Read more
Osho kính yêu, dường như với tôi là tôi
không hiểu cái gì cả.
Điều đó là tuyệt vời, Vidya
này. Nếu điều đó là thực sự đúng, thế thì nó là tuyệt. Nếu bạn không hiểu cái
gì, thế thì cánh cửa mở ra, thế thì không có gì cản trở đường bạn, cản trở cái
nhìn của bạn. Chính tri thức mới gây cản trở. Dốt nát là lối mở. Dốt nát là rất
phúc lạc. Chính tri thức tạo ra tiếng ồn. Chính tri thức không cho phép bạn thấy.
Nếu mắt bạn hoàn toàn loại bỏ tri thức, thế thì cái gì có đó để cản trở bạn khỏi
việc thấy chân lí? Chân lí là hiển nhiên. Bạn chỉ cần sự sáng tỏ để thấy nó. Dốt
nát cho sự sáng tỏ đó.
Dốt nát có ý thức là ở trong tỏ
ngộ. Đứa trẻ là dốt nát, nhưng không ý thức về dốt nát của nó. Thánh nhân là dốt
nát, nhưng có ý thức về dốt nát của mình. Ông ấy biết rằng ông ấy không biết.
Đó là khác biệt duy nhất. Đứa trẻ cũng không biết, nhưng nó không biết việc đó.
Thánh nhân biết rằng ông ấy không biết. Toàn thể tri thức của ông ấy bao gồm một điều đơn giản: rằng không có gì để được biết và không có khả năng nào để biết, rằng toàn thể nỗ lực hướng tới tri thức là vô tích sự, rằng sự tồn tại là huyền bí tới mức nó không bao giờ có thể bị thu vào tri thức.
Mọi điều chúng ta biết đều nông cạn, tuỳ tiện. Mọi điều chúng ta biết đều chẳng liên quan gì tới thực tại. Thực tại vẫn còn không được chạm tới bởi tri thức của chúng ta. Thực tại vẫn còn huyền bí.
Nếu điều thực sự đúng là bạn đã trở nên nhận biết về dốt nát của bạn, thế thì không có gì khác để tìm cả, không cái gì khác để đạt tới. Thảnh thơi trong dốt nát này đi. Chấp nhận dốt nát này đi. Và cảm thấy phúc lạc.
Nhưng điều đó có thể không đúng. Đó là lí do tại sao tôi nói nếu điều đó là đúng. Nó có thể lại chỉ là khao khát để biết. Thế thì bạn đã không hiểu, thế thì bạn không thoải mái với cái không biết của bạn. Câu hỏi này dường như là vì bạn đang lo nghĩ; bằng không tại sao có câu hỏi này? Bạn lo nghĩ. Cái gì đó đang day dứt trong tim bạn. Bạn lo nghĩ rằng "Tôi không hiểu cái gì cả, và tôi phải hiểu." Thực ra, khi Vidya đã tới, cô ấy ắt đã nghĩ rằng cô ấy biết. Bây giờ dần dần tôi đã gõ búa lên cô ấy, và tri thức của cô ấy đã biến mất. Bây giờ cô ấy lo nghĩ.
Khi bạn đến tôi, bạn đến với đầy tri thức. Bạn đến với nhiều hành lí, và hành lí đó phải bị phá huỷ, đốt cháy hoàn toàn, để cho bạn không thể tìm thấy nó lần nữa. Khi bạn làm mất hành lí của bạn, bạn bắt đầu cảm thấy dường như bạn bị thiếu cái gì đó. Tự nhiên là vậy. Bạn đã từng mang tải trọng này lâu thế rồi; bây giờ đột nhiên nó mất đi; bạn cảm thấy bạn bị thiếu cái gì đó. Câu hỏi này đã nảy sinh bởi vì cảm giác của bạn rằng cái gì đó bị thiếu: "Tôi không biết gì sao?" Tri thức đã biến mất và dốt nát còn chưa được chấp nhận.
Nếu bạn không chấp nhận dốt nát, sớm hay muốn bạn sẽ đạt tới tri thức lần nữa, bạn sẽ bắt đầu thu thập và tích trữ. Và lần này bạn sẽ tích trữ theo cách tinh vi hơn để cho nó không thể bị lấy đi dễ dàng từ bạn.
Thận trọng vào. Đây là những khoảnh khắc khi bạn cần một thầy để nói với bạn, "Chấp nhận và thảnh thơi trong dốt nát này." Tôi không ở đây để truyền tri thức cho bạn. Tôi ở đây để lấy nó đi khỏi bạn.
Trong một trong những cuốn sách cổ nhất ở Ấn Độ, Shivasutra, có một lời kinh cực kì có ý nghĩa: "Gyanam Bundham" "Tri thức là tù túng." Khi không có tri thức, con người được tự do. Nó là phát biểu triệt để thế: mọi tri thức đều là tù túng. Khoảnh khắc bạn biết rằng bạn không biết, tù túng rơi đi, nhưng nếu bạn đã sống trong tù túng lâu rồi, bạn bắt đầu chấp nhận nó như một phần của bạn.
Nếu một người đã sống trong tù trong nhiều năm với xiềng xích trên tay và trên chân và thế rồi bạn đột nhiên lấy đi các xiềng xích đó - người đó thậm chí sẽ không thể nào ngủ được trong đêm. Người đó đã trở nên quen với chúng; người đó cần trọng lượng đó, tiếng ồn đó. Khi người đó trở mình trong đêm, những xiềng xích đó thường tạo ra tiếng động; bây giờ đột nhiên tiếng ồn này sẽ không có đó. Người đó sẽ trở nên thức dậy lặp đi lặp lại trong đêm: cái gì đó bị thiếu. Bước đi, người đó sẽ cảm thấy dường như người đó bị lột trần: cái gì đó bị thiếu. Người đó đã trở nên quen với trọng lượng đó, và đó là cách mọi người đã trở nên quen với trọng lượng của tri thức. Tri thức là tù túng.
Câu hỏi này nảy sinh chỉ bởi vì việc chấp nhận vẫn chưa nảy sinh. Bạn có thể bỏ lỡ cơ hội lớn này của việc là dốt nát.
Thảnh thơi, yêu nó, ôm lấy nó, cảm thấy là một với nó, và sẽ có nảy sinh một loại hồn nhiên mới. Bạn đã hồn nhiên khi bạn là đứa trẻ. Đây sẽ là việc sinh mới và loại hồn nhiên mới. Lần nữa bạn sẽ trở thành đứa trẻ, và vậy mà phẩm chất như trẻ thơ của bạn sẽ không là ngây thơ; nó sẽ có trưởng thành trong nó.
Thỉnh thoảng đọc, thỉnh thoảng lắng nghe, và đặc biệt lắng nghe Thiền, bạn có thể bắt đầu cảm thấy, "Mình chẳng biết cái gì." Bởi vì Thiền nhân rất chống lại tri thức, bạn có thể bắt đầu níu bám lấy ý tưởng về không biết. Nhưng ý tưởng đó sẽ không giúp ích. Ý tưởng đó lại là một phần của tri thức. Lắng nghe các Thiền sư, bạn có thể bắt đầu cảm thấy bị gắn bó với chính ý tưởng về không biết. Thế thì ý tưởng này về không biết trở thành tri thức của bạn.
Thực sự ở trong dốt nát sâu có nghĩa là bạn thậm chí không có ý tưởng về vô tri thức. Bạn đơn giản hồn nhiên. Tri thức đã biến mất, và không cái gì đã xuất hiện vào chỗ của nó.
Để tôi kể cho bạn giai thoại nổi tiếng này:
Về truyền thống, các Thiền viện sẽ chỉ chấp nhận các Thiền sư lang thang nếu họ có thể chỉ ra bằng chứng về đã giải được một công án.
Và bạn có thể giải một công án chỉ khi bạn đã rơi vào trong dốt nát sâu, không trước điều đó, bởi vì công án không phải là câu đố. Hay nếu nó là câu đố, thế thì nó không phải là câu đố thường. Câu đố thường có thể được giải bởi tâm trí; nếu bạn đưa tâm trí bạn vào nó, bạn có thể tìm ra cách để giải nó; nó có lời giải. Công án là câu đố tới mức không giải pháp tâm trí nào là có thể; bạn không thể giải được nó. Vấn đề không phải là bạn làm gì, nó là vô giải pháp. Tâm trí không thể cho được câu trả lời nào cho nó.
Chẳng hạn, các Thiền sư nói, "Lắng nghe tiếng vỗ tay của một bàn tay." Bây giờ, một bàn tay không thể vỗ được, và chừng nào nó không vỗ thì sẽ không có âm thanh nào cả, cho nên bạn sẽ lắng nghe cái gì? Tâm trí sẽ thảo ra nhiều giải pháp, và tất cả sẽ là vô nghĩa, và thầy sẽ buộc bạn trở lại lặp đi lặp lại. Lại nghe. Thiền. Giải pháp sẽ xảy ra một ngày nào đó khi tâm trí biến mất. Khi bạn làm việc vất vả với tâm trí và tâm trí không tìm được cách nào để đạt tới bất kì giải pháp nào, từ mệt mỏi cực độ tâm trí ngã sóng xoài trên đất. Đột nhiên bạn ở trong trạng thái vô trí, và bạn nghe thấy âm thanh của tiếng vỗ tay của một bàn tay.
Tâm trí nghe chỉ âm thanh của hai bàn tay vỗ nhau vì tâm trí sống trong nhị nguyên. Tâm trí có thể nghe chỉ âm thanh được tạo ra. Khi tâm trí biến mất, bạn nghe thấy âm thanh vô âm, điều người Hindu gọi là anahat nad. Từ anahat nghĩa đích xác là một như điều Thiền nhân gọi là tiếng vỗ tay của một bàn tay. Nếu bạn chạm hai thứ có âm thanh được gọi là ahat nad, âm thanh tới từ xung đột. Và có âm thanh lan toả khắp bản thân sự tồn tại - cái không được tạo ra, không được sáng tạo ra. Khi bạn trở nên im lặng tới mức tâm trí đã biến mất, biến mất cùng mọi tiếng ồn của nó, đột nhiên âm thanh vô âm đó được nghe thấy, aumkar đó, anahat nad đó được nghe thấy. Nhưng điều đó xảy ra chỉ khi tâm trí đã mất.
Về truyền thống các Thiền viện sẽ chỉ chấp nhận các Thiền sư lang thang nếu họ có thể chỉ ra bằng chứng về đã giải được một công án.
Dường như là một sư có lần tới gõ lên cổng thiền viện. Sư ra mở cổng không nói "Xin chào" hay "Chào ông" mà nói "Chỉ cho ta mặt nguyên thuỷ của ông, mặt ông đã có trước khi bố ông và mẹ ông được sinh ra."
Đây là một công án. Và chủ đang đề nghị khách chỉ ra dấu hiệu nào đó rằng người đó có thể giải được một công án; bằng không ông ấy không xứng đáng được cho phép ở lại trong thiền viện; thế thì ông ấy sẽ phải ra đi.
... Sư đang cần một chỗ qua đêm mỉm cười, tụt dép ra khỏi chân và đập nó vào mặt người hỏi. Sư kia lùi lại, cúi mình cung kính, và chào mời khách. Sau bữa tối, chủ và khách bắt đầu nói chuyện, và chủ khen ngợi khách về câu trả lời rất hay.
"Bản thân ông có biết câu trả lời cho công án mà ông đã cho tôi không?" khách hỏi.
"Không," chủ trả lời, "nhưng tôi biết rằng câu trả lời của ông là đúng. Ông đã không lưỡng lự lấy một khoảnh khắc. Nó đưa ra hoàn toàn tự phát. Nó phù hợp đích xác với mọi thứ tôi đã nghe hay đọc về Thiền."
Khách không nói gì, và nhấm nháp trà. Đột nhiên chủ trở nên nghi ngờ. Có cái gì đó trên mặt của khách mà ông ấy không thích.
"Ông có biết câu trả lời, phải không?" ông ấy hỏi.
Khách bắt đầu cười và cuối cùng lăn lộn trên chiếu với sự đùa giỡn.
"Không, ông anh kính mến ơi," ông ấy nói, "nhưng tôi đã đọc nhiều và nghe nhiều về Thiền."
Nghe tôi, có nhiều thứ bạn sẽ bắt đầu tưởng tượng, nhiều thứ bạn sẽ bắt đầu tin. Thận trọng vào, vì những thứ đó sẽ không giúp ích đâu. Nghe Thiền, đọc Thiền sẽ không cho bạn Thiền. Thiền là phẩm chất mà bạn phải đạt tới. Nó là cách nhìn mới về cuộc sống và thực tại. Nó là việc xuyên thấu mới vào trong điều bí ẩn của sự tồn tại. Nó không có tính trí tuệ; nó có tính tồn tại. Bạn phải đập rộn ràng cùng nó, tim bạn phải đập cùng nó, bạn phải thở nó vào và ra. Nó sẽ không chỉ là hiểu về trí tuệ.
Lắng nghe tôi, việc hiểu sẽ tới với bạn về mặt trí tuệ rất dễ dàng vì bất kì cái gì tôi nói cũng đều đơn giản. Không có gì khó về nó. Nó không phức tạp lắm. Tôi không thêu dệt bất kì lí thuyết triết học nào ở đây. Tôi đơn giản phát biểu sự kiện đơn giản.
Bây giờ, sự kiện này là đơn giản rằng đứa trẻ có sự sáng tỏ hồn nhiên. Và một ngày nào đó một cách có ý thức bạn cũng đạt tới thời thơ ấu đó - điều Jesus gọi: "Khi ông được tái sinh," đó là tái sinh - thế thì bạn sẽ có khả năng thấy cái đang hiện hữu. Nhưng nghe tôi, bạn có thể bắt đầu nghĩ, "Vâng, điều đó đúng. Tôi cũng không biết gì." Nhưng đó là hiểu biết của bạn, hay chỉ là phản xạ của hiểu biết của tôi? Nó là kinh nghiệm của bạn, hay chỉ là bắt chước?
Điều đó xảy ra - trong sự hiện diện của mọi thầy nó xảy ra - bởi vì con người tự nhiên có tính bắt chước. Darwin là đúng. Con người bắt nguồn từ khỉ, và rất có tính bắt chước. Nó có thể bắt chước bất kì cái gì.
Tôi đã nghe có một thầy lớn:
Thầy sẽ ngồi hàng giờ một mình trong hang để thiền, bạn đồng hành duy nhất của ông ấy là một con mèo được sủng ái, ông ấy buộc nó vào một chỗ trong hang trong thời kì thiền của ông ấy. Khi nhiều năm trôi qua danh tiếng của ông ấy lan rộng và ông ấy chẳng mấy chốc đã có một số học trò, những người tới học ông ấy và người đã làm cho ông ấy thành guru hay thầy của họ. Ông ấy chỉ dẫn cho các học trò thiền như ông ấy đã thiền. Chẳng mấy chốc mỗi học trò có thể được thấy đang thiền với một con mèo buộc vào chỗ bên cạnh anh ta.
Thầy chết, cho nên học trò sẽ làm gì? Họ bao giờ cũng biết về một con mèo được buộc vào chỗ bên cạnh thầy. Một cách tự nhiên họ nghĩ con mèo phải có cái gì đó liên quan với thiền. Và mèo là kẻ rất bí truyền. Mèo phải có cái gì đó liên quan tới năng lượng thiền. Bằng cách nào đó mèo phải là sự giúp đỡ; bằng không thì tại sao? Thầy thường làm điều đó liên tục. Trong nhiều năm họ đã thấy điều đó. Bất kì khi nào thầy thiền, mèo đều có đó bị buộc vào chỗ đó.
Ông ấy phải buộc mèo lại; bằng không mèo sẽ quấy rối thiền của ông ấy! Mèo có thể nhảy vào lòng ông ấy, có thể chơi với ông ấy. Mèo không bận tâm liệu bạn thiền hay không, cho nên mèo phải bị buộc vào một chỗ. Nhưng về các đệ tử thì sao? Họ đã quan sát. Và bạn có thể thấy chỉ cái bên ngoài; bên trong vẫn còn vô hình. Một cách tự nhiên họ cũng thử điều đó.
Chuyện xảy ra. Thận trọng về điều đó nữa. Đừng có tính bắt chước. Chỉ bởi vì tôi đang nói cái gì đó, bạn không cần lặp lại nó. Nếu bạn lặp lại nó, nó sẽ không giúp ích cho hiểu biết tăng lên riêng của bạn. Đừng lặp lại nó. Để cho nó chìm vào trong bản thể bạn. Kinh nghiệm nó.
Nếu tôi nói cái gì đó, không cần tin vào nó. Cũng không cần không tin nữa. Vẫn còn để mở. Nếu tôi nói cái gì đó, thế thì thử nó. Thế thì nhìn vào cây mà không có ý nghĩ nào dù là bất kì cái gì. Nhìn vào chim và bầu trời mà không có tri thức. Bỏ ngôn ngữ và nhìn xem liệu điều tôi đang nó có cho bạn sự sáng tỏ không. Nếu bạn có thể bỏ từ "hoa hồng" và thế rồi nhìn đoá hoa hồng, cái gì xảy ra? Bạn sẽ lập tức cảm thấy một loại quan hệ mới nảy sinh giữa bạn và đoá hoa này. Thậm chí đừng gọi nó là đoá hoa; không có nhu cầu. Ngôn ngữ của bạn không được cần tới để hỗ trợ cho nó; nó tồn tại không có ngôn ngữ. Sao đem ngôn ngữ vào? Gạt ngôn ngữ sang bên đi. Gạt sang một bên việc nói lắp bắp liên tục của bạn, điều cứ diễn ra bên trong tâm trí. Chỉ nhìn.
Lúc ban đầu điều đó là khó - ngôn ngữ sẽ tới lặp đi lặp lại, chỉ từ thói quen cũ - nhưng sớm hay muộn điều đó tới dễ dàng: bạn có thể vẫn còn ít nhất trong vài khoảnh khắc không có ngôn ngữ. Lắng nghe tiếng chim hót hay tiếng rì rào của gió thoảng qua cây, hay dòng sông, bạn có thể vẫn còn không có ngôn ngữ trong vài giây. Và trong những giây này sẽ có bằng chứng về điều tôi đã từng nói cho bạn. Đột nhiên bạn sẽ thấy dường như bóng tối lớn đã biến mất và mọi nơi đều là ánh sáng. Bạn có thể thấy dường như các cánh cửa của cảm nhận đã được lau sạch.
Bình thường chúng ta nhìn qua các tấm màn tối. Kính chúng ta đang nhìn qua quá nhiều bụi. Chỉ các mảnh mẩu của thực tại xuất hiện, không phải là cái toàn bộ.
Kinh nghiệm điều tôi đang nói đi, đừng bắt chước, và thế thì điều này sẽ xảy ra cho bạn: một ngày nào đó bạn đột nhiên thấy bạn không biết gì. Nhưng điều này sẽ là cách nhìn, việc nhận ra. Thế thì nó là hay. Nếu nó thực sự xảy ra, nó là hay.
0 Đánh giá