đi sâu vào bạn
nhiều nhất có thể được: rằng cuộc sống đã ở đây, đã tới rồi. Bạn đang đứng ở mục
đích. Đừng hỏi về con đường.
Ở Franz Kafka có một chuyện ngụ
ngôn; nó có vẻ giống thiền, gần như thiền. Kafka nói, 'Tôi đã ở trong một thị
trấn kì lạ. Tôi là người mới tới đó, và tôi phải đáp chuyến tầu hoả sáng sớm.
Nhưng khi tôi dậy và nhìn đồng hồ, tôi đã muộn cho nên tôi bắt đầu chạy. Khi
tôi tới tháp và nhìn lên đồng hồ trên tháp tôi thậm chí trở nên sợ hơn rằng tôi
sẽ lỡ chuyến tầu hoả, vì đồng hồ của tôi bản thân nó chậm. Cho nên tôi bắt đầu
chạy... không biết con đường, không biết lối... và các phố xá đều sạch sẽ và vắng
người. Lúc đó là sáng sớm, sáng mùa đông lạnh, và tôi không thể thấy người nào
cả.
Thế rồi đột nhiên tôi thấy một
cảnh sát. Hi vọng tới trong tôi. Tôi đi tới cảnh sát này và tôi hỏi đường, và
viên cảnh sát nói, "Đường à? Sao anh hỏi tôi?"
Và tôi nói với anh ta,
"Tôi là người lạ ở thị trấn này và tôi không biết đường, đó là lí do tại
sao. Xin chỉ đường cho tôi, và đừng phí thời gian - tôi đã muộn rồi và tôi sẽ bị
lỡ tầu, và điều quan trọng là phải bắt được chuyến tầu này.
Viên cảnh sát cười và anh ta
nói, "Ai có thể chỉ đường cho bất kì ai khác được?"
Viên cảnh sát nói điều này, và
anh ta vẫy tay và đi mất vẫn mỉm cười.'
Ở đây kết thúc chuyện ngụ ngôn.
Nó có vẻ đích xác là thiền. Ở phương Tây họ nghĩ điều này là siêu thực, ngớ ngẩn.
Nó không phải vậy. Tất nhiên từ viên cảnh sát nó có vẻ ngớ ngẩn hơn là từ thiền
sư, nhưng đôi khi cảnh sát có thể là thiền sư.
Ai có thể chỉ cho bạn con đường?
- vì về căn bản con đường không tồn tại.
Bạn bao giờ cũng ở trên mục
đích. Bất kì chỗ nào bạn ở cũng đều là mục đích. Con đường không tồn tại.
Nếu bạn liên tục hỏi về con đường,
bạn đang cố tạo ra tương lai lặp đi lặp lại - và tương lai là ác mộng.
Nhìn đi. Chính khoảnh khắc này
cuộc sống đang đổ ra từ mọi nơi. Một khoảnh khắc của việc chứng kiến - và bạn sẽ
cười vào chính cái ngớ ngẩn của việc hỏi con đường hay lối đi hay phương pháp.
Không cái gì cần được làm.
"Một người đàn bà đến một
cảnh sát và nói, 'Ồ thưa anh cảnh sát, có người đàn ông đang đi theo tôi, và
tôi nghĩ anh ta phải mất trí.'
Viên cảnh sát nhìn kĩ vào cô ấy.
'Vâng,' anh ta trả lời, 'anh ta phải mất trí."'
'Bất kì khi bạn tới tôi để hỏi
về đường, tôi tự nói bên trong mình, 'Lại một người mất trí tới.' Nếu tôi không
chỉ cho bạn con đường, tôi có vẻ khắc nghiệt, không tốt. Nếu tôi chỉ cho bạn
con đường, tôi dẫn sai đường cho bạn.
Điều duy nhất có thể được làm là
- bạn phải được ném về bản thân bạn. Cho nên tôi phải phát minh ra đường mà
không phải là đường, cái chỉ dường như là đường. Chúng không dẫn tới đâu cả, vì
không có đâu mà đi. Mọi người đều đã ở đó rồi. Không có đâu mà đi cả.
Tôi phát minh ra những con đường
và phương pháp chỉ để làm cho bạn mệt mỏi, để vét cạn kiệt bạn, để một ngày nào
đó, trong kiệt sức sâu sắc, bạn đơn giản bỏ mọi việc tìm kiếm. Bị kiệt sức, bạn
ngã xuống đất... mệt mỏi - mệt với mọi con đường và mọi phương pháp, mệt với
chính việc tìm và kiếm... và đột nhiên an bình giáng xuống bạn - an bình ở bên
ngoài hiểu biết. Và bạn sẽ cười, vì nó bao giờ cũng là có thể. Chính bởi vì bạn
mà nó không giáng xuống. Bạn đã chạy đi xa.
Mọi con đường đều dẫn tới nơi
nào đó; chân lí là ở đây. Mọi con đường đều dẫn tới nơi nào đó, và chân lí bao giờ
cũng ở đây. Không con đường nào có thể đem bạn về bản thân bạn.
Đó là lí do tại sao tôi nói cứ
cố gắng vất vả đi, để cho bạn có thể sớm bị mệt mỏi. Đừng đi chậm. Hờ hững bạn
có thể đi hết kiếp nọ tới kiếp kia, cứ hi vọng và hi vọng mãi. Cố gắng vất vả
vào. Cố gắng một cách tuyệt đối, toàn bộ, để cho bạn có thể bị mệt mỏi - nhiều
tới mức mệt mỏi vô cùng làm vứt bỏ toàn thể nỗ lực, và đột nhiên nằm ra đất bạn
trở nên nhận biết về thực tại đang diễn ra ở đây.
Thượng đế không phải là đồ vật.
Thượng đế là toàn thể việc vận hành. Bạn không thể bắt giữ được ngài. Niết bàn
không ở đâu đó. Nó là toàn thể vận hành của cuộc sống.
Tôi mới đọc một chuyện nhỏ:
'Lúc đó mà thời gian mùa xuân,
và thầy giáo nói với học trò nhỏ, 'Thầy thấy cái gì đó hôm nọ, và thầy tự hỏi
có ai trong các con đã thấy nó không. Nếu các con biết nó, đừng nói nó là gì.
Thầy đã đi ra ngoài và đã thấy nó nhú lên từ đất cao quãng ba mươi centimet, và
trên đỉnh của nó là một quả bóng tròn nhỏ các lông tơ, và nếu các con đi qua úi
cha, toàn thể thiên hà các vì sao bay ra. Bây giờ nó giống cái gì trước khi quả
bóng nhỏ các ngôi sao xuất hiện?'
Một bé nói, 'Nó đã là đoá hoa
vàng nhỏ, như hoa hướng dương, chỉ rất nhỏ.'
'Và nó giống gì trước điều đó?'
Một bé gái nói, Nó giống như
cái ô xanh lục, bé tí xíu, nửa khép lại, với những đường vàng lộ ra.'
'Đúng, nhưng nó giống cái gì
trước điều đó?'
Một bé trong chúng nói, 'Nó có
hình hoa hồng nhỏ các lá xanh nhú ra từ đất.'
'Bây giờ, tất cả các con có biết
nó là gì không?'
Chúng hét lên, 'Hoa bồ công anh
ạ!'
'Và các con đã bao giờ hái hoa
bồ công anh chưa?' Phần lớn trong chúng đều nói có, nhưng thầy giáo nói,
'Không, các con không thể hái được bồ công anh đâu. Điều đó là không thể được.
Bồ công anh là tất cả những điều các con đã nhắc tới, và hơn nữa, cho nên bất
kì cái gì các con đã hái, các con chỉ lấy được một mảnh của cái gì đó hay cái
khác. Các con không thể hái được bồ công anh vì bồ công anh không phải là một vật.
Nó là quá trình và sự vận hành. Và, các con biết đấy, mọi thứ đều là quá trình
và vận hành - ngay cả các con."'
Bạn thậm chí không thể hái được
hoa bồ công anh, cho dù là đoá hoa nhỏ, trong tính toàn bộ của nó vì tính toàn
bộ là vô cùng. Làm sao bạn có thể hái được thượng đế? Bạn không thể hái được
đoá hoa nhỏ. Thượng đế là sự vận hành toàn thể này. Mọi cái đang có hôm nay đều
là thượng đế; mọi cái đã từng có đều là thượng đế; mọi cái sẽ có đều là thượng
đế. Thượng đế không phải là đồ vật; đó là quá trình. Và vô hạn thế và bao la thế
- làm sao bạn có thể tìm thượng đế được? Điều đó là không thể được.
Bạn có thể sống, bạn có thể rơi
vào trong đại dương vô hạn này của tính thượng đế. Và cánh cửa đó mở ngay bây
giờ. Không cần chờ đợi.
Toàn thể thái độ thiền là mang
chú ý của bạn tới sự kiện là không có nỗ lực nào cần được làm. Thái độ thiền là
thái độ của vô nỗ lực. Đó là chỗ nó khác với yoga. Yoga là nỗ lực; thiền là vô
nỗ lực.
Và tất nhiên, nỗ lực có thể dẫn
tới đâu đó, nhưng nó không thể dẫn tới điều tối thượng. Nỗ lực có thể cho bạn bản
ngã đẹp hơn, lịch sự hơn, được kết tinh hơn, nhưng nó không thể cho bạn niết
bàn, nó không thể cho bạn thượng đế. Điều đó ở bên ngoài nỗ lực.
Khi mọi nỗ lực dừng lại, trong
im lặng đó, trong trống rỗng đẹp đó, trong hư không đó, bất kì cái gì được tìm
thấy đều là thượng đế.
Thế thì cái gì cần được làm?
Câu hỏi này tự nhiên nảy sinh - thế thì làm cái gì? Hiểu biết, nhiều nhận biết
hơn, nhiều chứng kiến hơn. Quan sát bản thân bạn hành động, sống, hiện hữu. Cố
hiểu từng khoảnh khắc trôi qua bên bạn. Trở thành nhân chứng.
Nhớ lấy, việc chứng kiến không
có nghĩa là phán xét. Bạn không phán xét rằng cái này là tốt và cái này là xấu.
Khoảnh khắc bạn phán xét, bạn mất nhân chứng. Nếu bạn nói cái này là xấu, bạn
đã bị đồng nhất rồi. Nếu bạn nói cái này là tốt, bạn đã trượt ra ngoài việc chứng
kiến rồi - bạn đã trở thành quan toà.
Nhân chứng là nhân chứng đơn giản.
Bạn chỉ quan sát như bạn quan sát lưu thông trên đường, hay một ngày nào đó bạn
nằm ra trên đất và bạn quan sát mây trên trời. Bạn không nói cái này là tốt,
cái kia là xấu; bạn đơn giản không đưa ra bất kì phán xét nào. Bạn quan sát. Bạn
không quan tâm tới cái gì là tốt, cái gì là xấu. Bạn không cố gắng là đạo đức.
Bạn không cố gắng bất kì khái niệm nào... việc chứng kiến thuần khiết. Và từ điều
đó, ngày càng nhiều hiểu biết nảy sinh và dần dần bạn bắt đầu cảm thấy rằng cuộc
sống bình thường là cuộc sống duy nhất; không có cuộc sống khác.
Và là bình thường là cách duy
nhất để có tính tôn giáo. Mọi thứ phi thường khác đều là trò bản ngã.
Chỉ bình thường là điều phi thường
nhất trên thế giới, vì mọi người đều muốn là phi thường. Không ai muốn là bình
thường. Là bình thường là điều phi thường duy nhất. Rất hiếm khi ai đó thảnh
thơi và trở thành bình thường. Nếu bạn hỏi các thiền sư, 'Ông làm gì?' họ sẽ
nói, 'Chúng tôi kiếm củi trên rừng, chúng tôi lấy nước từ giếng. Chúng tôi ăn
khi chúng tôi cảm thấy đói, chúng tôi uống khi chúng tôi cảm thấy khát, chúng
tôi đi ngủ khi chúng tôi cảm thấy mệt. Có vậy thôi.'
Điều đó có vẻ không hấp dẫn gì
mấy - kiếm củi, lấy nước, ngủ, ngồi, ăn. Bạn sẽ nói, 'Đây là những điều bình
thường. Mọi người đều làm chúng.'
Đây không phải là những điều
bình thường đâu, và không ai đang làm chúng. Khi bạn kiếm củi, bạn đang kết án
nó - bạn muốn là tổng thống của nước nào đó. Bạn không muốn là tiều phu. Bạn
liên tục kết án hiện tại vì tương lai tưởng tượng nào đó.
Lấy nước từ giếng, bạn cảm thấy
bạn đang phí hoài cuộc sống của bạn. Bạn giận. Bạn không được làm ra cho những
điều bình thường thế. Bạn đã tới với định mệnh lớn lao - để lãnh đạo toàn thế
giới hướng tới thiên đường, chốn không tưởng nào đó.
Đây toàn là trò bản ngã. Đây
toàn là trạng thái ốm yếu của tâm thức.
Chỉ là bình thường... và thế
thì đột nhiên điều bạn gọi là tầm thường lại không tầm thường nữa, điều bạn gọi
là báng bổ không còn là báng bổ nữa. Mọi thứ trở thành thiêng liêng. Kiếm củi
trở thành thiêng liêng. Lấy nước từ giếng trở thành thiêng liêng.
Và khi mọi hành động trở thành
thiêng liêng, khi mọi hành động trở thành có tính thiền và tính cầu nguyện, chỉ
thế thì bạn mới đi sâu hơn vào trong cuộc sống - và thế thì cuộc sống mở ra mọi
điều bí ẩn cho bạn. Thế thì bạn trở nên có khả năng. Thế thì bạn đang trở nên
đón nhận. Bạn càng trở nên đón nhận, cuộc sống càng trở thành sẵn có.
Đây là toàn thể giáo huấn của
tôi: là bình thường... là bình thường tới mức chính ham muốn là phi thường biến
mất. Chỉ thế thì bạn mới có thể ở trong hiện tại; bằng không bạn không thể ở
trong hiện tại được.
Montaigne đã viết: 'Chúng ta
tìm các trạng thái khác vì chúng ta không biết cách tận hưởng các trạng thái
riêng của chúng ta, và đi ra bên ngoài vì muốn biết nó giống cái gì bên trong
chúng ta. Cho nên nâng bản thân chúng ta trên đôi cà kheo cũng không hữu dụng
gì, vì ngay cả trên cà kheo chúng ta vẫn phải bước trên đôi chân riêng của
mình, và ngồi trên ngai cao ngất ngưởng trong thế giới chúng ta vẫn ngồi trên
mông của mình.' Dù bạn ở bất kì chỗ nào - lấy nước hay ngồi trên ngai như vua
hay như tổng thống hay thủ tướng - chả tạo ra khác biệt gì. Dù bạn ở bất kì chỗ
nào, bạn vẫn là bản thân bạn.
Nếu bạn khổ trong việc kiếm củi,
bạn sẽ khổ trong việc là tổng thống, vì những thứ bên ngoài không thể thay đổi
được cái gì. Nếu bạn hạnh phúc là người ăn xin, chỉ thế thì bạn mới có thể hạnh
phúc khi là hoàng đế; không có cách khác.
Hạnh phúc của bạn có cái gì đó
liên quan tới phẩm chất của tâm thức. Nó không liên quan tới các thứ bên ngoài.
Chừng nào bạn chưa trở nên thức
tỉnh, mọi thứ sẽ làm cho bạn ngày càng khổ hơn. Một khi bạn thức tỉnh, mọi thứ
đem tới hạnh phúc vô cùng, phúc lành vô cùng. Điều đó không phụ thuộc vào bất
kì cái gì khác; nó đơn giản phụ thuộc vào chiều sâu của bản thể bạn, vào tính cảm
nhận của bạn.
Kiếm củi, và khi kiếm củi chỉ
kiếm củi thôi - và tận hưởng cái đẹp của nó. Đừng liên tục nghĩ về cái gì đó
khác. Đừng so sánh nó. Khoảnh khắc này là đẹp vô cùng. Khoảnh khắc này có thể
là một satori. Khoảnh khắc này có thể trở thành khoảnh khắc của samadhi.
Lấy nước, ở toàn bộ trong nó tới
mức không cái gì còn lại bên ngoài. Lấy nước, bạn không có đó; chỉ quá trình lấy
nước có đó. Đây là điều niết bàn là gì, chứng ngộ là gì.
Tôi đang nói với bạn; tôi không
có đó... chỉ tận hưởng việc tán chuyện với bạn, tán gẫu với bạn.
Nghe tôi, nếu bạn cũng không có
đó, thế thì mọi thứ được hoàn thành hoàn hảo. Nếu bạn có đó lắng nghe tôi, quan
sát cạnh góc này, đứng kia... quan sát xem liệu cái gì đó có giá trị đang được
nói để cho bạn có thể tích trữ nó cho việc dùng tương lai, quan sát xem liệu
cái gì đó có nghĩa được nói ra để cho bạn có thể làm nó thành một phần của tri
thức của bạn - 'nó sẽ có ích để tìm cái gì đó, để là cái gì đó'... thế thì bạn
sẽ bỏ lỡ tôi.
Tôi không nói cái gì có nghĩa.
Tôi không nói cái gì vì bất kì chủ định nào trước mắt. Tôi không cho bạn tri thức
nào đó. Tôi không ở đây để làm cho bạn thành thông thái hơn.
Nếu bạn có thể lắng nghe tôi,
cách tôi đang nói với bạn... khoảnh khắc này là toàn bộ, bạn không di chuyển ra
ngoài nó, tương lai đã biến mất... thế thì bạn sẽ có thoáng nhìn về satori. Nhớ
rằng chúng ta đang tham gia ở đây trong hoạt động nào đó. Hoạt động này phải có
tính cầu nguyện, tính thiền tới mức trong hoạt động này, quá khứ không còn là
gánh nặng và tương lai không làm biến chất nó và khoảnh khắc này còn lại thuần
khiết. Khoảnh khắc này đơn giản còn lại là khoảng khắc này.
Thế thì tôi không ở đây và bạn
không ở kia. Thế thì đám đông này biến mất. Thế thì chúng ta trở thành những
con sóng của một đại dương - đại dương đó là cuộc sống, đại dương đó là thượng
đế, đại dương đó là niết bàn.
Niết bàn là sự thảnh thơi sâu sắc
của bản thể bạn tới mức bạn biến mất trong thảnh thơi đó. Căng thẳng, bạn đang
vậy rồi; thảnh thơi, bạn không hiện hữu. Bản ngã của bạn chỉ có thể tồn tại nếu
bạn căng thẳng. Nếu bạn được thảnh thơi, thượng đế hiện hữu, bạn không hiện hữu.
Bây giờ tới câu chuyện này, một
câu chuyện rất đơn giản. Mọi chuyện thiền đều rất đơn giản. Nếu bạn hiểu chúng,
chúng chỉ ra cái gì đó. Nếu bạn không hiểu chúng thế thì chúng chẳng nói gì.
Mọi thầy lớn của thế giới đều
đã dùng chuyện ngụ ngôn như trung gian cho thông điệp của họ, vì chuyện ngụ
ngôn tạo ra bức tranh. Nó ít tính khái niệm; nó mang các thứ tới tim nhiều hơn.
Nó biểu lộ nhiều, nói ít. Không có nhu cầu cho tâm trí trí tuệ hoá về nó. Chuyện
ngụ ngôn có đó, rõ ràng hoàn toàn.
Muso, một thầy giáo dân tộc,
và một trong những thầy nổi tiếng nhất
trong thời ông ấy,
rời kinh đô đi cùng một đệ tử
tới một tỉnh xa.
Khi tới sông Tenryu
họ phải đợi một giờ
trước khi họ có thể lên phà.
Ngay khi phà sắp rời bến
một võ sĩ đạo say chạy lên
và nhảy vào chiếc thuyền chật ních,
suýt làm chìm nó.
Một võ sĩ đạo say... Người đó
không thể là người say một cách bình thường, nhưng võ sĩ đạo bao giờ cũng say.
Võ sĩ đạo là người đi theo quyền lực. Võ sĩ đạo là chiến binh. Võ sĩ đạo bị say
với bản ngã. Người đó có thể không say một cách bình thường - điều đó không phải
là vấn đề. Người đó có thể đã say, nhưng mọi người đi theo quyền lực đều say.
Bạn càng theo quyền lực, bạn
càng vô ý thức, vì chỉ vô ý thức mới có thể tìm kiếm quyền lực. Tâm thức sống
cuộc sống. Tâm thức không bận tâm về quyền lực, vì hữu dụng của quyền lực là
gì?
Hữu dụng của quyền lực là ở chỗ
bạn có thể sống ngày nào đó qua nó. Đầu tiên bạn thu lấy quyền lực... có thể nó
được ẩn trong tiền, hay trong kiếm. Đầu tiên bạn chuẩn bị - quyền lực là việc
chuẩn bị - và thế rồi một ngày nào đó bạn sẽ sống.
một võ sĩ đạo say chạy lên
và nhảy vào chiếc thuyền chật ních,
suýt làm chìm nó.
Ông ta đi lảo đảo bừa bãi khi chiếc thuyền
nhỏ
đang đi ngang qua sông.
Người lái phà,
Lo sợ cho an toàn của hành khách,
cầu xin ông ấy đứng yên.
'Chúng tôi bị lèn như cá mòi ở đây,'
võ sĩ đạo nói cộc lốc.
Thế rồi, chỉ vào Muso,
'Tại sao không vứt ông sư thiền này đi?'
Bonzae nghĩa là thiền sư, sư
thiền.
Câu chuyện này hay. Nếu các
chính khách mà được phép, thế thì họ sẽ không thích người tôn giáo trên trái đất
chút nào. Họ sẽ giết người tôn giáo, họ sẽ vứt người tôn giáo ra khỏi thuyền -
vì nguy hiểm duy nhất cho chính khách là tâm thức tôn giáo. Càng nhiều người trở
nên có tính tôn giáo, chính trị càng mất vẻ vang.
Chính khách theo đuổi quyền lực,
và người tôn giáo không theo đuổi cái gì. Người tôn giáo muốn sống ở đây bây giờ,
và chính khách bao giờ cũng chuẩn bị cho tương lai nào đó - tương lai mà không
bao giờ tới. Chính khách bao giờ cũng theo đuổi chốn không tưởng nào đó, săn đuổi
nó... đi theo giấc mơ nào đó. Nó không bao giờ tới. Mọi cuộc cách mạng chính trị
đều đã thất bại - thất bại hoàn toàn - vì bạn liên tục hi sinh cho tương lai,
hi sinh hiện tại cho tương lai. Và nếu hiện tại bị phá huỷ, tương lai sẽ tới từ
đâu? Nó sẽ được sinh ra từ hiện tại.
Bạn liên tục sát hại hiện tại
trong hi vọng rằng ngày nào đó một tương lai đẹp sẽ được sinh ra từ nó.
Tương lai đẹp có thể được sinh
ra chỉ nếu hiện tại được sống đẹp.
Chính khách bao giờ cũng chống
lại người tôn giáo. Nếu họ không vậy, điều đó đơn giản có nghĩa là người tôn
giáo không phải là người tôn giáo. Thế thì người tôn giáo cũng đang chơi trò
chính trị - nhân danh tôn giáo. Ki tô giáo, Hồi giáo, Hindu giáo - toàn chính
trị nhân danh tôn giáo.
Người tôn giáo thực sự muốn sống
ở đây bây giờ. Người đó không lo nghĩ về tương lai và người đó không cố đem bất
kì cuộc cách mạng nào tới thế giới, vì người đó biết chỉ có một cuộc sống và chỉ
có một cuộc cách mạng và chỉ có một biến đổi triệt để - và đó là bản thể riêng
của người ta.
Người đó muốn yêu, người đó muốn
sống, người đó muốn cầu nguyện, người đó muốn thiền. Người đó muốn được bỏ lại
một mình; không ai nên quấy rầy. Người đó không muốn can thiệp vào cuộc sống của
bất kì ai và người đó không muốn rằng bất kì ai sẽ được phép can thiệp vào cuộc
sống của mình. Và toàn thể chính trị không là gì ngoài điều này - can thiệp vào
cuộc sống của người khác. Có thể bạn giả vờ rằng bạn đang can thiệp vì lơi ích của
họ... nhưng bạn đang can thiệp vào cuộc sống của mọi người.
Câu chuyện này hay. Với tất cả mọi người,
võ sĩ đạo này nói, 'Tại sao không vứt ông sư thiền này ra khỏi thuyền? Thuyền
quá đông rồi.'
'Chúng tôi bị lèn như cá mòi ở đây,'
võ sĩ đạo nói cộc lốc.
Thế rồi, chỉ vào Muso,
'Tại sao không vứt ông sư thiền này đi?'
'Xin ông kiên nhẫn cho,' Muso nói,
'Chúng ta sẽ sớm sang tới bờ bên kia.'
Bình thường chúng ta phải mong
đợi ông ấy nổi giận, nhưng ông ấy đơn giản nói. Xin ông kiên nhẫn cho. Bờ bên
kia không xa xôi mấy đâu.
Đó là câu rất biểu tượng. Người
tôn giáo vẫn còn rõ ràng, vì người đó thấy, người đó liên tục hiểu, rằng cuộc sống
này không đáng để nóng vội - bờ bên kia liên tục tới gần. Không cái gì đáng
nóng vội cả. Kiên nhẫn mang lại nhiều hơn, cho bạn nhiều cuộc sống hơn. Trở nên
nóng vội nghĩa là bạn sẽ bỏ lỡ khoảnh khắc này. Bạn sẽ trở thành bất ổn.
Ông ấy nói, ‘Đừng lo nghĩ.’ Vấn
đề chỉ là vài khoảnh khắc. Không cần vứt ta hay bất kì ai khác; không cần tạo
ra xung đột nào. Bờ bên kia đang tới gần. Chúng ta sẽ sớm tới bờ bên kia.
Đây là toàn thể thái độ của người
tôn giáo. Người đó không lo nghĩ về điều tầm thường. Ai đó đã ăn cắp tiền của
người đó. Người đó không lo nghĩ về điều đó; nó không thành vấn đề. Ai đó đã
xúc phạm người đó - điều đó không thành vấn đề.
Nó thành vấn đề chỉ cho những
người đang không sống cuộc sống. Thế thì những thứ bình thường, vô dụng, những
thứ vô nghĩa, trở thành rất có nghĩa. Người đang sống cuộc sống của mình một
cách toàn bộ là hạnh phúc với nó, người đó không bị quấy rối. Bất kì cái gì xảy
ra ở ngoại vi đều không tạo ra khác biệt cho trung tâm. Người đó vẫn còn là
trung tâm của cơn xoáy lốc.
'Cái gì!' võ sĩ đạo nói oang oang, 'ta mà
kiên nhẫn sao?
Nghe đây, nếu ông không nhảy ra khỏi cái
này
Ta thề ta sẽ nhấn chìm ông.'
Chính khách, người hướng quyền
lực, không thể kiên nhẫn được. Người đó càng nóng vội, càng có nhiều khả năng
thành công trong thế giới của quyền lực và chính trị. Người đó không thể kiên
nhẫn được, bởi vì thời gian đang chạy nhanh. Chỉ người tôn giáo mới có thể kiên
nhẫn, bởi vì người đó đã đi tới biết phẩm chất của vĩnh hằng. Điều ngược đời
là, người tôn giáo biết rằng cuộc sống này sẽ đi tới kết thúc, nhưng bên dưới
cuộc sống này có cuộc sống không bao giờ kết thúc. Điều ngược đời là người đó biết
thời gian này sẽ đi tới kết thúc trong cái chết nhưng ẩn bên dưới thời gian này
là vĩnh hằng.
Nếu bạn đi vào cuộc sống bạn đi
vào vĩnh hằng. Nếu bạn vẫn còn trên bề mặt bạn vẫn còn trong thời gian. Thời
gian là không kiên nhẫn.
Nhìn mà xem. Ở phương Tây mọi
người đang ngày càng ý thức tới thời gian và tất nhiên là càng nóng vội hơn. Ở
phương Đông mọi người không ý thức tới thời gian như thế; một cách tự nhiên họ
không nóng vội như thế.
Thời gian đem tới nóng vội.
Người Ki tô giáo nóng vội hơn
người Hindu vì người Hindu có ý tưởng về tái sinh còn người Ki tô giáo không có
ý tưởng nào về tái sinh. Duy nhất cuộc sống này... cuộc sống nhỏ bé bẩy mươi
năm - gần như một phần ba bị mất đi trong ngủ. Đến lúc người ta trở nên nhận biết
chút ít, nửa cuộc sống đã mất rồi và thế rồi trong những thứ nhỏ bé - kiếm cơm,
làm nhà, làm việc cho trẻ con và vợ - cuộc sống mất đi. Người ta trở nên không
kiên nhẫn.
Làm sao sống nhiều hơn trong thời
gian nhỏ bé thế? Cách duy nhất phương Tây đã tìm ra là liên tục tăng tốc độ -
cách duy nhất. Nếu thường phải mất một ngày để đi lại, thì đi trong năm phút
thôi để cho bạn có thể tiết kiệm thời gian. Khao khát về tốc độ lớn này nữa
cũng là một phần của nóng vội. Bạn có thể tiết kiệm thời gian nhưng thế thì bạn
không biết phải làm gì với thời gian đó. Bạn dùng nó theo cách tiết kiệm nhiều
thời gian hơn... và điều này cứ diễn ra mãi.
Nóng vội là cách sống lên cơn sốt.
Người ta nên thảnh thơi. Một khi bạn thảnh thơi thời gian biến mất và vĩnh hằng
hiển lộ ra cho bạn bản chất riêng của nó.
'Cái gì! ta mà kiên nhẫn
sao?Nghe đây, nếu ông không nhảy ra khỏi cái này ta thề ta sẽ nhấn chìm ông.’
Chính khách không thể kiên nhẫn
được. Bạn không thể nghĩ về Lenin hay Hitler thiền. Điều đó sẽ là phí thời gian
cực kì.
Khi bạn tới tôi từ phương Tây
và bạn bắt đầu thiền đó thực sự là phép màu. Nó đi ngược lại mọi ước định mà bạn
đã trải qua. Khi bạn quay lại không ai sẽ có khả năng hiểu cái gì đã xảy ra cho
bạn... chỉ phí thời gian - vì thời gian phải được dùng. Nó đã quá ngắn rồi. Cuộc
sống là ngắn và nhiều ham muốn thế cần được hoàn thành. Tại sao phí hoài nó
trong việc ngồi với mắt nhắm và ngắm rốn? Làm cái gì đó trước khi cuộc sống mất
đi. Nếu bạn sống trên bề mặt, bạn sẽ vẫn còn nóng vội. Nếu bạn đi vào sâu hơn
trong dòng suối, bạn sẽ đi tới cảm thấy rằng cuộc sống này không phải là tất cả,
và ngoại vi không phải là cái toàn bộ. Và sóng thuộc vào đại dương, nhưng bản
thân đại dương không chỉ là sóng - ẩn bên dưới những con sóng thời gian là đại
dương của vĩnh hằng.
Người tôn giáo có thể kiên nhẫn,
có thể kiên nhẫn vô hạn, vì người đó biết không cái gì bắt đầu và không cái gì
kết thúc.
Sự bình thản của thầy chọc tức võ sĩ đạo
Tới mức ông ta đánh vào đầu Muso bằng chiếc
quạt sắt,
máu chảy ra.
Và điều đó xảy ra. Nếu thầy mà giận,
võ sĩ đạo có thể đã hiểu ngôn ngữ này - ngôn ngữ riêng của ông ta - nhưng vì thầy
vẫn còn im lặng... không chỉ im lặng, tuyệt đối kiên nhẫn... điều này chọc tức
ông ta lắm.
Nếu ai đó xúc phạm bạn và bạn vẫn
còn im lặng, dường như không cái gì đã xảy ra, người đó sẽ càng giận hơn; người
đó sẽ phát cáu hơn. Nếu như bạn mà giận, người đó chắc đã có thể hiểu được điều
đó, nhưng người đó không thể hiểu được im lặng. Thực ra, trong im lặng của bạn
người đó cảm thấy rất bị xúc phạm. Trong im lặng của bạn, bạn trở thành ngọn
tháp, chiều cao. Trong im lặng của bạn người đó trở thành con sâu, một thứ rất
nhỏ. Điều đó gây tổn thương.
Jesus đã nói, 'Nếu ai đó tát má
phải của ông, chìa má trái ra nữa.'
Nietzsche đã bình luận về điều
này, nói, 'Đừng bao giờ làm điều này, vì điều này sẽ xúc phạm người kia nhiều
hơn. Thay vì thế, đánh mạnh người đó. Người đó sẽ kính trọng điều đó hơn. Ít nhất
ông chấp nhận người đó như sự bình đẳng của ông.'
Và Nietzsche cũng đúng. Ông ấy
có con mắt rất xuyên thấu.
Người tôn giáo... chính sự hiện
diện của người đó làm cho chính khách tức điên. Và khi người đó bị xúc phạm và
người đó coi nó là dễ dàng, dường như không cái gì đã xảy ra, điều đó lái người
kia tới gần điên.
Đó là cách họ đã đóng đinh
Jesus. Các tu sĩ, các chính khách, những người nghiện quyền lực, họ không thể
dung thứ được con người khiêm tốn và giản dị này. Người đó đã không làm hại gì
họ. Thực ra người đó đã dạy mọi người những điều vô hại. Người đó đã dạy họ trở
thành hồn nhiên như trẻ thơ. Người đó đã dạy họ 'được phúc lành là người nhu
mì'. Nhưng họ đã trở nên tức điên. Họ phải giết ông ấy, vì chính sự hiện diện của
ông ấy trở thành rất mất mặt cho họ. Ngọn tháp như thế, đỉnh cao như thế, cực đỉnh
của yêu, từ bi, khiêm tốn - họ không thể dung thứ được ông ấy.
Lúc này đệ tử của Muso thấy đủ,
và anh ta là người khoẻ mạnh,
muốn thách đấu võ sĩ đạo.
'Ta không thể cho phép hắn ta tiếp tục sống
sau việc này,' anh ta nói.
Đệ tử là đệ tử. Anh ta còn chưa
hiểu ra. Anh ta vẫn trong cùng bản ngã. Có thể anh ta đã trở nên có tính tôn
giáo, nhưng bản ngã vẫn tiếp tục.
Nếu ai đó nói cái gì đó chống lại
tôi, bạn sẽ cảm thấy giận. Bây giờ bản ngã của bạn bị gắn với tôi. Nếu ai đó
nói rằng người này tầm thường, bạn trở nên giận. Không phải bởi vì bạn quá quan
tâm tới người này, nhưng bởi vì nếu người này là tầm thường và bạn đang theo
người này, bạn thậm chí còn tệ hơn là cái tầm thường. Điều đó đánh vào bản ngã.
Nếu bạn theo tôi, tôi phải là thầy vĩ đại nhất thế giới. Bạn đang theo tôi -
làm sao bạn có thể theo được tôi nếu tôi không là thầy vĩ đại nhất trên thế giới?
Nhớ lấy, đó lại là trò chơi của
bản ngã. Bạn sẽ cố chứng minh rằng ‘thầy của tôi' là thầy vĩ đại nhất trên thế
giới. Vấn đề không phải là thầy. Làm sao bạn có thể là người đi theo của một thầy
kém hơn? Không thể được. Bạn - và là người đi theo một thầy kém hơn sao? Điều
đó là không thể được.
'Ta không thể cho phép hắn ta, đệ tử này
nói, ‘tiếp tục sống sau việc này.'
'Tại sao bị tức giận bởi chuyện vặt thế?'
Muso nói với nụ cười.
'Chính đích xác các vấn đề thuộc loại này
mà việc huấn luyện các sư thiền chứng minh
bản thân nó.
Kiên nhẫn, ông phải nhớ,
là nhiều hơn chỉ một từ.'
Đó là một kinh nghiệm lớn. Bây
giờ đây là khoảnh khắc để kiên nhẫn và để tận hưởng nó. Anh chàng này đã cho một
cơ hội hay để kiên nhẫn. Có lòng biết ơn anh ta đi. Anh ta đã cho một thách thức.
Nhưng đừng để thách thức đó trở thành thách thức cho bản ngã bạn. Để điều đó là
thách thức cho kiên nhẫn của bạn. Cùng tình huống này - nhưng bạn có thể dùng
nó hay bạn có thể bị nó dùng.
Nếu bạn bị nó dùng bạn là người
vô ý thức. Thế thì bạn phản ứng. Mọi phản ứng đều là vô ý thức.
Nếu bạn có ý thức, bạn không
bao giờ phản ứng. Bạn hành động. Hành động là phản ứng có ý thức trong vô ý thức.
Phản ứng nghĩa là người đó trở
thành người chủ của tình huống: người đó nhấn phím và bạn trở nên giận. Bạn trở
thành con búp bê trong tay người đó. Nhưng nếu bạn vẫn còn kiên nhẫn, nếu bạn mỉm
cười, đột nhiên bạn ở ngoài cái vòng luẩn quẩn của vô ý thức.
Dùng các tình huống và thế thì
bạn sẽ đi tới thấy rằng ngay cả kẻ thù cũng là bạn và ngay cả đêm tối nhất cũng
sẽ đem bình minh đẹp tới. Và khi có giận được ném vào bạn, bạn sẽ thấy từ bi nảy
sinh trong bạn. Đây là những khoảnh khắc hiếm hoi nhất. Và bạn sẽ cảm thấy cám
ơn và biết ơn với người đã tạo ra tình huống.
'Tại sao bị tức giận bởi chuyện vặt thế?'
'Chính đích xác các vấn đề thuộc loại này
mà việc huấn luyện các sư thiền chứng minh
bản thân nó.
Kiên nhẫn, ông phải nhớ,
là nhiều hơn chỉ một từ.'
Kiên nhẫn là kinh nghiệm lớn, kinh nghiệm
có tính tồn tại lớn.
Thế rồi ông ấy đọc một bài thơ ứng khẩu:
'Người đánh và người bị đánh:
đơn giản là người chơi trò chơi
phù du như giấc mơ.'
Đây là việc chứng kiến tất cả là gì.
Nếu bạn có thể trở thành nhân
chứng trong một tình huống, đột nhiên bạn ở ngoài nó, không còn là một phần của
nó. Nếu bạn mất việc chứng kiến, ngay cả trong mơ bạn trở thành một phần của
nó.
Bạn đi xem phim, bạn theo dõi bộ
phim. Bạn chỉ là người xem ở đó, nhưng sớm hay muộn bạn quên mất tất cả về việc
bạn là người xem - bạn trở thành một phần của câu chuyện. Bạn cười, bạn kêu, bạn
khóc, bạn trở nên giận, bạn trở nên bị khuấy động - và chẳng có gì trên màn ảnh,
chỉ là những cái bóng thoáng qua, nhưng bạn đã mất việc chứng kiến. Bạn gần như
bị đồng nhất bây giờ. Bạn là một phần của câu chuyện bây giờ. Thế thì ngay cả
những cái bóng thoáng qua trên màn ảnh cũng trở thành thực tại.
Chính cái đối lập xảy ra: nếu bạn
đứng bên đường và đơn giản quan sát mọi người đi qua, đột nhiên bạn sẽ thấy những
người thực đã trở thành phù du, cái bóng trên màn ảnh.
Toàn thể sự việc phụ thuộc vào
bạn. Nếu bạn bị đồng nhất, cái không thực trở thành thực. Nếu bạn không bị đồng
nhất, ngay cả cái thực cũng trở thành không thực.
Người đi tới biết việc chứng kiến
là gì, với người đó toàn thể cuộc sống này không là gì ngoài giấc mơ lớn, vở kịch
lớn.
'Người đánh và người bị đánh:
đơn giản là người chơi trò chơi
phù du như giấc mơ.'
Đây là một trong những sáng suốt
lớn nhất mà phương Đông đã đạt tới - rằng cuộc sống, cuộc sống mà bạn biết như
cuộc sống, là phù du, ảo tưởng, maya. Nó không phải là thực.
Có cuộc sống khác. Nếu bạn trở
nên nhận biết, thế thì bạn đi vào ngôi đền của thực tại. Vô nhận biết cho phép
bạn chỉ sống trong mơ.
Khi chiếc thuyền tới bờ,
Và Muso cùng đệ tử bước xuống,
Võ sĩ đạo chạy lên
và phủ phục bản thân mình dưới chân thầy.
Từ đó ông ta trở thành đệ tử.
Trước hết, nếu bạn vẫn còn im lặng
khi tình huống đang đòi hỏi giận dữ một cách bình thường, nếu bạn vẫn còn kiên
nhẫn khi người kia đang mong đợi sự không kiên nhẫn và rắc rối, người đó sẽ bị
tức điên, người đó sẽ bị tổn thương, mất mặt. Người đó muốn trả thù - bạn đang
chơi trò thượng đế với người đó.
Nhưng nếu bạn tiếp tục, nếu bạn
không bị khích bác và bạn vẫn còn trong im lặng, trong yên tĩnh, bạn vẫn còn định
tâm và bắt rễ trong bản thể bạn, sớm hay muộn người kia sẽ thảnh thơi. Vì im lặng
là sức mạnh thế, im lặng là lực biến đổi thế, im lặng có tính giả kim thuật thế...
nó là phép màu duy nhất trên thế giới... người khác nhất định được biến đổi.
Cứ đợi một chút. Đừng trong vội
vàng. Người kia sẽ cần chút thời gian. Cho người đó cơ hội đi.
Võ sĩ đạo chạy, phủ phục dưới
chân thầy.
Từ đó ông ta trở thành đệ tử.
Bất kì khi nào bạn đi tới đối
diện với cái gì đó giống thế này - kiên nhẫn thực, im lặng bản chất thực - sâu
bên dưới cái gì đó được chạm tới trong tim bạn nữa. Sâu bên dưới bạn không còn
như cũ. Cái gì đó thực đã xuyên thấu như tia sáng vào trong bóng tối của bạn.
Thế giới được biến đổi bởi những
người sống trong thế giới này dường như thế giới này chỉ là mơ. Mọi người được
thay đổi, được tôn lên, bởi những người sống trong thế giới này mà không quan
tâm, dửng dưng với những thứ tầm thường... người sống cuộc sống của việc định
tâm bên trong, người sống trong thế giới nhưng không cho phép thế giới đi vào họ,
người sống trong thế giới nhưng thế giới không sống trong họ, người vẫn còn
không bị chạm tới, người mang im lặng của họ đi mọi nơi - trong bãi chợ họ vẫn
còn trong ngôi đền bên trong của họ... không cái gì làm sao lãng họ khỏi bản thể
họ.
Những người này trở thành tác
nhân xúc tác. Những người này đem tới phẩm chất mới toàn bộ cho tâm thức con
người. Một phật, một Jesus, một Krishna, một Mohammed - họ mang thế giới khác
vào trong thế giới này.
Đó là nghĩa của từ Hindu
'avatar'. Nó có nghĩa là họ mang thượng đế vào trong thế giới; thượng đế giáng
xuống qua họ. Cái nhìn... họ trở thành cửa sổ. Qua họ bạn có thể có cái nhìn,
thoáng nhìn về cái gì đó ở bên ngoài.
Một trong những nhà văn có ảnh
hưởng nhất, tác giả và nhà tư tưởng của phương Tây là Aldous Huxley. Ông ấy hoà
điệu rất nhiều với ý tưởng phương đông về định tâm bên trong. Ông ấy là một
trong những tâm trí phương tây đã xuyên thấu rất sâu vào trong thái độ phương
đông hướng tới cuộc sống. Tương truyền khi một đám cháy ở vùng California đã
phá huỷ tài sản cả đời, Aldous Huxley đã cảm thấy chỉ một tự do không ngời tới.
'Tôi cảm thấy sạch sẽ,' ông ấy nói.
Ông ấy có bộ sưu tập thực sự đẹp
các đồ cổ hiếm, sách hiếm, bức hoạ hiếm - tài sản cả đời - và toàn thể tài sản
này đã bị phá huỷ trong đám cháy. Nhìn vào ngọn lửa, bản thân ông ấy không thể
tin được điều đó rằng ông ấy đơn giản cảm thấy được nhẹ gánh, một cảm giác tự
do. Không bị quấy rối chút nào; ngược lại, một cảm giác tự do - dường như đám
cháy đã là người bạn. Và về sau ông ấy nói, ‘Tôi cảm thấy sạch sẽ.' Đây là thái
độ phương đông.
Nếu bạn được định tâm, không
cái gì có thể bị phá huỷ. Không lửa nào có thể phá huỷ việc định tâm của bạn.
Thậm chí không cái chết nào có khả năng làm sao lãng bạn.
Và việc định tâm này là có thể
chỉ nếu bạn bắt đầu sống từng khoảnh khắc có tính thiền, tỉnh táo đầy đủ, nhận
biết. Đừng đi như máy tự động. Đừng phản ứng như cái máy. Trở nên có ý thức.
Thu thập bản thân bạn ngày càng nhiều để cho tâm thức được kết tinh liên tục toả
sáng bản thể bên trong của bạn, một ngọn lửa liên tục bùng cháy ở đó và nó chiếu
sáng bất kì chỗ nào bạn đi. Con đường, lối đi, bất kì cái gì bạn làm, nó đều
chiếu sáng cái đó.
Ngọn lửa bên trong này, ánh
sáng bên trong này có đó, về tiềm năng có đó... như hạt mầm. Một khi bạn bắt đầu
dùng nó, nó đâm chồi. Chẳng mấy chốc bạn sẽ thấy - xuân đã tới và nó đang nở
bung hoa ra và bạn tràn đầy hương thơm của cái không biết và cái không thể biết.
Thượng đế đã giáng xuống trong bạn.
..............................
0 Đánh giá