Read more
Vigyan Bhairav
Mật Tông Tập 3 - Osho
Sách về các Bí mật:
Bình luận mới
Chương 44. Bí mật mật tông về yêu và giải thoát
Câu hỏi thứ nhất:
"Đối chiếu với phát biểu của thầy rằng
mật tông là kĩ thuật yêu, xin thầy giải thích tại sao đàn ông và đàn bà hiện đại
đã trở nên không có khả năng yêu."
Yêu là tự phát. Nó không thể bị kiểm soát. Bạn không thể “làm” yêu; bạn không thể làm bất kì cái gì về nó. Và bạn càng làm, bạn sẽ càng bỏ lỡ nó. Bạn phải cho phép nó xảy ra. Bạn không được cần cho nó. Sự hiện diện của bạn là cản trở. Bạn càng vắng mặt, càng tốt. Khi bạn không hiện hữu, yêu xảy ra. Vì sự không có khả năng của họ để vắng mặt, đàn ông và đàn bà hiện đại đã trở nên không có khả năng yêu.
Họ có khả năng làm nhiều thứ. Toàn thể tâm trí hiện đại đều dựa trên việc làm. Bất kì cái gì có thể được làm, con người hiện đại có thể làm hiệu quả hơn bất kì người nào đã từng tồn tại. Bất kì cái gì có thể được làm, chúng ta có thể làm một cách hiệu quả hơn. Chúng ta là thế kỉ hiệu quả nhất; chúng ta đã biến mọi thứ thành công nghệ - thành vấn đề về cách “làm” nó. Chúng ta đã phát triển một chiều hướng và đó là chiều của việc làm, nhưng trong phát triển chiều này chúng ta đã đánh mất nhiều.
Với việc mất hiện hữu chúng ta đã học cách làm mọi thứ, cho nên cái có thể được làm chúng ta làm tốt hơn bất kì ai - tốt hơn bất kì xã hội nào đã từng tồn tại trên trái đất. Nhưng khi câu hỏi về yêu tới, vấn đề nảy sinh vì yêu không thể được làm. Và không chỉ điều này là vậy với yêu; chúng ta đã trở nên không có khả năng về mọi điều mà không thể được làm.
Chẳng hạn, thiền: chúng ta đã trở nên không có khả năng về nó; nó không thể được làm. Hay chơi: chúng ta đã trở nên không có khả năng về nó; nó không thể được làm. Hay vui, sướng: chúng ta đã trở nên không có khả năng về chúng vì chúng không thể được làm. Chúng không phải là hành động; bạn không thể thao túng được chúng. Ngược lại, bạn phải để bản thân bạn ra đi. Thế thì vui xảy ra cho bạn, thế thì sướng tới với bạn, thế thì yêu đi vào bạn, thế thì yêu chiếm sở hữu. Và vì việc sở hữu này chúng ta đã trở nên sợ.
Con người hiện đại, tâm trí hiện đại, muốn sở hữu mọi thứ và không bị sở hữu bởi bất kì cái gì. Con người hiện đại muốn là người chủ của mọi đồ vật, và bạn chỉ có thể là người chủ của đồ vật - không phải của việc xảy ra. Bạn có thể là người chủ nhà, bạn có thể là người chủ thiết bị cơ khí; bạn không thể là người chủ của bất kì cái gì sống động. Sống không thể bị làm chủ; bạn không thể sở hữu được nó. Ngược lại, bạn phải bị nó sở hữu. Chỉ thế thì mới có tiếp xúc với nó.
Yêu là sống, và nó là lớn hơn bạn. Bạn không thể sở hữu nó. Tôi muốn nhắc lại điều đó: yêu là lớn hơn bạn; bạn không thể sở hữu được nó. Bạn chỉ có thể cho phép bản thân bạn bị nó sở hữu; nó không thể bị kiểm soát. Bản ngã hiện đại muốn kiểm soát mọi thứ, và bạn trở nên sợ bất kì cái gì bạn không thể kiểm soát được. Bạn trở nên sợ; bạn đóng cửa lại. Bạn đóng chiều đó hoàn toàn vì sợ đi vào. Bạn sẽ không trong kiểm soát. Với yêu bạn không thể ở trong kiểm soát được, và toàn thể xu hướng này, mà đã dẫn lối cho thế kỉ này, đã là xu hướng về cách kiểm soát. Trên khắp thế giới, và đặc biệt ở phương Tây, xu hướng này là về cách kiểm soát tự nhiên, cách kiểm soát mọi thứ, cách kiểm soát năng lượng.
Con người phải trở thành người chủ, và bạn đã trở thành người chủ - tất nhiên, chỉ những thứ là có khả năng sở hữu, và bên cạnh đó bạn đã phát triển việc không có khả năng cho những thứ mà không thể bị sở hữu. Bạn có thể sở hữu tiền; bạn không thể sở hữu yêu. Và vì điều này chúng ta đã biến mọi thứ thành đồ vật. Bạn thậm chí liên tục biến người thành đồ vật vì thế thì bạn có thể sở hữu họ. Nếu bạn yêu một người, bạn không là người chủ, không người nào là người chủ. Hai người yêu nhau, và không người nào là người chủ - không người yêu mà cũng không người được yêu. Thay vì thế, yêu là chủ và cả hai đều bị sở hữu bởi một lực lớn hơn bản thân họ, được bao quanh bởi một lực lớn hơn - một xoáy lốc. Nếu họ cố sở hữu lẫn nhau, họ sẽ bỏ lỡ. Thế thì họ có thể sở hữu lẫn nhau. Thế thì người yêu sẽ trở thành chồng và người được yêu sẽ trở thành vợ. Thế thì họ có thể sở hữu, nhưng chồng là đồ vật và vợ là đồ vật. Họ không phải là người. Bạn có thể sở hữu họ. Họ là những thực thể chết, những cái nhãn pháp lí - không sống.
Chúng ta liên tục biến người thành đồ vật chỉ để sở hữu họ, và thế rồi chúng ta cảm thấy thất vọng - vì chúng ta muốn sở hữu người và người không thể bị sở hữu. Khi bạn sở hữu một người, người đó không còn là người; người đó là thứ chết, và bạn không thể được đáp ứng bởi thứ chết. Nhìn vào mâu thuẫn này: bạn có thể được đáp ứng chỉ bởi người, không bao giờ bởi đồ vật, nhưng tâm trí bạn ham muốn sở hữu - cho nên bạn biến họ thành đồ vật. Thế thì bạn không thể được đáp ứng. Thế thì thất vọng bắt đầu.
Sở hữu, thái độ sở hữu, đã giết chết năng lực để yêu. Đừng nghĩ dưới dạng sở hữu. Thay vì thế, nghĩ dưới dạng bị sở hữu đi. Đó là điều buông xuôi ngụ ý là gì - bị sở hữu: bạn cho phép bản thân bạn bị sở hữu bởi cái gì đó lớn hơn bạn. Thế thì bạn sẽ không trong kiểm soát. Thế thì một lực lớn hơn sẽ chiếm bạn. Thế thì chiều hướng sẽ không phải là của bạn. Thế thì bạn không thể chọn mục đích được. Thế thì tương lai là không biết; bạn không thể an ninh bây giờ. Đi cùng lực lớn hơn bản thân bạn, bạn là bất an ninh, sợ.
Nếu bạn sợ và bất an ninh, tốt hơn cả là đừng đi cùng các lực lớn. Chỉ làm việc với các lực thấp hơn bạn; thế thì bạn có thể là người chủ, và bạn có thể quyết định mục đích từ trước. Thế thì bạn sẽ đạt tới mục đích, nhưng bạn sẽ không thu được bất kì cái gì từ nó. Bạn sẽ chỉ phí hoài cuộc đời bạn.
Bí mật của yêu và bí mật của lời nguyện và bí mật của bất kì cái gì mà có thể làm cho bạn được đáp ứng là buông xuôi - năng lực để bị sở hữu. Vấn đề với yêu tồn tại vì năng lực này không có đó. Có các lí do khác nữa, nhưng lí do này là cơ bản. Lí do thứ nhất là quá nhiều nhấn mạnh vào trí tuệ, lí trí. Cho nên con người bị thiên lệch. Đầu bạn đã tăng trưởng và tâm bạn vẫn còn tuyệt đối bị bỏ qua. Và yêu không phải là năng lực của trí tuệ. Nó có trung tâm khác; nó có hội tụ, nguồn khác. Nó ở trong tâm bạn, nó là việc cảm của bạn; nó không phải là suy luận. Nhưng toàn thể giáo dục hiện đại bao gồm suy luận, logic, trí tuệ, tâm trí. Tâm thậm chí không được nhắc tới. Nó bị phủ nhận, thực sự; nó chỉ là "hư cấu thi ca."
Nó không phải vậy! Nó là thực tại! Nhìn điều đó theo cách này: nếu từ chính lúc đầu đứa bé được nuôi lớn mà không có bất kì huấn luyện nào về tâm trí hay suy luận, không có bất kì huấn luyện trí tuệ nào, nó liệu sẽ có trí tuệ không? Nó không thể có được!
Đã có những trường hợp như vậy. Đôi khi chuyện xảy ra là sói đã nuôi lớn đứa bé con người. Mới mười năm trước đây, một đứa bé bị bắt trong rừng. Sói đã nuôi nó lớn lên. Nó được mười bốn tuổi. Nó thậm chí không thể đứng được trên hai chân; nó sẽ chạy trên cả bốn chi. Nó không nói được lấy một lời; nó sẽ rú lên như sói. Theo mọi cách nó là sói, và mười bốn tuổi. Những người đã bắt nó đặt tên cho nó là Ram. Đứa bé mất sáu tháng để học cái tên này. Trong vòng một năm đứa bé chết, và các nhà tâm lí học đã làm việc với nó ngờ rằng nó đã chết vì bị căng thẳng quá nhiều về trí tuệ. Việc bắt buộc này, việc huấn luyện này để làm cho nó đứng trên hai chân, việc huấn luyện ghi nhớ này để làm cho nó nhớ cái tên, nỗ lực để làm cho nó là con người, đã giết chết nó.
Khi bị bắt, nó còn khoẻ mạnh vững chãi - còn khoẻ mạnh hơn bất kì người nào đã từng khoẻ mạnh. Nó giống như con vật. Nhưng việc huấn luyện này đã giết chết nó. Mọi nỗ lực đã được làm để cho nếu bạn có thể hỏi nó, "Tên cháu là gì?" nó sẽ có khả năng nói "Ram." Đây đã là toàn thể trí tuệ của nó. Sau sáu tháng huấn luyện thường xuyên, trừng phạt, tạo ra động cơ lợi ích trong nó, bằng chứng duy nhất rằng đứa trẻ có thể đưa ra về trí tuệ của nó chỉ ngần này: nó sẽ có khả năng nói "Ram." Cái gì đã xảy ra? Nếu ai đó từ sao Hoả có thể bắt giữ đứa trẻ này, người đó chắc sẽ nghĩ rằng nhân loại không có tâm trí, không trí tuệ, không suy luận.
Cùng điều này xảy ra cho tâm. Không có huấn luyện, tâm dường như là không hiện hữu. Nó đã hoàn toàn bị bỏ qua, cho nên toàn thể sinh lực của bạn đã bị buộc chuyển lên đầu, không chuyển tới tâm, và yêu là việc vận hành của trung tâm tâm. Đây là lí do tại sao con người hiện đại đã trở nên không có khả năng yêu: con người hiện đại đã trở nên không có khả năng của tâm. Con người tính toán, và yêu không phải là tính toán. Con người biết số học và yêu không phải là số học. Con người nghĩ dưới dạng logic và yêu là phi logic. Con người bao giờ cũng cố hợp lí hoá mọi thứ. Bất kì cái gì con người làm, lí trí phải hỗ trợ cho nó, và yêu không được hỗ trợ bởi lí trí.
Thực sự, khi bạn rơi vào trong yêu bạn vứt lí trí của bạn hoàn toàn. Đó là lí do tại sao chúng ta nói con người “rơi” vào yêu. Rơi từ đâu? Rơi từ cái đầu xuống tâm. Chúng ta dùng thuật ngữ kết án này, "rơi vào yêu," vì cái đầu, lí trí, không thể nhìn được vào nó mà không kết án nó. Đó là việc rơi xuống. Yêu thực sự là việc rơi xuống hay dâng lên? Bạn có trở thành nhiều hơn với nó hay bạn trở thành ít hơn? Bạn mở rộng hay bạn co lại? Với yêu bạn trở nên nhiều hơn! Ý thức của bạn là nhiều hơn, việc cảm của bạn là nhiều hơn; cảm giác cực lạc của bạn là nhiều hơn, nhạy cảm của bạn là nhiều hơn. Bạn sống động hơn, nhưng một thứ là ít hơn: lí trí là ít hơn. Bạn không thể suy luận ra yêu; yêu là mù. Khi có liên quan tới lí trí, nó là mù. Tâm có lí trí riêng của nó - đó là chuyện khác - và tâm có mắt riêng của nó, nhưng đó là chuyện khác. Mắt của lí trí không có đó, cho nên lí trí nói đó là rơi xuống; bạn đã rơi.
Chừng nào tâm còn chưa bắt đầu vận hành lần nữa con người sẽ không có năng lực yêu, và toàn thể khổ của cuộc sống hiện đại là vì chừng nào con người chưa yêu, con người không thể cảm thấy bất kì nghĩa nào trong cuộc sống của mình. Sống có vẻ vô nghĩa. Yêu cho nó nghĩa; yêu là nghĩa duy nhất. Chừng nào bạn chưa có khả năng yêu bạn sẽ là vô nghĩa, và bạn sẽ cảm thấy rằng bạn đang tồn tại mà không có nghĩa nào, một cách vô tích sự, và tự tử sẽ trở nên hấp dẫn. Thế thì bạn sẽ muốn giết bản thân bạn, kết thúc bản thân bạn, chấm dứt, vì hữu dụng gì mà tồn tại?
Việc tồn tại đơn thuần không thể nào chịu đựng được. Sự tồn tại phải có nghĩa; bằng không, hữu dụng là gì? Tại sao liên tục kéo dài bản thân bạn một cách không cần thiết? Tại sao liên tục lặp lại cùng hình mẫu mọi ngày? Dậy ra khỏi giường và làm cùng điều, và lại rơi vào giấc ngủ và ngày hôm sau lại cùng hình mẫu đó: tại sao?
Bạn đã làm nó mãi tới giờ, và cái gì đã xảy ra? Và bạn sẽ làm nó cho tới khi chết tới và làm nhẹ bạn khỏi thân thể của bạn. Cho nên hữu dụng là gì? Yêu đem lại nghĩa. Không phải là qua yêu bất kì kết quả nào đi vào hiện hữu hay bất kì mục đích nào được hoàn thành - không! Qua yêu mọi khoảnh khắc trở thành có giá trị trong bản thân nó. Thế thì bạn không bao giờ hỏi điều này. Nếu ai đó hỏi nghĩa của sống là gì, biết rõ rằng yêu bị thiếu. Bất kì khi nào ai đó hỏi nghĩa của sống là gì, người đó đang hỏi vì người đó đã không có khả năng nở hoa trong trải nghiệm yêu. Bất kì khi nào người nào đó đang trong yêu, người đó không bao giờ hỏi nghĩa của sống là gì. Người đó biết nghĩa này; không có nhu cầu hỏi. Người đó biết nghĩa này! Nghĩa có đó: yêu là nghĩa trong sống.
Và qua yêu lời nguyện là có thể vì lời nguyện lại là mối quan hệ yêu - không phải giữa hai cá nhân, mà giữa một cá nhân và bản thân sự tồn tại. Thế thì toàn thể sự tồn tại trở thành người yêu hay người được yêu của bạn. Nhưng điều đó chỉ là có thể thông qua trải nghiệm yêu mà bạn có thể trưởng thành trong lời nguyện hay trong thiền, và cực lạc tối thượng là giống như yêu. Đó là lí do tại sao Jesus nói rằng "Thượng đế là yêu,” không nói rằng “Thượng đế đang yêu."
Người Ki tô giáo đã từng diễn giải điều đó theo cách này - rằng Thượng đế là người tốt bụng, yêu thương. Đó không phải là nghĩa này. Jesus nói rằng Thượng đế là yêu. Ông ấy đơn giản làm Thượng đế và yêu là tương đương. Bạn có thể nói “yêu” hay bạn có thể nói “Thượng đế"; cả hai từ này ngụ ý cùng một điều. Thượng đế không đang yêu; Thượng đế là bản thân yêu. Nếu bạn có thể yêu, bạn đã đi vào điều thiêng liêng. Và khi yêu của bạn trưởng thành tới vô hạn tới mức nó không liên quan tới bất kì người nào nói riêng - thay vì thế, nó đã trở thành một hiện tượng lan toả; khi không có người yêu nào cho bạn - thay vì thế, toàn thể sự tồn tại, mọi cái đang hiện hữu, đã trở thành người yêu hay người được yêu - thế thì nó đã trở thành lời nguyện.
Và mật tông là phương pháp yêu. Cho nên điều đầu tiên là làm sao yêu, và thế rồi điều thứ hai là làm sao trưởng thành trong yêu để cho yêu trở thành lời nguyện. Nhưng người ta phải bắt đầu từ yêu. Và đừng sợ yêu vì sợ đó chỉ ra bạn sợ tâm của bạn. Cái đầu là tinh ranh; tâm là hồn nhiên. Với cái đầu bạn cảm thấy được bảo vệ; với tâm bạn trở nên mong manh, mở. Bất kì cái gì đều có thể xảy ra.
Đó là lí do tại sao chúng ta đã trở nên bị đóng. Sợ có đó: nếu bạn mong manh, bất kì cái gì đều có thể xảy ra cho bạn; ai đó có thể lừa bạn. Với tâm trí không ai có thể lừa được bạn; bạn có thể lừa người khác. Nhưng tôi bảo bạn sẵn sàng bị lừa đi, nhưng không đóng tâm lại. Sẵn sàng bị lừa, nhưng không đóng tâm lại! Sự mong manh đó để bị lừa là xứng đáng vì bạn sẽ không mất bất kì cái gì bởi mong manh đó. Và nếu bạn sẵn sàng để bị lừa vô hạn, chỉ thế thì bạn mới có thể tin được vào tâm. Nếu bạn tính toán, tinh ranh, láu lỉnh, quá láu lỉnh, thế thì bạn sẽ bỏ lỡ tâm, và con người hiện đại được giáo dục thế, được làm phức tạp thế, là láu cá thế; đó là lí do tại sao người đó đã trở thành không có năng lực yêu.
Đàn bà không giống điều này, nhưng họ nhanh chóng đi theo đàn ông hiện đại, họ nhanh chóng sao chép đàn ông hiện đại. Sớm hay muộn họ sẽ trở thành giống như đàn ông, hay họ thậm chí có thể vượt đàn ông. Bây giờ họ cũng đang trở nên không có năng lực vì cùng khuynh hướng cái đầu, cùng nỗ lực để tinh ranh và láu lỉnh, đang có đó bây giờ. Họ có thể thành lập “Phong trào giải phóng phụ nữ" hay bất kì cái gì giống nó, nhưng điều đó không phải là được hướng tâm. Nó chỉ là bản sao của cùng ngu xuẩn mà đàn ông đã từng làm cho bản thân anh ta. Bạn có thể đi sang cực đoan kia, nhưng nếu bạn phản ứng, ngay cả trong phản ứng của bạn, bạn vẫn đang đi theo.
Khủng hoảng lớn có đó. Bây giờ khó ngăn cản đàn bà trên khắp thế giới khỏi việc sao chép đàn ông và cái vô nghĩa của anh ta vì đàn ông dường như là thành công thế. Anh ta thành công theo cách nào đó; anh ta đã trở thành người chủ của các đồ vật. Bây giờ anh ta sở hữu toàn thế giới. Bây giờ anh ta cảm thấy anh ta đã chinh phục được tự nhiên, và "thành công tạo thành công; không cái gì tạo thành công như thành công."
Bây giờ đàn bà cảm thấy rằng đàn ông đã thành công và đã trở thành người chủ, cho nên họ phải sao chép anh ta. Nhưng nhìn vào điều mà trong đó đàn ông đã thất bại hoàn toàn mà xem. Anh ta đã đánh mất tâm của mình; anh ta không thể yêu được. Một mình lí trí là không đủ, và lí trí trong kiểm soát là nguy hiểm. Tâm phải cao hơn lí trí vì lí trí chỉ là công cụ và tâm là bạn. Tâm phải được phép dùng lí trí - không phải điều ngược lại. Nhưng bạn đã từng làm điều đó. Đầu được phép chi phối; trong chi phối của nó, đầu đã giết chết tâm.
Và thứ ba, một điều nữa cần được nhớ về tại sao con người hiện đại đã trở nên không có khả năng yêu. Yêu về căn bản là một loại điên, một loại tham gia sâu sắc với tự nhiên, một loại tan biến bản ngã. Nó là nguyên thuỷ. Bạn được sinh ra từ yêu; mọi tế bào thân thể bạn đều là tế bào yêu. Chính năng lượng của bạn, sinh lực của bạn, là năng lượng yêu. Bạn tồn tại trong nó, nhưng không có bản ngã trong năng lượng đó. Bạn không thể cảm thấy "tôi." Năng lượng đó là vô thức, và khi bạn đi vào trong yêu, bạn trở thành vô ý thức. Chỉ một mảnh của tâm trí bạn là có ý thức, và trong mảnh đó của tâm trí, bản ngã tồn tại.
Tâm trí có ba tầng. Thứ nhất là vô thức: khi bạn ở sâu trong giấc ngủ mà không mơ, bạn ở trong nó. Đứa bé trong bụng mẹ là tuyệt đối vô thức, nó chỉ là một phần của người mẹ. Đứa bé không nhận biết rằng “Tôi tách rời”; nó chỉ là một phần của người mẹ. Không có phân tách, không có sự tồn tại được xác định. Nó không bị làm khác biệt khỏi người mẹ và khỏi bản thân sự tồn tại. Không có sợ vì sợ chỉ tới khi bạn trở nên nhận biết về bản thân bạn. Đứa trẻ là thoải mái toàn bộ; nó là vô ý thức.
Và tầng thứ hai là của ý thức. Nó là một mảnh rất nhỏ. Một phần mười của vô thức đã trở thành ý thức trong bạn qua huấn luyện, giáo dục, xã hội, gia đình. Nó được cần cho sự sống còn, cho nên một phần của bạn đã trở nên có ý thức. Nhưng phần đó cũng rất mau bị mệt mỏi; đó là lí do tại sao bạn cần ngủ. Trong giấc ngủ bạn lại trở thành đứa trẻ trong bụng mẹ. Bạn đã rơi trở lại, ý thức không còn đó nữa. Nó đã trở thành một phần của vô thức. Đó là lí do tại sao giấc ngủ làm sảng khoái lại thế. Đến sáng bạn cảm thấy sống động trở lại, tươi tắn, vì bạn đã rơi trở lại trong bụng mẹ.
Bạn có thể đã không quan sát điều này... Quan sát người nào đó đang ngủ say. Ít hay nhiều, người đó sẽ trong cùng tư thế mà người đó đã ở khi còn trong bụng mẹ. Và nếu bạn có thể ở trong tư thế đúng, giấc ngủ sẽ theo sau một cách dễ dàng hơn. Nếu bạn cảm thấy bất kì khó khăn nào trong việc rơi vào giấc ngủ, cứ cảm thấy bụng mẹ của bạn, dường như bạn đang trong nó. Tưởng tượng nó, và lấy tư thế mà bạn đã từng lấy trong bụng mẹ bạn. Trong tư thế đó bạn sẽ rơi vào giấc ngủ say. Bạn cần cùng hơi ấm; bằng không giấc ngủ sẽ bị quấy rối. Bạn cần cùng hơi ấm như đã có trong bụng mẹ bạn.
Đó là lí do tại sao sữa nóng là tốt. Nếu bạn nhấp ngụm sữa nóng trước khi bạn đi ngủ, điều đó sẽ là tốt, vì điều đó lại làm cho bạn thành đứa bé. Sữa là thức ăn của em bé, và nếu nó là nóng, bạn lại ở tại bầu vú mẹ bạn. Sữa nóng là tốt cho giấc ngủ chỉ bởi vì lí do này: bạn rơi trở lại vào thời thơ ấu, bạn được thu lại thành đứa bé. Giấc ngủ làm bạn khoẻ khắn lại. Tại sao? Vì tâm trí có ý thức bị mệt. Nó chỉ là một phần, và cái toàn thể là vô thức. Nó phải rơi lại vào cái toàn thể để trở nên được làm sống lại. Nó lại được phục sinh. Đó là lí do tại sao buổi sáng bạn cảm thấy thoải mái và buổi sáng có vẻ đẹp - không phải chỉ vì buổi sáng là đẹp, mà bởi vì lần nữa bạn có con mắt trẻ thơ. Buổi chiều không đẹp thế. Thế giới vẫn vậy, nhưng bạn đã lại đánh mất đôi mắt hồn nhiên kia. Và buổi tối trở thành xấu vì bạn mệt mỏi.
Bạn đã sống quá nhiều trong ý thức. Ý thức này có bản ngã là trung tâm. Đây là hai trạng thái bình thường mà chúng ta biết. Trạng thái thứ ba, cái mà có liên quan tới mật tông và yoga, là siêu thức. "Siêu thức" ngụ ý rằng toàn thể vô thức của bạn đã trở thành ý thức. Trong vô thức không có bản ngã; bạn là toàn bộ. Trong siêu thức, lần nữa không có bản ngã; bạn là toàn bộ. Nhưng ở giữa hai điều này, tâm trí ý thức có trung tâm - bản ngã. Bản ngã này là vấn đề, bản ngã này tạo ra vấn đề. Bạn không thể rơi vào trong yêu được bởi vì thế thì bạn sẽ phải trở thành vô thức, hệt như bạn trở thành vô thức trong giấc ngủ. Hay, nếu bạn muốn vươn lên lời nguyện, bạn phải trở thành ý thức toàn bộ như một Phật hay một Meera. Cho nên yêu trở thành không thể được, lời nguyện trở thành không thể được.
Bản ngã tạo ra rào chắn. Bạn không thể đánh mất bản thân bạn, và yêu là mất đi, tiêu tán đi, tan biến, tan chảy. Nếu bạn tan chảy trong vô thức, nó là yêu; nếu bạn tan chảy trong siêu thức nó là lời nguyện - nhưng cả hai đều là tan chảy. Cho nên cái gì cần được làm? Nhớ điều này: bạn không thể làm được bất kì cái gì về nó. Để điều đó được lưu ý sâu sắc: bạn không thể làm được bất kì cái gì về yêu, về lời nguyện. Tâm trí ý thức của bạn là bất lực; nó không thể làm được bất kì cái gì. Nó phải bị mất đi, nó phải bị gạt sang bên. Và thế thì nhớ tới buông xuôi: bất kì khi nào bạn muốn đi ra ngoài bản thân bạn, buông xuôi là cách thức - hoặc trong yêu hoặc trong lời nguyện.
Bất kì khi nào bạn khao khát đi ra ngoài, chỗ nào đó khác nơi bạn không hiện hữu, thế thì buông xuôi, buông bỏ là con đường. Cho phép cái gì đó xảy ra cho bạn đi; đừng thao túng. Và một khi bạn biết cách cho phép, nhiều điều sẽ bắt đầu xảy ra. Bạn thậm chí có thể không nhận biết về cái gì là có thể cho bạn, cái gì là năng lượng lớn lao vô cùng mà bạn đã chứa bên trong bản thân bạn, điều có thể bùng nổ và thế rồi trở thành cực lạc. Toàn thể đời bạn sẽ được chất đầy với ý thức, ánh sáng và phúc lạc, nhưng bạn không biết điều đó. Dường như mọi nguyên tử đều là một quả bom nguyên tử: nếu một nguyên tử bùng nổ, năng lượng lớn vô cùng được xả ra. Và mọi tâm cũng là một quả bom nguyên tử. Nếu nó bùng nổ trong yêu hay lời nguyện, năng lượng lớn vô cùng được xả ra.
Nhưng bạn phải nổ và làm mất bản thân bạn. Hạt mầm phải làm mất bản thân nó; chỉ thế thì cây được sinh ra. Và nếu hạt mầm cưỡng lại và nói, "Không, mình phải sống sót," thế thì hạt mầm có thể sống sót, nhưng cây sẽ không bao giờ được sinh ra. Và chừng nào cây chưa được sinh ra, hạt mầm sẽ cảm thấy bị thất vọng, vì cây là nghĩa. Hạt mầm sẽ cảm thấy thất vọng! Hạt mầm có thể cảm thấy được hoàn thành chỉ khi cây có đó nở hoa. Nhưng thế thì hạt mầm phải làm mất bản thân nó, chết đi.
Con người hiện đại đã trở thành không có năng lực yêu vì người đó đã trở thành không có năng lực chết. Người đó không thể chết đi bất kì cái gì. Người đó bám lấy sống; người đó không thể chết đi bất kì cái gì.
Trong tiếng Anh cổ, quãng ba hay bốn trăm năm trước, đây đã là cách diễn đạt thông thường. Người yêu sẽ nói với người được yêu, "Anh muốn chết trong em." Đây đã là cách diễn đạt yêu. Nó là hay! "Anh muốn chết trong em." Yêu là chết - chết của bản ngã. Chỉ thế thì cái ta thực của bạn được sinh ra, và con người hiện đại rất, rất sợ chết. Theo mọi cách, buông xuôi là chết, yêu là chết, và sống cũng là chết liên tục. Nếu bạn sợ, bạn sẽ bỏ lỡ bản thân sống.
Sẵn sàng chết mọi khoảnh khắc đi. Chết quá khứ, chết tương lai, và chết trong khoảnh khắc hiện tại. Không níu bám và không chống cự. Không làm bất kì nỗ lực nào cho sống, và bạn sẽ có sự sống dư thừa. Sống sẽ xảy ra cho bạn nếu bạn sẵn sàng chết. Điều này có vẻ ngược đời, nhưng đây là luật. Jesus nói rằng người sẵn sàng mất sẽ được, và người níu bám sẽ mất mọi thứ.
Câu hỏi thứ hai:
"Đêm qua thầy nói rằng ngoại vi bao giờ cũng thay đổi, trong khi trung tâm bên trong nhất là bất động vĩnh hằng. Để nhận ra trung tâm này có nhất thiết là chuyển động ngoại vi phải dừng lại không? Điều đó có thể được không? Làm sao và khi nào?"
Bạn đã bỏ lỡ toàn thể vấn đề. Toàn thể vấn đề không phải là làm bất kì nỗ lực nào để thay đổi ngoại vi. Cho phép ngoại vi là như nó vậy đi. Và bạn không thể thay đổi được nó. Chính bản tính của ngoại vi là chuyển động và thay đổi. Bạn không thể làm nó thành tĩnh tại được. Tự nhiên là một luồng. Nó là vậy; bạn không thể làm nó thành tĩnh tại. Và đừng phí thời gian của bạn và cơ hội của cuộc sống khi cố làm cho nó thành tĩnh tại. Biết nó là thay đổi. Là nhân chứng về nó, và bạn sẽ đi tới cảm thấy trung tâm bên trong nhất cái không thay đổi. Thế giới là thay đổi, nhân cách của bạn là thay đổi, thân-tâm bạn là thay đổi, nhưng bạn thì không; bạn không thay đổi. Hữu dụng gì đi vật lộn với thay đổi? Không cần!
Mật tông nói được tái lập lại trong trung tâm của bạn đi, nhận biết về trung tâm bất động này, và cho phép toàn thể sự tồn tại chuyển động. Chuyển động không phải là việc gây rối chút nào. Nó trở thành việc gây rối chỉ nếu bạn bám lấy nó hay nếu bạn cố làm cho nó bất động. Thế thì bạn đang rơi vào những điều ngớ ngẩn, nỗ lực ngu xuẩn. Chúng sẽ không thành công; bạn sẽ thất bại. Biết rõ rằng sống là thay đổi, nhưng ở đâu đó bên trong thay đổi này có một trung tâm bất động nữa. Trở nên nhận biết về nó đi. Chính nhận biết đó là đủ giải thoát bạn. Chính việc cảm đó, rằng "Mình là bất động", sẽ giải thoát. Điều đó là chân lí. Bạn biết nó, và bạn là khác.
Đừng tranh đấu với cái bóng! Và toàn thể cuộc sống là cái bóng bởi vì thay đổi không là gì ngoài cái bóng. Cái không đổi là cái thực; cái thay đổi là không thực. Cho nên đừng hỏi liệu thay đổi và chuyển động ngoại vi có phải bị bắt buộc dừng lại để nhận ra trung tâm hay không. Không có nhu cầu, và bạn không thể bắt buộc nó được. Nó không thể dừng lại được! Thế giới vẫn diễn ra; duy nhất nó sẽ không diễn ra trong bạn. Bạn có thể vẫn còn trong thế giới, và không có nhu cầu cho thế giới ở trong bạn. Thế giới không là việc gây rối. Khi bạn được tham gia vào trong nó, khi bạn trở thành sự thay đổi, khi bạn cảm thấy rằng bạn đã trở thành sự thay đổi, thế thì nó tạo ra vấn đề.
Vấn đề được tạo ra không phải bởi ngoại vi thay đổi. Chúng được tạo ra bởi sự đồng nhất rằng “Mình là thay đổi này." Bạn đã bị ốm; ốm không thực sự là việc quấy rối. Khi bạn cảm thấy rằng “Mình đã bị ốm," nó là việc quấy rối. Nếu bạn có thể là nhân chứng cho ốm đó, nếu bạn có thể cảm thấy rằng ốm là việc xảy ra ở đâu đó trên ngoại vi - rằng nó không xảy ra cho bạn, nó đang xảy ra cho ai đó khác và bạn chỉ là nhân chứng - thế thì chết cũng có thể xảy ra và bạn sẽ chỉ là nhân chứng.
Alexander trở về từ Ấn Độ. Vài người bạn đã yêu cầu ông ấy đem về một sannyasin từ Ấn Độ. Họ nói, "Khi ngài về với chiến lợi phẩm được chinh phục, đừng quên: mang về cả một sannyasin nữa. Chúng tôi muốn thấy sannyasin là gì - kiểu người nào từ bỏ thế giới. Chúng tôi muốn biết cái gì đã xảy ra cho người đã từ bỏ mọi ham muốn, kiểu phúc lạc nào tới với người bỏ đi mọi khao khát, cơn khát hay cơn đói về tương lai, về đồ sở hữu và mọi thứ."
Ngay vào khoảnh khắc cuối Alexander nhớ lại. Ở thị trấn cuối cùng từ đó ông ấy sắp rời khỏi Ấn Độ để trở về nước mình, ông ấy bảo lính của mình đi và tìm một sannyasin. Họ đi tới thị trấn, và họ hỏi một cụ già trong thị trấn. Cụ nói, "Có, có một sannyasin, một sannyasin lớn, nhưng sẽ khó đấy. Sẽ rất khó thuyết phục ông ấy đi cùng Alexander về Athens."
Nhưng lính là lính thôi, cho nên họ nói, "Cụ đừng lo nghĩ về điều đó. Chúng tôi có thể bắt buộc bất kì người nào.
Cứ nói cho chúng tôi ông ấy ở đâu. Chúng tôi biết cách buộc ông ấy đi, cho nên không cần thuyết phục. Nếu Alexander bảo ngay cả toàn thị trấn phải đi theo ông ấy, ông sẽ phải tuân theo, cho nên một sannyasin đã là gì?"
Nhưng cụ già cười, và toán lính không thể hiểu được vì họ chưa bao giờ đương đầu với một sannyasin. Họ tới sannyasin đó. Ông ấy đang đứng trần trụi trên bờ sông, và họ bảo ông ấy, "Alexander ra lệnh rằng ông phải đi cùng chúng tôi. Mọi chăm nom cho ông sẽ được thực hiện, sẽ không có bất tiện gì cho ông; ông sẽ là khách hoàng gia. Nhưng ông phải đi cùng chúng tôi tới Athens."
Sannyasin này cười và ông ấy nói, "Sẽ rất khó cho Alexander của các ông mang ta đi cùng ông ấy. Không sức mạnh nào trên thế giới này có thể buộc ta đi theo. Các ông sẽ không có khả năng hiểu, nhưng tốt hơn cả các ông mang Alexander của các ông lại đây."
Alexander bối rối. Ông ấy cảm thấy bị xúc phạm, nhưng ông ấy muốn gặp người này. Ông ấy tới với chiếc kiếm tuốt trần và ông ấy nói, "Nếu ngươi nói không, thế thì ngay lập tức ngươi sẽ mất mạng. Ta sẽ chặt đầu ngươi." Tên của sannyasin này là - như tường trình trong sổ sách của Alexander - Dandami.
Sannyasin này cười và nói, "Ông tới hơi chậm rồi. Ông không thể giết được ta bây giờ vì ta đã giết bản thân ta rồi. Ông tới hơi chậm. Ông có thể chém đầu ta, nhưng ông không thể chém được ta vì ta đã trở thành nhân chứng. Cho nên khi cái đầu này rơi xuống đất, ông sẽ thấy nó lăn đi và ta cũng sẽ thấy nó lăn đi. Nhưng ông không thể chém được ta; ông thậm chí không thể chạm vào ta được. Cho nên đừng phí thời gian, ông có thể chém đi! Giơ kiếm lên và chém đầu ta đi."
Alexander không thể giết được người đó. Điều đó là không thể được vì nó là vô dụng. Người này đã ở bên ngoài chết thế, không thể nào giết được người đó. Bạn chỉ có thể bị giết nếu bạn bám lấy sống. Việc bám đó vào hình mẫu thay đổi làm cho bạn thành hữu tử. Nếu bạn không bám, bạn hiện hữu như bạn bao giờ cũng hiện hữu - bất tử. Bất tử là quyền tập ấm của bạn; nó bao giờ cũng có đó. Bạn trở thành hữu tử chỉ nếu bạn bám víu. Cho nên không có vấn đề, không có nhu cầu bắt buộc ngoại vi thay đổi phải là tĩnh tại. Không có nhu cầu, và bạn không thể làm nó thành tĩnh tại được. Nó sẽ tiếp diễn, bánh sẽ sẽ tiếp tục quay. Mọi điều bạn có thể làm là biết rằng bạn không là bánh xe. Bạn là cái trục, không là bánh xe.
Câu hỏi thứ ba:
"Con người như con người vậy, phải
chăng không khó cho người đó làm tan biến thay đổi qua thay đổi, dục qua dục,
vân vân, mà không gắn bó và với lo âu và thất vọng hậu quả của chúng?"
Con người như con người đang vậy có thể làm điều này, và điều này được gợi ý chỉ cho con người như con người đang vậy. Mật tông là thuốc cho bạn - cho những người ốm. Cho nên đừng nghĩ rằng nó không dành cho bạn. Nó là dành cho bạn và bạn có thể làm nó, nhưng bạn sẽ phải hiểu cái gì được ngụ ý khi bạn nói rằng có khả năng sa ngã trong gắn bó, và thế rồi các hậu quả sẽ có đó và thất vọng. Bạn đã không hiểu. "Tiêu thay đổi qua thay đổi" ngụ ý rằng cho dù có gắn bó, đừng tranh đấu với nó. Được gắn bó, nhưng là nhân chứng nữa.
Để gắn bó có đó; đừng tranh đấu với nó. Mật tông là quá trình không tranh đấu. Không tranh đấu! Thất vọng sẽ tới, tất nhiên, cho nên thất vọng đi. Nhưng là nhân chứng nữa. Bạn đã bị gắn bó, và bạn đã là nhân chứng. Bây giờ thất vọng đã tới, và bạn biết rõ rằng nó phải tới. Bây giờ thất vọng đi, nhưng là nhân chứng. Thế thì qua gắn bó, gắn bó được tiêu đi, và qua thất vọng, thất vọng được tiêu đi.
Thử điều này khi bạn cảm thấy khổ. Là khổ đi; đừng tranh đấu với nó. Thử điều này đi, nó là kì diệu đấy. Khi có khổ và bạn cảm thấy khổ, đóng cửa phòng lại và là khổ. Bây giờ bạn có thể làm gì được? Bạn khổ, cho nên bạn khổ. Bây giờ là khổ toàn bộ đi. Đột nhiên bạn sẽ trở nên nhận biết về khổ. Và nếu bạn cố thay đổi nó bạn sẽ không bao giờ trở nên nhận biết, vì nỗ lực của bạn, năng lượng của bạn, ý thức của bạn được hướng tới thay đổi, hướng tới cách thay đổi khổ này. Thế thì bạn bắt đầu nghĩ về cách nó tới, và phải làm gì để thay đổi nó. Thế thì bạn đang bỏ lỡ một kinh nghiệm rất hay - bản thân khổ.
Bây giờ bạn đang nghĩ về nguyên nhân và bạn đang nghĩ về hậu quả và bạn đang nghĩ về phương pháp để làm sao quên nó đi, làm sao đi ra ngoài nó, và bạn đang bỏ lỡ bản thân khổ, và khổ có đó và cái đó có thể là giải thoát. Chỉ không làm bất kì cái gì. Không phân tích cách khổ được tạo ra; không nghĩ về những hậu quả nào sẽ đi theo. Chúng sẽ đi theo, cho nên bạn có thể thấy về sau. Không có vội vàng gì. Là khổ, đơn giản khổ, và không cố thay đổi nó.
Thử điều này: nhìn xem bạn có thể vẫn còn khổ trong bao nhiêu phút. Bạn sẽ bắt đầu cười về toàn thể việc này; toàn thể việc này sẽ có vẻ ngu xuẩn, vì nếu bạn là khổ toàn bộ, đột nhiên trung tâm của bạn là ở bên ngoài khổ. Trung tâm đó không bao giờ có thể là khổ, điều đó là không thể được! Nếu bạn vẫn còn cùng với khổ, khổ trở thành bối cảnh, và trung tâm của bạn, cái không bao giờ có thể khổ, đột nhiên vươn lên trên, và thế thì bạn là khổ và bạn không là khổ: "là vậy mà không là vậy." Bây giờ bạn đang tiêu khổ qua khổ. Đây là điều được ngụ ý. Bạn không làm bất kì cái gì; bạn đơn giản tiêu đi khổ qua khổ. Khổ sẽ biến mất như mây biến mất, và bầu trời sẽ mở và bạn sẽ cười, và bạn đã không làm bất kì cái gì. Và bạn không thể làm được bất kì cái gì; mọi điều bạn có thể làm sẽ tạo ra nhiều lẫn lộn hơn và nhiều khổ hơn.
Ai đã tạo ra khổ này? Bạn, và bây giờ bạn đang cố thay đổi nó. Nó sẽ tồi tệ hơn. Bạn là người tạo ra khổ này. Bạn đã tạo ra nó, bạn là cội nguồn, và bây giờ bản thân cội nguồn đang cố thay đổi. Bạn có thể làm được gì? Bây giờ bệnh nhân đang điều trị cho bản thân mình, và người đó đã tạo ra toàn thể sự việc. Bây giờ người đó nghĩ về giải phẫu. Nó là tự tử. Đừng làm bất kì cái gì. Bên trong là rất sâu. Bạn đã thử nhiều lần thế để dừng khổ lại, để dừng chán nản, để dừng cái này cái nọ, và không cái gì đã xảy ra. Bây giờ thử điều này: không làm bất kì cái gì; cho phép khổ có đó trong tính toàn bộ của nó. Cho phép nó xảy ra trong sự mãnh liệt đầy đủ của nó, và vẫn còn vô làm. Chỉ hiện hữu cùng nó và nhìn điều xảy ra.
Sống là thay đổi. Ngay cả Himalayas cũng đang thay đổi, cho nên khổ của bạn không thể là không thay đổi. Nó sẽ thay đổi bởi chính nó, và bạn sẽ thấy rằng nó đang thay đổi - rằng nó đang biến mất và nó sẽ đi xa, và bạn cảm thấy được nhẹ gánh và bạn đã không làm bất kì cái gì.
Một khi bạn biết bí mật này bạn có thể làm tiêu đi bất kì cái gì qua bản thân nó, nhưng bí mật này là để hiện hữu im lặng mà không làm bất kì cái gì. Giận có đó, cho nên hiện hữu đi, chỉ hiện hữu. Không làm bất kì cái gì. Nếu bạn có thể làm chừng này thôi, “vô làm” này, nếu bạn có thể chỉ hiện hữu ở đó - hiện diện, chứng kiến, nhưng không làm nỗ lực nào để thay đổi bất kì cái gì - cho phép mọi sự có cách riêng của nó, bạn sẽ làm tiêu đi bất kì cái gì. Bạn có thể làm tiêu đi bất kì cái gì.
Câu hỏi cuối cùng:
"Mật tông nói không vật lộn hay bơi,
nhưng buông bỏ và nổi trong sông cuộc sống. Nhưng kinh nghiệm chỉ ra rằng cuộc
sống của thành thị hiện đại với tốc độ và công nghệ nặng thường xuyên tạo ra
căng thẳng và ráng sức về mặt vật lí và tinh thần. Thái độ của mật tông sẽ thế
nào về điều đó? Chẳng phải là tốt để tránh những ráng sức không cần thiết
sao?"
Cuộc sống bao giờ cũng như vậy, dù hiện đại hay nguyên thuỷ. Căng thẳng có đó, lo âu có đó. Đối thể thay đổi, nhưng con người vẫn còn là cùng người như vậy. Hai nghìn năm trước bạn đã lái xe bò kéo; bây giờ bạn lái xe hơi - nhưng người lái xe vẫn là người đó. Xe bò kéo đã thay đổi - nhiều thứ bây giờ là khác, bạn đang lái xe hơi - nhưng người lái xe vẫn còn là người lái xe. Anh ta đã lo âu về chiếc xe, căng thẳng về chiếc xe; bây giờ bạn căng thẳng và lo âu về xe hơi của bạn. Đối thể thay đổi, nhưng tâm trí vẫn còn như vậy.
Cho nên đừng nghĩ rằng vì cuộc sống hiện đại mà bạn lo âu nhiều thế. Đó là vì bạn thôi, không vì cuộc sống hiện đại, và bạn sẽ trong lo âu ở bất kì chỗ nào, trong bất kì kiểu văn minh nào. Đi về làng quê trong vài ngày - hai hay ba ngày - và bạn sẽ cảm thấy thoải mái một chốc vì ngay cả bệnh tật cũng cần sự điều chỉnh lại. Nhưng trong vòng ba ngày bạn sẽ được điều chỉnh với làng quê, và thế rồi lo âu sẽ bắt đầu tới, bối rối sẽ lại được cảm thấy lần nữa. Bây giờ nguyên nhân sẽ không là như cũ, nhưng bạn vẫn là như cũ.
Đôi khi chuyện xảy ra là bạn có thể bị làm rối vì giao thông và tiếng ồn thành thị, và bạn có thể nói rằng bạn không thể ngủ được ban đêm vì có nhiều giao thông và tiếng ồn thế. Thế thì đi về làng quê, và bạn sẽ không có khả năng ngủ được vì không có giao thông và không có tiếng ồn. Bạn sẽ phải quay lại vì làng quê có vẻ chết, buồn tẻ - vì không có sự sống.
Mọi người liên tục báo cáo những cảm giác như vậy cho tôi. Tôi bảo một người bạn đi lên Kashmir, lên Pahalgam. Anh ấy quay về và nói rằng cuộc sống là buồn tẻ ở đó, rằng không có cuộc sống. Bạn có thể tận hưởng một hay hai ngày thung lũng và đỉnh núi, và thế rồi người ta phát chán. Anh ấy đã từng nói với tôi ở đây rằng cuộc sống thành thị đang làm anh ta thần kinh, và bây giờ anh ta nói rằng những núi đó đã gây chán và anh ta bắt đầu khao khát quay về nhà.
Bạn là vấn đề; Kashmir sẽ chẳng giúp ích gì. Không phải là Bombay làm rối bạn hay London hay New York; chính là bạn đấy! Và không phải London đã tạo ra bạn: bạn đã tạo ra London. Không phải là giao thông và tiếng ồn và xô đẩy điên khùng: bạn đã tạo ra điều này - bạn và những người khác như bạn. Nhìn mà xem! Nguyên nhân là ở bên trong bạn. Không phải là bạn căng thẳng là vì tiếng ồn đâu. Tiếng ồn có đó bởi vì bạn căng thẳng, và bạn không thể sống mà không có nó. Đó là lí do tại sao nó có đó. Bạn cần nó, bạn không thể sống thiếu nó. Và ở làng quê mọi người khổ. Họ muốn tới Bombay hay tới New York hay tới London, và khoảnh khắc họ có cơ hội họ chạy ngay. Và tôi đã từng nghe nói về những người liên tục nói về cuộc sống làng quê đẹp đẽ, nhưng họ không bao giờ tới sống ở đó. Họ không bao giờ đi tới sống ở đó, họ đơn giản nói về nó.
Ai ngăn cản bạn? Sao không đi? Đi vào rừng - ai ngăn cản bạn? Bạn sẽ không thích nó, bạn không thể thích nó được. Ngay bây giờ bạn sẽ thích nó trong vài ngày vì đó là thay đổi, và thế rồi sao? Thế rồi bạn sẽ phát chán. Bạn sẽ thấy nó buồn tẻ, và bạn sẽ muốn trốn khỏi chỗ đó.
Cuộc sống thành thị này được tạo ra bởi tâm trí điên khùng của bạn. Bạn không trở thành điên vì những thành thị này; những thành thị này được xây dựng vì tâm trí điên của bạn. Chúng được xây dựng cho bạn và bởi bạn, và chúng tồn tại cho bạn. Và chừng nào tâm trí điên này chưa thay đổi, những thành thị này không thể biến mất, chúng sẽ phải còn lại. Chúng là sản phẩm phụ của bạn.
Nhớ một điều: bất kì khi nào bạn cảm thấy cái gì đó sai, trước hết tìm nguyên nhân trong bản thân bạn. Đừng đi bất kì đâu. Trong một trăm lần, chín mươi chín lần bạn sẽ thấy nguyên nhân ở bên trong bản thân bạn. Và nếu bạn thấy nguyên nhân ở bên trong bạn, chín mươi chín trong một trăm lần, nguyên nhân thứ một trăm sẽ tự nó biến mất.
Bạn là nguyên nhân cho bất kì cái gì đang xảy ra cho bạn. Bạn là nguyên nhân, và thế giới chỉ là chiếc gương.
Nhưng tìm nguyên nhân ở đâu đó khác bao giờ cũng có tính an ủi. Thế thì bạn không bao giờ cảm thấy mặc cảm, bạn không bao giờ cảm thấy tự kết án. Bạn bao giờ cũng chỉ ra rằng đây là nguyên nhân, và chừng nào nguyên nhân này chưa thay đổi, "Làm sao mình có thể thay đổi được?" Bạn có thể trốn vào trong nó; đây là thủ đoạn. Cho nên tâm trí bạn bao giờ cũng liên tục phóng chiếu nguyên nhân ở đâu đó khác. Vợ bị rối vì chồng; mẹ bị rối vì con; con bị rối vì bố. Mọi người bị rối vì ai đó khác, và mọi người bao giờ cũng nghĩ rằng nguyên nhân tồn tại bên ngoài.
Mulla Nasruddin đi xuống phố. Lúc đó là buổi tối, và bóng tối đã phủ xuống. Đột nhiên anh ta trở nên nhận biết rằng phố vắng ngắt không giao thông, và anh ta trở nên sợ. Một nhóm người đang đi tới anh ta, và anh ta đã đọc về dacoits, kẻ cướp, kẻ sát nhân. Thế là anh ta tạo ra sợ, anh ta bắt đầu run. Anh ta nghĩ, anh ta phóng chiếu, rằng bây giờ những kẻ sát nhân và dacoits đang tới, và họ nhất định giết anh ta, cho nên làm sao trốn khỏi họ? Anh ta nhìn khắp xung quanh.
Có một nghĩa địa, cho nên anh ta nhảy qua tường nghĩa địa. Có một nấm mồ đào sẵn cho ai đó, cho nên anh ta nghĩ rằng điều chắc tốt là làm người chết trong nấm mồ này. Họ sẽ cảm thấy rằng anh ta chết, cho nên sẽ không có nhu cầu gì để giết anh ta.
Thế là Mulla nằm xuống. Nhóm này chính là đám rước dâu, nhưng họ thấy người này run và nhảy. Thế rồi họ trở nên sợ và tự hỏi có chuyện gì và người này là ai. Họ nghĩ, "Anh ta dường như là kẻ ác nào đó. Anh ta ẩn nấp ở đó." Thế là cả đám rước dừng lại, và họ nhảy qua tường. Mulla trở nên sợ hơn. Bây giờ họ tới gần và họ hỏi, "Anh làm gì ở đây? Sao anh ở đây trong nấm mồ này?"
Thế là Mulla nói, "Các ông hỏi câu hỏi rất khó. Tôi ở đây bởi vì các ông và các ông ở đây bởi vì tôi."
Và điều này đang xảy ra ở mọi nơi. Bạn bị rối vì ai đó khác; người đó bị rối vì bạn. Và bạn chỉ tạo ra mọi thứ quanh bạn, phóng chiếu, và thế rồi trở nên sợ, hoảng hốt, và làm nỗ lực để phòng thủ. Và thế rồi có khổ và thất vọng và xung đột và chán nản và tranh đấu.
Toàn thể sự việc này là ngu xuẩn, và nó sẽ vẫn còn chừng nào bạn chưa thay đổi thái độ của bạn. Và bao giờ cũng cố trước hết tìm ra nguyên nhân bên trong bạn. Làm sao tiếng ồn giao thông có thể làm rối bạn được? Làm sao? Nếu bạn chống lại nó, nó sẽ gây rối. Nếu bạn có thái độ rằng nó quấy rối, nó sẽ quấy rối. Nhưng nếu bạn chấp nhận nó, nếu bạn cho phép nó xảy ra mà không có bất kì phản ứng nào, thế thì bạn thậm chí có thể bắt đầu tận hưởng nó. Nó có giai điệu riêng của nó, âm nhạc riêng của nó. Bạn đã không nghe nó, nhưng điều đó không có nghĩa là nó không có âm nhạc riêng của nó. Một ngày nào đó quên bản thân bạn đi và lắng nghe tiếng ồn giao thông. Chỉ nghe, và đừng mang thái độ của bạn rằng điều này đang gây rối, rằng điều này là không tốt. Đừng mang thái độ của bạn vào, chỉ lắng nghe giai điệu! Lúc đầu nó sẽ có vẻ hỗn độn. Điều đó nữa cũng là vì tâm trí. Nếu bạn thảnh thơi toàn bộ, sớm hay muộn mọi thứ sẽ khớp vào trong một toàn thể hài hoà và ngay cả tiếng ồn giao thông sẽ trở thành âm nhạc. Bạn có thể tận hưởng nó và bạn có thể nhảy múa theo giai điệu của nó. Điều đó tuỳ ở bạn.
Không cái gì gây rối chừng nào bạn còn nghĩ rằng nó không gây rối. Chẳng hạn tôi sẽ kể cho bạn rằng nhiều thứ đã gây lúng túng cho nhân loại vì đã có quan niệm nào đó rằng chúng gây lúng túng. Khi quan niệm thay đổi mọi thứ vẫn còn như vậy, nhưng chúng không gây lúng túng. Chẳng hạn, thủ dâm đã gây lúng túng cho toàn thế giới. Mới nửa thế kỉ trước đây, toàn thế giới đã bị lúng túng bởi thủ dâm. Mọi thầy giáo, mọi người bố, mọi người mẹ đều bị lúng túng, và mọi trẻ em đã bị lúng túng. Và dầu vậy trong một thế giới dốt nát lớn hơn, lúng túng này vẫn còn lại. Và thế rồi các nhà sinh lí học và tâm lí học khám phá ra rằng thủ dâm không thể gây lúng túng cho bất kì người nào; nó là tự nhiên, và không cái gì sai với nó. Tuyệt đối không có gì sai với nó, nhưng giáo lí cũ đã là nếu bạn trở nên điên, đó là vì thủ dâm.
Mọi thứ đã bị áp đặt, bị thu về thủ dâm. Và ít hay nhiều mọi đứa trẻ đều làm điều đó, mọi con trai đều làm điều đó, cho nên mọi con trai đều sợ. Nó đã làm điều đó, và nó sợ rằng bây giờ nó sẽ bị điên, thấp kém, khùng, dở hơi, ốm, và đời nó sẽ bị phí hoài. Nhưng nó không thể cưỡng lại được. Nó phải làm điều đó, và những ý tưởng này đã đi vào trong tâm trí và có tác động. Chúng đã tác động tới nó, và nhiều người đã phát điên, nhiều người vẫn còn thấp kém, nhiều người vẫn còn ngu si vì nó, và điều đó chẳng có quan hệ chút nào.
Khoa học hiện đại, nghiên cứu hiện đại nói rằng thay vì thế nó là lành mạnh. Y học nói rằng nó là tốt vì con trai vào độ tuổi mười ba hay mười bốn hay con gái mười hai hay mười ba trở nên chín muồi về dục. Nếu tự nhiên mà được phép, chúng đáng phải được làm hôn nhân ngay. Chúng đã sẵn sàng cho sinh sản, nhưng văn minh cần thiết buộc rằng chúng sẽ phải vẫn còn chưa làm hôn nhân trong ít nhất mười năm hay thậm chí hơn. Nhưng y học nói rằng mười bốn tới hai mươi tuổi, sáu năm này, là có năng lực dục nhiều nhất. Con trai không bao giờ có năng lực lần nữa như thế như anh ta vậy. Năng lượng này sôi lên; toàn thân sẵn sàng bùng phát vào trong dục. Nhưng xã hội nói không, năng lượng này phải không được phép di chuyển. Tuy nhiên, năng lượng này đang di chuyển và đứa trẻ không thể làm được gì, và bất kì cái gì nó sẽ làm đều sẽ có tác động vì triết lí quanh nó. Nó sẽ cảm thấy nó đang làm cái gì đó sai, nó sẽ cảm thấy mặc cảm, và mặc cảm đó sẽ đi theo như cái bóng. Và nhiều bệnh sẽ xảy ra vì ý tưởng này, không phải bởi hành động này.
Y học nói rằng thủ dâm là lành mạnh vì nó được làm nhẹ bớt năng lượng không cần thiết. Bằng không năng lượng không cần thiết đó sẽ tạo ra vấn đề, cho nên điều đó là lành mạnh. Bây giờ, đặc biệt ở Mĩ và Anh và các nước phương Tây đã phát triển, mọi người biết nhiều hơn về sinh lí học, thủ dâm đang được phổ biến. Bây giờ có các phim về cách thủ dâm để chiếu cho trẻ em, và mọi thầy giáo sớm hay muộn sẽ dạy về cách thủ dâm đúng. Họ nói điều đó là lành mạnh, và bây giờ những người nghĩ nó là lành mạnh cảm thấy rất lành mạnh về nó.
Tôi không nghĩ nó là cả hai - nó không là lành mạnh cũng không là không lành mạnh. Ý tưởng này là việc này. Nếu nó là lành mạnh và quan niệm này bị lạm dụng, nó sẽ trở thành lành mạnh. Bây giờ ở phương Tây họ không chỉ nói rằng thủ dâm không bao giờ ảnh hưởng tới thông minh của bất kì ai một cách bất lợi, mà rằng càng nhiều thủ dâm có đó, càng thông minh hơn. Cho nên con trai thủ dâm nhiều sẽ có IQ cao hơn con trai không thủ dâm. Và họ có lí do để nói điều này, vì ngay cả với con trai việc khám phá ra thủ dâm là dấu hiệu của thông minh: nó đang tìm ra cách thức.
Xã hội đã đóng cánh cửa cho hôn nhân, và tự nhiên đang ép buộc năng lượng này. Người thông minh sẽ tìm ra cách và người không thông minh sẽ chỉ bị chắn lại, người đó sẽ không có khả năng tìm ra cách thức. Bây giờ các khảo cứu chỉ ra rằng những đứa con trai thủ dâm đó là thông minh hơn. Nếu ý tưởng này lan toả, và nó nhất định có ở đó, sớm hay muộn toàn thế giới sẽ có ý tưởng này. Thế thì thủ dâm sẽ là lành mạnh, và bạn sẽ cảm thấy khoẻ khoắn từ nó.
Bây giờ mọi bố mẹ đều sợ vì bố mẹ biết điều mình đã làm khi mình còn trẻ. Khi con trai đến cùng tuổi, bố trở nên sợ và bố bắt đầu nhìn quanh vào điều cậu con trai đang làm. Ông ấy sợ, và nếu ông ấy bắt được đứa con trai, ông ấy sẽ trừng phạt nó. Nhưng tri thức mới nói không trừng phạt đứa con trai - không! Thay vì thế, dạy nó. Nếu nó không thủ dâm, thế thì đi tới bác sĩ và tìm ra xem cái gì sai. Nếu tri thức này trở nên lan rộng, thế thì điều này sẽ xảy ra.
Nhưng cả hai đều là các quan điểm. Cả hai là những quan điểm! Và khi cậu bé nào đó thủ dâm, nó có tính rất gợi mở trong khoảnh khắc đó - vì khi năng lượng dục được xả ra, nó trở thành mong manh, mở, linh động, và tâm trí nó im lặng. Bất kì ý tưởng nào được đặt vào trong khoảnh khắc đó sẽ có tác động của nó - cho nên nếu bạn bảo nó, "Con sẽ bị ốm vì điều đó," nó sẽ cảm thấy ốm. Nếu bạn bảo nó, "Con sẽ khoẻ mạnh vì nó," nó sẽ trở nên khoẻ mạnh. Nếu bạn nói với nó, "Con sẽ ngu cả đời nếu con làm điều này," nó sẽ vẫn còn là người ngu. Nếu bạn nói, "Bây giờ điều này là dấu hiệu tốt của thông minh," nó có thể phát triển IQ cao hơn. Bạn đơn giản gợi ý cái gì đó cho nó trong khoảnh khắc rất mong manh. Bất kì cái gì bạn nghĩ sẽ bắt đầu xảy ra.
Phật tương truyền đã nói rằng mọi ý nghĩ sẽ trở thành thực tại, cho nên nhận biết vào. Nếu bạn nghĩ rằng tiếng ồn giao thông quấy rối bạn, nó sẽ quấy rối bạn: bạn sẵn sàng cho việc quấy rối. Nếu bạn nghĩ rằng cuộc sống gia đình là lệ thuộc, nó sẽ là lệ thuộc cho bạn: bạn sẵn sàng cho điều này. Nếu bạn nghĩ rằng nghèo sẽ giúp cho bạn được giải thoát, nó sẽ giúp. Chung cuộc chính bạn tạo ra thế giới quanh bạn, và bất kì cái gì bạn nghĩ đều trở thành trí quyển, môi trường, và bạn tồn tại trong nó.
Mật tông nói nhớ quan hệ nhân quả này, nó bao giờ cũng ở bên trong bạn. Và nếu bạn biết điều này, thế thì bạn sẽ không gây ra bất kì cái gì. Nếu bạn biết điều này, bạn sẽ không gây ra bất kì cái gì cho bản thân bạn. Và khi ai đó không gây ra bất kì cái gì, người đó được giải thoát. Thế thì người đó không trong khổ và không trong phúc lạc. Phúc lạc là sáng tạo của bạn và khổ cũng là sáng tạo của bạn. Bạn có thể đổi khổ của bạn thành phúc lạc vì đó là sáng tạo của bạn.
Người được giải thoái, người được chứng ngộ, thực sự không trong khổ hay sướng, vì người đó đã dừng gây ra bất kì cái gì quanh người đó. Người đó đơn giản hiện hữu! Đó là lí do tại sao Phật không bao giờ nói rằng người chứng ngộ là phúc lạc. Bất kì khi nào ai đó hỏi ông ấy, "Nói cho chúng tôi cái gì đó về ai đó đã đi ra ngoài - liệu người đó có trong phúc lạc hoàn hảo không," Phật cười và nói, "Đừng hỏi. Ta chỉ có thể nói chừng này thôi, rằng người đó không trong khổ. Ta không thể nói được bất kì cái gì thêm. Người đó không trong khổ, đó là mọi điều ta có thể nói."
Tại sao nhiều nhấn mạnh thế vào điều phủ định? Vì Phật biết. Khi bạn đã đi tới biết rằng bạn là nguyên nhân cho khổ của bạn, thế thì bạn biết rõ rằng phúc lạc cũng do bạn gây ra. Thế thì người ta dừng gây ra bất kì cái gì. Đó là điều niết bàn là gì: việc dừng gây ra bất kì cái gì quanh bạn. Thế thì bạn hiện hữu, đơn giản - không khổ, không phúc lạc. Nếu bạn có thể hiểu, chỉ điều này là phúc lạc. Không có khổ và không có phúc lạc, vì nếu có phúc lạc thế thì khổ có đó; bạn vẫn gây ra cái gì đó. Và nếu bạn có thể gây ra phúc lạc, thế thì bạn có thể gây ra khổ, và bạn sẽ trở nên chán với cả phúc lạc này nữa.
Bạn có thể trụ với nó được bao nhiêu - bao nhiêu? Bạn có bao giờ nghĩ về điều đó không? Hai mươi bốn giờ trong phúc lạc: bạn liệu sẽ có khả năng trụ được với nó không? Bạn sẽ trở nên chán, và bạn sẽ lại đi tìm các thầy giáo người có thể dạy bạn cách trở thành khổ lần nữa. Nếu thế giới trở thành phúc lạc, tôi không thể quan niệm được rằng sẽ không có thầy giáo nào. Sẽ có thầy giáo, vì thế thì mọi người sẽ cần khổ. Ai đó sẽ được cần để nói cho họ cách lại trở thành khổ, chỉ để thay đổi. Thế thì bạn có thể quay lại với phúc lạc của bạn, và bạn sẽ cảm thấy nó nhiều hơn - vì chỉ thế thì bạn mới có thể cảm thấy nó nhiều hơn, khi bạn đã thiếu nó.
Thầy giáo sẽ có đó! Bây giờ họ đang dạy cách trở nên phúc lạc; thế rồi họ sẽ dạy cách trở nên khổ, cách có hương vị của địa ngục. Thay đổi chút ít sẽ giúp ích, lành mạnh.
Nhưng bạn là nguyên nhân, và bạn sẽ trở nên chứng ngộ khoảnh khắc bạn đã biết rằng thế giới bạn đang sống trong đã do bạn gây ra. Khi bạn sẽ không gây ra nó, nó sẽ biến mất. Giao thông sẽ tiếp diễn, tiếng ồn sẽ có đó, và mọi thứ sẽ có đó như nó vậy, nhưng bạn sẽ không có đó vì bạn sẽ biến mất cùng nguyên nhân.
Xem tiếp Chương 45 - Quay về Mục lục Tập 3 - Quay về Mục lục Toàn tập
0 Đánh giá