Read more
Câu hỏi 1
Làm sao tôi có thể cảm thấy cuộc sống tươi
tắn hết ngày nọ tới ngày kia? Xin thầy giải thích.
Cuộc sống là tươi tắn nhưng bạn tù đọng, và bạn trở thành tù đọng bởi vì bạn liên tục mang ngày hôm qua. Quá khứ vận hành như rào chắn giữa bạn và cuộc sống.
Chết đi mọi khoảnh khắc của quá khứ và thế thì cuộc sống có thể được cảm thấy và được sống tươi tắn như nó vậy.
Cuộc sống không bao giờ cũ; từng khoảnh khắc nó lại làm mới lại bản thân nó, là sinh động bản thân nó, định hướng lại bản thân nó. Nó là tươi tắn vĩnh hằng. Nhưng tâm trí không thể tươi tắn được. Chính cơ chế của tâm trí không cho phép nó được tươi tắn. Nó phải già, nó phải chết.
Khoảnh khắc bạn biết cái gì đó, nó đã là quá khứ. Tri thức đã là chết. Con chim hót trên cây. Khoảng khắc tâm trí bạn nói 'Hay quá', nó đã cũ rồi. Nó không còn trong hiện tại; nó đã qua rồi. Khoảnh khắc bạn nói với ai đó 'Anh yêu em', nó đã là quá khứ. Khoảnh khắc tâm trí bắt giữ bất kì cái gì, nó chết ngay lập tức.
Tươi tắn nghĩa là hiện hữu mà không có tâm trí. Lắng nghe chim mà không có tâm trí can thiệp vào. Nhìn cây mà không có tâm trí can thiệp vào. Bạn sẽ phải học cách vẫn còn không nói ra lời. Có gốc rễ của mọi bệnh.
Bạn thấy đoá hồng và ngay lập tức tâm trí bắt đầu xoay quanh...'Hoa hồng đẹp; mình chưa bao giờ thấy hoa hồng đẹp thế trước đây.' Bạn không còn nhìn hoa hồng này bây giờ. Bạn đã đi vào trong quá khứ. Bạn đang so sánh với các hoa hồng khác. Và khi bạn so sánh với hoa hồng khác, bạn đã quên hoàn toàn hoa hồng này.
Những hoa hồng khác đó chỉ trong kí ức - các dấu ấn quá khứ. Và điều đáng ngạc nhiên nhất là ở chỗ khi những hoa hồng khác đó còn sống, bạn phải đã so sánh chúng với hoa hồng khác nào đó mà đã chết. Lần nữa điều ngạc nhiên này sẽ xảy ra. Một ngày khác nào đó, thấy hoa hồng khác, bạn có thể so sánh với hoa hồng này cái mà bạn đã không nhìn chút nào.
Nhìn vào cuộc sống và đừng cho phép lời can thiệp vào. Nhìn mà không có lời. Nhìn mà không nghĩ - và đột nhiên mọi thứ là tươi tắn, đột nhiên mọi thứ là mới như nó có thể vậy.
Điều này phải được học. Mọi đứa trẻ đều biết nó. Nó là năng lực tới với việc sinh của bạn; nó là cái gì đó bẩm sinh. Nhưng thế rồi xã hội tiếp quản và bắt đầu dạy, buộc đứa trẻ học. Điều xã hội đang cố làm không là gì ngoài việc tạo ra hình mẫu nói ra lời bên trong. Và dần dần, hết tầng nọ tới tầng kia sẽ tụ lại đó và đứa trẻ sẽ bỏ lỡ cuộc sống.
Các nhà tâm lí nói rằng mãi cho tới bốn tuổi đứa trẻ vẫn còn tuyệt đối tươi tắn và tuyệt đối thông minh. Mọi đứa trẻ đều thông minh mãi cho tới bốn tuổi. Không có đứa trẻ ngu xuẩn; điều đó không xảy ra. Mọi đứa trẻ mạnh khoẻ đều thông minh, và mãi cho tới bốn buổi, đứa trẻ học nhiều nhất. Năm mươi phần trăm việc học cả đời của nó được kết thúc trước bốn tuổi.
Đến tám tuổi, đứa trẻ không còn là đứa trẻ nữa. Nó đã trở thành một phần của xã hội, nó đã học các thủ đoạn, mánh lới. Giờ nó không còn là người; nó là cái máy. Và đến tám tuổi, việc học dừng lại.
Thế rồi việc tích luỹ tiếp tục - nó liên tục tích luỹ tri thức - nhưng việc học dừng lại, tươi tắn biến mất.
Quan sát trẻ nhỏ chưa đến bốn tuổi, và bạn sẽ thấy chúng sôi lên với năng lượng tươi tắn. Cứ quan sát chúng, nhìn đáp ứng của chúng với mọi thứ, và bạn bao giờ cũng thấy chúng nguyên bản, mở, duy nhất. Từng đứa trẻ đều là một thiên tài, nhưng xã hội không thể cho phép nhiều thiên tài thế, và xã hội không thể cho phép nhiều người mở thế. Họ sẽ tạo ra hỗn độn.
Người nguyên bản là nguy hiểm. Chỉ hiếm khi ai đó mới thoát khỏi việc cầm tù của xã hội. Xã hội có thể dung thứ cho một số nhỏ những người nguyên bản. Ở đâu đó chỗ này chỗ khác có một Phật, một Einstein, có thể được dung thứ. Nhưng một số lượng rất nhỏ các thông minh đích thực... và đôi khi ngay cả điều đó cũng trở thành quá nhiều. Thế thì một Jesus phải bị đóng đinh, một Socrates phải bị đầu độc.
Những người này vẫn còn là trẻ thơ. Họ vẫn còn tươi tắn, họ vẫn còn trẻ trung. Họ vẫn còn nguyên bản. Họ vẫn còn duy nhất và mở.
Nhìn xem! Đừng gọi là người lớn; họ không lớn đâu. Họ là cái máy. Chỉ trẻ nhỏ mới là người. Người lớn đã chết. Người lớn có tiện dụng.
Như tôi đã từng quan sát, nếu người lớn nào đó tới tôi, hoặc người đó là bác sĩ hoặc giáo sư hoặc kĩ sư, nhưng không phải là đàn ông hay đàn bà. Người đó có tiện dụng nào đó, chức năng nào đó trong xã hội. Người đó không phải là người nữa.
Khi trẻ nhỏ tới, chúng đơn giản là người. Không ai là bác sĩ, không ai là kĩ sư, không ai là nhà khoa học - chúng đơn giản là người... đầu mở, tươi tắn, không tích luỹ.
Nhìn vào mắt trẻ em - im lặng vô hạn thế, và vậy mà không chết; rung động với cuộc sống. Nhìn trẻ con - sôi nổi thế, linh hoạt thế, đáp ứng thế. Khi chúng trưởng thành, chúng bắt đầu lấy cách thức, cách thức cố định, cấu trúc cố định. Thế rồi chúng vận hành chỉ qua cấu trúc đó.
Khi ai đó tới và nói, 'Tôi là bác sĩ,' tôi lập tức hiểu điều đó nghĩa là tôi không thể gặp được người này, tôi chỉ có thể gặp bác sĩ. Bác sĩ sẽ ở giữa. Khi ai đó tới và nói rằng người đó là giáo sư, thế thì tôi biết rõ rằng tôi có thể bắt tay, nhưng tôi sẽ không tìm thấy tay; chúng bị ẩn dưới găng tay - găng tay về giáo sư, găng tay về bác sĩ. Người này không sẵn có; người này đang ẩn đằng sau một tiện ích.
Bác sĩ nghĩa là gì? - rằng người đó đang vận hành theo cách nào đó trong xã hội. Người đó là tiện ích nào đó cho xã hội. Trở thành một tiện ích là trở thành hàng hoá. Trở thành một tiện ích là trở thành một vật.
Trẻ con không thể được dùng; chúng là vô chủ định - do đó chúng là người. Nếu bạn bắt tay đứa trẻ, bạn bắt tay với nó. Không có găng tay; chúng là trần trụi và không che đậy. Nhưng đến tám tuổi, gần như bao giờ cái gì đó đóng lại bên trong. Cửa sổ và cửa ra vào đóng lại. Và thế thì trong cả đời bạn, bạn sẽ liên tục bỏ lỡ cuộc sống, và bất kì cái gì bạn làm sẽ là nghĩa vụ, lao dịch, kéo lê. Người ta phải làm cái gì đó bằng cách nào đó. Nó sẽ không là lễ hội.
Tôi đã nghe:
"Hai người bạn gặp nhau trên phố. Họ đã không gặp nhau trong một thời gian dài. Người này hỏi người kia, ‘Anh làm việc cho ai vào thời buổi này?'
'Vẫn công ti đó,' người kia nói, ‘vợ và sáu đứa trẻ."'
Ngay cả với vợ bạn, với con bạn, bạn không vận hành từ yêu... nghĩa vụ, trách nhiệm, gánh nặng. Họ cũng là công ti mà bạn đang làm việc cho.
Bạn muốn trốn đi, nhưng sự minh mẫn không cho phép bạn. Bạn muốn trốn đi, nhưng bạn biết - bạn sẽ đi đâu? Bạn muốn trốn đi, nhưng bạn đã mất năng lượng để trốn. Bạn muốn trốn đi, nhưng bây giờ bạn đã trở nên quá quen thuộc với hình mẫu. Sẽ khó cho bạn sống không có công ti này.
Nhưng cuộc sống đang tuột khỏi tay bạn.
Có lần chuyện xảy ra:
'Hai cá nhân tiều tuỵ dừng lại trên phố xem đám tang theo kiểu cách phức tạp, từ xe tang dài, trắng, tới các xe chất đầy hoa, tới hàng ô tô ấn tượng đi theo sau.
Một trong các cá nhân đó nói, 'Đó là một cha giầu có. Tôi đã xem nhiều đám tang như thế trước đây. Có quan tài gỗ gụ vững chãi, được đánh bóng cho nên ông có thể thấy mặt mình trong nó, với lớp vải lót sa tanh và tay cầm khảm vàng. Họ để nó trong một cái lăng lớn, với cửa đá, tượng, hoa, cầu nguyện và hát.'
'Úi chao,' người kia nói, mắt sáng lên, 'giờ đó là điều tôi gọi là sống đấy."'
Dần dần cuộc sống của bạn trở thành như chết tới mức ngay cả chết cũng có vẻ như sống - nếu nó là xa hoa, thuận tiện, tốn kém. Thế thì ngay cả chết cũng có thể tạo ra ghen tị trong bạn.
Cuộc sống của bạn gần như là không có ý nghĩa. Bạn đã không sống chút nào. Bạn đã học vài thủ đoạn và bạn liên tục làm những thủ đoạn đó. Và bạn biết bạn đang bỏ lỡ cuộc sống của bạn, nhưng dầu vậy bạn liên tục bám lấy những thủ đoạn đó vì những thủ đoạn đó đã trở thành an ninh của bạn; bạn sợ mất chúng. Bạn sợ mất thoải mái mà tới qua những thói quen chết.
Bạn hỏi tôi cách sống cuộc sống tươi tắn. Cứ trở thành đứa trẻ lần nữa đi - dỡ bỏ bất kì cái gì bạn đã học. Bỏ việc nói ra lời. Lắng nghe những con chim này mà không lời nào nảy sinh trong bạn. Đột nhiên một con sóng tươi tắn tràn qua bạn; năng lượng nảy sinh trong bạn là không cũ.
Con chim này chưa bao giờ có đó trước đây và con chim này hoàn toàn vô nhận biết về quá khứ. Nó chưa bao giờ hót như điều đó trước đây. Hôm nay là tuyệt đối tươi tắn. Nó ở đây bây giờ một cách tuyệt đối và toàn bộ. Nếu bạn có thể lắng nghe mà không có lời, đột nhiên, dường như một con dao xuyên thấu vào bản thể bạn, cái tươi tắn của cuộc sống sẽ xuyên thấu qua bụi được tích tụ của bạn - dường như một tia sáng xuyên thấu bóng tối.
Khắp quanh bạn, ngoại trừ con người, mọi thứ đều tươi tắn. Chạm vào cây, có nói chuyện chút ít với sông, nhìn lên trời, ngắm sao, nằm dài ra trên đất, thảnh thơi, đi ra biển, xem sóng tới và tới và tới vô hạn... không có việc gì, không có tiện ích gì, không chủ định, đơn giản vui mừng trong năng lượng... và dần dần bạn sẽ trở nên nhận biết rằng bụi đang biến mất; tâm trí bạn - tấm gương đang được lau sạch.
Ngôn ngữ và nghiện ngôn ngữ là căn nguyên. Lời và lời và lời - và bản thể bạn đang ẩn kín đằng sau. Càng nhiều lời tụ lại, bạn càng xa với bản thân bạn, và càng khó trở về nhà - vì có rừng, rừng hoang các lời. Nó gần như mê cung, sự hỗn độn.
Cuộc sống là tươi tắn. Tâm trí không bao giờ có thể tươi tắn được. Nếu bạn hiểu điều này, thế thì nhìn vào cuộc sống mà không có tâm trí đi. Gạt tâm trí sang bên. Tôi không nói vứt tâm trí đi hoàn toàn. Nó là hữu dụng. Dùng nó đi. Nó là cái máy tính sinh học. Dùng nó - nhưng không bị nó dùng. Khi nó được cần tới, dùng nó.
Có nhiều, nhiều tình huống mà nó được cần tới. Bạn phải tính toán; nó sẽ được cần tới. Bạn phải nhớ đường đi tới ga; bạn sẽ cần nó. Bạn phải nhớ nhiều thứ và bạn sẽ cần nó. Cho nên bất kì khi nào nó được cần tới, dùng nó. Bất kì khi nào nó không được cần tới, gạt nó sang bên, để nó nghỉ ngơi.
Và nếu tâm trí được phép nghỉ ngơi, hai điều sẽ xảy ra cho bạn: cuộc sống sẽ trở thành tươi tắn và tâm trí sẽ trở nên rất rất mạnh. Tâm trí bạn đơn giản bị mệt mỏi. Hai mươi bốn giờ đem ra dùng... Ngay cả máy cũng cần được thảnh thơi. Ngay cả xe hơi cũng cần được cho nghỉ. Ngay cả máy móc cũng phát mệt. Hỏi nhà khoa học mà xem. Nghiên cứu mới nhất nói rằng ngay cả máy móc cũng phát mệt. Nó cần nghỉ ngơi.
Và tâm trí bạn liên tục làm việc và làm việc, suốt ngày đêm. Thức hay ngủ, tâm trí liên tục làm việc. Nó phát mệt, cho nên nó không thể vận hành tốt. Nó là cái máy xay thường xuyên; nó liên tục xay. Nếu không có gì để xay, thế nữa nó vẫn cứ xay. Nó liên tục nhai đi nhai lại chất liệu cũ.
Học cách cho tâm trí nghỉ ngơi đi. Bạn sẽ có tâm trí mạnh hơn. Bạn sẽ có kí ức mạnh hơn. Bạn sẽ có logic và suy luận mạnh hơn. Và nếu bạn có thể gạt nó sang bên, bạn bao giờ cũng sẵn có cho cuộc sống tươi tắn và cuộc sống tươi tắn sẽ sẵn có cho bạn.
Khi bạn về tới nhà, gạt tâm trí đi. Nó được cần tới trong văn phòng; nó không được cần với trẻ con. Chơi với chúng đi. Không cần là người lớn. Trở thành người đi. Không cần là bác sĩ với vợ bạn. Với bệnh nhân điều đó là hoàn toàn được, nhưng cô ấy là vợ bạn; bạn không cần là bác sĩ. Với người bạn, bạn không cần là kĩ sư, bạn không cần là doanh nhân. Bạn không cần là bất kì ai. Bạn có thể đơn giản là bản thân bạn... lại là đứa trẻ chơi trên bãi biển, nhặt vỏ sò chẳng vì chủ định gì hết cả.
Những khoảnh khắc vô chủ định này sẽ cho phép bạn tươi trẻ.
Câu hỏi 2
Osho ơi, tôi dành cho cái gì?
Chẳng cho cái gì cả. Chẳng vì chủ định nào chút nào.
Bạn có muốn trở thành đồ vật không? Đồ vật dành cho cái gì đó. Nếu bạn hỏi tôi cái ghế này là để làm gì, câu hỏi này là liên quan và câu trả lời là đơn giản - để ngồi lên. Nếu bạn hỏi tôi cái mic này để làm gì - để nói qua nó. Nếu không có ai ngồi lên ghế, nó sẽ hoàn toàn vô dụng; nó sẽ phải bị vứt đi. Nếu không có ai nói qua mic này và không có nhu cầu về nó, nó sẽ đơn giản là vô dụng; nó sẽ không có chủ định nào để tồn tại.
Nhưng bạn dành cho cái gì? Chẳng cho cái gì cả. Bạn không phải là ghế, bạn không là micro phôn. Bạn không là nhà để sống trong đó. Bạn là vô chủ định. Và đó là cái đẹp và đó là niềm vinh quang của cuộc sống. Nó là hiện tượng vô chủ định. Nó tồn tại chẳng vì cái gì. Hay, nó tồn tại vì bản thân nó. Cả hai là như nhau.
Mọi thứ tồn tại vì cái gì đó khác; chúng là phương tiện. Người tồn tại vì bản thân họ; họ là mục đích.
Bạn yêu ai đó. Để làm gì? - vì bản thân việc yêu thôi. Nếu bạn nói bạn yêu vì tiền mà người đó có, bạn không yêu đâu. Nếu bạn nói bạn yêu vì danh tiếng tới từ việc yêu người này, thế thì bạn không yêu đâu. Thế thì bạn đang làm cái gì đó khác. Hoạt động khác nào đó đang diễn ra, nhưng không phải là yêu - kinh doanh, chính trị, có thể cái gì đó khác, nhưng không yêu chút nào.
Yêu là mục đích trong bản thân nó. Bạn đơn giản yêu là vì yêu.
Những con chim hót này để làm gì? Để làm gì? - chỉ là vui mừng cực kì của việc hót. Chúng không hót đó để được phần thưởng nào. Chúng không hót đó vì bất kì ganh đua nào. Chúng thậm chí không hót vì bạn nghe chúng. Chúng đơn giản hót. Chúng tràn đầy năng lượng và năng lượng này tuôn tràn. Năng lượng này quá nhiều - làm gì với nó? Chúng chia sẻ cùng sự tồn tại. Chúng là những kẻ tiêu hoang, không là kẻ keo kiệt.
Nếu bạn hát, đầu tiên bạn nhìn để làm gì. Mọi người có tán thưởng điều đó không? Bạn có được thưởng theo cách nào đó không, thô thiển hay tinh tế? Thế thì bạn không phải là ca sĩ... là doanh nhân thôi. Nếu bạn múa vì khán giả nào đó xem và bạn đang tìm sự tán thưởng của họ, việc vỗ tay của họ, thế thì bạn không phải là vũ công.
Vũ công đơn giản nhảy múa. Nếu mọi người xem và tán thưởng và thích thú, đó là chuyện khác. Đó không phải là mục đích. Vũ công có thể nhảy múa một mình, không ai có đó để xem. Ca sĩ có thể hát một mình. Hoạt động trong bản thân nó đang đáp lại nhiều tới mức không có nhu cầu phải có bất kì mục đích khác nào, bất kì chủ định khác nào.
Bạn tồn tại cho bản thân bạn. Chính câu hỏi này chỉ ra rằng bạn đang nhìn vào cuộc sống qua cái đầu. Cái đầu là luôn có chủ định. Trái tim là vô chủ định. Chính câu hỏi này chỉ ra rằng bạn muốn trở thành một vật, một thứ hàng hoá để được bán ở chợ.
Gái mãi dâm yêu, nhưng đó không phải là yêu; đó là món hàng ở chợ. Bạn yêu, nhưng thế thì nó không phải là món hàng; nó là năng lượng tuôn tràn. Bạn chia sẻ hạnh phúc của bạn, phúc lạc của bạn, với ai đó. Bạn cảm thấy thoải mái với ai đó; bạn cảm thấy hài hoà nào đó. Với ai đó bạn cảm thấy hoà hợp. Chính hoạt động này trong bản thân nó là có giá trị; giá trị là bản chất. Không có gì bên ngoài nó như mục đích. Nó không dẫn tới bất kì đâu cả. Nó đang dẫn tới bản thân nó.
Điều này phải được hiểu. Mọi thứ là đẹp trong cuộc sống đều là bản chất; nó có giá trị bản chất. Và mọi thứ là bình thường đều có chủ định.
Mọi người liên tục hỏi tại sao thượng đế đã tạo ra thế giới. Tại sao ngài đã tạo ra nó? Họ nghĩ về thượng đế dường như ngài là nhà chế tạo. Tại sao? Tại sao ngài đã tạo ra thế giới?
Không có ‘tại sao’ cho nó, và mọi câu trả lời đã từng được cho cái ‘tại sao’ này đều là vô nghĩa khéo léo. Ngài đã tạo ra bởi vì ngài thích thú. Sáng tạo trong bản thân nó là thích thú. Ngài thích sáng tạo. Ngài cảm thấy hạnh phúc để sáng tạo.
Câu chuyện Ki tô giáo nói rằng thượng đế đã tạo ra thế giới và thế rồi ngài nhìn vào việc sáng tạo và nói, 'Tốt, tốt.' Ngài đang nói điều này với ai? Chẳng có ai cả. Ngài đang nói ‘tốt’ cho bản thân ngài. Ngài thích thú nó; niềm vui vô cùng tới với ngài. Ngài đã tạo ra thế giới và yêu nó.
Cũng như hoạ sĩ vẽ, và thế rồi đi ra xa khỏi bức tranh và nhìn nó từ góc này góc nọ, và cảm thấy hạnh phúc, hạnh phúc vô cùng. Không phải là bức tranh sẽ cho người đó nhiều tiền - nó có thể chẳng cho chút nào...
Một trong những hoạ sĩ vĩ đại nhất, Vincent Van Gogh, đã sống như kẻ ăn xin, vì ông ấy không thể bán được lấy một bức tranh. Ông ấy không chỉ không thể bán được; ông ấy đã bị kết án từ mọi nơi rằng ông ấy điên. Ai sẽ mua những bức tranh đó? Chúng là vô giá trị. Bây giờ mỗi bức tranh của ông ấy trị giá hàng triệu đô la, nhưng trong thời của ông ấy không ai sẵn sàng mua chúng. Ông ấy sẽ đi và cho các bức tranh của mình cho bạn bè và ngay cả họ cũng sợ treo chúng trong phòng khách, vì mọi người sẽ nghĩ họ điên. Thậm chí không một tranh nào đã được bán trong cả đời ông ấy.
Anh của ông ấy, Theo Van Gogh, rất lo nghĩ. Ông ấy là doanh nhân, và ông ấy không thể nghĩ được làm sao một người có thể liên tục vẽ khi chẳng cái gì bán được.
Thế là ông ấy thuyết phục một người bạn và cho anh ta tiền, và bảo anh ta đi tới Van Gogh và ít nhất cũng mua một bức tranh. Ông ấy cảm thấy hài lòng.
Người này đi. Tất nhiên anh ta chẳng quan tâm gì tới tranh chút nào; anh ta chỉ vâng lời người anh. Người anh đã đưa anh ta tiền và anh ta chỉ tới mua bất kì tranh nào dù là cái gì. Van Gogh lập tức nghi ngờ cái gì đó, vì người này không nhìn vào tranh. Anh ta nói, 'Được rồi, cái này được đấy. Cầm lấy tiền đây.'
Van Gogh ném tiền ra ngoài nhà và tống người người này ra nữa, và ông ấy nói, 'Đừng bao giờ tới nữa! Tôi nghi ngờ tiền này không phải của ông, và ông không quan tâm tới tranh theo bất kì cách nào. Anh tôi phải ở sau toàn bộ việc này. Ông cút khỏi đây. Tôi không bán nó.'
Ông ấy tự kết liễu mình khi ông ấy còn rất trẻ - ba mươi sáu, ba mươi bẩy - vì ông ấy cảm thấy rằng bất kì cái gì ông ấy có thể tạo ra, ông ấy đã tạo ra rồi, và bây giờ chỉ kéo lê trong cuộc sống khổ sở, mà thậm chí không đủ ăn... Ông ấy đã ăn chỉ ba ngày một tuần, vì anh ông ấy cho ông ấy đủ tiền để ăn, nhưng ông phải mua mầu và vải vẽ và bút vẽ. Cho nên trong bốn ngày ông ấy sẽ tiết kiệm tiền để mua mầu và tranh, và trong ba ngày ông ấy sẽ ăn.
Nhưng ông ấy đã là người vô cùng hạnh phúc. Không có người nào tán thưởng công trình của ông ấy, cho nên ông ấy sẽ nhìn vào tranh của mình. Ông ấy phải đã nói, cũng giống như thượng đế đã nói, 'Tốt. Tốt, ta đã làm nó lần nữa.'
Đừng bao giờ hỏi bạn dành cho cái gì. Bạn dành cho bản thân bạn.
Và chừng nào bạn chưa nhận ra điều này, bạn sẽ bỏ lỡ nhiều. Sâu bên dưới, bản thể bên trong nhất của bạn bao giờ cũng chờ đợi ai đó yêu bạn vì bản thân bạn, chỉ vì bản thân bạn... ai đó sẽ nói, 'Anh yêu em vì yêu thôi. Anh yêu em cái cách em đang vậy. Anh yêu em vì em là vậy. Anh yêu em, bản thể em, và không có mục đích cho nó, không có chủ định đằng sau nó.'
Chừng nào chưa có ai đó tới và yêu bạn theo cách không cần nghĩa, bạn sẽ không có niềm vinh quang của cuộc sống. Nhớ lấy, trong cái không cần nghĩa đó được ẩn toàn thể ý nghĩa của cuộc sống. Khi ai đó yêu bạn theo cách có nghĩa nào đó, người đó đã thu bạn thành một vật. Bạn là đồ vật và người đó là người.
Khi ai đó yêu bạn chỉ vì bạn, không vì lí do nào khác chút nào, thế thì đột nhiên hoa bên trong của bạn nở bung. Bạn được chấp nhận như bạn vậy.
Yêu bao giờ cũng chấp nhận bạn như bạn vậy, và qua việc chấp nhận đó, nhiều biến đổi xảy ra.
Bạn có thể nở hoa. Bây giờ không có sợ. Bây giờ không cái gì được mong đợi từ bạn; bạn có thể thảnh thơi. Bây giờ không có mục đích bên ngoài bạn; bạn là mục đích. Bạn có thể nhảy múa và mở hội.
Chuyện xảy ra:
"Vào thế kỉ thứ tư trước công nguyên, triết gia Athen vĩ đại Plato đã thành lập một trường, Viện hàn lâm, tại đó toán học là phần then chốt của chương trình đào tạo."
Plato yêu toán học vô cùng. Ông ấy là nhà thơ của toán học, người yêu. Trên cửa viện hàn lâm của ông ấy có viết: Nếu bạn không biết toán, xin đừng vào. Người ta phải học toán trước khi người ta có thể vào Viện hàn lâm.
"Nó được dạy với sự chặt chẽ nhất mà thời đó đã có khả năng, và nó giải quyết với các hình lí tưởng hoá theo đó các phép toán được thực hiện.
Một sinh viên, người được giao cho giải các bài tập trí óc khó dựa trên quan niệm của Plato về toán học, cứ đi tìm vô vọng áp dụng nào đó cho các hình đa dạng của nghề thủ công mà với chúng anh ta biết các khái niệm toán học rất hữu dụng.
Cuối cùng anh ta nói với Plato, 'Nhưng thưa thầy, những định lí này có thể được đặt vào sử dụng đặc biệt nào? Em không thấy bất kì việc dùng thực tế nào. Các định lí là hay, chúng là toán học thuần tuý, nhưng tiện ích là gì? Những định lí này có thể được đưa vào dùng thế nào? Cái gì có thể thu được từ chúng?'
Triết gia già nhìn trừng trừng vào cậu sinh viên đang hỏi, quay sang người nô lệ và nói, 'Cho cậu trẻ này một xu để anh ta có thể cảm thấy anh ta đã thu được cái gì đó từ giáo lí của ta và rồi đuổi anh ta đi."'
Điều đó là khó hiểu, vì với Plato, toán học là tình yêu của ông ấy, người yêu của ông ấy. Lợi nhuận không phải là vấn đề, đạt tới bất kì cái gì không phải là vấn đề. Chỉ suy tư về những hình dạng đó, nhưng hình thuần tuý của toán học, là đủ. Chính suy tư đó dẫn người ta đi vào trong cái không biết.
Vấn đề không phải là cái thu được nào. Bản thân cuộc sống là đủ lên chính nó. Và nếu bạn cố hoàn thành mục đích nào đó, bạn sẽ bỏ lỡ cuộc sống.
Đó là điều đã từng được dạy cho bạn từ chính lúc bắt đầu. Mọi bố mẹ đều cố ép buộc bạn vào trong tiện ích nào đó. Họ lo nghĩ rằng bạn có thể trở thành kẻ lêu lổng, bạn có thể trở thành kẻ lang thang. Họ lo nghĩ rằng bạn có thể trở thành vô dụng. Họ lo nghĩ rằng bạn có thể không tự chứng minh được bản thân mình hữu dụng gì trong thế giới. Thế thì ai sẽ tán thưởng bạn?
Bản ngã của họ đang lo lắng vì qua bạn họ đang lập kế hoạch cho việc hoàn thành bản ngã riêng chưa được hoàn thành của họ. Bố mẹ họ đã làm cùng điều đó với họ; giờ họ đang làm cùng điều đó với bạn. Và bạn sẽ tiếp tục làm cùng điều đó với con bạn.
Người chết liên tục ám ảnh bạn. Bố bạn có thể chết rồi, nhưng ông ấy sẽ liên tục ám ảnh bạn. Bất kì khi nào bạn thảnh thơi, bạn sẽ nghe tiếng nói của bố bạn: 'Con đang làm gì? Lại lười rồi! Làm cái gì đó đi!' và bạn sẽ nhẩy ra khỏi cái lười biếng của bạn và chạy quanh và làm cái gì đó vì bạn đang thành vô dụng.
Vì mọi người đều đã bị ước định là tiện ích nào đó, câu hỏi nảy sinh 'để làm gì?' Và nếu bạn không thể tìm được câu trả lời, bạn cảm thấy rất phân vân và hoang mang.
Vứt mọi điều vô nghĩa đó đi. Bạn là đủ như bạn vậy.
Tôi không nói trở thành lười biếng. Tôi không nói trở thành kẻ ăn bám. Tôi đang nói sống cuộc sống của bạn như một giá trị bản chất. Làm bất kì cái gì bạn muốn làm, nhưng không làm nó để chứng minh rằng bạn hữu dụng. Làm nó vì bạn yêu nó. Làm nó vì bạn cảm thấy hạnh phúc khi làm nó. Làm nó vì nó là tình yêu của bạn. Và đột nhiên mọi thứ có mầu sắc khác và mọi thứ trở thành chói sáng.
Bố mẹ riêng của tôi muốn tôi trở thành nhà khoa học; nếu không phải là nhà khoa học thuần tuý thì ít nhất cũng là bác sĩ, kĩ sư. Tôi đã phản bội họ. Giờ họ đã hoàn toàn quên và họ sung sướng. Họ là những người rất tốt và giản dị. Nhưng vào thời đó khi tôi phản bội họ, họ cảm thấy rất bị tổn thương. Họ đã hi vọng quá nhiều.
Mọi bố mẹ đều hi vọng, và qua hi vọng của họ, họ phá huỷ con họ.
Bạn phải được tự do khỏi bố mẹ bạn. Cũng như đứa trẻ phải ra khỏi bụng của người mẹ một ngày nào đó, bằng không bụng mẹ sẽ trở thành cái chết. Sau chín tháng đứa trẻ phải ra khỏi bụng mẹ; nó phải rời khỏi người mẹ. Dù đau đớn thế nào, và dù người mẹ có thể cảm thấy trống rỗng thế nào, nhưng đứa con này phải chui ra.
Thế rồi một ngày khác trong cuộc sống, đứa trẻ phải đi ra khỏi mong đợi của bố mẹ. Chỉ thế thì, lần đầu tiên nó trở thành một sinh linh theo quyền riêng của nó, theo cách riêng của nó. Thế thì nó đứng trên đôi chân riêng của nó. Thế thì nó trở thành thực sự tự do.
Và nếu bố mẹ trở nên tỉnh táo, nhiều hiểu biết hơn, họ sẽ giúp đứa trẻ trở nên tự do nhất có thể được và sớm nhất có thể được. Họ sẽ không ước định đứa trẻ để có tính hữu dụng; họ sẽ giúp đứa trẻ là người yêu.
Một thế giới khác toàn bộ đang chờ đợi được sinh ra, nơi mọi người sẽ làm việc... Thợ mộc sẽ làm việc vì người đó yêu gỗ. Thầy giáo sẽ dạy trong trường vì thầy yêu việc dạy. Người làm giầy sẽ liên tục làm giầy vì người đó yêu việc làm giầy.
Ngay bây giờ cái gì đó rất lẫn lộn đang xảy ra. Thợ làm giầy đã trở thành người giải phẫu; người giải phẫu đã trở thành thợ làm giầy. Cả hai đều giận. Thợ mộc đã trở thành chính khách; chính khách đã trở thành thợ mộc. Cả hai đều giận.
Toàn thể cuộc sống dường như ở sâu trong giận. Nhìn mọi người, và từng người dường như là giận dữ. Mọi người dường như là ở đâu đó nơi người đó không được ngụ ý là vậy. Mọi người dường như là không thích hợp. Mọi người dường như là không toại nguyện vì quan niệm này về tiện ích; nó liên tục ám ảnh.
Tôi đã nghe một câu chuyện rất hay:
"Bà Ginsberg, đã lên cõi trời, bẽn lẽn nói với thiên thần ghi sổ sách. 'Xin ông nói cho tôi;' bà ấy nói, 'liệu có thể có cuộc phỏng vấn với ai đó ở đây trên cõi trời không?'
Thiên thần ghi sổ sách nói, 'Chắc chắn chứ, giả thiết là người bà có trong tâm trí đang ở đây trong cõi trời.'
'Ồ, bà ấy có đấy. Tôi chắc chắn điều đó,' bà Ginsberg nói. 'Thực tại, tôi đã thấy đức Đồng trinh Mary.'
Thiên thần ghi sổ sách đằng hắng giọng ở cổ. 'À, có. Như điều đó xảy ra, bà ấy ở bộ phận khác, nhưng nếu bà cứ khẩn khoản tôi sẽ chuyển yêu cầu. Bà ấy là một bà tốt bụng và bà ấy có thể muốn tới thăm bà hàng xóm cũ.'
Yêu cầu được chuyển đi một cách thích đáng, và đức Đồng trình quả thực là người tốt bụng. Không lâu gì mấy trước khi bà Ginsberg được ân huệ có sự hiện diện của đức Đồng trinh.
Bà Ginsberg nhìn hồi lâu vào hình dạng toả sáng trước mình và cuối cùng nói, 'Xin thứ lỗi cho tò mò của tôi, nhưng tôi bao giờ cũng muốn hỏi bà. Xin nói cho tôi, bà cảm thấy thế nào khi có đứa con trai tuyệt diệu tới mức kể từ thời của ông ấy hàng trăm triệu người đã tôn thờ ông ấy như thượng đế?'
Và đức Đồng trinh đáp, 'Nói thẳng nhé, bà Ginsberg, chúng tôi đã hi vọng nó sẽ là bác sĩ.'"
Bố mẹ bao giờ cũng hi vọng - và hi vọng của họ trở thành độc. Để tôi nói với bạn: yêu con bạn đi, nhưng đừng bao giờ hi vọng qua chúng.
Yêu con bạn nhiều nhất có thể được và cho chúng cảm giác rằng chúng được yêu vì bản thân chúng và không vì bất kì sự hữu dụng nào khác mà chúng có thể là.
Yêu con bạn vô cùng và cho chúng cảm giác rằng chúng được chấp nhận như chúng vậy. Chúng không phải hoàn thành bất kì yêu cầu nào. Dù chúng làm cái này hay cái nọ, điều đó sẽ không tạo ra khác biệt gì với tình yêu đã được trao cho chúng. Yêu là vô điều kiện.
Và thế rồi một thế giới mới toàn bộ có thể được tạo ra. Thế thì mọi người sẽ hành động một cách tự nhiên cho những điều họ thích. Mọi người sẽ hành động một cách tự nhiên theo các chiều hướng mà về bản năng họ cảm thấy thích tuôn chảy theo đó.
Nhưng nói gì với bố mẹ bình thường? Tôi sẽ kể cho bạn một câu chuyện khác:
"Giáo sĩ Joshua, người đã sống một cuộc sống gương mẫu được tất cả mọi người ngưỡng mộ, chết trong thời gian thích hợp và đi lên cõi trời. Ở đó ông ấy được đón chào bởi sự vui mừng kính chúa. Không giải thích được, ông ấy co lại, lấy đôi tay già nua run rẩy che mặt, và từ chối tham gia vào lễ hội tôn vinh ông ấy.
Mọi thuyết phục đều thất bại, ông ấy đã được đưa một cách kính trọng tới trước chỗ ngồi phán xét cao của bản thân thượng đế.
Sự hiện diện nhân hậu của thượng đế bao trùm khắp giáo sĩ cao quí, và tiếng nói thiêng liêng rót đầy tai ông ấy. 'Con ta,' thượng đế nói, 'theo sổ sách thì con đã sống một cách toàn bộ tương ứng theo mong ước của ta, và vậy mà con vẫn từ chối nghi thức trọng thể đã được chuẩn bị, thích hợp nhất, cho con. Tại sao có điều này?'
Giáo sĩ Joshua, cúi gằm đầu và với giọng nhu mì, nói, 'Ôi, Ngài linh thiêng, con không xứng đáng. Bằng cách nào đó cuộc sống của con phải đã lấy lối ngoặt sao, vì con của con, bỏ lơ tấm gương của con và lời giáo huấn của con, đã biến thành người Ki tô giáo.'
'Trời ơi,' giọng nói tĩnh lặng, dịu dàng với thông cảm vô hạn vang tới, 'Ta hiểu toàn bộ và tha thứ. Sau rốt, con trai ta đã làm cùng điều đó."'
Mong đợi, mong đợi...
Mọi người liên tục hi vọng qua người khác. Mọi người liên tục tham vọng qua người khác. Bỏ sai lầm đó của bố mẹ bạn đi.
Và nhớ lấy, đó là cách duy nhất bạn sẽ có khả năng tha thứ cho họ. Và cũng nhớ, đó là cách duy nhất mà một ngày nào đó bạn sẽ có khả năng kính trọng họ.
Chừng nào bạn chưa được hoàn thành, chừng nào bạn chưa tìm ra cái gì đó mà không chỉ là nghề chuyên môn để làm mà là cái gì đó như thiên hướng, việc mời gọi, bạn sẽ không bao giờ có khả năng cảm thấy hạnh phúc về bố mẹ bạn, vì họ là nguyên nhân cho việc bạn ở trong thế giới khổ này. Bạn không thể cảm thấy biết ơn; chẳng có gì để biết ơn cả. Một khi bạn được hoàn thành, thế thì bạn sẽ cảm thấy biết ơn vô cùng.
Và việc hoàn thành của bạn là có thể chỉ nếu bạn không trở thành một vật. Định mệnh của bạn là trở thành người. Định mệnh của bạn là trở thành giá trị bản chất. Định mệnh của bạn là để trở thành mục đích trong bản thân bạn.
Câu hỏi 3
Hôm qua thầy nói là mọi thứ đều hoàn hảo ở đây bây giờ, không cái gì phải được thay đổi, mọi thứ là như nó đáng phải vậy. Thế thì, Osho ơi, chúng tôi đang làm gì ở đây trong các trại thiền? Xin thầy giải thích.
Nếu bạn hiểu điều tôi đã nói, thế thì không có nhu cầu để làm bất kì cái gì. Nếu bạn không hiểu, thế thì nhiều thứ sẽ phải được làm.
Bạn đang làm thiền vì hiểu biết bị thiếu. Nếu hiểu biết tới với bạn, không cần bất kì thiền nào. Nếu bạn hiểu, thế thì toàn thể cuộc sống của bạn trở thành thiền. Thế thì bất kì cái gì bạn làm, bạn làm có tính thiền.
Bạn ăn có tính thiền, bạn ngủ có tính thiền, bạn bước đi có tính thiền. Thế thì thiền không phải là cái gì đó được đặt tách rời - nó giống như việc thở hay việc đập của tim. Nó trở thành phẩm chất của con người bạn. Không phải là bạn làm thiền; bạn trở thành có tính thiền. Bất kì cái gì bạn làm, thiền đi theo bạn như cái bóng.
Nếu bạn hiểu, thế thì thiền không phải là cái gì đó được làm; nó là hậu quả của việc hiểu. Nhưng nếu bạn không hiểu, thế thì thiền phải được làm, vì chỉ qua thiền, dần dần bạn sẽ được lau sạch và việc hiểu sẽ trở thành có thể. Chúng là tương hỗ nhau. Hoặc bạn hiểu - thế thì thiền đi theo; hoặc bạn không hiểu - thế thì bạn phải thiền và việc hiểu theo sau. Chúng là liên thuộc.
Đừng hỏi cái nào là trước hết - chuyện quả trứng hay con gà. Không cái nào là trước hết cả; chúng là liên thuộc. Con gà không thể có đó nếu trứng đã không có trước, và trứng không thể có đó nếu gà không có trước.
Nhưng người ta phải bắt đầu từ đâu đó. Đừng bị lẫn lộn. Đi ra chợ - hoặc mua gà hoặc mang trứng, nhưng làm cái gì đó. Chỉ đừng ngồi và suy ngẫm một cách triết lí rằng trước hết bạn phải quyết định cái nào là cái nào và cái nào là trước hết. Thế thì bạn sẽ không bao giờ có khả năng quyết định. Không ai đã bao giờ có khả năng quyết định cái nào tới trước hết.
Thực ra, chúng có vẻ như là hai; chúng không phải là hai. Trứng không là gì ngoài gà chưa biểu lộ, và gà không là gì ngoài trứng đã biểu lộ. Gà không là gì ngoài cách của trứng tạo ra nhiều trứng hơn. Chúng là liên nối.
Cho nên hoặc hiểu hoặc thiền. Nếu bạn hiểu, thế thì không có nhu cầu.
Nhưng đừng tự lừa dối bạn, vì lừa dối rất dễ dàng. Bạn có thể nghĩ, 'Vâng, tôi hiểu.' Bạn có thể nghĩ rằng bạn hiểu, vì việc nghĩ rằng bạn hiểu chính là việc tôn cao bản ngã - và do vậy nhu cầu gì có đó để thiền?
Nhưng nếu việc hiểu thực sự xảy ra, thế thì mọi vấn đề biến mất ngay lập tức. Nếu vấn đề vẫn còn tồn tại, thế thì bạn phải đã lừa rồi. Nếu giận tiếp tục có đó, nếu hận thù tiếp tục có đó, nếu ghen tị liên tục có đó, nếu sợ liên tục có đó, thế thì bạn đã tự lừa bạn rồi. Thế thì xin bạn bắt đầu thiền đi. Thế thì nhiều việc lau sạch phải được thực hiện.
Thiền không là gì ngoài việc tẩy rửa. Thiền ném ra mọi đồ đồng nát từ bên trong. Nếu gương trong sáng, nó phản xạ hoàn hảo. Đó là điều việc hiểu là gì - tấm gương trong của tâm thức. Nhưng nếu gương bị bụi phủ, thế thì trước hết bạn phải cọ rửa bụi đi, lau sạch gương. Đó là điều thiền là gì.
Thiền chỉ là lau sạch gương. Việc hiểu là gương sạch, gương được lau sạch.
Cho nên nếu bạn cảm thấy rằng bạn chưa có khả năng hiểu điều được nói cho bạn ở đây, thế thì tiếp tục thiền đi. Một ngày nào đó bạn sẽ có khả năng thấy nó. Nếu bạn đã hiểu, thế thì không có vấn đề gì. Nhưng việc hiểu nghĩa là bây giờ không có vấn đề gì.
Mới vài ngày trước, một người tới và anh ta nói rằng anh ta đã từng thiền trong nhiều năm, và tôi hỏi anh ta, 'Bạn cảm thấy thế nào?'
Anh ta nói, 'Đẹp, hoàn hảo. Thiền đã giúp tôi vô cùng. Tôi đã trở nên im lặng đầy đủ và tôi thấy linh ảnh và ánh sáng và những thứ kiểu như thế.'
Tôi nói, 'Thế thì nó là được hoàn hảo. Sao bạn đã đến tôi?'
Anh ta nói, 'Nhưng giận này và dục và tham - chúng vẫn tiếp tục.'
Thế rồi tôi nói, 'Bạn phải đã tự lừa mình rồi. Bạn phải đã thấy mơ về ánh sáng, về linh ảnh, về im lặng. Bạn phải đã thuyết phục bản thân bạn rằng bạn đã trở nên im lặng, vì không thể nào trở nên im lặng, đầy với ánh sáng, và thế rồi tiếp tục giận, tham - điều đó là không thể được. Hoặc bạn đã tự lừa mình hoặc bạn đang cố lừa tôi.'
Nếu bạn hiểu, thế thì không có nhu cầu làm bất kì cái gì. Thế thì mọi thứ đơn giản biến mất. Bạn thức tỉnh. Giấc ngủ qua rồi và mọi mơ đã biến mất.
Một thiền sư thức dậy một sáng. Ông ấy gọi một đệ tử vừa đi ngang qua và nói, 'Nghe đây. Ta có giấc mơ. Ông có muốn diễn giải nó không?'
Đệ tử nói, 'Đợi chút.' Và anh ta đi ra mang một xô nước và bảo ông già rửa mặt. Ông già làm vậy, và cười và ban phúc cho đệ tử này và nói, 'Đúng rồi. Đây là diễn giải đúng cho giấc mơ này.'
Thế rồi đệ tử khác đi qua cũng được gọi vào và thầy nói, 'Trông đây, ta có giấc mơ và đã đề nghị đệ tử này diễn giải nó và anh ta mang tới xô nước. Giờ ông có muốn diễn giải nó không?'
Đệ tử này nói, 'Đợi đã.' Anh ta đi ra và quay lại với chén trà. Anh ta nói, 'Mời thầy uống chén trà. Được kết thúc! Giấc mơ đã kết thúc rồi, cho nên sao bận tâm về nó?'
Khi bạn thức, bạn thức. Khi bạn đã hiểu rằng nó là giấc mơ, nó chẳng cần diễn giải. Được kết thúc! Giấc mơ nghĩa là nó không hiện hữu. Cần gì diễn giải cái gì đó không hiện hữu?
Tất nhiên, Freud sẽ không thích câu chuyện này chút nào. Ông ấy đã tạo ra một kinh doanh lớn. Ông ấy là người Do Thái. Ông ấy đã biến phân tâm thành kinh doanh lớn. Giờ nó là một trong những hãng lớn nhất trên thế giới; ngay cả General Electric và Ford, họ không là gì cả. Phân tâm sẽ vẫn còn...
Thái độ của phương đông nói rằng một khi bạn nhận ra mơ là mơ - được kết thúc! Dấu chấm hết đã tới.
Nếu bạn hiểu điều tôi đang nói, chính việc hiểu đó là đủ. Nếu bạn không hiểu, thế thì bạn phải thiền. Thế thì đừng lừa dối.
Hiểu về trí tuệ sẽ không ích gì. Tất nhiên, bất kì cái gì tôi nói bạn đều có thể hiểu về mặt trí tuệ. Hiểu về trí tuệ không phải là hiểu. Bất kì cái gì tôi nói, bạn nghe, bạn lắng nghe nó, bạn biết ngôn ngữ, và mọi thứ là rõ ràng. Nhưng điều đó không phải là việc hiểu.
Hiểu là hiện tượng toàn bộ. Chỉ lắng nghe, và chỉ lắng nghe cái gì đó xảy ra bên trong bạn - việc rẽ ngoặt... điều Phật thường gọi là paravritti, việc chuyển đổi. Phật thường nói rằng chỉ có một phép màu. Ông ấy gọi nó là việc rẽ ngoặt vào trong hạt mầm sâu nhất của tâm thức - paravritti.
Lắng nghe tôi, cái gì đó xảy ra trong tâm thức bạn - việc rẽ ngoặt. Bạn không còn như cũ nữa. Không phải là bạn đã tích luỹ tri thức trí tuệ nào đó từ tôi, và bạn đã trở nên được thông tin hơn. Không, đột nhiên bạn không còn như cũ nữa. Ai đó đã tới để lắng nghe tôi; ai đó khác quay lại. Một kẽ hở, sự gián đoạn, cái chết đã xảy ra... việc đóng đinh và phục sinh. Nó hiếm khi xảy ra.
Hiểu là rất hiếm hoi. Nó cần dũng cảm vô cùng để chết đi và tái sinh trong một khoảnh khắc. Nhưng nó xảy ra. Nếu nó đã không xảy ra, thế thì tiếp tục thiền đi. Một ngày nào đó thiền sẽ chuẩn bị cho bạn. Tấm gương sẽ trở nên ngày càng sáng rõ hơn. Một ngày nào đó việc phản xạ sẽ là hoàn hảo và việc hiểu sẽ tới với bạn.
Hiểu nghĩa là biến đổi toàn bộ bản thể bạn.
Đừng quá bận tâm với lời; thay vì thế, quan tâm với tôi. Đừng quá quan tâm tới điều tôi nói cho bạn; thay vì thế, quan tâm tới điều tôi đang hiện hữu ở đây bây giờ. Thế thì có nhiều khả năng cho việc biến đổi và hiểu. Nếu bạn chỉ tiếp tục lắng nghe tôi, bạn có thể tìm ra cách để né tránh, trốn chạy.
Từ chỉ là từ. Không từ nào là thực. Chúng chỉ là phương cách nhân tạo - hữu dụng, nhưng rất giới hạn. Ngôn ngữ tới trong sự tồn tại bởi trùng hợp ngẫu nhiên. Nó không có tính tối thượng về nó. Đó là lí do tại sao có nhiều ngôn ngữ thế. Với cùng một điều, có hàng nghìn từ trên thế giới. Có gần một nghìn ngôn ngữ. Nó là nhân tạo.
Dù bạn gọi hoa hồng là hoa hồng hay bạn gọi nó là gulab cũng chẳng tạo ra khác biệt gì cho hoa hồng. Hoa hồng vô nhận biết một cách phúc lạc về điều bạn gọi nó. Bằng không hoa hồng chắc đã bị lẫn lộn. Có một nghìn từ cho hoa hồng. Sẽ không thể nào để cho hoa hồng nở hoa thêm nữa nếu nó trở thành quá ngôn ngữ, nếu nó trở thành quá trí tuệ. Hoa hồng không bận tâm về điều bạn gọi nó. Và dù bạn gọi nó là hoa hồng hay bạn gọi nó là gulab, điều đó tạo ra khác biệt gì? Hoa hồng vẫn còn là hoa hồng. Ngôn ngữ có tính nhân tạo, trùng hợp ngẫu nhiên.
Tôi đã nghe một câu chuyện rất hay, gần như đúng không thể tin được:
"Joseph và Mary đang trên đường tới Bethlehem để được đóng thuế. Mary, đang âu yếm với đứa con, cưỡi trên con lừa, tất nhiên. Joseph bước đi kiên nhẫn bên cạnh cô ấy.
Chuyện xảy ra là Joseph xoay mắt cá chân trên một hòn đá bất ngờ trên đường và suýt ngã. Bị bất ngờ, anh ta lẩm bẩm trong hơi thở, 'Jesus!'
Mary quay sang anh ta, mắt loé lên, và nói, 'Đúng cái tên cho đứa con.'"
Đó là cách mọi ngôn ngữ tới - chỉ là trùng hợp ngẫu nhiên.
Đừng quá quan tâm tới điều tôi nói; quan tâm tới điều tôi đang vậy. Và thế thì một kiểu hiểu khác, không trí tuệ chút nào mà toàn bộ - cái đi sâu xuống dưới trong tâm can bạn, cái bắt đầu luân chuyển trong máu bạn, cái bắt đầu đập trong tim bạn, cái bạn bắt đầu thở vào và ra, cái trở thành một phần của chính bản thể bạn - nảy sinh. Thế thì không cần thiền.
Nhưng trước đó, xin đừng tự lừa dối mình. Vì tôi biết - nhiều người trong các bạn sẽ nghĩ, 'Hay lắm. Vậy bây giờ không cần thiền.'
Không, thiền không thể bị bỏ đi chừng nào bạn chưa đi tới việc hiểu. Tiếp tục đi.
Tôi biết mọi thứ ngay bây giờ là như nó đáng phải vậy. Mọi thứ đều hoàn hảo. Tôi có thể thấy bạn là sinh linh hoàn hảo, chư phật, các sinh linh chói sáng đầy ánh sáng, nhưng bạn không nhận biết. Chỉ bằng việc nói của tôi, nó không thể xảy ra cho bạn được. Bạn sẽ phải lau sạch mắt bạn, cảm nhận của bạn.
Thiền chỉ là thuốc. Nó giúp lau sạch mắt. Nó giúp lau sạch cảm nhận. Nó cho bạn sự sáng tỏ để nhìn.
Câu hỏi cuối cùng. Lắng nghe nó cẩn thận vào, vì đây là cách tâm trí cố gắng là láu lỉnh, cố gắng là tinh ranh, và có thể lừa dối bạn. Tất nhiên, không ai khác bị lừa, nhưng bạn có thể tự lừa mình.
Và khi bạn tự lừa bạn, không có khả năng nào để thoát ra khỏi nó, vì không có người nào khác để thoát ra khỏi nó. Việc lừa dối có thể trở thành thường hằng.
Lắng nghe câu hỏi trước hết... một câu hỏi hay theo cách nào đó.
Câu hỏi 4
Hôm nọ thầy đã nói, 'Đừng đi theo tôi!' Về sau, thầy khuyên chúng tôi trở thành sannyasin. Với tôi điều đó dường như là mâu thuẫn. Tôi không đi theo thầy đấy. Xin thầy giải thích.
Bất kì cái gì tôi nói đều toàn mâu thuẫn. Bây giờ bỏ lo nghĩ về mâu thuẫn đi. Tôi chấp nhận sự mâu thuẫn của tôi một cách toàn bộ, cho nên bạn không cần lo nghĩ; điều đó được kết thúc mãi mãi nhé. Giờ nghĩ về cái gì đó khác.
Thấy mâu thuẫn sao dễ dàng thế; ngay cả trẻ con cũng có thể làm được điều đó. Nó không có giá trị nào. Nó không chỉ ra thông minh lớn. Thực ra, để thấy mâu thuẫn, thông minh không được cần tới. Ngay cả tâm trí ngu cũng có thể thấy mâu thuẫn. Nhưng nếu bạn có thể thấy cái gì đó trong mâu thuẫn mà lại không mâu thuẫn, bạn vươn lên trong thông minh, bạn vươn lên cao hơn.
Dễ thấy mâu thuẫn giữa sống và chết. Chúng là mâu thuẫn. Không cần chứng minh nó, không logic nào được cần. Nó là sự kiện đơn giản... rõ ràng thế - nhưng đi sâu hơn một chút đi. Sống và chết là không mâu thuẫn; chúng là hai cực của cùng một năng lượng, của cùng một bánh xe.
Chết không chống lại sống; chết là chính cao trào của sống, chính cực đỉnh. Chết không chấm dứt sống; thực ra, chết cho phép sống hiện hữu. Nếu không có chết, sẽ không có sống. Chết tạo ra chính khả năng cho sống hiện hữu. Làm sao chúng có thể mâu thuẫn được? Chúng là phần bù.
Nếu bạn có thông minh - không chỉ tâm trí logic, được huấn luyện, mà thông minh có thể thấy sâu, bên ngoài cái bề mặt, có thể đi tới chính trung tâm - thế thì bạn sẽ thấy rằng mọi tôn giáo lớn và mọi thầy giáo tôn giáo lớn bao giờ cũng mâu thuẫn và vậy mà nhất quán.
Giờ để tôi nói cho bạn cách nó xảy ra.
Hôm nọ thầy đã nói, 'Không đi theo tôi! Bạn đã thấy mâu thuẫn. Giờ để tôi tạo ra mâu thuẫn khác. Hôm nọ thầy đã nói, 'Không đi theo tôi! Giờ, nếu bạn không đi theo tôi, bạn đi theo tôi rồi. Hiểu nó không? Nếu tôi nói không đi theo tôi và bạn không đi theo tôi, tất nhiên bạn đang đi theo tôi rồi. Cách duy nhất không đi theo tôi vậy là đi theo tôi. Trở thành một sannyasin.
Bạn có thể thấy mâu thuẫn của tôi; bạn không thể thấy mâu thuẫn riêng của bạn sao? Bạn nói, Tôi không đi theo thầy. Đích xác, chính xác đó là điều mọi người đi theo tôi đang được mong đợi làm.
Để tôi kể cho bạn một giai thoại:
"Một người lạ vào trong quán rượu, trong đó chỉ có người đứng quầy, một con chó và một con mèo.
Khi người lạ gọi đồ uống, con chó vươn người dậy, ngáp dài, và nói, 'Nào, lâu thế, Joe,' thế rồi bước ra.
Người lạ há hốc mồm. Anh ta nói với người đứng quầy, 'Ông có nghe thấy điều đó không! Con chó nói.'
'Đừng có là đồ ngốc,' người đứng quầy nói. 'Chó không thể nói được.'
'Nhưng tôi nghe thấy nó nói.'
'Ông chỉ nghĩ ông nghe nó thôi. Tôi bảo ông chó không thể nói được. Đó chỉ là thằng mèo khôn ở góc kia. Nó là đứa có tài nói tiếng bụng."'
Thấy mâu thuẫn của người khác là dễ - rất dễ. Người ta thực sự ưa thích điều đó. Nhưng thông minh thực cố gắng nhìn mâu thuẫn trong bản thân người ta.
Vâng, tôi nói không đi theo tôi. Nhưng vì điều đó, việc chuẩn bị lớn được cần. Vì nếu bạn không đi theo tôi, bạn sẽ đi theo ai đó khác. Điều đó sẽ không tạo ra mấy khác biệt.
Khi tôi nói không đi theo tôi, tôi ngụ ý không đi theo. Nếu bạn không đi theo tôi và bạn đi theo Jesus, nếu bạn không đi theo tôi và bạn đi theo Phật, điều đó tạo ra khác biệt gì? Nếu bạn không đi theo tôi và bạn đi theo Karl Marx hay Mao Trạch Đông, điều đó tạo ra khác biệt gì? Hay - để tôi đi tới điểm chính xác - nếu bạn không đi theo tôi và bạn đi theo bản thân bạn, điều đó tạo ra khác biệt gì?
Khi tôi nói không đi theo tôi, tôi ngụ ý không đi theo.
Nhưng việc chuẩn bị lớn sẽ được cần để cho mọi xu hướng bên trong bạn, điều giúp cho việc bạn đi theo có thể được bỏ đi. Đó là nghĩa của tính chất sannyas.
Tính chất sannyas không là gì ngoài tình huống trong đó mọi xu hướng bên trong để đi theo, để bắt chước, để tin, dần dần rơi rụng đi.
Tính chất sannyas là không đi theo tôi. Tính chất sannyas là chỉ hiện hữu cùng tôi. Để sự khác biệt này là tuyệt đối rõ ràng cho bạn. Tính chất sannyas là không đi theo tôi. Tính chất sannyas là chỉ hiện hữu cùng tôi, trong sự hiện diện của tôi. Tính chất sannyas là không bắt chước tôi. Tính chất sannyas chỉ là hiện hữu cùng tôi để đi theo định mệnh riêng của bạn. Tôi ở đây để giúp bạn là bản thân bạn.
Tính chất sannyas chỉ là việc tin cậy; nó không phải là niềm tin. Tôi không hứa cho bạn cái gì cả. Tôi không cho bạn bất kì hệ thống tư tưởng nào. Do đó tôi là mâu thuẫn, vì nếu tôi không mâu thuẫn, bạn sẽ tạo ra hệ thống tư tưởng quanh tôi.
Tôi liên tục mâu thuẫn... từng khoảnh khắc tôi liên tục mâu thuẫn. Và lí do là ở chỗ khi bạn nhìn vào mọi khẳng định của tôi bạn sẽ không có khả năng tạo ra bất kì hệ thống nào. Và nếu bạn theo tôi, mọi người sẽ cười bạn. Họ sẽ nói, 'Anh mâu thuẫn bỏ xừ.'
Chỉ qua mâu thuẫn mãnh liệt, logic, tâm trí tạo hệ thống mới có thể bị phá huỷ và làm tan tành. Không có cách khác.
Tôi mâu thuẫn để cho nếu bạn thực sự yêu tôi và nếu bạn thực sự gần tôi, dần dần bạn sẽ có khả năng bỏ tâm trí, điều nói nó là mâu thuẫn, nó là phi logic.
Nó là vậy - vì nó ở bên ngoài logic.
Nó là vậy - vì nó cao hơn logic.
Có logic trong nó, cái còn cao hơn mọi logic. Nó có hơi chút mất trí - nhưng mất trí này hơi chút cao hơn điều bạn gọi là lành mạnh.
R. D. Laing đã nói ở đâu đó rằng từng sụp đổ cũng là đột phá nữa. Tôi không đồng ý toàn bộ. Từng sụp đổ, ông ấy nói, cũng là đột phá. Tôi không đồng ý. Tôi biết từng đột phá được đi trước bởi sụp đổ, nhưng từng sụp đổ không được đi theo sau bởi đột phá. Sụp đổ đơn giản là tình huống trong đó cái gọi là tâm trí logic của bạn không thể vận hành được. Nó đi tới một rào chắn mà bên ngoài rào chắn này không có việc đi cho nó - nó đơn giản sụp đổ. Đó là khi chúng ta nói một người đã trở thành điên.
Tôi cũng giúp bạn trở thành điên. Tất nhiên, tính điên của tôi là có phương pháp. Trước hết bạn phải sụp đổ để cho đột phá mới có thể là khả năng. Trước hết bạn phải bị tháo dỡ hết, bị phá huỷ, để cho bạn có thể được tái tạo lại.
Tôi không thiên về đổi mới toà nhà cũ, không. Laxmi thiên về cái đó, nhưng tôi thì không. Cô ấy có khó khăn của cô ấy. Tôi hoàn toàn thiên về phá huỷ hết và thế rồi làm sự bắt đầu mới từ chính A B C.
Bằng việc trở thành một sannyasin, bạn cho phép tôi phá huỷ bạn. Tin cậy lớn là được cần. Nó không phải là đi theo; đi theo là rất rẻ. Nó là đi vào nguy hiểm, nó là nhận rủi ro vô cùng. Và đi với người như vậy, người mâu thuẫn tới mức bạn sẽ mất trí sớm hay muộn.
Bất kì cái gì tôi nói hôm nay, ngày mai tôi sẽ mâu thuẫn lại. Duy nhất một điều là chắc chắn: rằng tôi sẽ vẫn còn mâu thuẫn. Duy nhất một điều tôi vẫn còn nhất quán, và đó là việc không nhất quán của tôi.
Nhưng nếu bạn cho phép tôi... tính chất sannyas đơn giản là một cử chỉ rằng bạn cho phép tôi... thế thì tôi có thể phá huỷ bạn. Và thế thì, từ việc phá huỷ đó, một con người mới toàn bộ có thể nảy sinh. Bất kì cái gì xã hội đã làm, tôi có thể hoàn tác lại, có vậy thôi... Tôi có thể hoàn tác, có vậy thôi.
Tính chất sannyas không phải là việc đi theo, nó là tình bạn. Bạn sẽ không trở thành cái bóng của tôi và đi theo tôi. Bạn sẽ đi cùng tôi, tay nắm tay, vai kề vai. Nó là chuyện tình, tình bạn:
Nhưng nhớ cho, nếu bạn không đi theo tôi, bạn sẽ đi theo tôi. Cho nên tốt hơn cả là nhận tính chất sannyas đi.
0 Đánh giá