Read more
Con đường hướng đích là trò bản ngã: bản ngã bao giờ cũng muốn là hoàn hảo
SỐNG THIỀN OSHO
Tính tâm linh không có những
cái phải, không có những cái không phải. Tính tâm linh có sự chấp nhận sâu sắc
về bất kì cái gì đang đó - cái đang hiện hữu. Phật tử gọi nó là tathata, tính
như vậy - như vậy là hoàn cảnh. Bất kì cái gì là hoàn cảnh đều là hoàn cảnh:
người ta phải chấp nhận và thảnh thơi trong nó. Trong thảnh thơi đó là chiều hướng
của tâm linh. Nếu bạn có thể làm hành động bình thường theo cách thảnh thơi,
không căng thẳng trong tâm trí, không khao khát trong tâm trí để thành công hay
để là người thắng, thế thì bạn đang làm điều tâm linh. Thế thì nó có thể là bất
kì cái gì.
Thiền nhân nhấm nháp trà, và họ
gọi nó là trà đạo. Nhấm nháp trà có thể trở thành có tính tâm linh. Làm sao nó
trở thành có tính tâm linh? Với những người đã không nhìn vào trong thực tại
theo bất kì cách nào điều đó có vẻ đơn giản ngớ ngẩn. Nhấm nháp trà sao? Làm
sao nó có thể trở thành có tính tôn giáo được? Vâng, nếu bạn đang tụng tên Thượng
đế, có thể đó là tâm linh, có thể đó là tôn giáo. Nếu bạn đang cầu nguyện, nhịn
ăn, có thể nó là tâm linh, nhưng nhấm nháp trà sao? Làm sao điều đó có thể có
tính tôn giáo hay tâm linh được? Thiền nhân nói nếu bạn có thể nhấm nháp trà với
tâm trí không phân chia tuyệt đối, tới mức trà và người nhấm nháp trà không còn
bị phân chia, nó trở thành một năng lượng, có nhiều im lặng thế, người ta được
thảnh thơi - và nếu bạn không thể được thảnh thơi trong khi nhấm nháp trà, còn
chỗ nào khác bạn có thể được thảnh thơi? - chén trà có thể trở thành chén lời
nguyện.
Thế thì bất kì cái gì cũng có thể trở thành có tính tâm linh. Đào hố trong vườn, chăm sóc cây có thể trở thành có tính tâm linh. Bất kì cái gì dù là cái gì cũng có thể có phẩm chất tâm linh bởi vì toàn thể sự tồn tại là Thượng đế. Bạn chỉ phải trở nên nhận biết về điều đó. Một nhận biết thảnh thơi làm cho mọi thứ thành có tính tâm linh.
Cho nên câu châm ngôn này rằng luân hồi là niết bàn, là một trong những câu châm ngôn vĩ đại nhất đã từng được thốt ra bởi bất kì người nào trên thế gian này. Người sáng lập của Thiền, Bồ đề đạt ma, đã thốt ra nó. Nó là tiếng sét. Nó là một trong những châm ngôn cách mạng nhất. Nó phá huỷ mọi phân biệt, và nó đem ánh sáng tới cho điều mà mọi cái gọi là tôn giáo khác chỉ là các triết lí, không phải là tôn giáo thực, vì họ liên tục phân chia - quỉ và Thượng đế, địa ngục và cõi trời, và họ liên tục làm phân chia. Phân chia là công việc của họ, và phân chia là của tâm trí.
Tâm trí vận hành như lăng kính. Một tia sáng đi vào trong lăng kính và bị phân chia thành bẩy mầu. Đi vào, nó là một mầu, nó là trắng thuần khiết, nó là không phân chia. Đi ra khỏi lăng kính, nó không còn là một nữa; nó là bẩy, bẩy mầu, toàn thể mầu cầu vồng. Thế giới bị phân chia bởi vì lăng kính tâm trí. Cái đi vào trong tâm trí là một; cái đi ra khỏi tâm trí là bẩy.
Nếu bạn muốn biết nguyên lí thứ nhất bạn sẽ phải đi ra ngoài lăng kính. Bạn sẽ phải đi tới điểm mà tia sáng là một.
Bây giờ, có hai cách để tìm chân lí. Một cách là cách hướng đích, và cách thứ hai là cách hướng nguồn. Cách thứ nhất là sai và cách thứ hai là đúng. Khi tôi nói cách thứ nhất là sai, tôi không kết án nó. Tôi không nói nó là xấu. Điều tôi nói bởi "sai" không phải là kết án; nó chỉ là một chỉ dẫn rằng nó không đưa tới đâu cả, rằng nó dẫn tới ngõ cụt, rằng bạn có thể đi vào trong nó, nhưng bạn sẽ không bao giờ đạt tới. Bạn có thể cứ đi mãi đi mãi, nhưng bạn sẽ không bao giờ đạt tới. Nó là con đường giả. Nó có vẻ giống con đường, nhưng nó không phải là con đường. Nó có hình thể, nhưng chỉ là hình thể.
Trước hết chúng ta hãy hiểu con đường giả vì nếu bạn biết cái giả là cái giả, nửa cuộc hành trình qua rồi. Thế thì rất đơn giản để hiểu cái thực là thực. Biết cái giả là giả, bạn đã đi tới hiểu biết về cái gì đang có hay cái gì có thể là thực. Cho nên bao giờ cũng bắt đầu bằng việc hiểu cái giả trước hết. Cái giả bị loại bỏ đi, cái thực còn lại. Cho nên trước hết là con đường giả.
Mọi người đều rất dễ vướng vào bẫy của cái giả vì nó rất quyến rũ; nó vận hành gần như nam châm. Tâm trí cảm thấy rất bị hấp dẫn vào nó. Tâm trí có xu hướng bị hấp dẫn tới cái giả. Tại sao? Vì bản thân tâm trí là giả rồi. Nó được nuôi dưỡng trên cái giả. Cho nên bất kì chỗ nào tâm trí bạn cảm thấy bị hấp dẫn, thận trọng vào: cái gì đó giả, cái gì đó ảo tưởng, cái gì đó của thế giới mơ đang hấp dẫn bạn. Tâm trí sống trong mơ; nó được làm từ chất liệu mơ. Ban ngày bạn gọi những mơ đó là ý nghĩ, ban đêm bạn gọi những ý nghĩ đó là mơ, nhưng nó tất cả là một thôi, cùng một sự tuôn chảy, cùng năng lượng. Tâm trí liên tục thêu dệt mơ, lúc thì bằng lời, lúc thì qua hình ảnh, nhưng toàn thể sản xuất của tâm trí là mơ.
Tâm trí cảm thấy rất bị hấp dẫn tới con đường hướng đích vì tâm trí bao giờ cũng bị hấp dẫn tới tương lai. Tâm trí sợ hiện tại; nó không muốn ở trong hiện tại.
Bạn đã bao giờ quan sát một sự kiện rất, rất có ý nghĩa là tâm trí không thể ở trong hiện tại được không? - không thể ở trong hiện tại chút nào? Khi bạn ở trong hiện tại, tâm trí không hiện hữu. Hiện tại là nhỏ tới mức không có không gian cho ý nghĩ di chuyển. Nó nhỏ tới mức ý nghĩ không thể tồn tại được. Chúng cần chút ít không gian để dạo chơi quanh, để lắc lư quanh. Khoảnh khắc hiện tại không thể chứa được bất kì ý nghĩ nào, cho nên tâm trí không thể tồn tại được trong hiện tại; nó tồn tại trong tương lai hay trong quá khứ. Nó là chuyên gia về quá khứ và là chuyên gia về tương lai - và cả hai đều không có: quá khứ không còn nữa, và tương lai còn chưa xảy ra. Cho nên tâm trí sống trong cái giả: hoặc là cái không còn nữa hoặc là cái còn chưa có. Cả hai đều là giả, cả hai đều không thật. Cho nên tâm trí hoặc chạy lùi hoặc chạy tiến, nhưng tâm trí không bao giờ ở hiện tại, không bao giờ ở đây.
Và toàn thể nghệ thuật của thiền là việc ở đây bây giờ. Là ở đây bây giờ nghĩa là bạn đã trượt ra khỏi tâm trí. Và cho dù trượt ra trong một khoảnh khắc cũng là cực kì đẹp và cực kì có ý nghĩa vì thế thì bạn thấy thực tại là gì. Thế thì bạn thấy cái đang đó. Thế thì bạn thấy Thượng đế, hay chân lí. Thế thì bạn thấy sự tồn tại trong mầu sắc, phẩm chất, âm thanh đích thực của nó.
Khoảnh khắc tâm trí bắt đầu làm việc, tương lai đã đi vào, hay quá khứ. Hoặc bạn tưởng tượng hoặc bạn nhớ lại. Cho nên tâm trí cảm thấy rất hạnh phúc với cách thức hướng mục đích. Nó cho đủ không gian cho tâm trí lừa quanh, để liên tục nghĩ các ý nghĩ, mơ các giấc mơ. Có đủ không gian. Tương lai là lối mở cho tâm trí.
Nhưng khoảnh khắc tâm trí bắt đầu làm việc, bạn bị đóng với hiện tại - và hiện tại là tất cả mọi điều là thực. Hiện tại nghĩa là vĩnh hằng. Tương lai và quá khứ là một phần của thời gian; hiện tại là một phần của vĩnh hằng. Qua hiện tại bạn trượt vào trong Thượng đế: bạn trượt ra khỏi tâm trí và vào trong Thượng đế. Bạn trượt ra khỏi bản ngã, và vào trong cốt lõi bên trong nhất của bạn, cái cũng là cốt lõi bên trong nhất của toàn thể sự tồn tại.
Trung tâm của bạn không phải là trung tâm của bạn một mình đâu. Nó là trung tâm của tôi nữa. Nó là trung tâm của cây nữa. Nó là trung tâm của sao nữa. Chúng ta khác biệt trên ngoại vi; chúng ta là một ở trung tâm. Trên ngoại vi bạn tách rời khỏi tôi. Ở trung tâm không có tôi, không có bạn; chỉ có chúng ta. Và "chúng ta" bao gồm cây và đá và sao và mọi thứ; nó bao gồm tất cả. Cái "tôi" là sản phẩm của tâm trí. Cái "chúng ta" là hướng khác toàn bộ, chiều khác toàn bộ.
Người tìm kiếm hướng đích nghĩ, "Cái tối thượng của sự tồn tại là gì? Sự tồn tại đi theo nghĩa nào? Chúng ta đang đi đâu?" Người tìm kiếm hướng đích nghĩ, "Chúng ta sẽ trở thành cái gì? Chúng ta có cái gì để trở thành?" Người đó chưa bao giờ nhìn vào trong việc hiện hữu; người đó nhìn vào trong việc trở thành: "Tôi sẽ trở thành cái gì? Thánh nhân chăng? Tôi sẽ trở thành cái gì? Số mệnh của tôi trong tương lai là gì? Mục đích gì mà đời tôi đang cố đạt tới?" Người đó nhìn vào tương lai. Tương lai không hiện hữu. Rất tối ở đó, rất im lặng ở đó, cho nên bạn có thể dễ dàng tưởng tượng bất kì cái gì bạn thích. Và tương lai không thể nói bạn là sai được, vì tương lại không hiện hữu, cho nên bất kì cái gì bạn tưởng tượng cũng không bao giờ tranh đấu, đụng độ với thực tại. Không có thực tại; nó đơn giản là phóng chiếu của bạn. Bạn có thể liên tục tưởng tượng, và không ai sẽ nói bạn sai. Bạn bao giờ cũng đúng, trong tương lai.
Trong hiện tại thực tại là quá nhiều, và thực tại sẽ phá huỷ mơ, nhưng trong tương lai không có thực tại. Bạn một mình. Thế giới của tương lai cho bạn tự do, cho bạn tự do khỏi thực tại - cảnh nô lệ vào mơ và tự do khỏi thực tại.
Người hướng đích bắt đầu nghĩ. "Mình phải thế nào để cho mục đích có thể được đạt tới?" Người đó bắt đầu thay đổi hành vi, tính cách, phong cách, hành động. Người đó trở thành người hoàn hảo. Người hướng đích bao giờ cũng là người hoàn hảo. Người đó có ý tưởng nào đó về hoàn hảo - con người phải thế nào - và người đó bắt đầu quản lí hiện hữu riêng của mình tương ứng theo ý tưởng đó. Người Ki tô giáo có ý tưởng này, người Hindus có ý tưởng khác, người Jainas có ý tưởng khác nữa, nhưng mọi người đều có ý tưởng con người đáng phải thế nào. Người Ki tô giáo có thể nghĩ con người phải giống như Jesus; thế thì đó là ý tưởng, và mọi người phải khớp với ý tưởng này. Nếu bạn không khớp bạn là sai; nếu bạn khớp, bạn là đúng.
Bây giờ khổ là: nếu bạn khớp bạn là giả. Nếu bạn không khớp bạn là sai, bạn có thể là thực. Cho nên thực tại bắt đầu trở thành sai và không thực tại trở thành đúng. Để tôi giải thích điều đó cho bạn.
Không ai khác có thể khớp đích xác với Jesus, vì Thượng đế không bao giờ tạo ra bất kì ai theo cùng cách lần nữa. Thượng đế không có dây chuyển lắp ráp; ngài không làm ra con người như xe hơi được chế tạo. Bạn có thể có nhiều xe hơi tương tự nhau như bạn muốn. Có khuôn mẫu, và chiếc xe được tạo ra theo khuôn mẫu, cho nên bạn có thể có chiếc Ford này, chiếc Ford khác, chiếc Ford khác nữa, cả triệu chiếc Ford, đích xác tương tự. Nhưng Thượng đế không có khuôn mẫu. Thượng đế không có cơ xưởng. Ngài không tạo ra tương ứng theo khuôn mẫu. Thượng đế có tính sáng tạo; ngài không bao giờ lặp lại. Ngài rất phát kiến. Cùng một người không bao giờ được lặp lại, từng người là duy nhất, cho nên chỉ có một Jesus; không bao giờ có lặp lại. Cho nên vấn đề là nếu bạn thử khớp với ý tưởng về Jesus: cách Jesus là vậy, bạn phải là vậy, vì đó là ý tưởng của người Ki tô giáo; hay mục đích của Phật tử - Phật - người ta phải khớp với Phật; hoặc mục đích của người Jaina - người ta phải khớp với Mahavir. Bây giờ, đây toàn là những cách thức sai để tiếp cận tới thực tại.
Nếu bạn khớp với Jesus bạn sẽ là giả vì bạn đã không được làm ra để khớp với Jesus. Bạn chỉ có thể là bản thân bạn, không ai khác, chưa bao giờ là bất kì ai khác. Cách thức duy nhất cho bạn là việc là bản thân bạn, dù bạn là bất kì cái gì. Và bạn không thể tìm được bất kì người nào tương tự trong quá khứ, và bạn không thể tìm được bất kì người nào tương tự trong hiện tại hay trong tương lai. Bạn một mình, và tính một mình này là đẹp. Đây là cách Thượng đế kính trọng bạn, bằng việc làm bạn là tuyệt đối mới, duy nhất, và một mình.
Nếu bạn khớp với Jesus bạn là giả, nhưng người Ki tô giáo sẽ nói bạn là đúng. Bây giờ nhìn cách cái giả trở thành đúng! Nếu bạn không khớp với Jesus bạn có thể là thực, nhưng thế thì bạn sai. Nếu bạn không khớp với Jesus bạn có thể là thực, đích thực là bản thân bạn, nhưng thế thì bạn không khớp, cho nên không người Ki tô giáo nào sẽ đánh giá cao bạn: bạn là sai. Cái thực trở thành sai, cái sai trở thành đúng.
Bất kì khi nào bạn có bất kì ý tưởng nào, ý tưởng cố định, ý thức hệ cố định, bạn đang tạo ra chứng thần kinh trong con người. Và có lo âu lớn, một cách tự nhiên. Nếu bạn không thể khớp được với ý tưởng và bạn đã từng được nuôi lớn như một người Ki tô giáo hay người Hindu, bạn không thể khớp được với ý tưởng này, lo âu lớn nảy sinh: bạn đang đi sai. Cuộc sống của bạn là cuộc sống của tội lỗi. Bạn bắt đầu cảm thấy mặc cảm. Bạn cảm thấy thần kinh, bạn mất tin tưởng, bạn mất dũng cảm, bạn trở nên rất sợ hãi. Bạn trở thành kẻ hèn, vì bất kì cái gì bạn làm cũng dường như là sai. Vì không khớp với Jesus hay Phật hay Mahavir hay Krishna, cho nên bạn phải sai rồi. Làm sao Phật có thể sai được? Và khi bạn bắt đầu cảm thấy, "Mình sai," một cách tự nhiên, bạn run rẩy với sợ.
Soren Kierkegaard đã nói rằng con người là sự run rẩy, nhưng tôi muốn nói con người không là sự run rẩy, con người đã bị buộc trở thành sự run rẩy - bị ép buộc bởi cái gọi là tôn giáo, người cho bạn ý thức hệ. "Làm sao mình phải vậy" - một khi bạn bắt đầu nghĩ theo cách đó, bạn nhất định bị sập bẫy vào trong rắc rối, khổ, thần kinh nào đó.
Điều đầu tiên để trở thành bạn đích thực, bản thân bạn đích thực, là gạt bỏ mọi ý tưởng dù là bất kì cái gì mà bạn đang mang. Thiền không có ý tưởng gì về bạn phải thế nào. Đó là lí do tại sao Thiền nhân nói nếu bạn gặp Phật trên đường, giết ông ấy ngay lập tức. Đó là cách nói đừng cho phép bất kì ý tưởng nào lắng đọng trong tâm thức của bạn. Giết ý tưởng đó ngay lập tức. Đừng là người theo ý thức hệ. Đừng có bất kì ý tưởng nào, và đừng là người hoàn hảo.
Người hoàn hảo là người liên tục cố làm cho bản thân mình tương ứng với điều lí tưởng. Một ngày nào đó bạn có thể thành công. Khả năng đó có đó - khả năng nguy hiểm đó có đó - bạn có thể thành công, nhưng thế thì bạn trở thành rởm. Đó là điều đạo đức giả tất cả là gì. Bạn trở thành kẻ đạo đức giả. Nếu bạn thực sự trở thành điều lí tưởng mà bạn đã từng mang, bạn trở thành kẻ đạo đức giả. Đi và nhìn vào các mahatma, vào các thánh nhân, và bạn sẽ thấy họ là kẻ đạo đức giả, không thực với bản thân họ. Thực với ý tưởng nào đó, nhưng không thực với bản thân họ. Và nếu bạn không thực với bản thân bạn, bạn là không thực với Thượng đế.
Thế rồi, người hoàn hảo có nhiều cái phải và cái không phải. Toàn thể cuộc sống không có niềm vui. Người đó không thể tận hưởng được, người đó không thể mở hội được, người đó không thể hạnh phúc được, người đó không thể vui mừng được. Người đó không thể đánh mất bản thân mình trong bất kì khoảnh khắc nào, người đó không thể bỏ bản thân mình trong bất kì khoảnh khắc nào, vì những cái phải và không phải đó liên tục ám ảnh người đó: "Mình phải không làm điều này, mình phải làm điều này, mình phải không giống cái kia, mình phải giống cái nọ..." Người đó không thể thảnh thơi được. Làm sao người đó có thể thảnh thơi được?
Bây giờ, mọi người tới tôi, và họ muốn thảnh thơi, và họ nói, "Chúng tôi không thể thảnh thơi được." Làm sao bạn có thể thảnh thơi được bằng việc là người Ki tô giáo hay người Hindu hay người Mô ha mét giáo? Không thể nào thảnh thơi được; họ sẽ không cho phép bạn thảnh thơi. Họ muốn bạn căng thẳng; họ tạo ra căng thẳng của bạn.
Thảnh thơi nghĩa là bạn không có cái phải nào. Bạn đơn giản sống từ khoảnh khắc sang khoảnh khắc, không tương ứng theo ý tưởng tương lai nào đó về bản thân bạn, nhưng tương ứng theo thực tại của bạn mà là ở đây bây giờ. Sống với thực tại, từ khoảnh khắc sang khoảnh khắc, là lành mạnh. Sống với ý tưởng là không lành mạnh. Toàn thể trái đất đã trở thành gần như nhà thương điên vì những người hoàn hảo này. Việc hoàn hảo là một loại điên; chỉ người điên mới cố là người hoàn hảo. Người lành mạnh không bao giờ cố là người hoàn hảo.
Người lành mạnh là người khiêm tốn. Họ biết giới hạn của họ, họ không cố làm điều không thể được, cho nên họ tận hưởng điều có thể được. Nếu bạn cố làm điều không thể được, bạn không thể tận hưởng điều có thể được, và trong việc cố làm điều không thể được bạn bỏ lỡ điều có thể được nữa. Và từ đầu kia, người lành mạnh tận hưởng điều có thể được và họ không khao khát điều không thể được, và tận hưởng điều có thể được, một ngày nào đó đột nhiên họ loạng choạng vớ được điều không thể được nữa.
Niềm vui của họ dần dần trở thành nhiều thế, từ khoảnh khắc sang khoảnh khắc, họ liên tục phúc lạc. Trong các điều bình thường họ đều phúc lạc. Họ không đòi hỏi điều lớn lao, họ không đòi hỏi thiên đường, được phúc lạc, họ không đòi hỏi Thượng đế, họ không đòi hỏi niết bàn. Những điều nhỏ bé. Chơi với con riêng của bạn, yêu vợ bạn, ăn thức ăn, tắm, hay đi dạo buổi sáng, là quá đủ. Chỉ chạy trên bãi biển là quá đủ. Bạn còn muốn cái gì hơn nữa để hạnh phúc? Chạm vào đất mát, và những tia nắng ấm của mặt trời trút lên bạn, và tiếng gầm gào hoang dã của biển chơi đùa quanh bạn... bạn còn cần gì hơn để hạnh phúc? Chơi với đứa trẻ, cười với đứa trẻ... bạn còn cần gì hơn để hạnh phúc?
Nhưng có những người thần kinh. Họ sẽ nói, "Cái gì có đó? Chừng nào chúng ta chưa đạt tới Thượng đế chúng ta không thể hạnh phúc được." Và để tôi nói cho bạn, những người này sẽ không hạnh phúc cho dù họ có thể đạt tới Thượng đế. Họ không thể vậy được. Họ sẽ tìm ra lỗi; họ là những kẻ tìm lỗi. Ngay cả Thượng đế sẽ không có khả năng khớp vào trong ý tưởng của họ về hoàn hảo. Họ sẽ tìm thấy lỗi với Thượng đế. Họ sẽ không có khả năng thấy bất kì giới hạn nào, họ sẽ không cho phép bất kì nhược điểm nào. Đây là những người không thể được. Và những người không thể được này phá huỷ cuộc sống riêng của họ và phá huỷ cuộc sống của nhiều người khác. Những người này là chính cội nguồn của tính điên trên trái đất này.
Con đường hướng đích là trò bản ngã: bản ngã bao giờ cũng muốn là hoàn hảo. Và việc tìm kiếm không thể nào được hoàn thành, vì nó gần như là việc tìm kiếm của người mù, người mù dò dẫm trong bóng tối, người mù dò dẫm trong bóng tối không đèn để tìm con mèo đen mà không có đó.
Tương lai còn chưa có. Không có mục đích trong sự tồn tại. Để điều này chìm vào trong tim bạn. Không có mục đích trong sự tồn tại, sự tồn tại không đi tới bất kì chủ định nào. Không có bất kì chủ định nào; nó là vui vẻ vô cùng. Nó không phải là kinh doanh; nó là trò chơi. Tất nhiên, tôi hiểu bạn thậm chí không thể chơi được mà không có tâm trí kinh doanh.
Mới vài ngày trước đây, một thanh niên tới tôi, và anh ta rất căng thẳng, và tôi hỏi anh ta - bởi vì tôi có thể thấy từ mặt anh ta định hướng mục đích quá nhiều - tôi hỏi anh ta một điều, "Bạn có chơi cái gì không?" Anh ta nói, "Có, tôi quan tâm tới các trò chơi. Tôi chơi nhiều trò chơi. Tôi chơi cờ vua." Và tôi hỏi anh ta, "Điều gì xảy ra khi bạn không thắng?" Anh ta nói, "Tôi cảm thấy rất nản lòng; tôi không thể ngủ được. Tôi cảm thấy thoải mái chỉ khi tôi là người thắng." Ngay cả trong chơi, bạn biết nó là trò chơi, chỉ là giả vờ - ngay cả trong chơi, nếu bạn không là người thắng, bạn trở nên căng thẳng. Bạn phải là người thắng, ngay cả trong chơi.
Kiểu người như thế, nếu bạn bảo người đó, "Tôi đi xem trận cricket," anh ta sẽ hỏi, "Ai là người thắng?" Anh ta sẽ không hỏi liệu những người chơi có thích thú không, liệu đó có phải là trò chơi hay không, không; người đó sẽ hỏi, "Ai là người thắng?" Đây là người sai.
Nếu bạn gặp một người thực sự biết cách tận hưởng, người đó sẽ hỏi, "Những người chơi có thích thú nó không?"
Nếu bạn đang chơi cờ vua và bạn thích thú nó, không thành vấn đề ai thắng và ai thua, vì đó là điều phụ, đó không phải là chủ định của trò chơi. Chủ định là để tận hưởng thích thú. Mục đích không phải là chủ định; chủ định là con đường. Nếu bạn có thể thích thú con đường, cây và chim hót trên đường, ai bận tâm tới mục đích? Thực ra, sự tồn tại không có mục đích. Nó chỉ là con đường.
Đó là cái đẹp của từ Trung Quốc Đạo; nó có nghĩa là "con đường". Họ không nói về Thượng đế, vì khoảnh khắc bạn nói về Thượng đế, dường như là Thượng đế là mục đích. Họ nói, "Không có Thượng đế. Có Đạo, con đường."
Bạn phải đã nghe nói về một tôn giáo Nhật Bản Shinto. Gốc không phải là Shinto; gốc là Shintao. Điều đó là rất hay; nó có nghĩa là "con đường của các Thượng đế". Shin nghĩa là các Thượng đế, và tao nghĩa là con đường. Shintao: con đường của các Thượng đế. Mọi thứ đều là Thượng đế, và sự tồn tại là con đường. Các Thượng đế đi trên con đường. Bạn không trở thành các Thượng đế. Bạn là Thượng đế.
Ý tưởng hướng đích đang đưa bạn tới điên khùng. Bỏ ý tưởng đó, và đột nhiên bạn sẽ thấy sự lành mạnh bùng nổ trong bản thể bạn. Bạn bắt đầu cười lại. Bạn bắt đầu nhảy múa lại. Bạn bắt đầu hát lại. Bạn bắt đầu chơi đùa lại. Và bạn đã trở thành có tính tôn giáo. Đó là ý tưởng về tôn giáo thực, rằng bạn bắt đầu nhảy múa lại, rằng bạn bắt đầu yêu lại, rằng năng lượng sống của bạn bắt đầu tuôn chảy, rằng nhựa sống của bạn không còn bị mắc kẹt nữa, không tù đọng, lại tuôn chảy, rằng bạn bắt đầu chia sẻ.
Chúng ta không đi đâu cả! Chúng ta ở đây! Và chúng ta đã từng ở đây trong toàn thể vĩnh hằng và chúng sẽ ở đây cho toàn thể vĩnh hằng. Bây giờ mọi việc là tuỳ ở bạn để tận hưởng hay không tận hưởng. Chúng ta ở đây và chúng ta sẽ ở đây. Không có cách nào để thoát. Bây giờ tuỳ bạn chọn liệu tận hưởng hay cứ kêu khóc vì mục đích.
Mục đích không có đâu; không có mục đích nào cả. Thế giới không đi tới đích nào đó mà một khi được đạt tới, nó bị kết thúc. Thế thì bạn sẽ làm gì? Bạn đã bao giờ nghĩ về điều đó chưa? Một khi mục đích được đạt tới, bạn sẽ làm gì? Bạn sẽ phải tự tử. Bạn sẽ làm gì? Nếu toàn thể sự tồn tại đạt tới mục đích, thì sao? Thế thì không có đâu mà đi, không có đâu mà chuyển; mục đích đã được đạt tới. Thế thì toàn thể sự tồn tại sẽ khô héo, sẽ trở thành chết, nhựa sống sẽ không còn tuôn chảy nữa, yêu sẽ không có đó, và tiếng cười sẽ không có đó, và cây sẽ không nở hoa và chim sẽ không hót và sông sẽ không chảy. Tất cả đều dừng lại. Không, thế giới không có mục đích.
Nếu thế giới có bất kì mục đích nào, nó chắc đã đạt tới mục đích đó bây giờ. Nó đã tồn tại bao lâu rồi! Chính sự kiện là nó vẫn chưa đạt tới là đủ bằng chứng rằng bạn không có mục đích để đạt tới. Nó đơn giản diễn ra; nó là chuyện tiếp diễn. Nó không phải là bộ phim mà đi tới chỗ kết thúc, nó không phải là tiểu thuyết mà đi tới chỗ kết thúc. Chúng ta bao giờ cũng ở giữa, chưa bao giờ ở bắt đầu và chỗ kết thúc. Chúng ta bao giờ cũng ở giữa. Và đó là cách mọi sự hiện hữu.
Cho nên người hướng đích bỏ lỡ mọi điều đẹp đẽ trong cuộc sống. Mục đích người đó không thể nào đạt tới được vì không có mục đích, và trên đường người đó bỏ lỡ mọi thứ. Bạn có quan sát không? Đôi khi bạn chạy xô ra chợ, tới cửa hàng hay văn phòng, bạn đi qua cùng phố nơi bạn đi dạo buổi sáng, hay đôi khi vào đêm trăng tròn bạn đi câu - cùng con đường đó, cùng cây đó - nhưng khi bạn đi tới văn phòng bạn có mục đích trong tâm trí; thế thì bạn không thấy mầu xanh và thế thì bạn không nghe thấy tiếng chim. Bạn không quan tâm tới con đường; bạn quan tâm tới mục đích. Bạn muốn kết thúc nó bằng mọi cách. Bạn có thể đi càng nhanh càng tốt. Bạn sẽ không muốn bước đi tới văn phòng. Bạn đi trong xe hơi hay xe bus.
Và nếu một ngày nào đó khoa học xoay xở vật chất hoá và giải vật chất hoá cho con người, bạn sẽ đơn giản đứng trong cái máy ở nhà bạn và giải vật chất hoá ở đó rồi lại vật chất hoá ở văn phòng - do vậy không cần đường. Một ngày nào đó, điều đó sẽ xảy ra. Không cần đi. Ngay lập tức, từ chỗ này tới chỗ khác bạn có thể có bước nhảy lượng tử, cú nhảy lượng tử. Ở giữa bạn sẽ không hiện hữu. Tốc độ thôi. Vì bạn không quan tâm tới con đường.
Nhưng theo cùng cách, vào buổi sáng khi bạn đi dạo, bạn có một phẩm chất khác toàn bộ. Bạn tận hưởng nó. Từng làn gió thoảng qua cây và từng con chim bay quanh. Bạn tận hưởng nó vì bạn không đi bất kì đâu nói riêng. Bạn chỉ đi dạo buổi sáng. Nó là chơi đùa. Bạn có thể quay lại từ bất kì điểm nào. Không có mục đích trong tâm trí bạn. Bạn không căng thẳng, bạn thảnh thơi. Có niềm vui, có thơ ca. Bạn bắt đầu hát bài ca.
Bạn có thể đối xử với bản thân bạn trên con đường của cuộc sống theo hai cách này. Nếu bạn hướng đích - Thượng đế, cõi trời, moksha, niết bàn, dù bạn gọi nó là bất kì cái gì - thế thì bạn không thể tận hưởng được, bạn không thể mở hội được trên đường. Thiền nói con đường là mục đích. Đó là nghĩa khi họ nói luân hồi là niết bàn. Con đường là mục đích, cho nên đừng bỏ lỡ cái gì. Tận hưởng đi. Từng khoảnh khắc đều phải được thưởng thức; từng khoảnh khắc đều là ngon lành. Từng khoảnh khắc đều đem lại cái gì đó cho bạn, phúc lạc, phúc lành. Đừng bỏ lỡ nó.
Đây là cách thứ nhất, cách giả, cách rất hấp dẫn với tâm trí.
Theo cách giả này những người tự bạo cảm thấy rất thoải mái, người tự bạo trở thành các mahatmas. Người tự bạo là người thích hành hạ bản thân mình. Việc tự hành hạ càng lớn, mahatma càng vĩ đại. Nếu ai đó nhịn ăn nhiều tháng, đám đông những người tôn thờ sẽ trở nên ngày càng lớn hơn. Và ai là những người tôn thờ này? Đây là những kẻ tàn bạo. Họ thích thú. Người ngu này đang hành hạ bản thân mình, và họ thích thú - và họ đem hoa tới tỏ ý kính trọng. Họ đang nói gì? Họ đang nói, "Chúng tôi muốn hành hạ ông, nhưng chúng tôi không thể làm thế được vì luật pháp và cả nghìn lẻ một thứ, và ông lại tốt tới mức ông cứu chúng tôi khỏi rắc rối và ông đang làm điều đó theo cách riêng của ông, và chúng tôi thực sự hạnh phúc." Người tự bạo trở thành mahatmas và người tàn bạo trở thành tín đồ, người tôn thờ. Họ nói, "Nhìn mahatma của chúng tôi kia. Trong ba tháng ông ấy đã không ăn gì," hay "Trong nhiều năm ông ấy đã sống chỉ bằng nước quả," hay "Trong nhiều năm ông ấy đã không ngủ," hay "Ông ấy ngủ trên giường gai. Trông mahatma của chúng tôi đấy. Ông ấy đã sống cuộc sống vô dục; ông ấy chưa bao giờ tận hưởng bất kì mối quan hệ nào với bất kì ai. Ông ấy chưa bao giờ yêu người đàn bà. Ông ấy chưa bao giờ thưởng thức tình yêu; ông ấy đã phủ nhận bản thân ông ấy mọi cái đẹp mà yêu có thể cho."
Những kẻ từ chối này, nhưng người phủ định cuộc sống này được tôn thờ vô cùng. Ai là những người tôn thờ này? Và tại sao họ phải tôn thờ những người này?
Tôi đi tới một thành phố, và vài người tới tôi, và họ nói, "Trong thành phố của chúng tôi có một mahatma lớn. Trong mười năm ông ấy đã đứng đấy, và mọi người tới từ những nơi xa xăm để dự buổi darshan của ông ấy. " Cho nên tôi nói, "Nhưng ông ấy đã làm cái gì khác?" Họ nói, "Cái gì khác? Ông ấy chỉ đứng thôi." Tôi khăng khăng, "Nhưng vẫn phải có gì khác chứ?" Họ đâm ra phân vân; họ nói, "Sao ông cứ khăng khăng thế? Ông ấy đã làm một việc lớn thế. Còn cần gì khác nữa? Ông ấy chỉ đứng trong mười năm."
Tôi đến gặp người này vì tôi muốn thấy - người đó chắc phải điên. Và người đó điên! Người đó đứng... bàn chân, cẳng chân người đó đã trở thành dầy thế. Máu của toàn thân người đó đã đi vào trong chân. Mười năm chỉ đứng, người đó đã trở thành chỉ là chân. Toàn thân đã co lại. Người đó có chân voi. Bây giờ cho dù người đó muốn ngồi người đó cũng không thể ngồi được. Sự linh hoạt của thân thể không còn đó nữa; tính đàn hồi bị mất. Và tôi nhìn vào mắt ông ta; tôi chưa bao giờ nhìn thấy một người xuẩn ngốc như thế. Đôi mắt đờ đẫn thế. Và nhất định phải vậy thôi, làm điều ngu ngốc thế, chỉ đứng. Ông ta đỡ bản thân mình trên những chiếc nạng, ông ta giữ dây chằng bằng tay; và cả đêm các đệ tử sẽ làm kirtan và ca hát để cho ông ấy còn thức. Hay nếu thỉnh thoảng ông ấy rơi vào giấc ngủ vẫn đứng, thế thì vài người sẽ đỡ ông ấy để cho ông ấy không ngã. Đây là những người tàn bạo. Hừmm? Họ đáng phải giúp ông ấy đi ngủ, nhưng họ đã giúp ông ấy không ngã. Bây giờ, những người này đã giết chết toàn thể cuộc đời của người này.
Và tại sao ông ta đứng? Ông ta tận hưởng theo cách nào đó. Hàng nghìn người tới xem ông ta. Ông ta chẳng có gì. Bản ngã của ông ta đang cảm thấy rất được thoả mãn; ông ta nghĩ ông ta là mahatma lớn. Tiền được đổ xuống chân ông ấy. Hoa và sự kính trọng.
Nhưng chẳng cái gì sáng tạo. Ông ta đã không viết một bài thơ. Nếu bạn kính trọng một người đã viết bài thơ hay, điều đó dường như có nghĩa. Người đó đã làm cho thế giới đẹp thêm lên chút ít. Nếu ai đó đã vẽ bức tranh hay ai đó đã nhảy điệu vũ đẹp, người đó đã làm cho thế giới đẹp thêm lên chút ít. Người đó phải được ca ngợi. Nhưng không ai sẽ ca ngợi người đó.
Người chỉ đứng không làm gì - chết. Đó là việc tự tử lâu, chậm. Và người đó phải thực sự quan tâm tới tự hành hạ mình. Đây là việc hành hạ lớn, nhưng mọi người gọi nó là tapascharya, họ gọi nó là khắc khổ, khổ hạnh. Khổ hạnh là một phần của tâm trí hướng đích.
Và thế giới bị phân chia ra giữa người tự bạo và người tàn bạo. Người tự bạo trở thành lãnh đạo, mahatmas. Và người tàn bạo trở thành tín đồ; họ nói, "Chúng tôi không thể làm được điều đó; chúng tôi muốn làm những điều đó cho mọi người, nhưng chúng tôi không thể làm được chúng." Nhưng có vài người đang làm điều đó theo cách riêng của họ, cho nên họ ca ngợi.
Tránh cách thức sai này đi. Biết nó là sai.
Và theo cách sai này nhiều ảo tưởng tồn tại. Bây giờ, một người đứng trong mười năm sẽ trở thành ảo giác, người đó sẽ có ảo giác. Bất kì khi nào người đó nhắm mắt lại người đó đều có mơ. Và những giấc mơ đó sẽ trở nên rất, rất thực vì người đó đã làm cho bản thân mình thiếu ngủ. Bạn cứ thử điều đó trong vài ngày mà xem. Không ăn, không ngủ. Trong vòng ba tuần ảo giác của bạn sẽ hoàn hảo. Bạn có thể bắt đầu nói với Thượng đế, bạn có thể bắt đầu thấy Thượng đế. Làm cho bản thân bạn thiếu những nhu cầu cần thiết bình thường, và tâm trí bắt đầu trở nên ảo giác. Tâm trí nổi đoá, và bạn có thể bắt đầu thấy những thứ mà không có.
Tôi đã nghe, một chuyện thực:
Một hôm Fred P. Shields, 73, phát hiện ra một tổ rắn hổ mang trong chiếc giếng sâu quãng năm mét ở nông trại của ông ấy tại Cheshire, Ohio, thế là ông ấy gọi con trai bốn hai tuổi Fred D. và cháu nội mười tám tuổi tới giết chúng...
Bây giờ con trai và cháu trai chẳng bận tâm về liệu những con rắn đó có đó hay không.
... Họ gắn một ống dài vào ống thải khí của xe tải nhỏ, mắc ống dài vào trong giếng, và phun đầy nó bằng khí thải carbon monoxide. Sau một chốc, Shields tự thả mình xuống giếng để xem liệu rắn đã chết thực chưa. Khi ông ấy không ra được, con ông ấy vào giếng sau ông ấy. Khi người thứ hai không ra được, cậu cháu chui vào. Người cứu hộ từ văn phòng quận trưởng tới tìm ba người này, tất cả đều chết, dường như bị ngộ độc carbon monoxide, nhưng họ không tìm thấy dấu hiệu của con rắn nào trong giếng.
Bạn có thể thấy những điều không hiện hữu. Bao giờ cũng nhớ rằng tâm trí có khả năng thấy những thứ không hiện hữu. Và bằng việc thấy những cái không hiện hữu, bạn sẽ bỏ lỡ những cái đang hiện hữu. Cho nên nỗ lực ảo giác phải bị tránh xa. Đừng tước bỏ - đừng tước bỏ thức ăn hay giấc ngủ hay nghỉ ngơi của thân thể bạn. Đừng tước bỏ cái gì của thân thể bạn. Để thân thể bạn vận hành mạnh khoẻ nhất có thể được, bình thường nhất có thể được. Đừng hành hạ thân thể, vì tâm trí bạn là một phần của thân thể. Nếu bạn hành hạ thân thể, tâm trí nổi đoá và bắt đầu thấy mọi thứ.
Và một khi bạn bắt đầu thấy các thứ, bạn bị mắc bẫy. Thế thì bạn muốn né tránh chúng hay giết chúng, hay, nếu chúng là những thứ đẹp, bạn muốn đạt tới nhiều chúng hơn.
Cái đang đó không cần việc tước bỏ. Bạn không cần nằm trên giường gai và bạn không cần nhịn ăn và bạn không cần hành hạ thân thể bạn bằng việc không ngủ. Thực ra, bạn càng lành mạnh và bình thường, càng có khả năng cho chân lí được thấy.
Những người hướng đích, họ không nhìn vào trong cuộc sống. Họ nhìn vào sách vở, vì họ có thể thấy mục đích chỉ trong sách vở. Trong cuộc sống không có mục đích. Nếu bạn nhìn quanh không có mục đích. Cuộc sống có đó, mọi phần của sự tồn tại đều đầy niềm vui, mở hội, trẻ em quay tròn và nhảy múa, và chim múa, và công múa, và sao quay và múa. Toàn thể sự tồn tại đang quay trong điệu vũ. Nếu bạn nhìn vào trong cuộc sống có điệu vũ, nhưng không có Thượng đế. Tìm đâu ra Thượng đế? Tìm sự hoàn hảo ở chỗ nào? Bạn phải nhìn vào trong sách. Nó tồn tại chỉ trong sách vở, trong tưởng tượng của những người đã viết ra sách.
Tôi đã nghe:
Một viện sĩ hàn lâm Nhật Bản, người muốn hiểu Thiền đầy đủ hơn, đi tới một tu viện để tự nộp mình cho các công án. Ông ấy được hỏi, "Mu là gì?" - để định nghĩa, tức là, một từ không có nghĩa nào trong tiếng Nhật...
Nó cũng giống như "hoo". "Hoo" là từ Sufi; nó không có nghĩa gì; nó chỉ là âm thanh. Một cách đích xác đó là từ "mu"; nó không có nghĩa gì; nó chỉ là âm thanh. Trong tiếng Anh có một từ được một nhà logic mới đặt ra; từ đó là "po". Có nghĩa là có, không nghĩa là không. Po chỉ ở giữa hai từ này; nó không có nghĩa có không có nghĩa không. Học từ này đi; nó là từ rất có ý nghĩa. Nếu ai đó hỏi, "Có Thượng đế không?" nói "Po", bởi vì nếu bạn nói có, điều đó là sai - bạn không biết; nếu bạn nói không, điều đó là sai, vì bạn không biết. Cho nên po thôi. Po không làm cho bạn cam kết vào bất kì ý thức hệ nào. Nó không tạo ra nghĩa; nó đơn giản là một âm thanh vô nghĩa. Mu cũng vậy. Nếu bạn hỏi một thiền sư, "Chó có phật tính không?" ông ấy sẽ nói, "Mu". Nó không có nghĩa không, không có nghĩa có. Nếu bạn hỏi, "Chư phật có tồn tại sau khi họ đã rời khỏi thân thể không?" ông ấy sẽ nói, "Mu". Hay đệ tử của tôi có thể dùng từ "hoo". Từ "mu" này không có nghĩa.
... Một kẻ sĩ giỏi, ông ấy tiến hành tra âm tiết trong tiếng Nhật Bản và các từ điển phương Đông khác để xác định nghĩa gốc tiềm năng và việc dùng theo thói quen...
Khi thầy cho ông ấy từ mu để thiền, ông ấy đi vào từ điển. Một cách tự nhiên, kẻ sĩ đi theo cách đó. Ông ấy phải đã đi tới thư viện. Thầy đã nói, "Thiền về mu"; Thầy đã nói, "Thiền về cái gì đó vô nghĩa, để cho ông có thể thoát ra khỏi tâm trí ông." Tâm trí có thể xoay xở điều hiểu được, tâm trí có thể xoay xở điều hợp lí, nhưng tâm trí không thể xoay xở điều vô nghĩa được. Điều vô nghĩa đem bạn ra khỏi tâm trí.
Cho nên nếu bạn thiền về mu, điều gì sẽ xảy ra? Chẳng cái gì có thể xảy ra, vì mu không có nghĩa gì. Nếu tôi nói, "Thiền về 'chó' đi" nhiều điều xảy ra. Bạn có thể bắt đầu nghĩ về chó mà bạn đã thấy trong thời thơ ấu, bạn có thể bắt đầu nghĩ về chó mà bạn bao giờ cũng sợ, về chó của hàng xóm, hay bạn có thể bắt đầu nghĩ về chó mà bạn gái của bạn có, và thế rồi về bạn gái và thế rồi mọi bạn gái bạn có, và cứ thế tiếp tục mãi. Bạn có thể chuyển từ "chó" và tâm trí có thể vận hành, luật kết hợp. Và các khả năng là vô hạn. Bạn có thể nghĩ về "chó-dog", bạn có thể đọc nó theo thứ tự đảo ngược lại; nó trở thành "god-thượng đế", và bạn có thể bắt đầu nghĩ về thượng đế học và tôn giáo...
Từ "mu" chẳng có nghĩa gì; bạn không thể đi bất kì đâu cùng nó. Bạn phải vẫn còn bị mắc kẹt: mu. Bây giờ đi đâu? Nó không nhắc bạn về bất kì cái gì; nó không làm ra nghĩa, cho nên không có kết hợp nào với nó. Nếu bạn liên tục thiền về mu, sẽ đi tới một điểm thất vọng, chán chường. Bị cạn kiệt, tâm trí bạn sẽ bắt đầu nổi dậy. Tâm trí bạn sẽ nói, "Vứt béng cái này đi. Đủ về nó rồi! Và mình không thể nghĩ được cái gì về nó." Tâm trí sẵn sàng nghĩ, nhưng nghĩ gì về mu? Không có cánh cửa nào mở ra ở bất kì chỗ nào, nó không dẫn tới đâu cả, cho nên một thời điểm tới, một khoảnh khắc tới, khi tâm trí đơn giản, chán ngán với toàn thể sự việc này, tự nó bỏ nó, biến mất. Và trong khoảnh khắc đó có cái nhìn về thực tại.
Đó là cách thức của công án. Công án là điều vô nghĩa, bạn không thể hình dung ra được nó; nhưng kẻ sĩ này đã đi tới thư viện.
... ông ấy tiến hành tra âm tiết trong tiếng Nhật Bản và các từ điển phương Đông khác để xác định nghĩa gốc tiềm năng và việc dùng theo thói quen. Ông ấy trình bầy phát hiện của mình cho thầy, thầy đuổi ông ta và lập tức phái ông ấy đi xa. Kẻ sĩ này tiếp đó nghĩ ra câu hỏi tinh vi hơn và cố phân tích cấu phần âm thanh của âm tiết này trong mọi ngôn ngữ của nhóm tiếng Trung Quốc. Ông ấy lại trình bày phát hiện và nghiên cứu của mình cho thầy, thầy bây giờ nghĩ đã đến lúc phải thuyết phục kẻ sĩ đáng thương này về tính nghiêm trọng của tình huống của ông ấy, rằng đấy không phải là vấn đề về chuyến du ngoại hàn lâm khác. "Ta sẽ cho ông một cơ hội nữa," ông ấy nói, "và nếu ông không giải quyết được thách đố này, ta sẽ chặt chân ông."
Bây giờ, ngay cả trong các biện luận cực đoan nhất hay các kiểm tra chủ đề của thế giới hàn lâm, mọi sự thường không trở thành gai góc này và thô bạo này...
Kẻ sĩ này không thể tin được vào thầy này thuộc kiểu gì. "Thầy sẽ chặt chân mình! Nhiều nhất mình có thể thất bại, mình có thể nói 'Mình đã thất bại,' nhưng chặt chân sao? Thế này thì quá thể, thế này thì quá thô bạo."
... Nhưng lời đe doạ đã làm cho kẻ sĩ này hoảng sợ thoát ra khỏi nhanh trí của ông ấy, phải nói vậy. Ông ấy hoàn toàn tập trung vào bản thân âm tiết này, bây giờ...
Bởi vì điều đó là nguy hiểm. Người này có thể làm cái gì đó, và ông ấy có vẻ nguy hiểm. Các Thiền sư đều có vẻ nguy hiểm.
Tôi đã nghe nói về một người tìm kiếm Thiền, làm việc mãi với công án của mình và không thể nào giải được nó và trở nên rất sợ đi tới thầy mình vì thầy sẽ đánh anh ta, ném anh ta, nhảy lên anh ta, và sẽ làm bất kì cái gì, bất kì cái gì xảy ra trong khoảnh khắc đó. Cho nên anh ta trở nên sợ hãi, sợ nhiều tới mức anh ta lảng tránh đi tới thầy.
Và đêm đó anh ta nhận được thông báo rằng "Sáng mai anh phải tới," thế là anh ta sợ lắm. Anh ta cố gắng vất vả với công án để cho câu trả lời nào đó sẽ tới, điều làm hấp dẫn thầy, người điên này, "... bằng không thầy sẽ đánh mình nữa." Anh ta không thể ngủ được. Anh ta thiền, thiền, và anh ta cảm thấy rất mệt mỏi và kiệt sức.
Thế là, ngồi trong thiền, chỉ một khoảnh khắc anh ra rơi vào giấc nhủ, và trong giấc ngủ, chuyện kể rằng, anh thấy trong mơ Bồ đề đạt ma, sư tổ, tổ nguyên thuỷ, thầy của mọi Thiền sư. Và Bồ đề đạt ma thực sự có vẻ nguy hiểm; mắt ông ấy to thế. Và Bồ đề đạt ma nhìn vào mặt người tìm kiếm trẻ này, và anh ta trở nên sợ đôi mắt của Bồ đề đạt ma tới mức, chuyện kể rằng, anh thức dậy từ sợ hãi - và không chỉ ra khỏi giấc ngủ thường, mà ra khỏi giấc ngủ của nhiều kiếp cùng nhau. Anh ta thức dậy. Từ sợ hãi anh ta trở nên chứng ngộ. Mặt của Bồ đề đạt ma và mắt của ông ấy!
Cho nên kẻ sĩ này rất kinh hoàng; thoát ra khỏi cái nhanh trí của ông ấy.
... Ông ấy hoàn toàn tập trung vào bản thân âm tiết này, cố giải ra nghĩa, và trong bản thân quá trình tập trung đã đạt tới kết quả. Câu hỏi này có hiệu quả không phân tích, cũng như một kết quả không bằng lời.
Những người không can dự vào việc tập trung cực đoan do bài tập của Thiền sư đem tới, hay việc đáp lại của kẻ sĩ, có thể không nhận ra được rằng nhiều trong những câu hỏi quan trọng và thúc ép nhất mà chúng ta phải đối diện không thể được tra cứu trong bách khoa toàn thư hay từ điển. Không có chỗ mà nghĩa của cuộc đời người ta được viết lên.
Không có sách, không kinh sách, không kinh thánh nào có câu trả lời cho cuộc đời bạn. Không có người nào có thể cho bạn câu trả lời. Thực ra không có câu trả lời; chỉ có hiểu biết. Bằng hiểu biết, câu hỏi biến mất. Không có câu trả lời.
Và con người hướng đích tìm kiếm câu trả lời, cho nên người đó sẽ đi tới nhiều câu trả lời và sẽ treo quanh một câu trả lời trong vài ngày, vài tháng, vài năm, đôi khi vài kiếp, và thế rồi sẽ phát chán và sẽ đi sang câu trả lời khác. Nhưng đó là cuộc diễu hành dài; người ta có thể đi tới vô hạn, từ câu trả lời này sang câu trả lời khác.
Con đường thực không phải là tìm ra câu trả lời, mà tìm ra hiểu biết. Trong ánh sáng của hiểu biết, câu hỏi biến mất. Và đột nhiên bạn là câu trả lời! Đột nhiên bản thân cuộc sống là câu trả lời! Con đường là mục đích, luân hồi là niết bàn.
0 Đánh giá